Iris1234 schreef op maandag 8 maart 2021 @ 12:30:
[...]
Woonruimte is zeker een eerste levensbehoefte, maar niet specifiek een koopwoning. Woonruimte zou inderdaad voor iedereen toegankelijk moeten zijn, ongeacht of dat huur of koop is. Gelukkig staat in artikel 22 van de grondwet dan ook dat bevordering van voldoende woongelegenheid voorwerp is van zorg der overheid. Woonruimte wordt in Nederland dan ook gezien als eerste levensbehoefte en niet als alleen een economisch object.
Om woonruimte betaalbaar te houden heeft de overheid een aantal maatregelen genomen, zoals de wettelijke bescherming van huurders en huurplafonds. Tegenwoordig zijn er helaas toch aardig wat manieren om hier omheen te werken zoals tijdelijke huurcontracten.
Gelukkig is het beleid van de overheid altijd erg effectief zoals je later in je reactie zelf al aangeeft... De bescherming is leuk, maar daar heb je alleen wat aan als je al in een huurhuis zit. De grote woningtekorten gaan ook over de huurhuizen. De wachttijden van de sociale huur zijn je vast niet onbekend, al val je daarvoor als hoger opgeleide starter toch al snel voor buiten de boot. Je bent dan aangewezen op de vrije huurhuursector welke vrij klein is; slechts 7% van gehele Nederlandse woningvoorraad valt in de vrijehuursector. Het middensegment van de vrijehuursector wat als betaalbaar wordt geacht voor iemand met een, €720-€1000, waar de aanvangshuurprijs gemiddeld al tegen die bovengrens van het middensegment aan schurken. Moet je wel een verhuurder hebben die niet de soms gangbare inkomenseis van 3-4x de maandhuur stelt, want anders kom je er nog niet tussen.
De woningvoorraad in het middensegment is wel aardig gestegen de afgelopen jaren, dus dat is mooi. Beetje jammer alleen dat die groei niet voort komt uit het bij bouwen in het middensegment, maar ten koste is gegaan van koopwoningen voor buy-to-let. Beetje een sigaar uit eigen doos. En niet vergeten dat je de sigaar uiteindelijk wel weer terug moet geven, in plaats van dat de kosten juist omlaag gaan over de tijd en deze aan het eind van jouw is. Een sigaar die overigens ook steeds duurder wordt, want ook die huurprijzen zijn aardig gestegen over de jaren heen. Een stijging die tot 2009 aardig in de pas liep met de loonontwikkeling, sindsdien is de loonontwikkeling achtergebleven maar zijn de huurprijzen vrolijk doorgestegen en relatief tot de cao-lonen 13% hoger dan in 2009.
Maar mocht het je lukken er tussen te komen, dan kun je het wrange succesvieren dat je woonuitgaven als hurende starter alsnog hoger zijn dan die van een koopstarter. In 2014 was dit omslagpunt bereikt, maar de trend was al langer gaande waarin de ongelijkheid dus alleen maar verder toeneemt.
Je kunt in Nederland simpelweg niet spreken van een gelijkstelling tussen (niet sociale) huurders en kopers. Als koper kun je genieten van fiscale subsidies voor de hypotheekrentelasten, geniet je enige bescherming door de hypothecaire leennormen en betalen ze nauwelijks belasting over het woningvermogen terwijl je als huurder je enkel vermogen kan opbouwen in box 3. Allemaal fiscale voordelen waar de huurder evengoed aan mee betaalt via belastingen, naar schatting 11 miljard. Daar vallen de situationele voordelen van huren mijn inziens echt bij in het niet.
Om nog terug te komen op je laatste punt. Ik heb het gevoel dat je vooral naar de laatste jaren kijkt als je het hebt over "beleggingsproduct". In de afgelopen 5 jaar zijn de prijzen inderdaad hard gestegen. Maar in de jaren tussen 2008 en 2013 daalden de prijzen juist enorm. Ik ken meerdere mensen die in die tijd hun huis ver onder de prijs die zij er zelf voor betaald hadden te koop hebben gezet. En soms meer dan een kwart verlies hadden. Het is dus zeker niet gezegd dat de prijzen altijd stijgen. In de jaren '70 daalden de huizenprijzen zelfs met bijna 50% in 4 jaar tijd.
Op de langere termijn was je de afgelopen 30 jaar beter af als je een huis kocht, maar wie zegt dat dit in de toekomst ook zo blijft.
Nee hoor, ik doe netjes mijn huiswerk om wel een compleet plaatje te kunnen schetsen. Het klopt dat met de crisis van 1979 tot 1983 de huizenprijzen in 4 jaar tijd met 45% daalden. Wist je echter ook dat de huizenprijzen alleen al in de 2 jaar voor de crisis met 68% gestegen waren? Vrij zuur als je inderdaad exact op de top hebt gekocht en je de boel precies op het dieptepunt weer verkoopt. Zat je echter een jaartje eerder met de koop, dan ga je zelfs met verkoop op het dieptepunt "slechts" voor 6% de boot in.
Waar de huizenprijzen zich initieel na de oliecrisis vrij rustig herstelden, kon je vanaf ongeveer 1995 tot 2008 wel weer spreken van een explosieve groei waar stijgingen van rond de 10% per jaar geen uitzonderingen waren. Helaas kwam ook aan dat feestje weer een eind met kredietcrisis wat we allen een stuk bewuster meegemaakt zullen hebben en zodoende de schrijnende gevallen die je al noemt ons nader bestaan. Wederom zuur als je precies op de top van 2008 hebt gekocht en op het dieptepunt in 2013 verkocht waarin de waarde gedaald is met 25%. Als je niet gedwongen was om te verkopen op het meest ongunstige moment en kon wachten, dan speelde je ongeveer vanaf 2018 weer quite.
Maar laten we wel wezen, dit zijn gemiddeld genomen de twee absoluut meest ongunstige koop-verkoop momenten geweest sinds de eerste geregistreerde huizenprijzen in 1949. In de afgelopen 70 jaar daalden de huizenprijzen enkel in de jaren 1979-1983, 2009, 2012 en 2013. Elk ander jaar steeg de waarde van je woning, met gemiddeld 4,84% sinds 1949 gemiddeld.
Dus nee, ik kijk niet vooral naar de laatste jaren als ik het heb over een "beleggingsproduct". Misschien leuk om een parallel te trekken met de beurs. Gemiddeld genomen heeft de AEX een rendement van 10,4% per jaar opgeleverd sinds de oprichting in 1983, waarin het rendement 9 jaren negatief was en 28 jaren positief. (S&P 500 doet sinds 1926 ook gemiddeld ongeveer 10,5% per jaar)
Ik wil verder niet te creatief worden met platgeslagen statistieken en gemiddeldes over lange periodes waar ik eigenlijk te weinig vanaf weet om er echt iets zinnigs over te kunnen zeggen, maar het geeft een wel wat completer beeld dan de twee absoluut slechtste koop-verkoop momenten van de afgelopen 70 jaar eruit te pikken om zo de onzekerheid van de toekomst te duiden. Desalniettemin bieden ervaringen uit het verleden inderdaad alsnog geen garanties voor de toekomst.
Ik denk dat het aan banden leggen van vermogensopbouw niet de oplossing is voor de problemen op de woningmarkt. De problemen die er nu zijn zijn ontstaan door actief beleid van de overheid. Wikipedia vat het wat dat betreft mooi samen:
"De Nederlandse overheden, rijk, provincie en gemeenten, hebben een grote invloed op het functioneren van de woningmarkt. Enerzijds stimuleert de Rijksoverheid de vraag door de hypotheekrenteaftrek en de huurtoeslag. Anderzijds beperkt dezelfde Rijksoverheid het aanbod door de woningcorporaties zwaar te belasten met verhuurdersheffing en vennootschapsbelasting. Sinds de invoering van deze belastingen is de bouwproductie van de woningcorporaties meer dan gehalveerd. De overheden beperken de bouwproductie voorts door een stringent beleid van ruimtelijke ordening.
Resultaten van enerzijds het stimuleren van de vraag en anderzijds het beperken van het aanbod zijn een toenemend woningtekort en explosieve prijsstijgingen in huur- en koopmarkt. ‘De Nederlandse woningmarkt is kapot’ wordt er wel gezegd. Men kan ook zeggen dat de overheden tekort zijn geschoten in het reguleren van vraag en aanbod op deze voorraadmarkt.
Een opmerkelijk punt is nog dat men de prijzen die nu ontstaan op de markt gewoon ‘marktprijzen’ noemt, maar dat die prijzen ontstaan als resultaat van vraagstimulering door de Rijksoverheid en beperking van het aanbod door de overheden. Zo wordt er ook gesteld dat huurders van woningcorporaties profiteren van lagere huren (lager dan de markthuren). Anderzijds heeft ongeveer een derde van de huurders van woningcorporatie de huurtoeslag nodig om de huur te kunnen betalen. En het Nibud constateert in september 2019 dat bijna de helft van de Nederlandse huurders na het betalen van de huur te weinig overhoudt om redelijk rond te komen".
Bron:
Wikipedia: Woningmarkt
En dit is dan nog zonder het probleem aan bouwruimte door PFAS en stikstof problematiek. Ik zie niet in hoe het afromen van vermogen het tekort en probleem dat nu is onstaan op zal lossen.
Ooh nee dat denk ik ook zeker niet, het probleem is zoveel meer complex. Ik had het meer specifiek over de groeiende ongelijkheid die, onder andere, wordt aangejaagd door de fiscaal voordelige vermogensopbouw welke enkel toegankelijk is voor zij die al vermogend genoeg zijn om een koophuis te kopen. Maar dit is slechts één element, beleidsinstrument, knop om te draaien in een dusdanig complex geworden machine waarin over de jaren heen alleen maar nieuwe elementen aan zijn toegevoegd, dat men inmiddels geen flauw idee meer heeft hoe het werkt en wat het draaien aan een knop voor (neven)effecten heeft.
De huidige woningmarkt is naar mijn idee een manifestatie van dezelfde orde als het gedrocht dat we gemaakt hebben van ons belasting- en toeslagenstelsel.
*Had mijn bronnen eerst netjes in de tekst staan, maar door mijn geklungel was het ineens foetsie
Excuus, maar niet meer de moeite genomen ze alleen weer op te zoeken en te verwerken. Onderstaand de belangrijkste volgens mij:
https://www.dnb.nl/actuee...werkt-welvaartsverhogend/
https://economie.rabobank...n-om-groei-middensegment/
https://home.kpmg/nl/nl/h...-corporaties-hiervan.html
https://bieb.knab.nl/hypo...in-historisch-perspectief
https://www.cbs.nl/nl-nl/cijfers/detail/83906NED
http://medewerkers.tudelf...ervorming_Woningmarkt.pdf