Belgie?WargamingPlayer schreef op zaterdag 20 september 2025 @ 16:17:
[...]
Er is altijd een NUL anders heb je geen 3x230. Post anders even een foto van de binnenkant van de kast.
in oudere istallaties in Belgie Limburg komt dat nog wel voor - kan aangevraagd worden om naar 3+N te gaan ...
In nederland is dat normaal al omgezet naar 3+N ..; enkel uitzonderlijk nog te vinden ...
Goedemorgen,
Ondertussen Home Assist met B2500Meter, hm2mqtten Hame Relay add-ons in combinatie met Batterij v153 en 155 getest en het werkt nu met de laatste Hame Relay versie.
(deze is hier te vinden: https://github.com/tomquist/hame-relay#support-vid )
Zorg dat je je inloggegevens voor Marstek cloud/app invul en de 'hame-2024' optie aanvink.
Dan haalt de add-on automatisch alle benodigde gegevens op en hoef je zelf verder niets in te vullen.
Start HA wel een keer geheel nieuw op en als het (nog) niet werkt de add-ons even opnieuw starten binnen HA
Met dank aan @dannyro die me wees op nieuwe beta versie
Succes!
Ondertussen Home Assist met B2500Meter, hm2mqtten Hame Relay add-ons in combinatie met Batterij v153 en 155 getest en het werkt nu met de laatste Hame Relay versie.
(deze is hier te vinden: https://github.com/tomquist/hame-relay#support-vid )
Zorg dat je je inloggegevens voor Marstek cloud/app invul en de 'hame-2024' optie aanvink.
Dan haalt de add-on automatisch alle benodigde gegevens op en hoef je zelf verder niets in te vullen.
Start HA wel een keer geheel nieuw op en als het (nog) niet werkt de add-ons even opnieuw starten binnen HA
Met dank aan @dannyro die me wees op nieuwe beta versie
Succes!
.NL | BYD Atto3 | PulsarPlus EV +Balancer | WP7.7K Z | 2 MT Venus 5.12KWh V153/155 - CT003 V117 | 2 Mitsubitshi single airco's | EPC 0.0 | HA DS224+
Het is technisch niet mogelijk om individueel over te stappen naar een net 3N400V (wat je 3+N noemt).vifra schreef op zondag 21 september 2025 @ 10:31:
[...]
in oudere istallaties in Belgie Limburg komt dat nog wel voor - kan aangevraagd worden om naar 3+N te gaan ...
In nederland is dat normaal al omgezet naar 3+N ..; enkel uitzonderlijk nog te vinden ...
Om over te stappen moet de transfo in de cabine vervangen worden. En dat is dan voor de hele straat/buurt.
Dat betekent ook dat in dat deel van de buurt de binnenkomende leidingen moeten worden gewisseld (anders werkt alles op 400V), dat al de zekeringkasten moeten nagekeken worden en soms zelfs grondig moeten gewijzigd worden, dat alle blauwe draden ook daadwerkelijk aan de N moet gehangen worden, ...
BE; Dig. meter Sagemcom – Type Siconia T211; 8kWp PV; 6,53kW SMA omvormers van 2009; 2 Venus E (5,12kWh, V153) + CT003 (V117)
Correct (BE) - maar fluvius biedt voor bvb. renovatie / nieuwbouw wel meestal de mogelijkheid om aan een nieuwe kast te hangen met 3+N ... uiteraard mits die beschikbaar is in uw straat ... (naast de 3 zonder N).Alan969 schreef op zondag 21 september 2025 @ 10:44:
[...]
Het is technisch niet mogelijk om individueel over te stappen naar een net 3N400V (wat je 3+N noemt).
Om over te stappen moet de transfo in de cabine vervangen worden. En dat is dan voor de hele straat/buurt.
Dat betekent ook dat in dat deel van de buurt de binnenkomende leidingen moeten worden gewisseld (anders werkt alles op 400V), dat al de zekeringkasten moeten nagekeken worden en soms zelfs grondig moeten gewijzigd worden, dat alle blauwe draden ook daadwerkelijk aan de N moet gehangen worden, ...
Dit is normaal. Zodra de batterij onder veilige 11% zakt zal deze gaan bijladen.hermlek schreef op zondag 21 september 2025 @ 07:05:
Is er iets in de software gewijzigd waardoor de batterij onder de 11 % doorzakt (toen ik het merkte stond de batterij nog op 4 %) en daarna een laadprocedure doet tot 11% ongeacht of er stroomproductie is vanuit de zonnepanelen. Heb ook nog iemand tegengekomen die dit afgelopen week ook heeft meegemaakt. Dit heeft hij tot nu toe nog nooit gedaan.
Het door 11% heen zakken wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een (nog) onjuiste inschatting van de SOC.
Door 2x geheel op te laden en te ontladen zal dit verholpen zijn. Dus echt tot 100% opladen zodat de SOC kan kalibreren.
Als je de zoek optie in dit topic gebruik dan had je het antwoord ook kunnen vinden of de TS doorpitten...
.NL | BYD Atto3 | PulsarPlus EV +Balancer | WP7.7K Z | 2 MT Venus 5.12KWh V153/155 - CT003 V117 | 2 Mitsubitshi single airco's | EPC 0.0 | HA DS224+
Zal vermoedelijk of eerder door eigen standby verbruik zijn.Het door 11% heen zakken wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een (nog) onjuiste inschatting van de SOC.
Waar baseer je dit op? Tot nu toe zijn alle ervaringen die ik ken gebaseerd op kalibratie van de SOC bij lagere <11% lading.bruneelm schreef op zondag 21 september 2025 @ 11:40:
[...]
Zal vermoedelijk of eerder door eigen standby verbruik zijn.
.NL | BYD Atto3 | PulsarPlus EV +Balancer | WP7.7K Z | 2 MT Venus 5.12KWh V153/155 - CT003 V117 | 2 Mitsubitshi single airco's | EPC 0.0 | HA DS224+
Uitzondering, de mijne heeft de neiging om te stoppen op 13 - 15 %SatScan schreef op zondag 21 september 2025 @ 11:47:
[...]
Waar baseer je dit op? Tot nu toe zijn alle ervaringen die ik ken gebaseerd op kalibratie van de SOC bij lagere <11% lading.
7 x 440 WP zuiden, Solis mini 3000-S6, 45km ligier, HW P1, Marstek venus 5,12kw V153, A+++, Etna inductie 4pits, 80 liter boiler masterwatt E-smart
Inderdaad, meer bepaald de Vlaamse Ardennen.
3x Marstek Venus E (1xV1 en 2xV2 op v153 bms 215), Shelly Pro 3EM, 3x LilyGo T-CAN RS485, Home Assistant
Ik heb een Marstek 2,56 kw (ja, ja, die bestaan 😁) die de laatste dagen met mijn zonnepanelen (4 op zuid, 4 op oost/west) -door weinig zon- heel moeilijk wordt opgeladen. Marstek staat ingesteld op “zelf geinitieerd zelfconsumptiemodel”. Met de winter inzicht, nog minder zon, vroeg ik mij af of andere Marstek bezitters, met vaak veel grotere installaties ook last hebben van moeilijk volledig laden? En wat kan een oplossing zijn?
Euvel heb ik nou ook, ook met de 5,12 kw, wat je kan doen is een beetje spelen en in de app manual instellen om de marstek op te laden en daarna weer terug naar "zelf geinitieerd zelfs consumptiemodel" en dit dus in herhaling doen.royduf schreef op zondag 21 september 2025 @ 14:29:
Ik heb een Marstek 2,56 kw (ja, ja, die bestaan 😁) die de laatste dagen met mijn zonnepanelen (4 op zuid, 4 op oost/west) -door weinig zon- heel moeilijk wordt opgeladen. Marstek staat ingesteld op “zelf geinitieerd zelfconsumptiemodel”. Met de winter inzicht, nog minder zon, vroeg ik mij af of andere Marstek bezitters, met vaak veel grotere installaties ook last hebben van moeilijk volledig laden? En wat kan een oplossing zijn?
(afhankelijk van je contract koop je dan wel stroom in..... tarieven dan even bekijken)
[ Voor 5% gewijzigd door tweeek op 21-09-2025 14:35 ]
7 x 440 WP zuiden, Solis mini 3000-S6, 45km ligier, HW P1, Marstek venus 5,12kw V153, A+++, Etna inductie 4pits, 80 liter boiler masterwatt E-smart
Ik vul 1000 w in als gewenst P1 vermogen en hi/zij begin(t)(en) te laden .royduf schreef op zondag 21 september 2025 @ 14:29:
Ik heb een Marstek 2,56 kw (ja, ja, die bestaan 😁) die de laatste dagen met mijn zonnepanelen (4 op zuid, 4 op oost/west) -door weinig zon- heel moeilijk wordt opgeladen. Marstek staat ingesteld op “zelf geinitieerd zelfconsumptiemodel”. Met de winter inzicht, nog minder zon, vroeg ik mij af of andere Marstek bezitters, met vaak veel grotere installaties ook last hebben van moeilijk volledig laden? En wat kan een oplossing zijn?
-1000 als ik wil ontladen. -10 als ik NOM
https://github.com/gitcodebob/marstek-venus-rs485-node-red
zonder marstek app, maar met modbus esp en HA/nodered
![]() |
Zelfde hier met de 5 kWh versie. Dit zijn lastige dagen en ik vrees dat er daar nog wel meer van gaan komen in de winter.royduf schreef op zondag 21 september 2025 @ 14:29:
Ik heb een Marstek 2,56 kw (ja, ja, die bestaan 😁) die de laatste dagen met mijn zonnepanelen (4 op zuid, 4 op oost/west) -door weinig zon- heel moeilijk wordt opgeladen. Marstek staat ingesteld op “zelf geinitieerd zelfconsumptiemodel”. Met de winter inzicht, nog minder zon, vroeg ik mij af of andere Marstek bezitters, met vaak veel grotere installaties ook last hebben van moeilijk volledig laden? En wat kan een oplossing zijn?
Ik heb helaas ook nog niet de energie en tijd gevonden om hier iets 'slims' voor te gaan bou wen in Home Assistant, al dan niet met "Day Ahead Optimizer", Nodered of zoiets als de oplossing van @AUijtdehaag
Ik heb hier in principe de Marstek altijd in de "AI modus", wat in praktijk inhoudt dat hij in principe nog steeds "Nul Op de Meter" (of wat Marstek zelf geinitieerd zelfconsumptiemodel) noemt zal proberen aan te houden. Het stukje "AI' zit hem erin dat hij ook volle bak zal gaan opladen in het uur/de uren dat de stroomtarieven het goedkoopst zijn, als de batterij via NOM nog niet vol is geraakt tegen die ti jd.
Gisteren werkte dat op zich prima, want het was in de ochtend nog flink zonnig (dus hij heeft al flink geladen op zonne-energie). Vanaf 13:15 werd het voor de rest van de middag regenachtig en zwaar bewolkt en toen heeft hij de rest van zijn lading op het goedkoopste uur binnen geslurpt.
Echter, dit scenarion van opladen op het goedkoopste uur wilde ik vandaag juist weer niet, omdat het vandaag een komen en gaan van bewolking maar ook zonnige perioden is. Dus heb ik hem vanochtend evan op alleen NOM gezet omdat ik verwachtte dat hij puur op zonnige perioden uiteindelijk wel vol zou raken. Dat is, zelfs met wat witte wasjes en beurten in de droger waarbij hij op bewolkte momenten soms ook weer moest bijspringen, uiteindelijk gelukt
Het mooiste zou dus zijn als een automatisering of ander vorm van Energy Management System dit helemaal automatisch zou doen, met het liefst ook de zonverwachting/kans op zon mee genomen. Maar ja, zonder handmatige interventie zal dit denk ik nooit helemaal perfect te krijgen zijn.
Overigens is 5 kWh hier vaak ook niet helemaal genoeg om de avond en nacht helemaal op alleen stroom uit de batterij door te komen. Dus ik heb nu in ieder geval in HA wel een automatisering gemaakt die om 12 uur 's nachts de batterij op standby/manual zet en rond 6:30 weer op AI. Meestal zijn de dynamische prijzen in de nacht toch wel wat lager dan bv. tijdens de ochtendspits. Maar ja, helemaal optimaal is dit natuurlijk niet.
Marstek Venus 5.12kWh v151, CT002 V118, CT003 V116 DSMR5.5, PV 11xEnphase IQ7+ Z-O, 5xEnphase IQ7+ N-W - ~4,7Wp theoretisch, ~3,5Wp praktijk.
Ik heb een dynamisch contract. En heb ze op AI staan. Dan laden ze gewoon op de 0 uren. En der werkt eigenlijk heel fijn. Zo had ik van de week een verschil van meer dan € 0,20 waarbij ik bij 0 heb geladen en verbruik had tijdens dure periode. Ik verleng dus eigenlijk het 0-tarief naar de avond/nacht.royduf schreef op zondag 21 september 2025 @ 14:29:
Ik heb een Marstek 2,56 kw (ja, ja, die bestaan 😁) die de laatste dagen met mijn zonnepanelen (4 op zuid, 4 op oost/west) -door weinig zon- heel moeilijk wordt opgeladen. Marstek staat ingesteld op “zelf geinitieerd zelfconsumptiemodel”. Met de winter inzicht, nog minder zon, vroeg ik mij af of andere Marstek bezitters, met vaak veel grotere installaties ook last hebben van moeilijk volledig laden? En wat kan een oplossing zijn?
8 x 430wp, Huawei SUN2000-3KTL-L1, 2 x Marstek Venus-E (154.215), Home Assistant
Sinds wanneer is V155 uit?SatScan schreef op zondag 21 september 2025 @ 10:37:
Goedemorgen,
Ondertussen Home Assist met B2500Meter, hm2mqtten Hame Relay add-ons in combinatie met Batterij v153 en 155 getest en het werkt nu met de laatste Hame Relay versie.
(deze is hier te vinden: https://github.com/tomquist/hame-relay#support-vid )
Zorg dat je je inloggegevens voor Marstek cloud/app invul en de 'hame-2024' optie aanvink.
Dan haalt de add-on automatisch alle benodigde gegevens op en hoef je zelf verder niets in te vullen.
Start HA wel een keer geheel nieuw op en als het (nog) niet werkt de add-ons even opnieuw starten binnen HA
Met dank aan @dannyro die me wees op nieuwe beta versie
Succes!
4x Marstek Venus E V2 - 5.12KWh - FW V154 / BMS V216, CT003 - V117, Home Assistant
Hallo medetweakers,eymey schreef op zondag 21 september 2025 @ 16:05:
[...]
Zelfde hier met de 5 kWh versie. Dit zijn lastige dagen en ik vrees dat er daar nog wel meer van gaan komen in de winter.
Ik heb helaas ook nog niet de energie en tijd gevonden om hier iets 'slims' voor te gaan bou wen in Home Assistant, al dan niet met "Day Ahead Optimizer", Nodered of zoiets als de oplossing van @AUijtdehaag
Ik heb hier in principe de Marstek altijd in de "AI modus", wat in praktijk inhoudt dat hij in principe nog steeds "Nul Op de Meter" (of wat Marstek zelf geinitieerd zelfconsumptiemodel) noemt zal proberen aan te houden. Het stukje "AI' zit hem erin dat hij ook volle bak zal gaan opladen in het uur/de uren dat de stroomtarieven het goedkoopst zijn, als de batterij via NOM nog niet vol is geraakt tegen die ti jd.
Gisteren werkte dat op zich prima, want het was in de ochtend nog flink zonnig (dus hij heeft al flink geladen op zonne-energie). Vanaf 13:15 werd het voor de rest van de middag regenachtig en zwaar bewolkt en toen heeft hij de rest van zijn lading op het goedkoopste uur binnen geslurpt.
Echter, dit scenarion van opladen op het goedkoopste uur wilde ik vandaag juist weer niet, omdat het vandaag een komen en gaan van bewolking maar ook zonnige perioden is. Dus heb ik hem vanochtend evan op alleen NOM gezet omdat ik verwachtte dat hij puur op zonnige perioden uiteindelijk wel vol zou raken. Dat is, zelfs met wat witte wasjes en beurten in de droger waarbij hij op bewolkte momenten soms ook weer moest bijspringen, uiteindelijk gelukt![]()
Het mooiste zou dus zijn als een automatisering of ander vorm van Energy Management System dit helemaal automatisch zou doen, met het liefst ook de zonverwachting/kans op zon mee genomen. Maar ja, zonder handmatige interventie zal dit denk ik nooit helemaal perfect te krijgen zijn.
Overigens is 5 kWh hier vaak ook niet helemaal genoeg om de avond en nacht helemaal op alleen stroom uit de batterij door te komen. Dus ik heb nu in ieder geval in HA wel een automatisering gemaakt die om 12 uur 's nachts de batterij op standby/manual zet en rond 6:30 weer op AI. Meestal zijn de dynamische prijzen in de nacht toch wel wat lager dan bv. tijdens de ochtendspits. Maar ja, helemaal optimaal is dit natuurlijk niet.
Ik heb op Hometek in "Marstek PIB Domotica integratie en je Energierekening" mijn power-shellscripts gezet waarmee ik dit soort automatisering zonder additionele hardware/software realiseer. Uiteraard niet voor iedereen geschikt omdat je om het te kunnen tweaken programmeerkennis moet hebben.
In elk geval kan ik wel zeggen dat de modus die AI standaard hanteert niet alleen op de tariefuren met 0 eurocent gaat laden , maar op de minimum-tarief-uren.
Dat lijkt handig, maar zoals @eymey schrijft wil je die soms niet omdat er nog voldoende zonnestroom gaat komen (het script houdt bijv. rekening met de hoeveelheid te verwachten zonne-watt/m2 van het KNMI voor een locatie in de komende uren). Maar daarnaast kan het zo zijn dat het minimale tarief bijv. 11 cent is. Als je dan gaat rekenen inclusief 0,75 RTE, dan kan dat tarief snel duurder zijn dan het maximumtarief, waardoor je wellicht beter de batterij niet kunt laden omdat die stroom uiteindelijk duurder is dan de maximum-tarieven van die dag. (needless to say dat het scriptje daar ook rekening mee houdt).
Tenslotte ben ik door @reneeke1970 zijn post op de 19e erop gewezen dat het ook kan lonen om juist op de duurste uren te verkopen wat je in de goedkoopste hebt geladen i.p.v. later in de nacht zelf te gebruiken. Dus wil je meer uit de Marstek halen, dan ontkom je niet aan actieve geautomatiseerde sturing; Er zijn echter op dit forum net zoveel oplossingsrichtingen als tweakers, dus pak dat wat het dichts bij jou ligt
NL; MT Venus E V2 (V153 BMS:V215); HW P1 (5.1903); App: V1.6.49; Comm.Mod:202409090159; 1 Fase 40A hoofdzek.; Iskra ME382-D1A52-P1 bj 2012; PV 7650 Wpiek; Inventum Ecolution ventilatiewarmtepomp; EV (Seat Mii 32kWh);
v154 is stable
v155 is beta
.NL | BYD Atto3 | PulsarPlus EV +Balancer | WP7.7K Z | 2 MT Venus 5.12KWh V153/155 - CT003 V117 | 2 Mitsubitshi single airco's | EPC 0.0 | HA DS224+
Heeft ook in 99% van de gevallen te maken met SOC kalibratie.tweeek schreef op zondag 21 september 2025 @ 12:53:
[...]
Uitzondering, de mijne heeft de neiging om te stoppen op 13 - 15 %
De gevallen dat het iets anders was/defect is, zijn op 1 hand te tellen.
Dus ook hier geld geheel ontladen en dan helemaal opladen tot 100%. Liefst een keer of 2x.
Heb je zojuist een nieuwe firmware van de batterij geïnstalleerd of bms geef het systeem dan zo'n 3 dgn om te kalibreren.
succes!
.NL | BYD Atto3 | PulsarPlus EV +Balancer | WP7.7K Z | 2 MT Venus 5.12KWh V153/155 - CT003 V117 | 2 Mitsubitshi single airco's | EPC 0.0 | HA DS224+
Tis ook geen echt probleem lijkt me ..... maar het viel laatst op, en kon dan manueel nog wel iets verder ontladen tot de 11%SatScan schreef op zondag 21 september 2025 @ 18:22:
[...]
Heeft ook in 99% van de gevallen te maken met SOC kalibratie.
De gevallen dat het iets anders was/defect is, zijn op 1 hand te tellen.
Dus ook hier geld geheel ontladen en dan helemaal opladen tot 100%. Liefst een keer of 2x.
Heb je zojuist een nieuwe firmware van de batterij geïnstalleerd of bms geef het systeem dan zo'n 3 dgn om te kalibreren.
succes!
Verder werkt het naar mijn idee verder wel oke!
V153 is aanwezig, en ik ben ondertussen op de hoogte dat je soms even geduldig moet zijn met de marstek venus
7 x 440 WP zuiden, Solis mini 3000-S6, 45km ligier, HW P1, Marstek venus 5,12kw V153, A+++, Etna inductie 4pits, 80 liter boiler masterwatt E-smart
Ervaringen van Ketel Klets met de Marstek Venus.
YouTube: Ervaring: Marstek Venus [Deel 4 van 5]
YouTube: Ervaring: Marstek Venus [Deel 4 van 5]
Er zit gewoon een AI stand op, die laadt op de goedkope momenten , is dat niet voldoende ? Staat de mijne standaard op vanaf nu totdat de winter voorbij is. Als de berekening uitkomt , scheelt het al met al mooi !royduf schreef op zondag 21 september 2025 @ 14:29:
Ik heb een Marstek 2,56 kw (ja, ja, die bestaan 😁) die de laatste dagen met mijn zonnepanelen (4 op zuid, 4 op oost/west) -door weinig zon- heel moeilijk wordt opgeladen. Marstek staat ingesteld op “zelf geinitieerd zelfconsumptiemodel”. Met de winter inzicht, nog minder zon, vroeg ik mij af of andere Marstek bezitters, met vaak veel grotere installaties ook last hebben van moeilijk volledig laden? En wat kan een oplossing zijn?
[ Voor 3% gewijzigd door S2S op 21-09-2025 18:52 ]
2 MT 5.12 KWh (v 151) , Shelly Pro EM CT-63, HW-P1, 1 fase. 12 x 340 WP Solar.
Op zich wel geduldig zijn, maar wees alert voor fouten. Een soc is niet te bepalen aan de hand van voltage. Behalve bij 10 en 90 procent, namelijk 3 en 3.5 volt. Mt maakt hiervan voor zichzelf 11 en 100 procent. Zodra hij dus dat voltage bereikt springt hij daar in één keer naar toe, dat is calibreren, op zich allemaal prima, maar als hij zon sprong maakt kan het ook zijn dat er cellen tussen zitten die spanning afwijkingen hebben, en dat hij daardoor verspringt. Na verloop van tijd levert dit gewoon capaciteit verlies op, dus houd dit wel in de gaten hoeveel je eruit blijft trekken.tweeek schreef op zondag 21 september 2025 @ 18:29:
[...]
Tis ook geen echt probleem lijkt me ..... maar het viel laatst op, en kon dan manueel nog wel iets verder ontladen tot de 11%
Verder werkt het naar mijn idee verder wel oke!
V153 is aanwezig, en ik ben ondertussen op de hoogte dat je soms even geduldig moet zijn met de marstek venus
Dit euvel is bv een bekend fenomeen bij fiets accus, als je daar deze sprongen krijgt te zien, is het van niet al te lange duur meer dat je kunt gaan sparen voor een nieuwe.
1 PVoutput . Dongen NB
Let op:
Andere batterijen kan je vergelijken in Het grote plug-and-play thuisaccu's met een stekker topic en voor vragen over de meterkast, huisinstallatie, etc. kan je terecht in bijv.: Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 3.
Let op: zero tolerance op noemen van eigen bedrijfsnaam, of verwijzen naar eigen bedrijf.
Er zijn helaas nogal wat shills actief: Zie je een (nieuw) account een bedrijfsnaam noemen? Niet op reageren, maar rapporteren graag.
Kortingscodes zijn welkom in Aanbiedingen en kortingscodes .
Ondertussen is er al veel kennis verzameld in dit topic; gebruik vooral de zoekfunctie.
Andere batterijen kan je vergelijken in Het grote plug-and-play thuisaccu's met een stekker topic en voor vragen over de meterkast, huisinstallatie, etc. kan je terecht in bijv.: Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 3.
Let op: zero tolerance op noemen van eigen bedrijfsnaam, of verwijzen naar eigen bedrijf.
Er zijn helaas nogal wat shills actief: Zie je een (nieuw) account een bedrijfsnaam noemen? Niet op reageren, maar rapporteren graag.
Kortingscodes zijn welkom in Aanbiedingen en kortingscodes .
Ondertussen is er al veel kennis verzameld in dit topic; gebruik vooral de zoekfunctie.