Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 2

[onetime]

Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 2

Woordenlijst

Jargon / afko	Betekenis
Alamat	Aardlek automaat > combinatie van zekeringautomaat en ALS
AFDD	Arc Fault Detection Device > Alamat met Vonk / Vlamboog detectie
ALS	Aardlek Schakelaar
Automaat	Zekering-automaat (1, 2, 4, 6, 10, 16, 20, 25, 32, 40, ...A)
Groepenkast	De montage kast voor de hier genoemde onderdelen
HS	Hoofd Schakelaar
Kookgroep	meestal 2 gekoppelde 16A automaten
Krachtgroep	meestal gewone 3fase automaat, soms alamat
Meterkast	Plaats voor de meters en groepenkast
OSB	Over Spanning Beveiliging
Rem Automaat	Maximaal Stroom beveiliging Aardlek Schakelaar(s) Net(25A) + Solar(16A) > 40A...
WCD	Wandcontactdoos, stopcontact

Wikipedia: Kabel (leiding) : Een kabel is een samenstel van twee of meer geïsoleerde elektrische leidingen (aders), met een gezamenlijke mantel, ...
Wikipedia: Installatiedraad : Installatiedraad is elektriciteitsdraad dat gebruikt wordt in elektrische installaties.

Globale inhoud:

• Veiligheid
• Algemene informatie over de groepenkast
• Regels en wetgeving
• Elektra in de badkamer en zones
• IP-gradaties betekenis
• Vereffening
• Bedrading
• Zonnepanelen of andere terug leverende apparatuur
• Basis uitleg over het aansluiten van de basiscomponenten
• Controleren of het echt spanningsloos is
• Korte uitleg over elektriciteit
• driefasen- of krachtstroom uitleg
• Belangrijke formules
• Startpost overslaan
• Ga naar laatste pagina

---

Het grote topic voor Elektra huisinstallaties

Klik op de foto voor een grote weergave.

Inleiding

Wij als Tweakers houden ervan om te pronken met onze spullen. Omdat dit niet op houdt bij computeronderdelen, willen wij graag ook onze meterkast showen. Hiervoor hebben wij dit topic geopend.
Ook kwam het nogal eens voor dat vragen over de groepenkast zelf in Het grote topic voor nette lan afwerking deel 4 kwamen en dit is daar off-topic.

Dit topic heeft heel veel raakvlakken met de NEN1010; helaas is die niet vrij verkrijgbaar. Als je hem nergens kunt vinden en toch in moet zien is dit misschien een optie: Normen inzien bij NEN?
Wilt u een norm inzien? Dit kan bij NEN in Delft, elke maandag van 9.00 uur tot 16.30 uur. U kunt alle normen inzien, u mag ze alleen niet opslaan of inhoud eruit kopiëren. Heeft u voorkeur voor een andere dag/tijd? Neem dan contact op met onze collega’s van Klantenservice via [e-mail] of 015-2690391

Regels in dit topic

Wij zien graag foto's. Maar er zijn wel wat regels:
Als je foto's plaatst, verwachten wij natuurlijk wel uitleg over de te bekijken onderdelen. Daarbij kan eventueel uitleg waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt. We willen alleen de elektra zien, dus een beetje LAN of iets anders mag wel, maar dan meer omdat het anders niet kan. We willen geen hele netwerken zien, daarvoor is dit topic: Het grote topic voor nette lan afwerking deel 4. Ook dingen als omvormers zijn toegestaan, net als apparatuur om je meter uit te lezen en dergelijke. Oftewel alles wat met elektra te maken heeft is hier toegestaan. Nou ja bijna alles, het moet over 230V/400V installaties gaan.
Verder geldt natuurlijk het algemene beleid.
Het is niet toegestaan om te vragen om installateurs/elektriciens, hiervoor is V&A: categorie: Elektronica & tweaking
Slimme meter gevallen horen in Slimme energiemeter, weigeren?? of Afwijkingen geconstateerd bij slimme meters.
Alles over het besparen van elektriciteit mag in Serieus elektriciteit besparen.
Top


Dit topic is ook de plek om een kleine vraag te stellen over de groepenkast. Bij uitgebreidere vragen over bijvoorbeeld een volledige woning elektrificeren kan je beter een eigen topic openen. We hopen dat er weinig vragen zijn en er al veel praktische uitleg is in deze startpost.

Bedrijfsinstallaties?

Kort: Nee, die zijn niet toegestaan.

Lange uitleg: Grote bedrijfsinstallaties zijn niet toegestaan. Denk hierbij aan bedrijfsinstallaties met honderden ampères hoofdzekering.
Kleine installaties zoals in een clubhuis mogen wel. De hoofdzekering mag maximaal op 63 ampère driefasen af gezekerd zijn.
Top

Veiligheid

• Werk te allen tijde spanningsloos en let op je eigen veiligheid. Hoe je dit doet, lees je bij aansluiten.
• Werk met goedgekeurde (kwaliteits)materiaal.
• Werk alleen met geïsoleerd en VDE goedgekeurd gereedschap.
• Als je er geen gevoel voor of kennis van hebt om in/bij een stoppenkast te gaan werken laat het dan te allen tijde over aan de professional.
  Netspanning (230 Volt) kan levensgevaarlijk zijn, dus als je niet weet wat je doet, doe je het NIET!!!.
• Ga NOOIT zelf aan de slag met wat er vóór de groepenkast zit, dus niet aan de meter of hoofdzekering(en) zitten! Dit is namelijk volledig eigendom van de netbeheerder en dit kan uiteindelijk zelfs gezien worden als een delict (dus kans op een boete).
• Wees er goed op bedacht dat er een wezenlijk verschil zit tussen een 1-fase en een driefasen aansluiting (in de volksmond krachtstroom), je kan bepaalde componenten dus niet "zomaar" uitwisselen.

[YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=sHA8YdcNHxc]

Top

Garanties en uitkering verzekering bij schade door elektriciteit

Als een apparaat stuk gaat waar zelf nog een stekker aan gezet moet worden en dit is niet gedaan door een installateur waar je een factuur van kan overleggen, dan vervalt in sommige gevallen de garantie. Het kan namelijk zo zijn dat de garantie niet vervalt als het apparaat in de loop der tijd stuk gaat. Vraag dit na bij de fabrikant. Het liefst zwart op wit. De verzekeraar kan ook minder uitkeren indien de schade door een knullige opgezette installatie is ontstaan. Deze installaties voldoen dan niet aan de gestelde eisen van de NEN 1010. Verder is het in de praktijk lastig te herkennen of iets door jezelf is gedaan of door een professional. Zeker als het voldoet aan NEN1010.

Nu is het verstandig om voor de zekerheid van de garanties of de verzekering, om de grote apparaten en/of zware groepen aan een installateur over te laten. Zelf componenten vervangen kan prima. Mits je zeker weet wat je doet.

Op deze site staan enkele tips voor de meterkast en de groepenkast zelf: http://www.meterkastcheck.nl/
Top

Algemene informatie over de groepenkast

Componenten voor in een groepenkast

Je hebt in een normale (recente) groepenkast meestal de volgende componenten zitten:

Component	Omschrijving	Voorbeeld foto
Hoofdschakelaar (HS)	De hoofdschakelaar is altijd 2 (1-fase aansluiting) of 4 (driefasen aansluiting) polig uitgevoerd, met deze schakelaar koppel je de gehele installatie van de net-stroom af (of aan).	2-polige hoofdschakelaar
Aardlekschakelaar (ALS)	Dit is je eerste lijn van de beveiliging, deze is normaal uitgevoerd in 30mA, als er een te hoge lekstroom is schakelt deze af, achter 1 aardlekschakelaar (ALS) mogen maximaal 4 eindgroepen. Het wordt afgeraden om 4-polige aardlekschakelaars te gebruiken met 1 fase eindgroepen.	2-polige aardlekschakelaar
Aardlekautomaat (Alamat / ALA)	Dit is een combinatie van aardlekschakelaar en een eindgroep. Voordeel is dat deze bij een te hoge lekstroom alleen de groep (zichzelf) waarin de storing zit spanningsloos maakt (een afzonderlijke aardlekschakelaar bedient vaak meerdere groepen).	2-polige aardlekautomaat, let op hierbij staat klasse + aantal Ampères op.
Installatie-automaat (eindgroep) (1P1N)	Dit is je daadwerkelijke zekering die er normaal gesproken als eerste uit gaat als er iets mis is. Deze schakel je ook uit als je alles achter de automaat volledig spanningsloos wilt krijgen, bijvoorbeeld bij het uitbreiden van een WCD. Je hebt de eindgroepen in verschillende soorten. In een normale huisinstallatie wordt altijd een eindgroep uit de B classificatie gebruikt (meestal een B16, waarin B staat voor de klasse en 16 voor het maximale aantal Ampères). De klasse heeft te maken met hoe snel de zekering eruit vliegt. Zie: Soms wordt er in specifieke gevallen een C automaat gebruikt maar deze is thuis vrijwel nooit nodig. Zie ook: Wikipedia: Installatieautomaat	Installatie-automaat
Kracht-automaat (eindgroep) 3fase automaat (3P1N)	Dit is je daadwerkelijke zekering die er normaal gesproken als eerste uit gaat als er iets mis is. Deze schakel je ook uit als je alles achter de automaat volledig spanningsloos wilt krijgen. Je hebt deze eindgroepen in verschillende uitvoeringen; vanaf 6A in B / C / D karakteristiek. Bv voor zware machines, kookplaten, ovens en EV-laders.	Kracht-automaat / 3fase automaat
Kookgroep/-automaat (2P2N)	Gebruik in een 3fase installatie een gewone krachtgroep. De kookgroep is ook een "gekoppelde" eindgroep (2 eindgroepen die vast aan elkaar zitten), deze wordt normaal gesproken in een 1fase installatie gebruikt als men een elektrische kookplaat heeft of andere (inbouw)keukenapparatuur, die meer stroom vraagt dan wat toegestaan is op een normale eindgroep, bv: stoomoven, zware (combi)oven of een vaatwasser. Een kookgroep levert 2*L en 2*N Note 1. Met een maximale stroom van gebundeld 32A (2*16A). Koppel niet de twee N en L aansluitingen aan elkaar als je 32A wilt hebben. Hier heb je ook 1-fasige groepen voor. Sluit deze aan met 4 mm2 draden door leidingen en op een 32A blauwe CEE aansluiting.	kookgroep 2x1-fase
Beltrafo	De beltransformator wordt tegenwoordig (bij een bedrade bel) steeds vaker in de groepenkast verwerkt, zo kost het je geen extra ruimte en ziet het er strak en netjes uit.	Beltransformator met schakelaar

Extra componenten die je soms ziet:

Component	Omschrijving	Voorbeeld foto
WCD (stopcontact) WandContactDoos	Deze wordt dan gebruikt om bijvoorbeeld een zaklamp aan op te laden maar kan eigenlijk voor alles zijn.	WCD groepenkast
(Tijd)schakelklok	Om bijv. verlichting o.i.d. te laten schakelen op tijd (meestal wel gebruikt i.c.m. een schakelaar om dit nog handmatig te kunnen bedienen).	Tijdschakelklok Analoog
kWh meter Kilo Watt Hour meter	Om bijv. Het verbruik van een enkele groep of groepen te meten.	kWh meter digitaal 4-polig
Noodverlichting unit	Het woord omschrijft het al. Dit is noodverlichting voor als de stroom is/wordt uitgeschakeld (of van die groep of v/d gehele groepenkast, afhankelijk van hoe het is aangesloten.	Noodverlichting unit
Overspannings- beveiliging (OSB / . )	Deze “grove beveiliging” beschermt tegen de eerste overspannings-pieken door bijv. een inductiestroom bij indirecte blikseminslag. LET OP, dit is géén garantie dat ook echt alles beveiligd is. Wanneer je dit goed wilt aanpakken moet je dit volledig door een professional laten aanleggen, dan wordt ook de rest van je huis beveiligd erbij met de zogenaamde fijn-beveiliging e.d.	Overspanningsbeveiliging 4-polig
Installatierelais	Met een installatierelais kan je hoge stromen laten schakelen d.m.v. een klein stroompje van bijv. een tijdklok of schakelaar, om bijv. een (zware) pomp te schakelen.	Installatierelais

In een 'oude' groepenkast kunnen ook deze componenten zitten:
Een Smeltveiligheid.
Deze wordt uitgevoerd in de groepenkast in de vorm van een tweedelige Schroefveiligheid. Deze werkt doordat de stroom door de smeltdraad loopt. Als dit te veel wordt knapt de draad en is je smeltpatroon stuk. Deze dient dan vervangen te worden. Smeltveiligheden of smeltpatronen zien er zo uit:

De installatieautomaat is zijn opvolger. Dus deze zijn qua functie het zelfde.
Top

Merken groepenkasten

• ABB Haf
• Attema
• Eaton Holec (voorheen Holec & Moeller)
• Hager
• Schneider Electric

A-Merken componenten; behalve bovenstaande ook onderstaande:

• Attema Clickmate = Merlin Gerin (nu Schneider Electric)
• Attema Clickmate XL = Eaton
• Attema Clickmate NXT = Siemens
• Le Grand
• General Electric

Het merk van de echte kast zegt niets over het merk van de componenten erin. Het is wel het netste om alle componenten van het zelfde merk te hebben. Sommige merken laten ook componenten in China maken, maar naar eigen specifikatie en met eigen quality control. Componenten van Chinese merken voldoen over het algemeen wel aan de minimale vereisten, maar het beeld bestaat dat deze toch iets minder betrouwbaar zijn, zeker op de lange termijn. Ook zou de kunststof waar ze van gemaakt zijn bijvoorbeeld minder vlam-dovend zijn. Zo heeft @onetime een nieuwe alamat van een Chinees merk gehad die niet ingeschakeld bleef... dat is dan weer beter dan automaten die niet uitschakelen; @onetime weet van "automaten" die na opening gewoon schakelaars bleken... (thanks bigclive, "merk" in de video: "STiL ON") Al zal dat laatste je via een betrouwbare webshop niet snel gebeuren. Wil je bewezen degelijke merken, kies dan bovenstaande merken, maar niet onderstaande Chinese budget merken:

• Chint en submerk NOARK
• Emat huismerk van Elektramat, producent voor de consument niet duidelijk
• SEP huismerk, producent voor de consument niet duidelijk
• Gacia

.

• "STiL ON" merk in de video van een VALSE automaat die gewoon een schakelaar bleek

Auteur: onetime
Hier: True in "Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 2" goede argumenten om voor degelijke en betrouwbare A-merken te gaan.

Webwinkels die groepenkasten of -componenten leveren

• SanderVunderink.nl
• Groepenkastbestellen.nl
• Elektrobode.nl
• Elektrototaalmarkt.nl

Dit zijn maar een paar van de vele (web)winkels.
Top

Regels en wetgeving

Moet bij een wijziging en/of uitbreiding van een bestaande installatie die wijziging of uitbreiding altijd voldoen aan de laatste editie van NEN 1010?
De vernieuwde delen of uitbreidingen dienen minstens te voldoen aan de NEN normen van het bouwjaar.

NEN 1010 is van toepassing op het ontwerp en de aanleg van elektrotechnische installaties. Dat betekent dat op een bestaande installatie, waaraan niet wordt gewerkt, een nieuwe editie van NEN 1010 geen invloed heeft. De bestaande installatie moet wel voldoen aan de editie van NEN 1010 die is gebruikt voor het ontwerp en de realisatie.

Ook moet de eigenaar respectievelijk de gebruiker, zoals in art.2.2.4.16 van de Netcode staat vermeld, er zorg voor dragen dat de installatie goed wordt onderhouden en dat eventuele gebreken door een vakkundig persoon worden hersteld.

Zodra echter installatiewerkzaamheden worden verricht moet de geldige editie van NEN 1010 wel worden toegepast.

Dit valt te ontlenen aan bepaling 11.2 sub f, waarin staat dat de norm NEN 1010 betrekking heeft op wijzigingen en uitbreidingen van installaties, inclusief delen van de bestaande installatie die door wijzigingen en uitbreidingen worden beïnvloed.

Van belang is hierbij ook te wijzen op bepaling 134.1.1 waarin staat:

Bij het uitvoeren van elektrische installatiewerkzaamheden moet zijn gezorgd voor goed vakmanschap, geleverd door vakkundig personeel, en het gebruik van de juiste materialen.

Dit slaat uiteraard niet alleen op werkzaamheden aan nieuwe installaties maar ook op de werkzaamheden aan bestaande installaties.

Verder vermeldt bepaling 134.2:

Na eerste installatie en na elke belangrijke wijziging moeten elektrische installaties zijn beproefd en geïnspecteerd vóórdat deze in bedrijf worden gesteld, om vast te stellen of de werkzaamheden naar behoren zijn uitgevoerd in overeenstemming met deze norm. Dit is dus ook van belang voor werkzaamheden aan bestaande installaties.

Editie	Van kracht sinds/op:
NEN 1010: 1962	1 januari 1963
NEN 1010: 1962+aanvulling: 1969	1 november 1969
NEN 1010: 1962+aanvulling: 1975	1 april 1975
NEN 1010: 1984	1 januari 1985
NEN 1010: 1984+aanvulling: 1986	1 januari 1986
NEN 1010: 1988	1 januari 1989
NEN 1010: 1988+aanvulling:1992+correctieblad 1992	1 januari 1992
Geldige editie NEN 1010:1996	15 oktober 1997
Geldige editie NEN 1010:2000	1 januari 2001
Geldige editie NEN 1010:2003/2005	1 september 2005
NEN 1010:2007+Ci:1008	21 mei 2009
Geldige editie NEN 1010:2015 + Correctieblad C2:2016	1 Januari 2017

Voorbeeld 1:

Mijn huis is van 1965. Dan geldt de NEN 1010 van 1962.

Voorbeeld 2:

Mijn huis is van 1985. Dan geldt de NEN 1010 van 1984
Nu is bij het huis van 1985 een garage gebouwd in 2006. Dan geldt voor het huis de NEN 1010 van 1984 en voor de garage NEN 1010 van 2003/2005.

Voorbeeld 3

Mijn huis is van 1965, Dan geldt dus zoals bovenstaande de NEN 1010 van 1962.
Maar in 2011 is mijn groepenkast volledig vernieuwd, deze moet vanaf dat moment wel voldoen aan de van NEN 1010:2007+Ci:1008 (geldig vanaf 2009).
Daarbij geldt wel dat ook direct het hele huis gedaan moet worden omdat overal (waar dat nog niet aanwezig is/was) aarde naartoe getrokken moet worden en aangesloten. @onetime: is dit echt zo? graag professioneel commentaar; zou een reden zijn om de groepenkast ook te laten voor wat het is.


Maximaal 1 groep door 1 buis (met uitzondering van een kookgroep, dit zijn officieel 2 gekoppelde groepen, maar deze mogen door 1 buis rechtstreeks naar een perilex doos).


Bij 2 of meer groepen in een groepenkast ook altijd één of meerdere ALS'en (aardlekschakelaars) of alamats, dit omdat als de ene groep een lekstroom heeft niet het gehele huis/installatie afschakelt.
Top

De badkamer

Een badkamer is opgedeeld in 4 zones wat betreft elektra/veiligheid, dat staat hieronder in de tabel. Dat werken we daaronder verder uit.

Zone	Omschrijving Zone
0	De ruimte in de badkuip of de douchebak, dus volledig nat, hier mogen ABSOLUUT GEEN elektra/elektronische componenten geplaatst worden.
1	De ruimte, begrensd door de bovenzijde van de badkuip of douchebak tot een hoogte van 2,25 m, gerekend vanaf de normaal betreedbare vloer. Als het een douche zonder douchebak betreft moet als begrenzing worden aangehouden een grondvlak met een straal van 0,6 m gerekend van de verticale projectie van de douchekophouder op de normaal betreedbare vloer. In deze zone mag uitsluitend een elektrisch component geplaatst worden van 12V of 24V, de transformator hiervoor moet zich buiten dit gebied bevinden en minimaal voldoen aan de IP45 gradatie.
2	De ruimte, begrensd door een vlak van 0,6 m vanaf zone 1 tot een hoogte van 2,25 m, gerekend vanaf de normaal betreedbare vloer. In deze zone mogen 230V componenten geplaatst worden als ze tenminste aan de IP44 gradatie voldoen.
3	De ruimte, begrensd door een vlak op 2,4 m vanaf zone 2 tot een hoogte van 2,25 m, gerekend vanaf de normaal betreedbare vloer. In deze zone mag in principe vrij elektrische componenten geplaatst worden, al is het in een vochtige (lees damp & condens) ruimte alsnog aangeraden om ook componenten te gebruiken met tenminste de IP44 gradatie.

Onderstaand plaatje ter verduidelijking van bovenstaande tabel.


Scheertrafo
- Pas op, er zijn WCD's met dit symbool in gebruik, ZONDER trafo. -
Bij een scheertrafo zijn de aansluitingen in de WCD niet fysiek verbonden met de rest van de stroomkring, maar met behulp van een scheidingstrafo. Dit zorgt ervoor dat bij het aanraken van 1 pin er geen stroomkring ontstaat naar de aarde, dit is veiliger. Doordat scheertrafo's niet een heel groot vermogen kunnen leveren kan je er dus geen grote/zware apparaten op aansluiten zoals een föhn. Ook kan er een brom ontstaat door het transformeren.

IP-gradatie tabel

Bescherming tegen binnendringen van voorwerpen en stof

IP aanduiding	Eerste cijfer	Beschrijving	Benaming
IP 0x	0	Niet beschermd
IP 1x	1	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 50 mm
IP 2x	2	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 12 mm	Aanraakveilig
IP 3x	3	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 2,5 mm
IP 4x	4	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 1 mm
IP 5x	5	Beschermd tegen stof	Stofvrij
IP 6x	6	Stofdicht	Stofdicht

Bescherming tegen water

IP aanduiding	Tweede cijfer	Beschrijving	Benaming
IP x0	0	Niet beschermd
IP x1	1	Beschermd tegen druppelend water	Druipwaterdicht
IP x2	2	Beschermd tegen druppelend water bij een schuine stand tot 15 graden
IP x3	3	Beschermd tegen sproeiend water	Regenwaterdicht
IP x4	4	Beschermd tegen opspattend water	Spatwaterdicht
IP x5	5	Beschermd tegen waterstralen	Spuitwaterdicht
IP x6	6	Beschermd tegen stortbuien
IP x7	7	Beschermd tegen onderdompeling tot 1m diep en 30 minuten lang	Waterdicht
IP x8	8	Beschermd tegen verblijf onder water	Drukwaterdicht

Maximaal aantal draden per buis:

Maximale hoeveelheid draden in een 16 mm pvc buis:

• 5 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² of;
• 4 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 3 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 2 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 2 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm².

Maximale hoeveelheid draden in een 16 mm flexibele pvc buis:

• 4 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² of;
• 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 2 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 2 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 1 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm².

Maximale hoeveelheid draden in een 19 mm pvc buis (ook flexibele buis):

• 5 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 3 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm².

In sommige gevallen zullen er ook andere kerndoorsnedes van draad gebruikt worden >2,5mm² maar dit valt niet meer onder algemene/normale huisinstallaties (komt vooral voor bij krachtstroom van boven de 16A), daarom wordt daar hierover (in de TS) niet verder uitgeweid. Vragen in het topic kan/mag natuurlijk altijd. Ze zijn wel in de tabel met maximale stroom opgenomen.


Als het maximaal opgenomen vermogen van 1 apparaat (bij voorkeur op een "vaste plaats") hoger is dan 2000W verdient deze bij voorkeur een eigen groep te krijgen, voorbeelden: Wasmachine, Amerikaanse koelkast of een wasdroger, MAAR dit is GEEN verplichting meer.
Top

Vereffening

Basisvereffening

Vereffening wil zeggen dat alles van metaal in de groepenkast wordt geaard. Basis wil zeggen dat in ieder geval de volgende onderdelen worden geaard:

• gasleiding;
• waterleiding;
• aarddraad voor de groepenkast;

Alles moet dan in ster naar de aardklem worden gebracht.
(note) Als je een computer wil aarden (i.v.m. dat er geen geaard WCD is) mag je dit NOOIT aan een radiator doen. Dit komt doordat de radiator te hoge weerstand heeft en de foutstroom niet goed afvoert.

Badkamers aanvullende vereffening

In de badkamer moet ook alles wat van metaal is geaard worden. Op de afbeelding is dat duidelijk gemaakt.

Bedrading

In de groepenkast

Met de komst van NEN-EN-IEC 61439 op 1 november 2014 is onder meer de maximale belastbaarheid van draad en kabels met factor 0,488 (=0,61x0,8) omlaag gebracht. Een kabel die in de vorige norm (60439) nog tot 20A belast mocht worden, mag dat nu nog tot 9,76A.
Kies dus een dikkere kabel of hogere temperatuurbestendigheid.

1. Een 6 mm² draad (bijv. 36A bij 30ºC) is in de groepenkast belastbaar tot 17,5A (36x0,61x0,8)
2. Een 2,5 mm² 90ºC draad (bijv. 28A bij 30ºC) is in de groepenkast belastbaar tot 17A (28x0,76x0,8)

In de praktijk betekent dit dat 6mm² VDS montagedraad (H07V2-K) (soepele/litze draad) tussen de componenten (dus tussen hoofdschakelaar > ALS en tussen ALS > eindgroep) over het algemeen voldoet. Soepele draad wordt afgewerkt met de zogenaamde adereindhulzen. Soepele draad is aanbevolen vanwege het gebruiksgemak bij het monteren van componenten.
Het kan zijn dat in kant-en-klare voorbedrade groepenkasten 4mm² wordt gebruikt, maar dit is dan berekend door de fabrikant/leverancier.
Er worden normaal tot 5 kleuren gebruikt in een groepenkast, te weten:

Kleur	Betekenis
Zwart of Bruin	Deze draad wordt gebruikt voor alle Fase aansluitingen binnen een 1-fase groepenkast.
Bruin, Zwart en Grijs	Deze draden worden gebruikt voor de Fase aansluitingen binnen een 3-fase groepenkast.
Blauw	De Nul-draad, deze wordt tussen alle Nul-aansluitingen gebruikt.
Groen/Geel	Deze draad wordt gebruikt voor de aarding en wordt verbonden met de aardelektrode/aardpen of met de door de netbeheerder aangeleverde aarde.

Vanaf de groepenkast naar de ruimtes in een gebouw, standaard gevallen

Bedrading vanaf de groepenkast wordt altijd uitgevoerd in 2,5mm², deze draad is dus vanaf je eindgroep naar je centraaldoos of eindgebruiker (in geval van bijvoorbeeld een kookgroep).
Ook voor de bedrading vanaf de eindgroep worden er verschillende kleuren gebruikt. Er werden in Nederland vroeger andere kleuren draad gebruikt dan nu. Tegenwoordig zijn de draadkleuren genormaliseerd in Europa. Zowel de oude (Nederland) als de nieuwe kleur (Europees) staan in onderstaande tabel:

Kleur (nieuw)	Kleur (oud)	Symbool	Betekenis
Bruin	Groen	L1	Dit is de fase draad, deze wordt vanaf de eindgroep naar je centraaldoos gebruikt en vanaf daar verdeeld naar je WCD's, schakelaars e.d. Dit is de L1 draad bij een meer-fase installatie.
Zwart	Zwart	L2	Wordt gebruikt voor de 2e fase aansluiting in een meer-fase aansluiting/eindgroep (deze draad is ook altijd MINSTENS 2,5mm2 (niet altijd van toepassing in huis-installaties).
Grijs	Blauw	L3	Wordt gebruikt voor de 3e fase aansluiting in een driefasenaansluiting/eindgroep (deze draad is ook altijd MINSTENS 2,5mm2 (niet altijd van toepassing in huis-installaties).
Blauw	Rood	N	Dit is in alle gevallen de Nul-draad, gebruik hier ook geen andere kleuren voor!
Groen/geel	Grijs/wit		Dit is in alle gevallen de aarde-draad, gebruik/misbruik deze draad te allen tijde NIET voor andere doeleinden dan de aarde-aansluiting!
Zwart	Zwart	T	In de meest gangbare huisinstallaties wordt deze draad gebruikt als schakeldraad (dus vanaf je dimmer/schakelaar naar je lichtpunt), deze draad wordt normaal gesproken uitgevoerd in 1,5mm2.

Bron: Wikipedia: Installatiedraad

Probeer als het mogelijk is zoveel mogelijk van de oude draden/kleuren te verwijderen als je met je installatie bezig gaat, dit is namelijk voor iedereen verwarrend, voor jezelf, alsook voor een nieuwe bewoner en/of een installateur die er nog weer mee bezig moet.

Ik snap dat bovenstaande verwarring kan opleveren omdat de Zwarte draad 2x gebruikt/genoemd wordt, maar hier zit wel degelijk een vrij duidelijk verschil in (zowel qua draaddiameter als qua toepassing).

Let erg goed op waar je deze draad vindt en gebruik je gezonde verstand. Een zwarte draad achter een schakelaar/dimmer is vrijwel altijd een schakeldraad. In sommige gevallen kan ook achter een stopcontact (WCD) een zwarte draad gevonden worden, deze wordt dan meestal gebruikt om 1 of meerdere stopcontacten te schakelen (bijv. voor schemerlampjes o.i.d.)

De blauwe (N) en geel/groene (PE) aders mogen voor geen enkel ander doel dienen dan de hierboven genoemde, ze mogen ook nooit omgedraaid worden in fuctie!

Behalve bij gebruik van (grond)kabels (YMvK(-AS) of XMvK(-AS)), hier is een uitzondering op de blauwe aders:

Kleur	Betekenis 1	Betekenis 2
Bruin	Fase draad #1	Schakeldraad zijn, bijvoorbeeld naar een lamp of geschakeld wcd.
Zwart	Fase draad #2 (in krachtstroom toepassing)	Schakeldraad zijn, bijvoorbeeld naar een lamp of geschakeld wcd.
Grijs	Fase draad #3 (in krachtstroom toepassing)	Schakeldraad zijn, bijvoorbeeld naar een lamp of geschakeld wcd.
Blauw	Dit is in bijna alle gevallen de nul-draad.	Maar deze mag, als er geen nul nodig is ook als fase of schakeldraad dienen. De ader moet dan wel bij voorkeur met een stukje zwarte krimpkous gemarkeerd worden. De blauwe draad mag nog steeds geen PE-draad zijn.
Groen/geel	Dit is in ALLE gevallen de Aarde-draad.	Deze mag in geen geval voor iets anders gebruikt worden dan aarde.

In plaats van isolatietape is het gebruik van een krimpkous beter. De tape kan losraken en een krimpkous niet. Tape is dus niet geschikt voor de lange termijn.
Aders die niet in gebruik zijn dienen tot de mantel afgeknipt te worden.
Gebruik nooit gewone "grijze kabel" als grondkabel. Hier zit namelijk geen aardscherm omheen, wat gevaren kan opleveren als je later in je in de grond bezig gaat. Als je kabel door de grond moet leggen gebruik dan te allen tijde echte grondkabel, hier zit namelijk wél een aardscherm omheen, als je dan bezig bent in je tuin/in de grond en je zou deze kabel raken (lees: doorsteken/kapottrekken), dan klapt direct je ALS eruit. Deze grondkabel kan je evt. ook nog door een buis heen leggen (geniet stiekem wel de voorkeur). Grondkabels zijn te herkennen aan de AS achter de YMvK/XMvK.
Gebruik het aardscherm NOOIT voor iets anders dan de aarding!!!!

In sommige gevallen zal je soms ook nog een andere kleur draad in een centraaldoos (en mogelijk in de meterkast) tegen komen, deze wordt dan gebruikt om rook/CO-melders aan elkaar te koppelen. Hier wordt meestal rode of oranje draad (1,5mm²)voor gebruikt (is nog geen officiële standaard voor opgenomen in de NEN e.d.). Voor andere installaties mogen wel andere kleuren worden gebruikt.
Top

Minimale draaddikte/maximale stroom door een draad

Aantal aders dat belast wordt is inclusief de aarde. Het gaat hier over het aantal aders in één kabel. Wanneer er langdurig een hoge stroom over een kabel loopt, vooral in een warme ruimte, is het verstandig om een maat dikker te kiezen dan de kabel waar de stroom officieel wel doorheen mag. Liever een iets te dikke kabel dan een te dunne.
De maximale stroom door een kabel is ook afhankelijk hoeveel er naast elkaar liggen, hoe lang de kabel is en hoe warm het is. Omdat dit in thuissituaties niet heel veel van toepassing is, hebben we besloten om die correctie weg te laten. Mochten er vragen naar zijn dan kunnen wij het altijd opzoeken in de NEN 1010.
Bron: http://t3.lappcdn.com/fil...rheid%20%20basistabel.pdf

Voor kabel die langdurig zwaar belast gaan/gebruikt worden, is het gelieft een stap in diameter hoger te nemen dan die door de tabel aangeraden wordt. Dit is van bijvoorbeeld van toepassing op de voedingskabel naar de omvormer van de zonnepanelen gaat. Je hebt dan ook meer verlies op een kabeldiameter pakt die het vermogen niet mag doen en dus meer warmte geeft.

Standaard kabels (die je in de bouwmarkt kan kopen):
Zie Note 2 wat wij bedoelen met standaard kabels.

Ader	Solid (stug), 1 ader belast	Solid (stug), 2 of 3 aders belast	Litze (soepel), 2 aders belast	Litze (soepel), 3 aders belast
Diameter ader in mm2	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A
0,5	12	9	3	3
0,75	15	12	6	6
1	19	15	10	10
1,5	24	18	16	16
2,5	32	26	25	20
4	42	34	32	25

Gebruik onderstaande tabel wanneer er meerdere belaste kabels bij elkaar liggen. Dit is de correctiefactor. Dus om de werkelijke maximale belasting te weten, moet je de maximale belasting van bovenstaande tabel vermenigvuldigen met de juiste correctie factor.

Configuratie van de kabels	Bij 1 kabel	Bij 2 kabels	Bij 3 kabels	Bij 4 kabels	Bij 6 kabels	Bij 10 kabels
Gebundeld in een buis, leiding, aan de muur of op de vloer	1,00	0,80	0,70	0,65	0,57	0,48
In één laag tegen elkaar op de muur of vloer	1,00	0,85	0,79	0,75	0,72	0,70
In één laag met tussen de kabels de buitendiameter van één kabel op de muur of vloer	1,00	0,94	0,90	0,90	0,90	0,90
In één laag tegen elkaar aan het plafond	0,95	0,81	0,72	0,68	0,64	0,61
In één laag met tussen de kabel de buitendiameter van één kabel aan het plafond	0,95	0,85	0,85	0,85	0,85	0,85

Er zijn nog meer correctiefactoren, zoals de omgevingstemperatuur. Deze temperaturen zijn vanaf 40^oC met een adertemperatuur van 60^oC, dus dat zal thuis niet snel voorkomen.


Industriële rubberkabels, deze zullen in thuissituaties niet vaak voorkomen:
Zie Note 2 wat wij bedoelen met Industriële kabels.

Ader	Litze (soepel), 2 aders belast zonder buitenmantel	Litze (soepel), 3 aders belast zonder buitenmantel	Litze (soepel), 2 aders belast met buitenmantel	Litze (soepel), 3 aders belast met buitenmantel	Litze (soepel), 3 aders belast met buitenmantel (4 aderige kabel)	Litze (soepel), 3 aders belast met buitenmantel (5 aderige kabel)
Diameter ader in mm2	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A
1	-	-	15	12,5	13	13,5
1,5	19	16,5	18,5	15,5	16	16,5
2,5	26	22	25	21	22	23
4	34	30	34	29	30	30
6	43	38	43	36	37	38
10	60	53	60	51	52	54

Zie ook Note 3 voor meer uitleg over de opbouw van kabels
Ook hier zijn er correctiefactoren, maar vooral op temperatuur, wij vinden het niet nodig om deze te vermelden. Want als je deze correctiefactoren nodig hebt, heb je een flinke installatie.

Merken
Er kan verschil in de kwaliteit van kabels zitten. Dit heeft er mee te maken dat er voor een kabelleverancier voor een bepaalde kabel een bepalende kabel weerstand te hebben. Als dit mogelijk gemaakt kan worden doormiddel van minder koper in de kabel. Dus een kleiner kabeldiameter. Zal dit de fabrikant zeker doen. Bekendere merken zal dit minder snel doen. Dus kies voor een bekent merk. En niet voor de laagste prijs te gaan.
Enkele bekende merken voor draad en kabel zijn:

• Donné
• Draka
• Eupen
• TKF (Twentse Kabel Fabriek)
• Eldra

Zonnepanelen of andere terug leverende apparatuur

Terugleveraars, zoals zonnepanelen, windmolens, (micro)wkk's, etc op een meterkast aansluiten is eigenlijk heel erg simpel, er gelden qua stromen, draaddiameters en groepen dezelfde eisen als voor normale verbruikersgroepen.
Dus een zonnepaneel installatie van 3000W mag op een 16A zekering.

Waar moet je rekening mee houden:
Op een verbruikersgroep mag geen terugleverende apparatuur zitten. Die moeten altijd een eigen groep hebben. Omdat de PV-installatie middels een aparte groep is aangesloten hoeft deze niet voorzien te zijn van een aardlekbeveiliging wanneer de omvormer een trafo heeft (bijna geen enkele meer) of voldoet aan de VDE 0126 (bijna allemaal). De huisinstallatie dient wel voorzien te zijn van een goede aarding. Ook dient de omvormer zowel aan de AC als DC zijde voorzien te zijn van een lastscheider. Voor de AC zijde voldoet de zekeringsautomaat in de meterkast wanneer de regels worden gevolgd. Er bestaat dus geen verplichting om een omvormer in de buurt zichtbaar af te kunnen schakelen (werkschakelaar/voedingskabel met stekkerverbinding), verstandig is het echter wel. Een werkschakelaar is een schakelaar die alle polen verbindt/verbreekt.
Dit een werkschakelaar:

Of schematisch:

Dit is natuurlijk een twee polige werkschakelaar.

Voor meer info zie: Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 5
Top

Uitleg aansluiten:

Zorg ervoor dat je zeker weet met wat je mee bezig bent en dat je gelijk stopt als er je er niet meer uitkomt. Doe je dit niet, dan kan je in het ergste geval onder spanning komen te staan en daar aan overlijden. Houd ook zeker de veiligheidsregels in acht en volg ze op.

Gereedschappen

Als je bezig gaat met je groepenkast en/of je gaat bezig met elektra in huis aanleggen gebruik je voornamelijk de volgende gereedschappen:

Gereedschap	wat doe / kan je ermee	Voorbeeld foto
Spanningszoeker	Een van de bekendste gereedschappen om te controleren of ergens nog spanning op staat is de spanningszoeker. Dit is een "schroevendraaier" waarbij je de "punt" in een stopcontact steekt en een vinger op de achterkant legt. Zodra het lampje gaat branden in de spanningszoeker staat er nog spanning op het stopcontact. Probeer deze spanningszoeker zoveel mogelijk te voorkomen, een betere en veiligere optie is de hieronder genoemde Duspol. Een spanningszoeker laat niet zien of iets stroomloos is.
Duspol	Een Duspol is de betere/veiligere manier van/voor een spanningszoeker, een duspol bestaat uit 2 delen verbonden met een draad tussen beide. Aan deze twee delen zitten "prikpennen" aan die je in een WCD kan steken. Dan geeft de duspol d.m.v. ledjes (op-één-volgend) of een digitaal display aan of er spanning op het WCD staat en hoeveel. De meeste duspols zijn ook geschikt om bijv. draaiveld-richting te meten (krachtstroom). Zie ook het filmpje over een duspol
SL/PZ1 en SL/PZ2 voor groepenkast componenten	Voor spanningsloos werk. Een SL/PZ1 en SL/PZ2 bit kost samen een paar euro en past in elke bithouder terwijl het de kans op schade minimaliseert t.o.v. een platkop of een pozidrive bit. Vooral als je de schroeven ook echt op moment wilt aan draaien, dat is meestal best zwaar.
(VDE) schroevendraaiers	VDE schroevendraaiers zijn geteste geïsoleerde schroevendraaiers, meestal veilig t/m 1000V AC. Deze zijn goedgekeurd om te werken bij installaties die onder spanning staan. Doordat deze op de punt na geïsoleerd zijn kan je in principe nooit per ongeluk onder spanning komen te staan, als blijkt dat toch nog spanning op bijv. een WCD staat. Dit is voornamelijk belangrijk voor je EIGEN VEILIGHEID
(VDE) zijkniptang	Deze kniptang gebruik je om bijv. draden of kabel door te knippen, let op knip nooit (meerdere) draden door die onder spanning staan! Hierdoor kunnen er stukjes uit je tang knappen!
(VDE) striptang	De striptang gebruik je om de isolatie te verwijderen van losse draden, gebruik bij voorkeur een zelf instellende striptang zodat je de kale koperen aders van de draad niet beschadigt. Deze tang gebruik je niet om de mantel van een meeraderige kabel te strippen, daarvoor gebruik je een kabelmantelstripper.
(VDE)(Kabel)mes	Een kabelmes gebruik je voornamelijk om de mantel van een meer-aderige kabel af te snijden/strippen, dit is te groot/dik voor een normale striptang. Je hebt ook het Jokari kabelmes, deze kan je instellen dat je niet door de mantel van een meeraderige kabel heen gaat. Gebruik dus bijvoorkeur een kabelmes waarbij je de diameter kan instellen als het Jokari mes. Ook wel kabelmantelstripper genoemd.
Trekveer	Een trekveer is een hulpgereedschap om kabels/draden te trekken door buizen. Ze zijn er in verschillende soorten en maten (en daardoor ook prijzen). Gebruik bij voorkeur een stalen trekveer met een binnenveer, deze is iets stugger maar met een dergelijke trekveer kan je beter druk zetten als de trekveer door een moeilijk stukje buis heen moet komen.
Buigveer	Een buigveer is een hulp gereedschap om PVC/Hostalit buizen te buigen, zonder een buigveer knappen deze buizen namelijk dubbel en krijg je er geen draden meer doorheen. Je zorgt dat de buigveer op de plek zit waar je wilt buigen, en dan buig je de buis naar wens. Het is aan te bevelen om te zorgen dat de straal niet kleiner is dan drie keer de diameter, dus R≥3D. Dat is sterk aan te raden, anders wordt het trekken van meerderen draden erg moeilijk.
Aderhulstang	Deze tang gebruik je om adereindhulzen op een flexibele of litze draad te knijpen, bij voorkeur gebruik je een zelf instellende tang hiervoor, deze past zelf zijn druk aan zodat een adereindhuls goed aangeknepen wordt.
Adereindhulzen	Adereindhulzen gebruik je zoals hierboven genoemd voor flexibele of litze draad, ze zijn er in allerlei soorten en maten, voor een enkele draad, en voor dubbele draad (twin hulzen). Met een adereindhuls maak je van het uiteinde van een draad een solide aansluiting, door dit te doen heb je dus eigenlijk het beste van 2 werelden, het gemak van flexibele draad en de fijne aansluiting van solide draad.

Controleer je geïsoleerde gereedschap/VDE gereedschap van te voren of de isolatie niet kapot is, is deze kapot dan dient deze vernieuwd te worden, door de beschadigde isolatie is er namelijk weer de kans ontstaan om onder spanning te komen staan.

Het strippen van draden

Voor we iets kunnen aansluiten, moeten we ervoor zorgen dat de draad gestript is. Dit doen we met een striptang, zoals hierboven genoemd.
Het is belangrijk dat je niet teveel van de mantel weghaalt. Zorg ervoor dat je niet meer dan nodig stript. Op de verpakking van een component staat meestal hoe ver je moet aanstrippen.
Even een foto voor de duidelijkheid:

Controleren op spanning

Voor dat je kan beginnen met klussen moet je er zeker van zijn dat de aansluitingen ook echt spanningsloos zijn. Er is een verschil tussen spanningsloos en stroomloos; dat wordt hier uitgelegd. Dit doe je zo:

1. Meet voordat je begint bij het WCD of er spanning opstaat (dus controleren of het geen geschakeld WCD is). Wanneer er geen spanning op staat, controleer dan ook een ander WCD om er zeker van te zijn dat je WCD of meetapparatuur niet stuk is. Kapotte meetapparatuur geeft immers altijd 0V aan, dus dan weet je nog niets.
2. Schakel de groep af waarmee je bezig wilt/gaat.
3. Zorg dat het duidelijk is dat iemand met die groep bezig is/gaat en dus niet zomaar weer inschakelt, bijvoorbeeld met een tapeje over de groep. Doe de groepenkast/meterkast zo mogelijk op slot en neem de sleutel mee.
4. Controleer op tenminste 1 WCD (met name die je aan het begin hebt gecheckt) met een duspol of er nog spanning op de installatie staat... Controleer ook een andere WCD (waar zeker weten spanning op staat) om nog steeds te weten dan je duspol niet stuk is.
5. Is het spanningsloos? Dan kan je nu veilig aan het werk.
   Is het stroomloos? Dan kan je nu veilig aan het werk.

Zie ook onderstaande video voor een klein voorbeeld hoe en wat je met een duspol werkt.

Perilex

De perilex aansluiting is een aansluiting die vaak gebruikt wordt als WCD bij een kookgroep, krachtgroep en ook voor de aansturing van een ventilatiesysteem. Hierdoor moet je bij een perilex aansluiting altijd weten welke manier van aansluiten gebruikt is, in tegenstelling tot bijvoorbeeld CEE-materiaal, welke altijd dezelfde pin-out hebben. De verschillende manieren van aansluiten zijn zijn:

• Op een twee x 1-fase groep, de kookgroep. Hier zijn er 2 fasen, 2 nullen en een aarde.
• Op een 2-fase groep, een halve krachtgroep. Hier zijn er 2 fasen, 1 nul en een aarde. Deze manier zal niet vaak voorkomen. Eigenlijk is dit een krachtgroep, maar er wordt dan 1-fase niet gebruikt. De pin van een fase is dan ook niet aangesloten.
• Op een 3-fasen groep, een krachtgroep. Hier zijn er 3 fasen, 1 nul en een aarde.

De aarde zit altijd in het midden. Sluit deze ook altijd daarop aan.
Sluit nooit een perilex zomaar aan zonder dat je weet welke aansluitmanier er gebruikt wordt. De perilex-aansluiting kan ook gebruikt worden als aansturing voor bijvoorbeeld ventilatie. Oorspronkelijk is perilex een krachtstroomaansluiting. Voor krachtstroom aansluitingen hebben we het CEE-materiaal. Gebruik bij voorkeur ook deze om verwarring te voorkomen.

Aansluiten op een kookgroep (2 x 1-fase)
Bij het aansluiten van de perilex op een dubbele 1-fase groep geldt het volgende aansluitschema:

Indien er gebruik wordt gemaakt van een 5 aderige kabel, dus 5 kleuren gebruik het volgende schema:

Soms zijn de draden anders dan op bovenstaande plaatjes, let hier op.
Let zowel bij de kookgroep als bij de perilex doos/stekker erop welke aansluitwaarde je hebt (16A of tot 25A) hier zit namelijk verschil in voor de perilex doos en stekker. Zie dit plaatje voor het verschil:

In de praktijd is dit een 25A stekker:


Bij een 1-fase installatie met 2 groepen zijn er dus ook 2 nuldraden noodzakelijk. Deze mogen in de kookplaat niet gezamenlijk gekoppeld worden. Veel importplaten hebben vaak een mogelijkheid voor 2 fases + nul, maar dat kan in NL niet verantwoord op een 1-fase aansluiting gebruikt worden. (De meningen verschillen) Maar in theorie kun je met een dubbele nul die in de plaat gekoppeld wordt een risico op overbelasting creëren. Zodra er 1 nuldraad defect raakt merk je dit niet (de andere doet het immers nog), maar zal er in theorie 32A over die enkele draad gaan met alle gevolgen van dien. Die stroom zal dan verspreid over de fase draden gaan en hierdoor zal de automaat niet afschakelen. (er zijn enkele tweakers die de hele plaat al jaren zonder problemen achter 1x 16A hebben om de hoofdzekering (25A) en de bedrading beter te beveiligen) In andere landen is een kookgroep vaak zwaarder uitgerust dus kan de nul dat aan. Natuurlijk zijn er apparaten die maar één nul aansluiting hebben. Bij zo'n geval moet je beide nul-aders op die klem aansluiten. Zorg er altijd dat je alles goed vastdraait en adereindhulzen gebruikt.

Aansluiten op een krachtgroep (drie fasen in gebruik)
Bij het aansluiten van de perilex op een 3-fasengroep geldt het volgende aansluitschema:


Gebruik de officiële aderkleur voor het aansluiten ervan, dit voorkomt onduidelijkheid.
In de praktijd ziet een aangesloten perilex op een kabel met 5 kleuren er zo uit:

Dit is natuurlijk wel een 3-fase aansluiting.

Soms zijn er bij een kookplaat maar twee fasen van een krachtgroep nodig. Het is handig om tot aan de WCD een echte krachtgroep te maken. Als apparaten een leeg lipje hebt, is deze vaak bedoelt om de derde fase op aan te sluiten. Die zal dan niet gebruikt worden en ook geen risico vormen door bijvoorbeeld de nul aan te raken.

Bij het aansluiten op een krachtgroep is er maar 1 nul nodig, dit heeft met de fasedraaiing te maken, zie ook: Wikipedia: Driefasenspanning

Voor het aansluiten van de stekker aan het apparaat
Gebruik hiervoor een 5G2,5 mm² (of 5G4 mm², zie note 3 voor opbouw van kabels) flexibelle kabel. Deze is ook kant en klaar te koop in de bouwmark:
[url="ttp://media-frontend.tweakwise.com/handyman/medium/10418/scanpart-oven-aansluitkabel-5-x-1-50mm-perilex.png"][/url]
Op de achterkant staat dan welke pin welke kleur draad is:

Net zoals hier zal dat meestal dit de officiële draadkleur voor 3-fase zijn.

Gebruik de standaardkleuren voor het aansluiten van de kookplaat. Je weet op welke pin welke fase zit en welke kleur erbij hoort. Als je het aansluit op een 2*1-fase systeem, gebruik dan deze kleuren:

Kleur (nieuw)	Betekenis
Bruin	Fase 1
Blauw	Nul 1
Zwart	Fase 2
Grijs	Nul 2
Groen/geel	Dit is in alle gevallen de aarde-draad, misbruik deze draad NOOIT voor andere doeleinden dan de aarde-aansluiting!

Zorg ervoor dat je zeker weet welke kleur naar welke pin gaat. Meestal wordt er de officiële draadkleur gebruikt, maar dat kan afwijken.

Wanneer je zelf een perilex stekker eraan moet zetten doe dit dan zo:


Wanneer je alles netjes hebt aangesloten krijg je dit:


Kijk ook zeker bij de vele topics over het aansluiten van een kookplaat. Elke kookplaat is anders, maar er staat eigenlijk altijd in de handleiding hoe je het moet aansluiten.
Bron: https://elektrohonk.info/...iting-van-kooktoestellen/

Kookplaat aansluiten

Waarom heeft een kookplaat 2x 16A? Omdat 1x niet genoeg is, volgens de norm.
Waarom gaat het vaak achter 1x 25A wel goed? Omdat zekeringen voor een korte tijd ver overbelast kunnen worden. Zie de belastbaarheidsgrafiek. Mag je daar op ontwerpen en vervolgens aanleggen? Nee, volgens de norm.

Ook moet bij aanleg de belasting zo gelijkmatig mogelijk over de fases verdeeld worden.

NEN1010 133.2.2:
Al het elektrisch materieel moet gekozen worden in overeenstemming met:
a) de hoogste stroom (effectieve waarde voor wisselstroom) gedurende normaal bedrijf,

NEN1010 433.1:
Ib <= In <= Iz
Ib = de ontwerpstroom
In = de nominale stroom van de beveiliging
Iz = hoogst toelaatbare stroom van de leiding


Het gaat ook om 433.1 en 311 van de NEN 1010 en om artikel 2.33 lid 2 van de Netcode elektriciteit.

In detail:

In de NEN 1010 paragraaf 433.1 staat vrijwel letterlijk wat je in je mail al schreef. Hoofdstuk 433 is "Beveiliging tegen overbelastingsstroom", paragraaf 433.1 is getiteld "Het onderling afstemmen van leidingen en beveiligingstoestellen."

Daar staat dat de je dingen moet afzekeren op minstens de ontwerpstroom. Op zich hebben ze gelijk dat er rekening gehouden mag worden met een gelijktijdigheidsfactor (rubriek 311) bij het bepalen van de ontwerpstroom. Echter, de gelijktijdigheidsfactor "is de verhouding tussen de maximale gelijktijdige belasting van een groep elektrische toestellen of verbruikers binnen een bepaalde periode, en de som van hun individuele maximale belastingen binnen dezelfde periode, uitgedrukt in een numerieke waarde of een
percentage." En daar zit de crux: "maximale gelijktijdige belasting", "een groep elektrische toestellen" en "individuele maximale belastingen". Het gaat dus heel expliciet om de maximale belastingen van de toestellen.

De kookplaat is weliswaar aangesloten over twee automaten, maar is één toestel. Kleiner dan 1 toestel kan zo'n groep toestellen niet worden, dus "de som van de individuele maximale belastingen" is minstens gelijk aan de maximale belasting van de kookplaat. En dat is in het algemeen 7,2 kW oftewel net iets minder dan 32 A.

Het is dus volgens mij niet correct om te stellen dat je mag kijken naar de belasting van de onderdelen van de kookplaat, vervolgens hopen dat je niet alle pitten op vol vermogen zult gebruiken, en het dus afzekeren op minder dan 32 A. Aangezien de hoofdzekering 25 A is, mag een toestel dat 32 A uit die fase wil trekken dus niet worden aangesloten. Of anders gezegd: om zo'n kookplaat te gebruiken moet je 'm verdelen over meerdere fasen, zodat de afzekering van 25 A voldoet aan de eis dat de nominale stroom van de zekering minstens de ontwerpstroom (vanwege de verdeling over 2 fasen nog maar de helft van 32 A, dus nu 16 A) is.

Hun argument gaat dus volgens mij alleen op als je op de 2 automaten van 16 A elk een apart toestel zou aansluiten. Dan mag je gerust zeggen dat het een verantwoordelijkheid is van de gebruiker om niet meerdere toestellen tegelijkertijd op vol vermogen te gebruiken. Maar de kookplaat is, ondanks z'n gekke aansluiting en dat we weten dat ie intern feitelijk bestaat uit 2 enigszins gescheiden apparaten, uiteindelijk toch echt maar 1 toestel, en die moet je op vol vermogen kunnen gebruiken. Door 'm op 1 fase achter een zekering van 25 A aan te sluiten, kun je minder dan 80% van het vermogen gebruiken.

Bij veel kookplaten kun je het vermogen terugregelen. Om de kookplaat te gebruiken op 1 fase die is afgezekerd op 25 A, zul je 'm moeten instellen op een maximum van 5,7 kW. En vanwege de gelijktijdigheidsfactor kan dat trucje om 't binnen de norm te mogen doen, ook alleen als het bij het beredeneren van de gelijktijdigheid realistisch zou blijken dat je geen enkele andere verbruiker op diezelfde fase zou gebruiken terwijl je de kookplaat gebruikt. Het is misschien nog denkbaar dat je de vaatwasser en kookplaat niet tegelijk zult gebruiken (al lijkt dat me vergezocht), maar het idee dat je warmtepomp en kookplaat niet tegelijk zullen worden gebruikt lijkt me echt onrealistisch.

Dat brengt ons bij het volgende onderwerp: de verdeling over de 3 fasen. Daar heeft de NEN 1010 als ik het me goed herinner niet echt een mening over, maar de Netcode wel! In artikel 2.33: "2. Aansluitingen waar [...] een grotere gelijktijdige schijnbare belasting dan 5,75 kVA [...] kan worden verwacht, worden, [...], als driefasen-aansluiting uitgevoerd. Daarbij zorgt de aangeslotene voor een zo veel mogelijk gelijke verdeling van de belasting over de drie fasen.". Ook daarin lees ik een verplichting om een zware verbruiker zoals je kookplaat, te verdelen over meerdere fasen als dat mogelijk is (en dat is het), want dat enkele toestel trekt al meer dan 5,75 kVA (voor het gemak kun je hier in dit geval 5,75 kW lezen).

(Dat artikel in de netcode wordt overigens ook wel eens geopperd om te onderbouwen dat je een 3-fase-aansluiting zou moeten hebben om een normale 7,2 kW kookplaat te mogen hebben. Dat is ook weer niet zo: het gaat hier, in tegenstelling tot de gelijktijdigheid waarbij je uit moet gaan van het maximum vermogen van toestellen, om de verwachte belasting. En daarbij mag je dus wel eventueel de aanname doen dat de gebruiker zelden of nooit alle pitten van de kookplaat tegelijkertijd op vol vermogen zal gebruiken. Maar voor de zekeringen in de groepenkast geldt toch echt het maximum van het toestel als minimum voor de afzekering.)

De basis van @onetime Met dank aan @Juerd voor de uitgebreide goede duidelijke uitleg.

Standaard WCD

Op een WCD zit een N-klem, en een L-klem. Verbind de L-draad/draden met de L-klem en de N-draad/draden met de N-klem. Doe dit eventueel ook voor de aarde (daar staat dan PE of dit symbool:).
Afhankelijk van de installateur heeft elk stopcontact een eigen leiding vanaf de centraaldoos (ster-aanleg) of is er 1 leiding en parallel of serie geschakelde WCD’s, de kleuren zijn hetzelfde, maar het kan dus zijn dat je twee draden van elke kleur vindt, aansluiten gaat hetzelfde.
De parallel/serie aangesloten WCD’s worden meestal dan zo gedaan om de centraaldoos leeg(er) te houden.



Uitleg fimpje:

In bovenstaande video gebruikt men een handmatig in te stellen striptang, deze bij voorkeur niet gebruiken want met een dergelijke striptang verhoog je de kans op het beschadigen van de draden. Zie ook Gereedschap: Striptang

Zorg ervoor dat er altijd adereindhulzen om flexibele aders zitten, zoals ook op deze foto te zien is:

De witte dopjes zijn de adereindhulzen om de aders.

Bij het plaatsen van adereindhulzen op/om litze draad, deze draad na het strippen NIET draaien, het enige wat je mag/moet doen is de draden als het nodig is “glad strijken” zodat deze netjes naar voren toe wijzen.
Dan de adereindhuls erop schuiven en aanpersen.
Als je de draad eerst gaat draaien/twisten en dan de huls plaatst en aanknijpt kan deze lang zo goed niet vast persen op de draad, met als mogelijk gevolg dat je huls los raakt van je draad, dit kan (levens)gevaarlijke situaties veroorzaken


Soorten WCD's in verschillende landen
Over de hele wereld worden zo'n 15 soorten WCD's gebruikt. Diegene waarvan wij denken dat die nuttig zijn om te weten vermelden we hier:

Naam	Aarde	Maximale stroom in A	Voltage (bijna altijd) in V	Landen	Opmerking	Voorbeeld foto
Type C	Nee	2.5	220-240	Bijna heel Europa, Zuid-Amerika en Azië	Stekker past ook in WCD type E en F.
Type E	Ja, pinaarde	16	220-240	België, Frankrijk, Polen, Slowakije en Tsjechië	Stekker past in type C (zonder aarde) en F (soms zonder aarde).
Type F	Ja, randaarde	16	220-240	Bijna heel Europa, Rusland	Stekker past in type C (zonder aarde) en meestal E.
Type G	Ja, pinaarde	13	220-240	Groot-Brittannië, Ierland, Malta, Maleisië en Singapore	Stekker heeft meestal een keramische zekering
Type J	Ja, pinaarde	10	220-240	Zwitserland, Liechtenstein en Rwanda	Stekker type C past ook in WCD type J.
Type K	Ja, pinaarde	16	220-240	Denemarken	Stekker type C en K passen, stekker type E en F past onofficieel ook (zonder aarde).
Type L	Ja, pinaarde	10 en 16	220-240	Italië	Stekker type C en L past 10A WCD.

Bron en het volledige overzicht van de stekkers:www.worldstandards.eu


C* (IEC 60320)
De C* stekkers zijn naast de type F stekkers ook erg bekend. Ze komen overal voor. De bekendste zijn de C5/6, C7/8 en C13/14. Deze vind je overal, zo is de 230V aansluiting van de pc-voeding bijvoorbeeld een C13 en die van je laptop aansluiting heeft meestal C5/C7.

Naam vrouwelijke aansluiting	Naam mannelijke aansluiting	Aarde	Maximale stroom in A	Voorbeeld foto
C5	C6	Ja	2.5
C7	C8	Nee	2.5
C13	C14	Ja	10

Er zijn nog veel meer soorten, zie hiervoor Wikipedia: IEC 60320

CEE materiaal (IEC 60309)
Bij zware belasting, krachstroom en buiten wordt vaak CEE materiaal gebruikt. Er zijn verschillende versie's. De belangrijkste zijn de blauwe 3-polige en de rode 4- en 5-polige stekkers.
De blauwe 3-polige zijn 1-fase en zijn er in een 16A en 32A uitvoering. De rode is driefasen met of zonder nul en in 16A t/m 125A uitvoering.


Dit is een 5-polige 32A CEE stekker, 3 fase + nul + PE.


Dit is een 3-polige 16A CEE stekker, 1 fase + nul + PE.

spoiler:

Koop bij voorkeur schakelmateriaal van gerenommeerde merken (Busch Jaeger/Peha/Gira/Jung/Berker/Mertens), dit vereenvoudigd het aansluiten namelijk ook enorm. Meestal zijn de "goedkope" klusmarkt huismerk stopcontacten e.d. een echte crime om aan te sluiten.

Klik erop om de tekst weer te geven.

Schakelaar aansluiten

Enkelpolige schakelaar
In de meeste gangbare gevallen zal je naar een lichtschakelaar 2 draden hebben lopen (in geval van geen WCD erbij). Namelijk 1 bruine draad, en 1 zwarte draad.
De bruine draad gaat in de L aansluiting (fase aansluiting) en de zwarte draad gaat in de L₁ (of de L₂), deze zitten aan de andere kant v/d schakelaar (bovenkant/onderkant).

L₁en L₂ zijn hier ook gemarkeerd met een pijl. Dit is eigenlijk een wisselschakelaar, tegenwoordig worden die ook gebruikt veel gebruikt in een enkelpolige schakeling. Een echte enkelpolige schakelaar mist simpelweg de L₂.

Wisselschakelaar
In sommige gevallen kan het licht op 2 plaatsen geschakeld worden, bijv. onderaan de trap en bovenaan de trap. In dit geval spreken we van een wisselschakeling of in de volksmond "hotelschakeling", dit is echt iets anders (zie volgende kopje).

Hier is de werkwijze iets anders dan bij de enkele schakelaar.
Hier gaat vanuit de centraaldoos 1 bruine draad naar 1 schakelaar, en vanaf die schakelaar 2 zwarte draden naar de volgende schakelaar. Vanaf de 2^e schakelaar gaat er 1 zwarte draad naar de lamp.
De 2 inkomende/uitgaande zwarte draden komen respectievelijk op L₁en L₂ (zie ook bovenstaande foto).
Dan gaat vanaf de L van de 2^e schakelaar een zwarte draad naar de lamp. Dan natuurlijk ook de N aansluiten op de lamp, (anders werkt die natuurlijk niet ). Het is ook mogelijk dat er naar beide schakelaars een bruine draad gaat, dit komt vooral voor wanneer er ook een WCD bij de schakelaar geplaatst wordt om draden te sparen. Anders zouden er teveel draden door een buis moeten. In de praktijk is dit erg ongebruikelijk en wordt er dan gewoon twee de buis aangelegd.

Hier moet dan nog de aarde draad naar de WCD, dan kom je op 6 draden in een buis.

Hotelschakeling
Een hotelschakeling wordt vaak verward met een wisselschakeling, maar een hotelschakeling is anders. Bij de hotelschakeling wordt er één wisselschakelaar gebruikt om twee lampen om-en-om te schakelen samen met een wisselschakeling.


Serieschakelaar
Bij een serieschakeling is het zo dat er twee lampen geschakeld kunnen worden vanaf één punt. Bij een serieschakelaar is het zo dat er twee zwarte draden en een bruine draad naar toe gaat. De bruine natuurlijk de fase, de zwarte zijn voor de lampen. De schakelaar heeft dan ook twee 'uitgangen', die zijn beide verbonden met een eigen wip. Dit plaatje laat het duidelijk zien:


Er zijn nog meer soorten schakelingen, maar deze zullen hier niet besproken worden. Er naar vragen mag altijd.

Groepenkast aansluiten

Bovenstaande video gaat over een 2^e groepenkast aansluiten in de schuur, wat daarbij niet vergeten moet worden is dat de voedende kabel vanuit de hoofdgroepenkast (in de voorbeeld video in de woning) een extra aardlekautomaat krijgt voor die kabel. Deze kabel heeft dus in totaal 2x een aardlekautomaat en daarna één of meerdere eindgroepen.

Dit is om de veiligheid te garanderen, als deze kabel bijv. door de tuin ligt en iemand begint daar te graven is de kans dat deze kabel door gestoken wordt aanwezig, daarom dus ook in de hoofdgroepenkast een aardlekautomaat, dan slaat deze direct af in geval van een doorgestoken kabel, en zal dus deze kabel (en je schuurtje) zonder stroom komen te zitten.

Schematisch overzicht:

code:

Hoofdgroepenkast                      Subgroepenkast

Aardlekautomaat-----------------------Aardlekautomaat/aardlekschakelaar

                                      |      |      |
                                      |      |      |
                                    Groep1 Groep2 Groep3

Selectiviteit
Als je meerdere automaten of zekeringen achter elkaar wilt zetten, komt er selectiviteit bij kijken. Het is namelijk zo dat je wilt dat de groep het dichts bij de eindverbruiker zit het eerste eruit gaat als er een probleem is. Om daarvoor te zorgen hebben we selectiviteit. Eigenlijk is er bij iedereen minimaal één stap selectiviteit. Namelijk de hoofdzekering/automaat van de netbeheerder en je eigen (meestal 16A) groepen. Hierdoor zal de 16A groep er eerder uit gaan dan de zekering/automaat van de netbeheerder. Het is verplicht om selectief te zijn ten opzichte van de hoofdzekering v/d netbeheerder. Binnen een eigen installatie is dat niet verplicht, maar sterk aanbevolen(hoofdmeterkast <> onderverdeler).
Voor het gemak wordt er nu alleen nog maar over automaten gesproken, dit omdat zekeringen tegenwoordig ouderwets zijn.
Bij selectiviteit is de regel dat de volgende automaat een factor van 1.6 kleiner moet zijn dan de automaat waar deze achter zit. Achter een 25A automaat (die van je netbeheerder) mag dus alles kleiner dan 16A: 25/1.6=16.
En achter een 16A automaat mag dus maximaal een 10A automaat: 16/1.6=10. En achter een hoofdzekeringsautomaat van 40A mag dan alles kleiner of gelijk aan 25A: 40/1.6=25. In de praktijk is een handige vuistregel dat de opeenvolgende automaten afwaarts (vanaf de bron gezien), steeds twee stappen kleiner zijn dan de vorige. Dit geld alleen als er gebruik wordt gemaakt van dezelfde automaten, dus dezelfde serie van een fabrikant, dus met dezelfde kortsluitstroom en karakteristiek. Dit is ook een zeer eenvoudige uitleg, als je een volledig goede installatie wilt aanleggen, zal je dus ook naar de anderen eigenschappen moeten kijken dan de overbelasting stroom.

Top

Korte uitleg over wat elektriciteit is

Elektriciteit is vernoemd naar elektron. Een elektron is het deeltje van een atoom waar een elektrische lading in kan zitten. Bij een verschil in lading gaat er een stroom lopen.
Om het een beetje begrijp baar te maken ga ik het principe uitleggen met behulp van kabouters.
Eerst even vertellen wat de grootheden zijn.

Grootheid	Betekenis	Wat het is tijdens de kabouteruitleg
Vermogen	De hoeveelheid stroom die nodig is om ergens doorheen te komen.	De kracht van de blokjes energie.
Spanning	Het verschil tussen de +-pool en --pool. Hoe hoger de spanningsverschil, hoe sneller de elektriciteit stroomt. Bij een hoge spanning is het vermogen dat de stroom heeft ook hoog.	De snelheid waarmee de kabouters lopen.
Stroomsterkte	De hoeveelheid stroom die er voorbij gaat.	Het aantal kabouters dat er tegelijk is.
Weerstand	De hoeveelheid stroom die tegelijk ergens doorheen kan. Vergelijk het met een snelweg. Veel rijbanen, veel auto's naast elkaar, weinig rijbanen, weinig auto's naast elkaar.	Obstakels als smalle weggetjes/deuren en dergelijke. Het materiaal dat de kabouters tegenhoud.
Energie	Die hoeveelheid stroom die in een bepaalde tijd (meestal een uur) voorbij is gekomen of zal gaan.	Aantal kabouters die er per uur voorbij komen.

Zie het stukje belangrijke formules voor een volledig lijst met de symbolen.

Nu de uitleg:
We gaan vanaf de elektriciteitscentrale, daar krijgen de kabouters hun blokjes energie en ze gaan lopen. Bij de transformator wordt de energie uit de kleine blokjes overgeladen in grote blokjes, daar laten we ze met meerdere 1 blokje nemen, er zullen dus minder blokjes per uur vertrekken (dus een lagere stroomsterke), maar de snelheid zal omhooggaan (hogere spanning), doordat er meer energie in 1 blokje zit, zal het vermogen gelijk blijven. De draden zijn de paden, in dit geval een snelweg. Bij de wijk komen we weer bij een transformatorhuisje aan en daar gebeurt het omgekeerde. Komen we bij een lamp aan, dan zullen de kabouters wat energie uit het blokje laten, die wordt daar omgezet in licht, in de lamp zit een hoge weerstand en er kunnen dus minder kabouters per uur langs. De kWh meter telt hoeveel energie er voorbij is gekomen. Uiteindelijk gaan de kabouters weer terug naar de centrale voor een nieuwe lading energie.

Dit is een uitleg voor leken. Zoals het hier uitgelegd staat klopt in de praktijk niet helemaal, maar het geeft een idee hoe elektriciteit gaat. Mocht er behoefte zijn aan een concretere uitleg zijn, dan zullen wij ons best doen om die te maken. Het wordt dan echter wel echt natuurkunde.

Zie ook de Wikipedia:
Wikipedia: Elektriciteit

De begrippen 'stroom' (ampère), 'spanning' (volt), 'lading' (coulomb), 'weerstand'(ohm) en 'vermogen'(Watt) zijn voor te stellen in een hydraulische analogie als een beekje waardoor water stroomt. Een beek waardoor weinig water stroomt heeft een lage lading (coulomb), als er veel water door stroomt heeft het een hoge lading. De stroom (ampère) is het aantal liters water dat per seconde een bepaald punt van het beekje passeert.
De spanning (volt) is hoe snel het water naar beneden stroomt. Een bergbeek waar het water van een flinke hoogte naar beneden stort heeft een hoge spanning, een beekje in de polder dat rustig voortkabbelt heeft een lage spanning. Vermogen (Watt) geeft aan hoeveel werk het water kan verzetten. Als je een etensbord wilt schoonspoelen, gaat dat sneller en beter in een snelstromende bergbeek dan in een trage polderbeek. Dus hoge spanning geeft meer vermogen.
Maar ook de hoeveelheid water maakt uit. Een polderbeek met weinig spanning (volt), maar wel veel stroom (ampère) maakt de afwas schoner dan een polderbeek met weinig stroom. Ten slotte maakt het ook uit hoeveel obstakels in het water liggen: een beek vol rotsen, oude fietsen en takken heeft door die hoge weerstand(ohm) weinig stroom (ampère). Als je de rotzooi weghaalt, zie je gelijk de stroom (ampère) omhoog gaan. Maar als het water te snel wegstroomt en de planten droog komen te staan kan je door wat weerstand(ohm) zoals bakstenen of takken toe te voegen, de stroom (ampère) regelen.

Bron: Wikipedia: Ampère (eenheid)

Zie ook deze filmpjes:

En een wat natuurkundigere:

Top

Alle stroomverbruikers zijn parallel geschakeld. Voor wie het verschil niet weet:



Je sluit zoveel mogelijk parallel aan om te voorkomen dat bijv. lampje/gebruiker 1 kapot is/gaat en dat de rest daarna niet meer werkt. In een parallelle aansluiting heeft iedere lamp/gebruiker dus zijn eigen (geschakelde)fase en nul.
Denk dat vrijwel iedereen ook het rotgeintje wel kent van de kerstversiering in de boom waarvan je 1 lampje net even iets loshaalt en de rest het dus dan niet meer doet >> een serie schakeling dus.

driefasenspanning (krachtstroom)

Bij een driefasen installatie heb je drie fasen en één nul. Er is maar één nul nodig, omdat door het onderlinge faseverschil van 120° de stroom door de nul nooit groter zal zijn dan één enkele fasestroom.

Bij een driehoekschakeling is er geen nul nodig, dit komt doordat een apparaat tussen de fasen zit en niet tussen een fase en nul. Dit kan alleen als elke fase exact hetzelfde belast is. Bijvoorbeeld bij een 3-fase motor (al bestaan er natuurlijk ook uitzonderingen).
Bij een driehoekschaking staat tussen de fasen onderling 400V.


Wanneer er wel een nul is, hebben we het over een sterschakeling. Hier staat tussen de nul en een fase 230V en tussen de fasen onderling weer 400V.

Er is maar één nul nodig bij driefasenspanning. Dit komt door de onderlinge fasedraaiing van 120^o of ⅔π radiaal. Een andere benaming van driefasenspanning is draaistroom, dit komt dus door de fasedraaiing.
Dit plaatje laat goed zien hoe deze fasedraaiing ontstaat. De magneet van de transformator (rotor) draait achter elkaar langs de verschillende spoelen die fysiek 120^o van elkaar staan. Hierdoor wekt elke spoel vlakt na elkaar een eigen wisselspanning op. De sinus van deze spanningen is elke keer hetzelfde, maar de maximale spanning is vlak achter elkaar.

Hierdoor kan de maximale stroom maar die van één fase zijn. Dat laat dit plaatje zien:


Zwevende nul
Het gevaar van een driefasensysteem is dat je een zwevende nul kan krijgen. Bij een zwevende nul is de nul niet meer goed verbonden met het sterpunt van de wijktrafo. De oorzaak kan binnenshuis liggen (bijvoorbeeld in de meterkast bij de hoofdschakelaar, maar ook binnen een driefasen eindgroep) of buitenshuis op het stuk van de netbeheerder. Bij een zwevende nul is alles achter de oorzaak van de zwevende nul in gevaar. De nul wordt nu naar de meest belaste fase getrokken, hierdoor is de fasespanning tussen de twee andere fase geen 230V meer.
Je krijt dus dit:


Je ziet dus dat de apparaten via de nul tussen 2 fasen geschakeld zijn. Zoals eerder verteld is, loopt er dus 400V door de apparaten. Dit is daarom erg gevaarlijk. Je apparaten kunnen deze spanning niet aan en gaan stuk, want de meeste apparaten hebben een bereik van 110V/AC tot 240V/AC. De 400 volt die dan door een apparaat gaat is dan natuurlijk veel te hoog.

Op wijkniveau heb je ook sprake van een sterschakeling, hier moet je de huizen als apparaat zien, dan krijgt elk huis één fase en de nul. Bij een drie-fase aansluiting krijg je natuurlijk alle drie de fase en de nul.

Zie ook de Wikipedia.

Spanningsloos of stroomloos

Om het verschil duidelijk te maken moeten we eerst weten wat spanning en stroom is.
Stroom is het bewegen van elektronen door een kabel. Stroom kan je dus op één punt meten. Je meet dan in serie met de stroom kring. Als een apparaat aan staat verbruikt deze dus altijd stroom.

Spanning is het potentiaalverschil tussen twee punten. Bijvoorbeeld de fase en nul van een installatie. Of de plus en min van de batterij. Om de spanning te meten moet je dus tussen twee punten meten, hierbij ben je parallel aan de voeding aan het meten.

Als je een apparaat volledig uitschakelt is de kabel daar naartoe stroomloos maar niet spanningsloos. Er is niet spanningsloos, want er is nog steeds een potentiaalverschil. Als je ook de stekker uit het stopcontact haalt is de kabel spanningsloos. Er kan dan ook geen stroom meer lopen, want er is geen potentiaalverschil.

Volgens de NEN3140 mag je pas van spanningsloos spreken als alle actieve delen van alle voedingsbronnen zijn gescheiden, ook de nul moet worden gescheiden. Het schakelmateriaal wat is gebruikt om de installatie te scheiden moet zijn beveiligd tegen opnieuw inschakelen, bij voorkeur door vergrendeling van het bedieningsmechanisme of door het nemen van gelijkwaardige maatregelen. Spanningsloze toestand mag uitsluitend worden vastgesteld met een dubbelpolige spanningsaanwijzer welke voldoet aan NEN-EN-IEC 61243-3. De spanningsaanwijzer moet onmiddellijk voor én na gebruik worden gecontroleerd op goede werking. Als niet met zekerheid vaststaat dat alle delen van de installatie spanningsloos blijven gedurende de werkzaamheden, moeten alle actieve delen worden geaard en kortgesloten.

Formules

Tabel met de eenheden en grootheden die in de Elektra gebruikt worden:

. SI-Symbool .	. Eenheid .	. Symbool .	. Grootheid .
P	Watt	W	Vermogen
U	Volt	V	Spanning
I	Ampère	A	Stroomsterkte
R	Ohm	Ω	Weerstand
E	Wattuur	Wh	Energie
t	Uur	h	tijd

Soms wordt er een k voor een eenheid gezet, dit is de k van kilo dat betekent 1000, bijvoorbeeld: 1kW = 1000W. Dat kan ook met de m van mili (1 duizendste) of M van Mega (1 000 000).

Dit zijn een aantal formules die je vaak nodig hebt:

. Vermogen .	. Spanning .	. Energie .
P = U * I	U = I * R	E = P * t
I = P / U	R = U / I	P = E / t
U = P / I	I = U / R	t = E / P

Bron: ESDsite.nl

Voorbeeld 1:
Je wilt het maximale op te nemen vermogen van een normale groep berekenen.
Je weet:
I = 16A
U = 230V
P = ?

We nemen dan de formule waar P = staat, en aan de andere kant iets met U en I:
P = U * I
P = 2300 * 16 = 3680W
3680W is het maximaal op te nemen vermogen van een 16A groep.

Voorbeeld 2:
Je wilt weten wat de stroomsterkte van een waterkoker is.
Je weet:
U = 230V
P = 1380W
I = ?
Formule:
I = P / U
I = 1380 / 230 = 6
De stroomsterkte is dus 6A.


Voorbeeld 3:
Je wilt de weerstand van het verwarmingselement van de waterkoker bereken.
Je weet:
U = 230V
I = 6A
R = ?

Formule:
R = U / I
R = 230 / 6 = 38,3

Dus de weerstand is ongeveer 38Ω
Top

Note 1
De L staat voor fase, de N voor nul. Een kookgroep heeft 2 fases met een 2 bijbehorende nullen. Wanneer 1-fase overbelast raakt zullen beide fases uitgeschakeld worden.
Terug naar kookgroep

Note 2
Wat wij o.a. bedoelen met "standaard kabels":
• VMVL snoer
• Apparaatsnoer (dit is meestal kant en klare kabel met al een stekker eraan)
• H03VVH2-F
• H03VV-F
• H05VV-F

Wat wij o.a. bedoelen met "industriële rubberkabels":
• H07RN-F
• H05RN-F
• A07RN-F
Terug naar kabeldiameters

Note 3

1. Bestemming
   • H - geharmoniseerde leiding
   • A - nationaal erkende leiding
2. Nominale spanning in V
   • 03 - 300/300V
   • 05 - 300/500V
   • 07 - 450/750V
3. Isolatiebekledingen
   • V - PVC
   • R - Natuurlijk of synthetisch rubber
   • S - Silicone rubber
   • B - Synthetisch rubber
   • Z - Halogeenvrij
4. Mantel
   • V - PVC
   • R - Natuurlijk of synthetisch rubber PE
   • N - Neopreen rubber
   • J - Glasvezel vlechtwerk
   • T - Textiel vlechtwerk
   • Q - Polyurethaan
5. Soort kern
   • U - ronde kern met één draad (solide draad)
   • R - ronde kern met meer draden (litze draad)
   • K - fijndradig voor vaste installatie
   • F - fijndradig voor bewegende leidingen
   • H - zeer fijndradig voor bewegende leidingen
   • Y - Lan/litze
6. Aantal draden
7. Aardleiding
   • G - Met groen/gele draad
   • X - Zonder aardeleiding
8. Kerndiameter v/d losse aders in de kabel

Deze tabel betreft kabel die NIET voor vaste installatie is bedoelt.
Terug naar kabeldiameters
Terug naar aanlsuiten perilex

Nawoord

Wij willen iedereen die deze uitgebreide post heeft gelezen graag bedanken hiervoor.
Mochten er nog vragen zijn, dingen die beter uitgelegd kunnen worden of anders moeten, laat het weten in het topic of stuur een van ons een DM. Vind je deze TS mooi en uitgebreid, geef dan een thumbs-up.

Wij willen iedereen die een aanvulling heeft geleverd extra bedanken.
Deze post is aangevuld/verbeterd door:

@SA007	@FrankHe	@Stoney3K	@Xander	@cj1	@Peetz0r	@Raies
@Onbekend	@sypie	@markje1	@zekerpixels	@DJSmiley	@Jim423	@Techneut
@TimoDimo	@ikke-niet	@Milmoor	@streamnl	@devino	@somejan	@RoadRunner84
@Anoniem: 38038	@Anoniem: 203842

©T.Kreeftmeijer, Cobo, Annuk en onetime. Wij zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade door fouten in deze post.
Top

[ Voor 7% gewijzigd door onetime op 08-10-2024 18:44 . Reden: link - video: valse automaat is in het echt een schakelaar ]

[Xander]

Skynett schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 09:50:
@Brrrtje?
Je hele theorie is niet waar. De digitale klok wordt niet afgeleid van de netfrequentie.

teacher schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 11:46:
[...]

nou...

[YouTube: European clocks ran slow for a bit. British clocks didn't.]


leesvoer: https://www.reuters.com/a...pean-clocks-idUSL5N1QP2FF

Leesvoer vind je ook dichter bij huis:
.geek: Frequentieschommeling laat digitale klokjes vijf minuten achterlopen

Het zou dus wel kunnen dat de netfrequentie invloed heeft op een klok.

Het kan echter niet dat dit 1 van 2 klokken beïnvloedt.

[Rud013]

Goedemiddag

Ik ben vrij nieuw hier. Heb al aardig wat topics doorgespit, maar kom niet op een juiste antwoord, dus wil ik de 2 vragen hier stellen.


Afgelopen week heb ik een elektrische auto gekocht (Renault Zoe 22kw)
Echter wilt de auto niet opladen via het stopcontact (geeft een foutmelding bij het laden)
Bij alle geaarde stopcontacten op iedere verdieping/keuken/garage krijg ik dezelfde fout.

Bij 2 buren ook getest en komt dit probleem niet voor. Laden start gelijk via het stopcontact.

In mijn huis heb ik echter een noodoplossing. Op zolder bij de aansluiting van mijn zonnepanelen zit een stopcontact op een aparte groep. Hier laadt de auto wel op. Dit is een noodoplossing, want iedere keer een verlengsnoer uit het dakraam is een no-go.

Ik heb een electricien gebeld, maar die kan pas over 4 weken, dus wil alvast wat info inwinnen.

Kan er iets van een over- of onderspanning in mijn aansluiting zitten, waar de auto gevoelig voor is? of iemand die ervaring heeft met de situatie die ik beschrijf?

en vraag 2.
Ik wil een een eenvoudige laadpaal monteren op mijn huidige aansluiting (1fase 35A afgezekert)
Wat moet ik hiervoor aanpassen in mijn meterkast?
Ik wil het volgende:

Een laadpaal 1fase, 16A
een extra groep (op 16 of 20A afgezekert) (is dit de juiste?)
een 3fase kabel, 2.5mm trekken vanaf de meterkast naar de voorgevel van de garage.
(Alvast een 3 fase, want misschien dat ik later mijn aansluiting laat overzetten en dan ligt de kabel er iig al)

[ Voor 23% gewijzigd door Rud013 op 14-03-2023 12:29 . Reden: fotos toegevoegd ]

[SniperGuy]

Dat stukje over de schroevendraaier spanningszoekers moet natuurlijk aangepast worden: je meet de spanning en niet de stroom
Bovendien kan je een schroevendraaier spanning meten zonder een nul voorhanden te hebben. Met een duspol heb je toch echt een aangesloten nul nodig!
Ipv van een schroevendraaierspanningsmeter kan je beter een contactloze spanningstester gebruiken

[FrankHe]

Enkele jaren geleden was er een (zakelijk) conflict in de Balkan wat resulteerde een tijdelijk lagere frequentie op het Europese net. Dat hebben ze later goedgemaakt door de netfrequentie een tijdje hoger te maken zodat alle synchrone klokken uiteindelijk weer netjes liepen.

[onetime]

Ben bezig de topicstart door te lopen. @SniperGuy

[Stoney3K]

FrankHe schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:26:
Enkele jaren geleden was er een (zakelijk) conflict in de Balkan wat resulteerde een tijdelijk lagere frequentie op het Europese net. Dat hebben ze later goedgemaakt door de netfrequentie een tijdje hoger te maken zodat alle synchrone klokken uiteindelijk weer netjes liepen.

De netfrequentie wordt ook gebruikt om de netspanning te regelen, de frequentie is in feite het 'gaspedaal' voor de generatoren van de elektriciteitscentrales. Bij meer belasting gaan de generatoren langzamer draaien, waardoor de frequentie een fractie omlaag gaat, en de centrales proberen om op te toeren zodat de frequentie weer op 50Hz uitkomt.

In principe is het systeem ook zo opgezet dat de gemiddelde frequentie over één etmaal ook 50Hz blijft, zodat alle klokken die achter lopen op een bepaald tijdstip diezelfde tijd ook weer inhalen.

[onetime]

Rud013 schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:25:
[Afbeelding]

[Afbeelding]


Goedemiddag

Ik ben vrij nieuw hier. Heb al aardig wat topics doorgespit, maar kom niet op een juiste antwoord, dus wil ik de 2 vragen hier stellen.


Afgelopen week heb ik een elektrische auto gekocht (Renault Zoe 22kw)
Echter wilt de auto niet opladen via het stopcontact (geeft een foutmelding bij het laden)
Bij alle geaarde stopcontacten op iedere verdieping/keuken/garage krijg ik dezelfde fout.

Bij 2 buren ook getest en komt dit probleem niet voor. Laden start gelijk via het stopcontact.

In mijn huis heb ik echter een noodoplossing. Op zolder bij de aansluiting van mijn zonnepanelen zit een stopcontact op een aparte groep. Hier laadt de auto wel op. Dit is een noodoplossing, want iedere keer een verlengsnoer uit het dakraam is een no-go.

Ik heb een electricien gebeld, maar die kan pas over 4 weken, dus wil alvast wat info inwinnen.

Kan er iets van een over- of onderspanning in mijn aansluiting zitten, waar de auto gevoelig voor is? of iemand die ervaring heeft met de situatie die ik beschrijf?

en vraag 2.
Ik wil een een eenvoudige laadpaal monteren op mijn huidige aansluiting (1fase 35A afgezekert)
Wat moet ik hiervoor aanpassen in mijn meterkast?
Ik wil het volgende:

Een laadpaal 1fase, 16A
een extra groep (op 16 of 20A afgezekert) (is dit de juiste?)
een 3fase kabel, 2.5mm trekken vanaf de meterkast naar de voorgevel van de garage.
(Alvast een 3 fase, want misschien dat ik later mijn aansluiting laat overzetten en dan ligt de kabel er iig al)
[Afbeelding]

[Afbeelding]

Je hebt waarschijnlijk een probleem met de aarding in je huis. Ik kon eerst aan een ongeaard stopcontact opladen, maar toen was het droog. Toen het vochtig was werkte dat niet meer, foutmelding. Met verlengsnoer naar geaard stopcontact en sindsdien werkt het zonder mankeren.

Voor je laadpaal wordt hier meestal aangeraden om één van de in de topicstart genoemde merken te gebruiken.
Andere onbekendere merken zoals wat jij voorstelt worden hier vaker problemen mee gezien.

[ds23man]

Stoney3K schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:30:
[...]


De netfrequentie wordt ook gebruikt om de netspanning te regelen, de frequentie is in feite het 'gaspedaal' voor de generatoren van de elektriciteitscentrales. Bij meer belasting gaan de generatoren langzamer draaien, waardoor de frequentie een fractie omlaag gaat, en de centrales proberen om op te toeren zodat de frequentie weer op 50Hz uitkomt.

In principe is het systeem ook zo opgezet dat de gemiddelde frequentie over één etmaal ook 50Hz blijft, zodat alle klokken die achter lopen op een bepaald tijdstip diezelfde tijd ook weer inhalen.

Voordat het een beetje duidelijk was wat er aan de hand was ben ik weken bezig geweest om steeds de klokken weer op tijd te zetten, daarna weer weken omdat ze steeds voor gingen lopen door de inhaalactie. Al met al was het stront irritant....

[Gizz]

Rud013 schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:25:
Echter wilt de auto niet opladen via het stopcontact (geeft een foutmelding bij het laden)

Kun je het iets specifieker maken dan 'een foutmelding'? Wat is de foutmelding?

[Stoney3K]

onetime schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:38:
[...]Voor je laadpaal wordt hier meestal aangeraden om één van de in de topicstart genoemde merken te gebruiken.
Andere onbekendere merken zoals wat jij voorstelt worden hier vaker problemen mee gezien.

Enkelfasige laadpalen, zijn die normaal max 16A, dus eigenlijk met een normale WCD? Of zijn er ook laadpalen waar je meer stroom uit kan trekken?

Een 20A laadpaal zou ik in dit geval niet aanraden omdat je dan in de knoei komt met je selectiviteit tov. de hoofdzekering. En de auto opladen en tegelijk de was aanzetten of koffie maken kun je dan vergeten, tenzij je graag hebt dat het heel donker wordt in huis.

[ds23man]

onetime schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:27:
Ben bezig de topicstart door te lopen. @SniperGuy

Een toevoeging wat betreft de wettelijke status van de Nen 1010 mag ook toegevoegd worden, daar is regelmatig verwarring over.

[Rud013]

Gizz schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:46:
[...]

Kun je het iets specifieker maken dan 'een foutmelding'? Wat is de foutmelding?

[True]

Als we toch bezig zijn, de afbeeldingen in de TS updaten naar werkende afbeeldingen en die eventueel zelf hosten als dit deel weer 6 jaar verder kan, zullen afbeeldingen op een gegeven moment ontoegankelijk worden.

@onetime @T.Kreeftmeijer

[ Voor 9% gewijzigd door True op 14-03-2023 12:58 ]

[Rud013]

onetime schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:38:
[...]

Je hebt waarschijnlijk een probleem met de aarding in je huis. Ik kon eerst aan een ongeaard stopcontact opladen, maar toen was het droog. Toen het vochtig was werkte dat niet meer, foutmelding. Met verlengsnoer naar geaard stopcontact en sindsdien werkt het zonder mankeren.

Voor je laadpaal wordt hier meestal aangeraden om één van de in de topicstart genoemde merken te gebruiken.
Andere onbekendere merken zoals wat jij voorstelt worden hier vaker problemen mee gezien.

Volgens mij maakt hij geen verbinding, als je een niet geaard stopcontact gebruikt.
Het volgens mij geprobeerd in de gang (waar een niet geaard stopcontact zit) en deze gaf geen melding dat er iets aangesloten is. Zal het straks opnieuw proberen na werk.

Bedankt voor je reactie!

[onetime]

Stoney3K schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:48:
[...] Enkelfasige laadpalen, zijn die normaal max 16A, dus eigenlijk met een normale WCD? Of zijn er ook laadpalen waar je meer stroom uit kan trekken?

Een laadpaal gebruikt meestal een type2 stekker, "Mennekes"

Een 20A laadpaal zou ik in dit geval niet aanraden omdat je dan in de knoei komt met je selectiviteit tov. de hoofdzekering. En de auto opladen en tegelijk de was aanzetten of koffie maken kun je dan vergeten, tenzij je graag hebt dat het heel donker wordt in huis.

Er zou zelfs, een 32A laadpaal kunnen op een 1x 25A net-aansluiting, mits deze de netbelasting monitort, en dan ook de zonne-opbrengst de auto in stuurt. Een Zappi, bijvoorbeeld, al zijn er tegenwoordig meer.

[onetime]

True schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:57:
Als we toch bezig zijn, de afbeeldingen in de TS updaten naar werkende afbeeldingen en die eventueel zelf hosten als dit deel weer 6 jaar verder kan, zullen afbeeldingen op een gegeven moment ontoegankelijk worden.

@onetime @T.Kreeftmeijer

onetime in "Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 2" gemist?

[Stoney3K]

onetime schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 13:03:
[...]

Een laadpaal gebruikt meestal een type2 stekker, "Mennekes"

Blauwe CEEform dus. Dacht ik al, al vraag ik me af of dat in deze situatie handig is, tenzij je zoals je zegt een "slimme" laadpaal gebruikt. Blijf je nog altijd wel zitten met de selectiviteit in geval van kortsluiting -- gaat de aansluiting kort, dan klapt je hoofdzekering er uit en ben je in de aap gelogeerd.

Het verschil tussen een 20A en een 16A aansluiting is niet gigantisch, tenzij de auto via het standaard 230V oplaadsnoer echt maar heel langzaam wil opladen.

[ Voor 15% gewijzigd door Stoney3K op 14-03-2023 13:06 ]

[onetime]

@Stoney3K Nee, dat is echt iets anders.

[Killing Time]

Ik lees in de ts het volgende:

In de praktijk betekent dit dat 6mm2 VDS montagedraad (H07V2-K) (soepele/litze draad) tussen de componenten (dus tussen hoofdschakelaar > ALS en tussen ALS > eindgroep) over het algemeen voldoet.

Maar ik ben dus op net op zoek waar "over het algemeen" eindigt Met 3x25A hoofdschakelaar moet dat over het algemeen wel goed komen, maar als er tot 3x16A aan zonne-energie toe kan worden gevoegd kan er over de interne bedrading toch al weer 41A lopen.

Dit zal in de praktijk waarschijnlijk maar zelden en kortstondig voorkomen, maar volgens mij worden er bij PV inmiddels ook al 63A aardlekschakelaars aangeraden, dus het gebeurt toch vaak genoeg dat er met het ontwerp rekening mee wordt gehouden.

Wat zegt Tweakers? Moeten we bij 3x25 invoer en 3x16 aan zon aan de 10mm2, of gaat 6mm2 voldoen?

[Stoney3K]

onetime schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 13:08:
@Stoney3K Nee, dat is echt iets anders.

Ah, dat is er zo een:

[Rud013]

Stoney3K schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 13:05:
[...]


Blauwe CEEform dus. Dacht ik al, al vraag ik me af of dat in deze situatie handig is, tenzij je zoals je zegt een "slimme" laadpaal gebruikt. Blijf je nog altijd wel zitten met de selectiviteit in geval van kortsluiting -- gaat de aansluiting kort, dan klapt je hoofdzekering er uit en ben je in de aap gelogeerd.

Het verschil tussen een 20A en een 16A aansluiting is niet gigantisch, tenzij de auto via het standaard 230V oplaadsnoer echt maar heel langzaam wil opladen.

geen slimme laadpaal

een new motion uit 2017 volgens mij zonder abonnement. op de sticker staat 1 fase 16A

[mcDavid]

Killing Time schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 13:09:
Ik lees in de ts het volgende:

[...]

Maar ik ben dus op net op zoek waar "over het algemeen" eindigt Met 3x25A hoofdschakelaar moet dat over het algemeen wel goed komen, maar als er tot 3x16A aan zonne-energie toe kan worden gevoegd kan er over de interne bedrading toch al weer 41A lopen.

Dit zal in de praktijk waarschijnlijk maar zelden en kortstondig voorkomen, maar volgens mij worden er bij PV inmiddels ook al 63A aardlekschakelaars aangeraden, dus het gebeurt toch vaak genoeg dat er met het ontwerp rekening mee wordt gehouden.

Wat zegt Tweakers? Moeten we bij 3x25 invoer en 3x16 aan zon aan de 10mm2, of gaat 6mm2 voldoen?

Volgens mij wordt hier over het algemeen gesteld dat 25+16=41A nog wel binnen acceptabele marges valt voor een 40A groepenkast. Heb je een éénfase groepenkast (waar de hoofdzekering meestal 35 of 40A is) dan wordt wel aangeraden óf de hele meterkast 63A geschikt te maken, óf (veel makkelijker en goedkoper) een extra 40A zekering tussen beide invoerpunten en de rest van de meterkast te zetten.

[paQ]

Nou heb heel de reut maar eens gefatsoeneerd zo ver als dat nu mogelijk was.
Dit was net na het plaatsen van de omschakelaar tussen PAP en SAP


En nu is het zo

Ook alvast een 3e aardlekautomaat geplaatst voor de 3e omvormer. Dan hoef ik hem maar in te prikken.

[dreamscape]

EMAT vervangen door ABB, dat ziet er al uit als een prima upgrade. Al is het jammer dat er een EATON gesneuveld is.

[Paul]

Killing Time schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 13:09:
maar als er tot 3x16A aan zonne-energie toe kan worden gevoegd kan er over de interne bedrading toch al weer 41A lopen.

Staat de zekering het toe om 3x16A toe te voegen? Ja. Zal een omvormer die op een 16A krachtgroep hoort te worden gezekerd dat ooit halen? Nee...

Als je verwacht dat de omvormer 3x16A levert, dan zet je deze op een 3x20A (of hogere) zekering, om te voorkomen dat de zekering klapt bij normaal gebruik. Zekeringen zijn er om te beschermen tegen abnormaal gebruik, en "de te verwachten hoeveelheid terugleveren" is geen abnormaal gebruik

Dat is (mijns inziens) dan ook meteen de reden dat men het met 25+16 hier over het algemeen wel toelaatbaar acht: die 16 haal je niet. En in tegenstelling tot wat je netbeheerder levert zijn bij de omvormer je panelen de zwakste schakel. Een kortsluiting bij een gebruiker zorgt er niet voor dat je ineens 17 of 18 A uit je zonnepanelen trekt.

[Stoney3K]

Paul schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 14:38:
[...]
Als je verwacht dat de omvormer 3x16A levert, dan zet je deze op een 3x20A (of hogere) zekering, om te voorkomen dat de zekering klapt bij normaal gebruik. Zekeringen zijn er om te beschermen tegen abnormaal gebruik, en "de te verwachten hoeveelheid terugleveren" is geen abnormaal gebruik

Een automaat met een 16A B- of C-karakteristiek is er toch op berekend dat er continu 16A stroom kan lopen?

En zekeringen beschermen niet primair tegen abnormaal gebruik, maar vooral tegen schade door brand als gevolg van een kortsluiting of overbelasting, meestal veroorzaakt door beschadigde kabels.

[ Voor 17% gewijzigd door Stoney3K op 14-03-2023 14:43 ]

[paQ]

dreamscape schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 14:35:
EMAT vervangen door ABB, dat ziet er al uit als een prima upgrade. Al is het jammer dat er een EATON gesneuveld is.

reserve

[FrankHe]

Stoney3K schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:30:
[...]

De netfrequentie wordt ook gebruikt om de netspanning te regelen, de frequentie is in feite het 'gaspedaal' voor de generatoren van de elektriciteitscentrales. Bij meer belasting gaan de generatoren langzamer draaien, waardoor de frequentie een fractie omlaag gaat, en de centrales proberen om op te toeren zodat de frequentie weer op 50Hz uitkomt.

In principe is het systeem ook zo opgezet dat de gemiddelde frequentie over één etmaal ook 50Hz blijft, zodat alle klokken die achter lopen op een bepaald tijdstip diezelfde tijd ook weer inhalen.

Ik refereerde hier aan:

Xander schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:22:
[...]

Leesvoer vind je ook dichter bij huis:
.geek: Frequentieschommeling laat digitale klokjes vijf minuten achterlopen

Het zou dus wel kunnen dat de netfrequentie invloed heeft op een klok.

Het kan echter niet dat dit 1 van 2 klokken beïnvloedt.

Of te wel:
.geek: Frequentieschommeling laat digitale klokjes vijf minuten achterlopen
en
Je wekker loopt 6 minuten achter door ruzie hier 1.500 kilometer vandaan

Maar die link was al geplaatst.

[Paul]

Stoney3K schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 14:40:
Een automaat met een 16A B- of C-karakteristiek is er toch op berekend dat er continu 16A stroom kan lopen?

Ja, maar dan nog wil je dat (lijkt mij) eigenlijk niet. Steeds op de toppen van je kunnen... Daarnaast, bij een omvormer die regelmatig (of zelfs continue) 16A laat lopen is het niet ondenkbaar dat het er ook regelmatig overheen gaat.

kortsluiting of overbelasting, meestal veroorzaakt door beschadigde kabels

Van mij mag je dat normaal gebruik noemen, maar bij mij valt dat nogal onder abnormaal

[Stoney3K]

Paul schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 16:41:
[...]
Ja, maar dan nog wil je dat (lijkt mij) eigenlijk niet. Steeds op de toppen van je kunnen... Daarnaast, bij een omvormer die regelmatig (of zelfs continue) 16A laat lopen is het niet ondenkbaar dat het er ook regelmatig overheen gaat.

Als je de aansluitwaarde zou verhogen en een 20A automaat ervan maakt, dan moet je wel de bedrading verzwaren naar 4qmm. Ik geloof dat 25A op 2,5 kwadraat kán maar alleen voor korte stukjes, dat zou ik in de NEN1010 terug moeten zoeken.

[...]
Van mij mag je dat normaal gebruik noemen, maar bij mij valt dat nogal onder abnormaal

Ik zou een failure mode eigenlijk niet onder 'gebruik' categoriseren.

Als je tachtig wasmachines op een stekkerdoos aan zou sluiten, dan heb je het over abnormaal gebruik...

[ds23man]

Paul schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 16:41:
[...]
Ja, maar dan nog wil je dat (lijkt mij) eigenlijk niet. Steeds op de toppen van je kunnen... Daarnaast, bij een omvormer die regelmatig (of zelfs continue) 16A laat lopen is het niet ondenkbaar dat het er ook regelmatig overheen gaat.
[...]
Van mij mag je dat normaal gebruik noemen, maar bij mij valt dat nogal onder abnormaal

De mechanische opbouw van een 10-16-20 of 25A automaat is gewoon gelijk qua contacten en aansluitingen. Het enige verschil is de meetweerstand die ze laten trippen.

[Ronald.42]

paQ schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 14:17:
Nou heb heel de reut maar eens gefatsoeneerd zo ver als dat nu mogelijk was.
Dit was net na het plaatsen van de omschakelaar tussen PAP en SAP
[Afbeelding]

En nu is het zo
[Afbeelding]
Ook alvast een 3e aardlekautomaat geplaatst voor de 3e omvormer. Dan hoef ik hem maar in te prikken.

Mooie upgrade

[Illusion]

@onetime is het ook mogelijk om de startpost op te splitsen in meerdere berichten? Door zo’n lange post wordt de zoekfunctie behoorlijk onbruikbaar.

[paQ]

Ronald.42 schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 17:09:
[...]


Mooie upgrade

thx
Ben ook blij met die phoenix rijgklemmen.
Die zijn echt nice en niet zo allejezus groot.

[onetime]

@Illusion Nu in ieder geval niet meer. En eigenlijk wil je ook alles bij elkaar hebben. Maar je kunt ook de zoek functie van je browser gebruiken. F3 bij mij, dan zoekt die de hele pagina voor je door.

[Illusion]

onetime schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 17:38:
@Illusion Nu in ieder geval niet meer. En eigenlijk wil je ook alles bij elkaar hebben. Maar je kunt ook de zoek functie van je browser gebruiken. F3 bij mij, dan zoekt die de hele pagina voor je door.

Klopt. Maar als je op je iphone zoekt, dan moet je eerst langs die hele startpost scrollen. En dat is nie handig nie.

Het was te proberen

[onetime]

@Illusion Dat probleem heb je dan toch op iedere pagina?
De eerste keer in het topic moet je er maar doorheen.
En het meeste van wat je in dit topic zoekt wordt daar toch juist beantwoord?

edit: @Stoney3K je was me voor met het plaatje van type2...

[ Voor 14% gewijzigd door onetime op 14-03-2023 17:49 ]

[Ronald.42]

paQ schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 17:27:
[...]

thx
Ben ook blij met die phoenix rijgklemmen.
Die zijn echt nice en niet zo allejezus groot.

Dat werkt wel mooi.
Ik gebruik ze niet veel trouwens, meestal onderin tussen de meter en de hoofdschakelaar en dan schroefklemmen.

Vaak als ik ergens een meterkast vervang zit ik ermee dat de draden uit de meter net wel net niet lang genoeg zijn.
Dus dan standaard onderin 4 schroefverdeelklemmen. Dan past het altijd mooi.

(Dan zit ik ook niet met die zegels te klooien)

[Ethirty]

paQ schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 14:17:
Nou heb heel de reut maar eens gefatsoeneerd zo ver als dat nu mogelijk was.
Dit was net na het plaatsen van de omschakelaar tussen PAP en SAP
[Afbeelding]

En nu is het zo
[Afbeelding]
Ook alvast een 3e aardlekautomaat geplaatst voor de 3e omvormer. Dan hoef ik hem maar in te prikken.

Nice, hele verbetering.

Ik heb vandaag ook wat ABB goodies binnengekregen ter voorbereiding van mijn (tijdelijke) PV setup.

Komt een onderverdeler in de schuur met 2 alamats zodat ik niet meer afhankelijk ben van de bouwkast qua beveiliging.

Heb er gelijk een simpele 1f Eastron bijbesteld om de opbrengst te kunnen tellen. Moet alleen nog even stoeien met aan welke kant de panalen moeten. Ik zou denken aan de input zijde, maar kan ook aan de load zijde. Het is een 2-weg teller dus op zich maakt het nog niet eens heel veel uit.

Zodra de laatste onderdelen binnen zijn zal ik ook wel even een plaatje schieten.

[habbekrats]

Als de topicstart uitleg nog een beetje erbij en we hebben de Tweakers Norm deel 2 2023 voor woonhuisinstallaties.

[John245]

onetime schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 17:48:
@Illusion Dat probleem heb je dan toch op iedere pagina?
De eerste keer in het topic moet je er maar doorheen.
En het meeste van wat je in dit topic zoekt wordt daar toch juist beantwoord?

edit: @Stoney3K je was me voor met het plaatje van type2...

Misschien iets zeggen over type I, II en II OSB's in de TS.

[MedionAkoya]

Hoi,
In mijn badkamer wil ik een wasmachine aansluiten. (evt. een droger erbij)
Er zit geen wandcontactdoos of trekschakelaar in de badkamer. Wel heb ik boven de plek van de wasmachineaansluiting dit. Ik vermoed dat dit de 230-volt aansluiting was voor een wasmachine.



Ik wil hier namelijk een wandcontactdoos plaatsen, maar mag dit?
Of moet ik met een trekschakelaar komen en de stekker van wasmachine afknippen en adereindhulzen plaatsen?

Optie 1 geaard wandcontactdoos.
https://www.gamma.nl/asso...-enkel-ra-creme/p/B710737

Optie 2 trekschakelaar +stekker wasmachine afknippen en adereindhulzen.
https://www.gamma.nl/asso...aterdicht-creme/p/B464923
https://www.gamma.nl/asso...sdoos-440-stuks/p/B601518

In de meterkast heb ik dit:
- 1 stuk ABB HAF F372 aardlekschakelaar
- 4 stuks ABB HAF B16 NA groep

[ Voor 75% gewijzigd door MedionAkoya op 14-03-2023 21:25 ]

[onetime]

@MedionAkoya Je geeft onvoldoende informatie, kijk eens goed in de topicstart? Met name zone3 badkamer.

[habbekrats]

Xander schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 12:22:
[...]


[...]


Leesvoer vind je ook dichter bij huis:
.geek: Frequentieschommeling laat digitale klokjes vijf minuten achterlopen

Het zou dus wel kunnen dat de netfrequentie invloed heeft op een klok.

Het kan echter niet dat dit 1 van 2 klokken beïnvloedt.

De actuele netfrequentie

https://www.mainsfrequency.com/
https://www.swissgrid.ch/...rrent-data.html#frequency

Door netbeheerders zijn vroeger meerdere methodes toegepast om kwh meters en boilers te schakelen
1 tariefraden welke met de voedingskabel meelopen
2 toonfrequent ontvangers welke centraal aangestuurd werden door een toon frequent zender
3 Een zgn netklok op de netfrequentie, met een hoop nadelen

Dit is bijna in heel NL afgeschaft.

[MedionAkoya]

onetime schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 21:29:
@MedionAkoya Je geeft onvoldoende informatie, kijk eens goed in de topicstart? Met name zone3 badkamer.

Dat vind ik een lastige. De bedrading bevindt zich in zone 3. En de wasmachine zit op ongeveer 50 cm van de doucheruimte. (dus in zone 2).
Kan ik hier aannemen dat het zone 2 is?



Rood is waar de bedrading aanwezig voor een wasmachine. (er zmoet daar nog een wcd of een trekschakelaar komen).
Blauw is de locatie van de wasmachine. (het is een bovenlader wasmachine)

Badkamer is 1900mm bij 1600mm.

[ Voor 38% gewijzigd door MedionAkoya op 14-03-2023 21:45 ]

[onetime]

@MedionAkoya Als ik het goed begrijp gaat het bij de zones om de elektrische -aansluiting-. Een wasmachine is er op gemaakt om nat te worden. Heb je ook de afvoer onder de draden? Gebruik liefst een douche gordijn, en ik zou het doen. Trekschakelaar lijkt me iets veiliger, kan wel een (dubbel) (IP44) stopcontact bij.

[MedionAkoya]

onetime schreef op dinsdag 14 maart 2023 @ 21:55:
@MedionAkoya Als ik het goed begrijp gaat het bij de zones om de elektrische -aansluiting-. Een wasmachine is er op gemaakt om nat te worden. Heb je ook de afvoer onder de draden? Gebruik liefst een douche gordijn, en ik zou het doen. Trekschakelaar lijkt me iets veiliger, kan wel een (dubbel) (IP44) stopcontact bij.

Ok, de afvoer bevindt zich hier...zie groen vierkantje.
Rode is de elektrische aansluiting voor wasmachine.
Dan ga ik voor trekschakelaar én wcd.

[ Voor 5% gewijzigd door MedionAkoya op 14-03-2023 22:13 ]

[habbekrats]

@MedionAkoya Ik heb mijn studie 1010 ergens in 1981 gehaald, nog net met het oranje boekje.

Bij de les over de zone's in de badkamer zal ik nooit vergeten over een stomverbaasde leraar.
In deze nom moet de wasmachine dan aangesloten worden met een trekschakelaar buiten handbereik en een 4 aderige kabel. De aarde moet dubbel 1 x origineel en de extra moest dan ook ergens in de waschmachine aangesloten worden.
Leraar zo kun je veilig douchen. Vraagt een leerling maar als je nu gaat douchen tijdens het wassen staat de machine toch in de verkeerde zone.

De nen omschrijft dit nog steeds als bediening door een leek en hier kun je niet verwachten dat deze helemaal in de gaten heeft wat het gevaar is.

nu zitten er tegenwoordig in een installatie aardleks en is het een behoorlijk stuk veiliger.

Maar ik zou zelf nog steeds niet gaan douchen als de machine aanstaat.

[copykat]

mag ik even een ervaren oog hebben op mn beoogde configuratie?
situatie:
enphase 3fase met Qrelay wat boven op zolder afgemonteerd word.
nieuwe groepenkast.
(oude is een 3fase 25A kast.)
10 groepen 16 aardlek automaten (2 klikjes en ik heb 2 groepen extra op die lege plek ;-)
1 3fase inductie kookgroep 16A automaat
1 3fase (optioneel voor electrische auto lader (16A automaat genoeg?)
1 3fase 20A voor voeding kastje op zolder die een 16A krijgt. (is me uitgelegd dat dit nodig is.)
1 3fase voor toekomstige warmtepomp en boiler of iets dergelijks.
(moet dit een 20A of 16A automaat zijn?)

ik dacht de "huiisgroepen" en de "utilitie groepen" in aparte secties te maken voor overzicht en kabel plan


welke onder invoer zou ik hier nodig hebben? links is de oude invoer en rechts komt de 3fase voor auto en warmte pomp. kost niet veel extra dus beter mee verlegen dan om verlegen.

en deze is dan voor de enphase config op zolder.


zal iik nog een lege versie er naast zetten voor de zolder aansluiting van de 3fase warmptepomp config die vermoedelijk ooit komt?

Andere vraag is het slim om beneden alvast de automaten in te laten zetten of juist leeg laten totdat ik het nodig heb? ik heb nog geen electrische auto voor de komende 4 jaar. en die warmtepomp komt voorlopig ook niet. scheelt 55 euro dus dat is niet het geld. en het is meteen voorbedraad geleverd.

[ Voor 3% gewijzigd door copykat op 15-03-2023 08:43 ]

[habbekrats]

@copykat Ik zou die wcd's weghalen en gewoon een 4voudige ernaast zetten.
Groepen die je nog niet nodig bent is wel een gok natuurlijk. Warmtepompenland en autoland zijn aan veel veranderingen gaande.

[copykat]

habbekrats schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 08:58:
@copykat Ik zou die wcd's weghalen en gewoon een 4voudige ernaast zetten.
Groepen die je nog niet nodig bent is wel een gok natuurlijk. Warmtepompenland en autoland zijn aan veel veranderingen gaande.

klopt ik kan ook de automaten weg laten en wel de ruime kast nemen.

en is een 4p overspaningsbeveiliging nog handig?

dit dus

[ Voor 36% gewijzigd door copykat op 15-03-2023 09:19 ]

[onetime]

@copykat Doe jezelf een plezier en kijk of het niet teveel duurder is met bijvoorbeeld ABB. Of een ander merk uit de topic start. Omdat €55 niet echt uitmaakt. Velen hier vinden dat een beter idee.

[copykat]

onetime schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 09:24:
@copykat Doe jezelf een plezier en kijk of het niet teveel duurder is met bijvoorbeeld ABB. Of een ander merk uit de topic start. Omdat €55 niet echt uitmaakt. Velen hier vinden dat een beter idee.

Ok want?
Bijv ABB:

ABB past niet de enige die ik kan maken is deze:


vh lijstje in pagina 1

[ Voor 54% gewijzigd door copykat op 15-03-2023 09:43 ]

[Rud013]

En hoe kan ik deze laadpaal het beste afzekeren in de groepenkast?
Het is een 16A 1 fase laadpaal die 3.4 KW gaat leveren aan mijn auto.

Met een 16a automaat en 40a aardlekschakelaar?
Of een 20a aardlekautomaat?

[Zwartoog]

copykat schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 09:26:
[...]

Ok want?
Bijv ABB:
[Afbeelding]
ABB past niet de enige die ik kan maken is deze:
[Afbeelding]

vh lijstje in pagina 1

Kwaliteit en veiligheid: YouTube: test brandveiligheid installatieautomaat

[Septillion]

@Rud013 1x16A + aardlekbeveiliging. Checken of laadpaal al DC beveiliging heeft anders moet de aardlekschakelaar een type B zijn.

En waren dat niet de POEF aardlekschakelaars? (Ben altijd het filmpje kwijt...) En tenzij er nog niet-groene groepen op de groene aardlek zitten heb je te veel groepen achter een aardlek zitten.

[ Voor 21% gewijzigd door Septillion op 15-03-2023 09:49 ]

[Rud013]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 09:48:
@Rud013 1x16A + aardlekbeveiliging. Checken of laadpaal al DC beveiliging heeft anders moet de aardlekschakelaar een type B zijn.

En waren dat niet de POEF aardlekschakelaars? (Ben altijd het filmpje kwijt...) En tenzij er nog niet-groene groepen op de groene aardlek zitten heb je te veel groepen achter een aardlek zitten.

Deze 2 bedoel je?

[copykat]

Zwartoog schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 09:45:
[...]

Kwaliteit en veiligheid: YouTube: test brandveiligheid installatieautomaat

ah ok.


dit beter?

[Septillion]

@Rud013 Niet specifiek maar kan. Eerste (aarlekautomaat) is al een combinatie van de tweede ((installatie)automaat) + een aardlekschakelaar (niet gepost).

Maar wat ik al zei, hangt sterk af van de laadpaal. En de meterkast mag überhaupt wat liefde hebben. Want nu valt me ook de Gacia op, dat is vast PV of niet?

[Septillion]

@Copycat Liefst deel je de aardlek niet tussen gebruikers en PV dus voor PV ook een aardlekautomaat zou logisch zijn.

Maar dan zit je wel weer met maximale stroom als je werkelijk 20A / 13,8kW aan PV hebt.

Met Hager heb je in ieder geval geen spanningsafhankelijke aardlekautomaten meer

[copykat]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:11:
@Copycat Liefst deel je de aardlek niet tussen gebruikers en PV dus voor PV ook een aardlekautomaat zou logisch zijn.

Maar dan zit je wel weer met maximale stroom als je werkelijk 20A / 13,8kW aan PV hebt.

Met Hager heb je in ieder geval geen spanningsafhankelijke aardlekautomaten meer

wat ik begreep komt boven een aardlek en 3fase Qrelay in een schneider kastje.

en onder is dan de 20A voor als de 16A boven faalt.

mijn PV is 4100KW nu (12x 405WP) en ik heb gekozen voor 3fase vanwege de verdeling op de fases.

in ABB kom ik hier op: (net even prijsvriendelijker ;-) )



mijn voorkeur gaat dan naar ABB (heb ik nu ook in mn oude huis en die bevalt prima.)

[ Voor 18% gewijzigd door copykat op 15-03-2023 10:26 ]

[Andrehj]

Nu we het toch over aardlekautomaten hebben:

Weet iemand het verschil tussen een Hager ADA516D en een ADA516G?

Als ik de datasheets
https://hager.com/de/kata...oduct/download/id/ADA516D
https://hager.com/nl/cata...oduct/download/id/ADA516G
naast elkaar leg, zie ik (op de taal na) precies nul verschillen.

Echter, de G-versie is meer dan twee keer zo duur! Wie weet hoe dat kan?

[Septillion]

@Copycat Wordt boven een onderverdeler (ofwel, er komen ook gebruikersgroepen)? Als daar alleen PV aan komt mag de automaat daar achterwegen gelaten worden.

Is het wel een onderverdeler is moet er ook een hoofdschakelaar in. En indien de aardweerstand te hoog of onbekend is dient de kabel naar de onderverdeler ook aardlekbeveiliging te hebben. Ook heeft in de meterkast B20 en boven B16 dan weinig zin. Dan zou ik of gewoon beide B16 maken of in de meterkast een C16 plaatsen.

Overigens is overal aardlekautomaat best mooi maar wel prijzig. Bewuste keuze?

Zelf zou ik ook liever nog wat ruimte overhouden. Zeker gezien je nu maar 1x een optionele hebt maar ik daar wel 2/3 zaken bij zie staan...

[ Voor 11% gewijzigd door Septillion op 15-03-2023 10:27 ]

[TGEN]

copykat schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:17:
[...]

Misschien is het mij ontgaan maar wat is de reden dat je voor aardlekautomaten-overal kiest? Dat maakt je groepenkast wel aanzienlijk duurder dan de meer conventionele combinatie van aardlekschakelaars en installatieautomaten (buiten de 'speciale' groepen zoals inductiefornuis, laadpaal, pv, warmtepomp etc.).

[Rud013]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:08:
@Rud013 Niet specifiek maar kan. Eerste (aarlekautomaat) is al een combinatie van de tweede ((installatie)automaat) + een aardlekschakelaar (niet gepost).

Maar wat ik al zei, hangt sterk af van de laadpaal. En de meterkast mag überhaupt wat liefde hebben. Want nu valt me ook de Gacia op, dat is vast PV of niet?

Ja de Gacia is van de PV.
Heeft de installateur van de zonnepanelen geplaatst. Had het liefst ook allemaal dezelfde merk.

[onetime]

@copykat Voor de zekerheid; die inductie "kookgroep" is toch wel een 3fase -kracht- groep?
Een kookgroep (2P2N) hoort niet in een 3fase kast.

[Septillion]

@onetime Ik zie een 4-brede module dus lijkt me gewoon een 3P+N

[Ethirty]

Andrehj schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:17:
Nu we het toch over aardlekautomaten hebben:

Weet iemand het verschil tussen een Hager ADA516D en een ADA516G?

Als ik de datasheets
https://hager.com/de/kata...oduct/download/id/ADA516D
https://hager.com/nl/cata...oduct/download/id/ADA516G
naast elkaar leg, zie ik (op de taal na) precies nul verschillen.

Echter, de G-versie is meer dan twee keer zo duur! Wie weet hoe dat kan?

D-versie is C-kar, G-versie is B-kar volgens Google?

Prijspeil van Hager is altijd een groot raadsel.

[copykat]

onetime schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:27:
@copykat Voor de zekerheid; die inductie "kookgroep" is toch wel een 3fase -kracht- groep?
Een kookgroep (2P2N) hoort niet in een 3fase kast.

ja 3fase groep

[Septillion]

@Rud013 Ah, standaard PV prutser dus Want is dat nu echt de 6e (van de 4 toegestaan) groep achter de grijze aardlek? Of heeft hij maar helemaal geen aardlekbeveiliging toegepast? En 1-fase, heb je maar 1x25A hoofdzekering? Anders mist ook de REM automaat...

Mja, wil je het echt weer veilig en volgens de norm heb je wel wat werk te doen...

[Rud013]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:08:
@Rud013 Niet specifiek maar kan. Eerste (aarlekautomaat) is al een combinatie van de tweede ((installatie)automaat) + een aardlekschakelaar (niet gepost).

Dus of optie 1 of optie 2.
Denk dat ik optie 1 dan aanschaf, want er is niet heel veel ruimte meer bij te zetten.

En beste om de Gacia te vervangen?

[ Voor 0% gewijzigd door Septillion op 15-03-2023 10:44 . Reden: Quote fix ]

[copykat]

TGEN schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:26:
[...]


Misschien is het mij ontgaan maar wat is de reden dat je voor aardlekautomaten-overal kiest? Dat maakt je groepenkast wel aanzienlijk duurder dan de meer conventionele combinatie van aardlekschakelaars en installatieautomaten (buiten de 'speciale' groepen zoals inductiefornuis, laadpaal, pv, warmtepomp etc.).

voordeel is dan dat alleen die groep uitschakeld.

kan gedeeltelijk doen maar ik wil mn nass/pc groep niet laten afvallen als in de keuken iemand een defect mixer er in plugt
;-)
Edit in de configurator kan ik niet kiezen voor 8 groepen op 2 aardleks en 2 alamats

[ Voor 7% gewijzigd door copykat op 15-03-2023 10:34 ]

[ericplan]

Rud013 schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:26:
[...]


Ja de Gacia is van de PV.
Heeft de installateur van de zonnepanelen geplaatst. Had het liefst ook allemaal dezelfde merk.

Hoeveel groepen heb je nu op de linkse aardlekschakelaar, meer dan 4? Niet helemaal duidelijk.

[Rud013]

ericplan schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:35:
[...]

Hoeveel groepen heb je nu op de linkse aardlekschakelaar, meer dan 4? Niet helemaal duidelijk.

Op de linkse zit groep 1 2

[Septillion]

Rud013 schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:32:
En beste om de Gacia te vervangen?

Beste alles te vervangen...

Je bent een tikkeltje selectief in wat je wilt horen

[Andrehj]

Ethirty schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:28:
D-versie is C-kar, G-versie is B-kar volgens Google?

Prijspeil van Hager is altijd een groot raadsel.

Dank, maar volgens de datasheets van Hager (waarvan ik een link bijgevoegd had en die ik eerder geloof dan een willekeurig stukje tekst wat Google ergens vindt) zijn ze allebei B-karakteristiek. Dus daar zit het verschil niet.

[ Voor 11% gewijzigd door Andrehj op 15-03-2023 10:48 ]

[Rud013]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:45:
[...]

Beste alles te vervangen...

Je bent een tikkeltje selectief in wat je wilt horen

Over enkele weken komt de electricien, en dan ga ik denk ik grote aanpassingen verrichten hoor
Heb er zelf weinig verstand van, dus ben blij met al het advies dat ik krijg

[copykat]

Sorry had deze even gemist.

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 10:25:
@Copycat Wordt boven een onderverdeler (ofwel, er komen ook gebruikersgroepen)? Als daar alleen PV aan komt mag de automaat daar achterwegen gelaten worden.

Kan beide ruimte zat.
of hij heeft zn eigen schneider kastje of ik zet daar een ABB kast neer. (mag ik 2 3fase kabels in 1 groepenkast voeren?
1 voor de zonnepanelen en 1 voor de 3fsase wp/boiler en 2 16A groepjes in de toekomst?

Is het wel een onderverdeler is moet er ook een hoofdschakelaar in. En indien de aardweerstand te hoog of onbekend is dient de kabel naar de onderverdeler ook aardlekbeveiliging te hebben. Ook heeft in de meterkast B20 en boven B16 dan weinig zin. Dan zou ik of gewoon beide B16 maken of in de meterkast een C16 plaatsen.

hier raak ik je een beetje kwijt.

Wat is een C16?
ik dacht in de toekomst dit boven voor de wp en boiler en andere zaken die extra stroom nodig hebben.

en dan nu beneden dit plaatsen:

mn stijg leidingen zijn dan PV 3fase kabel voor zijn eigen kast met envoy en qrelais 3fase
en mijn eigen toekomst feature (kan ik de kabel los daar laten liggen totdat ik het nodig heb.)
5x 2,5 mm2 vmvk
en in andere kleur pijp een cat5 utp.

Overigens is overal aardlekautomaat best mooi maar wel prijzig. Bewuste keuze?

Zelf zou ik ook liever nog wat ruimte overhouden. Zeker gezien je nu maar 1x een optionele hebt maar ik daar wel 2/3 zaken bij zie staan...

edit dan doet hij dus voor zichzelf boven:
3fase:


Edit: ik wil niet onbeleeft zijn maar ik moet nu echt weg.
1 stemmen
2 een garagedak leeg halen.
kom vanavond er op terug.

[ Voor 10% gewijzigd door copykat op 15-03-2023 11:51 ]

[Gamer dénis]

@copykat zodra je je finale configuratie hebt zou ik ook zeker even een offerte aanvraag doen bij sander vunderink, was bij mij beduidend goedkoper voor ABB dan deze configurator

[onetime]

@copykat Begrijp ik nu goed dat je een solar en een verbruikers 3fase kabel naar zolder wilt brengen?
Beter dan gewoon 1. Heb je in je hoofd groepenkast iets meer ruimte, moet je boven misschien een kast met 2 rijen nemen, maar bij gelijktijdig opbrengst en gebruik heb je nog minder verliezen ook.

En 2 onafhankelijke voedingen / apart gezekerde kabels mogen niet meer samen komen.

[hawker]

Hoi allemaal,

Mijn schoonzus heeft recentelijk een huis gekocht en stuurde mij een foto door van de meterkast. Het lijkt redelijk verouderd en met mijn beperkte elektra kennis word ik hier niet wijzer uit. Het lijkt niet op de traditionele indeling zoals ik gewend ben.

Ik mis de hoofdzakelijk van de netbeheerder of is dat het kastje rechts?

Ook ben ik benieuwd wat het grijze kastje met leds is? Ook dit lijkt afgerekend door de netbeheerder.

Iemand een idee?

[Septillion]

@hawker Dat mag wel een upgrade ja. Magere 3 groepjes en geen aardlek. Grappig genoeg is er ooit wel een automaat als hoofdzekering van de netbeheerder geplaatst.

Grijze ding is waarschijnlijk dag/nacht schakeling voor de boiler. Grote kans dat het niets meer doet (of niets meer gaat doen) met uitschakelen van het TF-signaal.

Maar zie ruimte zat om er wat moderns op te hangen

[ Voor 7% gewijzigd door Septillion op 15-03-2023 19:33 ]

[Septillion]

@Rud013 Groep voor een laadpaal plaatsen is al niet een kleine aanpassing. Zeker omdat er dan voor lange tijd veel stroom loopt.

Maar zou ik met die electricien gewoon eens naar een nieuwe kast kijken, ben je waarschijnlijk sneller klaar. Andere kant, als die dan met Emat of Gacia aan komt...

Ennuh, waar gaan de PV nu heen dan? En hangen 4 en 5 aan?

[ Voor 9% gewijzigd door Septillion op 15-03-2023 19:56 ]

[Septillion]

@copykat Nu raak ik je kwijt, wil je nu wel of geen onderverdeler op zolder? Want dat maakt nogal uit hoe je de boel indeelt.

B16 is de "snelle" schrijfwijze voor een automaat van 16A met een B-karakteristiek. C16 dus voor C-karakteristiek. Hoe hoger de letter hoe meer pieken hij kan hebben voor hij uitschakelt. Voor standaard eindgroepen wil je B16 maar voor apparaten met zware inschakelstroom of als tussenstap kan C16 dus handig zijn.

Maar aardlekautomaten voor de groepen dus bewust?

[copykat]

onetime schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 11:56:
@copykat Begrijp ik nu goed dat je een solar en een verbruikers 3fase kabel naar zolder wilt brengen?

Ja dat wilde de installateur.
Reden was me niet geheel duidelijk. Iets met als t net "volloopt" schakelt de envoy en qrelay net even later uit of zo.

Ik dacht kets een groepen kast met twee rails tegen de muur.
Hoofdschakelaar.
16A 3fase voor de panelen
16A 3fase voor wp/boiler enz.
16a 1fase 2x voor extra groepen in dien nodig opzolder.
Voeding gewoon vanaf de 1e kast voor de automaten achter de hoofdschakelaar.
Boven de aardleks indien nodig.

Maar ik ben nu op alles voorbereid.
3 pijpen die op zolder uitkomen.
Morgen maar even spijkers met koppen slaan en uitwerken met hem wat we gaan doen.

Beter dan gewoon 1. Heb je in je hoofd groepenkast iets meer ruimte, moet je boven misschien een kast met 2 rijen nemen, maar bij gelijktijdig opbrengst en gebruik heb je nog minder verliezen ook.

Dat was ook mijn idee er achter.

En 2 onafhankelijke voedingen / apart gezekerde kabels mogen niet meer samen komen.

Ja dat vermoede ik al.
Dus als we gescheiden gaan, twee 3fases omhoog, dan twee losse kasten.
Althans.
Ik leg voor de zekerheid de 5x2,5 los van de meterkast naar de MV ruimte waar de boel samen komt.
Nog geen 2e kast voor mezelf nodig. CV doet nog zn werk.


Moet wel beneden de nieuwe groepenkast monteren.


Wat was nu die opmerking over spannings afhankelijjke aardlek bij hager?
Is dat iets speciaals dat die fabrikant heeft?


ABB is minder hightech kwa looks maar ook iets goedkoper.

@Septillion
1 aardlek automaten zijn bewust gekozen. Bij problemen alleen 1 groep die afschakelt. Vind ik fijn.
2 ah duidelijk C16A is een automaat die zoals vroegah de trage zekering heette.
Ik moet even om de tafel met de installateur want t kan zijn dat we wat ruis hebben in wat we beide willen.
3 onder verdeler.
Je bedoeld een tweede groepenkast op zolder?
Ja ik wil dat wel maar ik begreep de zonnepanelen installateur niet. Die wil een schone aansluiting op zn systeem. Iets met noise? Ik had ergens gelezen dan enphase last kan hebben van vuile groepen en dan niet meer kan communiseren met zn microomvormers.

Dus mijn workaround is dan.
1 nieuwe kast beneden. Zo groot mogelijk en alles op de toekomstige groot verbruikers inrichten.

Optie auto lader.
Optie 2e voeding voor mn eigen verdeler boven op later tijdstip.
Dus alleen kabel leggen en ruimte reserveren in de kast beneden om 3fase 16A een C? Automaat te plaatsen. Dus ook nog niet boven mn eigen kast naast die van hem schroeven.

Dan mag de installateur doen wat hij zelf wil.

[ Voor 23% gewijzigd door copykat op 15-03-2023 19:55 ]

[hawker]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 19:32:
@hawker Dat mag wel een upgrade ja. Magere 3 groepjes en geen aardlek. Grappig genoeg is er ooit wel een automaat als hoofdzekering van de netbeheerder geplaatst.

Grijze ding is waarschijnlijk dag/nacht schakeling voor de boiler. Grote kans dat het niets meer doet (of niets meer gaat doen) met uitschakelen van het TF-signaal.

Maar zie ruimte zat om er wat moderns op te hangen

Thanks! Dat schept meer duidelijkheid! De boiler is nog wel ik gebruik en recent vervangen blijkbaar. Het zou dus zomaar nog in gebruik kunnen zijn!

[Septillion]

@copykat Op zich kan je dus prima onderverdeer gebruiken. 3-fase voor de PV kan ook, geen idee hoe veel het wordt?

Maar dan dient deze een hoofdschakelaar te hebben en inn de meterkast dit een beveiliging + aardlekbeveiliging. Zou ik zelf daarvoor beneden een 3p+n 20A + 300mA voor doen (helaas is dit als aardlekautomaat niet heel gangbaar). En dan met 5x4qmm naar boven.

Maar als je de ruimte/mogelijkheid voor buizen hebt zou ik dat doen. Zelfs de Envoy zou in de meterkast mogen als je ruimte hebt.

[Septillion]

@hawker Zeg ook niet dat de boiler niet meer werkt Maar alleen dat hij nu waarschijnlijk permanent spanning heeft ipv alleen met het dal tarief. Hij staat of vast in de aan stand of hij is vast in de override gezet met de knoppen (waarmee je hem dan vroeger overdag aan kon zetten).

[copykat]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 19:57:
@copykat Op zich kan je dus prima onderverdeer gebruiken. 3-fase voor de PV kan ook, geen idee hoe veel het wordt?
.

De opbrengst is 16A max en in ideale zon omstandigheden zou ik daar net overheen kunnen komen.
12x 405wp oost en west gelegd

Maar dan dient deze een hoofdschakelaar te hebben en inn de meterkast dit een beveiliging + aardlekbeveiliging. Zou ik zelf daarvoor beneden een 3p+n 20A + 300mA voor doen (helaas is dit als aardlekautomaat niet heel gangbaar). En dan met 5x4qmm naar boven.

Net even gekeken. Er ligt een mvyk 5x2,5 klaar.
Hij had zelf bedacht om een 20A automaat met lekschakelaar beneden te plaatsen en dan boven op zolder in een kast een 16A automaat. Reden is mij onduidelijk.
Misschien om de 3faseQrelay + de IQ7+ microomvormers en de envoy te beveiligen.

Zou je een klein schemaatje kunnen posten hoe jij denkt dat het t best opgezet kan worden?
Dan heb ik wat houvast in mijn gesprek met de installateur.
(ik zeg altijd ieder zn vak en ik ga er van uit dat iedereen t beste voor heb met de situatie en de oplossing maar nu denk ik dat er wat verwarring is in wat het moet worden. Tijdsdruk ik had 3 of meer maanden verwacht en geen14 dagen voor installatie. En dan zou mn nieuwe meterkast er gewoon zijn.Nu moet ik beide in één keer doen. Fluid situatie zeg maar. .)

Maar als je de ruimte/mogelijkheid voor buizen hebt zou ik dat doen. Zelfs de Envoy zou in de meterkast mogen als je ruimte hebt.

Nu 1 duims geel voor de panelen. Weet ik zeker dat zijn kabel past en 1 5/8ste geel past een 5x2,5 in en 1 grijze voor mn utp kabel. (voor mn wifi versterker op zolder.

[Septillion]

@Copycat Nog even daargelaten dat de omvormers nog minder doen is 12x405Wp op O-W nog wel op één fase te doen. Ook al stelt Enphase volgens mij wel een max aan aantal omvormers...

2,5qmm houdt niet over voor 20A... Hoeveel meter is het?

Maar zolang je er geen onderverdeler van maakt (dus naast Enphase ook gebruikersgroepen) heeft het geen zin om boven nog een automaat te plaatsen...

Schema gaat me zo snel niet lukken. Iets soortgelijks moet echt nog wel in deel 1 staan.

[mcDavid]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 20:29:
@Copycat Nog even daargelaten dat de omvormers nog minder doen is 12x405Wp op O-W nog wel op één fase te doen. Ook al stelt Enphase volgens mij wel een max aan aantal omvormers...

Die max is volgens mij puur voor het aantal omvormers op één trunk-kabel. Maar niemand weerhoudt je om 2 (of meer) trunk kabels parallel te schakelen.

(Edit: met trunk-kabel wordt hier de kabel van Enphase bedoeld waarmee je de micro-omvormers aan elkaar koppelt)

[ Voor 11% gewijzigd door mcDavid op 15-03-2023 20:51 ]

[Septillion]

@mcDavid Zou best kunnen, vind de documentatie van Enphase niet echt uitblinken.

[Ethirty]

Zo spulletjes voor de PV installatie druppelen binnen. Spelsberg kastje met lekker veel breekpoorten, ABB met kamrails en een teller.

Twijfelde aan een 9 of 12 brede, maar achteraf niet goed opgelet dat dit precies de variant is zonder PE/N kamrail.

[ Voor 14% gewijzigd door Ethirty op 15-03-2023 21:03 ]

[copykat]

mcDavid schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 20:50:
[...]


Die max is volgens mij puur voor het aantal omvormers op één trunk-kabel. Maar niemand weerhoudt je om 2 (of meer) trunk kabels parallel te schakelen.

(Edit: met trunk-kabel wordt hier de kabel van Enphase bedoeld waarmee je de micro-omvormers aan elkaar koppelt)

Ik heb 3fase gekozen omdat dan de opgewekte stroom niet eerst uit mn groepenkast via 1fase en dan weer door mij via een andere fase verbruikt word. De load verdelen zegmaar.

[Techneut]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 19:32:
@hawker Dat mag wel een upgrade ja. Magere 3 groepjes en geen aardlek. Grappig genoeg is er ooit wel een automaat als hoofdzekering van de netbeheerder geplaatst.

Grijze ding is waarschijnlijk dag/nacht schakeling voor de boiler. Grote kans dat het niets meer doet (of niets meer gaat doen) met uitschakelen van het TF-signaal.

Maar zie ruimte zat om er wat moderns op te hangen

Inderdaad, oogt het nogal klassiek, overigens nog niet zo zeldzaam. Maar halsverdekop alles vernieuwen zonder dat er concrete plannen zijn is beslist niet nodig. Dat kan best wachten tot die plannen er wel zijn, anders loop je het risico op dubbel werk. Bovendien, het mag dan wel ouderwets lijken, maar so what? Er is niks mis mee als door het ontbreken van aardlekschakelaars de aardingsweerstand nog voldoet aan de oude eisen, d.w.z. voldoende laag. Dus wel even door een vakman laten nameten.

[Septillion]

@copykat Maar dat mes snijd aan twee kanten. Want als jij nu meer gebruikt dan je op één fase opwekt zal het omgekeerde dus gebeuren. Dan importeer je nog op één fase terwijl je op twee exporteert.

Voor de afrekening maakt het niet uit, dat is netto over de fases. En met deze kleine vermogens is de impact op het net ook niet te groot, ook niet op één fase. Boost van je inductieplaat doet dan meer onbalans.

[Septillion]

@Techneut Ow, absoluut niet nodig het halsoverkop te doen. Maar zou er wel over na gaan denken. Zeker als er andere klus plannen op de planning staan zou ik dat ook niet tot daarna laten wachten, de eerste plannen dan. Anders krijg je van die typische "ja maar nu is alles al gestuct" situaties.

Op lage aardweerstand zou ik dan weer niet durven vertrouwen

[copykat]

Septillion schreef op woensdag 15 maart 2023 @ 21:09:
@copykat Maar dat mes snijd aan twee kanten. Want als jij nu meer gebruikt dan je op één fase opwekt zal het omgekeerde dus gebeuren. Dan importeer je nog op één fase terwijl je op twee exporteert.

Voor de afrekening maakt het niet uit, dat is netto over de fases. En met deze kleine vermogens is de impact op het net ook niet te groot, ook niet op één fase. Boost van je inductieplaat doet dan meer onbalans.

Daar heb je gelijk in.

Nu ik alles zo terug lees is de iq7+ 3fase setup vooral nuttig als ik:
Een pv verdeler met extra groepen maak waaronder de 3fase warmtepomp/hybride/boiler enz.die op zolder geplaatsen zouden kunnen worden in de toekomst.
Dan moet ik dikkere vmvk kabel hebben naar boven om de totale vermogens te kunnen handelen.
Correct?
De andere is als ik ooit verwacht extra panelen te plaatsen waardoor de max aan opgewekte stroom de 16A overschrijd.

Ik had gevraagd of ik een 2e groepenkast op zolder kon krijgen waar de qrelay op een rail ingebouwd, met de envoy aansluiting ernaast en dan een extra 3fase groep voor de toekomstige verbruikers die de CV vervangen en 2 1fase automaten voor andere verbruikers.
Dat leek me de meest slimme oplossing.
Misschien kan dat nog steeds.
- andere, dikkere 3fase kabel.
- grotere groepenkast
1 rail voor hem 2e rail voor mij.
(moet ik dan wel een 2e hoofdschakelaar hebben?) lijkt me niet, want dan ontkoppel je een voedende enphase van het net als je die uitschakelt.

Huidige setup is:
Nu kan ik dus deze beneden plaatsen
En een 16c voor zijn config boven plaatsen, gewoon een lege "groepenkast" een rail voor de 3Fase Qrelais en meer niet. De tweede 16A automaat is niet nodig. (wel een 16A 300mA aardlek 3p +n ?)
En de 2 plekken er naast (beganegrond mk) zijn dan voor de laadstation electrische auto over paar jaar en als ik de CV vervang om 3fase op zolder aan te bieden aan de warmtepomp installateur.

Indien hij toch de 20A krachtautomaat beneden wil prima.

Ik denk dat ik er uit ben.

[onetime]

@copykat Neem alleen geen Emat. (En -ik- zou in plaats van aardlekschakelaars alamats gebruiken.)