:strip_icc():strip_exif()/u/195669/Afb1752.jpg?f=community)
:strip_exif()/u/128244/crop58a41b17f1ab6_cropped.gif?f=community)
| Krat- en Kistradio Topic deel XIX |
| Deel 19! Na jaren van verbetering is de topicstart een erg overzichtelijk startpunt geworden voor de beginner! Dus 'beginners', jullie zijn erg welkom, maar graag eerst even deze beginpost goed doorlezen. Hiermee toon je je dankbaar voor alle inzet van de Tweakers die je in het bouwen voorgingen, en je wordt er zeker wijzer van! Ook is het gewenst de zoekfunctie te gebruiken, veel vragen zijn al tig keer gesteld en tig keer beantwoord. Verder is het behalve nuttig ook erg interessant om de voorgaande topics door te lezen. Kom je er niet uit, dan kan je hier in dit topic om hulp vragen, maar wees daarbij s.v.p. volledig en laat merken dat je al een en ander gelezen hebt. Post hier je mooiste zelfbouwradio's en vragen/opmerkingen die er mee te maken hebben! Deze topicstart is gebaseerd op die van Thinkpad, en uitgebreid en geüpdatet met aanvullende informatie. Dank gaat uit naar allen die bijgedragen hebben aan dit topic. Voor aanvullingen suggesties graag een Direct Message. |
| Introductie |
Het hoofdonderwerp van deze reeks is het zelf bouwen van een draagbare radio. Het mooie hiervan is dat je het zo mooi, gek en duur kan maken als je zelf wilt. De term bierkratradio is voor de meeste projecten al niet eens meer van toepassing omdat velen met hout zelf een kistje maken wat perfect past bij de inhoud en het gewenste resultaat. We beschouwen daarom twee verschillende behuizingen:
|
Kratradio Het ‘lenen’ van een krat om een kratradio te maken is natuurlijk een ideale manier om een mooie uitstraling te krijgen. Echter heeft een krat dunne wanden en is hij na het uithollen ook niet meer zo stevig. Daarom is het handig er altijd een houten bodem in te maken. Verder is het aan te raden ook binnenwanden van hout te maken. Het is belangrijk dat je een goede luchtdichte ruimte krijgt. Dit komt de akoestiek met name de bas zeer ten goede. Kistradio Hout is makkelijk te bewerken waardoor bijna iedere combinatie van vorm, formaat en kleur te realiseren is. Daarom is dit type behuizing erg populair geworden onder de draagbare radio’s. Houtsoorten die hier voor gebruikt worden zijn voornamelijk MDF en multiplex, beide goed verkrijgbaar bij iedere bouwmarkt. BEGINNERS LET OP: GRAAG EERST DE HELE TOPICSTART DOORLEZEN ALVORENS JE VRAAG TE PLAATSEN. ER KOMEN VEEL BEGINNERSVRAGEN STEEDS WEER TERUG WAAR DUIDELIJK UIT BLIJKT DAT MEN ZICH NIET HEEFT INGELEZEN. GEPAST IS HET ZELFS OM EERST EENS EEN VORIG DEEL DOOR TE BLADEREN, JE LEERT ER EEN HOOP VAN! ALVAST BEDANKT!  |
| Techniek |
Er zijn veel verschillende manieren om het elektrotechnische deel op te bouwen, er zijn veel combinaties denkbaar. Zo zijn er ontwerpen die zich richten op compactheid, zuinigheid of juist het voortbrengen van veel volume. Een aantal basismogelijkheden zijn:
 . Deels zal je keuze bepaald worden door wat je al in huis hebt. De meeste projecten beginnen namelijk met spullen die men nog heeft liggen. Hieronder wordt uitgelegd wat de redenen voor een bepaalde keuze kunnen zijn. |
Class-D versterker + Gelaccu + Autospeakers: Deze combinatie is verreweg de grootste favoriet onder de Tweakers. Class-D versterkers zoals de TA2024, TA2020, TK2050 en de MaxAmp zijn erg zuinig met energie, relatief goedkoop in aanschaf en geven erg goed geluid. Ze hebben een zeer goed rendement. Gecombineerd met een gelaccu kun je erg lang spelen (15uur+) en je radio is licht en handzaam. Class-D versterkers zijn goed verkrijgbaar (zie kopje winkels). De TA2024 kan aan 2 speakers evenveel Watt's leveren als autoversterkers met schreeuwende opschriften als 200 Watt aan 2 speakers op 12 volt. Ook een veelgebruikte kleine versterker als de Marquant MCA-200 met een opdruk die een vermogen van 2x 100Watt suggereert levert op 12v niets meer dan een TA2024 kan. Wel is de TA2024 vele malen zuiniger met energie (om in combinatie met een mp3-speler, iPod of telefoon het maximale uit een TA2024 te halen moet je wel een gemodde versie kopen, zelf de weerstandsmod toepassen of een voorversterkertje gebruiken). Wil je net iets meer vermogen dan de standaard 2x15W, dan kun je denken aan een TA2020 (2x25W op 14,6v) of een TK2050 (2-4x100W op 30v). Hoewel deze laatste in theorie 10x meer vermogen levert, is dit bij lange na niet 10x zo hard. Het is dus maar de vraag of de onevenredige stijging in verbruik het je waard is. Een andere optie is de MaxAmp, een Klasse-D versterker speciaal ontwikkeld voor het gebruik in een kistradio. Ook deze versterker werkt op 12V, maar dan met een stuk hoger rendement dan de overige versterkers. Wanneer er op een gemiddeld volume gespeeld wordt kan de speelduur zo nog eens met 20% verlengd worden. Het vermogen is te vergelijken met een TA2020. Let wel, vermogen is afhankelijk van de spanning, dus zowel bij de TA2020 als de MaxAmp is het hogere vermogen pas beschikbaar bij 14VDC. Dit levert een normale loodaccu niet, waardoor het vermogen vergelijkbaar is met een TA2024. Verder beschikt de MaxAmp over eenvoudige volume regeling, dit kan simpelweg verwezenlijkt worden door een Lineaire potmeter aan te sluiten, de MaxAmp doet de rest. Ook de MaxAmp kan net als de TA2024 gemod worden voor gebruik met een muziekspeler met een laag uitgangsvermogen. Hiervoor hoef je geen weerstanden te vervangen, maar kan je simpelweg een soldeer jumper dicht solderen. Een Class-D is alleen een versterker dus in tegenstelling tot een autoradio heb je geen FM-ontvanger en zal je als muziekbron een losse mp3- speler of telefoon moeten gebruiken. Maar hier is wat op gevonden. Met een mp3-decoder met ingebouwde FM-tuner kun je radio luisteren, geheugenkaarten en usb-sticks uitlezen en ook nog een externe mp3-speler aansluiten. Dit alles is te bedienen met een afstandsbediening, ideaal! Mp3-decoders zijn te vinden in de verschillende webshops en op Ebay. Autoversterker + (Auto)accu + Autospeakers: Deze tweede optie heeft voornamelijk dezelfde mogelijkheden als de eerste optie, zij het dat je een autoversterker gebruikt. Soms kunnen autoversterkers meer vermogen leveren op 12v dan de versterkers hier boven. Dit komt omdat ze intern gebruik maken van een step-up converter die het voltage opschroeft. Dit maakt deze versterkers meteen ook weer zwaar, prijzig en onzuinig. Als geluidsbron verbind je in deze oplossing een mp3-speler zoals een iPod middels een Jack-Cinch kabel aan de versterker. Het volume kun je dan doorgaans regelen met zowel de versterker zelf als met de mp3-speler. Het voordeel van een autoversterker tegenover een TA2024 is dat je vaak meer aansluit- en instelmogelijkheden hebt zoals het aansluiten van 4 luidsprekers, een lage-tonenfilter, volumeregeling enz. Een simpele, veel gebruikte autoversterker is de MCA-200 van Marquant, verkrijgbaar bij Kijkshop en MediaMarkt. Maar natuurlijk kun je ook zwaardere versterkers toepassen, meerkanaal's etc. Heb je nog geen versterker liggen die je kunt gebruiken en je gaat een nieuwe kopen, blijft de voorkeur toch uitgaan naar de TA2024 of andere Class-D versterker. Autoradio + Autoaccu + Autospeakers: De grote voordelen van deze combinatie zijn de hoge capaciteit van de accu en de all-in-one oplossing van de autoradio. Autoaccu's zijn doorgaans van een hoge capaciteit waardoor de radio erg lang kan spelen. De autoradio is je muziekbron en je hebt dus een set die volledig op zichzelf muziek kan maken. Vaak kun je bij moderne autoradio's ook gebruik maken van SD-kaarten, memorysticks en een AUX-ingang voor mp3-spelers. Onderdelen zijn vaak al voorhanden in menig hobbyschuur. Autoradio's hebben een (4kanaals) ingebouwde versterker waar je aardig wat volume mee kan creëren, dit betekent dat het niet nodig is een extra versterker te gebruiken. Deze zal namelijk vrijwel geen extra vermogen aan de installatie toevoegen. Zie ook de FAQ-vraag "Hoeveel watt heb ik nodig om écht hard te spelen?" Belangrijke nadelen: Het gewicht en formaat van de accu, en de autoaccu mag niet gekanteld worden. Een autoradio kan op flink volume aardig wat stroom verbruiken en kan duur zijn in aanschaf. |
| Winkels |
Sinds de start van deze topic-reeks zijn er gespecialiseerde winkels in draagbare audio ontstaan, gerund door mede-tweakers die ook actief zijn in dit forum. Deze webwinkels verkopen vele versterkers, accu's, voedingen, voltmeters, componenten en accessoires. Enkele van deze winkels zijn: |
|
| De basis |
Voorbeeld aansluitschema Links: aansluitschema TA2024. Rechts: aansluitschema autoversterker.   Attentie: Je moet bij autoversterkers de "REM+" ook aansluiten op de plus pool (+) van je accu, anders doet de versterker helemaal niets. Verder zijn dit de schema's in uiterst simpele vorm. Je kunt hier natuurlijk volop wijzigingen en verbeteringen op aan brengen. Aansluitschema met versterker, voeding, lader en accu Een aansluitschema waarin ook voeding en lader zijn verwerkt vind je hier: lredev in "Het Krat- en Kistradio Topic [deel 7]". Ook is uitgetekend waar eventueel een powerled / LED-spanningsbewaker en/of een voltmeter te plaatsen. Voor een compleet aangesloten systeem zie de FAQ van Accusafe.nl.  Een tip voor alle elektronica problemen: METEN = WETEN. Dus koop om te beginnen een multimeter die al voor enkele euro's bij de bouwmarkt verkrijgbaar is. Hiermee kun je veel problemen uitsluiten en opsporen die te maken hebben met o.a. accu, lader, versterker en de rest! Het is nog leerzaam ook! De accu Je kunt een normale auto accu/motor accu gebruiken, maar deze hebben als nadeel dat er zuur in zit, en dat je ze daarom niet mag kantelen (deze hebben meestal wel lekker veel capaciteit, variërend van 44Ah tot meer dan 100Ah). Het handigste voor een kratradio is een variant van de loodaccu, de lood-gelaccu. Deze hebben een lagere capaciteit, maar zijn niet gevoelig voor kantelen (behalve bij het opladen, dit dient rechtop te gebeuren). Autoaccu's haal je bij de sloop voor een paar tientjes, uit je vaders auto, de bouwmarkt of auto-onderdelenhandel. Gelaccu's koop je bij Conrad, Elektronica-Online, Accusafe of Baco Army Goods. Verder kan je deze vaak voor een prikkie of gratis ophalen bij beveiligingsbedrijven. Deze accu's worden namelijk gebruikt als noodstroom voorziening in alarminstallaties en preventief vervangen na een X aantal jaar. Dan zijn ze vaak nog in erg goede staat. Geheel nieuw zijn de Li-ion accu's. Deze zijn de laatste tijd erg betaalbaar geworden. Ze zijn licht en erg klein. Zoek voor deze accu's eens op Ebay naar 12V Rechargeable Li-ion Battery. Je krijgt er een lader bij en ook een ontlaadbeveiliging is standaard ingebouwd. Je zet hem aan en uit met de ingebouwde schakelaar. Enig nadeel hiervan kan zijn dat je de accu niet diep weg kunt bouwen waardoor je niet meer bij de schakelaar komt. Sommige mensen hier hebben de schakelaar succesvol uitgebouwd en met draad verlengt. Er is echter ook gebleken dat de capaciteit van deze accu's 'te goed zijn om waar te zijn'. Iemand schrijft in zijn blog dat hij maar 36% van de opgegeven capaciteit in zijn accu had zitten. Deze accu is dus niet duur, maar je moet er dan ook niet te veel van verwachten. De prijs/capaciteit verhouding zijn uiteindelijk prima. Het laden van een accu Voor lood-gelaccu's is het laden redelijk kritisch. Ze worden bij voorkeur geladen met ongeveer 1/10de van de capaciteit. Dus een 7Ah accu, laad je het beste met een 0,7A (700mA) lader, ook wel bekend als 'druppellader'. Deze druppelladers kun je continu aan de accu laten hangen. Autoaccu's zijn minder gevoelig, maar 1/10 is ook hier een mooie richtlijn. Acculaders met een grotere laadstroom of een laadspanning van meer dan 13,8V zijn niet geschikt om een gel-accu permanent mee op te laden! Een goedkope 600mA druppellader is te vinden bij onder andere de eerder genoemde webwinkels. Laden met een druppellader duurt ongeveer 15 uur bij een 7,2Ah accu. Het is overigens niet aan te raden tegelijk de accu op te laden en te spelen van de accu. De versterker trekt dan stroom van de lader waardoor het laadproces langer duurt. Ook kan dit schade veroorzaken aan de lader. beter is om met een schakelaar de versterker aan een voeding te koppelen (zie kopje aansluitschema hierboven). De luidsprekers Goede luidsprekers zijn van groot belang voor een mooie weergave van het geluid. Voor kratradio's loont het niet het duurste van het duurste te nemen maar er zijn wel een paar dingen waar je op moet letten. Het beste is te gaan voor speakers met een hoog rendement uitgedrukt in dB/1W/1m, bijvoorbeeld 91dB is een mooi waarde. De hiervoor genoemde versterkers werken allemaal het best met 4Ohm's speakers, 8Ohm kan, maar dan heb je minder volume. Bij een belasting van 2Ohm raakt de versterker oververhit en zal zichzelf uitschakelen. Verder is het van belang te letten op de diameter. Uit een luidspreker met een diameter van 10cm gaat geen overweldigende bas komen. Beter kun je dan kiezen voor 13 of 17cm speakers. De Marquant en Boschmann speakers zijn leuk omdat ze goedkoop zijn en fatsoenlijk volume teweeg brengen. In een kratje wat buiten gebruikt wordt zoek je niet naar een audiofile oplossing. Wil je kwalitatief betere speakers dan zijn merken als Pioneer en Sony echte aanraders. Je kan natuurlijk ook eerst goedkope speakers inbouwen en een zomertje later upgraden. De maten zijn redelijk gestandaardiseerd dus ombouwen is dan geen probleem. Autospeakers kun je vinden bij de Kijkshop, Mediamarkt of Conrad. Ook op de autosloperij kan je vaak nog goede speakers halen voor weinig geld. De voeding Soms heb je behoefte om ook op netstroom te kunnen spelen. Je hebt hier een voeding voor nodig. Afhankelijk van de gebruikte autoradio/versterker kan deze stromen trekken van 1 - 5A. Een simpel adaptertje van 500mA is dus niet voldoende. Een TA2024 trekt maximaal 2A. Verstandig is om hier iets boven te gaan zitten. Op Ebay worden verschillende 12V 5A voedingen aangeboden voor minder dan 15 euro, vaak onder de term “TFT Power Supply” oid. Let er bij het aansluiten van de voeding op dat de voeding gelijkspanning (DC) is en dat je die juist aansluit. Een wisselspanningsadapter (te herkennen aan het ~ teken of AC bij de output) is dus ONGESCHIKT! Om een voeding aan te sluiten kun je de stekker er af knippen en van de gestripte draad de + en - aansluiten. Een andere mogelijkheid is om gebruik te maken van een DC-jacksocket. Ontladen & beveiligingscircuitjes tegen diepontlading Een groot probleem met de radiokistjes is dat je de accu te ver ontlaad. De spanning van gelaccu's mag niet onder de 11,4 Volt komen. Vanaf dan noemen we de accu leeg. Nu kan je dit in de gaten houden met een voltmeter waarop je het voltage kan aflezen, maar je kan ook een stapje verder gaan met een speciaal ontworpen accubeschermer. Hier de mogelijkheden: Een voltmeter Vanaf een eurootje of 5 kun je op Ebay al leuke (digitale) voltmeters kopen. Zo kun je de accuspanning voortdurend in de gaten houden. Let er bij aanschaf op of de meter die je koopt een externe voeding nodig heeft. Als deze 5 of 9 volt moet zijn moet je hier dus rekening mee houden. Simpele spanningsbewaker (plaatje) Dit is de meeste simpele spanningsbewaker, afkomstig van Circuits Online. Bij 12 Volt brandt de groene LED. Bij het dalen van de voedingsspanning begint de rode LED langzaam op te gloeien terwijl de groene LED dooft. Bij ca. 11,5 Volt is de groene gedoofd en brandt de rode volop. Let op: je moet het exacte omschakelpunt zelf nog instellen met de potmeter. (11,4V = ROOD) Simpele spanningsbewaker 2 Wederom van Circuits Online. Deze spanningsbewaker bewaakt de spanning van een accu of een batterij. De schakeling werkt vrij simpel. Er is een groene en een rode LED. Onder normale omstandigheden brandt de groene LED. Wanneer de spanning onder een bepaald punt zakt, gaat de groene LED uit en gaat de rode branden. Het omslagpunt is te regelen met de potmeter. Happers Kratsafe 2.1 Happers Kratsafe is een schakeling die er voor zorgt dat je versterker wordt losgekoppeld van de accu als de spanning onder 11,4 Volt komt. Daarbij wordt dan gelijk accu verbonden met de lader en de versterker met de eventueel ingebouwde / aangesloten voeding. De onderdelen voor de schakeling zijn voor rond de 12 euro bij Conrad te bestellen. Zie voor meer info: Anoniem: 219973 in "Het kratradio topic [deel 5]" voor het schema en voor de onderdelen bij Conrad. Wesley's AccuSafe Een nieuwe accuspanningsbewaker op basis van de HKS ontwikkeld door tweaker Wesleytjuh. Deze is opgebouwd op een speciaal door hem ontwikkelde PCB en heeft handige connectors om hem makkelijk aan te sluiten. Daarnaast schakelt hij ook automatisch over op "accu laden" en "versterker op voeding" als de voeding spanning geeft. Om te bestellen ga je naar store.accusafe.nl. Hij is er als kit om zelf te solderen (tutorial) of voorgeassembleerd. Voor specifieke informatie kun je contact opnemen met Wesley via DM of via de website Accusafe. DUS NIET IN DIT TOPIC! Algemene vragen mogen uiteraard wel. Een schema van een compleet aangesloten systeem vind je hier.  |
FAQ  |
Veel gestelde vragen & antwoorden uit dit en eerdere topics:
|
Om hard te kunnen spelen hoef je helemaal geen grote en onzuinige versterker te hebben. JvS heeft daar wat zinnige dingen over gezegd: JvS in "Het kratradio topic [deel 4]". De 2x15w van de TA2024 gaat echt al heel erg hard. Happer maakt ook nog de vergelijking tussen TA2024 en autoradio in Anoniem: 219973 in "Het kratradio topic [deel 4]". Overigens is ook het vermogen van de MCA-200 zwaar overdreven net zoals bij veel andere merken. Deze Marquant levert ongeveer 2x15watt RMS, het absolute maximum wat op 12V gehaald kan worden. Wat voor kabeltje heb ik nodig om mijn telefoon/mp3-speler/PSP etc. aan te sluiten op de versterker? Op een autoversterker is dit simpel te doen met het onderstaande kabeltje.  Bij een TA2024 ligt het wat ingewikkelder. Hier moet je zelf nog een 3,5mm jackplug aan maken. Op heidehifi.nl kun je zien hoe dat moet. Accusafe heeft een mooie tutorial gemaakt voor het solderen van een 3,5mm socket.  Je kunt dit soms ook als optie mee bestellen. Meestal is het ongeveer 5 á 6 uur met de genoemde Marquant versterker op een 7Ah gelaccu, meer dan het dubbele voor een TA2024 (je kunt natuurlijk meerdere kleine accu's parallel zetten om meer capaciteit te krijgen). Dit is natuurlijk afhankelijk van de gebruikte versterker en het afspeel volume. Wil je het verbruik van je versterker meten, dat doe je door een ampère- of multimeter in serie aan te sluiten: Klik voor plaatje! Vrijwel elke combinatie zal gaan werken, maar je kunt je het beste houden aan de in deze post beschreven specificaties. Dan weet je zeker dat je goed zit en vaak haal je zo het beste rendement. Over het algemeen zal gelden: hoe groter de diameter, hoe beter de bastonen zullen klinken. Speakers met een diameter van 10cm zijn niet aan te raden omdat deze gewoonweg te klein zijn om mooi geluid te produceren. Beter is dan 13 of 17cm. Ook het rendement is van belang. Je kunt het beste luidsprekers nemen met een rendement van 90dB/1W/1m of meer. Zo speel je harder met gelijk vermogen. Als eerste is het verstandig om te controleren of je speakers wel 'in fase' met elkaar zijn aangesloten. Dit is zo als de draadjes van beide speakers van de plus van de versterker ook naar de plus van de speakers gaan. Als je denkt dat je bas mist draai de draden dan eens bij 1 speaker om, er kan niets door kapot gaan. Heb je nu ineens meer bas? Dan stonden je speakers uit fase. Verder is het zoals hierboven gezegd van belang dat je speakers niet te klein zijn. Ook helpt het veel om je krat of kist goed luchtdicht te maken. Zo kan je krat functioneren als klankkast, wat de bas ten goede komt. Daarnaast kun je de binnenkant van het krat nog isoleren met akoestisch noppenschuim (link Conrad). Sommige mensen gebruiken basreflex poortjes in hun kist. Hierbij zorgt een extra opening (poort of tunnel genoemd) in de kast ervoor dat de respons van het luidsprekersysteem voor lage frequenties verbetert. Het is echter erg lastig om het juiste formaat poortje te bepalen. Volume van de kist, lengte en diameter van het buisje zijn namelijk bepalend voor hoe hij presteert. Het makkelijkste is natuurlijk gewoon experimenteren, maar de ervaring leert dat een niet berekende poort weinig tot niets toe voegt. Nee, dat hoeft niet. Een versterker met bijvoorbeeld meer RMS vermogen dan je speakers is in principe geen probleem. Je moet gewoon oppassen dat je niet te veel vermogen uitstuurt (volume niet te hard zet). Een versterker met te weinig vermogen kan zelfs nog veel schadelijker zijn omdat er 'Clipping' (ernstige vervorming) op kan treden. Dit betekent dat je versterker geen mooie sinus meer uitstuurt waardoor je je speakers en mogelijk ook je versterker opblaast. Waar het dus eigenlijk op neer komt is dat wanneer je de luidsprekers erg hoort vervormen, dat je dan de versterker maar beter iets zachter kunt zetten. Lredev legt het nog maar eens uit in de post lredev in "Het Krat- en Kistradio Topic [Deel 12]". Dat ligt eraan. Als je 2 8Ohms speakers hebt kun je ze parallel aansluiten op een 4 Ohms versterker (de meeste autoradio’s en versterkers zijn dit). Je krijgt dan een vervangingsweerstand van 1/R=1/8+1/8=1/4, dus 4Ohm, wat overeenkomt met de versterker. Zet je twee 4Ohms speakers parallel dan krijg je 1/4+1/4=1/2, dus 2Ohm, en dat vindt je versterker niet leuk (lees: deze kan oververhit raken). Heb je nou 4Ohms speakers en een 4Ohms versterker kun je overwegen de speakers in serie aan te sluiten. De rekensom wordt dan 4+4=8Ohm. Dit zou kunnen, alleen je geluid zal enigszins zachter klinken. Het belangrijkste bij het gebruik van en subwoofer is dat je nadenkt over hoe je de lage tonen voor de subwoofer gaat filteren (actief dmv een knopje dat op sommige versterkers zit of passief met scheidingsfilters). Een leuk versterkertje met een actief low-pass filter is te koop bij Conrad. Dit is een voorbeeld van een passief scheidingsfilter. Nieuw op Ebay te vinden is de TK2050 Class-D versterker. Deze heeft 2x50watt voor speakers en 1x100w met low-pass filter voor een subwoofer. Verder heeft hij een volume- en toonregeling. Een kant-en-klare versterker dus voor helemaal niet veel geld! Verder is het handig om te weten hoe je de subwoofer gaat combineren met de andere luidsprekers en of je hem op dezelfde of een aparte versterker aansluit. Als de impedantie van de subwoofer past bij de versterker dan kun je hem op een ongebruikt kanaal aansluiten. Wat je ook kunt doen als je 2 speakers en een subwoofer wilt aansluiten, is kiezen voor een dubbelspoelswoofer. Je hebt dan 2 versterkers nodig, een voor de speakers, en de andere voor de dubbelspoelswoofer. Zie deze post voor een aantal links naar dit soort woofers bij Conrad. Let wel, je ingangssignaal moet voor de wooferversterker op beide kanalen gelijk zijn. Dus óf het linkeringangssignaal splitten naar beide ingangen op de versterker óf het rechteringangssignaal. Nog mooier is om de twee signalen te combineren. Hiervoor moet je twee weerstanden in de kabel aanbrengen zoals in het volgende plaatje:  Het schema van deze stereo-to-mono converter vind je in deze post. Wil je de impedantie van een enkel- of dubbelspoelswoofer uit rekenen klik dan hier. Een elco is een elektrolytische condensator. Zie ook de post van Iredev in "Het kratradio topic [deel 5]". Een condensator is vooral handig wanneer je versterker grote stromen vraagt die de accu niet ineens kan leveren (bij een gelaccu >2A). De pieken kunnen dan opgevangen worden met de condensator. Als je een condensator zou willen gebruiken wordt geadviseerd: 2000µF per maximaal gevraagde Ampère. Zie ook Iredev in "Het kratradio topic [deel 4]". Voor een TA2024 zou een 16V 4700µF volstaan, echter omdat een gelaccu de stroom die een TA2024 vraagt makkelijk aan kan is dit niet echt nodig. Een elco sluit je altijd parallel aan en zo dicht mogelijk bij de gebruiker (versterker). Let ook op de polariteit, er zit altijd aan één kant een duidelijke streep. Dit is de kant die aan de massa (-) moet. Als je voeding reeds voorzien is van een DC-plug, kun je deze simpel op het krat aansluiten door middel van een DC-laagspanningsbus (let wel even op de maat). Je kunt zelfs een systeem verzinnen dat zodra je de voeding aansluit de versterker op de voeding gaat spelen en tegelijkertijd de accu opgeladen wordt met een aangesloten lader. Voorbeeld zie plaatje hier. Helemaal makkelijk als je hiervoor 2 verschillende maten stekkers voor gebruikt, dan kun je ze nooit door elkaar halen.  De zwarte draad is de gedeelde massa. Rood en geel zijn de signalen links en rechts. Makkelijk is om er een connector aan te maken zodat je hier weer een kabel in kunt prikken. 'Tulp female connecters' of een 'tulp chassisdeel' aansluiten doe je zo. Heb je hier geen zin in of vind je het te moeilijk? Er zijn ook TA2024's te koop met Cinchaansluitingen voor het ingangssignaal. Namelijk die van Sure-electronics. Ook is er een stap-voor-stap handleiding voor de TA2024 connector hier te vinden.  De weerstand-mod is heel simpel: je soldeert een 4k7 (4700Ohm) weerstandje over de bestaande 20KOhm weerstanden R2 en R4 op een TA2024. Je kunt ook de weerstanden volledig vervangen door een 3k3 weerstand. In deze post vind je voorbeelden van verschillende uitvoeringen van Class-D versterkers. Een aanvullende uitleg is te vinden op Heidehifi en een volledige stap voor stap handleiding is te vinden tussen de How-to's van Accusafe.nl. De Class-D versterker is er in verschillende typen. Hieronder zal uitgelegd worden wat de verschillen zijn. - TA2024 (Datasheet) Dit is de goedkoopste en meest gebruikte variant. Hij kan voltages aan tot 13,2v en levert dan maximaal 2x 15Watt RMS. Ruim voldoende voor de meeste kratjes. - TA2020 (Datasheet) Deze versterker heeft tot 13,2v dezelfde kenmerken als de TA2024. Het verschil is dat hij voltages tot 15v aan kan. Bij een voltage van 14,6v levert deze versterker 2x 25Watt RMS. Dit zal een gewone gelaccu dus niet kunnen leveren wat hem hetzelfde laat presteren als de TA2024. -TK2050 (Datasheet) Het vlaggeschip van de serie. Is leverbaar met 2 en 4 kanalen (In het laatste geval zijn het eigenlijk twee aparte versterkers met een een eigen ingangssignaal). Voltages tot 30v zijn mogelijk. Bij dit voltage levert hij maar liefst 100Watt RMS per kanaal. Dit doe je met een stereo-logaritmische potmeter. De weerstandswaarde die je kunt gebruiken is ongeveer 50-100k. De potmeter van Conrad die te gebruiken is is deze van 100k. Aansluiten doe je zo volgens het volgende schema. Op deze manier staat het geluid uit als de as naar links gedraaid is en maximaal als de as naar rechts gedraaid is (zoals een normale volumeknop). Let er op dat de twee aarde pootjes met elkaar verbonden zijn! Om te kunnen schakelen tussen meerdere geluidsbronnen heb je een schakelaar nodig met 3 polen, namelijk voor Links, Rechts en Ground en meerdere standen. Een geschikte schakelaar van Conrad is deze. Deze schakelaar heeft 4 standen dus je kunt maximaal tussen 4 bronnen kiezen. Het gaat er dan ongeveer zo uit zien (plaatje). In deze post op Samenkopen.net laat Elmoow verder een aantal duidelijke foto’s zien over hoe je het aan kunt sluiten. Bijna alle huis, tuin en keuken snoertjes kun je hiervoor wel gebruiken. Het is aan te raden wel snoer te gebruiken dat tweepolig is en waarvan de twee draden gemarkeerd zijn, bijvoorbeeld rood en zwart. Ideaal is luidsprekerkabel. 1,5mm2 is uitstekend geschikt om zowel de 12v van de accu te schakelen als de luidsprekers van signaal te voorzien. Op Conrad: luidsprekerkabel per meter. Wil je je accu en electronica beschermen tegen kortsluiting dan is een zekering inbouwen een goede keus. Een zekering zet je altijd in de +draad, en zo dicht mogelijk bij de accu. Er zijn verschillende soorten zekeringen, van automatische tot smeltzekeringen in een houder die je moet vervangen als ze doorgebrand zijn. Veel mensen vragen zich af hoe ze een aansluiting kunnen maken om bijvoorbeeld Ipod of telefoon op te laden. Vaak maken deze apparaten gebruik van een usb-aansluiting. Er zijn verschillende manieren om 5v te realiseren. De eerste is via een 7805 spanningsregelaar maar omdat deze methode niet erg efficient is ga ik hier verder niet op in. Erg populair is de auto-usblader van Dealextreme. Deze kan al dan niet uit elkaar gehaald zo op de 12v van de accu aangesloten worden waarbij de middelste pin de + en en de zijpinnen de massa (-). Veel mensen willen als extraatje LED verlichting toevoegen aan hun krat. Dit kan zowel continue brandende verlichting zijn of LED´s die knipperen op de muziek. Veel algemene informatie over LED’s is hier te vinden. Om bij de basis te beginnen wordt er begonnen met een continue schakeling en volgt hierna de knipperende variant. Continue Continue verlichting is zeer gemakkelijk te maken door een LED rechtstreeks aan te sluiten op een spanningsbron. Maar let op: je hebt nog wel een weerstand in serie met de LED nodig om te zorgen dat hij niet door zal branden. Als je het voltage en de stroom van de LED weet kun je dit invullen in de Weerstand-Calculator. Je kunt ook series van meerdere LED's maken met één weerstand. De totale spanningsval moet dan wel lager zijn dan de aangeboden spanning van de accu (dit kun je uitrekenen door de voltages van de LED's bij elkaar op te tellen). De meeste gewone LED's worden aangestuurd met een stroom van maximaal 20 mA (milli-ampère), oftewel 0,02 ampère. De waarde van de nominale spanningsval is afhankelijk van de kleur van de LED; bij rode LED's is dit meestal zo'n 1,9 volt, bij gele en groene LED's 2,0 respectievelijk 2,1 volt, en bij blauwe en witte LED's 3,6 volt. Raadpleeg echter altijd de datasheets van een LED als deze beschikbaar zijn, want zeker bij moderne, geavanceerdere typen LED's kunnen deze waarden flink afwijken. Dit is een Calculator die rekening houdt met meerdere kleuren LED's. Ritmisch knipperen op de muziek Bij een schakeling waarbij LED’s gaan knipperen op de muziek kan gebruik gemaakt worden van een TIP31 transistor (datasheet). Hier vind je een beknopte handleiding met een getekende schakeling en een filmpje. In het voorbeeld zijn vier LEDjes gebruikt, maar je moet zelf even nagaan hoeveel er in jouw schakeling moeten komen en of er nog een weerstand tussen moet (zie hierboven). Je sluit de TIP31 dus aan op de (gesplitste) audio uitgang van je audio-apparaat. Kanttekening: aangesloten op een computer schijnt het zeer goed te werken, sommige mensen hebben problemen bij het aansluiten op een Ipod oid omdat deze een lagere uitgangsspanning heeft. Als alternatief hier op kun je met behulp van een LM3915 ook een LED VU-meter maken. Voorbeeld Filmpje. De MP3 module is een onderdeel die steeds vaker wordt gebruikt om buiten je telefoon ook vanaf een USB stick, SD kaart of van je telefoon muziek te spelen. Tevens zit er vaak in een MP3 module een FM radio. De MP3 module is een echt luxe artikel en is ter uitbreiding van je kist- of kratradio. Om de MP3 module aan te sluiten is er een gemakkelijk schakelschema gemaakt waarin je precies ziet hoe alles met elkaar verbonden zit. Hierdoor kan je dit veel minder gemakkelijk fout doen!  . Naast de MP3 module wordt er steeds vaker een Bluetooth module toegepast zodat je overal draadloos van je muziek kan genieten. Je kunt de bluetooth module volgens onderstaand schema aansluiten:  Dit schema gaat van deze bluetooth module uit, maar is toepasbaar voor alle bluetooth modules. Er wordt een schakelaar toegepast om te kunnen schakelen tussen bluetooth en een aansluiting voor een normale 3.5mm jackplug kabel. Je hebt hiervoor een DPDT schakelaar nodig. De signalen links en rechts schakel je hiermee, terwijl je de ground (-) van zowel de versterker, bluetooth module als de 3.5mm input onderling kan doorlussen.Dit waren de veelgestelde vragen (FAQ). De FAQ zal indien nodig aangevuld worden met vragen & antwoorden uit de topics. Aanvullingen zijn welkom, graag via DM naar Michel5128 Kijk op http://www.accusafe.nl/faq/ voor meer veelgestelde vragen! |
| Geavanceerd |
Oke, ik heb mijn eerste kistradio gemaakt, maar hij moet beter! Hoe verder? Veruit het meeste winst is te behalen door te gaan kijken naar andere speakers dan autospeakers. Autospeakers zijn gemaakt om in een kleine ruimte te presteren, de deur van je auto bijvoorbeeld. Verder wordt er altijd de nadruk gelegd op het uiterlijk, soms meer dan de uiteindelijke geluidskwaliteit lijkt het wel. Het loont dus zeker om eens te kijken naar HiFi of PA(Public Address). Waarbij PA een vakterm is om geluidssystemen van bijvoorbeeld concerten of festivals mee aan te tonen. Hierbij ligt de nadruk op rendement. Zeer geschikt voor een kistradio dus! Zijn er dan geen nadelen aan het gebruik van HiFi of PA speakers? Jawel! Ze willen graag in een bepaalde behuizing zitten, voordat ze goed klinken. Gebruik je zomaar een willekeurige behuizing met een willekeurige bassreflex poort erin, dan is de kans zeer groot dat ze nergens naar klinken. Gelukkig hebben de fabrikanten van HiFi en PA luidsprekers altijd de gegevens van hun luidsprekers online staan. Met deze gegevens kun je vrij eenvoudig met verschillende programma's aan de slag om een klankkast te simuleren. Hoe dat dan moet, kun je in de onderstaande links vinden. Let wel, momenteel is dit gedeelte nog in aanmaak, langzaam maar zeker zal er meer informatie beschikbaar komen in dit gedeelte. |
Als je de Thiele/Smalle parameters kunt vinden van je speakers is het mogelijk om het volume voor een gesloten behuizing te berekenen. Voer de volgende parameters in bij AJ Sealed (download):
Met dank aan lutkeveld voor deze informatie |
| Nuttige links |
Hierbij nog wat nuttige links die je kunnen helpen bij het bouwen van een krat/kistradio:
Have fun met het:
 |
| Voorbeelden van reeds gemaakte radio's |
Ook afgelopen topic zijn er weer veel krat- en kistradio's gemaakt. Hier zijn veel van deze bouwsels terug te zien. Voor meer voorbeelden zie de vorige topics. Kratradio's Kratradio's deel 18:   Kratradio's deel 17:     Kratradio's deel 16:   Kratradio's deel 15:          Kratradio's deel 14:   Kratradio's deel 13:    Kratradio's deel 12:     Kratradio's deel 11:    Kratradio's oudere delen:                               Kistradio's Kistradio's deel 18:                     Kistradio's deel 17:         Kistradio's deel 16:    Kistradio's deel 15:               Kistradio's deel 14:           Kistradio's deel 13:         Kistradio's deel 12:      Kistradio's deel 11:    Kistradio's oudere delen:                                © 2007-2012 - Michel5128 |
[Voor 10% gewijzigd door wesleytjuh op 28-12-2013 21:05]
/u/448254/crop565dcc107c6d0_cropped.png?f=community)
/u/455996/Abarth500thumnb.png?f=community)
Diy
. De klank is daarintegen prima 
./u/233904/Schermafbeelding%25202015-03-16%2520om%252001.02.27.png?f=community)
/u/366179/ReMark%2520Deluxe%2520logo%2520Klein.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/31188/gotsmall.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/408498/crop5e9315d49f8d7.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/428491/crop55eeb552c34e3_cropped.jpeg?f=community)
Dit topic is gesloten. 
