Defector schreef op dinsdag 7 april 2020 @ 22:27:
Na aanleiding van dit topic
Hoe omgaan met onverwacht meerwerk
Vroeg ik mij af of het ook verplicht/noodzakelijk is om een constructieberekening uit te voeren voor het plaatsen van zonnepanelen.
Even googelen geeft geen eenduidig antwoord, er wordt wel aangegeven dat het gedaan wordt maar voornamelijk bij platte daken en boeren schuren.In dit geval is het een nieuwbouw woning net 10 jaar oud, schuin dak.
Ik zit zelf in een offerte traject en dit onderwerp komt niet ter sprake. Zal het natuurlijk ook even navragen. Maar een beetje achtergrond info kan geen kwaad om goed voorbereid het gesprek aan te gaan.
Bij het ontwerp van de constructie van een dak spelen de volgende belastingen normaalgesproken een rol;
- (Permanente) belasting: Het gewicht van het dak zelf (balklaag, plaatlaag, afwerking, plafond, installaties, dakbedekking/pannen, etc.)
- (Veranderlijke) Sneeuwbelasting, normaalgesproken ligt dit rond de 60kg/m2, maar het kan flink oplopen als er ophopingsrisico is (dus
bijvoorbeeld naast een hoger bouwdeel)
- (Veranderlijke) belasting Onderhoudsbelasting, denk hierbij aan 100kg/m2 over een oppervlak van 10m2, of een lokale last van 150kg.
- (Veranderlijke) Windbelasting; afhankelijk van de geometrie van je dak/bouwwerk heb je ook te maken met winddruk, en windzuiging.
Daarnaast moet je dak voldoende afschot en buigstijfheid hebben om plasvorming op je dak te voorkomen, dit zou kunnen resulteren in wateraccumulatie. Bij wateraccumulatie zal door de eerste plasvorming het dak doorbuigen waardoor de plas nog dieper wordt (als dit proces lang genoeg door gaat dan kan je het punt bereiken dat het gewicht van het water niet meer gedragen kan worden door het dak).
De bovenstaande belastingen dienen met bepaalde wegingsfactoren met elkaar gecombineerd te worden (mocht er in geïnteresseerd zijn dan kan ik de relevante stukken uit de NEN-EN 1990 voor je opzoeken). Door de aanleg van de zonnepanelen krijg je een extra stukje permanente belasting erbij. Er zijn verschillende strategieën die hierbij gebruikt worden;
- De extra belasting in rekening brengen en aantonen dat het dak voldoet. Als je dak overcapaciteit heeft is dit vrij rechttoe rechtaan.
- Het verwijderen van een stukje bestaande permanente belasting (bv. grind), en dit vervangen door de panelen met ballast-blokken. Je kan hiermee voorkomen dat de nieuwe belasting hoger is dan de bestaande belasting.
- Redeneren dat daar waar zonnepanelen aanwezig zijn, en geen persoon op het dak is voor onderhoud. Deze redenatie is enigszins discutabel i.v.m. de montage van de panelen.
De eerste optie is de meest veilige, maar de noodzaak hiertoe is helemaal afhankelijk van het type dak en de robuustheid ervan. Bij een zwaar pannendak onder een flinke helling zou ik me minder zorgen maken dan bij een dak bestaande uit zeer lichte beplating (je noemde zelf al een schuur als voorbeeld). Belangrijk is om te weten hoe groot de toename van de totale belasting is, heb je het dan over 5 a 10%, of moet je denken aan 30%+ (voor alle duidelijkheid, dit zijn voorbeeldgetallen!)?
Optie twee wordt ook vrij veel toegepast, maar je moet er heel zeker van zijn dat je de belasting over evenveel dakbalken spreidt als het grind dat je hebt weggehaald. Je dus voorkomen dat je de belasting geconcentreerder aanbrengt dan het grind dat je hebt weggehaald.
Optie 3 ben ik in beginsel geen voorstander van, dus ik zou hier zeer terughoudend mee zijn. De ervaring leert dat niet altijd de vereiste belastingen in rekening zijn gebracht. Dit kan komen door de leeftijd van het dak (ouder dan de relevante normen), of doordat men simpelweg een praktisch dak heeft gebouwd zonder er aan te rekenen.
Punt van aandacht bij toename van de permanente belasting is de tijdsafhankelijke vervorming van houten dakbalken. Als je thuis een oude boekenplank hebt, dan zal deze waarschijnlijk steeds verder zijn gaan doorbuigen, die noemt men kruip. Bij je dakbalken zal er door de huidige permanente belasting de doorbuiging van je dak al iets zijn toegenomen in de jaren, en ook bij het aanbrengen van extra belasting zal je dus bijkomende directe doorbuiging en bijkomende indirecte doorbuiging (kruip) krijgen. Je dient te voorkomen dat de doorbuiging dusdanig wordt dat er significante plasvorming gaat ontstaat, je vergroot daarmee namelijk de kans van wateraccumulatie.
Alle hierboven genoemde punten zijn algemeen gesteld zonder kennis van de specifieke locatie, dus mogelijk dat er nog bijzondere aandachtspunten zijn bij jouw dak. Als je je dak laat beoordelen door een constructeur dan raad ik je aan om vooraf goed in kaart te brengen hoe je dak in elkaar zit; wat zijn de balkafmetingen, hoe groot zijn de overspanningen (dus lengte van de balken), wat is de h.o.h. afstand, hoeveel ballast zit er op het dak, zijn er delingen in de dakbalken aanwezig (gerberliggers komen nog wel eens voor in vrijstaande woningen). Hoe meer relevante informatie je op voorhand al meeneemt naar de constructeur, hoe minder hij/zij zelf hoeft uit te zoeken.
Persoonlijk zou ik me over een schuin pannendak niet zo'n zorgen maken, en bij een plat dak waar ballast vervangen kan worden door panelen ook niet (let wel heel goed op dat je de dakbedekking niet sloopt); bij deze daken moet je wel oppassen als je al ziet dat het dak al enigszins doorhangt.
Een plat dak zonder ballast/grind wordt al wat spannender, en bij een schuur met golfplaten zal je waarschijnlijk een frame onder je panelen moeten maken en zullen wellicht de spanten gecontroleerd moeten worden t.g.v. procentueel hoge toename permanente belasting.
Voor alle duidelijkheid wil ik nog wel benadrukken dat je als eigenaar van het bouwwerk verantwoordelijk bent voor de veiligheid ervan. Als je ervoor kiest om géén berekening te maken, dan neem je zelf een risico. Als je de kans van optreden van dit risico naar 0 wilt brengen, dan zal je het moeten laten berekenen door een constructeur.
Als je nog algemene vragen hebt dan laat je het maar weten.
(en voor iemand het vraagt; ik ga geen berekeningen maken voor particulieren
)
“But all history has taught us the grim lesson that no nation has ever been successful in avoiding the terrors of war by refusing to defend its rights – by attempting to placate aggression.”