Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 3

[onetime]

Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 3

Woordenlijst

Jargon / afko	Betekenis
Alamat	Aardlek automaat > combinatie van zekeringautomaat en ALS
AFDD	Arc Fault Detection Device > Alamat met Vonk / Vlamboog detectie
ALS	Aardlek Schakelaar
Automaat	Zekering-automaat (1, 2, 4, 6, 10, 16, 20, 25, 32, 40, ...A)
Groepenkast	De montage kast voor de hier genoemde onderdelen
HS	Hoofd Schakelaar
Kookgroep	meestal 2 gekoppelde 16A automaten
Krachtgroep	meestal gewone 3fase automaat, soms alamat
Meterkast	Plaats voor de meters en groepenkast
OSB	Over Spanning Beveiliging
Rem Automaat	Maximaal Stroom beveiliging Aardlek Schakelaar(s) Net(25A) + Solar(16A) > 40A...
WCD	Wandcontactdoos, stopcontact

Wikipedia: Kabel (leiding) : Een kabel is een samenstel van twee of meer geïsoleerde elektrische leidingen (aders), met een gezamenlijke mantel, ...
Wikipedia: Installatiedraad : Installatiedraad is elektriciteitsdraad dat gebruikt wordt in elektrische installaties.

Globale inhoud:

• Veiligheid
• Algemene informatie over de groepenkast
• Regels en wetgeving
• Elektra in de badkamer en zones
• IP-gradaties betekenis
• Vereffening
• Bedrading
• Zonnepanelen of andere terug leverende apparatuur
• Basis uitleg over het aansluiten van de basiscomponenten
• Controleren of het echt spanningsloos is
• Korte uitleg over elektriciteit
• driefasen- of krachtstroom uitleg
• Belangrijke formules
• Startpost overslaan
• Ga naar laatste pagina

---

Het grote topic voor Elektra huisinstallaties

Klik op de foto voor een grote weergave.

Inleiding

Wij als Tweakers houden ervan om te pronken met onze spullen. Omdat dit niet op houdt bij computeronderdelen, willen wij graag ook onze meterkast showen. Hiervoor hebben wij dit topic geopend.
Ook kwam het nogal eens voor dat vragen over de groepenkast zelf in Het grote topic voor nette lan afwerking deel 4 kwamen en dit is daar off-topic.

Dit topic heeft heel veel raakvlakken met de NEN1010; helaas is die niet vrij verkrijgbaar. Als je hem nergens kunt vinden en toch in moet zien is dit misschien een optie: Normen inzien bij NEN?
Wilt u een norm inzien? Dit kan bij NEN in Delft, elke maandag van 9.00 uur tot 16.30 uur. U kunt alle normen inzien, u mag ze alleen niet opslaan of inhoud eruit kopiëren. Heeft u voorkeur voor een andere dag/tijd? Neem dan contact op met onze collega’s van Klantenservice via [e-mail] of 015-2690391

Regels in dit topic

Wij zien graag foto's. Maar er zijn wel wat regels:
Als je foto's plaatst, verwachten wij natuurlijk wel uitleg over de te bekijken onderdelen. Daarbij kan eventueel uitleg waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt. We willen alleen de elektra zien, dus een beetje LAN of iets anders mag wel, maar dan meer omdat het anders niet kan. We willen geen hele netwerken zien, daarvoor is dit topic: Het grote topic voor nette lan afwerking deel 4. Ook dingen als omvormers zijn toegestaan, net als apparatuur om je meter uit te lezen en dergelijke. Oftewel alles wat met elektra te maken heeft is hier toegestaan. Nou ja bijna alles, het moet over 230V/400V installaties gaan.
Verder geldt natuurlijk het algemene beleid.
Het is niet toegestaan om te vragen om installateurs/elektriciens, hiervoor is V&A: categorie: Elektronica & tweaking
Slimme meter gevallen horen in Slimme energiemeter, weigeren?? of Afwijkingen geconstateerd bij slimme meters.
Alles over het besparen van elektriciteit mag in Serieus elektriciteit besparen.
Top


Dit topic is ook de plek om een kleine vraag te stellen over de groepenkast. Bij uitgebreidere vragen over bijvoorbeeld een volledige woning elektrificeren kan je beter een eigen topic openen. We hopen dat er weinig vragen zijn en er al veel praktische uitleg is in deze startpost.

Bedrijfsinstallaties?

Kort: Nee, die zijn niet toegestaan.

Lange uitleg: Grote bedrijfsinstallaties zijn niet toegestaan. Denk hierbij aan bedrijfsinstallaties met honderden ampères hoofdzekering.
Kleine installaties zoals in een clubhuis mogen wel. De hoofdzekering mag maximaal op 63 ampère driefasen af gezekerd zijn.
Top

Veiligheid

• Werk te allen tijde spanningsloos en let op je eigen veiligheid. Hoe je dit doet, lees je bij aansluiten.
• Werk met goedgekeurde (kwaliteits)materiaal.
• Werk alleen met geïsoleerd en VDE goedgekeurd gereedschap.
• Als je er geen gevoel voor of kennis van hebt om in/bij een stoppenkast te gaan werken laat het dan te allen tijde over aan de professional.
  Netspanning (230 Volt) kan levensgevaarlijk zijn, dus als je niet weet wat je doet, doe je het NIET!!!.
• Ga NOOIT zelf aan de slag met wat er vóór de groepenkast zit, dus niet aan de meter of hoofdzekering(en) zitten! Dit is namelijk volledig eigendom van de netbeheerder en dit kan uiteindelijk zelfs gezien worden als een delict (dus kans op een boete).
• Wees er goed op bedacht dat er een wezenlijk verschil zit tussen een 1-fase en een driefasen aansluiting (in de volksmond krachtstroom), je kan bepaalde componenten dus niet "zomaar" uitwisselen.

[YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=sHA8YdcNHxc]

Top

Garanties en uitkering verzekering bij schade door elektriciteit

Als een apparaat stuk gaat waar zelf nog een stekker aan gezet moet worden en dit is niet gedaan door een installateur waar je een factuur van kan overleggen, dan vervalt in sommige gevallen de garantie. Het kan namelijk zo zijn dat de garantie niet vervalt als het apparaat in de loop der tijd stuk gaat. Vraag dit na bij de fabrikant. Het liefst zwart op wit. De verzekeraar kan ook minder uitkeren indien de schade door een knullige opgezette installatie is ontstaan. Deze installaties voldoen dan niet aan de gestelde eisen van de NEN 1010. Verder is het in de praktijk lastig te herkennen of iets door jezelf is gedaan of door een professional. Zeker als het voldoet aan NEN1010.

Nu is het verstandig om voor de zekerheid van de garanties of de verzekering, om de grote apparaten en/of zware groepen aan een installateur over te laten. Zelf componenten vervangen kan prima. Mits je zeker weet wat je doet.

Op deze site staan enkele tips voor de meterkast en de groepenkast zelf: http://www.meterkastcheck.nl/
Top

Algemene informatie over de groepenkast

Componenten voor in een groepenkast

Je hebt in een normale (recente) groepenkast meestal de volgende componenten zitten:

Component	Omschrijving	Voorbeeld foto
Hoofdschakelaar (HS)	De hoofdschakelaar is altijd 2 (1-fase aansluiting) of 4 (driefasen aansluiting) polig uitgevoerd, met deze schakelaar koppel je de gehele installatie van de net-stroom af (of aan).	2-polige hoofdschakelaar
Aardlekschakelaar (ALS)	Dit is je eerste lijn van de beveiliging, deze is normaal uitgevoerd in 30mA, als er een te hoge lekstroom is schakelt deze af, achter 1 aardlekschakelaar (ALS) mogen maximaal 4 eindgroepen. Het wordt afgeraden om 4-polige aardlekschakelaars te gebruiken met 1 fase eindgroepen.	2-polige aardlekschakelaar
Aardlekautomaat (Alamat / ALA)	Dit is een combinatie van aardlekschakelaar en een eindgroep. Voordeel is dat deze bij een te hoge lekstroom alleen de groep (zichzelf) waarin de storing zit spanningsloos maakt (een afzonderlijke aardlekschakelaar bedient vaak meerdere groepen).	2-polige aardlekautomaat, let op hierbij staat klasse + aantal Ampères op.
Installatie-automaat (eindgroep) (1P1N)	Dit is je daadwerkelijke zekering die er normaal gesproken als eerste uit gaat als er iets mis is. Deze schakel je ook uit als je alles achter de automaat volledig spanningsloos wilt krijgen, bijvoorbeeld bij het uitbreiden van een WCD. Je hebt de eindgroepen in verschillende soorten. In een normale huisinstallatie wordt altijd een eindgroep uit de B classificatie gebruikt (meestal een B16, waarin B staat voor de klasse en 16 voor het maximale aantal Ampères). De klasse heeft te maken met hoe snel de zekering eruit vliegt. Zie: Soms wordt er in specifieke gevallen een C automaat gebruikt maar deze is thuis vrijwel nooit nodig. Zie ook: Wikipedia: Installatieautomaat	Installatie-automaat
Kracht-automaat (eindgroep) 3fase automaat (3P1N)	Dit is je daadwerkelijke zekering die er normaal gesproken als eerste uit gaat als er iets mis is. Deze schakel je ook uit als je alles achter de automaat volledig spanningsloos wilt krijgen. Je hebt deze eindgroepen in verschillende uitvoeringen; vanaf 6A in B / C / D karakteristiek. Bv voor zware machines, kookplaten, ovens en EV-laders.	Kracht-automaat / 3fase automaat
Kookgroep/-automaat (2P2N)	Gebruik in een 3fase installatie een gewone krachtgroep. De kookgroep is ook een "gekoppelde" eindgroep (2 eindgroepen die vast aan elkaar zitten), deze wordt normaal gesproken in een 1fase installatie gebruikt als men een elektrische kookplaat heeft of andere (inbouw)keukenapparatuur, die meer stroom vraagt dan wat toegestaan is op een normale eindgroep, bv: stoomoven, zware (combi)oven of een vaatwasser. Een kookgroep levert 2*L en 2*N Note 1. Met een maximale stroom van gebundeld 32A (2*16A). Koppel niet de twee N en L aansluitingen aan elkaar als je 32A wilt hebben. Hier heb je ook 1-fasige groepen voor. Sluit deze aan met 4 mm2 draden door leidingen en op een 32A blauwe CEE aansluiting.	kookgroep 2x1-fase
Beltrafo	De beltransformator wordt tegenwoordig (bij een bedrade bel) steeds vaker in de groepenkast verwerkt, zo kost het je geen extra ruimte en ziet het er strak en netjes uit.	Beltransformator met schakelaar

Extra componenten die je soms ziet:

Component	Omschrijving	Voorbeeld foto
WCD (stopcontact) WandContactDoos	Deze wordt dan gebruikt om bijvoorbeeld een zaklamp aan op te laden maar kan eigenlijk voor alles zijn.	WCD groepenkast
(Tijd)schakelklok	Om bijv. verlichting o.i.d. te laten schakelen op tijd (meestal wel gebruikt i.c.m. een schakelaar om dit nog handmatig te kunnen bedienen).	Tijdschakelklok Analoog
kWh meter Kilo Watt Hour meter	Om bijv. Het verbruik van een enkele groep of groepen te meten.	kWh meter digitaal 4-polig
Noodverlichting unit	Het woord omschrijft het al. Dit is noodverlichting voor als de stroom is/wordt uitgeschakeld (of van die groep of v/d gehele groepenkast, afhankelijk van hoe het is aangesloten.	Noodverlichting unit
Overspannings- beveiliging (OSB / . )	Deze “grove beveiliging” beschermt tegen de eerste overspannings-pieken door bijv. een inductiestroom bij indirecte blikseminslag. LET OP, dit is géén garantie dat ook echt alles beveiligd is. Wanneer je dit goed wilt aanpakken moet je dit volledig door een professional laten aanleggen, dan wordt ook de rest van je huis beveiligd erbij met de zogenaamde fijn-beveiliging e.d.	Overspanningsbeveiliging 4-polig
Installatierelais	Met een installatierelais kan je hoge stromen laten schakelen d.m.v. een klein stroompje van bijv. een tijdklok of schakelaar, om bijv. een (zware) pomp te schakelen.	Installatierelais

In een 'oude' groepenkast kunnen ook deze componenten zitten:
Een Smeltveiligheid.
Deze wordt uitgevoerd in de groepenkast in de vorm van een tweedelige Schroefveiligheid. Deze werkt doordat de stroom door de smeltdraad loopt. Als dit te veel wordt knapt de draad en is je smeltpatroon stuk. Deze dient dan vervangen te worden. Smeltveiligheden of smeltpatronen zien er zo uit:

De installatieautomaat is zijn opvolger. Dus deze zijn qua functie het zelfde.
Top

Merken groepenkasten

• ABB Haf
• Attema
• Eaton Holec (voorheen Holec & Moeller)
• Hager
• Schneider Electric

A-Merken componenten; behalve bovenstaande ook onderstaande:

• Attema Clickmate = Merlin Gerin (nu Schneider Electric)
• Attema Clickmate XL = Eaton
• Attema Clickmate NXT = Siemens
• Le Grand
• General Electric

Het merk van de echte kast zegt niets over het merk van de componenten erin. Het is wel het netste om alle componenten van het zelfde merk te hebben. Sommige merken laten ook componenten in China maken, maar naar eigen specifikatie en met eigen quality control. Componenten van Chinese merken voldoen over het algemeen wel aan de minimale vereisten, maar het beeld bestaat dat deze toch iets minder betrouwbaar zijn, zeker op de lange termijn. Ook zou de kunststof waar ze van gemaakt zijn bijvoorbeeld minder vlam-dovend zijn. Zo heeft @onetime een nieuwe alamat van een Chinees merk gehad die niet ingeschakeld bleef... dat is dan weer beter dan automaten die niet uitschakelen; @onetime weet van "automaten" die na opening gewoon schakelaars bleken... (thanks bigclive, "merk" in de video: "STiL ON") Al zal dat laatste je via een betrouwbare webshop niet snel gebeuren. Wil je bewezen degelijke merken, kies dan bovenstaande merken, maar niet onderstaande Chinese budget merken:

• Chint en submerk NOARK
• Emat huismerk van Elektramat, producent voor de consument niet duidelijk
• SEP huismerk, producent voor de consument niet duidelijk
• Gacia

.

• "STiL ON" merk in de video van een VALSE automaat die gewoon een schakelaar bleek

Hier: True in "Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 2" goede argumenten om voor degelijke en betrouwbare A-merken te gaan. En later deze nog veel betere argumeten weer tegengekomen:

Annuk schreef op vrijdag 20 november 2020 @ 01:52:
[...] Weet dat hier in de buurt een projectbouw overal Emat oid was geplaatst maar binnen 2 jaar alles in die woningen is vervangen.
Aangezien er binnen die tijd 4x meterkast brand was geweest die volledig te wijten was aan de componenten van de verdeler.

Van de webshop sandervunderink.nl hebben ze destijds ook wel een interessant filmpje gemaakt over verschillen in brand reacties.
[YouTube: test brandveiligheid installatieautomaat]

Auteur: onetime

Webwinkels die groepenkasten of -componenten leveren

• SanderVunderink.nl
• Groepenkastbestellen.nl
• Elektrobode.nl
• Elektrototaalmarkt.nl

Dit zijn maar een paar van de vele (web)winkels.
Top

Regels en wetgeving

Moet bij een wijziging en/of uitbreiding van een bestaande installatie die wijziging of uitbreiding altijd voldoen aan de laatste editie van NEN 1010?
De vernieuwde delen of uitbreidingen dienen minstens te voldoen aan de NEN normen van het bouwjaar.

NEN 1010 is van toepassing op het ontwerp en de aanleg van elektrotechnische installaties. Dat betekent dat op een bestaande installatie, waaraan niet wordt gewerkt, een nieuwe editie van NEN 1010 geen invloed heeft. De bestaande installatie moet wel voldoen aan de editie van NEN 1010 die is gebruikt voor het ontwerp en de realisatie.

Ook moet de eigenaar respectievelijk de gebruiker, zoals in art.2.2.4.16 van de Netcode staat vermeld, er zorg voor dragen dat de installatie goed wordt onderhouden en dat eventuele gebreken door een vakkundig persoon worden hersteld.

Zodra echter installatiewerkzaamheden worden verricht moet de geldige editie van NEN 1010 wel worden toegepast.

Dit valt te ontlenen aan bepaling 11.2 sub f, waarin staat dat de norm NEN 1010 betrekking heeft op wijzigingen en uitbreidingen van installaties, inclusief delen van de bestaande installatie die door wijzigingen en uitbreidingen worden beïnvloed.

Van belang is hierbij ook te wijzen op bepaling 134.1.1 waarin staat:

Bij het uitvoeren van elektrische installatiewerkzaamheden moet zijn gezorgd voor goed vakmanschap, geleverd door vakkundig personeel, en het gebruik van de juiste materialen.

Dit slaat uiteraard niet alleen op werkzaamheden aan nieuwe installaties maar ook op de werkzaamheden aan bestaande installaties.

Verder vermeldt bepaling 134.2:

Na eerste installatie en na elke belangrijke wijziging moeten elektrische installaties zijn beproefd en geïnspecteerd vóórdat deze in bedrijf worden gesteld, om vast te stellen of de werkzaamheden naar behoren zijn uitgevoerd in overeenstemming met deze norm. Dit is dus ook van belang voor werkzaamheden aan bestaande installaties.

Editie	Van kracht sinds/op:
NEN 1010: 1962	1 januari 1963
NEN 1010: 1962+aanvulling: 1969	1 november 1969
NEN 1010: 1962+aanvulling: 1975	1 april 1975
NEN 1010: 1984	1 januari 1985
NEN 1010: 1984+aanvulling: 1986	1 januari 1986
NEN 1010: 1988	1 januari 1989
NEN 1010: 1988+aanvulling:1992+correctieblad 1992	1 januari 1992
Geldige editie NEN 1010:1996	15 oktober 1997
Geldige editie NEN 1010:2000	1 januari 2001
Geldige editie NEN 1010:2003/2005	1 september 2005
NEN 1010:2007+Ci:1008	21 mei 2009
Geldige editie NEN 1010:2015 + Correctieblad C2:2016	1 Januari 2017

Voorbeeld 1:

Mijn huis is van 1965. Dan geldt de NEN 1010 van 1962.

Voorbeeld 2:

Mijn huis is van 1985. Dan geldt de NEN 1010 van 1984
Nu is bij het huis van 1985 een garage gebouwd in 2006. Dan geldt voor het huis de NEN 1010 van 1984 en voor de garage NEN 1010 van 2003/2005.

Voorbeeld 3

Mijn huis is van 1965, Dan geldt dus zoals bovenstaande de NEN 1010 van 1962.
Maar in 2011 is mijn groepenkast volledig vernieuwd, deze moet vanaf dat moment wel voldoen aan de van NEN 1010:2007+Ci:1008 (geldig vanaf 2009).
Daarbij geldt wel dat ook direct het hele huis gedaan moet worden omdat overal (waar dat nog niet aanwezig is/was) aarde naartoe getrokken moet worden en aangesloten. @onetime: is dit echt zo? graag professioneel commentaar; zou een reden zijn om de groepenkast ook te laten voor wat het is.


Maximaal 1 groep door 1 buis (met uitzondering van een kookgroep, dit zijn officieel 2 gekoppelde groepen, maar deze mogen door 1 buis rechtstreeks naar een perilex doos).


Bij 2 of meer groepen in een groepenkast ook altijd één of meerdere ALS'en (aardlekschakelaars) of alamats, dit omdat als de ene groep een lekstroom heeft niet het gehele huis/installatie afschakelt.
Top

De badkamer

Een badkamer is opgedeeld in 4 zones wat betreft elektra/veiligheid, dat staat hieronder in de tabel. Dat werken we daaronder verder uit.

Zone	Omschrijving Zone
0	De ruimte in de badkuip of de douchebak, dus volledig nat, hier mogen ABSOLUUT GEEN elektra/elektronische componenten geplaatst worden.
1	De ruimte, begrensd door de bovenzijde van de badkuip of douchebak tot een hoogte van 2,25 m, gerekend vanaf de normaal betreedbare vloer. Als het een douche zonder douchebak betreft moet als begrenzing worden aangehouden een grondvlak met een straal van 0,6 m gerekend van de verticale projectie van de douchekophouder op de normaal betreedbare vloer. In deze zone mag uitsluitend een elektrisch component geplaatst worden van 12V of 24V, de transformator hiervoor moet zich buiten dit gebied bevinden en minimaal voldoen aan de IP45 gradatie.
2	De ruimte, begrensd door een vlak van 0,6 m vanaf zone 1 tot een hoogte van 2,25 m, gerekend vanaf de normaal betreedbare vloer. In deze zone mogen 230V componenten geplaatst worden als ze tenminste aan de IP44 gradatie voldoen.
3	De ruimte, begrensd door een vlak op 2,4 m vanaf zone 2 tot een hoogte van 2,25 m, gerekend vanaf de normaal betreedbare vloer. In deze zone mag in principe vrij elektrische componenten geplaatst worden, al is het in een vochtige (lees damp & condens) ruimte alsnog aangeraden om ook componenten te gebruiken met tenminste de IP44 gradatie.

Onderstaand plaatje ter verduidelijking van bovenstaande tabel.


Scheertrafo
- Pas op, er zijn WCD's met dit symbool in gebruik, ZONDER trafo. -
Bij een scheertrafo zijn de aansluitingen in de WCD niet fysiek verbonden met de rest van de stroomkring, maar met behulp van een scheidingstrafo. Dit zorgt ervoor dat bij het aanraken van 1 pin er geen stroomkring ontstaat naar de aarde, dit is veiliger. Doordat scheertrafo's niet een heel groot vermogen kunnen leveren kan je er dus geen grote/zware apparaten op aansluiten zoals een föhn. Ook kan er een brom ontstaat door het transformeren.

IP-gradatie tabel

Bescherming tegen binnendringen van voorwerpen en stof

IP aanduiding	Eerste cijfer	Beschrijving	Benaming
IP 0x	0	Niet beschermd
IP 1x	1	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 50 mm
IP 2x	2	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 12 mm	Aanraakveilig
IP 3x	3	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 2,5 mm
IP 4x	4	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 1 mm
IP 5x	5	Beschermd tegen stof	Stofvrij
IP 6x	6	Stofdicht	Stofdicht

Bescherming tegen water

IP aanduiding	Tweede cijfer	Beschrijving	Benaming
IP x0	0	Niet beschermd
IP x1	1	Beschermd tegen druppelend water	Druipwaterdicht
IP x2	2	Beschermd tegen druppelend water bij een schuine stand tot 15 graden
IP x3	3	Beschermd tegen sproeiend water	Regenwaterdicht
IP x4	4	Beschermd tegen opspattend water	Spatwaterdicht
IP x5	5	Beschermd tegen waterstralen	Spuitwaterdicht
IP x6	6	Beschermd tegen stortbuien
IP x7	7	Beschermd tegen onderdompeling tot 1m diep en 30 minuten lang	Waterdicht
IP x8	8	Beschermd tegen verblijf onder water	Drukwaterdicht

Maximaal aantal draden per buis:

Maximale hoeveelheid draden in een 16 mm pvc buis:

• 5 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² of;
• 4 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 3 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 2 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 2 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm².

Maximale hoeveelheid draden in een 16 mm flexibele pvc buis:

• 4 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² of;
• 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 2 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 2 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 1 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm².

Maximale hoeveelheid draden in een 19 mm pvc buis (ook flexibele buis):

• 5 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 3 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm².

In sommige gevallen zullen er ook andere kerndoorsnedes van draad gebruikt worden >2,5mm² maar dit valt niet meer onder algemene/normale huisinstallaties (komt vooral voor bij krachtstroom van boven de 16A), daarom wordt daar hierover (in de TS) niet verder uitgeweid. Vragen in het topic kan/mag natuurlijk altijd. Ze zijn wel in de tabel met maximale stroom opgenomen.


Als het maximaal opgenomen vermogen van 1 apparaat (bij voorkeur op een "vaste plaats") hoger is dan 2000W verdient deze bij voorkeur een eigen groep te krijgen, voorbeelden: Wasmachine, Amerikaanse koelkast of een wasdroger, MAAR dit is GEEN verplichting meer.
Top

Vereffening

Basisvereffening

Vereffening wil zeggen dat alles van metaal in de groepenkast wordt geaard. Basis wil zeggen dat in ieder geval de volgende onderdelen worden geaard:

• gasleiding;
• waterleiding;
• aarddraad voor de groepenkast;

Alles moet dan in ster naar de aardklem worden gebracht.
(note) Als je een computer wil aarden (i.v.m. dat er geen geaard WCD is) mag je dit NOOIT aan een radiator doen. Dit komt doordat de radiator te hoge weerstand heeft en de foutstroom niet goed afvoert.

Badkamers aanvullende vereffening

In de badkamer moet ook alles wat van metaal is geaard worden. Op de afbeelding is dat duidelijk gemaakt.

Bedrading

In de groepenkast

Met de komst van NEN-EN-IEC 61439 op 1 november 2014 is onder meer de maximale belastbaarheid van draad en kabels met factor 0,488 (=0,61x0,8) omlaag gebracht. Een kabel die in de vorige norm (60439) nog tot 20A belast mocht worden, mag dat nu nog tot 9,76A.
Kies dus een dikkere kabel of hogere temperatuurbestendigheid.

1. Een 6 mm² draad (bijv. 36A bij 30ºC) is in de groepenkast belastbaar tot 17,5A (36x0,61x0,8)
2. Een 2,5 mm² 90ºC draad (bijv. 28A bij 30ºC) is in de groepenkast belastbaar tot 17A (28x0,76x0,8)

In de praktijk betekent dit dat 6mm² VDS montagedraad (H07V2-K) (soepele/litze draad) tussen de componenten (dus tussen hoofdschakelaar > ALS en tussen ALS > eindgroep) over het algemeen voldoet. Soepele draad wordt afgewerkt met de zogenaamde adereindhulzen. Soepele draad is aanbevolen vanwege het gebruiksgemak bij het monteren van componenten.
Het kan zijn dat in kant-en-klare voorbedrade groepenkasten 4mm² wordt gebruikt, maar dit is dan berekend door de fabrikant/leverancier.
Er worden normaal tot 5 kleuren gebruikt in een groepenkast, te weten:

Kleur	Betekenis
Zwart of Bruin	Deze draad wordt gebruikt voor alle Fase aansluitingen binnen een 1-fase groepenkast.
Bruin, Zwart en Grijs	Deze draden worden gebruikt voor de Fase aansluitingen binnen een 3-fase groepenkast.
Blauw	De Nul-draad, deze wordt tussen alle Nul-aansluitingen gebruikt.
Groen/Geel	Deze draad wordt gebruikt voor de aarding en wordt verbonden met de aardelektrode/aardpen of met de door de netbeheerder aangeleverde aarde.

Vanaf de groepenkast naar de ruimtes in een gebouw, standaard gevallen

Bedrading vanaf de groepenkast wordt altijd uitgevoerd in 2,5mm², deze draad is dus vanaf je eindgroep naar je centraaldoos of eindgebruiker (in geval van bijvoorbeeld een kookgroep).
Ook voor de bedrading vanaf de eindgroep worden er verschillende kleuren gebruikt. Er werden in Nederland vroeger andere kleuren draad gebruikt dan nu. Tegenwoordig zijn de draadkleuren genormaliseerd in Europa. Zowel de oude (Nederland) als de nieuwe kleur (Europees) staan in onderstaande tabel:

Kleur (nieuw)	Kleur (oud)	Symbool	Betekenis
Bruin	Groen	L1	Dit is de fase draad, deze wordt vanaf de eindgroep naar je centraaldoos gebruikt en vanaf daar verdeeld naar je WCD's, schakelaars e.d. Dit is de L1 draad bij een meer-fase installatie.
Zwart	Zwart	L2	Wordt gebruikt voor de 2e fase aansluiting in een meer-fase aansluiting/eindgroep (deze draad is ook altijd MINSTENS 2,5mm2 (niet altijd van toepassing in huis-installaties).
Grijs	Blauw	L3	Wordt gebruikt voor de 3e fase aansluiting in een driefasenaansluiting/eindgroep (deze draad is ook altijd MINSTENS 2,5mm2 (niet altijd van toepassing in huis-installaties).
Blauw	Rood	N	Dit is in alle gevallen de Nul-draad, gebruik hier ook geen andere kleuren voor!
Groen/geel	Grijs/wit		Dit is in alle gevallen de aarde-draad, gebruik/misbruik deze draad te allen tijde NIET voor andere doeleinden dan de aarde-aansluiting!
Zwart	Zwart	T	In de meest gangbare huisinstallaties wordt deze draad gebruikt als schakeldraad (dus vanaf je dimmer/schakelaar naar je lichtpunt), deze draad wordt normaal gesproken uitgevoerd in 1,5mm2.

Bron: Wikipedia: Installatiedraad

Probeer als het mogelijk is zoveel mogelijk van de oude draden/kleuren te verwijderen als je met je installatie bezig gaat, dit is namelijk voor iedereen verwarrend, voor jezelf, alsook voor een nieuwe bewoner en/of een installateur die er nog weer mee bezig moet.

Ik snap dat bovenstaande verwarring kan opleveren omdat de Zwarte draad 2x gebruikt/genoemd wordt, maar hier zit wel degelijk een vrij duidelijk verschil in (zowel qua draaddiameter als qua toepassing).

Let erg goed op waar je deze draad vindt en gebruik je gezonde verstand. Een zwarte draad achter een schakelaar/dimmer is vrijwel altijd een schakeldraad. In sommige gevallen kan ook achter een stopcontact (WCD) een zwarte draad gevonden worden, deze wordt dan meestal gebruikt om 1 of meerdere stopcontacten te schakelen (bijv. voor schemerlampjes o.i.d.)

De blauwe (N) en geel/groene (PE) aders mogen voor geen enkel ander doel dienen dan de hierboven genoemde, ze mogen ook nooit omgedraaid worden in fuctie!

Behalve bij gebruik van (grond)kabels (YMvK(-AS) of XMvK(-AS)), hier is een uitzondering op de blauwe aders:

Kleur	Betekenis 1	Betekenis 2
Bruin	Fase draad #1	Schakeldraad zijn, bijvoorbeeld naar een lamp of geschakeld wcd.
Zwart	Fase draad #2 (in krachtstroom toepassing)	Schakeldraad zijn, bijvoorbeeld naar een lamp of geschakeld wcd.
Grijs	Fase draad #3 (in krachtstroom toepassing)	Schakeldraad zijn, bijvoorbeeld naar een lamp of geschakeld wcd.
Blauw	Dit is in bijna alle gevallen de nul-draad.	Maar deze mag, als er geen nul nodig is ook als fase of schakeldraad dienen. De ader moet dan wel bij voorkeur met een stukje zwarte krimpkous gemarkeerd worden. De blauwe draad mag nog steeds geen PE-draad zijn.
Groen/geel	Dit is in ALLE gevallen de Aarde-draad.	Deze mag in geen geval voor iets anders gebruikt worden dan aarde.

In plaats van isolatietape is het gebruik van een krimpkous beter. De tape kan losraken en een krimpkous niet. Tape is dus niet geschikt voor de lange termijn.
Aders die niet in gebruik zijn dienen tot de mantel afgeknipt te worden.
Gebruik nooit gewone "grijze kabel" als grondkabel. Hier zit namelijk geen aardscherm omheen, wat gevaren kan opleveren als je later in je in de grond bezig gaat. Als je kabel door de grond moet leggen gebruik dan te allen tijde echte grondkabel, hier zit namelijk wél een aardscherm omheen, als je dan bezig bent in je tuin/in de grond en je zou deze kabel raken (lees: doorsteken/kapottrekken), dan klapt direct je ALS eruit. Deze grondkabel kan je evt. ook nog door een buis heen leggen (geniet stiekem wel de voorkeur). Grondkabels zijn te herkennen aan de AS achter de YMvK/XMvK.
Gebruik het aardscherm NOOIT voor iets anders dan de aarding!!!!

In sommige gevallen zal je soms ook nog een andere kleur draad in een centraaldoos (en mogelijk in de meterkast) tegen komen, deze wordt dan gebruikt om rook/CO-melders aan elkaar te koppelen. Hier wordt meestal rode of oranje draad (1,5mm²)voor gebruikt (is nog geen officiële standaard voor opgenomen in de NEN e.d.). Voor andere installaties mogen wel andere kleuren worden gebruikt.
Top

Minimale draaddikte/maximale stroom door een draad

Aantal aders dat belast wordt is inclusief de aarde. Het gaat hier over het aantal aders in één kabel. Wanneer er langdurig een hoge stroom over een kabel loopt, vooral in een warme ruimte, is het verstandig om een maat dikker te kiezen dan de kabel waar de stroom officieel wel doorheen mag. Liever een iets te dikke kabel dan een te dunne.
De maximale stroom door een kabel is ook afhankelijk hoeveel er naast elkaar liggen, hoe lang de kabel is en hoe warm het is. Omdat dit in thuissituaties niet heel veel van toepassing is, hebben we besloten om die correctie weg te laten. Mochten er vragen naar zijn dan kunnen wij het altijd opzoeken in de NEN 1010.
Bron: http://t3.lappcdn.com/fil...rheid%20%20basistabel.pdf

Voor kabel die langdurig zwaar belast gaan/gebruikt worden, is het gelieft een stap in diameter hoger te nemen dan die door de tabel aangeraden wordt. Dit is van bijvoorbeeld van toepassing op de voedingskabel naar de omvormer van de zonnepanelen gaat. Je hebt dan ook meer verlies op een kabeldiameter pakt die het vermogen niet mag doen en dus meer warmte geeft.

Standaard kabels (die je in de bouwmarkt kan kopen):
Zie Note 2 wat wij bedoelen met standaard kabels.

Ader	Solid (stug), 1 ader belast	Solid (stug), 2 of 3 aders belast	Litze (soepel), 2 aders belast	Litze (soepel), 3 aders belast
Diameter ader in mm2	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A
0,5	12	9	3	3
0,75	15	12	6	6
1	19	15	10	10
1,5	24	18	16	16
2,5	32	26	25	20
4	42	34	32	25

Gebruik onderstaande tabel wanneer er meerdere belaste kabels bij elkaar liggen. Dit is de correctiefactor. Dus om de werkelijke maximale belasting te weten, moet je de maximale belasting van bovenstaande tabel vermenigvuldigen met de juiste correctie factor.

Configuratie van de kabels	Bij 1 kabel	Bij 2 kabels	Bij 3 kabels	Bij 4 kabels	Bij 6 kabels	Bij 10 kabels
Gebundeld in een buis, leiding, aan de muur of op de vloer	1,00	0,80	0,70	0,65	0,57	0,48
In één laag tegen elkaar op de muur of vloer	1,00	0,85	0,79	0,75	0,72	0,70
In één laag met tussen de kabels de buitendiameter van één kabel op de muur of vloer	1,00	0,94	0,90	0,90	0,90	0,90
In één laag tegen elkaar aan het plafond	0,95	0,81	0,72	0,68	0,64	0,61
In één laag met tussen de kabel de buitendiameter van één kabel aan het plafond	0,95	0,85	0,85	0,85	0,85	0,85

Er zijn nog meer correctiefactoren, zoals de omgevingstemperatuur. Deze temperaturen zijn vanaf 40^oC met een adertemperatuur van 60^oC, dus dat zal thuis niet snel voorkomen.


Industriële rubberkabels, deze zullen in thuissituaties niet vaak voorkomen:
Zie Note 2 wat wij bedoelen met Industriële kabels.

Ader	Litze (soepel), 2 aders belast zonder buitenmantel	Litze (soepel), 3 aders belast zonder buitenmantel	Litze (soepel), 2 aders belast met buitenmantel	Litze (soepel), 3 aders belast met buitenmantel	Litze (soepel), 3 aders belast met buitenmantel (4 aderige kabel)	Litze (soepel), 3 aders belast met buitenmantel (5 aderige kabel)
Diameter ader in mm2	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A
1	-	-	15	12,5	13	13,5
1,5	19	16,5	18,5	15,5	16	16,5
2,5	26	22	25	21	22	23
4	34	30	34	29	30	30
6	43	38	43	36	37	38
10	60	53	60	51	52	54

Zie ook Note 3 voor meer uitleg over de opbouw van kabels
Ook hier zijn er correctiefactoren, maar vooral op temperatuur, wij vinden het niet nodig om deze te vermelden. Want als je deze correctiefactoren nodig hebt, heb je een flinke installatie.

Merken
Er kan verschil in de kwaliteit van kabels zitten. Dit heeft er mee te maken dat er voor een kabelleverancier voor een bepaalde kabel een bepalende kabel weerstand te hebben. Als dit mogelijk gemaakt kan worden doormiddel van minder koper in de kabel. Dus een kleiner kabeldiameter. Zal dit de fabrikant zeker doen. Bekendere merken zal dit minder snel doen. Dus kies voor een bekent merk. En niet voor de laagste prijs te gaan.
Enkele bekende merken voor draad en kabel zijn:

• Donné
• Draka
• Eupen
• TKF (Twentse Kabel Fabriek)
• Eldra

Zonnepanelen of andere terug leverende apparatuur

Terugleveraars, zoals zonnepanelen, windmolens, (micro)wkk's, etc op een meterkast aansluiten is eigenlijk heel erg simpel, er gelden qua stromen, draaddiameters en groepen dezelfde eisen als voor normale verbruikersgroepen.
Dus een zonnepaneel installatie van 3000W mag op een 16A zekering.

Waar moet je rekening mee houden:
Op een verbruikersgroep mag geen terugleverende apparatuur zitten. Die moeten altijd een eigen groep hebben. Omdat de PV-installatie middels een aparte groep is aangesloten hoeft deze niet voorzien te zijn van een aardlekbeveiliging wanneer de omvormer een trafo heeft (bijna geen enkele meer) of voldoet aan de VDE 0126 (bijna allemaal). De huisinstallatie dient wel voorzien te zijn van een goede aarding. Ook dient de omvormer zowel aan de AC als DC zijde voorzien te zijn van een lastscheider. Voor de AC zijde voldoet de zekeringsautomaat in de meterkast wanneer de regels worden gevolgd. Er bestaat dus geen verplichting om een omvormer in de buurt zichtbaar af te kunnen schakelen (werkschakelaar/voedingskabel met stekkerverbinding), verstandig is het echter wel. Een werkschakelaar is een schakelaar die alle polen verbindt/verbreekt.
Dit een werkschakelaar:

Of schematisch:

Dit is natuurlijk een twee polige werkschakelaar.

Voor meer info zie: Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 5
Top

Uitleg aansluiten:

Zorg ervoor dat je zeker weet met wat je mee bezig bent en dat je gelijk stopt als er je er niet meer uitkomt. Doe je dit niet, dan kan je in het ergste geval onder spanning komen te staan en daar aan overlijden. Houd ook zeker de veiligheidsregels in acht en volg ze op.

Gereedschappen

Als je bezig gaat met je groepenkast en/of je gaat bezig met elektra in huis aanleggen gebruik je voornamelijk de volgende gereedschappen:

Gereedschap	wat doe / kan je ermee	Voorbeeld foto
Spanningszoeker	Een van de bekendste gereedschappen om te controleren of ergens nog spanning op staat is de spanningszoeker. Dit is een "schroevendraaier" waarbij je de "punt" in een stopcontact steekt en een vinger op de achterkant legt. Zodra het lampje gaat branden in de spanningszoeker staat er nog spanning op het stopcontact. Probeer deze spanningszoeker zoveel mogelijk te voorkomen, een betere en veiligere optie is de hieronder genoemde Duspol. Een spanningszoeker laat niet zien of iets stroomloos is.
Duspol	Een Duspol is de betere/veiligere manier van/voor een spanningszoeker, een duspol bestaat uit 2 delen verbonden met een draad tussen beide. Aan deze twee delen zitten "prikpennen" aan die je in een WCD kan steken. Dan geeft de duspol d.m.v. ledjes (op-één-volgend) of een digitaal display aan of er spanning op het WCD staat en hoeveel. De meeste duspols zijn ook geschikt om bijv. draaiveld-richting te meten (krachtstroom). Zie ook het filmpje over een duspol
SL/PZ1 en SL/PZ2 voor groepenkast componenten	Voor spanningsloos werk. Een SL/PZ1 en SL/PZ2 bit kost samen een paar euro en past in elke bithouder terwijl het de kans op schade minimaliseert t.o.v. een platkop of een pozidrive bit. Vooral als je de schroeven ook echt op moment wilt aan draaien, dat is meestal best zwaar.
(VDE) schroevendraaiers	VDE schroevendraaiers zijn geteste geïsoleerde schroevendraaiers, meestal veilig t/m 1000V AC. Deze zijn goedgekeurd om te werken bij installaties die onder spanning staan. Doordat deze op de punt na geïsoleerd zijn kan je in principe nooit per ongeluk onder spanning komen te staan, als blijkt dat toch nog spanning op bijv. een WCD staat. Dit is voornamelijk belangrijk voor je EIGEN VEILIGHEID
(VDE) zijkniptang	Deze kniptang gebruik je om bijv. draden of kabel door te knippen, let op knip nooit (meerdere) draden door die onder spanning staan! Hierdoor kunnen er stukjes uit je tang knappen!
(VDE) striptang	De striptang gebruik je om de isolatie te verwijderen van losse draden, gebruik bij voorkeur een zelf instellende striptang zodat je de kale koperen aders van de draad niet beschadigt. Deze tang gebruik je niet om de mantel van een meeraderige kabel te strippen, daarvoor gebruik je een kabelmantelstripper.
(VDE)(Kabel)mes	Een kabelmes gebruik je voornamelijk om de mantel van een meer-aderige kabel af te snijden/strippen, dit is te groot/dik voor een normale striptang. Je hebt ook het Jokari kabelmes, deze kan je instellen dat je niet door de mantel van een meeraderige kabel heen gaat. Gebruik dus bijvoorkeur een kabelmes waarbij je de diameter kan instellen als het Jokari mes. Ook wel kabelmantelstripper genoemd.
Trekveer	Een trekveer is een hulpgereedschap om kabels/draden te trekken door buizen. Ze zijn er in verschillende soorten en maten (en daardoor ook prijzen). Gebruik bij voorkeur een stalen trekveer met een binnenveer, deze is iets stugger maar met een dergelijke trekveer kan je beter druk zetten als de trekveer door een moeilijk stukje buis heen moet komen.
Buigveer	Een buigveer is een hulp gereedschap om PVC/Hostalit buizen te buigen, zonder een buigveer knappen deze buizen namelijk dubbel en krijg je er geen draden meer doorheen. Je zorgt dat de buigveer op de plek zit waar je wilt buigen, en dan buig je de buis naar wens. Het is aan te bevelen om te zorgen dat de straal niet kleiner is dan drie keer de diameter, dus R≥3D. Dat is sterk aan te raden, anders wordt het trekken van meerderen draden erg moeilijk.
Aderhulstang	Deze tang gebruik je om adereindhulzen op een flexibele of litze draad te knijpen, bij voorkeur gebruik je een zelf instellende tang hiervoor, deze past zelf zijn druk aan zodat een adereindhuls goed aangeknepen wordt.
Adereindhulzen	Adereindhulzen gebruik je zoals hierboven genoemd voor flexibele of litze draad, ze zijn er in allerlei soorten en maten, voor een enkele draad, en voor dubbele draad (twin hulzen). Met een adereindhuls maak je van het uiteinde van een draad een solide aansluiting, door dit te doen heb je dus eigenlijk het beste van 2 werelden, het gemak van flexibele draad en de fijne aansluiting van solide draad.

Controleer je geïsoleerde gereedschap/VDE gereedschap van te voren of de isolatie niet kapot is, is deze kapot dan dient deze vernieuwd te worden, door de beschadigde isolatie is er namelijk weer de kans ontstaan om onder spanning te komen staan.

Het strippen van draden

Voor we iets kunnen aansluiten, moeten we ervoor zorgen dat de draad gestript is. Dit doen we met een striptang, zoals hierboven genoemd. Het is belangrijk dat je niet teveel van de mantel weghaalt. Zorg ervoor dat je niet meer dan nodig stript. Op de verpakking van een component staat meestal hoe ver je moet aanstrippen. Even een foto voor de duidelijkheid:

Juerd schreef op dinsdag 13 augustus 2024 @ 11:05:

Wil je brand? Want dit is hoe je brand krijgt... Lasklemmen zijn makkelijk in gebruik, maar de draden moeten er wel recht, schoon, onbeschadigd en diep genoeg in voor een goede elektrische verbinding, en voor de aanraakveiligheid en tegen kortsluiting moet er geen koper bloot liggen. Het lijkt erop dat alle 5 de veelvoorkomende fouten hier zijn gemaakt. Omdat de verkleuring niet bij alle draden hetzelfde is, ga ik ervan uit dat ze niet pas later zijn geoxideerd, maar dat de lasklemmen nieuwer zijn dan de kabel en dat de aders al geoxideerd waren voordat ze gelast werden.

De elektrische verbinding wordt gemaakt door de draad tegen een koperen strip aan te klemmen. Daarom moet de draad recht en schoon zijn. Die koperen strip is dik vertind om microscopische onregelmatigheden in de draad op te vangen, maar het kan niet magisch compenseren voor een stuk koper dat überhaupt geen contact maakt. Een veel gehoord fabeltje is dat de verbinding wordt gemaakt met het "mesje", maar in feite is dat mesje er alleen voor de klemkracht en tegen het uittrekken; het is gemaakt van verenstaal en geleidt natuurlijk niet zo goed als het koper.

Controleren op spanning

Voor dat je kan beginnen met klussen moet je er zeker van zijn dat de aansluitingen ook echt spanningsloos zijn. Er is een verschil tussen spanningsloos en stroomloos; dat wordt hier uitgelegd. Dit doe je zo:

1. Meet voordat je begint bij het WCD of er spanning opstaat (dus controleren of het geen geschakeld WCD is). Wanneer er geen spanning op staat, controleer dan ook een ander WCD om er zeker van te zijn dat je WCD of meetapparatuur niet stuk is. Kapotte meetapparatuur geeft immers altijd 0V aan, dus dan weet je nog niets.
2. Schakel de groep af waarmee je bezig wilt/gaat.
3. Zorg dat het duidelijk is dat iemand met die groep bezig is/gaat en dus niet zomaar weer inschakelt, bijvoorbeeld met een tapeje over de groep. Doe de groepenkast/meterkast zo mogelijk op slot en neem de sleutel mee.
4. Controleer op tenminste 1 WCD (met name die je aan het begin hebt gecheckt) met een duspol of er nog spanning op de installatie staat... Controleer ook een andere WCD (waar zeker weten spanning op staat) om nog steeds te weten dan je duspol niet stuk is.
5. Is het spanningsloos? Dan kan je nu veilig aan het werk.
   Is het stroomloos? Dan kan je nu veilig aan het werk.

Zie ook onderstaande video voor een klein voorbeeld hoe en wat je met een duspol werkt.

Perilex

De perilex aansluiting is een aansluiting die vaak gebruikt wordt als WCD bij een kookgroep, krachtgroep en ook voor de aansturing van een ventilatiesysteem. Hierdoor moet je bij een perilex aansluiting altijd weten welke manier van aansluiten gebruikt is, in tegenstelling tot bijvoorbeeld CEE-materiaal, welke altijd dezelfde pin-out hebben. De verschillende manieren van aansluiten zijn zijn:

• Op een twee x 1-fase groep, de kookgroep. Hier zijn er 2 fasen, 2 nullen en een aarde.
• Op een 2-fase groep, een halve krachtgroep. Hier zijn er 2 fasen, 1 nul en een aarde. Deze manier zal niet vaak voorkomen. Eigenlijk is dit een krachtgroep, maar er wordt dan 1-fase niet gebruikt. De pin van een fase is dan ook niet aangesloten.
• Op een 3-fasen groep, een krachtgroep. Hier zijn er 3 fasen, 1 nul en een aarde.

De aarde zit altijd in het midden. Sluit deze ook altijd daarop aan.
Sluit nooit een perilex zomaar aan zonder dat je weet welke aansluitmanier er gebruikt wordt. De perilex-aansluiting kan ook gebruikt worden als aansturing voor bijvoorbeeld ventilatie. Oorspronkelijk is perilex een krachtstroomaansluiting. Voor krachtstroom aansluitingen hebben we het CEE-materiaal. Gebruik bij voorkeur ook deze om verwarring te voorkomen.

Aansluiten op een kookgroep (2 x 1-fase)
Bij het aansluiten van de perilex op een dubbele 1-fase groep geldt het volgende aansluitschema:

Indien er gebruik wordt gemaakt van een 5 aderige kabel, dus 5 kleuren gebruik het volgende schema:

Soms zijn de draden anders dan op bovenstaande plaatjes, let hier op.
Let zowel bij de kookgroep als bij de perilex doos/stekker erop welke aansluitwaarde je hebt (16A of tot 25A) hier zit namelijk verschil in voor de perilex doos en stekker. Zie dit plaatje voor het verschil:

In de praktijd is dit een 25A stekker:


Bij een 1-fase installatie met 2 groepen zijn er dus ook 2 nuldraden noodzakelijk. Deze mogen in de kookplaat niet gezamenlijk gekoppeld worden. Veel importplaten hebben vaak een mogelijkheid voor 2 fases + nul, maar dat kan in NL niet verantwoord op een 1-fase aansluiting gebruikt worden. (De meningen verschillen) Maar in theorie kun je met een dubbele nul die in de plaat gekoppeld wordt een risico op overbelasting creëren. Zodra er 1 nuldraad defect raakt merk je dit niet (de andere doet het immers nog), maar zal er in theorie 32A over die enkele draad gaan met alle gevolgen van dien. Die stroom zal dan verspreid over de fase draden gaan en hierdoor zal de automaat niet afschakelen. (er zijn enkele tweakers die de hele plaat al jaren zonder problemen achter 1x 16A hebben om de hoofdzekering (25A) en de bedrading beter te beveiligen) In andere landen is een kookgroep vaak zwaarder uitgerust dus kan de nul dat aan. Natuurlijk zijn er apparaten die maar één nul aansluiting hebben. Bij zo'n geval moet je beide nul-aders op die klem aansluiten. Zorg er altijd dat je alles goed vastdraait en adereindhulzen gebruikt.

Aansluiten op een krachtgroep (drie fasen in gebruik)
Bij het aansluiten van de perilex op een 3-fasengroep geldt het volgende aansluitschema:


Gebruik de officiële aderkleur voor het aansluiten ervan, dit voorkomt onduidelijkheid.
In de praktijd ziet een aangesloten perilex op een kabel met 5 kleuren er zo uit:

Dit is natuurlijk wel een 3-fase aansluiting.

Soms zijn er bij een kookplaat maar twee fasen van een krachtgroep nodig. Het is handig om tot aan de WCD een echte krachtgroep te maken. Als apparaten een leeg lipje hebt, is deze vaak bedoelt om de derde fase op aan te sluiten. Die zal dan niet gebruikt worden en ook geen risico vormen door bijvoorbeeld de nul aan te raken.

Bij het aansluiten op een krachtgroep is er maar 1 nul nodig, dit heeft met de fasedraaiing te maken, zie ook: Wikipedia: Driefasenspanning

Voor het aansluiten van de stekker aan het apparaat
Gebruik hiervoor een 5G2,5 mm² (of 5G4 mm², zie note 3 voor opbouw van kabels) flexibelle kabel. Deze is ook kant en klaar te koop in de bouwmark:

Op de achterkant staat dan welke pin welke kleur draad is:

Net zoals hier zal dat meestal dit de officiële draadkleur voor 3-fase zijn.

Gebruik de standaardkleuren voor het aansluiten van de kookplaat. Je weet op welke pin welke fase zit en welke kleur erbij hoort. Als je het aansluit op een 2*1-fase systeem, gebruik dan deze kleuren:

Kleur (nieuw)	Betekenis
Bruin	Fase 1
Blauw	Nul 1
Zwart	Fase 2
Grijs	Nul 2
Groen/geel	Dit is in alle gevallen de aarde-draad, misbruik deze draad NOOIT voor andere doeleinden dan de aarde-aansluiting!

Zorg ervoor dat je zeker weet welke kleur naar welke pin gaat. Meestal wordt er de officiële draadkleur gebruikt, maar dat kan afwijken.

Wanneer je zelf een perilex stekker eraan moet zetten doe dit dan zo:


Wanneer je alles netjes hebt aangesloten krijg je dit:


Kijk ook zeker bij de vele topics over het aansluiten van een kookplaat. Elke kookplaat is anders, maar er staat eigenlijk altijd in de handleiding hoe je het moet aansluiten.
Bron: https://elektrohonk.info/...iting-van-kooktoestellen/

Kookplaat aansluiten

Waarom heeft een kookplaat 2x 16A? Omdat 1x niet genoeg is, volgens de norm.
Waarom gaat het vaak achter 1x 25A wel goed? Omdat zekeringen voor een korte tijd ver overbelast kunnen worden. Zie de belastbaarheidsgrafiek. Mag je daar op ontwerpen en vervolgens aanleggen? Nee, volgens de norm.

Ook moet bij aanleg de belasting zo gelijkmatig mogelijk over de fases verdeeld worden.

NEN1010 133.2.2:
Al het elektrisch materieel moet gekozen worden in overeenstemming met:
a) de hoogste stroom (effectieve waarde voor wisselstroom) gedurende normaal bedrijf,

NEN1010 433.1:
Ib <= In <= Iz
Ib = de ontwerpstroom
In = de nominale stroom van de beveiliging
Iz = hoogst toelaatbare stroom van de leiding


Het gaat ook om 433.1 en 311 van de NEN 1010 en om artikel 2.33 lid 2 van de Netcode elektriciteit.

In detail:

In de NEN 1010 paragraaf 433.1 staat vrijwel letterlijk wat je in je mail al schreef. Hoofdstuk 433 is "Beveiliging tegen overbelastingsstroom", paragraaf 433.1 is getiteld "Het onderling afstemmen van leidingen en beveiligingstoestellen."

Daar staat dat de je dingen moet afzekeren op minstens de ontwerpstroom. Op zich hebben ze gelijk dat er rekening gehouden mag worden met een gelijktijdigheidsfactor (rubriek 311) bij het bepalen van de ontwerpstroom. Echter, de gelijktijdigheidsfactor "is de verhouding tussen de maximale gelijktijdige belasting van een groep elektrische toestellen of verbruikers binnen een bepaalde periode, en de som van hun individuele maximale belastingen binnen dezelfde periode, uitgedrukt in een numerieke waarde of een
percentage." En daar zit de crux: "maximale gelijktijdige belasting", "een groep elektrische toestellen" en "individuele maximale belastingen". Het gaat dus heel expliciet om de maximale belastingen van de toestellen.

De kookplaat is weliswaar aangesloten over twee automaten, maar is één toestel. Kleiner dan 1 toestel kan zo'n groep toestellen niet worden, dus "de som van de individuele maximale belastingen" is minstens gelijk aan de maximale belasting van de kookplaat. En dat is in het algemeen 7,2 kW oftewel net iets minder dan 32 A.

Het is dus volgens mij niet correct om te stellen dat je mag kijken naar de belasting van de onderdelen van de kookplaat, vervolgens hopen dat je niet alle pitten op vol vermogen zult gebruiken, en het dus afzekeren op minder dan 32 A. Aangezien de hoofdzekering 25 A is, mag een toestel dat 32 A uit die fase wil trekken dus niet worden aangesloten. Of anders gezegd: om zo'n kookplaat te gebruiken moet je 'm verdelen over meerdere fasen, zodat de afzekering van 25 A voldoet aan de eis dat de nominale stroom van de zekering minstens de ontwerpstroom (vanwege de verdeling over 2 fasen nog maar de helft van 32 A, dus nu 16 A) is.

Hun argument gaat dus volgens mij alleen op als je op de 2 automaten van 16 A elk een apart toestel zou aansluiten. Dan mag je gerust zeggen dat het een verantwoordelijkheid is van de gebruiker om niet meerdere toestellen tegelijkertijd op vol vermogen te gebruiken. Maar de kookplaat is, ondanks z'n gekke aansluiting en dat we weten dat ie intern feitelijk bestaat uit 2 enigszins gescheiden apparaten, uiteindelijk toch echt maar 1 toestel, en die moet je op vol vermogen kunnen gebruiken. Door 'm op 1 fase achter een zekering van 25 A aan te sluiten, kun je minder dan 80% van het vermogen gebruiken.

Bij veel kookplaten kun je het vermogen terugregelen. Om de kookplaat te gebruiken op 1 fase die is afgezekerd op 25 A, zul je 'm moeten instellen op een maximum van 5,7 kW. En vanwege de gelijktijdigheidsfactor kan dat trucje om 't binnen de norm te mogen doen, ook alleen als het bij het beredeneren van de gelijktijdigheid realistisch zou blijken dat je geen enkele andere verbruiker op diezelfde fase zou gebruiken terwijl je de kookplaat gebruikt. Het is misschien nog denkbaar dat je de vaatwasser en kookplaat niet tegelijk zult gebruiken (al lijkt dat me vergezocht), maar het idee dat je warmtepomp en kookplaat niet tegelijk zullen worden gebruikt lijkt me echt onrealistisch.

Dat brengt ons bij het volgende onderwerp: de verdeling over de 3 fasen. Daar heeft de NEN 1010 als ik het me goed herinner niet echt een mening over, maar de Netcode wel! In artikel 2.33: "2. Aansluitingen waar [...] een grotere gelijktijdige schijnbare belasting dan 5,75 kVA [...] kan worden verwacht, worden, [...], als driefasen-aansluiting uitgevoerd. Daarbij zorgt de aangeslotene voor een zo veel mogelijk gelijke verdeling van de belasting over de drie fasen.". Ook daarin lees ik een verplichting om een zware verbruiker zoals je kookplaat, te verdelen over meerdere fasen als dat mogelijk is (en dat is het), want dat enkele toestel trekt al meer dan 5,75 kVA (voor het gemak kun je hier in dit geval 5,75 kW lezen).

(Dat artikel in de netcode wordt overigens ook wel eens geopperd om te onderbouwen dat je een 3-fase-aansluiting zou moeten hebben om een normale 7,2 kW kookplaat te mogen hebben. Dat is ook weer niet zo: het gaat hier, in tegenstelling tot de gelijktijdigheid waarbij je uit moet gaan van het maximum vermogen van toestellen, om de verwachte belasting. En daarbij mag je dus wel eventueel de aanname doen dat de gebruiker zelden of nooit alle pitten van de kookplaat tegelijkertijd op vol vermogen zal gebruiken. Maar voor de zekeringen in de groepenkast geldt toch echt het maximum van het toestel als minimum voor de afzekering.)

De basis van @onetime Met dank aan @Juerd voor de uitgebreide goede duidelijke uitleg.

Standaard WCD

Op een WCD zit een N-klem, en een L-klem. Verbind de L-draad/draden met de L-klem en de N-draad/draden met de N-klem. Doe dit eventueel ook voor de aarde (daar staat dan PE of dit symbool:).
Afhankelijk van de installateur heeft elk stopcontact een eigen leiding vanaf de centraaldoos (ster-aanleg) of is er 1 leiding en parallel of serie geschakelde WCD’s, de kleuren zijn hetzelfde, maar het kan dus zijn dat je twee draden van elke kleur vindt, aansluiten gaat hetzelfde.
De parallel/serie aangesloten WCD’s worden meestal dan zo gedaan om de centraaldoos leeg(er) te houden.



Uitleg fimpje:

In bovenstaande video gebruikt men een handmatig in te stellen striptang, deze bij voorkeur niet gebruiken want met een dergelijke striptang verhoog je de kans op het beschadigen van de draden. Zie ook Gereedschap: Striptang

Zorg ervoor dat er altijd adereindhulzen om flexibele aders zitten, zoals ook op deze foto te zien is:

De witte dopjes zijn de adereindhulzen om de aders.

Bij het plaatsen van adereindhulzen op/om litze draad, deze draad na het strippen NIET draaien, het enige wat je mag/moet doen is de draden als het nodig is “glad strijken” zodat deze netjes naar voren toe wijzen.
Dan de adereindhuls erop schuiven en aanpersen.
Als je de draad eerst gaat draaien/twisten en dan de huls plaatst en aanknijpt kan deze lang zo goed niet vast persen op de draad, met als mogelijk gevolg dat je huls los raakt van je draad, dit kan (levens)gevaarlijke situaties veroorzaken


Soorten WCD's in verschillende landen
Over de hele wereld worden zo'n 15 soorten WCD's gebruikt. Diegene waarvan wij denken dat die nuttig zijn om te weten vermelden we hier:

Naam	Aarde	Maximale stroom in A	Voltage (bijna altijd) in V	Landen	Opmerking	Voorbeeld foto
Type C	Nee	2.5	220-240	Bijna heel Europa, Zuid-Amerika en Azië	Stekker past ook in WCD type E en F.
Type E	Ja, pinaarde	16	220-240	België, Frankrijk, Polen, Slowakije en Tsjechië	Stekker past in type C (zonder aarde) en F (soms zonder aarde).
Type F	Ja, randaarde	16	220-240	Bijna heel Europa, Rusland	Stekker past in type C (zonder aarde) en meestal E.
Type G	Ja, pinaarde	13	220-240	Groot-Brittannië, Ierland, Malta, Maleisië en Singapore	Stekker heeft meestal een keramische zekering
Type J	Ja, pinaarde	10	220-240	Zwitserland, Liechtenstein en Rwanda	Stekker type C past ook in WCD type J.
Type K	Ja, pinaarde	16	220-240	Denemarken	Stekker type C en K passen, stekker type E en F past onofficieel ook (zonder aarde).
Type L	Ja, pinaarde	10 en 16	220-240	Italië	Stekker type C en L past 10A WCD.

Bron en het volledige overzicht van de stekkers:www.worldstandards.eu


C* (IEC 60320)
De C* stekkers zijn naast de type F stekkers ook erg bekend. Ze komen overal voor. De bekendste zijn de C5/6, C7/8 en C13/14. Deze vind je overal, zo is de 230V aansluiting van de pc-voeding bijvoorbeeld een C13 en die van je laptop aansluiting heeft meestal C5/C7.

Naam vrouwelijke aansluiting	Naam mannelijke aansluiting	Aarde	Maximale stroom in A	Voorbeeld foto
C5	C6	Ja	2.5
C7	C8	Nee	2.5
C13	C14	Ja	10

Er zijn nog veel meer soorten, zie hiervoor Wikipedia: IEC 60320

CEE materiaal (IEC 60309)
Bij zware belasting, krachstroom en buiten wordt vaak CEE materiaal gebruikt. Er zijn verschillende versie's. De belangrijkste zijn de blauwe 3-polige en de rode 4- en 5-polige stekkers.
De blauwe 3-polige zijn 1-fase en zijn er in een 16A en 32A uitvoering. De rode is driefasen met of zonder nul en in 16A t/m 125A uitvoering.


Dit is een 5-polige 32A CEE stekker, 3 fase + nul + PE.


Dit is een 3-polige 16A CEE stekker, 1 fase + nul + PE.

spoiler:

Koop bij voorkeur schakelmateriaal van gerenommeerde merken (Busch Jaeger/Peha/Gira/Jung/Berker/Mertens), dit vereenvoudigd het aansluiten namelijk ook enorm. Meestal zijn de "goedkope" klusmarkt huismerk stopcontacten e.d. een echte crime om aan te sluiten.

Klik erop om de tekst weer te geven.

Schakelaar aansluiten

Enkelpolige schakelaar
In de meeste gangbare gevallen zal je naar een lichtschakelaar 2 draden hebben lopen (in geval van geen WCD erbij). Namelijk 1 bruine draad, en 1 zwarte draad.
De bruine draad gaat in de L aansluiting (fase aansluiting) en de zwarte draad gaat in de L₁ (of de L₂), deze zitten aan de andere kant v/d schakelaar (bovenkant/onderkant).

L₁en L₂ zijn hier ook gemarkeerd met een pijl. Dit is eigenlijk een wisselschakelaar, tegenwoordig worden die ook gebruikt veel gebruikt in een enkelpolige schakeling. Een echte enkelpolige schakelaar mist simpelweg de L₂.

Wisselschakelaar
In sommige gevallen kan het licht op 2 plaatsen geschakeld worden, bijv. onderaan de trap en bovenaan de trap. In dit geval spreken we van een wisselschakeling of in de volksmond "hotelschakeling", dit is echt iets anders (zie volgende kopje).

Hier is de werkwijze iets anders dan bij de enkele schakelaar.
Hier gaat vanuit de centraaldoos 1 bruine draad naar 1 schakelaar, en vanaf die schakelaar 2 zwarte draden naar de volgende schakelaar. Vanaf de 2^e schakelaar gaat er 1 zwarte draad naar de lamp.
De 2 inkomende/uitgaande zwarte draden komen respectievelijk op L₁en L₂ (zie ook bovenstaande foto).
Dan gaat vanaf de L van de 2^e schakelaar een zwarte draad naar de lamp. Dan natuurlijk ook de N aansluiten op de lamp, (anders werkt die natuurlijk niet ). Het is ook mogelijk dat er naar beide schakelaars een bruine draad gaat, dit komt vooral voor wanneer er ook een WCD bij de schakelaar geplaatst wordt om draden te sparen. Anders zouden er teveel draden door een buis moeten. In de praktijk is dit erg ongebruikelijk en wordt er dan gewoon twee de buis aangelegd.

Hier moet dan nog de aarde draad naar de WCD, dan kom je op 6 draden in een buis.

Hotelschakeling
Een hotelschakeling wordt vaak verward met een wisselschakeling, maar een hotelschakeling is anders. Bij de hotelschakeling wordt er één wisselschakelaar gebruikt om twee lampen om-en-om te schakelen samen met een wisselschakeling.


Serieschakelaar
Bij een serieschakeling is het zo dat er twee lampen geschakeld kunnen worden vanaf één punt. Bij een serieschakelaar is het zo dat er twee zwarte draden en een bruine draad naar toe gaat. De bruine natuurlijk de fase, de zwarte zijn voor de lampen. De schakelaar heeft dan ook twee 'uitgangen', die zijn beide verbonden met een eigen wip. Dit plaatje laat het duidelijk zien:


Er zijn nog meer soorten schakelingen, maar deze zullen hier niet besproken worden. Er naar vragen mag altijd.

Groepenkast aansluiten

Bovenstaande video gaat over een 2^e groepenkast aansluiten in de schuur, wat daarbij niet vergeten moet worden is dat de voedende kabel vanuit de hoofdgroepenkast (in de voorbeeld video in de woning) een extra aardlekautomaat krijgt voor die kabel. Deze kabel heeft dus in totaal 2x een aardlekautomaat en daarna één of meerdere eindgroepen.

Dit is om de veiligheid te garanderen, als deze kabel bijv. door de tuin ligt en iemand begint daar te graven is de kans dat deze kabel door gestoken wordt aanwezig, daarom dus ook in de hoofdgroepenkast een aardlekautomaat, dan slaat deze direct af in geval van een doorgestoken kabel, en zal dus deze kabel (en je schuurtje) zonder stroom komen te zitten.

Schematisch overzicht:

code:

Hoofdgroepenkast                      Subgroepenkast

Aardlekautomaat-----------------------Aardlekautomaat/aardlekschakelaar

                                      |      |      |
                                      |      |      |
                                    Groep1 Groep2 Groep3

Selectiviteit
Als je meerdere automaten of zekeringen achter elkaar wilt zetten, komt er selectiviteit bij kijken. Het is namelijk zo dat je wilt dat de groep het dichts bij de eindverbruiker zit het eerste eruit gaat als er een probleem is. Om daarvoor te zorgen hebben we selectiviteit. Eigenlijk is er bij iedereen minimaal één stap selectiviteit. Namelijk de hoofdzekering/automaat van de netbeheerder en je eigen (meestal 16A) groepen. Hierdoor zal de 16A groep er eerder uit gaan dan de zekering/automaat van de netbeheerder. Het is verplicht om selectief te zijn ten opzichte van de hoofdzekering v/d netbeheerder. Binnen een eigen installatie is dat niet verplicht, maar sterk aanbevolen(hoofdmeterkast <> onderverdeler).
Voor het gemak wordt er nu alleen nog maar over automaten gesproken, dit omdat zekeringen tegenwoordig ouderwets zijn.
Bij selectiviteit is de regel dat de volgende automaat een factor van 1.6 kleiner moet zijn dan de automaat waar deze achter zit. Achter een 25A automaat (die van je netbeheerder) mag dus alles kleiner dan 16A: 25/1.6=16.
En achter een 16A automaat mag dus maximaal een 10A automaat: 16/1.6=10. En achter een hoofdzekeringsautomaat van 40A mag dan alles kleiner of gelijk aan 25A: 40/1.6=25. In de praktijk is een handige vuistregel dat de opeenvolgende automaten afwaarts (vanaf de bron gezien), steeds twee stappen kleiner zijn dan de vorige. Dit geld alleen als er gebruik wordt gemaakt van dezelfde automaten, dus dezelfde serie van een fabrikant, dus met dezelfde kortsluitstroom en karakteristiek. Dit is ook een zeer eenvoudige uitleg, als je een volledig goede installatie wilt aanleggen, zal je dus ook naar de anderen eigenschappen moeten kijken dan de overbelasting stroom.

Top

Korte uitleg over wat elektriciteit is

Elektriciteit is vernoemd naar elektron. Een elektron is het deeltje van een atoom waar een elektrische lading in kan zitten. Bij een verschil in lading gaat er een stroom lopen.
Om het een beetje begrijp baar te maken ga ik het principe uitleggen met behulp van kabouters.
Eerst even vertellen wat de grootheden zijn.

Grootheid	Betekenis	Wat het is tijdens de kabouteruitleg
Vermogen	De hoeveelheid stroom die nodig is om ergens doorheen te komen.	De kracht van de blokjes energie.
Spanning	Het verschil tussen de +-pool en --pool. Hoe hoger de spanningsverschil, hoe sneller de elektriciteit stroomt. Bij een hoge spanning is het vermogen dat de stroom heeft ook hoog.	De snelheid waarmee de kabouters lopen.
Stroomsterkte	De hoeveelheid stroom die er voorbij gaat.	Het aantal kabouters dat er tegelijk is.
Weerstand	De hoeveelheid stroom die tegelijk ergens doorheen kan. Vergelijk het met een snelweg. Veel rijbanen, veel auto's naast elkaar, weinig rijbanen, weinig auto's naast elkaar.	Obstakels als smalle weggetjes/deuren en dergelijke. Het materiaal dat de kabouters tegenhoud.
Energie	Die hoeveelheid stroom die in een bepaalde tijd (meestal een uur) voorbij is gekomen of zal gaan.	Aantal kabouters die er per uur voorbij komen.

Zie het stukje belangrijke formules voor een volledig lijst met de symbolen.

Nu de uitleg:
We gaan vanaf de elektriciteitscentrale, daar krijgen de kabouters hun blokjes energie en ze gaan lopen. Bij de transformator wordt de energie uit de kleine blokjes overgeladen in grote blokjes, daar laten we ze met meerdere 1 blokje nemen, er zullen dus minder blokjes per uur vertrekken (dus een lagere stroomsterke), maar de snelheid zal omhooggaan (hogere spanning), doordat er meer energie in 1 blokje zit, zal het vermogen gelijk blijven. De draden zijn de paden, in dit geval een snelweg. Bij de wijk komen we weer bij een transformatorhuisje aan en daar gebeurt het omgekeerde. Komen we bij een lamp aan, dan zullen de kabouters wat energie uit het blokje laten, die wordt daar omgezet in licht, in de lamp zit een hoge weerstand en er kunnen dus minder kabouters per uur langs. De kWh meter telt hoeveel energie er voorbij is gekomen. Uiteindelijk gaan de kabouters weer terug naar de centrale voor een nieuwe lading energie.

Dit is een uitleg voor leken. Zoals het hier uitgelegd staat klopt in de praktijk niet helemaal, maar het geeft een idee hoe elektriciteit gaat. Mocht er behoefte zijn aan een concretere uitleg zijn, dan zullen wij ons best doen om die te maken. Het wordt dan echter wel echt natuurkunde.

Zie ook de Wikipedia:
Wikipedia: Elektriciteit

De begrippen 'stroom' (ampère), 'spanning' (volt), 'lading' (coulomb), 'weerstand'(ohm) en 'vermogen'(Watt) zijn voor te stellen in een hydraulische analogie als een beekje waardoor water stroomt. Een beek waardoor weinig water stroomt heeft een lage lading (coulomb), als er veel water door stroomt heeft het een hoge lading. De stroom (ampère) is het aantal liters water dat per seconde een bepaald punt van het beekje passeert.
De spanning (volt) is hoe snel het water naar beneden stroomt. Een bergbeek waar het water van een flinke hoogte naar beneden stort heeft een hoge spanning, een beekje in de polder dat rustig voortkabbelt heeft een lage spanning. Vermogen (Watt) geeft aan hoeveel werk het water kan verzetten. Als je een etensbord wilt schoonspoelen, gaat dat sneller en beter in een snelstromende bergbeek dan in een trage polderbeek. Dus hoge spanning geeft meer vermogen.
Maar ook de hoeveelheid water maakt uit. Een polderbeek met weinig spanning (volt), maar wel veel stroom (ampère) maakt de afwas schoner dan een polderbeek met weinig stroom. Ten slotte maakt het ook uit hoeveel obstakels in het water liggen: een beek vol rotsen, oude fietsen en takken heeft door die hoge weerstand(ohm) weinig stroom (ampère). Als je de rotzooi weghaalt, zie je gelijk de stroom (ampère) omhoog gaan. Maar als het water te snel wegstroomt en de planten droog komen te staan kan je door wat weerstand(ohm) zoals bakstenen of takken toe te voegen, de stroom (ampère) regelen.

Bron: Wikipedia: Ampère (eenheid)

Zie ook deze filmpjes:

En een wat natuurkundigere:

Top

Alle stroomverbruikers zijn parallel geschakeld. Voor wie het verschil niet weet:



Je sluit zoveel mogelijk parallel aan om te voorkomen dat bijv. lampje/gebruiker 1 kapot is/gaat en dat de rest daarna niet meer werkt. In een parallelle aansluiting heeft iedere lamp/gebruiker dus zijn eigen (geschakelde)fase en nul.
Denk dat vrijwel iedereen ook het rotgeintje wel kent van de kerstversiering in de boom waarvan je 1 lampje net even iets loshaalt en de rest het dus dan niet meer doet >> een serie schakeling dus.

driefasenspanning (krachtstroom)

Bij een driefasen installatie heb je drie fasen en één nul. Er is maar één nul nodig, omdat door het onderlinge faseverschil van 120° de stroom door de nul nooit groter zal zijn dan één enkele fasestroom.

Bij een driehoekschakeling is er geen nul nodig, dit komt doordat een apparaat tussen de fasen zit en niet tussen een fase en nul. Dit kan alleen als elke fase exact hetzelfde belast is. Bijvoorbeeld bij een 3-fase motor (al bestaan er natuurlijk ook uitzonderingen).
Bij een driehoekschaking staat tussen de fasen onderling 400V.


Wanneer er wel een nul is, hebben we het over een sterschakeling. Hier staat tussen de nul en een fase 230V en tussen de fasen onderling weer 400V.

Er is maar één nul nodig bij driefasenspanning. Dit komt door de onderlinge fasedraaiing van 120^o of ⅔π radiaal. Een andere benaming van driefasenspanning is draaistroom, dit komt dus door de fasedraaiing.
Dit plaatje laat goed zien hoe deze fasedraaiing ontstaat. De magneet van de transformator (rotor) draait achter elkaar langs de verschillende spoelen die fysiek 120^o van elkaar staan. Hierdoor wekt elke spoel vlakt na elkaar een eigen wisselspanning op. De sinus van deze spanningen is elke keer hetzelfde, maar de maximale spanning is vlak achter elkaar.

Hierdoor kan de maximale stroom maar die van één fase zijn. Dat laat dit plaatje zien:


Zwevende nul
Het gevaar van een driefasensysteem is dat je een zwevende nul kan krijgen. Bij een zwevende nul is de nul niet meer goed verbonden met het sterpunt van de wijktrafo. De oorzaak kan binnenshuis liggen (bijvoorbeeld in de meterkast bij de hoofdschakelaar, maar ook binnen een driefasen eindgroep) of buitenshuis op het stuk van de netbeheerder. Bij een zwevende nul is alles achter de oorzaak van de zwevende nul in gevaar. De nul wordt nu naar de meest belaste fase getrokken, hierdoor is de fasespanning tussen de twee andere fase geen 230V meer.
Je krijt dus dit:


Je ziet dus dat de apparaten via de nul tussen 2 fasen geschakeld zijn. Zoals eerder verteld is, loopt er dus 400V door de apparaten. Dit is daarom erg gevaarlijk. Je apparaten kunnen deze spanning niet aan en gaan stuk, want de meeste apparaten hebben een bereik van 110V/AC tot 240V/AC. De 400 volt die dan door een apparaat gaat is dan natuurlijk veel te hoog.

Op wijkniveau heb je ook sprake van een sterschakeling, hier moet je de huizen als apparaat zien, dan krijgt elk huis één fase en de nul. Bij een drie-fase aansluiting krijg je natuurlijk alle drie de fase en de nul.

Zie ook de Wikipedia.

Spanningsloos of stroomloos

Om het verschil duidelijk te maken moeten we eerst weten wat spanning en stroom is.
Stroom is het bewegen van elektronen door een kabel. Stroom kan je dus op één punt meten. Je meet dan in serie met de stroom kring. Als een apparaat aan staat verbruikt deze dus altijd stroom.

Spanning is het potentiaalverschil tussen twee punten. Bijvoorbeeld de fase en nul van een installatie. Of de plus en min van de batterij. Om de spanning te meten moet je dus tussen twee punten meten, hierbij ben je parallel aan de voeding aan het meten.

Als je een apparaat volledig uitschakelt is de kabel daar naartoe stroomloos maar niet spanningsloos. Er is niet spanningsloos, want er is nog steeds een potentiaalverschil. Als je ook de stekker uit het stopcontact haalt is de kabel spanningsloos. Er kan dan ook geen stroom meer lopen, want er is geen potentiaalverschil.

Volgens de NEN3140 mag je pas van spanningsloos spreken als alle actieve delen van alle voedingsbronnen zijn gescheiden, ook de nul moet worden gescheiden. Het schakelmateriaal wat is gebruikt om de installatie te scheiden moet zijn beveiligd tegen opnieuw inschakelen, bij voorkeur door vergrendeling van het bedieningsmechanisme of door het nemen van gelijkwaardige maatregelen. Spanningsloze toestand mag uitsluitend worden vastgesteld met een dubbelpolige spanningsaanwijzer welke voldoet aan NEN-EN-IEC 61243-3. De spanningsaanwijzer moet onmiddellijk voor én na gebruik worden gecontroleerd op goede werking. Als niet met zekerheid vaststaat dat alle delen van de installatie spanningsloos blijven gedurende de werkzaamheden, moeten alle actieve delen worden geaard en kortgesloten.

Formules

Tabel met de eenheden en grootheden die in de Elektra gebruikt worden:

. Grootheid .	. SI-Symbool .	. Eenheid .	. Symbool .
Vermogen	P	Watt	W
Spanning	U	Volt	V
Stroom	I	Ampère	A
Weerstand	R	Ohm	Ω
Energie	E	Wattuur	Wh
tijd	t	Uur	h

Soms wordt er een k voor een eenheid gezet, dit is de k van kilo dat betekent 1000, bijvoorbeeld: 1kW = 1000W. Dat kan ook met de m van mili (1 duizendste) of M van Mega (1 000 000).

Dit zijn een aantal formules die je vaak nodig hebt:

. Vermogen .	. Spanning .	. Energie .
P = U * I	U = I * R	E = P * t
I = P / U	R = U / I	P = E / t
U = P / I	I = U / R	t = E / P

Bron: ESDsite.nl

Voorbeeld 1:
Je wilt het maximale op te nemen vermogen van een normale groep berekenen.
Je weet:
I = 16A
U = 230V
P = ?

We nemen dan de formule waar P = staat, en aan de andere kant iets met U en I:
P = U * I
P = 2300 * 16 = 3680W
3680W is het maximaal op te nemen vermogen van een 16A groep.

Voorbeeld 2:
Je wilt weten wat de stroomsterkte van een waterkoker is.
Je weet:
U = 230V
P = 1380W
I = ?
Formule:
I = P / U
I = 1380 / 230 = 6
De stroomsterkte is dus 6A.


Voorbeeld 3:
Je wilt de weerstand van het verwarmingselement van de waterkoker bereken.
Je weet:
U = 230V
I = 6A
R = ?

Formule:
R = U / I
R = 230 / 6 = 38,3

Dus de weerstand is ongeveer 38Ω
Top

Note 1
De L staat voor fase, de N voor nul. Een kookgroep heeft 2 fases met een 2 bijbehorende nullen. Wanneer 1-fase overbelast raakt zullen beide fases uitgeschakeld worden.
Terug naar kookgroep

Note 2
Wat wij o.a. bedoelen met "standaard kabels":
• VMVL snoer
• Apparaatsnoer (dit is meestal kant en klare kabel met al een stekker eraan)
• H03VVH2-F
• H03VV-F
• H05VV-F

Wat wij o.a. bedoelen met "industriële rubberkabels":
• H07RN-F
• H05RN-F
• A07RN-F
Terug naar kabeldiameters

Note 3

1. Bestemming
   • H - geharmoniseerde leiding
   • A - nationaal erkende leiding
2. Nominale spanning in V
   • 03 - 300/300V
   • 05 - 300/500V
   • 07 - 450/750V
3. Isolatiebekledingen
   • V - PVC
   • R - Natuurlijk of synthetisch rubber
   • S - Silicone rubber
   • B - Synthetisch rubber
   • Z - Halogeenvrij
4. Mantel
   • V - PVC
   • R - Natuurlijk of synthetisch rubber PE
   • N - Neopreen rubber
   • J - Glasvezel vlechtwerk
   • T - Textiel vlechtwerk
   • Q - Polyurethaan
5. Soort kern
   • U - ronde kern met één draad (solide draad)
   • R - ronde kern met meer draden (litze draad)
   • K - fijndradig voor vaste installatie
   • F - fijndradig voor bewegende leidingen
   • H - zeer fijndradig voor bewegende leidingen
   • Y - Lan/litze
6. Aantal draden
7. Aardleiding
   • G - Met groen/gele draad
   • X - Zonder aardeleiding
8. Kerndiameter v/d losse aders in de kabel

Deze tabel betreft kabel die NIET voor vaste installatie is bedoelt.
Terug naar kabeldiameters
Terug naar aanlsuiten perilex

Nawoord

Wij willen iedereen die deze uitgebreide post heeft gelezen graag bedanken hiervoor.
Mochten er nog vragen zijn, dingen die beter uitgelegd kunnen worden of anders moeten, laat het weten in het topic of stuur een van ons een DM. Vind je deze TS mooi en uitgebreid, geef dan een thumbs-up.

Wij willen iedereen die een aanvulling heeft geleverd extra bedanken.
Deze post is aangevuld/verbeterd door:

@SA007	@FrankHe	@Stoney3K	@Xander	@cj1	@Peetz0r	@Raies
@Onbekend	@sypie	@markje1	@zekerpixels	@DJSmiley	@Jim423	@Techneut
@TimoDimo	@ikke-niet	@Milmoor	@streamnl	@devino	@somejan	@RoadRunner84
@Anoniem: 38038	@Anoniem: 203842

©T.Kreeftmeijer, Cobo, Annuk en onetime. Wij zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade door fouten in deze post.
Top

[ Voor 101% gewijzigd door onetime op 06-02-2025 23:17 ]

[onetime]

thijsco19 schreef op maandag 11 november 2024 @ 20:59:
Zojuist met een multimeter de weerstand gemeten van het buiten stukje.
De aders die uit de muur komen zijn niet te identificeren als een nul of fase, aarde gelukkig wel.
Tussen nul en fase meet ik: 3,7 oplopend naar 4 Mohm.
Tussen aarde en ader 1: 1,6 Mohm
Tussen aarde en ader 2: 3,5 Mohm.

Dat is dus met geen enkel apparaat aangesloten. Enkel een lamp die via een schakelaar uit staat.

De waardes zien er naar mijn weten er goed uit toch? Alleen dat die meting van 1,6 Mohm misschien wat lager is dan de rest.

Dat is veel te laag, zoals anderen al aangaven, je meet met waarschijnlijk een volt of 2.
En dan die oplopende weerstand bij wat langer meten, dat is mogelijk een chemische reactie, en dus een lekstroom.

Ik heb lang terug een beeldbuis kleuren tv gerepareerd door de stofzuiger er doorheen te halen... (max ~26kV)

Wat is de weerstand van water, gemeten met een multimeter? En hoeveel stroom loopt er als je er 230V op zet? Reken dan maar uit wat dan de weerstand is.
Je aardlek zal waarschijnlijk afslaan. Misschien doet een (gloei) lamp het zelfs gewoon.

[onetime]

@Juerd Ben jij dat op die foto? Jouw hobby plek? Netjes! En die mobiele telefoon,
Roels tools moet ik onthouden! En nog zo wat...

[Xander]

onetime schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 02:12:

Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 2

Welk deel?

[TGEN]

Xander schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 09:03:
[...]


Welk deel?

Dit is deel 2: Revenge of the Kookgroep .

[Eraser127]

Je kan iig niet zeggen dat de startpost niet uitgebreid genoeg is

[onetime]

@Xander Gemist; het was laat...
@TGEN

Hmm. We’re having trouble finding that site.

We can’t connect to the server at www.netphreax.net.

[Juerd]

onetime schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 03:00:
@Juerd Ben jij dat op die foto? Jouw hobby plek? Netjes!

Ah, ik heb blijkbaar een klein stukje van mijn schoenen op de foto gezet. RevSpace (Hackerspace Den Haag) is inderdaad mijn hobbyplek, hoewel het onderhoud van de installaties (in dit geval ventilatie/elektra) niet altijd hobby is. Maar dat hoort er ook bij; we doen bijna alles zelf.

De andere kiekjes zijn voornamelijk van andere mensen, we hebben een camera liggen die automatisch foto's uploadt naar de website.

Kom eens langs als je de space van binnen wilt bekijken of als je wat te solderen hebt. En dat geldt ook voor anderen die meelezen: je bent welkom voor een rondleiding. We zijn op onregelmatige tijden open, namelijk als er een deelnemer aanwezig is. Op dinsdag- en vrijdagavond heb je praktisch 100% kans dat er iemand is.

Edit: boel links toegevoegd, voor wie achtergrondinfo wil.

[ Voor 20% gewijzigd door Juerd op 12-11-2024 14:43 ]

[g00gle]

Er moet bij mij een laadpaal komen bij de schuur, nu is dit ongeveer 25meter vanaf de meterkast.
Ik wil 11kW laadpaal plaatsen, nu zit ik in dubio welke diameter kabel er moet komen. Ik denk dat 5x4mm2 voldoende moet zijn. Vindt de informatie op internet vrij onduidelijk hierover.

Kunnen jullie hier is in meedenken? Zeggen jullie, 5x6mm2 nemen? Of zou 5x2,5mm2 ook goed genoeg zijn?
Gezien de afstand denk ik zelf toch wel minimaal 5x4mm2.

Thx alvast voor het meedenken!

---

Edit:
Na wat beter google werk, kom ik op de volgende stelling:

Bij 16A en maximaal 50 meter tussen de meterkast en de laadpaal is een kabel met geleiderdoorsnede van 4mm² geschikt, bij meer dan 50 meter wordt 6mm² geadviseerd. Bij 25A tot 32A is dit 6mm², en 10mm² bij 50 meter of meer.

Dus om veilig te zitten denk ik inderdaad tot 4x4mm2 grondkabel incl aardlitze.

[ Voor 29% gewijzigd door g00gle op 12-11-2024 15:46 ]

[leonbong]

5x4mm2 zou ik doen.
Dat is voldoende voor ymvk / ymvk-as

[ Voor 10% gewijzigd door leonbong op 12-11-2024 15:43 ]

[g00gle]

@leonbong Inderdaad, die conclussie heb ik ook gevonden na wat beter zoekwerk, zie edit hierboven .. Thx voor je reactie!!


Ik zit alleen nog met een ander dingetje, aangezien thuisaccu's steeds interessanter worden. En ik deze dan eventueel ook in de schuur wil zetten. Zat ik te denken om misschien een 2e kleine groepenkast in de schuur te hangen. Waar dan de laadpaal + thuis accu op zou kunnen. Zou je dan nog steeds voldoende hebben aan die 5x4mm2?

[ Voor 65% gewijzigd door g00gle op 12-11-2024 15:48 ]

[leonbong]

Ja dan zou ik nog steeds 5x4 doen omdat een thuis accu laad op als je auto niet laadt.
Bij ontladen slurp je auto het op als deze laadt.
Laadt je auto niet op dan gaat het richting woning.

Dus de stroom vanuit hoofdgroepenkast naar schuur wordt hierdoor niet hoger.

[Guido7619]

g00gle schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 15:45:
@leonbong Inderdaad, die conclussie heb ik ook gevonden na wat beter zoekwerk, zie edit hierboven .. Thx voor je reactie!!


Ik zit alleen nog met een ander dingetje, aangezien thuisaccu's steeds interessanter worden. En ik deze dan eventueel ook in de schuur wil zetten. Zat ik te denken om misschien een 2e kleine groepenkast in de schuur te hangen. Waar dan de laadpaal + thuis accu op zou kunnen. Zou je dan nog steeds voldoende hebben aan die 5x4mm2?

Ik heb ook een garage met een eigen onderverdeler. Van daaruit voedt ik de 11kw lader en nog wat normale groepen. Toevallig was er van de week een monteur van zonneplan bij de buurman dus sprak ze gelijk even aan of de plek in de garage een geschikte lokatie is voor een thuis accu. De plek was prima maar hij was zeer duidelijk dat de accu niet op die onderverdeler aangesloten mocht worden maar enkel direct op de hoofdmeterkaat zelf. Ze hadden er recentelijk nog een schrijven over ontvangen.

Ik kan via de kruipruimte nog makkelijk een kabel bijtrekken, maar als je moet graven zou ik er nu direct een extra kabel in leggen. Net als een internet kabel en signaal kabel voor eventueel ct klemmen. Of een mooie pvc buis zodat je later makkelijk een stugge kabel erdoor kunt trekken.

[leonbong]

Als dat regelgeving is met betrekking tot thuisaccu's dan ben ik daar niet bekend mee.

[arpeggio]

leonbong schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 16:19:
Als dat regelgeving is met betrekking tot thuisaccu's dan ben ik daar niet bekend mee.

Zie in de Startpost 'Zonnepanelen of andere terug leverende apparatuur'
(ik heb dit toevallig vandaag gelezen toen ik die uitgebreide startpost een beetje heb doorgenomen)

[Septillion]

@Guido7619 Heb je meer info? Want zou niet weten waarom namelijk...

[Septillion]

@g00gle Als je een 3-fase onderverdeler gaat plaatsen waar je zowel invoer als verbruik op gaat hangen worden zaken alleen altijd wel wat complex qua N-stroom. Dat is dus nog wel iets om rekening mee te houden.

[FL_]

Lijkt mij dat als je de kabel voldoende overdimensioneerd, het allemaal geen probleem moet zijn?

[leonbong]

arpeggio schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 16:39:
[...]

Zie in de Startpost 'Zonnepanelen of andere terug leverende apparatuur'
(ik heb dit toevallig vandaag gelezen toen ik die uitgebreide startpost een beetje heb doorgenomen)

Daar staat eigen groep. Dat is nog steeds mogelijk bij een sub-verdeler die achter een distributiegroep zit van de hoofdverdeler.

[Mats007]

leonbong schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 17:30:
[...]

Daar staat eigen groep. Dat is nog steeds mogelijk bij een sub-verdeler die achter een distributiegroep zit van de hoofdverdeler.

Ik lees ook een aparte groep. Zelf nu ook met een verbouwing bezig en een 5x6mm2 kabel naar de garage gelegd vanuit HVK om de OVK aan te sluiten. Hier het idee om op de OVK zonnepanelen, accu en lader te plaatsen.

Zou voor mij nieuw zijn dat het niet zo via de OVK zou mogen.

[blackd]

Septillion schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 16:55:
@Guido7619 Heb je meer info? Want zou niet weten waarom namelijk...

Zonneplan blinkt uit in standaardisatie van producten en installatie, (complexe) situaties en aanpassingen aan bestaande situaties mijden ze. Het zal me niks verbazen als het schrijven een gevolg is van intern beleid en niet gebaseerd is op wet- en regelgeving.

[ericplan]

Mooie startpost, zat even te kijken. Dat plaatje van de lasdop is voor kenners direct herkenbaar, maar voor de leken? Misschien iets verduidelijken?

[Guido7619]

Septillion schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 16:55:
@Guido7619 Heb je meer info? Want zou niet weten waarom namelijk...

Ik ook niet. Enkel dat de monteur direct en stellig verklaarde daar niet de accu op te mogen aansluiten.

Een verdere verklaring gaf die niet.

[Juerd]

ericplan schreef op dinsdag 12 november 2024 @ 20:15:
Mooie startpost, zat even te kijken. Dat plaatje van de lasdop is voor kenners direct herkenbaar, maar voor de leken? Misschien iets verduidelijken?[Afbeelding]

Zie ook Juerd in "Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 2"

[onetime]

Ik heb ook ergens een accu in een schuur in voorbereiding. Met een onder verdeler, want behalve zonnepanelen zijn er ook (kleine) gewone verbruikers. Er is een 12x 1,5mm² grondkabel, dus met gevlochten mantel, waarvan ik aders ga combineren en toch afzekeren op 16A. Dan kom ik op 4x 4,5mm². Nu nog 1fase, (2x 9mm²) maar dus alvast 3fase voorbereid.

[Juerd]

onetime schreef op woensdag 13 november 2024 @ 00:46:
Ik heb ook ergens een accu in een schuur in voorbereiding. Met een onder verdeler, want behalve zonnepanelen zijn er ook (kleine) gewone verbruikers. Er is een 12x 1,5mm² grondkabel, dus met gevlochten mantel, waarvan ik aders ga combineren en toch afzekeren op 16A. Dan kom ik op 4x 4,5mm². Nu nog 1fase, (2x 9mm²) maar dus alvast 3fase voorbereid.

Rare kabel. Wat is daar het verhaal achter?

Hoeveel mm² is de aardlitze (of koperen deel van het aardscherm) dan?

[ Voor 8% gewijzigd door Juerd op 13-11-2024 01:20 ]

[Jim423]

Aders combineren lijkt mij niet de bedoeling. Je zou dan elke ader aan beide kanten moeten afzekeren op 10A en dan pas combineren.

[ Voor 9% gewijzigd door Jim423 op 13-11-2024 07:45 ]

[FrankHe]

Jim423 schreef op woensdag 13 november 2024 @ 07:44:
Aders combineren lijkt mij niet de bedoeling. Je zou dan elke ader aan beide kanten moeten afzekeren op 10A en dan pas combineren.

Dat is inderdaad geen standaard manier van werken.

[jeeedeee]

onetime schreef op woensdag 13 november 2024 @ 00:46:
Ik heb ook ergens een accu in een schuur in voorbereiding. Met een onder verdeler, want behalve zonnepanelen zijn er ook (kleine) gewone verbruikers. Er is een 12x 1,5mm² grondkabel, dus met gevlochten mantel, waarvan ik aders ga combineren en toch afzekeren op 16A. Dan kom ik op 4x 4,5mm². Nu nog 1fase, (2x 9mm²) maar dus alvast 3fase voorbereid.

En volgens mij klopt je berekening ook niet.. Als je 3 aders van 1,5mm2 combineert, heb je toch geen 4,5mm2 kabel ineens? Ik kom maar op een kabel van 2,598mm2 uit als ik het kwadraat van 1,5 mm2 pak(2,25) en die x3 doet(6,75) en daar weer de wortel pak (2,598)..

Oppervlaktes mag je natuurlijk wel combineren, my mistake...

[ Voor 4% gewijzigd door jeeedeee op 13-11-2024 09:23 ]

[Andrehj]

jeeedeee schreef op woensdag 13 november 2024 @ 09:09:
En volgens mij klopt je berekening ook niet.. Als je 3 aders van 1,5mm2 combineert, heb je toch geen 4,5mm2 kabel ineens? Ik kom maar op een kabel van 2,598mm2 uit als ik het kwadraat van 1,5 mm2 pak(2,25) en die x3 doet(6,75) en daar weer de wortel pak (2,598)..

Je haalt diameter en oppervlakte door de war. Bijzonder, omdat je wel weet dat de eenheid mm² is en het dus een oppervlakte betreft.... En oppervlaktes mag je uiteraard gewoon optellen.
De berekening klopt dus wel degelijk, er zijn mogelijk andere bezwaren.

[ Voor 10% gewijzigd door Andrehj op 13-11-2024 09:16 ]

[phYzar]

jeeedeee schreef op woensdag 13 november 2024 @ 09:09:
[...]

En volgens mij klopt je berekening ook niet.. Als je 3 aders van 1,5mm2 combineert, heb je toch geen 4,5mm2 kabel ineens? Ik kom maar op een kabel van 2,598mm2 uit als ik het kwadraat van 1,5 mm2 pak(2,25) en die x3 doet(6,75) en daar weer de wortel pak (2,598)..

Nee, die 1,5mm2 is al het kwadraat, het is een oppervlakte, geen diameter. Dus net als dat 3x 1,5 vierkante meter 4,5 vierkante meter is, is 3x 1,5 vierkante milimeter 4,5 vierkante milimeter.

[jeeedeee]

@Andrehj @phYzar bedankt voor de correctie! ja heb ik het toch mis, logisch als je inderdaad zegt dat je de oppervlaktes mag optellen. Ga nog maar even een extra bak koffie zetten...

[leonbong]

Juerd schreef op woensdag 13 november 2024 @ 01:20:
[...]


Rare kabel. Wat is daar het verhaal achter?

Hoeveel mm² is de aardlitze (of koperen deel van het aardscherm) dan?

Zal wel stuurstroom kabel zijn.
Die heb je met aardscherm maar dan hebben ze ook nog vaak een daadwerkelijke aardedraad erin zitten.

[FrankHe]

leonbong schreef op woensdag 13 november 2024 @ 14:52:
[...]

Zal wel stuurstroom kabel zijn.
Die heb je met aardscherm maar dan hebben ze ook nog vaak een daadwerkelijke aardedraad erin zitten.

Als die aardedraad ook 1,5 mm² is dan voorzie ik dat er een aparte aardedraad nodig is.

[onetime]

Ik had deze reacties wel verwacht, maar:

Uit de topicstart;

Ader	Solid (stug), 1 ader belast	Solid (stug), 2 of 3 aders belast	Litze (soepel), 2 aders belast	Litze (soepel), 3 aders belast
Doorsnede ader in mm2	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A
0,5	12	9	3	3
0,75	15	12	6	6
1	19	15	10	10
1,5	24	18	16	16
2,5	32	26	25	20
4	42	34	32	25

Ik denk dat het met deze tabel in gedachten geen probleem is. Maak ik een denk fout?
Als alle verbindingen in orde zijn is de stroom per ader ~1/3 per ader, en het verlies; P = I² R.
Dus 3 x 1/9 = 1/3 van de opwarming dan als alle stroom door 1 ader loopt.
Maar 1 ader is op zich genoeg. Zie tabel. Toch?

edit: de aardmantel lijkt me alles bij elkaar zelfs meer dan 6mm²,

[ Voor 4% gewijzigd door onetime op 13-11-2024 19:39 . Reden: verduidelijking ]

[leonbong]

Echter vaak is de isolatieweerstand van stuurstroomkabels geen 1000v wat ymvk wel heeft.
Maar ik weet niet wat voor type je hebt er zijn heel veel soorten kabels.

[onetime]

@leonbong Het is een YMvK-as 0,6/1kV. 12 x 1,5

[Juerd]

onetime schreef op woensdag 13 november 2024 @ 15:53:
Ik had deze reacties wel verwacht, maar:

Uit de topicstart;
[tabel]

De TS heb ik nooit helemaal doorgelezen (tl;dr), maar er staan dingen in die volgens mij best onhandig zijn om als algemene informatie te verspreiden. Deze tabel is zo'n ding.

Zoals in dit geval dat 1,5 mm² een diameter zou zijn. Of dat het geschikt zou zijn voor 18 A. Ook een verschil tussen stug en flexibel is twijfelachtig voor algemene informatie, want in het algemeen zijn ze equivalent. Of 18 A door 1,5 mm² met twee belaste aders mag, is nogal afhankelijk van de factoren. Kijkend naar de NEN 1010 staan er waardes van 14 tot 27 A. Ik denk niet dat het uitleg behoeft dat 14 echt nogal significant lager is dan 18. Bovendien moet je bij smeltzekeringen ipv automaten nog een correctiefactor toepassen en dan kom je op ongeveer 10 A uit.

Tenzij alle voorwaarden voor die 18 A ook vermeld worden, denk ik dat zo'n tabel gericht op leken zou moeten uitgaan van de worst case, niet van een nogal optimistische situatie! Als iemand smeltzekeringen heeft en de kabel in een geïsoleerde muur legt, is 18 A echt veel te veel.

De link naar het brondocument geeft 404.

Maak ik een denk fout?

Los van de tabel en de specifieke afzekerwaarde, klopt je beredenering volgens mij wel: als een enkele ader van een bepaalde doorsnede voldoende beveiligd zou zijn, dan is meerdere van die aders dus ook voldoende beveiligd, zelfs in het geval van de meest ongunstige overbelastingstroom of kortsluiting.

Of 16 A vervolgens ook voldoende laag is voor je kabel, ligt ook aan de installatiemethode

edit: de aardmantel lijkt me alles bij elkaar zelfs meer dan 6mm²,

Koper?

[ Voor 8% gewijzigd door Juerd op 13-11-2024 19:29 ]

[FrankHe]

Juerd schreef op woensdag 13 november 2024 @ 19:27:
[...]
Koper?

Staal telt inderdaad niet mee. De ijzeren mantel is wat dat betreft onvoldoende geleidend.

In plaats van YMvK-as 12 x 1,5 had ik er zelf waarschijnlijk eerder 4 x 4 ingelegd. Eventueel met een 6 mm² voor potentiaalvereffening los er naast. Maar goed, die 12 x 1,5 ligt er nu eenmaal. Eigenlijk is zo'n kabel bedacht voor het aansluiten van twee of meer kleine elektromotoren van < 1kW.

[onetime]

Die 12 x 1,5 ligt er inderdaad. Die heeft de bewoner gekregen als overschot van het plaatsen van nieuwe lichtmasten bij een sportveld.

edit: ik was de ts aan het aanpassen en toen was ik opeens mijn wijzigingen kwijt

[ Voor 29% gewijzigd door onetime op 13-11-2024 21:19 ]

[FrankHe]

onetime schreef op woensdag 13 november 2024 @ 21:18:
Die 12 x 1,5 ligt er inderdaad. Die heeft de bewoner gekregen als overschot van het plaatsen van nieuwe lichtmasten bij een sportveld.

Met zo'n lichtmast heb je inderdaad een belasting van ruim onder de 1 kW per ader(paar). Dat is exact waar dat soort kabels voor bedacht zijn. Zodra je aders gaat combineren naar 2 x 6 x 1,5 voor 2 x 9 mm² of 4 x 3 x 1,5 voor 4 x 4,5 mm² dan gaat de 1,5 mm² aardlitze naar mijn mening wel een probleem worden.

[onetime]

Dan de aarde voor de zekerheid maar combineren met de aarde van de nu in gebruik zijnde 2 x 2,5.
Kabels beginnen op het zelfde punt en eindigen op het zelfde punt.

edit: ik was eigenlijk van plan die volledig gescheiden te houden, maar goed.

[ Voor 19% gewijzigd door onetime op 13-11-2024 21:43 ]

[FrankHe]

onetime schreef op woensdag 13 november 2024 @ 21:42:
Dan de aarde voor de zekerheid maar combineren met de aarde van de nu in gebruik zijnde 2 x 2,5.
Kabels beginnen op het zelfde punt en eindigen op het zelfde punt.

edit: ik was eigenlijk van plan die volledig gescheiden te houden, maar goed.

Deze casus komt op mij over als buitengewoon exotisch.

[onetime]

Een dikke kabel voor de accu en zonnepanelen, die is erbij gekomen, de verlichting en het stopcontact toch op de 2 x 2,5 mm² die er al vanaf de bouw is. Wat is daar exotisch aan? Aarde hangt toch overal altijd aan elkaar.

[TGEN]

onetime schreef op donderdag 14 november 2024 @ 15:04:
Een dikke kabel voor de accu en zonnepanelen, die is erbij gekomen, de verlichting en het stopcontact toch op de 2 x 2,5 mm² die er al vanaf de bouw is. Wat is daar exotisch aan? Aarde hangt toch overal altijd aan elkaar.

Het exotische is het combineren van aders om tot een 'grote' ader te komen, denk ik.

[onetime]

Ah, ok ja, de kabels zijn er al, de aders zijn op zich per stuk genoeg, maar ik ga ze combineren voor minder verlies omdat ze er toch zijn. Zal inderdaad redelijk zeldzaam zijn. En je moet ook inderdaad zeker weten dat één ader al genoeg is, anders moet je inderdaad per ader gaan zekeren.

[loyske]

Zit te kijken om eem kWh-meter aan te sluiten voor een aardlekschakelaar, naja eigenlijk tussen 1 automaat en 1 aardlekschakelaar. Automaat in de meterkast en de aardlek in de warmtepomp-unit. De kWh-meter komt dus voor de aardlekschakelaar in de warmtepomp. Lin en Lout is me duidelijk, maar de N is doorverbonden in de kWh-meter. Mag ik dan een lusje vanaf de aardlekschakelaar trekken naar de kWh-meter? Of moet ik daar ook Nin en Nout aanhouden, ook al in het doorverbonden?

[ Voor 30% gewijzigd door loyske op 15-11-2024 15:16 . Reden: plaatje toegevoegd ]

[Juerd]

@loyske Ik ben nieuwsgierig naar waarom je de nul niet gewoon hetzelfde pad wilt laten lopen als de fase, oftewel door de kWh-meter heen.

[loyske]

Juerd schreef op vrijdag 15 november 2024 @ 15:20:
@loyske Ik ben nieuwsgierig naar waarom je de nul niet gewoon hetzelfde pad wilt laten lopen als de fase, oftewel door de kWh-meter heen.

Omdat de kabel vanuit de meterkast waarschijnlijk te kort is en ik dus met een stukje VD draad de N kan aftakken richting de kWh-meter
Moet eens kijken in de kruipruimte of ik toch nog iets overlengte heb.

[Juerd]

@loyske Solide argumentatie

[Rimco]

loyske schreef op vrijdag 15 november 2024 @ 15:30:
[...]


Omdat de kabel vanuit de meterkast waarschijnlijk te kort is en ik dus met een stukje VD draad de N kan aftakken richting de kWh-meter
Moet eens kijken in de kruipruimte of ik toch nog iets overlengte heb.

Maakt verder niks uit omdat die N in/out intern gewoon zijn doorverbonden. Zorg er wel voor de je de aftakking netjes doet, want die Chana heeft slechts 1 klem. Aftakken kan dus beter met een nette Wago dan 2 (soorten) aders in 1 klem.

[Vliegvlug]

Voor een warmtepomp en warmtepomp boiler wil ik twee B16 30mA aardlekautomaten gaan plaatsen in mijn groepenkast.

Deze moeten rechts onderin de linker kast komen:

(Dit is een vrij oude foto en de YvMK kabels zijn er niet meer)

Wil het liefst ABB DS301C aardlekautomaten toepassen:

Omdat die maar 1 breedte unit innemen zodat er nog wat ruimte overblijft maar zit er mee waar ik de fase en nul vandaan moet halen.
Iemand daar een goed idee zonder mijn hele groepenkast te hoeven verbouwen?

Zou ook de ABB DS201 kunnen pakken:

Die zijn helaas wel 2 units breed maar kan ik wel makkelijk de nul doorverbinden door een langere kamrails te kopen en te koppelen met de F202 A aardlekschakelaars links er van. En dan de fase van de meest linker aardlekschakelaar pakken.
Maar dan moet er wel een draad in het gat voor de kamrails. Ik heb hier eerder wel gelezen dat dit gewoon kan maar geldt dat ook als je al een draad in het voorste gat hebt zitten?

Edit:
Heb gezocht en kwam dit gegevensblad tegen: DATENBLATT Fehlerstrom-Schutzschalter (RCCB) F200 Typ A, Typ F
Helaas alleen in het Duits.
(vond die in dit linkje naar de ABB library voor de F202: https://library.abb.com/r?cid=9AAC202083 )
Daarin staan de onderstaande tabellen met klemmencapaciteit voor de verschillende draden die je kan aansluiten op de ABB F200 series, DS201 en DS203NC: massieve ader, flexibel of met adereindhuls en uiteraard kamrails (Phasenschiene)

Kunnen dus tot 4mm² sowieso twee draden per aansluiting en voor sommige types zelfs voor dikkere adres.
Dus geen probleem om daar de fasen van af te takken richting de aardlekautomaten.
Vraag me wel af of het zo is dat de tabellen niet gecombineerd mogen worden… dat je dus in beide aansluiting hetzelfde type draadeinde moet gebruiken.
Dus omdat er nu al een adereindhuls in de reguliere aansluiting zit ik ook een adereindhuls in de kamrail aansluiting moet gebruiken?

[ Voor 32% gewijzigd door Vliegvlug op 16-11-2024 18:28 ]

[MeTooPV]

Kan je de huidige kamrails niet vervangen door een 5-voudige voor de nul
En dan de huidige 3-voudige gebruiken om de fase van de rechter aardlek door te verbinden met jouw 2 nieuwe automaten?

[bartve]

Rimco schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 10:02:
[...]


Maakt verder niks uit omdat die N in/out intern gewoon zijn doorverbonden. Zorg er wel voor de je de aftakking netjes doet, want die Chana heeft slechts 1 klem. Aftakken kan dus beter met een nette Wago dan 2 (soorten) aders in 1 klem.

Wanneer je met die Wago een lasklem bedoelt dan is dat een no go (geen lasklemmen in de meterkast).
De goede oplossing is een aftakblok:

[Vliegvlug]

MeTooPV schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 15:07:
Kan je de huidige kamrails niet vervangen door een 5-voudige voor de nul

Dat is inderdaad het idee wat ik al voorstelde wanneer ik voor de 2u brede aardlekautomaten ga.

En dan de huidige 3-voudige gebruiken om de fase van de rechter aardlek door te verbinden met jouw 2 nieuwe automaten?

Dat kan helaas niet want het is dus niet toegestaan om zowel een kamrail als draad in dezelfde aansluiting te plaatsen en omdat de speciale kamrail aansluiting niet verspringen voor L en N is die ruimte al bezet door de kamrail voor de N.

Misschien dat er kamrails zijn die zowel L als N hebben maar die zullen niet bestaan met 5 posities voor de N en maar 3 voor de L ga ik vanuit, dat klinkt namelijk wel erg exotisch.

Edit:
Net even gezocht en kom dit tegen:

Nooit bij stil gestaan dat het ook twee losse kamrails van verschillende lengte zouden kunnen zijn als de ene maar wat meer verspringt dan de andere zodat ze naast elkaar kunnen zitten.
Moet ik dit wel voor steekmaat 35,6mm vinden.

En het is nog steeds enkel een oplossing voor de 2 modules brede aardlekautomaten.
Kan voor die smalle aardlekautomaten natuurlijk wel aftakken met draad maar dat is wel wat minder mooi.

[ Voor 29% gewijzigd door Vliegvlug op 16-11-2024 18:21 ]

[Annuk]

Vliegvlug schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 18:04:
[...]

Dat is inderdaad het idee wat ik al voorstelde wanneer ik voor de 2u brede aardlekautomaten ga.

[...]

Dat kan helaas niet want het is dus niet toegestaan om zowel een kamrail als draad in dezelfde aansluiting te plaatsen en omdat de speciale kamrail aansluiting niet verspringen voor L en N is die ruimte al bezet door de kamrail voor de N.

Misschien dat er kamrails zijn die zowel L als N hebben maar die zullen niet bestaan met 5 posities voor de N en maar 3 voor de L ga ik vanuit, dat klinkt namelijk wel erg exotisch.

Edit:
Net even gezocht en kom dit tegen:
[Afbeelding: Twee losse kamrails verspringend]
Nooit bij stil gestaan dat het ook twee losse kamrails van verschillende lengte zouden kunnen zijn als de ene maar wat meer verspringt dan de andere zodat ze naast elkaar kunnen zitten.
Moet ik dit wel voor steekmaat 35,6mm vinden.

En het is nog steeds enkel een oplossing voor de 2 modules brede aardlekautomaten.
Kan voor die smalle aardlekautomaten natuurlijk wel aftakken met draad maar dat is wel wat minder mooi.

Is deze kam-rail geen idee?
Officieel voor andere doeleinden, maar lijkt me dat dit ook moet passen.

[Vliegvlug]

Annuk schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 18:34:
[...]

Is deze kam-rail geen idee?
Officieel voor andere doeleinden, maar lijkt me dat dit ook moet passen.

Zoiets moet ik inderdaad hebben!
Deze is voor Eaton en zover ik weet mag er bij ABB geen vork gebruikt worden maar dat weer ik niet zeker.
Vraag me ook af of de afstand tussen die vorken niet wat aan de krappe kant is voor de ABB aardlekschakelaar.

Ik ga kijken of zoiets er ook is specifiek voor de ABB aardlekschakelaar - automaten combi.

• https://bull-shop.com/pro...lig-4-x-instaut-1-polign#
• https://www.groepenkastbe...10x9mm-p12012g20/#details
• https://schotmanelektro.e...mod-2x18mm-8x9mm-4mm.html

Die laatste, de SEP P12010G20, ziet er wel goed uit (en lijkt bij nadere beschouwing precies op degene van de tweede link):


De genoemde 17,8mm afstand van de pinnen voor de aardlek is precies de helft van de 35,6mm die ze bij Sander Vunderink als steekmaat aangeven voor de ABB F202 A.
Daar geven ze echter voor de 1 module brede automaten een steekmaat van 17,8mm aan en in het plaatje van SEP staat 18mm. Dan zit je na 4 automaten er 0,6mm naast, vraag me af of dat niet gaat wringen.

En is me ook onduidelijk of de lijnen die de pennen voor de ALS en de automaten maken wel op de juiste afstand liggen voor de ABB componenten. Er staan geen maten bij en ik heb daarbij ook geen maten van wat het eigenlijk zou moeten zijn bij ABB dus dat maakt het onmogelijk om vast te stellen of het op dat vlak past.

Edit:
Realiseer me net pas dat deze kamrails niet gaan werken want als ik deze installeer moet de huidige kamrail voor N eraf en hebben de twee linker ALSen geen nul meer.
Enige optie is toch een losse N kamrail voor 5 componenten en een losse L kamrail voor 3 componenten te vinden die in elkaar geschoven kunnen worden zoals hieronder:

[ Voor 64% gewijzigd door Vliegvlug op 16-11-2024 20:46 ]

[Juerd]

@Vliegvlug Heb je al gekeken naar de nieuwe DSX301C met bijbehorende kamrail? Daar kun je per pool een draad en een kam in doen, elk in een eigen gat. Heb je er 2 naast elkaar, dan heb je ook meteen een doorlusmogelijkheid.

[ Voor 3% gewijzigd door Juerd op 16-11-2024 20:12 ]

[Navi]

bartve schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 15:49:
[...]


Wanneer je met die Wago een lasklem bedoelt dan is dat een no go (geen lasklemmen in de meterkast).
De goede oplossing is een aftakblok:
[Afbeelding]

Ik vind wago’s in de meterkast ook niets maar in principe mag het wel mits je ze vastzet met de bijbehorende wago bevestigingsadapter voor op een din rail.

[Vliegvlug]

Juerd schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 20:11:
@Vliegvlug Heb je al gekeken naar de nieuwe DSX301C met bijbehorende kamrail? Daar kun je per pool een draad en een kam in doen, elk in een eigen gat. Heb je er 2 naast elkaar, dan heb je ook meteen een doorlusmogelijkheid.

Had deze Flexline optie wel voorbij zien komen bij Sander Vunderink maar verder niet goed bekeken omdat ik eigenlijk dacht dat het om Flexomaten voor een busboard ging.

Ziet er wel uit als een interessant concept nu ik het gelinkte filmpje bij SV bekeken heb.
Dubbele aansluitingen boven zonder schroeven is praktisch.
Ook handig dat je een kamrail kan gebruiken en alsnog het component eraf halen zonder de kamrail te hoeven verwijderen. En de kamrail zit ook vast zonder ‘m te hoeven vastschroeven, gewoon erin drukken push-in.
De extra schroefaansluiting aan de onderkant is ook erg prettig.
Heeft de DS301C eigenlijk maar 2 aansluitingen totaal onderaan? Kan echt nergens een foto van de onderkant van dat ding vinden. Edit: in dit DS301C FAQ document staat op pagina 15 een foto van zowel boven- als onderkant netjes naast elkaar! . Blijken inderdaad maar twee aansluitingen te zijn.
En er staan nog meer mooie foto’s in zoals dwarsdoorsnedes van twee kanten en andere interessante informatie.


Wel jammer dat er zo weinig Flexline aansluitkammen zijn, als je de kleinste kam pakt voor 4 modules zit je wel voor die 4 aan dezelfde fase vast.
En ze hebben ook allemaal zowel L als N. Zie geen enkelvoudige kammen.
Weet jij of je hier ook nog de normale enkelvoudige kammen voor kan gebruiken?

Ik hoop dat dat backwards compatible is.
Snap dat het idee is dat je de hele kast met dat spul opbouwt maar voor een hybride situatie met oud en nieuw spul door elkaar zou dat wel fijn zijn.
Kan natuurlijk ook zijn dat het niet kan vanwege het push-in systeem, dat het met een enkele kam niet vast genoeg zit.

Wel een stevig prijskaartje dat Flexline, de DSX301C is ruim 27% duurder dan de DS301C (€54,00 vs €42,35)
Die PSX kammen en zelfs de afdekdopjes zijn ook erg duur.

[ Voor 21% gewijzigd door Vliegvlug op 16-11-2024 23:35 ]

[Rimco]

bartve schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 15:49:
[...]


Wanneer je met die Wago een lasklem bedoelt dan is dat een no go (geen lasklemmen in de meterkast).
De goede oplossing is een aftakblok:
[Afbeelding]

Ook prima, al ging het in dit geval om de aansluiting in de warmtepomp, waar het dan wel weer mag? Blijf het een beetje overdreven vinden dat we ze overal prima kunnen gebruiken, maar in de groepenkast is het plots uit den boze. Zet je dan weer een lasdoos er naast is het weer prima Maar desnoods zet je ze inderdaad in een houder zoals @Navi aanhaalt.

[Xander]

Rimco schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 23:35:
[...]


Ook prima, al ging het in dit geval om de aansluiting in de warmtepomp, waar het dan wel weer mag? Blijf het een beetje overdreven vinden dat we ze overal prima kunnen gebruiken, maar in de groepenkast is het plots uit den boze. Zet je dan weer een lasdoos er naast is het weer prima

Ook in de warmtepomp mag eigenlijk niet zomaar van NEN1010

526.5 Aansluitingen van leidingen (niet alleen de eindaansluitingen, maar ook tussenverbindingen) mogen
alleen worden gemaakt in daarvoor geschikte omhullingen, bijvoorbeeld verbindingsdozen, aansluitdozen, of in materieel, indien de fabrikant hiervoor ruimte heeft voorzien. In dit geval moet materieel worden gebruikt waar vaste aansluitvoorzieningen aanwezig zijn, of waar voorzieningen zijn getroffen voor het installeren van
verbindingsmaterieel.

[Trilliwilli]

Rimco schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 23:35:
[...]


Ook prima, al ging het in dit geval om de aansluiting in de warmtepomp, waar het dan wel weer mag? Blijf het een beetje overdreven vinden dat we ze overal prima kunnen gebruiken, maar in de groepenkast is het plots uit den boze. Zet je dan weer een lasdoos er naast is het weer prima Maar desnoods zet je ze inderdaad in een houder zoals @Navi aanhaalt.

Aansluitingen in verdelers en apparaten moeten zoals @Xander al schrijft vast zitten.
Wago 221 kun je wel in een groepenkast gebruiken, maar dan moet je wel de aanvullende dragerplaat: https://www.wago.com/nl/c..._product_Farbe_2%3Aoranje
hierbij gebruiken waarmee deze op de DIN-rail bevestigd kan worden.

In feite creëer je hier een aftakblok, waar overigens van bijvoorbeeld Phoenix in mijn ogen mooiere oplossingen bestaan.

De Wago klemmen worden wel eens misbruikt in groepenkasten met een zwevende montage, dat is dus niet toegestaan.
Overigens is een Wago klem een zogenaamde “snijdende” verbinding, in specifieke industriële toepassingen is dit niet wenselijk en is de voorkeur voor een schroefverbinding. Voor woninggebruik vind ik de Wago 221 een hele fijne lasklem, omdat deze zowel harde als soepele kern accepteert.

[Vliegvlug]

Heb me gisteravond en vanochtend nog wat verder in het Flexline systeem van ABB verdiept en het is echt een mooi systeem moet ik zeggen!

Nog even terugkomend op mijn eerdere vraag hoe mijn huidige kast netjes uit te breiden met twee aardlekautomaten.

Als ik de aardlekautomaten die ik rechtsonder in mijn linkerkast wil hebben netjes over meerdere fasen wil verdelen en aansluiten zonder allemaal extra draden dan is dat te bereiken is door de hele rij (minus de beltrafo) op het Flexline systeem over te zetten.

Dan moet ik de drie F202 A aardlekschakelaars vervangen door FX202 A versies en een lange PSX kam van 10 modules breed^* pakken.
De 4 DSX301C aardlekautomaten die rechtsonder passen zitten dan netjes verdeelt over de fasen: 1-2-3-1.

Wat me dan echter wel stoort is dat de 3 aardlekschakelaars, omdat ze 2 modules breed zijn, als volgt verdeelt zijn over de fasen: 1-3-2.

Dan kan ik de 12 groepen daarboven wel in de volgorde 1-2-3 houden door twee draden ernaar toe om te wisselen maar dan is het weer verwarrend dat de volgorde van de ALSen niet overeenkomt met de blokken van 4 groepen er boven.

Dat en het feit dat het me een kleine €150 gaat kosten om de huidige 4 jaar oude ALSen te vervangen houd me toch wel tegen die oplossing te kiezen.

Hoewel het qua aansluiten erg mooi is zonder extra draden om de extra aardlekautomaten die ik wil te kunnen aansluiten.
Had ik nu al dat Flexline systeem gehad dan was het een no brainer geweest om die 2 extra aardlekautomaten toe te voegen en dat is precies de kracht van dat systeem.

Ik hoop wel dat de prijzen wat gaan zakken als het meer wordt gebruikt en het verkoopvolume toeneemt want dat is nu nog wel een flink nadeel van Flexline helaas.
En die fase volgorde van 2 module brede componenten als ze naast elkaar zitten natuurlijk, maar dat heeft meer met mijn autistische persoon te maken.

^* 10 module brede kammen bestaan niet voor PSX, zat met PSc in mijn hoofd waar je de kam zelf kan afkorten, die worden namelijk ook in lengtes van 1m verkocht om zelf op maat te maken en zijn dan ook eindkapjes voor beschikbaar.

[ Voor 8% gewijzigd door Vliegvlug op 17-11-2024 09:56 ]

[Annuk]

Vliegvlug schreef op zondag 17 november 2024 @ 09:26:
Heb me gisteravond en vanochtend nog wat verder in het Flexline systeem van ABB verdiept en het is echt een mooi systeem moet ik zeggen!

Nog even terugkomend op mijn eerdere vraag hoe mijn huidige kast netjes uit te breiden met twee aardlekautomaten.

Als ik de aardlekautomaten die ik rechtsonder in mijn linkerkast wil hebben netjes over meerdere fasen wil verdelen en aansluiten zonder allemaal extra draden dan is dat te bereiken is door de hele rij (minus de beltrafo) op het Flexline systeem over te zetten.

Dan moet ik de drie F202 A aardlekschakelaars vervangen door FX202 A versies en een lange PSX kam van 10 modules breed^* pakken.
De 4 DSX301C aardlekautomaten die rechtsonder passen zitten dan netjes verdeelt over de fasen: 1-2-3-1.

Wat me dan echter wel stoort is dat de 3 aardlekschakelaars, omdat ze 2 modules breed zijn, als volgt verdeelt zijn over de fasen: 1-3-2.

Dan kan ik de 12 groepen daarboven wel in de volgorde 1-2-3 houden door twee draden ernaar toe om te wisselen maar dan is het weer verwarrend dat de volgorde van de ALSen niet overeenkomt met de blokken van 4 groepen er boven.

Dat en het feit dat het me een kleine €150 gaat kosten om de huidige 4 jaar oude ALSen te vervangen houd me toch wel tegen die oplossing te kiezen.

Hoewel het qua aansluiten erg mooi is zonder extra draden om de extra aardlekautomaten die ik wil te kunnen aansluiten.
Had ik nu al dat Flexline systeem gehad dan was het een no brainer geweest om die 2 extra aardlekautomaten toe te voegen en dat is precies de kracht van dat systeem.

Ik hoop wel dat de prijzen wat gaan zakken als het meer wordt gebruikt en het verkoopvolume toeneemt want dat is nu nog wel een flink nadeel van Flexline helaas.
En die fase volgorde van 2 module brede componenten als ze naast elkaar zitten natuurlijk, maar dat heeft meer met mijn autistische persoon te maken.

^* 10 module brede kammen bestaan niet voor PSX, zat met PSc in mijn hoofd waar je de kam zelf kan afkorten, die worden namelijk ook in lengtes van 1m verkocht om zelf op maat te maken en zijn dan ook eindkapjes voor beschikbaar.

Van onderaan pagina 11 van de door jou gelinkte PDF

De reguliere schroefversieproducten van de SN201 en DS301C zijn compatibel met de FlexLine®-doorverbindingskam.

Dus vermoedelijk kan je met alleen de kam af

En je fase verdeling heb je zelf in de hand met oog op welke fase v/d voeding je onderin de aardlekschakelaar brengt.

[Vliegvlug]

Annuk schreef op zondag 17 november 2024 @ 10:54:
[...]


Van onderaan pagina 11 van de door jou gelinkte PDF
De reguliere schroefversieproducten van de SN201 en DS301C zijn compatibel met de FlexLine®-doorverbindingskam.

Dus vermoedelijk kan je met alleen de kam af

Goed gevonden!
Ik had daar helemaal overheen gelezen.

Dat betekent hopelijk andersom ook dat de reguliere enkelvoudige kam op de DSX301C werkt om de N door te verbinden en dan twee losse fasendraden gebruiken om ze beide op een andere fase te krijgen.

Is dat wat je bedoelde met je opmerking over de kam?

[...]

En je fase verdeling heb je zelf in de hand met oog op welke fase v/d voeding je onderin de aardlekschakelaar brengt.

Ik ging uit van de L1, L2 en L3 markeringen op de PSX kammen maar als je dat negeert kan je het inderdaad omdraaien door fase 2 gewoon op de L3 positie te plaatsen en andersom.
Dan zitten de 4 losse DSX301 aardlekautomaten echter weer niet op volgorde maar ik geef toe dat dat minder storend is.

En uiteraard klopt de print voor de fasen op de kam niet meer maar dat is nog wel te fixen met een label.

[Out.of.Control]

Het valt me wel op dat er in die PDF heel expliciet de voedende richting wordt aangegeven voor de aardlekschakelaars en aardlekautomaten (toevoer boven en toevoer onder).
Van ABB ben ik gewend dat ze meestal vanaf beide zijden gevoed mogen worden. Of bedoelen ze wat anders?

[Zwartoog]

Iemand een tip hoe je de aardmantel van een AS-kabel er een beetje makkelijk afpeutert?

Kan hem verderop wel insnijden, maar ben bang dat ik dan de litze weer raak.

[Annuk]

Zwartoog schreef op zondag 17 november 2024 @ 15:44:
Iemand een tip hoe je de aardmantel van een AS-kabel er een beetje makkelijk afpeutert?

Kan hem verderop wel insnijden, maar ben bang dat ik dan de litze weer raak.

[Afbeelding]

Met een grove rasp, dan komen de "haartjes" van de litze zo los.
Of vanaf de open zijde met een schaar naar de nek van de kabel toe knippen, dan kan je hem open vouwen en de rest netjes afknippen.

P.s. je krijgt de litze nooit perfect weg, dus evt even een laagje pvc tape door de nek van de kabel.

[ Voor 6% gewijzigd door Annuk op 17-11-2024 15:49 ]

[grlk]

Vliegvlug schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 18:04:
[...]

Dat is inderdaad het idee wat ik al voorstelde wanneer ik voor de 2u brede aardlekautomaten ga.

[...]

Dat kan helaas niet want het is dus niet toegestaan om zowel een kamrail als draad in dezelfde aansluiting te plaatsen en omdat de speciale kamrail aansluiting niet verspringen voor L en N is die ruimte al bezet door de kamrail voor de N.

Misschien dat er kamrails zijn die zowel L als N hebben maar die zullen niet bestaan met 5 posities voor de N en maar 3 voor de L ga ik vanuit, dat klinkt namelijk wel erg exotisch.

Edit:
Net even gezocht en kom dit tegen:
[Afbeelding: Twee losse kamrails verspringend]
Nooit bij stil gestaan dat het ook twee losse kamrails van verschillende lengte zouden kunnen zijn als de ene maar wat meer verspringt dan de andere zodat ze naast elkaar kunnen zitten.
Moet ik dit wel voor steekmaat 35,6mm vinden.

En het is nog steeds enkel een oplossing voor de 2 modules brede aardlekautomaten.
Kan voor die smalle aardlekautomaten natuurlijk wel aftakken met draad maar dat is wel wat minder mooi.

Je kan toch kamrails kopen met 17,8 steekmaat en de pinnen afknippen die je niet nodig hebt?

[Vliegvlug]

grlk schreef op zondag 17 november 2024 @ 16:09:
[...]

Je kan toch kamrails kopen met 17,8 steekmaat en de pinnen afknippen die je niet nodig hebt?

Dat is een creatieve oplossing!
Helemaal niet aan gedacht, bedankt!

[Xander]

Zwartoog schreef op zondag 17 november 2024 @ 15:44:
Iemand een tip hoe je de aardmantel van een AS-kabel er een beetje makkelijk afpeutert?

Kan hem verderop wel insnijden, maar ben bang dat ik dan de litze weer raak.

[Afbeelding]

Ik schuif het aardscherm meestal naar onderen, zodat er een "kraag" ontstaat onderaan. Als je de litze strakhoudt kun je veilig in die kraag knippen zonder de litze te raken. Dan nog even het restant naar buiten vouwen en met een klein kniptangetje zorgvuldig kort afknippen.

[vanaalten]

Ik wil binnenkort een enkele lichtschakelaar vervangen door een dubbele lichtschakelaar: naast een lamp aan het plafond wil ik ook een infraroodpaneel vlak bij die lamp plaatsen en apart aan/uit kunnen schakelen.

Tot zover is het simpel: een dubbele wisselschakelaar zou denk ik volstaan.

Maar: ik wil een dubbele wisselschakelaar met controlelampjes, zodat je kan zien dat het infraroodpaneel ingeschakeld is. Nou kwam ik via Google uiteindelijk terecht bij schakelmateriaal van Niko en leek mij type 170-71515 voor mij bruikbaar: tweevoudig met nissen om LED lampjes in te klikken. En dan gok ik dat bijvoorbeeld type 170-37223 daarvoor bruikbaar is.

Twijfels aan mijn kant: hoe sluit je deze LED lampjes aan als je ze parallel wil aan de lichtbron en IR-paneel? :

1. Als ik de datasheet bekijk zie ik voor elk van de schakelaars maar 1 schakel-uitgang (gemarkeerd 1 en 2). Daar dan zowel de schakeldraad als de plus-draad van de LED in vastdraaien?
2. En de min-draad van de LED moet aan de neutraal van de installatie. Een WAGO lasklem in het inbouwgat en daar de N en min-draad van beide LEDs in stoppen? Ik heb hierbij vooral twijfel of de kabelschoen van de LED wel past in zo'n lasklem (of 'ie niet te klein is en niet goed blijft zitten)

En voor de zekerheid: zijn er sowieso betere oplossingen voor wat ik wil?

[Septillion]

@vanaalten In de datasheet van de schakelaar staat:

tot 2 x 2,5 mm² draad per aansluitklem

Dus daarvan kan je er één voor het lampje en één voor de echte verbruiker gebruiken.

Het is dan ook geen min draad, het is gewoon een N-draad Die inderdaad in een Wago aan de N.

Een Wago 221 mag alles aan van 0,2qmm tot 4qmm. Een Wago 222 van 0,08qmm tot 2,5qmm. En een Wago 2273 van 0,5qmm tot 2,5qmm. Niko geeft aan dat er 0,5qmm met adereindehuls aan zit dus ze mogen alle 3

[Xander]

vanaalten schreef op zondag 17 november 2024 @ 16:38:
• Als ik de datasheet bekijk zie ik voor elk van de schakelaars maar 1 schakel-uitgang (gemarkeerd 1 en 2). Daar dan zowel de schakeldraad als de plus-draad van de LED in vastdraaien?

Het zijn insteekklemmem, dus je hoeft niets vast te draaien. Maar ja, inderdaad 2 draden aansluiten daar. Het meeste schakelmateriaal tegenwoordig heeft ook allemaal dubbele insteekklemmen.

• En de min-draad van de LED moet aan de neutraal van de installatie. Een WAGO lasklem in het inbouwgat en daar de N en min-draad van beide LEDs in stoppen? Ik heb hierbij vooral twijfel of de kabelschoen van de LED wel past in zo'n lasklem (of 'ie niet te klein is en niet goed blijft zitten)

Pak een Wago 221-41x klem en het past zeker.

En voor de zekerheid: zijn er sowieso betere oplossingen voor wat ik wil?

Ik ben niet zo van het Niko schakelmateriaal, da's voor mijn gevoel meer iets voor de Belgen onder ons. Als ik even snel zoek op "serieschakelaar met controlelampje" vind ik heel veel opties van bijvoorbeeld Gira, Jung of Berker. Welk schakelmateriaal heb je nu in je woning zitten en waarom kom je specifiek bij Niko uit?

[Juerd]

Trilliwilli schreef op zondag 17 november 2024 @ 08:48:
[...]
Overigens is een Wago klem een zogenaamde “snijdende” verbinding, in specifieke industriële toepassingen is dit niet wenselijk en is de voorkeur voor een schroefverbinding.
[...]

Snijdend, wat houdt dat in?

Ik heb het idee dat we hier weer met een terugkerend broodje aap te maken hebben. Mocht dit gaan over dat de geleidende verbinding van een wago 2273 steek-veerklem met een "mesje" wordt gemaakt, weet dan dat dat onzin is: het "mesje" is een veer van verenstaal, en hoewel die een beetje in de geleider snijdt en er heus wel wat stroom doorheen kan lopen, wordt de elektrische verbinding vooral gemaakt doordat die veer de koperen draad tegen een vertind koperen balkje aanduwt.

Schroefverbindingen hebben bijna nergens meer de voorkeur. Hedendaagse veer(kooi)klemmen zijn beter bestand tegen trillingen en temperatuurschommelingen, en geschikt voor ATEX-omgevingen. Alleen bij heel dikke kabels (bijv. > 25 mm²) zijn veerkooiklemmen geen voor de hand liggende oplossing (schroeven ook niet; het gaat dan eerder over bouten).

[leonbong]

Vliegvlug schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 21:39:
[...]

Had deze Flexline optie wel voorbij zien komen bij Sander Vunderink maar verder niet goed bekeken omdat ik eigenlijk dacht dat het om Flexomaten voor een busboard ging.

Ziet er wel uit als een interessant concept nu ik het gelinkte filmpje bij SV bekeken heb.
Dubbele aansluitingen boven zonder schroeven is praktisch.
Ook handig dat je een kamrail kan gebruiken en alsnog het component eraf halen zonder de kamrail te hoeven verwijderen. En de kamrail zit ook vast zonder ‘m te hoeven vastschroeven, gewoon erin drukken push-in.
De extra schroefaansluiting aan de onderkant is ook erg prettig.
Heeft de DS301C eigenlijk maar 2 aansluitingen totaal onderaan? Kan echt nergens een foto van de onderkant van dat ding vinden. Edit: in dit DS301C FAQ document staat op pagina 15 een foto van zowel boven- als onderkant netjes naast elkaar! . Blijken inderdaad maar twee aansluitingen te zijn.
En er staan nog meer mooie foto’s in zoals dwarsdoorsnedes van twee kanten en andere interessante informatie.


Wel jammer dat er zo weinig Flexline aansluitkammen zijn, als je de kleinste kam pakt voor 4 modules zit je wel voor die 4 aan dezelfde fase vast.
En ze hebben ook allemaal zowel L als N. Zie geen enkelvoudige kammen.
Weet jij of je hier ook nog de normale enkelvoudige kammen voor kan gebruiken?

Ik hoop dat dat backwards compatible is.
Snap dat het idee is dat je de hele kast met dat spul opbouwt maar voor een hybride situatie met oud en nieuw spul door elkaar zou dat wel fijn zijn.
Kan natuurlijk ook zijn dat het niet kan vanwege het push-in systeem, dat het met een enkele kam niet vast genoeg zit.

Wel een stevig prijskaartje dat Flexline, de DSX301C is ruim 27% duurder dan de DS301C (€54,00 vs €42,35)
Die PSX kammen en zelfs de afdekdopjes zijn ook erg duur.

Misschien moet je eens de documentatie lezen.
Het hele idee is juist een type kamrail voor alles geschikt. Er zitten uitsparingen in automaten waardoor je 1fase en 3fase componenten kan combineren op een kamrail.
De kamrail verspringt steeds over de fases.

Is overigens het derde bus systeem dat abb in het assortiment heeft.
Smissline (alleen industrie)
Flexline
Busboard (alleen NL)

[vanaalten]

Xander schreef op zondag 17 november 2024 @ 16:56:
[...]


Het zijn insteekklemmem, dus je hoeft niets vast te draaien. Maar ja, inderdaad 2 draden aansluiten daar. Het meeste schakelmateriaal tegenwoordig heeft ook allemaal dubbele insteekklemmen.

Van die Niko die ik op het oog heb lijkt maar 1 klem per schakelaar te hebben (tenzij aan de onderkant ook zit, maar qua documentatie kan ik daar niets van terugvinden).

[...]


Pak een Wago 221-41x klem en het past zeker.

daar ga ik eens naar zoeken. Dank!

[...]

Ik ben niet zo van het Niko schakelmateriaal, da's voor mijn gevoel meer iets voor de Belgen onder ons. Als ik even snel zoek op "serieschakelaar met controlelampje" vind ik heel veel opties van bijvoorbeeld Gira, Jung of Berker. Welk schakelmateriaal heb je nu in je woning zitten en waarom kom je specifiek bij Niko uit?

We hebben hier van alles door elkaar, dus geen voorkeur voor een merk. Belangrijkste: enkel bij Niko vond ik dubbele schakelaars met controlelampjes. Bij andere merken, bij Sander Vundering gekeken, enkel enkele schakelaars.

[Xander]

vanaalten schreef op zondag 17 november 2024 @ 17:49:
[...]

Van die Niko die ik op het oog heb lijkt maar 1 klem per schakelaar te hebben (tenzij aan de onderkant ook zit, maar qua documentatie kan ik daar niets van terugvinden).

Het zijn dus allemaal dubbele klemmen. Dat staat ook in de omschrijving toch?

tot 2 x 2,5 mm² draad per aansluitklem

We hebben hier van alles door elkaar, dus geen voorkeur voor een merk. Belangrijkste: enkel bij Niko vond ik dubbele schakelaars met controlelampjes. Bij andere merken, bij Sander Vundering gekeken, enkel enkele schakelaars.

https://www.girastore.nl/311500.html

https://www.elektramat.nl...aar-serie-inbouw-505kou5/

Er bestaat wel meer dus...

[Trilliwilli]

Juerd schreef op zondag 17 november 2024 @ 17:19:
[...]

Snijdend, wat houdt dat in?

Ik heb het idee dat we hier weer met een terugkerend broodje aap te maken hebben. Mocht dit gaan over dat de geleidende verbinding van een wago 2273 steek-veerklem met een "mesje" wordt gemaakt, weet dan dat dat onzin is: het "mesje" is een veer van verenstaal, en hoewel die een beetje in de geleider snijdt en er heus wel wat stroom doorheen kan lopen, wordt de elektrische verbinding vooral gemaakt doordat die veer de koperen draad tegen een vertind koperen balkje aanduwt.

Schroefverbindingen hebben bijna nergens meer de voorkeur. Hedendaagse veer(kooi)klemmen zijn beter bestand tegen trillingen en temperatuurschommelingen, en geschikt voor ATEX-omgevingen. Alleen bij heel dikke kabels (bijv. > 25 mm²) zijn veerkooiklemmen geen voor de hand liggende oplossing (schroeven ook niet; het gaat dan eerder over bouten).

De draad wordt aangedrukt, aan één zijde wordt de de draad inderdaad enigzins ingesneden, vooral om eenvoudig lostrekken te voorkomen.

Bij de schroefverbinding wordt de draad stevig vastgeklemd, inmiddels ook wel gestandaardiseerd met een momentschroevendraaier. Dat is in mijn beleving nog steeds een schroefverbinding.

Dat jij daar een kroonsteenvoorstelling bij krijgt vind ik prima, een veer/kooiklemmen wordt voor zover ik weet door een schroef aangedraaid, een schroefverbinding dus.

Verder een terminologie discussie, geen broodje aap verhaal mijns inziens.

[Juerd]

Trilliwilli schreef op zondag 17 november 2024 @ 18:45:
[...]


De draad wordt aangedrukt, aan één zijde wordt de de draad inderdaad enigzins ingesneden, vooral om eenvoudig lostrekken te voorkomen.

Bij de schroefverbinding wordt de draad stevig vastgeklemd, inmiddels ook wel gestandaardiseerd met een momentschroevendraaier. Dat is in mijn beleving nog steeds een schroefverbinding.

Ik vind het raar om bij een veerklem over "snijden" te spreken. Meestal gaat het over veerklem versus schroefklem.

Dat jij daar een kroonsteenvoorstelling bij krijgt vind ik prima, [...]

Je aanname klopt niet; ik heb daar niet zo'n voorstelling bij.

Bovendien moet ik hier toch even kroonsteentjes verdedigen, ook al heb ik een hekel aan die dingen. Een kroonsteen die voldoet aan de norm, met geschikt draad (of adereindhuls), en aangedraaid met het juiste moment, levert een goede verbinding op. Ik raad het gebruik van kroonsteentjes af omdat ze in de praktijk meestal verkeerd gebruikt worden, maar op zich kan het wel goed zijn.

[Noutie]

Vliegvlug schreef op zaterdag 16 november 2024 @ 18:04:
[...]

Dat is inderdaad het idee wat ik al voorstelde wanneer ik voor de 2u brede aardlekautomaten ga.

[...]

Dat kan helaas niet want het is dus niet toegestaan om zowel een kamrail als draad in dezelfde aansluiting te plaatsen en omdat de speciale kamrail aansluiting niet verspringen voor L en N is die ruimte al bezet door de kamrail voor de N.

Misschien dat er kamrails zijn die zowel L als N hebben maar die zullen niet bestaan met 5 posities voor de N en maar 3 voor de L ga ik vanuit, dat klinkt namelijk wel erg exotisch.

Edit:
Net even gezocht en kom dit tegen:
[Afbeelding: Twee losse kamrails verspringend]
Nooit bij stil gestaan dat het ook twee losse kamrails van verschillende lengte zouden kunnen zijn als de ene maar wat meer verspringt dan de andere zodat ze naast elkaar kunnen zitten.
Moet ik dit wel voor steekmaat 35,6mm vinden.

En het is nog steeds enkel een oplossing voor de 2 modules brede aardlekautomaten.
Kan voor die smalle aardlekautomaten natuurlijk wel aftakken met draad maar dat is wel wat minder mooi.

Ja kan toch prima een draad op een kamrial zetten? Dat lijkt me de standaardmanier om een serie automaten te voeden.

[Vliegvlug]

leonbong schreef op zondag 17 november 2024 @ 17:24:
[...]

Misschien moet je eens de documentatie lezen.

Weet niet of je het zo bedoelt maar dit komt nogal verwijtend over en is ook onterecht want ik heb allerlei documentatie gelezen en verschillende video’s bekeken.

Het hele idee is juist een type kamrail voor alles geschikt. Er zitten uitsparingen in automaten waardoor je 1fase en 3fase componenten kan combineren op een kamrail.
De kamrail verspringt steeds over de fases.

Dat weet ik allemaal al
Zeg ik ergens dat dit niet zo is?!

Heb het hier en hier zelfs over het verspringen van de fasen.

Ik heb inderdaad geen hele uitleg van het system gegeven, dat kunnen mensen zelf opzoeken als ze interesse in het flexline systeem hebben.

Denk dat je mijn post te oppervlakkig hebt gelezen omdat ik zeg dat ik het jammer vind dat er wat weinig kammen zijn waarna ik aangeef dat die wenselijk zou zijn als je dit Flexline systeem gefaseerd in een bestaande groepenkast zou willen introduceren.
Dan zouden wat meer verschillende kammen zoals bijv. enkelvoudige wel handig zijn.

Dat is blijkbaar niet de bedoeling van ABB en snap hun keuze ook om het zo simpel mogelijk te houden, dat geven ze ook expliciet aan, zo weinig mogelijk verschillende kammen om de voorraad beperkt te houden en altijd een geschikte kam mee te kunnen nemen.

@Annuk geeft hier al aan dat de smalle niet-Flexline automaten SN201 en DS301C ook op die rail passen.

Wat waarschijnlijk andersom ook betekent dat kammen die voor die automaten passen (wat volgens mij de standaard 17.8mm pitch is) ook op de DSX301C moeten kunnen en dus stiekem backward compatibel zijn. ABB heeft geen belang dit expliciet te ondersteunen of vermelden juist vanuit de filosofie Flexline zo eenvoudig maar toch zo flexibel mogelijk te houden.

Is overigens het derde bus systeem dat abb in het assortiment heeft.
Smissline (alleen industrie)
Flexline
Busboard (alleen NL)

Interessant.
Die eerste ken ik niet, waarschijnlijk omdat het specifiek voor de industrie is waar ik niets mee doe.

De laatste 2 wel, Flexline net en busboard had ik gekocht voor de groepenkast in mijn vorige huis maar was niet echt tevreden over het gebrek aan flexibiliteit en ben daarom voor mijn huidige huis voor SN gegaan. Was er toen ook al Flexline geweest dan zou ik daar zeer waarschijnlijk voor gegaan zijn als het prijsverschil tenminste niet zo groot was als het nu nog wel is.

[ Voor 3% gewijzigd door Vliegvlug op 17-11-2024 20:18 ]

[Vliegvlug]

Noutie schreef op zondag 17 november 2024 @ 18:59:
[...]

Ja kan toch prima een draad op een kamrial zetten? Dat lijkt me de standaardmanier om een serie automaten te voeden.

Zal vast gedaan worden maar volgens ABB mag dit dus niet voor de F200, DS201 en DS203NC (En ik heb de F202):

Zie dit gegevensblad: DATENBLATT Fehlerstrom-Schutzschalter (RCCB) F200 Typ A, Typ F

Daar staat duidelijk of (oder), dus een kam of een draad, niet beiden.

[Septillion]

@vanaalten Mijn reactie gemist?

[vanaalten]

Xander schreef op zondag 17 november 2024 @ 17:56:
[...]


Het zijn dus allemaal dubbele klemmen. Dat staat ook in de omschrijving toch?

Waarschijnlijk een kwestie van beter bekend zijn met hoe dat soort dingen omschreven worden. Als ik zie "2 x 2,5 mm² draad per aansluitklem", dan lees ik dat als 1 klem waar genoeg ruimte is om twee draden tegelijk in te klemmen (wat denk ik niet heel fijn is als je twee draden van verschillende dikte hebt). Jij leest dat dus als een klem met twee individuele openingen. En dan gok ik dat jouw interpretatie wel klopt, want zo te lezen ben jij beter thuis in deze materie dan ik.

https://www.girastore.nl/311500.html

https://www.elektramat.nl...aar-serie-inbouw-505kou5/

Er bestaat wel meer dus...

Ah! Website van Gira zelf heb ik wel lopen zoeken, maar kon in eerste instantie de basiselementen al niet eens vinden en toen opgegeven. Jung website deed gistermiddag sowiewo niet goed. Dus toen google gebruikt, waarna ik op een post hier op Tweakers uitkwam uit 2008, met een verwijzing naar Niko.

Maar deze twee opties zijn eigenlijk wel aantrekkelijker. Iets makkelijker met inbouw, als ik het zo zie.

Septillion schreef op zondag 17 november 2024 @ 20:10:
@vanaalten Mijn reactie gemist?

@Septillion Ja! Die heb ik inderdaad gemist! Dank voor de herinnering.

Septillion schreef op zondag 17 november 2024 @ 16:54:
@vanaalten In de datasheet van de schakelaar staat:

[...]

Dus daarvan kan je er één voor het lampje en één voor de echte verbruiker gebruiken.

Da's precies wat @Xander ook al schrijft, dus zal het wel waar zijn.

Het is dan ook geen min draad, het is gewoon een N-draad Die inderdaad in een Wago aan de N.

Ah ja, ik dacht even dat - omdat het een LED is - de LED zelf een plus & min draad heeft. Maar zal inderdaad gewoon een N zijn, het lamp-element zal dus in elk geval een gelijkrichter en LED aan boord hebben.

Een Wago 221 mag alles aan van 0,2qmm tot 4qmm. Een Wago 222 van 0,08qmm tot 2,5qmm. En een Wago 2273 van 0,5qmm tot 2,5qmm. Niko geeft aan dat er 0,5qmm met adereindehuls aan zit dus ze mogen alle 3

Die Wago's heb ik in elk geval in huis en ga ik nog eens goed naar kijken. Staat mij bij dat ik wat dunnere draad (niet-installatiekabels) er niet lekker in kreeg, dat ze niet goed geklemd bleven. Maar goed, gewoon nog eens goed naar kijken.

--

Hoe dan ook: ik weet nu dat die Niko-dingen voor mij moeten voldoen. En dat er andere opties zijn, wellicht zelfs fijner in gebruik/installatie. En dat die Wago-klemmen meer moeten kunnen dan alleen 2.5mm2 kabels.
Ga ik verder wel uitkomen, dank!

[Zwartoog]

Annuk schreef op zondag 17 november 2024 @ 15:48:
[...]


Met een grove rasp, dan komen de "haartjes" van de litze zo los.
Of vanaf de open zijde met een schaar naar de nek van de kabel toe knippen, dan kan je hem open vouwen en de rest netjes afknippen.

P.s. je krijgt de litze nooit perfect weg, dus evt even een laagje pvc tape door de nek van de kabel.

Xander schreef op zondag 17 november 2024 @ 16:33:
[...]

Ik schuif het aardscherm meestal naar onderen, zodat er een "kraag" ontstaat onderaan. Als je de litze strakhoudt kun je veilig in die kraag knippen zonder de litze te raken. Dan nog even het restant naar buiten vouwen en met een klein kniptangetje zorgvuldig kort afknippen.

Dank! Combinatie duwen naar een kraag en knippen werkte goed! Ook lijkt de litze zich aan één kant van de kabel te houden (circuleert er niet omheen), dus dat maakt het ook haalbaar om verderop in de mantel te knippen.

Nog tips om te voorkomen dat de mantel regelmatig in je vingers prikt? Of is dat een vaardigheidsprobleem?

[Annuk]

Zwartoog schreef op maandag 18 november 2024 @ 09:30:
[...]


[...]


Dank! Combinatie duwen naar een kraag en knippen werkte goed! Ook lijkt de litze zich aan één kant van de kabel te houden (circuleert er niet omheen), dus dat maakt het ook haalbaar om verderop in de mantel te knippen.

Dat lukt indd met nieuwe (en schone + droge) kabel, ik antwoordde vanuit de ervaring dat de kabels kapot zijn in de grond

Nog tips om te voorkomen dat de mantel regelmatig in je vingers prikt? Of is dat een vaardigheidsprobleem?

Ik tape ze altijd af met pvc-tape, even op de kabelmantel beginnen, iets overlap over de nek, dan de litze naar de kabel vouwen en daar even overheen tapen.
Als ik een foto kan vinden oid zal ik die nog plaatsen.

[Ethiron]

Annuk schreef op maandag 18 november 2024 @ 14:29:

[...]

Ik tape ze altijd af met pvc-tape, even op de kabelmantel beginnen, iets overlap over de nek, dan de litze naar de kabel vouwen en daar even overheen tapen.
Als ik een foto kan vinden oid zal ik die nog plaatsen.

En @Zwartoog: zo heb ik het gedaan:

[Zwartoog]

Ethiron schreef op dinsdag 19 november 2024 @ 16:48:
[...]


En @Zwartoog: zo heb ik het gedaan:

[Afbeelding]

Thanks! Maar ik was vooral op zoek naar een tip om te voorkomen dat die manten tijdens het strippen constant in je hand/vingers prikt.

[Annuk]

Zwartoog schreef op dinsdag 19 november 2024 @ 21:38:
[...]

Thanks! Maar ik was vooral op zoek naar een tip om te voorkomen dat die manten tijdens het strippen constant in je hand/vingers prikt.

Hoe/wat bedoel je dat?

[Ethiron]

Zwartoog schreef op dinsdag 19 november 2024 @ 21:38:
[...]

Thanks! Maar ik was vooral op zoek naar een tip om te voorkomen dat die manten tijdens het strippen constant in je hand/vingers prikt.

Door het randje dus de tapen. Je schuift hem naar beneden zodat zich een kraag vormt, dan knip je hem zo kort mogelijk rondom af, dan heb je allemaal scherpe fliepeltjes en voordat je verder gaat met strippen van de rest draai je dus een paar rondjes tape om de overgang van buitenmantel naar het gestripte gedeelte (bij mij met blauw tape).

Anders snap ik niet wat je bedoelt?

[Vliegvlug]

@Ethiron, ik denk dat @Zwartoog bedoelt tijdens het doorknippen van de mantel en niet zozeer de restjes die je over hebt nadat de mantel helemaal is weggeknipt.

Dat had ik namelijk ook toen ik een halve meter mantel van een 4-aderige 4mm² YmVK-as mantel moest afknippen.
De mantel zat te strak om dat echt goed een tang tussen te krijgen dus moest ik steeds een klein stukje een beetje losmaken.
De mantel bestond bij mij uit een hele berg draad en die de ene kan op rond de kabel draaiden en werden vastgehouden door maar een paar draden die de andere kan op draaien en er doorheen gevlochten zijn.

Losmaken ging bij mij het beste door de paar draden die de andere kan op gingen los te knippen en er tussenuit te trekken, dan kon ik de overige draden van de kabel af krijgen.

Maar dat losknippen ging maar tot een bepaalde afstand en dan kon ik er pas weer bij als ik genoeg van die andere draden had losgemaakt. Was dus steeds herhalen van knippen en losmaken waar ik me ook meermaals aan die mantel draden geprikt heb.

Van die nitril foam werkhandschoenen werkte bij wel redelijk tegen het prikken trouwens. Waarschijnlijk dat van die leren werkplaats handschoenen nog beter zouden werken maar degene die ik vroeger had waren al versleten en heb geen nieuwe meer gekocht omdat die nitril handschoenen meestal ook volstaan en meer gevoel geven.

[onetime]

Als je hier de oplossing van weet, weet je ook hoe een aardscherm simpel in te korten.

[Vliegvlug]

@onetime ben er bekend mee maar toch ging het bij mij op die manier niet. Dat plastic spul is heel soepel, die mantel van de 4mm2 grondkabel die ik had verre van dus dat kon je echt niet even naar beneden schuiven.
Had zich ook in het onderliggende pvc van de kabel ingebeten.

Edit:
Had nog een restje liggen, gaat om deze grondkabel:

[ Voor 49% gewijzigd door Vliegvlug op 20-11-2024 13:46 ]

[petkaij]

Misschien een vreemde vraag hier , maar toch.
Heb een overbodig geworden perilex inbouw stopcontact van een kookgroep.
Hier wil ik na aanpassing van de bedrading een normaal stopcontact van maken.
Echter een perilex inbouw doos heeft een steekmaat van 67mm voor de montage schroefjes, een normaal inbouw stopcontact heeft een steekmaat van 60mm voor de montage schroefjes.
Heeft iemand hief een simpele oplossingen voor?
Anders dan de oude perilex doos uitkappen en een nieuwe standaard terug plaatsen.

[Rimco]

@petkaij Met een beetje zoeken kom je dan uit op https://www.elektroschake...-wcd-op-perilexdoos-85370 (leverbaar bij meerdere shops).

[Annuk]

Vliegvlug schreef op woensdag 20 november 2024 @ 11:58:
@onetime ben er bekend mee maar toch ging het bij mij op die manier niet. Dat plastic spul is heel soepel, die mantel van de 4mm2 grondkabel die ik had verre van dus dat kon je echt niet even naar beneden schuiven.
Had zich ook in het onderliggende pvc van de kabel ingebeten.

Edit:
Had nog een restje liggen, gaat om deze grondkabel:
[Afbeelding: Donné 4x 4mm2 + 4mm2 YmVK-as grondkabel]

Lijkt wel al iets oudere/gebruikte kabel.
Buitenmantel iets opwarmen en dan ga je als met een heet mes door de boter.
Als de litze iets vastgeplakt zit even rondom gaan met een kleine platte schroevendraaier, en dan met handschoenen aan even proberen alles naar beneden te drukken zoals @Xander zei.

En anders mijn tip hanteren door met een grove rasp in de nek te raspen over de litze, als ie daar (deels) los is voorzichtig met een schaartje de rest los knippen en dan naar het uiteinde van de kabel knippen.
In de nek direct even netjes afknippen en af-tapen

Werk zelf (tegenwoordig) altijd met handschoenen aan, en heb er niet heel veel last van wat je omschrijft.

[petkaij]

Rimco schreef op woensdag 20 november 2024 @ 16:06:
@petkaij Met een beetje zoeken kom je dan uit op https://www.elektroschake...-wcd-op-perilexdoos-85370 (leverbaar bij meerdere shops).

Eea staat of valt met de juiste zoekterm op het grote www.
Bedankt hiervoor.

[Vliegvlug]

Annuk schreef op woensdag 20 november 2024 @ 16:22:
[...]

Lijkt wel al iets oudere/gebruikte kabel.

Heb de kabel destijds wel gewoon nieuw besteld. Wat we wel opviel was dat hij niet rond meer was maar ovaal. Op die kanten zijn de indrukken van de mantel ook aanwezig op de onderliggende kabel.
Is Donné 4x 4mm2 + 4mm2 YMvK-as kabel

Waarom heb je het idee dat hij oud/gebruikt is?
Die roestplekken?
Dat komt waarschijnlijk van het trekken door de mantelbuis door de tuin die niet waterdicht bleek (degene die hem heeft aangelegd was een prutser ) en daarom vol water stond en dit is het uiteinde wat daar doorheen is getrokken en nog vochtig was en ik toen in de schuur heb weggelegd.
Blijkbaar is de mantel wel behandelt tegen roesten want alleen de uiteinden zijn gaan roesten.

Buitenmantel iets opwarmen en dan ga je als met een heet mes door de boter.

Je bedoelt dat metalen scherm? Of de echte buitenkant van de kabel?
Die laatste kreeg ik er zonder problemen af met een kabelmes.
En hoe warm je het dan op?

Als de litze iets vastgeplakt zit even rondom gaan met een kleine platte schroevendraaier, en dan met handschoenen aan even proberen alles naar beneden te drukken zoals @Xander zei.

Heb het wel geprobeerd maar kreeg er geen beweging in.

En anders mijn tip hanteren door met een grove rasp in de nek te raspen over de litze, als ie daar (deels) los is voorzichtig met een schaartje de rest los knippen en dan naar het uiteinde van de kabel knippen.
In de nek direct even netjes afknippen en af-tapen

De litze zit onder het scherm, hoe kan je daar dan met een rasp bij?
Dat metaal doorraspen tot je bij litze bent is vast niet wat je bedoelt.

Ben toen voor knippen gegaan maar heb geen schaar die zwaar genoeg is dus voor een tangetje gegaan maar moest dan wel wat ruimte voor de bek hebben om te kunnen knippen. Dat lukte helaas niet in één keer door vandaar steeds stukje losmaken en verder knippen.

Werk zelf (tegenwoordig) altijd met handschoenen aan, en heb er niet heel veel last van wat je omschrijft.

Dat is toevallig, ik heb ze van hetzelfde merk maar dan deze: Oxxa Builder 14-088 handschoen

Had ook deze OXXA® PU-Flex 14-086 handschoen mee besteld maar vind die minder prettig

[ Voor 3% gewijzigd door Vliegvlug op 20-11-2024 16:53 ]