Requiem19 schreef op dinsdag 18 mei 2021 @ 21:50:
In veel discussies zie je tegenwoordig polarisatie.
Iemand wil gelijk hebben/krijgen met 1 argument: 'meer bouwen helpt niet'. 'Het is alleen de rente'.
Zou het niet mogelijk zijn dat het
een combinatie van (onder andere) deze elementen is? Misschien is meer bouwen wel minder belangrijk dan de rente, maar dat betekent niet direct dat het geen rol speelt.
1 reden of 1 aanpak is er ook niet, zoals zoveel dingen in het leven zijn er tal van factoren die van belang zijn.
Ik zie daarom ook veel meer in een holistische aanpak:
- Huurmarkt reguleren en toegankelijk maken voor 750 - 1250 budget
Blijft lastig, voor "de gemiddelde huurder" kan dit werken, maar lang niet voor iedereen. Er zijn genoeg mensen die niet willen kopen om redenen, bijvoorbeeld veel van locatie wisselen, b.v. door wisselende baan of ze zijn met pensioen maar willen veel reizen (verkopen hun huis en huren alleen wat). Voor die mensen werken dergelijke regels totaal niet, maken hun manier van leven bijna onmogelijk.
- Rente geleidelijk verhogen / leencapaciteit in kleine stapjes terugbrengen (ieder jaar een procent eraf?)
Rente zit verbonden aan tal van Europese rentes, dat systeem krijg je niet zo maar omgebouwd. En daarbij, leencapaciteit terugbrengen is al in een paar stapjes gebeurt, nog veel verder terugbrengen gaat starters helemaal in de knel brengen.
- Meer bouwen
Kan een deel van de oplossing zijn, maar Nederland heeft een beperkt oppervlak en al heel wat mensen. Tenzij je alle natuur en landbouw op een gegeven moment wilt opgeven moet je ergens een lijn trekken, vraag is waar/wanneer.
- (debatable: belasting op verkoopwinst (boven een bepaalde behoorlijk hoge drempel).
Dan gaat ofwel de markt helemaal op slot en/of het lost niet veel op, afhankelijk van de hoogte van de drempel. Want wat is een hoge drempel, 500k, 1mil? En schaalt die mee met de gemiddelde huizenprijzen? Ze als de drempel "te laag" is weerhoudt het mensen ervan om huizen op te knappen en/of uit te breiden, want stel je voor je komt later over die drempel en ineens moet je duizenden/tienduizenden euro's inleveren... dan maar niet die dakkapel erbij, dan maar geen zonnepanelen leggen.
Ik denk dat een redelijk aantal aspecten die van invloed zijn op de woningmarkt, niet direct te maken hebben met de primaire zaken als je aan woningmarkt denkt (aantal huizen, hypotheekrente enzovoorts). De bevolkingsgroei is de laatste jaren weer aan het toenemen, waar eind jaren 90 en begin 2000-2010 de groei aan het afzwakken was.
Daarnaast de invoering van het leenstelsel voor studenten. Door andere berekeningen bij de hypotheek betekent een 3 keer hogere studieschuld in het nieuwe systeem niet direct 3 keer meer impact op de maximale hypotheek, maar onder de streep kun je gewoon minder lenen hierdoor. Dit geeft op een gegeven moment echter een heel scheve verhouding met de huurmarkt, waar je nu sneller in de situatie komt dat je teveel verdiend om in aanmerking te komen voor sociale huur, maar te weinig verdient (lees: te weinig hypotheek kunt krijgen) om een minimaal gelijkwaardige woning te kopen. Want let wel, bepaalde kosten die bij huren inbegrepen zijn moet je als huiseigenaar nog betalen bovenop de hypotheek.
En wat nu de laatste jaren ook speelt is gewoon gekte wat bij mensen tussen de oren zit: oh wat is die rente toch laag, dan kan ik meer lenen en dus een groter huis kopen. Dat ging even goed, maar inmiddels zijn de huizenprijzen hierdoor zoveel gestegen dat je onder de streep, voor dezelfde maandlasten, een veel minder groot huis kunt betalen. En ook dit herstelt zich over een aantal jaren wel weer, ik schat nog niet zo zeer doordat er nu al wat bedrijven failliet gaan en mensen zonder werk komen te zitten, maar eerder dat over 1, 2, of misschien pas 5 jaar er toch gegarandeerd lastenverzwaringen aan zitten te komen om alle kosten van deze crisis af te betalen. Hierbij kunnen we denk ik nog van geluk spreken dat de economische krimp hier in Nederland door Corona relatief klein is gebleven, vergeleken met andere Europese landen.
Let ook: de trend was tot voor Corona meer en meer om bij het afsluiten van de hypotheek kortere rentevaste periodes te nemen, hooguit 5 of 10 jaar, soms nog veel minder. De economische impact van Corona kan ervoor zorgen dat versneld de conjuntuur weer omslaat en rentes gaan stijgen. Eerste tekenen hiervoor zijn al in Amerika te zien, zie
hier. Mensen die recentelijk hypotheek genomen hebben met 1 of 2 jaar rentevast of een variabele rente zouden daardoor wel eens versneld in de problemen kunnen komen.
Tenslotte (er zijn nog tal van andere redenen, maar hier laat ik het bij) schat ik dat de hele Corona crisis ook een impact gaat hebben op huisvesting, met name op waar men wil wonen. Tot 2019 zag je dat mensen steeds meer en meer richting de grote steden trokken, omdat daar net wat meer te verdienen viel. Nu in heel wat bedrijfstakken thuiswerken, in ieder geval deels, meer de norm wordt, krijg je een andere overweging m.b.t. reistijden. 5 dagen per week anderhalf uur heen en anderhalf uur terug is voor velen te veel, maar 2 of 3 dagen dat en 2 of 3 dagen geen reistijd i.v.m. thuiswerken is een heel ander verhaal. Dan zou ik toch weer meer overwegen om buiten de Randstad/grote steden te gaan wonen.
Resumerend denk ik dat in de komende zeg 5 jaar de huizenmarkt uit zichzelf (lees: door indirecte effecten van de economie, werkgelegenheid etc.) al heel wat zal stabiliseren, zonder dat je grof aan de primaire knoppen hoeft te gaan draaien. Het enige, indirecte, wat ik zelf zou doen (stel ik zei de gek had hierover wat te zeggen

) is dat leenstelsel voor studenten weer weghalen. Zodoende maak je het voor de instroom makkelijker.