"essentieel" is soms een grillige lijn.
Als je de kapitalistische economische theorie aanhangt, dan is het in de watten leggen van mensen met veel economisch gewicht essentieler dan het in leven houden van mensen met weinig economisch gewicht. Tenmnste, dat is vaak de uitkomst van een vrije markt.
Bij toenemende schaarste zullen prijzen oplopen. Invididueel zal iemand altijd dieper in zijn zak grijpen voor eten dan voor bloemen. Maar de ene zak is veel dieper dan de andere zak, waardoor de uitkomst kan zijn dat eten voor de een er eerder uit gaat dan snijbloemen voor de ander.
Schaarste aan energie betekent niet dat er geen rozen meer in de kassen zullen staan om plaats te maken voor tomaten. De luxe sector zal misschien wat krimpen ten bate van de essentiele sector, maar dat effect is beperkt. Idem voor biobrandstoffen vs voedsel, vleesindustrie vs vega etc. Schaarste leidt weliswaar tot een shift richting meer doelmatigheid, maar die shift is lang niet zo sterk en homogeen als je zou verwachten.
Waarschijnlijk is de beste kanttekening bij de vrije markt, dat hij alleen goed werkt in een samenleving waarin de velvaartsverschillen enigzins beperkt zijn. Bij grotere verschillen in welvaart en economische ontwikkeling leiden open markten niet tot vlakkere verdeling maar juist tot toenemende ongelijkheid. Dat hebben we bijvoorbeeld meegemaakt in de Eurozone. Volgens de klassieke theorie zou een land als Griekenland vanwege de wat meer bescheiden kosten een positie in de grote open markt kunnen veroveren. De praktijk is echter dat de arbeidsproductiviteit tussen Duitsland en Griekenland zodanig verschilde, dat de Grieken vooral meer Duitse producten gingen kopen en de economie alleen maar meer achterop raakte.
Sinds de jaren '90 hebben we enorme stappen gemaakt aan het wegnemen van handelsdrempels (juridisch, fiscaal, technologisch, logistiek, diplomatiek). Dat heeft in totaliteit flink wat welvaart opgeleverd, maat het heeft ook tot een sterke toename van averse effecten geleid.
offtopic:
Met dit betoog mag ik zeker wel een plekje op de PvdA kieslijst
