Lucht/Water warmtepomp om mee te verwarmen en te koelen #11

[marnie]

RonJ schreef op woensdag 3 september 2025 @ 13:53:
[...]


Het formele antwoord? Zonder KIWA keurmerk mag het niet op drinkwaterinstallaties in NL.
Mijn persoonlijke mening: Als de fabrikant en de Duitsers het geschikt vinden kunnen die prijsopdrijvende VVD-keurmerken me geen zak schelen.

Totdat je een Salmonella Legionella besmetting krijgt die wordt veroorzaakt door deze niet KIWA gekeurde Schwerkraftbremse. En Samonella Legionella kan dodelijk zijn.

Je bent als installateur en ook als zelfinstallerend huiseigenaar hiervoor zelf verantwoordelijk lees ik hier; https://www.technea.nl/ki...ert-drinkwaterveiligheid/

Ik vemoed dat je vervolgt gaat worden en dat de verzeraar ook niet thuis geeft als er een besmetting met gezondheids/dodelijke gevolgen veroorzaakt wordt door niet KIWA gekeurd materiaal.

Wees voorzichtig met 'het kan me geen zak schelen'. Mij kan het wel een zak schelen en ik wil mijn familie en mijn mensen die mijn huis bezoeken hier niet aan bloot stellen.

Maar als het niet om een drinkwaterinstallatie of bad/douche installatie gaat kan je het gebruiken. BV in een CV of WP installtie: niet met het water knoeien graag.

[ Voor 8% gewijzigd door marnie op 03-09-2025 14:58 ]

[RonJ]

marnie schreef op woensdag 3 september 2025 @ 14:45:
[...]

Totdat je een Salmonella besmetting krijgt die wordt veroorzaakt door deze niet KIWA gekeurde Schwerkraftbremse. En Samonella kan dodelijk zijn.

Je bent als installateur en ook als zelfinstallerend huiseigenaar hiervoor zelf verantwoordelijk lees ik hier; https://www.technea.nl/ki...ert-drinkwaterveiligheid/

Ik vemoed dat je vervolgt gaat worden en dat de verzeraar ook niet thuis geeft als er een besmetting met gezondheids/dodelijke gevolgen veroorzaakt wordt door niet KIWA gekeurd materiaal.
Wees voorzichtig met 'het kan me geen zak schelen'. Mij kan het wel een zak schelen en ik wil mijn familie en mijn mensen die mijn huis bezoeken hier niet aan bloot stellen.

Je kan ook zelf nadenken zonder overal een stempeltje van de overheid voor te willen (c.q. doen alsof de overheid van de oosterburen achterlijk is op dit vlak). Dit ding is een simpel klepje gemaakt van RVS en standaard leidingseals, goedgekeurd door de fabrikant én een wereldwijd hoog aangeschreven en door de lokale overheid erkende Duitse keuringsinstantie, dat is voor mij genoeg. Was ik installateur, dan was het misschien een ander verhaal.

Bovendien is het risico op een legionella besmetting (niet salmonella, dat zit in rauwe dierlijke etenswaren) niet zo zwart wit, die bacterie komt in elke waterhoudende installatie voor, de vraag is alleen hoe je de groei onder controle houdt bij stilstand en bepaalde temperatuur ranges. Zie bijv. de tig pagina's discussie hierover in het legionella in boilers topic. Dat is ook helemaal geen enkele factor bij de bepaling of onderdelen die wel/niet in het drinkwatercircuit mogen, dat gaat dan om corrosievorming (e.g. gebruik van geschikte metalen) en bepaalde chemische smeermiddelen of stoffen in rubbers e.d. die niet in het drinkwater mogen komen.

[ Voor 3% gewijzigd door RonJ op 03-09-2025 15:29 ]

[Seafarer]

marnie schreef op woensdag 3 september 2025 @ 14:45:
[...]

Totdat je een Salmonella Legionella besmetting krijgt die wordt veroorzaakt door deze niet KIWA gekeurde Schwerkraftbremse. En Samonella Legionella kan dodelijk zijn.

Je bent als installateur en ook als zelfinstallerend huiseigenaar hiervoor zelf verantwoordelijk lees ik hier; https://www.technea.nl/ki...ert-drinkwaterveiligheid/

Ik vemoed dat je vervolgt gaat worden en dat de verzeraar ook niet thuis geeft als er een besmetting met gezondheids/dodelijke gevolgen veroorzaakt wordt door niet KIWA gekeurd materiaal.

Wees voorzichtig met 'het kan me geen zak schelen'. Mij kan het wel een zak schelen en ik wil mijn familie en mijn mensen die mijn huis bezoeken hier niet aan bloot stellen.

Maar als het niet om een drinkwaterinstallatie of bad/douche installatie gaat kan je het gebruiken. BV in een CV of WP installtie: niet met het water knoeien graag.

Alleen in Duitsland wordt je opgeknoopt voor verwijtbare fouten. Ze zijn daar erg voor zichtig met wat ze doen. Ik zou er niet zo bang voor zijn.

[Martin7182]

Anders misschien toch maar een nette sifon maken, voor €30 kun je er aardig wat koper tegenaan gooien. Of doe er een stuk meerlagenbuis tussen, dat bespaart ook gelijk de diëlektrische koppeling

[marnie]

Seafarer schreef op woensdag 3 september 2025 @ 15:46:
[...]

Alleen in Duitsland wordt je opgeknoopt voor verwijtbare fouten. Ze zijn daar erg voor zichtig met wat ze doen. Ik zou er niet zo bang voor zijn.

Het gaat volgens mij niet om fouten maar om veiligheid. Van je huisgenoten oa.

[Seafarer]

marnie schreef op woensdag 3 september 2025 @ 16:18:
[...]

Het gaat volgens mij niet om fouten maar om veiligheid. Van je huisgenoten oa.

Ik bedoelde het iets anders.
Als het in Duitsland op de markt gebracht wordt dan kun je er vanuit gaan dat het veilig te gebruiken is.

[marcop23]

Seafarer schreef op donderdag 4 september 2025 @ 06:47:
[...]

Ik bedoelde het iets anders.
Als het in Duitsland op de markt gebracht wordt dan kun je er vanuit gaan dat het veilig te gebruiken is.

Mits het daar ook goedgekeurd is voor drinkwater door een DVGW-certificering, natuurlijk

Ik koop ook vele koppelingen via Heima24.de. Overzichtelijke webshop, goeie prijzen.

[Ronald]

De wettekst benoemd expliciet dat certificering door gelijkwaardige instituten in de EU naar mening van de minister ook goed zijn…

Dus we kunnen dit hoofdstuk gewoon afsluiten en weer on topic gaan.

[ReseT]

De huidige situatie is dat ik met deze lage temp verdeler en WTH stel/thermomotoren de zoneregeling bedien. De stel motoren worden door een WTH UMR eco-sense zoneaansturing.

Met de aankomende warmtepomp ga ik alle groepen open zetten door de stelmotoren te verwijderen. En dit waterzijdig inregelen (dmv 3D geprinte versie van de oranje dopjes) met temperatuursensoren van ali.

-Kan ik bij deze verdeler flow-meters installeren?
-De warmtepomp kan ook koelen. De badkamer wil ik al een enkele (en enige) zone uitsluiten van het koelen. Hoe kan ik dit bewerkstelligen?
-Zijn er nog ideen wat ik met de oude kamer/zone themosstaat kan doen? Of iets met de aansluiting op die plek?

[GudZ]

ReseT schreef op donderdag 4 september 2025 @ 14:13:
De huidige situatie is dat ik met deze lage temp verdeler en WTH stel/thermomotoren de zoneregeling bedien. De stel motoren worden door een WTH UMR eco-sense zoneaansturing.

Met de aankomende warmtepomp ga ik alle groepen open zetten door de stelmotoren te verwijderen. En dit waterzijdig inregelen (dmv 3D geprinte versie van de oranje dopjes) met temperatuursensoren van ali.

-Kan ik bij deze verdeler flow-meters installeren?
-De warmtepomp kan ook koelen. De badkamer wil ik al een enkele (en enige) zone uitsluiten van het koelen. Hoe kan ik dit bewerkstelligen?
-Zijn er nog ideen wat ik met de oude kamer/zone themosstaat kan doen? Of iets met de aansluiting op die plek?

[Afbeelding]

- flowmeters in de leiding aan de retourbalk? ? - koelstop zou kunnen. Ik weet niet hoe betrouwbaar die zijn. Je zou ook je naregeling op je badkamerzone kunnen instellen, weet niet of dat met je huidige setup mogelijk is;

Al met al, misschien handiger en goedkoper om een nieuwe 4 pits vloerverwarmingsverdeler te kopen met alles erop en eraan?

[SebastiaanPs]

Experimentje gedaan

Vraag: wat is het effect van dagverhoging & nachtverlaging vs. continu vaste temp verwarmen op:

• Warmteproductie
• Electriciteitsverbruik
• COP
• Dynamische energieprijzen

Hiervoor afgelopen stookseizoen afwisselend:

• Nov, jan en mrt dagverhoging en nachtverlaging: 10:00u 20.0 gr, 14:00u 20.5 gr, 01:00u 19.5 gr
• Okt, dec en feb continu verwarmd op 20.0 gr

Huis: tussenwoning in stad provincie ZH, bouwjaar 1931, deels nageisoleerd, warmtepomp in signature, afgifte beneden 41 m2 vvw, boven radiatoren.

Per dag de volgende data:

• Heat produced
• Energy consumed
• COP excl. standby
• Dynamische energieprijs index*

* het gemiddelde tarief wat ik die dag heb betaald / gemiddelde dynamische energieprijs die dag = dynamische energieprijs index. Dus betaal je meer of minder dan gemiddeld?

Alleen de maanden nov t/m feb vergeleken, want in okt en mar minder warmtevraag (andere regressielijn), ik vermoed door meer zoninstraling









Conclusie
Tussen dagverhoging en nachtverlaging versus continu verwarmen, in mijn situatie in de maanden november tot en met februari:

• Geen verschil in warmteproductie
• Geen verschil in energieverbruik
• COP vergelijkbaar, bij dagverhoging & nachtverlaging misschien subtiel slechter bij lage buitentemp
• Je betaalt subtiel iets hogere dynamische energieprijzen bij dagverhoging & nachtverlaging, ik vermoed doordat je vaker in de avondpiek verwarmd. Het verschil is klein.

Dus kies in de maanden november tot en met februari vooral wat je het meest comfortabel vindt!
In oktober en maart blijf ik dagverhoging en nachtverlaging hanteren zodat ik met mijn WP op PV verwarm.

Komend stookseizoen eens kijken naar slimme aansturing om de dure avondpiek te vermijden.

[michaelvo]

Mooi onderzoek @SebastiaanPs! Ik ben het met je conclusie eens dat de verschillen echt marginaal zijn, als die er al zijn. Je eigen comfort is inderdaad de belangrijkste keuze, ik vind het zelf wel prettig om het huis (en vooral de vloer) 's ochtends wat kouder en 's avonds wat warmer te hebben.

De discussie in dit forum kan met het oog op dynamische tarieven (voor veel warmtepomp & zonnepaneel bezitters nu al interessant) en einde saldering (2027) inderdaad overgaan van beste COP naar laagste kosten. Vorig seizoen ben ik druk geweest met COP optimalisatie middels adapatieve regeling (kabouter stooklijn Mitsubishi) vs. vaste Ta, komend seizoen inderdaad beginnen met optimaliseren naar tarieven! Leuk.

[martijn v o]

Leuke test, thanks voor het delen.

[Proton_]

@SebastiaanPs zoals ik ook in het dynamische topic postte, is uurprijzen+vloerverwarming+warmtepomp een interessante combi.
Op mijn werk knalden de warmtepompen altijd ~8:00 aan als de roldeuren omhoog gaan om een oplegger naar binnen te rijden, wat a. zinloos met een traag systeem en b. duur is.
Omdat de warmtepompen zwaar overbemeten zijn kunnen we makkelijk de duurste zes uur overslaan, wat het volgende plaatje geeft met de groene stippellijn:

[EVfan]

SebastiaanPs schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 14:11:
Experimentje gedaan

Vraag: wat is het effect van dagverhoging & nachtverlaging vs. continu vaste temp verwarmen op:

• Warmteproductie
• Electriciteitsverbruik
• COP
• Dynamische energieprijzen

Hiervoor afgelopen stookseizoen afwisselend:

• Nov, jan en mrt dagverhoging en nachtverlaging: 10:00u 20.0 gr, 14:00u 20.5 gr, 01:00u 19.5 gr
• Okt, dec en feb continu verwarmd op 20.0 gr

Huis: tussenwoning in stad provincie ZH, bouwjaar 1931, deels nageisoleerd, warmtepomp in signature, afgifte beneden 41 m2 vvw, boven radiatoren.

Per dag de volgende data:

• Heat produced
• Energy consumed
• COP excl. standby
• Dynamische energieprijs index*

* het gemiddelde tarief wat ik die dag heb betaald / gemiddelde dynamische energieprijs die dag = dynamische energieprijs index. Dus betaal je meer of minder dan gemiddeld?

Alleen de maanden nov t/m feb vergeleken, want in okt en mar minder warmtevraag (andere regressielijn), ik vermoed door meer zoninstraling

[Afbeelding]

[Afbeelding]

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Conclusie
Tussen dagverhoging en nachtverlaging versus continu verwarmen, in mijn situatie in de maanden november tot en met februari:

• Geen verschil in warmteproductie
• Geen verschil in energieverbruik
• COP vergelijkbaar, bij dagverhoging & nachtverlaging misschien subtiel slechter bij lage buitentemp
• Je betaalt subtiel iets hogere dynamische energieprijzen bij dagverhoging & nachtverlaging, ik vermoed doordat je vaker in de avondpiek verwarmd. Het verschil is klein.

Dus kies in de maanden november tot en met februari vooral wat je het meest comfortabel vindt!
In oktober en maart blijf ik dagverhoging en nachtverlaging hanteren zodat ik met mijn WP op PV verwarm.

Komend stookseizoen eens kijken naar slimme aansturing om de dure avondpiek te vermijden.

@SebastiaanPs
Mooie metingen. Dank voor je visie.
Ik heb, gebaseerd op mijn situatie, wel een mogelijke aanvulling.
Mijn ervaring met nachtverlaging leidde er in het vochtige “rond -2 tot +2” seizoen toe dat door de opgelopen “achterstand” bij het ingaan van de periode met hogere temperaturen dus na de nachtverlaging de WP aanzienlijk meer moeite had met defrosts, tot zelfs elke 30-35 minuten een defrost. Na die defrost gaat de WP ook weer op vol vermogen aan de gang, om de achterstand in te halen, waardoor de verdamper weer snel volloopt. De WP komt hier pas weer uit rond het middaguur, als de temperatuur boven de 3-4 graden komt.
Mijn metingen (elke dag m.b.v. MELcloud data) geven aan dat de COP hieronder lijdt.
Zeker geen systematische analyse zoals jij hebt gedaan, maar voor mijn huis, groot, flinke warmtebehoefte, (warmtelek 350-400 W/K), alleen radiatoren en in een windluw bos gelegen is gevoelsmatig continu verwarmen zeker in de periode december-februari wat efficiënter. Gelukkig hebben we geen last van het geluid, maar de defrosts laten zich ook wel horen als je in de buurt van de buitenunit bent.
Just my 2 cents.
Heb je in je analyse nog gegevens van defrost mania dagen kunnen separeren?

[BarryH]

Vraagje over flow / deltaT

- het normale ontwerp is deltaT=5 bij vol vermogen.
- bij defrosts gaan veel warmtepompen naar een hoge flow, soort maximale pomp stand.

MAAR:
Als je nu in een bestaande situatie zit met geluidsoverlast bij deze situatie kan je dan efficientieverlies voor lief nemen en gewoon op deltaT=10 gaan werken of krijg je dan problemen?
En: welke warmtepompen laten je toe om ook de defrost flow te limiteren

[Carboy54]

Proton_ schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 16:51:
@SebastiaanPs zoals ik ook in het dynamische topic postte, is uurprijzen+vloerverwarming+warmtepomp een interessante combi.
Op mijn werk knalden de warmtepompen altijd ~8:00 aan als de roldeuren omgaan om een oplegger naar binnen te rijden, wat a. zinloos met een traag systeem en b. duur is.
Omdat de warmtepompen zwaar overbemeten zijn kunnen we makkelijk de duurste zes uur overslaan, wat het volgende plaatje geeft met de groene stippellijn:
[Afbeelding]

@SebastiaanPs de tijd van warmtepomp 2.0 komt eraan. Onze eigen NL Weheat neemt hierin het voortouw met Weheat Intellicence. Ook AI doet zijn intrede om zonder tussenkomst van de installateurs of Weheat zelf een deel van de geregistreerde problemen zelf op te lossen.

https://www.weheat.nl/en/weheat-intelligence

[Proton_]

AI lijkt me hier ongeschikt gereedschap voor.
Zeker als het resultaat van één model voor sturing van duizenden warmtepompen wordt gebruikt, dan wil je zeker een voorspelbaar, deterministisch algoritme.
Maar onder de motorkap LP gebruiken en voor de marketing AI roepen kan natuurlijk ook

[ConQuestador]

De warmtepomp draait al 2 jaar, maar nu er vorig jaar ook nog 2 airco's bij kwamen te hangen werd het toch eens tijd voor een nette ombouw. Het geheel is wat groter dan je normaal ziet het is uiteindelijk een ombouw van 2.5x2.5m geworden, en heeft me dik 400 euro aan hout gekost. Maar uiteindelijk ben ik erg tevreden.

Ik heb alles demontabel gemaakt, de lamellen zitten in een frame die met 4 schuifjes volledig te demonteren is. Het dak zit ook in een frame en kan er in enkele minuten afgehaald worden.

De foto's, die anderen mogelijk als inspiratiebron kunnen gebruiken als ze ook een ombouw willen maken.

[Beer070]

ConQuestador schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 20:33:
De warmtepomp draait al 2 jaar, maar nu er vorig jaar ook nog 2 airco's bij kwamen te hangen werd het toch eens tijd voor een nette ombouw. Het geheel is wat groter dan je normaal ziet het is uiteindelijk een ombouw van 2.5x2.5m geworden, en heeft me dik 400 euro aan hout gekost. Maar uiteindelijk ben ik erg tevreden.

Ik heb alles demontabel gemaakt, de lamellen zitten in een frame die met 4 schuifjes volledig te demonteren is. Het dak zit ook in een frame en kan er in enkele minuten afgehaald worden.

De foto's, die anderen mogelijk als inspiratiebron kunnen gebruiken als ze ook een ombouw willen maken.

[Afbeelding]

[Afbeelding]

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Ik durf het bijna niet te vragen.. stuurbare lamellen met bewegings sensor dat je ze vol open kan zetten als er niemand in de buurt is? Zou super cool zijn!! Dit ziet er al geweldig uit. Hardstikke mooi werk!

[ConQuestador]

Beer070 schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 20:46:
[...]

Ik durf het bijna niet te vragen.. stuurbare lamellen met bewegings sensor dat je ze vol open kan zetten als er niemand in de buurt is? Zou super cool zijn!! Dit ziet er al geweldig uit. Hardstikke mooi werk!

Aangezien het zo groot is, en er enorm veel ruimte tussen de lamellen zit. Heb ik het "simpel" gehouden, ik weet vrij zeker dat het geen invloed gaat hebben op de luchtstroom, dus instelbare lamellen win ik niks mee.

[Beer070]

ConQuestador schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 20:51:
[...]

Aangezien het zo groot is, en er enorm veel ruimte tussen de lamellen zit. Heb ik het "simpel" gehouden, ik weet vrij zeker dat het geen invloed gaat hebben op de luchtstroom, dus instelbare lamellen win ik niks mee.

Ziet er qua locatie ook niet uit dat je geluidsisolatie nodig hebt. Dat is iets waar ik met mijn installateur over in gesprek ben. Moet ‘s nachts maximaal 40db zijn in de tuin van de buren, en een lamellen kast zou kunnen helpen.

[marcop23]

BarryH schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 18:59:
Vraagje over flow / deltaT

- het normale ontwerp is deltaT=5 bij vol vermogen.
- bij defrosts gaan veel warmtepompen naar een hoge flow, soort maximale pomp stand.

MAAR:
Als je nu in een bestaande situatie zit met geluidsoverlast bij deze situatie kan je dan efficientieverlies voor lief nemen en gewoon op deltaT=10 gaan werken of krijg je dan problemen?
En: welke warmtepompen laten je toe om ook de defrost flow te limiteren

De Vaillant warmtepompen werken standaard op een vast debiet, ook bij defrosts. Bij de Arotherm Plus modellen is dat 860 L/h voor de 55/6 en 1200 L/h voor de 75/6.

Je kan inderdaad een hogere delta T (lager debiet) voor lief nemen, maar dat betekent een hogere Ta bij gelijkblijvende afgifte. Een laag debiet zul je dus moeten compenseren met een iets hogere stooklijn.

[BarryH]

marcop23 schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 21:18:
[...]

De Vaillant warmtepompen werken standaard op een vast debiet, ook bij defrosts. Bij de Arotherm Plus modellen is dat 860 L/h voor de 55/6 en 1200 L/h voor de 75/6.

Je kan inderdaad een hogere delta T (lager debiet) voor lief nemen, maar dat betekent een hogere Ta bij gelijkblijvende afgifte. Een laag debiet zul je dus moeten compenseren met een iets hogere stooklijn.

ok. MAAR: kan ik dan ook die flow omlaag stellen? want met 860L zal het wel dT=5 zijn en kan je dan ook nog b.v. halveren en naar dT=10 gaan?
[ usecase is woningeigenaar onzeker over geluidsissues en geen zin in verbouwgedoe...]

[SebastiaanPs]

EVfan schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 17:02:
[...]

@SebastiaanPs
Mooie metingen. Dank voor je visie.
Ik heb, gebaseerd op mijn situatie, wel een mogelijke aanvulling.
Mijn ervaring met nachtverlaging leidde er in het vochtige “rond -2 tot +2” seizoen toe dat door de opgelopen “achterstand” bij het ingaan van de periode met hogere temperaturen dus na de nachtverlaging de WP aanzienlijk meer moeite had met defrosts, tot zelfs elke 30-35 minuten een defrost. Na die defrost gaat de WP ook weer op vol vermogen aan de gang, om de achterstand in te halen, waardoor de verdamper weer snel volloopt. De WP komt hier pas weer uit rond het middaguur, als de temperatuur boven de 3-4 graden komt.
Mijn metingen (elke dag m.b.v. MELcloud data) geven aan dat de COP hieronder lijdt.
Zeker geen systematische analyse zoals jij hebt gedaan, maar voor mijn huis, groot, flinke warmtebehoefte, (warmtelek 350-400 W/K), alleen radiatoren en in een windluw bos gelegen is gevoelsmatig continu verwarmen zeker in de periode december-februari wat efficiënter. Gelukkig hebben we geen last van het geluid, maar de defrosts laten zich ook wel horen als je in de buurt van de buitenunit bent.
Just my 2 cents.
Heb je in je analyse nog gegevens van defrost mania dagen kunnen separeren?

Je kunt alle individuele datapunten in de grafieken zien in mijn eerdere post. Beneden de daggemiddelde temperatuur van 3 graden lijkt de COP bij dagverhoging & nachtverlaging iets lager dan bij continu verwarmen, maar het aantal datapunten is beperkt.

Ik heb hieronder 8 koude dagen met dagverhoging & nachtverlaging vergeleken met 8 koude dagen met continu verwarmen. De dagen links en rechts hebben telkens een vergelijkbare daggemiddelde temperatuur (max 0.1 graad verschil). Daggemiddelden van -1 tot 3 graden ongeveer.



Dus inderdaad veel defrosts als de warmtepomp opstart na nachtverlaging, maar de dagen met continu verwarmen vertonen ook veel defrosts.

[SebastiaanPs]

BarryH schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 18:59:
Vraagje over flow / deltaT

- het normale ontwerp is deltaT=5 bij vol vermogen.
- bij defrosts gaan veel warmtepompen naar een hoge flow, soort maximale pomp stand.

MAAR:
Als je nu in een bestaande situatie zit met geluidsoverlast bij deze situatie kan je dan efficientieverlies voor lief nemen en gewoon op deltaT=10 gaan werken of krijg je dan problemen?
En: welke warmtepompen laten je toe om ook de defrost flow te limiteren

De warmtepompen van Mitsubishi Electric hebben een fixed flow, die apart is in te stellen voor SWW en verwarmen: pompstand 1 tot en met 5. De flow neemt niet toe bij defrosts. Bij zeer lage flow geeft de warmtepomp een error (dit lijkt me ook goed). De minimale flow is afhankelijk van het model: bij de kleinste modellen 6.5 L/min en bij de grootste modellen 18 L/min.

[Rimco]

Beer070 schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 20:46:
[...]

Ik durf het bijna niet te vragen.. stuurbare lamellen met bewegings sensor dat je ze vol open kan zetten als er niemand in de buurt is? Zou super cool zijn!! Dit ziet er al geweldig uit. Hardstikke mooi werk!

Ik wil nog wel stuurbare lamellen van zweeds rabat maken, zodat ze alleen open staan als er iets aan staat. Zodoende loopt de bestaande bekleding van zweeds rabat zogenaamd door (zie rechterkant van de foto). Maar voor nu staan ze allemaal nog open en bloot. Het is onderdeel van de achterkant van een aangebouwde garage, ze staan daardoor wel al overdekt met een dubbele deur er achter voor onderhoud en om ze er met een pompwagen uit te rijden:

[EVfan]

SebastiaanPs schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 21:56:
[...]

Je kunt alle individuele datapunten in de grafieken zien in mijn eerdere post. Beneden de daggemiddelde temperatuur van 3 graden lijkt de COP bij dagverhoging & nachtverlaging iets lager dan bij continu verwarmen, maar het aantal datapunten is beperkt.

Ik heb hieronder 8 koude dagen met dagverhoging & nachtverlaging vergeleken met 8 koude dagen met continu verwarmen. De dagen links en rechts hebben telkens een vergelijkbare daggemiddelde temperatuur (max 0.1 graad verschil). Daggemiddelden van -1 tot 3 graden ongeveer.

[Afbeelding]

Dus inderdaad veel defrosts als de warmtepomp opstart na nachtverlaging, maar de dagen met continu verwarmen vertonen ook veel defrosts.

@SebastiaanPs
Dank voor deze data. Het verschil voor jouw woning is dus marginaal, wellicht koelt het minder snel af dan ons huis, waardoor de “achterstand” door nachtverlaging minder groot is?
Hier, bij Tb nul graden is de temperatuur in de woonkamer al na 3-5 uur (afhankelijk van luchtvochtigheid en wind) een graad gedaald.
Ik zal komende winter systematisch en meten.

[marcop23]

BarryH schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 21:38:
[...]

ok. MAAR: kan ik dan ook die flow omlaag stellen? want met 860L zal het wel dT=5 zijn en kan je dan ook nog b.v. halveren en naar dT=10 gaan?
[ usecase is woningeigenaar onzeker over geluidsissues en geen zin in verbouwgedoe...]

Bij de Arotherm Plus kan je de pomp op "auto" zetten, dan regelt 'ie op 860 L/h, of handmatig op een bepaald percentage van het pompvermogen. Als je met dat laatste aan de onderkant van het debiet gaat zitten, loop je wel een risico dat het dichtdraaien van een radiator gaat leiden tot een flow error.

Het minimum is zo te lezen 35% van nominaal, dus 35% van 860 L/h = 300 L/h voor de 55/6.

860 L/m is overigens al prima te doen door 22mm leidingen. Tenzij je misschien bramen hebt bij de buizen, waar de stroom turbulent door wordt, bijvoorbeeld.

430 L/m vind ik eigenlijk wel echt weinig voor een warmtepomp.

[Makrolon]

SebastiaanPs schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 14:11:
Experimentje gedaan

Vraag: wat is het effect van dagverhoging & nachtverlaging vs. continu vaste temp verwarmen op:

• Warmteproductie
• Electriciteitsverbruik
• COP
• Dynamische energieprijzen

Hiervoor afgelopen stookseizoen afwisselend:

• Nov, jan en mrt dagverhoging en nachtverlaging: 10:00u 20.0 gr, 14:00u 20.5 gr, 01:00u 19.5 gr
• Okt, dec en feb continu verwarmd op 20.0 gr

Huis: tussenwoning in stad provincie ZH, bouwjaar 1931, deels nageisoleerd, warmtepomp in signature, afgifte beneden 41 m2 vvw, boven radiatoren.

Per dag de volgende data:

• Heat produced
• Energy consumed
• COP excl. standby
• Dynamische energieprijs index*

* het gemiddelde tarief wat ik die dag heb betaald / gemiddelde dynamische energieprijs die dag = dynamische energieprijs index. Dus betaal je meer of minder dan gemiddeld?

Alleen de maanden nov t/m feb vergeleken, want in okt en mar minder warmtevraag (andere regressielijn), ik vermoed door meer zoninstraling

[Afbeelding]

[Afbeelding]

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Conclusie
Tussen dagverhoging en nachtverlaging versus continu verwarmen, in mijn situatie in de maanden november tot en met februari:

• Geen verschil in warmteproductie
• Geen verschil in energieverbruik
• COP vergelijkbaar, bij dagverhoging & nachtverlaging misschien subtiel slechter bij lage buitentemp
• Je betaalt subtiel iets hogere dynamische energieprijzen bij dagverhoging & nachtverlaging, ik vermoed doordat je vaker in de avondpiek verwarmd. Het verschil is klein.

Dus kies in de maanden november tot en met februari vooral wat je het meest comfortabel vindt!
In oktober en maart blijf ik dagverhoging en nachtverlaging hanteren zodat ik met mijn WP op PV verwarm.

Komend stookseizoen eens kijken naar slimme aansturing om de dure avondpiek te vermijden.

Mooi experiment!

Ik was van plan om eens te proberen dit jaar ipv nachtverlaging constant te stoken, maar dan ook de stooklijn met een paar graden omlaag. Ik denk dat jij dat niet hebt gedaan?

Dan kan ik denk ik concluderen dat als je ook de stooklijn nog met een paar graden omlaag kan gooien het efficiënter is om de temperatuur constant te houden.

[SebastiaanPs]

@EVfan hier koelt het ook best snel af, ik denk vergelijkbaar met wat jij beschrijft. Wel een belangrijk verschil is dat ik deels vvw heb en jij overal radiatoren.

@Makrolon ik gebruik de ruimteregeling van Mitsubishi Electric. Die past de Ta automatisch aan, ik vermoed o.b.v. de buitentemperatuur en het verschil tussen de huidige en ingestelde binnentemperatuur. Werkt uitstekend.

[ Voor 11% gewijzigd door SebastiaanPs op 06-09-2025 22:43 ]

[LongTimeAgo]

SebastiaanPs schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 14:11:

Conclusie
Tussen dagverhoging en nachtverlaging versus continu verwarmen, in mijn situatie in de maanden november tot en met februari:

• Geen verschil in warmteproductie
• Geen verschil in energieverbruik
• COP vergelijkbaar, bij dagverhoging & nachtverlaging misschien subtiel slechter bij lage buitentemp
• Je betaalt subtiel iets hogere dynamische energieprijzen bij dagverhoging & nachtverlaging, ik vermoed doordat je vaker in de avondpiek verwarmd. Het verschil is klein.

Poah, lekker om het in grafiekjes te zien.
Zelf moet ik mijn warmtepomp in de avonduren ook naar "silent/eco" zetten. Mede omdat dat ding onder t raam van m'n dochter staat en, ook met raam dicht, toch nog wel te horen is. In silent/eco modus mag die doen wat die wilt, maar is die toch gelimiteerd maar ook enorm stil.
Afgelopen winter eigenlijk niet gemerkt dat de woning significant kouder werd of dat de energiekosten bij het opstarten om 08:00 sochtends gigantisch stegen door dat ding op silent/eco te zetten (nachtverlaging), het was altijd maar een minimale opstart.

[mr_evil08]

BarryH schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 21:38:
[...]

ok. MAAR: kan ik dan ook die flow omlaag stellen? want met 860L zal het wel dT=5 zijn en kan je dan ook nog b.v. halveren en naar dT=10 gaan?
[ usecase is woningeigenaar onzeker over geluidsissues en geen zin in verbouwgedoe...]

860 l/h is hier deltaT 3 bij de Arotherm Plus 55/6

Als je de circulatiepomp wil verlagen naar deltaT7 dan wijzig je de parameter deltaP
circulatiepomp op handmatig zetten i.p.v automatisch hoor je niet aan te zitten.

DeltaT 10 zou ik overgens niet doen want dat kost wel heel veel rendement als dat überhaupt al mogelijk is.

@LongTimeAgo Kwa geluid met de Arotherm Plus 55/6 niks gemerkt als die in fluisterbedrijf staat, maar dat komt omdat de warmtepomp al op laaglast draait, wellicht vragen jullie meer van de warmtepomp waardoor het merkbaar is.

De ventilator is al erg stil en geen idee waarom ze die nog eens 10% knijpen als fluisterbedrijf actief wordt, als hier al "geluidsoverlast" is, komt dat altijd van de compressor.

(Overgens staat die hier snacht's uit want de zaak kan de ochtend erop snel weer opwarmen omdat de warmtepomp genoeg kan leveren, ofwel vollast komt vrijwel nooit voor behalve de belabberde regeling als CV water nog koud is de warmtepomp gewoon 100% wil draaien terwijl dat niet hoeft).

Gaan de temperaturen beneden 4c dan laat ik hem aan, niet vanwege vermogen te kort maar vorstpreventie.

[ Voor 39% gewijzigd door mr_evil08 op 07-09-2025 13:16 ]

[verkeerslicht]

Rimco schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 22:12:
[...]


Ik wil nog wel stuurbare lamellen van zweeds rabat maken, zodat ze alleen open staan als er iets aan staat. Zodoende loopt de bestaande bekleding van zweeds rabat zogenaamd door (zie rechterkant van de foto). Maar voor nu staan ze allemaal nog open en bloot. Het is onderdeel van de achterkant van een aangebouwde garage, ze staan daardoor wel al overdekt met een dubbele deur er achter voor onderhoud en om ze er met een pompwagen uit te rijden:

[Afbeelding]

Best goed idee. En misschien dicht tijdens een defrost, als je dan toch bezig bent...

[Rimco]

@verkeerslicht Daar had ik ook al aan gedacht, maar dan wordt het allemaal wel wat vochtig (al is het wel al met dik rubber afgewerkt). Echter is de grootste uitdaging dat er 2 staan. Zeker als het zo koud is dat we gaan defrosten draaien ze dan allebei. En dan moet ik ofwel de andere snel stoppen of geforceerd tegelijk defrosten. Goeie kans dat ik het maar gewoon open laat staan op dat moment, maar wie weet verzin ik nog wat leuks

[BarryH]

mr_evil08 schreef op zondag 7 september 2025 @ 13:07:
[...]

860 l/h is hier deltaT 3 bij de Arotherm Plus 55/6

Als je de circulatiepomp wil verlagen naar deltaT7 dan wijzig je de parameter deltaP
circulatiepomp op handmatig zetten i.p.v automatisch hoor je niet aan te zitten.

DeltaT 10 zou ik overgens niet doen want dat kost wel heel veel rendement als dat überhaupt al mogelijk is.

@LongTimeAgo Kwa geluid met de Arotherm Plus 55/6 niks gemerkt als die in fluisterbedrijf staat, maar dat komt omdat de warmtepomp al op laaglast draait, wellicht vragen jullie meer van de warmtepomp waardoor het merkbaar is.

De ventilator is al erg stil en geen idee waarom ze die nog eens 10% knijpen als fluisterbedrijf actief wordt, als hier al "geluidsoverlast" is, komt dat altijd van de compressor.

(Overgens staat die hier snacht's uit want de zaak kan de ochtend erop snel weer opwarmen omdat de warmtepomp genoeg kan leveren, ofwel vollast komt vrijwel nooit voor behalve de belabberde regeling als CV water nog koud is de warmtepomp gewoon 100% wil draaien terwijl dat niet hoeft).

Gaan de temperaturen beneden 4c dan laat ik hem aan, niet vanwege vermogen te kort maar vorstpreventie.

Ok, Ik wil ook het principe goed begrijpen. In theorie zou ik zeggen: een WP kan met lage flow maar je moet het niet willen. INDIEN een specifieke situatie er om vraagt, dan is het een optie, mits de warmtepomp aansturing het toelaat. Goed om te weten dat je met de vaillant daar ruimte voor hebt en met mitsubishi ook

[LongTimeAgo]

mr_evil08 schreef op zondag 7 september 2025 @ 13:07:
[...]

@LongTimeAgo Kwa geluid met de Arotherm Plus 55/6 niks gemerkt als die in fluisterbedrijf staat, maar dat komt omdat de warmtepomp al op laaglast draait, wellicht vragen jullie meer van de warmtepomp waardoor het merkbaar is.

Oja hier ook hoor, de silent/eco modus is enorm stil en niet merkbaar binnenshuis als die draait.
Tevens staat die daar ook het merendeel van de tijd op te draaien in de herfst, winter en lente. Pas als de temp buiten onder de 2 graden komt gaat die naar "normal" modus en zal dan elke avond om 20:00 op eco/silent gaan.

Heb een hybride opstelling met CV nog. Dus hij staat eigenlijk de hele zomer gewoon uit/pompt water rond.
Heb hem ook gebruikt om te koelen, maar dit had minimaal effect.

[verkeerslicht]

Rimco schreef op zondag 7 september 2025 @ 15:42:
@verkeerslicht Daar had ik ook al aan gedacht, maar dan wordt het allemaal wel wat vochtig (al is het wel al met dik rubber afgewerkt). Echter is de grootste uitdaging dat er 2 staan. Zeker als het zo koud is dat we gaan defrosten draaien ze dan allebei. En dan moet ik ofwel de andere snel stoppen of geforceerd tegelijk defrosten. Goeie kans dat ik het maar gewoon open laat staan op dat moment, maar wie weet verzin ik nog wat leuks

Ja, twee van die dingen is een wel een uitdaging. En vocht is natuurlijk ook weer voeding voor de volgende defrost. Vooral leuk in theorie misschien

[mr_evil08]

LongTimeAgo schreef op zondag 7 september 2025 @ 19:57:
[...]


Oja hier ook hoor, de silent/eco modus is enorm stil en niet merkbaar binnenshuis als die draait.
Tevens staat die daar ook het merendeel van de tijd op te draaien in de herfst, winter en lente. Pas als de temp buiten onder de 2 graden komt gaat die naar "normal" modus en zal dan elke avond om 20:00 op eco/silent gaan.

Heb een hybride opstelling met CV nog. Dus hij staat eigenlijk de hele zomer gewoon uit/pompt water rond.
Heb hem ook gebruikt om te koelen, maar dit had minimaal effect.

Staat hier altijd op eco, op normaal hoeft niet bij kou.
Indien buitentemperatuur beneden 4c komt gaat hij regelen op nacht kamertemperatuur en start de warmtepomp sowieso tenzij ik de nacht kamertemperatuur parameter bewust laag zet.

Fluisterbedrijf staat de eerste 20 minuten aan bij de koude start daarna niet meer want het kost rendement doordat de ventilator altijd extra geknepen wordt ongeacht werklast.

Koelbedrijf werkt hier goed maar moet de aanvoerbuis nog dampdicht isoleren.

Je kan namelijk veel verder koelen voordat er condens op de vloer komt.

[ Voor 15% gewijzigd door mr_evil08 op 07-09-2025 20:51 ]

[nokiaan958GB]

Mijn Panasonic 9J monoblock gaat straks het derde stookseizoen in.
De laatste winter had ik nogal wat defrosts wat het nodige geluid veroorzaakte.
Zelf de buren begonnen er over.......

Alleen bij defrosts is mijn 9J hoorbaar.
Hij weegt 105 kilo en staat op een plat dak waar tegels op liggen.
De 9J staat op bigfoots met veren er tussen. Mijn foto heb ik bijgevoegd.

Nu wil ik met de trillingsdempers gaan experimenteren. Wat ik mij afvraag is of degenen die trillingsdempers onder de WP hebben en daar te tevreden over zijn kunnen melden welke trillingsdempers worden gebruikt en eventuele mitsen en maren willen vertellen?

[BarryH]

Warmtepomp trillingen topic gelezen?

[Technician-]

ConQuestador schreef op zaterdag 6 september 2025 @ 20:33:
De warmtepomp draait al 2 jaar, maar nu er vorig jaar ook nog 2 airco's bij kwamen te hangen werd het toch eens tijd voor een nette ombouw. Het geheel is wat groter dan je normaal ziet het is uiteindelijk een ombouw van 2.5x2.5m geworden, en heeft me dik 400 euro aan hout gekost. Maar uiteindelijk ben ik erg tevreden.

Ik heb alles demontabel gemaakt, de lamellen zitten in een frame die met 4 schuifjes volledig te demonteren is. Het dak zit ook in een frame en kan er in enkele minuten afgehaald worden.

De foto's, die anderen mogelijk als inspiratiebron kunnen gebruiken als ze ook een ombouw willen maken.

[Afbeelding]

[Afbeelding]

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Een test die Daikin eist bij inbedrijfstelling is:
Zet de warmtepomp in gedwongen verwarmingsbedrijf via test modus.
Lees de buitentemperatuur af bij start.
En na 50min.
Als de buitentemperatuur sensor een merkbaar koudere temperatuur aangeeft is er sprake van recirculeren.
Ben heel benieuwd wat jouw ombouw dan doet aan de buitentemperatuur sensor.

[ConQuestador]

Technician- schreef op maandag 8 september 2025 @ 23:08:
[...]

Een test die Daikin eist bij inbedrijfstelling is:
Zet de warmtepomp in gedwongen verwarmingsbedrijf via test modus.
Lees de buitentemperatuur af bij start.
En na 50min.
Als de buitentemperatuur sensor een merkbaar koudere temperatuur aangeeft is er sprake van recirculeren.
Ben heel benieuwd wat jouw ombouw dan doet aan de buitentemperatuur sensor.

Ik monitor altijd alles met heishamon, dus ik weet vrij nauwkeurig wat de te verwachten COP is bij bepaald weer. Als ik een duidelijke drop in COP zie, dan zie ik dat heel snel komende winter.

Maar jouw testje kan ik zeker een keer doen, komt in de herfst wel een keer.

[Andrehj]

nokiaan958GB schreef op maandag 8 september 2025 @ 22:43:
Nu wil ik met de trillingsdempers gaan experimenteren. Wat ik mij afvraag is of degenen die trillingsdempers onder de WP hebben en daar te tevreden over zijn kunnen melden welke trillingsdempers worden gebruikt en eventuele mitsen en maren willen vertellen?

Hier een heel topic vol: Trillingen warmtepomp dempen
(Hint: het rijtje topics met onderwerpen gerelateerd aan warmtepompen in de TS van dit topic is er met een reden...)

[ Voor 11% gewijzigd door Andrehj op 09-09-2025 12:33 ]

[X21r]

nokiaan958GB schreef op maandag 8 september 2025 @ 22:43:
Mijn Panasonic 9J monoblock gaat straks het derde stookseizoen in.
De laatste winter had ik nogal wat defrosts wat het nodige geluid veroorzaakte.
Zelf de buren begonnen er over.......

Alleen bij defrosts is mijn 9J hoorbaar.
Hij weegt 105 kilo en staat op een plat dak waar tegels op liggen.
De 9J staat op bigfoots met veren er tussen. Mijn foto heb ik bijgevoegd. [Afbeelding]

Nu wil ik met de trillingsdempers gaan experimenteren. Wat ik mij afvraag is of degenen die trillingsdempers onder de WP hebben en daar te tevreden over zijn kunnen melden welke trillingsdempers worden gebruikt en eventuele mitsen en maren willen vertellen?

Montage instructies niet gelezen van de fabrikant .. Dit was een van de eerste types waar duidelijk in stond niet monteren op veren.
En inderdaad in het topic Trillingen warmtepomp dempen moet je zijn.

[nokiaan958GB]

Andrehj schreef op dinsdag 9 september 2025 @ 12:32:
[...]

Hier een heel topic vol: Trillingen warmtepomp dempen
(Hint: het rijtje topics met onderwerpen gerelateerd aan warmtepompen in de TS van dit topic is er met een reden...)

Dankje!
Nee had nog nooit van dit topic gehoord
Zal daar mijn licht opsteken. Even de 63 pagina's doorlezen

[tonwes99]

nokiaan958GB schreef op dinsdag 9 september 2025 @ 22:24:
[...]

Dankje!
Nee had nog nooit van dit topic gehoord
Zal daar mijn licht opsteken. Even de 63 pagina's doorlezen

Idd. vaker tegen zo'n issue aangekomen als je in een lang topic iets zoekt over bv. koeling met vvw, een specifieke WP, of overwegingen rond dynamische prijzen. Zou toch fijn zijn als je het hele topic kon down & uploaden en AI kon vragen naar samenvatting, oplossingsrichtingen, aandachtspunten.... Iets voor de moderator om met Tweakers.net te bespreken?

(via de rss-feed kun je alleen de laatste 50 posts knippen/plakken, maar 50 posts en 64 pagina's is helaas toch wat anders. ik ken geen API waarmee het kan en een MsWord macro die het html scrape-t lukt ook niet, de messages worden met javascript opgehaald)

https://gathering.tweakers.net/rss/list_messages/1834273

[ Voor 20% gewijzigd door tonwes99 op 10-09-2025 08:55 ]

[omweersbui]

Weet iemand hoeveel het rendement is van een boiler die horizontaal geplaatst is.
Zit er verschil in rendement tussen een horizontaal of verticaal geplaatste boiler?

[martijn v o]

rendement is de zin van energieverlies naar buiten?
staande boiler indien gelaagd tov liggende boiler gelaagd +x% extra vanwege het grotere oppervlak
staande boiler indien niet gelaagd tov liggende boiler niet gelaagd = geen verschil
rendement in de zin van opslagverlies door liggend in plaats van staand: ja dat is er hoeveel hangt af van de grootte van de boiler en het gebruik.

[omweersbui]

omweersbui schreef op woensdag 10 september 2025 @ 19:21:
Weet iemand hoeveel het rendement is van een boiler die horizontaal geplaatst is.
Zit er verschil in rendement tussen een horizontaal of verticaal geplaatste boiler?

Wellicht ben ik niet heel duidelijk. Ik wel berekenen hoeveel warmwater (40c) ik echt uit een horizontale boiler kan halen en of dit verschilt tov een verticale variant.
De meeste berekeningen die ik zie gaan uit van een rendement van 100% en dat lijkt me niet reeel.

[cgms]

omweersbui schreef op donderdag 11 september 2025 @ 07:51:
[...]

Wellicht ben ik niet heel duidelijk. Ik wel berekenen hoeveel warmwater (40c) ik echt uit een horizontale boiler kan halen en of dit verschilt tov een verticale variant.
De meeste berekeningen die ik zie gaan uit van een rendement van 100% en dat lijkt me niet reeel.

Het hangt er vanaf hoe laag je onderste temperatuurmeting en de verwarmingsspiraal in de boiler zitten. Het water wat lager zit dan de spiraal zal slecht verwarmd worden (alleen door geleiding van de warmte naar beneden). Door de ronding van de boiler, zal er ook bij een horizontale boiler niet veel volume onder de spiraal zitten. Ik denk dat in beide gevallen >>90% van het water in de boiler door de spiraal opgewarmd zal worden. Bij een volledig opgewarmde boiler zal er dus niet veel verschil zitten tussen de 2.

Het enige verschil wat ik kan bedenken, kan ontstaan als een deel van het water gebruikt wordt, maar nog niet genoeg om een volgende opwarming te starten. In dat geval zal het bovenste deel van een horizontale boiler meer warmte verliezen naar de onderkant dan een verticale boiler, omdat het geleidingsoppervlak tussen het warme bovendeel, en het koude onderdeel groter is, en de afstand korter. Maar het hangt helemaal af van het specifieke geval (met name temperatuur instellingen) of dat een probleem wordt. Ik kan me zelfs voorstellen dat je in een specifiek geval meer water van 40 grC uit 1 lading haalt. Met name als je tot boven de 50 grC opwarmt en niet te veel verbruikt, waardoor dat warme water het inkomende water ook nog tot boven 40 grC opwarmt.

Als het alleen gaat over een bad vullen: het effectieve volume als percentage van het totale volume zal niet veel afwijken tussen de twee.

[dunklefaser]

omweersbui schreef op donderdag 11 september 2025 @ 07:51:
[...]

Wellicht ben ik niet heel duidelijk. Ik wel berekenen hoeveel warmwater (40c) ik echt uit een horizontale boiler kan halen en of dit verschilt tov een verticale variant.
De meeste berekeningen die ik zie gaan uit van een rendement van 100% en dat lijkt me niet reeel.

Een "berekening" (randvoorwaarden?) lijkt me bijna onmogelijk en is waarschijnlijk sowieso overkill.
Het enige wat ik hier zie zijn maximaal "educated guesses".
- een echte experimentele vergelijking zal je nooit krijgen.
Rendement in dit geval? Misschien eerder een verschil in verlies aan warmte.