Klimaatcrisis: wetenschap en achtergronden

[skimine]

De Hektoriagletsjer op Antarctica trok zich tussen januari 2022 en maart 2023 zo'n 25 km terug, wat erg snel is. In november en december 2022, een periode van maar twee maanden, trok de gletsjer zich maar liefst 8,2 ± 0,2 km terug. Bijna een ordegrootte sneller dan tot op heden gepubliceerde waarden. [1]

quote: https://www.nu.nl/klimaat...-helft-van-de-omvang.html

Het gebied rond de Hektoriagletsjer wordt al langer in de gaten gehouden door wetenschappers. In 2022 brak er een groot stuk zee-ijs van de kust van Antarctica af. Onderzoekers hielden omliggende gletsjers in de gaten om te kijken hoe die daarop reageerden.

Gletsjers als Hektoria verliezen doorgaans zo'n 300 meter aan ijs per jaar. Beelden van satellieten en vliegtuigen wijzen nu uit dat de Hektoriagletsjer op sommige momenten rond het einde van 2022 bijna 800 meter ijs per dag verloor.

Dat kwam voornamelijk doordat het uiteinde van de gletsjer op een gegeven moment de oceaan in schoof. Daardoor konden er scheuren in de boven- en onderkant van het ijs ontstaan, waardoor het uiteinde in stukken uiteenbrak. Dat gebeurde soms met zoveel geweld dat er meetbare aardbevingen in het gebied plaatsvonden.

Klimaatwetenschappers zijn erg bezorgd over de situatie op Antarctica, met name het westelijke gedeelte van het continent. Daar liggen namelijk twee onstabiele gletsjers. Smeltende gletsjers zorgen voor een toename van het zeewater, wat leidt tot een stijging van de zeespiegel.

Instabiele gletsjers maken het voorspellen van zeespiegelstijging erg ingewikkeld.

De kans is groot dat andere gletsjers met eenzelfde soort opbouw vatbaar zijn voor eenzelfde gebeurtenis.

Verder ook goed om te onthouden dat deze gebeurtenis ondertussen ook al weer zo'n drie jaar geleden is. En in die tijd is er op klimaatgebied nog weinig vooruitgang geboekt.


De diepere achtergrond bij de mechanismen die zorgen voor deze instabiliteit bevat nét even iets teveel jargon voor mij om dit nu samen te vatten.

Hier de betreffende paper:
[1] Ochwat, N., Scambos, T., Anderson, R.S. et al. Record grounded glacier retreat caused by an ice plain calving process. Nat. Geosci. (2025). https://doi.org/10.1038/s41561-025-01802-4

Edit: een plaatje om de omvang te illustreren.

[ Voor 13% gewijzigd door skimine op 07-11-2025 12:50 ]

[skimine]

Dan nieuws uit Nederland:

quote: https://www.weeronline.nl...ks-milde-dagen-in-de-bilt

Nog nooit is de maximumtemperatuur in De Bilt zoveel dagen op rij in de dubbele cijfers gebleven als dit jaar, namelijk 234 dagen. Sinds 17 maart is de temperatuur niet meer beneden 10 graden geweest. Het vorige record was in handen van 2020. Toen kwam de temperatuur van 1 april tot en met 19 november in totaal 233 dagen onafgebroken in de dubbele cijfers.

Een reeks van 200 dagen of meer met temperaturen van 10 graden of hoger kwam in 20 van de 125 jaren dat er in De Bilt gemeten wordt voor. Van die 20 jaren vallen er inmiddels 14 in deze eeuw en de overige 6 kwamen in de gehele vorige eeuw voor. Dat zulke lange reeksen met milde dagen tegenwoordig veel vaker voorkomen dan vroeger is toe te schrijven aan de opwarming van het klimaat.

In 1902, 1962 en 1974 kwam de temperatuur op slechts 140 aaneengesloten dagen boven 10 graden uit in De Bilt en dat is het kleinste aantal sinds het begin van de metingen. In deze eeuw is 2010 het jaar met de kortste reeks. Van 14 mei tot en met 19 oktober, dat zijn 159 dagen, lag de temperatuur onafgebroken in de dubbele cijfers.