Financiële onafhankelijkheid - Deel 4

[Zr40]

Z___Z schreef op vrijdag 6 maart 2020 @ 19:29:
[...]
De enige reden waarom energielabels beter zijn geworden is omdat de capaciteit van de wasmachines van 6 kg naar 8 kg is gegaan, waardoor je per kg was minder energie nodig hebt in theorie. In de praktijk doe je niet meer was per beurt in de machine. Ik heb zelden de machine helemaal vol.

Die van mij (8 kg) wast anders bijna altijd een volle lading. Maar ik zet de machine ook daadwerkelijk pas aan wanneer hij vol is. In de praktijk betekent dat eens in de 5-7 dagen. Extra voordeel: ik doe bijna een half jaar met een verpakking wasmiddel

[TechLight]

Leuke wasmachine discussie. Weer even wat anders en qua besparing is dat er ook eentje die met 'rente op rente' gaat - qua wassen dan.

Immers: iets minder vaak wassen door bv een trui of broek een dag / paar dagen langer te dragen scheelt energie voor het wassen, slijtage aan de wasmachine, wasmiddel én zorgt dat de kleding langer mee gaat. Dat is allemaal goed voor het milieu en de FO portemonnee.

Natuurlijk hoef je niet in vieze stinkende kleren te blijven lopen, maar iets minder - ik zou haast zeggen smetvrees - is doorgaans best te doen.

Wij gebruiken ook steevast minder wasmiddel dan volgens de verpakking zou moeten, want zo veel is bijna nooit nodig.

(edit: was nog vergeten te vermelden dat het óók nog eens minder werk is )

[ Voor 5% gewijzigd door TechLight op 07-03-2020 08:20 ]

[HereIsTom]

@TechLight Inderdaad iedere dag een was draaien is onzin of je moet een gezin hebben met 5 kinderen, wij draaien ook maar één was in de week.
En we gebruiken ook geen wasdroger, scheel heel veel energie en je kleding gaat ook langer mee.

[crosscarver]

Deze Morningstar screenshot geeft goed aan waarom obligaties in een beleggings-portefeuille met aandelen en obligaties een risicobeperkend effect hebben.
Obligaties zijn niet perfect negatief gecorreleerd met aandelen. Echter met het blote oog zie ik hier een correlatiecoëfficiënt van ca -0.5......

[GoEV6]

Tdem schreef op donderdag 5 maart 2020 @ 20:33:
Morgen ga ik een podcast opnemen bij Meesman Indexbeleggen over... Indexbeleggen ;-). Heb al aardig wat leuke vragen gehad. Laat het me weten als je ook een vraag hebt! Mag via DM.

En waar kan ik h’m luisteren?

[Jasper]

GoEV6 schreef op zaterdag 7 maart 2020 @ 11:02:
[...]

En waar kan ik h’m luisteren?

https://tipsvantom.com/podcast/

[Tdem]

Jasper schreef op zaterdag 7 maart 2020 @ 11:25:
[...]

https://tipsvantom.com/podcast/

Thanks! Ik denk dat hij volgende week of over 2 weken online komt . Ik heb 'm gisteren gelijk schoongesneden, maar wil 'm nog even laten horen aan mijn gast. En wil de vragen ook nog uittypen als artikel, zodat mensen kunnen kiezen of ze willen luisteren of lezen.

[ Voor 31% gewijzigd door Tdem op 07-03-2020 11:37 ]

[Torgo]

Zo.... Het was al een drama, gaan die olie staten ook nog olie op het vuur gooien (pun intended). Altijd fijn, dat de grootmachten verantwoordelijkheid nemen in tijden van crisis. Dividend Shell nu op 10.9%

[ColeJ]

Als Shell gaat uitkeren wel ja..

[MneoreJ]

Torgo schreef op maandag 9 maart 2020 @ 14:55:
Zo.... Het was al een drama, gaan die olie staten ook nog olie op het vuur gooien (pun intended). Altijd fijn, dat de grootmachten verantwoordelijkheid nemen in tijden van crisis Dividend shell nu op 10.9%

Hey -- ik heb mijn notificaties voor Beleggen op de beurs niet voor niks uitgezet, zeg. Als er nog mensen in dit topic zijn die onder een steen leven: als je geen plan had (psychologisch dan wel aankooptechnisch) voor hoe om te gaan met een beurscrash, dan is nu het moment daar. "Onder een steen leven tot je genoeg hebt" is daarbij overigens een prima plan. Had je al genoeg en is deze crash een probleem, dan heb je iets niet helemaal goed gedaan...

[AceAceAce]

Ik zoek een steen-broker zodat ik weer onder 1 kan gaan liggen
Dan hoef ik ook niet meer meerdere keren per dag de stand te checken.

Die tijdelijke korting is mooi, alleen nu mijn evenknie goed gaan uitleggen wanneer (niet als) ze met vragen gaat komen hoe het met haar setje VRWL gaat

[MneoreJ]

@AceAceAce Simpel: je hebt nog precies evenveel aandelen als je eerst had, en de verwachting is dat ze later veel hoger staan dan nu. Gewoon vasthouden aan die regel en verder niet op details ingaan.

[Ascension]

Ik moet zeggen dat ik 2 weken geleden meer "last" had van het chronisch checken van mijn portfolio en het zenuwachtig worden van de daling. Het is nu meer een soort berusting geworden en ik zit erin voor de lange termijn.

Hoop overigens wel dat er nu een bodem gevonden wordt want het is nu eenmaal leuker omhoog te kijken dan omlaag.

[fsfikke]

ColeJ schreef op maandag 9 maart 2020 @ 15:01:
Als Shell gaat uitkeren wel ja..

€0.4193 hebben ze vandaag verkondigd:
https://www.shell.com/med...nt-dividend-payments.html

[ColeJ]

fsfikke schreef op maandag 9 maart 2020 @ 15:44:
[...]

€0.4193 hebben ze vandaag verkondigd:
https://www.shell.com/med...nt-dividend-payments.html

Dat is nog over Q4 2019 inderdaad. Nu Q1 2020 nog....

[Torgo]

ColeJ schreef op maandag 9 maart 2020 @ 15:01:
Als Shell gaat uitkeren wel ja..

Dat was met een knipoog, gezien het enthousiasme enige tijd geleden over het hoge dividend van Shell

[Blik1984]

Ik krijg mijn bonus over 2 weken en die wilde ik volledig investeren. Heb zojuist maar mijn spaarrekening alvast voor mijn toekomstige bonusbedrag leeggeplunderd. Kan geen kwaad om wat pareltjes te kopen die een flinke correctie hebben gehad

Doe ik overigens gefaseerd, wellicht dat het nog fors dieper gaat de komende weken

[coldasice]

Wat ik niet zo goed begrijp is waarom iedereen nu lump sum gaat investeren in aandelen. Misschien dat jullie een andere kijk op de wereld hebben dan ik, maar volgens mij hebben we de goede jaren net achter de rug. Werkeloosheid op een dieptepunt, amerikaanse overheid maximaal in de schuld, china in een corona crisis, brabant op slot, italie op slot, duitse auto industrie op zijn gat, en alle cbs indicatoren wijzen op een afkoeling, daar komt nu corona overheen..... waar zien jullie de lichtpuntjes? Ik probeer het vooral te begrijpen.... dit lijkt in veel opzichten op de crisis van 2008....

[flyingdutchboy]

Voorlopig zie ik elke (werk)dag mijn FO moment een jaar naar achteren opschuiven

[Tommie12]

flyingdutchboy schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:05:
Voorlopig zie ik elke (werk)dag mijn FO moment een jaar naar achteren opschuiven

Zelfde gevoel deze week. Maar in Januari kwam FO ook elke week een half jaar eerder.... Ik zit terug op niveau van oktober of zo. Ik panikeer niet.

[Tdem]

Zolang je niet verkoopt, verlies je ook niets

[Gecko123]

coldasice schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:04:
Wat ik niet zo goed begrijp is waarom iedereen nu lump sum gaat investeren in aandelen. Misschien dat jullie een andere kijk op de wereld hebben dan ik, maar volgens mij hebben we de goede jaren net achter de rug. Werkeloosheid op een dieptepunt, amerikaanse overheid maximaal in de schuld, china in een corona crisis, brabant op slot, italie op slot, duitse auto industrie op zijn gat, en alle cbs indicatoren wijzen op een afkoeling, daar komt nu corona overheen..... waar zien jullie de lichtpuntjes? Ik probeer het vooral te begrijpen.... dit lijkt in veel opzichten op de crisis van 2008....

Dit is een flinke correctie (het woord "krach" heb ik al voorbij zien komen) nu op zo'n -20% vanaf het hoogtepunt. Niemand heeft een glazenbol maar de geschiedenis leert ons dat de beurs altijd weer hersteld. Dit zal dan behoorlijk bijdragen aan je FO als je nog even moet...

Het algemene advies is wel doe het met geld dat je ZEKER kan missen.

Degene die wat achter de hand hadden gehouden voor toekomstige aankoop van aandelen worden nu beloond en mogelijk nog meer als ze het aandurven om nog langer te wachten...

[coldasice]

Tdem schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:23:
Zolang je niet verkoopt, verlies je ook niets

Je kunt ook andersom redeneren, je verkoopt, en wacht tot de aex onder de 400 zakt en koopt alles weer terug....of denk je dat we volgende week weer gaan stijgen, dan natuurlijk blijven zitten? Perfect timen kan zeker niet, dus verlies ga je zeker lijden als je uitstapt....

[Blik1984]

coldasice schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:04:
Wat ik niet zo goed begrijp is waarom iedereen nu lump sum gaat investeren in aandelen. Misschien dat jullie een andere kijk op de wereld hebben dan ik, maar volgens mij hebben we de goede jaren net achter de rug. Werkeloosheid op een dieptepunt, amerikaanse overheid maximaal in de schuld, china in een corona crisis, brabant op slot, italie op slot, duitse auto industrie op zijn gat, en alle cbs indicatoren wijzen op een afkoeling, daar komt nu corona overheen..... waar zien jullie de lichtpuntjes? Ik probeer het vooral te begrijpen.... dit lijkt in veel opzichten op de crisis van 2008....

Op zich met je eens, maar ik zie ook wel dat bijvoorbeeld Shell ruim onder de beurskoers van 2009 is gezakt. Tevens ben ik van mening dat dit hele corona-gedoe vooral heel veel paniek oplevert, maar dat het allemaal best wel meevalt. We zouden de jaarlijkse griepgolf eens op deze manier moeten monitoren...

Kortom, ik denk dat we hier best snel weer van gaan herstellen

[coldasice]

Blik1984 schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:51:
[...]


Op zich met je eens, maar ik zie ook wel dat bijvoorbeeld Shell ruim onder de beurskoers van 2009 is gezakt. Tevens ben ik van mening dat dit hele corona-gedoe vooral heel veel paniek oplevert, maar dat het allemaal best wel meevalt. We zouden de jaarlijkse griepgolf eens op deze manier moeten monitoren...

Ik ben het wel eens met je corona-gedoe en dat het wel meevalt, maar de paniek zorgt voor een enorme teruggang in bedrijvigheid, en dat zie ik voorlopig nog niet herstellen. Grote evenementen gaan afgezegd worden, autoindustrie krijgt geen onderdelen, iig niet tijdig, waardoor mogelijk toeleveranciers gaan omvallen en mensen gaan stoppen met verbouwingen en nieuwe spullen/auto's kopen....die ketting reacties zijn moeilijk te stoppen...

kleine edit: ik hoop van harte dat het meevalt, een crisis is voor niemand goed, je kunt wel denken, dat als je geen aandelen hebt, dat dit je geen pijn doet, maar dan heb je de economie nog niet begrepen....

[ Voor 10% gewijzigd door coldasice op 09-03-2020 20:58 ]

[Ascension]

Als er iets aan inflatie onderhevig is sinds 2008 is het wel de term "crisis", die wordt te pas en te onpas gebruikt terwijl vaak een recessie wordt bedoeld. En een recessie is helemaal niet zo erg, sterker nog, het is een volkomen normale conjuntuurbeweging.

[underrated]

Blik1984 schreef op maandag 9 maart 2020 @ 19:57:
Ik krijg mijn bonus over 2 weken en die wilde ik volledig investeren. Heb zojuist maar mijn spaarrekening alvast voor mijn toekomstige bonusbedrag leeggeplunderd. Kan geen kwaad om wat pareltjes te kopen die een flinke correctie hebben gehad

Doe ik overigens gefaseerd, wellicht dat het nog fors dieper gaat de komende weken

How to time the market

[ph4ge]

Blik1984 schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:51:
Op zich met je eens, maar ik zie ook wel dat bijvoorbeeld Shell ruim onder de beurskoers van 2009 is gezakt. Tevens ben ik van mening dat dit hele corona-gedoe vooral heel veel paniek oplevert, maar dat het allemaal best wel meevalt. We zouden de jaarlijkse griepgolf eens op deze manier moeten monitoren...

Kortom, ik denk dat we hier best snel weer van gaan herstellen

Het zal in het geval van fossiele bedrijven als Shell ook een keer tijd worden dat hun koersen dalen. Enorme en zekere dividenden uitkeren in een business model dat simpelweg geen toekomst heeft kan niet goed gaan.

In 2009 hadden dit soort bedrijven nog veel meer politieke invloed (buiten de VS) om de transitie naar een duurzame industrie te vertragen en leken duurzame technologieën zich veel langzamer te ontwikkelen dan werkelijk. Het kan haast niet anders als dat de beurskoersen nu aanzienlijk minder potentieel zien dan toen.

Corona is op zichzelf hooguit een vonkje, maar het was onvermijdelijk dat een klein vonkje vroeg of laat de boel zou laten ploffen.

[Blik1984]

underrated schreef op maandag 9 maart 2020 @ 21:29:
[...]


How to time the market

Ik dca gewoon iedere maand, mijn ene investering 2 weken naar voren halen heeft daar weinig impact op

[Wozmro]

ph4ge schreef op maandag 9 maart 2020 @ 21:33:
[...]

Het zal in het geval van fossiele bedrijven als Shell ook een keer tijd worden dat hun koersen dalen. Enorme en zekere dividenden uitkeren in een business model dat simpelweg geen toekomst heeft kan niet goed gaan.

In 2009 hadden dit soort bedrijven nog veel meer politieke invloed (buiten de VS) om de transitie naar een duurzame industrie te vertragen en leken duurzame technologieën zich veel langzamer te ontwikkelen dan werkelijk. Het kan haast niet anders als dat de beurskoersen nu aanzienlijk minder potentieel zien dan toen.

Corona is op zichzelf hooguit een vonkje, maar het was onvermijdelijk dat een klein vonkje vroeg of laat de boel zou laten ploffen.

Shell en aanverwanten doen wel wat meer dan olie gewoon verpompen.

Ik kwam vroeger regelmatig in een bedrijf van Shell waar ze toeslagstoffen ontwikkelen en produceren voor raffinaderijen en productie van kunststoffen.
Zelden een bedrijf gezien met zo'n 'money is not a problem'-attitude.

Waarmee ik niet wil zeggen dat je nu olie-aandelen moet kopen. Alleen dat zo'n bedrijven wel wat meer doen dan gaten boren in de grond en vaatjes afvullen zoals in de stripverhalen.

[Tommie12]

Tdem schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:23:
Zolang je niet verkoopt, verlies je ook niets

Mooie dooddoener.

Ik ben niet in paniek, maar ik kan mijn aandelen toch niet verkopen aan de prijs van een maand geleden.

Dus ja, ik neem aan dat ik nu wel wat verlies heb. Net zoals ik aan neem dat ik winst heb als het stijgt.

Koop maar eens een farma aandeeltje voor 10€ dat een tegenvaller kent, en een jaar later aan 1€ noteert (been there, done that), dan heb ik toch echt wel 9€ verlies. (X1000)

Maar ja, if you can’t stand the heat ....

[Phony]

Als "buy and hold" je strategie is, dan is er inderdaad weinig aan de hand. Je was ze immers toch niet van plan te verkopen.

[R.van.M]

Phony schreef op maandag 9 maart 2020 @ 22:47:
Als "buy and hold" je strategie is, dan is er inderdaad weinig aan de hand. Je was ze immers toch niet van plan te verkopen.

Nee maar op het moment dat we een echte diepe crisis krijgen kan het >10jaar duren voordat het hersteld is. Juist voor diegene die al een flink stuk onderweg zijn (waren?) met het pad naar FO kan deze crisis de datum flink naar achteren schuiven.

[Tdem]

Tommie12 schreef op maandag 9 maart 2020 @ 22:42:
[...]


Mooie dooddoener.

Ik ben niet in paniek, maar ik kan mijn aandelen toch niet verkopen aan de prijs van een maand geleden.

Dus ja, ik neem aan dat ik nu wel wat verlies heb. Net zoals ik aan neem dat ik winst heb als het stijgt.

Koop maar eens een farma aandeeltje voor 10€ dat een tegenvaller kent, en een jaar later aan 1€ noteert (been there, done that), dan heb ik toch echt wel 9€ verlies. (X1000)

Maar ja, if you can’t stand the heat ....

Tja, je kan het een dooddoener noemen ja. Ik beleg niet individueel, maar in indexfondsen. Dat is wel een verschil natuurlijk.

[HereIsTom]

R.van.M schreef op maandag 9 maart 2020 @ 22:51:
[...]


Nee maar op het moment dat we een echte diepe crisis krijgen kan het >10jaar duren voordat het hersteld is. Juist voor diegene die al een flink stuk onderweg zijn (waren?) met het pad naar FO kan deze crisis de datum flink naar achteren schuiven.

Inderdaad, nu is er nog niks aan de hand, maar als dit jaren gaat duren voor dat het weer is hersteld hebben we een probleem en dan kan je pas echt zeggen dat je een verlies hebt.
Als je echter nu pas bent begonnen met beleggen en nog een horizon van 20 jaar of langer hebt moet het wel heel gek lopen als het dan nog niet is hersteld. Voorlopig blijven we hier nog iedere maand braaf inleggen.

[ScreamGT]

Blik1984 schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:51:
[...]


Op zich met je eens, maar ik zie ook wel dat bijvoorbeeld Shell ruim onder de beurskoers van 2009 is gezakt. Tevens ben ik van mening dat dit hele corona-gedoe vooral heel veel paniek oplevert, maar dat het allemaal best wel meevalt. We zouden de jaarlijkse griepgolf eens op deze manier moeten monitoren...

Kortom, ik denk dat we hier best snel weer van gaan herstellen

Grappig. Iemand van RTL-Z (naam even vergeten) gaf enkele weken geleden aan dat we hier over een aantal weken over zouden lachen, inmiddels ligt de beurs op zijn gat! Hij gaf aan dat hier long term nog wel wat ellende van gaat komen. Verder totaal eens met @coldasice De opsomming die hij maakt is niet iets waar we snel van gaan herstellen.

[Ko.Kane]

Phony schreef op maandag 9 maart 2020 @ 22:47:
Als "buy and hold" je strategie is, dan is er inderdaad weinig aan de hand. Je was ze immers toch niet van plan te verkopen.

Nou ja, iedereen wil een keer verkopen? Het is niet alsof we verzamelaars zijn en luciferdoosjes sparen toch?

Het hele idee is dat er ooit de vruchten van worden geplukt door jezelf of je nazaten.

Kan me voorstellen dat als je net berekent had dat je nog maar 1 jaar nodig had voor FO, dat je nu op zijn minst teleurgesteld bent dat je pot net -20% gekrompen is staat....

[ Voor 17% gewijzigd door Ko.Kane op 10-03-2020 10:17 ]

[coldasice]

Phony schreef op maandag 9 maart 2020 @ 22:47:
Als "buy and hold" je strategie is, dan is er inderdaad weinig aan de hand. Je was ze immers toch niet van plan te verkopen.

Als je nu denkt dat de beurs naar 400 zakt, is het tijdelijk uitstappen en met 400 instappen een winst van 20% op lange termijn. Als je rekent met 6% lange termijn stijging en je mist een 20% daling, mag je die boven op je 6% zetten op een termijn van 10 jaar...

[R.van.M]

coldasice schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 07:09:
[...]


Als je nu denkt dat de beurs naar 400 zakt, is het tijdelijk uitstappen en met 400 instappen een winst van 20% op lange termijn. Als je rekent met 6% lange termijn stijging en je mist een 20% daling, mag je die boven op je 6% zetten op een termijn van 10 jaar...

Het probleem is dat het puur gokken is. Misschien daalt de beurs naar <400 misschien was gisteren de bodem.

Stel je verkoopt alles met het idee om bij 400 in te stappen en vanaf nu gaat stijgt het weer mondjesmaat. Wat doe je dan? Blijf je aan de zijlijn staan of besluit je nadat je 10% stijging gemist hebt weer in te stappen?

[Magpie]

Eens met @Tommie12 ook al zijn de winsten en verliezen ongerealiseerd, het zijn wel degelijk (vermogens)winsten en verliezen. De dooddoener dat als je niet verkoopt, er ook geen verlies is, klopt gewoon niet. Waarom praten mensen anders over jaren later FO zijn?

Om die reden is het beperken van de drawdowns in je portefeuille nog belangrijker dan rendement. Sterker nog, het draagt uiteindelijk ook bij aan het rendement.

Stel belegger A lijdt in een grote crisis 20% verlies door bijvoorbeeld op basis van trendanalyse uit te stappen. Belegger B lijdt 50% verlies. Belegger A moet 25% rendement maken om weer aan zijn beginvermogen te komen en belegger B een whopping 100%.

Natuurlijk zal belegger A in goede tijden minder rendement maken. Hij zal zeker wel eens te vroeg uitstappen of op een verkeerd moment niet 100% in aandelen zitten. En dan flink achterblijven bij belegger B. Maar er hoeft in de beleggingshorizon van beide beleggers maar één diepe crisis te zitten en A komt weer aardig bij. En vergeet niet het psychologische effect van een diepe drawdown. En de daaruit volgende eventuele domme beslissingen (sell low, buy high).

Nogmaals, risicomanagement gaat om het vermijden van de echt grote verliezen. Met het uitgangspunt dat kapitaalbehoud belangrijker is dan puur rendement. En om het optimaliseren van de verhouding tussen risico en rendement.

En echt, vanaf vandaag kan alles weer opklaren en blijft het bij min 20% voor een volledige aandelen portfolio. En zijn de verliezen in een maand of drie tot zes weer ingelopen. Helemaal geen onwaarschijnlijk scenario. Risicomanagement betekent nu op dit moment echter juist niet dat je klaar bent voor dit scenario, maar juist dat je klaar bent voor het minder waarschijnlijke scenario: een (veel) verdere daling. Is echt een hele andere houding. Maar mijn vermogen is me te lief om dit risico te lopen.

PS sta nu op plus 2% ytd. Klinkt leuk, maar wel 10% verloren ten opzichte van hoogtepunt portfolio vlak voor crisis. En dat telt! Dus ook risicomanagement kan geen verliezen voorkomen, zonder risico geen rendement. Maar hopelijk voorkomt het de diepe verliezen.

[ Voor 6% gewijzigd door Magpie op 10-03-2020 08:01 ]

[Verwijderd]

Grappig, toen we ATH stonden was het "ik hoop op een crisis lekker goedkoop kopen" wat de klok sloeg. Nu is er zowaar een correctie en men begint te overwegen de markt te gaan timen.

Bedenk je even waarom je bepaalde voornemens genomen had en of er daadwerkelijk redenen zijn daar nu van af te moeten wijken.

[ph4ge]

Wozmro schreef op maandag 9 maart 2020 @ 22:30:
[...]


Shell en aanverwanten doen wel wat meer dan olie gewoon verpompen.

Ik kwam vroeger regelmatig in een bedrijf van Shell waar ze toeslagstoffen ontwikkelen en produceren voor raffinaderijen en productie van kunststoffen.
Zelden een bedrijf gezien met zo'n 'money is not a problem'-attitude.

Waarmee ik niet wil zeggen dat je nu olie-aandelen moet kopen. Alleen dat zo'n bedrijven wel wat meer doen dan gaten boren in de grond en vaatjes afvullen zoals in de stripverhalen.

Ik heb jaren bij Shell gewerkt, en het klopt dat ze inderdaad meer activiteiten doen die geen duurzaam business model hebben. Ze staan er gewoon een stuk slechter voor dan 11 jaar geleden en dus is het ergens logisch dat die koers lager gaat liggen. Het was een kwestie van tijd.

[R.van.M]

Magpie schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 07:51:
[...]
Natuurlijk zal belegger A in goede tijden minder rendement maken. Hij zal zeker wel eens te vroeg uitstappen of op een verkeerd moment niet 100% in aandelen zitten. En dan flink achterblijven bij belegger B. Maar er hoeft in de beleggingshorizon van beide beleggers maar één diepe crisis te zitten en A komt weer aardig bij. [..]

Al het research bewijst het tegenovergestelde. Persoon A maakt flink minder rendement doordat hij geen/nauwelijks rendement terwijl hij aan het wachten is op het juiste moment. Zie bijvoorbeeld deze jip en janneke versie die het goed uitlegt https://imgur.com/gallery/BlK4jzM

Nogmaals, risicomanagement gaat om het vermijden van de echt grote verliezen. Met het uitgangspunt dat kapitaalbehoud belangrijker is dan puur rendement. En om het optimaliseren van de verhouding tussen risico en rendement.

Klopt deels. Vandaar dat de meeste mensen hier niet aan stock-picking doen. Door een grote spreiding verminder je het risico. Kapitaalbehoud is ook kapitaalbehoud na inflatie en VRH, vergeet dat niet

En echt, vanaf vandaag kan alles weer opklaren en blijft het bij min 20% voor een volledige aandelen portfolio. En zijn de verliezen in een maand of drie tot zes weer ingelopen. Helemaal geen onwaarschijnlijk scenario. Risicomanagement betekent nu op dit moment echter juist niet dat je klaar bent voor dit scenario, maar juist dat je klaar bent voor het minder waarschijnlijke scenario: een (veel) verdere daling. Is echt een hele andere houding. Maar mijn vermogen is me te lief om dit risico te lopen.

Dus jij hebt nu je aandelen (deels) verkocht en zit cash?

PS sta nu op plus 2% ytd. Klinkt leuk, maar wel 10% verloren ten opzichte van hoogtepunt portfolio vlak voor crisis. En dat telt! Dus ook risicomanagement kan geen verliezen voorkomen, zonder risico geen rendement. Maar hopelijk voorkomt het de diepe verliezen.

Wellicht begrijp ik je verkeerd, maar wat ik bij jou lees is dat je nu de aandelenmarkt omlaag gaat je aandelen gaat verkopen en terwijl de markt omhoog gaat aandelen bijkoopt. Dit is een van de klassieke fouten waardoor mensen een slecht rendement halen. Je verkoopt je aandelen op een laag punt, en pas als de markt gedraaid is en je de eerste correcties hebt gemist koop je weer bij.

[Tommie12]

Tdem schreef op maandag 9 maart 2020 @ 23:17:
[...]

Tja, je kan het een dooddoener noemen ja. Ik beleg niet individueel, maar in indexfondsen. Dat is wel een verschil natuurlijk.

Nee, dat is in weze geen enkel verschil. Ik beleg in fondsen, aandelen en wat assets.
Probeer je indexfonds maar eens te verkopen aan de prijs van vorige week :-)

Ik panikeer zeker niet, en heb al wat gekocht (net te vroeg natuurlijk), maar binnenkort heb ik nog wat cash. Dat zal ik zorgvuldig inzetten, en proberen hier en daar wat koopjes te doen.
Sowieso zijn de koersschommelingen nu groter dan jaren geleden, daar moeten we mee leren leven neem ik aan.

[Magpie]

@R.van.M Inderdaad is mijn aandelen allocatie van 45% naar 32% gegaan. Goud van 55% naar 9% en restant 59% in langlopende USA obligaties. Dat is inderdaad een risk off allocatie. Dat betekent dat ik vrijdagochtend goud en aandelen heb verkocht. Ik beleg zelf door te spreiden over asset classes via deze methodiek: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2328254. Nogmaals: niet om klaar te zijn voor een rebound van aandelen, maar voor een verdere val.

Maar een andere methode van risicomanagement kan de methode van Meb Faber zijn https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=962461. Hierover is een schat aan info te vinden.

Een andere optie is dual momentum van Gary Antonacci https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2042750. Ook hierover is veel info te vinden.

Meerdere wegen naar Rome voor wat betreft risicomanagement. Waar het mij om gaat is niet om hier te verkondigen dat je persé iets moet doen zoals dit. Maar wees je bewust van de risico's die je loopt. En dat het lang duurt om een echt groot verlies goed te maken en dat dit bij groot geld er mentaal goed inhakt. Ik ruil met alle plezier een wat lager rendement in voor minder volatiliteit in mijn portfolio.

[Verwijderd]

Magpie schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 08:59:
@R.van.M Inderdaad is mijn aandelen allocatie van 45% naar 32% gegaan. Goud van 55% naar 9% en restant 59% in langlopende USA obligaties. Dat is inderdaad een risk off allocatie. Dat betekent dat ik vrijdagochtend goud en aandelen heb verkocht. Ik beleg zelf door te spreiden over asset classes via deze methodiek: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2328254. Nogmaals: niet om klaar te zijn voor een rebound van aandelen, maar voor een verdere val.

Maar een andere methode van risicomanagement kan de methode van Meb Faber zijn https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=962461. Hierover is een schat aan info te vinden.

Een andere optie is dual momentum van Gary Antonacci https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2042750. Ook hierover is veel info te vinden.

Meerdere wegen naar Rome voor wat betreft risicomanagement. Waar het mij om gaat is niet om hier te verkondigen dat je persé iets moet doen zoals dit. Maar wees je bewust van de risico's die je loopt. En dat het lang duurt om een echt groot verlies goed te maken en dat dit bij groot geld er mentaal goed inhakt. Ik ruil met alle plezier een wat lager rendement in voor minder volatiliteit in mijn portfolio.

Als ik jouw posts in dit topic bekijk kan ik niet helemaal plaatsen of je altijd al die strategie volgde of dat dit nu een "impulsieve" reactie is. Was je dit altijd al van plan te doen?

[Magpie]

@Euler212 Dit doe ik structureel pas sinds begin 2019 toen het vermogen dat op het spel stond groter is geworden. En ik wist dat dit vermogen ergens in 2020 nog eens veel groter wordt. Het is dus ingegeven door verliesaversie. Maar tegelijkertijd door het besef dat niet beleggen geen optie is bij de huidige rentestanden.

In 2019 had ik "slechts" 10% rendement, dus het heeft zeker zijn beperkingen ten opzichte van 100% aandelen in absolute rendementen in bepaalde jaren. Maar het is dus ook niet zo dat het impulsieve reactie is op basis van de huidige marktomstandigheden. In die zin was 2019 meer een test voor mijn discipline.

[Mirved]

Magpie schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 08:59:
@R.van.M Inderdaad is mijn aandelen allocatie van 45% naar 32% gegaan. Goud van 55% naar 9% en restant 59% in langlopende USA obligaties. Dat is inderdaad een risk off allocatie. Dat betekent dat ik vrijdagochtend goud en aandelen heb verkocht. Ik beleg zelf door te spreiden over asset classes via deze methodiek: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2328254. Nogmaals: niet om klaar te zijn voor een rebound van aandelen, maar voor een verdere val.

Maar een andere methode van risicomanagement kan de methode van Meb Faber zijn https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=962461. Hierover is een schat aan info te vinden.

Een andere optie is dual momentum van Gary Antonacci https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2042750. Ook hierover is veel info te vinden.

Meerdere wegen naar Rome voor wat betreft risicomanagement. Waar het mij om gaat is niet om hier te verkondigen dat je persé iets moet doen zoals dit. Maar wees je bewust van de risico's die je loopt. En dat het lang duurt om een echt groot verlies goed te maken en dat dit bij groot geld er mentaal goed inhakt. Ik ruil met alle plezier een wat lager rendement in voor minder volatiliteit in mijn portfolio.

Interessant een heel andere strategie. Ben wel benieuwd wat je resultaten gaan zijn op de lange termijn. Hou ons op de hoogte

[R.van.M]

Magpie schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 08:59:
@R.van.M Inderdaad is mijn aandelen allocatie van 45% naar 32% gegaan. Goud van 55% naar 9% en restant 59% in langlopende USA obligaties. Dat is inderdaad een risk off allocatie. Dat betekent dat ik vrijdagochtend goud en aandelen heb verkocht. Ik beleg zelf door te spreiden over asset classes via deze methodiek: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2328254. Nogmaals: niet om klaar te zijn voor een rebound van aandelen, maar voor een verdere val.

Maar een andere methode van risicomanagement kan de methode van Meb Faber zijn https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=962461. Hierover is een schat aan info te vinden.

Een andere optie is dual momentum van Gary Antonacci https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2042750. Ook hierover is veel info te vinden.

Meerdere wegen naar Rome voor wat betreft risicomanagement. Waar het mij om gaat is niet om hier te verkondigen dat je persé iets moet doen zoals dit. Maar wees je bewust van de risico's die je loopt. En dat het lang duurt om een echt groot verlies goed te maken en dat dit bij groot geld er mentaal goed inhakt. Ik ruil met alle plezier een wat lager rendement in voor minder volatiliteit in mijn portfolio.

Je beseft wel dat je nu goud en amerikaanse obligaties koopt op de hoogste prijs in jaren en aandelen verkoopt op een flink lagere prijs (buy high, sell low). Hoewel ik begrijp dat je portefuille minder volatiel probeert te maken, ben je volgens mij al te laat met deze herallocatie en snij je jezelf nu dubbel in de vingers door goud/obligaties op een piek te kopen.

[JordiGeelhoed]

Niet helemaal in de lijn van hoe het draadje nu loopt, maar is er een reden dat er nergens op GoT en in dit topic wordt verwezen naar de blog van Mr. FOB ?

Het lijkt mij een erg goede bron van informatie die (ogenschijnlijk) onafhankelijk wordt gepresenteerd. Wat vinden jullie?

[Verwijderd]

JordiGeelhoed schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 09:58:
Niet helemaal in de lijn van hoe het draadje nu loopt, maar is er een reden dat er nergens op GoT en in dit topic wordt verwezen naar de blog van Mr. FOB ?

Het lijkt mij een erg goede bron van informatie die (ogenschijnlijk) onafhankelijk wordt gepresenteerd. Wat vinden jullie?

Er wordt wel naar verwezen. Om een of andere reden vindt de zoekfunctie "financieelonafhankelijkblog" niet. Waarschijnlijk omdat de URLs zo lang zijn dat ze truncated worden. Zoeken op "FOB" geeft een enkele hit, evenals "investeren-in-vastgoed". Verder niet uitgebreid opgezocht hoe je alle posts kan vinden, maar deze blog is zeker bekend.

[Tazzios]

Mijn allocatie in aandelen is automatisch gedaald zonder te verkopen.

[ybos]

Ko.Kane schreef op maandag 9 maart 2020 @ 23:54:
[...]

Kan me voorstellen dat als je net berekent had dat je nog maar 1 jaar nodig had voor FO, dat je nu op zijn minst teleurgesteld bent dat je pot net -20% gekrompen is....

"-20% gekrompen" is een gezonde stijging

[crosscarver]

Net heb ik even naar mijn beleggings portefeille gekeken.

Mijn streefverhouding aandelen/(staats)obligaties is 70/30. Op de top midden januari was de verhouding 72/28 wegens het goede jaar in 2019 (ca. 19% rendement in 2019)

Inmiddels is de portefeuille 12% minder waard. En is de verhouding 68/32. Nu kunnen er twee dingen gebeuren:

1. Geen verdere daling van de aandelenmarkten. Dan doen we helemaal niks. Buy and hold to the max.

2. De boel daalt nog behoorlijk wat verder en we komen op een verhouding van 65/35 uit. Dan zal ik obligaties verkopen en aandelen aankopen om weer de 70/30 verhouding te herstellen. Dan wordt het: Buy when the blood is in the streets, even if it is your own (Baron Rothchild)

Om even wat context te geven en deze kleine daling te relativeren. In 2008-2009 heb ik strategie nr2, 2 keer moeten toepassen tijdens de daling. Dus eigenlijk is er nu nog niet veel aan de hand. Hoogstens dat enkele beginnende beleggers nu de eerste keer getest worden.

[Ko.Kane]

@ybos Het was al laat, fixed it.

@crosscarver Als die 2% verschil tov je target groot genoeg nominaal is dat de transactiekosten verwaarloosbaar zijn (bv >1k), zou ik gewoon herbalanceren op vaste momenten. Dat is toch de strategie 70-30 zodat je kan herbalanceren?

Inline met die quote zou je zelfs misschien moeten over balanceren, als je echt speculatief wil zijn.

[ Voor 82% gewijzigd door Ko.Kane op 10-03-2020 11:15 ]

[crosscarver]

Ko.Kane schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 10:17:


@crosscarver Als die 2% verschil tov je target groot genoeg nominaal is dat de transactiekosten verwaarloosbaar zijn (bv >1k), zou ik gewoon herbalanceren op vaste momenten. Dat is toch de strategie 70-30 zodat je kan herbalanceren?

Inline met die quote zou je zelfs misschien moeten over balanceren, als je echt speculatief wil zijn.

@Ko.Kane Je kunt gewoon herbalanceren binnen een bepaalde bandbreedte: voor mij met mijn streefallocatie van 70/30 heb ik 65/35 en 75/25 gekozen. Wanneer deze verhoudingen bereikt worden dan verkoop/koop ik aandelen/obligaties en stel het risico van de portefeuille weer opnieuw terug waar ik het wil hebben.

Dit werkt prima, soms hoef je jarenlang (!) niets te doen. Je hoeft dus niet elk jaar op 1 jan of enig welke datum/tijdsbereik te herbalanceren. Hier zijn ook studies naar gedaan. Het is lood om oud ijzer hoe je herbalanceerd.

Als je het maar gedisciplineerd doet. Hier gaan de meeste mensen de fout in want je gaat altijd "tegen" de markt in. Dat is beleggings psychologisch moeilijk. En dit kan ook een van de redenen zijn om het beleggen dan toch maar aan een professional over te laten (vermogensbeheerder of een mixfonds voor de kleinere belegger)

En wat betreft het overbalanceren om te speculeren. Ik beleg voor mijn FO en voor de kinderen, dat gaat over tientallen jaren. Dan wordt er niet gespeculeerd of eventjes van het plan afgeweken omdat je opeens een briljante hunch hebt

[Ascension]

Ko.Kane schreef op maandag 9 maart 2020 @ 23:54:
[...]


Kan me voorstellen dat als je net berekent had dat je nog maar 1 jaar nodig had voor FO, dat je nu op zijn minst teleurgesteld bent dat je pot net -20% gekrompen is staat....

Als je van plan bent op zeer korte termijn die stap te zetten had je dan niet allang je aandelenportefeuille af moeten bouwen om dergelijke risico's te verkleinen?

[Kluifjes]

Ik sta er wel dubbel in qua financiën - even ter benadrukking dat de reden van de crisis natuurlijk puur ellendig is met slachtoffers.

Zit nog redelijk aan begin van beleggingshorizon, pas zo'n 3 jaar bezig, zeker nog wel 20 jaar horizon, slechts circa 30k belegd. Aan de ene kant denk ik geen ramp deze terugval van de beurzen door de genoemde factoren. Aan de andere kant is het wel zeer spijtig dat er 20% minder waarde is, waarbij ik het ook liever had gezien met een puur economische recessie als reden (en niet als gevolg van een wereldwijd virus).

[Ko.Kane]

Ascension schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 11:54:
[...]


Als je van plan bent op zeer korte termijn die stap te zetten had je dan niet allang je aandelenportefeuille af moeten bouwen om dergelijke risico's te verkleinen?

Zou ik persoonlijk wel doen, maar er zijn er veel in de fire community die permanent 100% of 80-20 zijn, met redenen.

Zelf ben ik nu 80-20 en zit in opbouwfase. Maar stel dat ik 2-3jaar van mijn einddatum had afgezeten en ook echt 100% zeker per direct zou willen stoppen met werken dan was ik zeker gaan nadenken om het gradueel om te zetten in een 60-40 of zelfs een kortstondig 50-50. En dan later weer richting 80-20.
Heb er zelf nog geen concreet plan voor, dat komt tzt wel. Ook als het niet erg is/als je het niet erg vindt dat je bijvoorbeeld nog wat langer moet werken is het al minder cruciaal.
Interessante link die ik hiervoor bewaar is: https://earlyretirementno...art-19-equity-glidepaths/

[Unif]

Ik leg altijd maandelijks een vast bedrag in, dat heb ik nu aangepast naar wekelijks.
Het zal misschien niet veel uitmaken op de lange termijn, maar ach.

Verder probeer ik zo min mogelijk te kijken naar mijn portefeuille/de beurs.

[IvoB2]

Voor wat het waard is:
Ben FO sinds 2 jaar en beklaag het me nog altijd niet.
De grootste "winst" voor mij persoonlijk is het 100% zelfbeschikkingsrecht over de tijd (overigens een in hoeveelheid zeer gelimiteerde waarde waar geen enkel economisch rendement veel aan kan wijzigen).

Voor mij betekent FO ook dat je niet meer afhankelijk bent van schommelingen op de beurs (wat ook een zekere onrust met zich mee brengt). Daarom dat ik - sinds ik mijn tijd volledig zelf beheers - ook mijn aandelenportefeuille en buitenlands vastgoed (werd te veel admin. gedoe) volledig van de hand heb gedaan en omgezet heb in diverse obligaties van private ondernemeningen met een stabiel management.

De basis is gewoon dat er niet meer buiten gaat dan er binnenkomt.
Door de jaren heen heb ik er dan ook voor gezorgd dat:
- De woning 100% mijn eigendom is zonder mede-eigenaren noch bankrechten.
- De grond waarop het staat redelijk goed georiënteerd is en zo gelegen dat het rustig is (niet in een centrum) maar niet afgezonderd van stadsvoorzieningen (alle centrumvoorziendingen met de fiets bereikbaar).
- Ik zoveel mogelijk zelfvoorzienend ben (vooral energie en basisvoeding) wat als resultaat heeft dat je weinig vaste kosten hebt en dus altijd het overzicht hebt over de rekeningen en externe factoren geen sterke invloed hebben op het leven van elke dag.

We produceren jaarlijks 4800-5400 kWh eigen elektriciteit en verbruiken er max. 5.000 kWh/jaar (huishouden is - incl. mobiliteit - 100% elektrisch).
Om niet totaal afhankelijk te zijn van één energievorm (en de seizoenswisselingen) hebben we voor de warmtepomp voor deel CV en SWW ook een back up met hout (speksteenkachel) met eigen lokale houtproductie (woning aan bosrand).
We kweken lokaal zelf seizoenfruit en -groenten, bakken o.a. eigen brood en beschikken over eigen waterreservoir (met visvijver).
Ook grote fan geworden van de app. "to good to go". Als je je eigen tijd beheert kan je hier ook steeds aan "cherrypicking" doen.

Wat ik vooral geleerd heb is dat om "FO" te worden de voornaamste stap niet is om te streven naar een zo groot mogelijke opbouw van vermogen maar om de inkomsten en uitgaven in balans te houden en vooral de vaste variabele leefkosten zo laag mogelijk te houden of liefst zo veel mogelijk in eigen beheer te houden. En om ergens de grens te trekken van "met dit maandelijks inkomen en deze beheersbare uitgaven" is het voor mij genoeg. Meer moet het niet meer zijn om de grens te trekken. Zoniet loop je gevaar dat je blijft werken en beleggen tot je erbij neervalt en anderen op basis van jouw inspanningen voortijdig "FO" worden.

Nooit tegen mijn zin gewerkt maar het nam wel minstens 10 uur per dag van je tijd in beslag.
Had ik de voordelen van FO eerder geweten (en het relaxe gegeven van eigen tijdsbeheer) had ik er wel een jaar of 4 eerder aan begonnen.

Van de "eigen tijd" nu eens gebruik maken om dit topic eens door te nemen. Misschien kom ik dan wel nog op goede ideeën.

[ Voor 34% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 14:28 ]

[Tommie12]

Kluifjes schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 11:57:
Ik sta er wel dubbel in qua financiën - even ter benadrukking dat de reden van de crisis natuurlijk puur ellendig is met slachtoffers.

Zit nog redelijk aan begin van beleggingshorizon, pas zo'n 3 jaar bezig, zeker nog wel 20 jaar horizon, slechts circa 30k belegd. Aan de ene kant denk ik geen ramp deze terugval van de beurzen door de genoemde factoren. Aan de andere kant is het wel zeer spijtig dat er 20% minder waarde is, waarbij ik het ook liever had gezien met een puur economische recessie als reden (en niet als gevolg van een wereldwijd virus).

Dat is wat de iedereen gelooft.
De economie was al aan het vertragen, maar niemand wou het zien, en door het bijdrukken van geld bleef er geld naar de beurs gaan. Iedereen voelde met zijn ellebogen dat er heel wat aandelen te duur waren.
Corona is het excuus. Buiten een kleine impact in China, en een iets grotere impact in Italië is de impact op de wereldeconomie vooralsnog heel beperkt.

Het gas was aan het ophopen, en Corona was de vonk.

Dit is gewoon dezelfde situatie als met 9/11. De economie koelde af, en toen door die enorme golf van aanslagen had "de beurs" een excuus/spark om de drop in te zetten.

Niet te snel terug kopen. Markten zijn zeer volatiel, en er gaan nog zeer rode dagen komen, gevolgd door beperkte recuperaties.

Ik ken de quotes over markten timen, maar als je nu op een berg cash zit, toch gewoon een maand of 3 wachten. Ik blijf van de knoppen.

[Tommie12]

Unif schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 12:14:
Ik leg altijd maandelijks een vast bedrag in, dat heb ik nu aangepast naar wekelijks.
Het zal misschien niet veel uitmaken op de lange termijn, maar ach.

Verder probeer ik zo min mogelijk te kijken naar mijn portefeuille/de beurs.

Niet doen, ofwel even pauzeren, ofwel gewoon maandelijks inleggen.

[IvoB2]

Tdem schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:23:
Zolang je niet verkoopt, verlies je ook niets

Nou, toen ik nog volop in de beurs zat heb ik toch geleerd dat je niet alleen tijdig moet inkopen maar vooral moet durven verkopen, desnoods met verlies. Toch meerdere aandelen gehad die op 0.00000x geëindigd zijn.
Dat je door niet te verkopen niets verliest is dus redelijk onzinnig. Niet iedere waarde herstelt zich volledig.

[crosscarver]

Eindelijk is deel 4 van mijn pensioenblog klaar: De wetenschapper en zijn pensioen: andere opties en vroeg met pensioen. Deze is denkelijk voor de FO crowd in dit topic het interessantst:

https://www.sciplan.nl/bl...es-en-vroeg-met-pensioen/

Zie boven een grafiek over de bezittingen en schulden van de wetenschapper model familie als ze aan alle schroeven draaien en met 51 jaar met pensioen gaan. De schroeven zijn:

1. Beleggen,
2. Je hypotheekvorm,
3. je budget (aanpassen),
4. Eerder beginnen met sparen/beleggen
5. Geld uit de stenen halen

[IvoB2]

...

[ Voor 99% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 16:15 ]

[IvoB2]

...

[ Voor 99% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 16:14 . Reden: samengevoegde post ]

[IvoB2]

...

[ Voor 99% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 16:16 . Reden: samengevoegde post ]

[IvoB2]

Jebus4life schreef op woensdag 4 maart 2020 @ 14:03:
Ik lees dit topic regelmatig eens door, maar er is 1 ding waar ik nooit helemaal uitraak.
Vanwaar de drang (bij velen, niet iedereen natuurlijk) om maar zo snel mogelijk FO te worden (lees: te kunnen stoppen met werken)? Ik krijg vaak de indruk (maar dit kan fout zijn) dat vele tweakers hier zichzelf echt zaken ontzeggen om dit mogelijk te maken, maar daarin kan ik mezelf moeilijk terugvinden
*Begrijp me niet verkeerd, iedereen moet gewoon voor zichzelf uitmaken wat zijn/haar prioriteiten zijn in het leven.

Tja, is maar wat je uitgangspunt is. Wat is zich iets "ontzeggen"?
Heb niet de indruk dat ik me iets heb moeten ontzeggen in de aanloop naar FO.
Maar mijn verwachtingen waren dan ook eerder een kwaliteitsvol leven (waar ik niet op toegezegd heb) dan op altijd meer en groter (een speedboot, kasteel, villa met landerijen, meerdere sportwagens, ..... lag niet binnen mijn streven dus ik miste het ook niet) dan een kwantitatief leven. Dan is het al makkelijke rom FO te gaan.

Goederen kan je altijd nog in een later tijdstip verwerven. De verloren tijd met het streven naar meer komt echter nooit meer terug.
Als je werk je hobby is ligt dat natuurlijk iets anders. Maar dan zal je streven ook niet FO zijn maar eerder zo lang mogelijk door te kunnen gaan met je "hobby".

MneoreJ schreef op maandag 2 maart 2020 @ 12:11:
Hmm, ik heb een alternatieve visie hierop (zonder dat ik het per se oneens ben met de rest): ik zou het financieel makkelijk kunnen dragen, en toch denk ik er absoluut niet aan om minder te gaan werken --

En in de praktijk werkt dat ook niet zoals je het in theorie voorstelt.
Mijn vriendin is een tijd - vrijwillig - 4/5 gaan werken.
In de praktijk kwam het er op neer dat ze dezelfde werkload in vier dagen ipv vijf moest doen.
Wat ook niet de bedoeling was.
Ook een tijd 1/5 gaan werken. Dat had dan weer als nadeel dat je volledig de voeling met de werkvloer verloor. Tegen dat je weer terugkwam was er al zoveel buiten je om beslist (en terecht) dat je totaal geen vat meer had op je werk.

HereIsTom schreef op maandag 2 maart 2020 @ 17:54:
Het probleem is juist dat veel mensen zich geen zorgen om de toekomst maken.
Ik hoor ook vaak om me heen, ah joh je leeft vandaag en geniet, morgen kun je wel dood zijn.
Ja dat kan, maar ik kan ook 95 worden

En wat voor zin heeft het je zorgen zitten te maken over iets waar je geen vat op hebt, laat staan dat je weet wat er op je toekomstige weg ligt?
Ik word liever gezond en fit 95 dan me er vol zorgen naar toe te moeten slepen.
Of nog liever gezond en fit 85 dan vol zorgen nog tien jaar te streven naar een getal.

Is eigenlijk dezelfde filosofie van het getal dat je spaarbedrag jaar na jaar moet "stijgen" om je niet rot te voelen.

Net zoals de spaarquota voor mij op een bepaald moment "genoeg" is hoop ik op een bepaald ogenblik ook nog voldoende helder van geest te zijn om redelijk gezond te kunnen beslissen dat het in jaartallen "genoeg" was.
Kwaliteit staat gaat voor mij voor op kwantiteit.

tomtom901 schreef op donderdag 5 maart 2020 @ 15:11:
Vraagje voor de woningbezitters. Hebben jullie een execution only hypotheek of toch met een adviseur gesproken? Volgens mij is mijn situatie redelijk simpel; eerste hypotheek, deel eigen vermogen, geen schulden en ben bereid me er verder in te verdiepen.

Ik heb bewust steeds een woning gekocht zonder hypotheek en nooit een nieuwbouw gezet.
De eerste keer doet dat een beetje pijn (maar dan ben je nog jong, kan je tegen een stootje en denk je het eeuwige leven te hebben ) en moet je veel tijd steken in verbouwingen en klussen maar eenmaal door de eerste keer heen betaalt dat steeds het volgende dubbel en dik terug. Tegen de tijd dat je FO bent kan je dan bijna je droomlocatie kopen (binnen de normale perken) en dit volledige onafhankelijkheid (zonder naar de buurt t emoeten kijken noch afhankelijk te zijn van de grenzen die een bank stelt).

Shapeshifter schreef op donderdag 5 maart 2020 @ 09:33:

Zoveel mensen zoveel voorkeuren; ik heb best wel een hectisch leven en dus ervaringen te over. Ik vind het juist _heerlijk_ om nergens heen te hoeven als ik vrij ben (vakantie / uit eten) en vind het erg belangrijk dat de spullen die ik heb precies doen wat ze moeten doen omdat ik geen tijd (over) heb voor een kapotte auto of te weinig ruimte in het huis of een home cinema set waar ik niet van kan genieten in die paar uur per maand dat ik er tijd voor heb. Overigens hoeft het ook niet meer te doen dan dat en ik heb ook niet meer spullen nodig dan ik gebruik, ik zie spullen ook meer als gereedschap en om iets te bereiken helpt goed gereedschap.

Dat vind ik nu net het heerlijkste aan FO: je moet helemaal niets meer.
Wil je een dag/week niksen goed. Wil je in de tuin werk ook goed. Wil je even een reis(je) maken, niemand die je tegen houdt. Wil je uit eigen tuin eten, best. Wil je je culinair laten verwennen, waarom niet.
Vul zelf maar verder in.

[ Voor 81% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 16:16 ]

[Verwijderd]

@IvoB2 is het echt nodig en masse oude posts te quoten?

[IvoB2]

Nee dat is niet echt nodig.
Wist ik veel dat iets van een week geleden als oud doorgaat.

Ik dacht - nieuw in dit topic - ik loop het even door en als ik ergens een gedacht over heb deel ik het even.
Wie er geen interesse in heeft skipt het gewoon.

Niet bij stilstaan dat er een tijdslimiet stond met betrekking tot het reageren op posts.

Is het dan niet handiger - als je er toch niet meer op kan/mag reageren om posts vanaf een bepaalde datum gewoon te verwijderen?

Sorry voor de storing en even beste vrienden hoor.

[ Voor 9% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 16:23 ]

[de Peer]

IvoB2 schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:21:
Nee dat is niet echt nodig.
Wist ik veel dat iets van een week geleden als oud doorgaat.

Ik dacht - nieuw in dit topic - ik loop het even door en als ik ergens een gedacht over heb deel ik het even.
Wie er geen interesse in heeft skipt het gewoon.

Niet bij stilstaan dat er een tijdslimiet stond met betrekking tot het reageren op posts.

Is het dan niet handiger - als je er toch niet meer op kan/mag reageren om posts vanaf een bepaalde datum gewoon te verwijderen?

Sorry voor de storing en even beste vrienden hoor.

Dat is het punt niet. Je mag wel quoten (graag zelfs, input is welkom) maar dan graag in 1 post.

edit: ok gebeurd inmiddels

[Fenrir-sol]

Ik zal hier eens mee gaan kijken. Ik ben zelf inmiddels al bijna 2 jaar bezig met mijn financiële onafhankelijkheid werkelijkheid te maken. Helaas wat laat begonnen in te zien (ben begin 30) maar hoop dit met een gezonde balans alsnog in te halen.

Wat ik inmiddels allemaal gedaan heb in de afgelopen 2 jaar:

• Geïnvesteerd in vastgoed (In de vorm van huis opknappen en verduurzamen)
• Gaan ondernemen
• Kosten inzichtelijk en lager gemaakt met behulp van YNAB
• Boeken gelezen over FO
• 6 jaren financiële planning opgezet (met als doel mijn definitieve woning)

Inmiddels ben ik op het punt aangekomen dat ik geld aan het overhouden ben en dit wil laten renderen. Mijn eerste interesse is om deze te gaan investeren in diverse index-fondsen. Ik ben alleen nog aan het uitzoeken via waar ik deze het beste en meest kosten efficiënt kan kopen. Dus tips zijn welkom .

[ Voor 6% gewijzigd door Fenrir-sol op 10-03-2020 17:09 ]

[Verwijderd]

IvoB2 schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:21:
Nee dat is niet echt nodig.
Wist ik veel dat iets van een week geleden als oud doorgaat.

Ik dacht - nieuw in dit topic - ik loop het even door en als ik ergens een gedacht over heb deel ik het even.
Wie er geen interesse in heeft skipt het gewoon.

Niet bij stilstaan dat er een tijdslimiet stond met betrekking tot het reageren op posts.

Is het dan niet handiger - als je er toch niet meer op kan/mag reageren om posts vanaf een bepaalde datum gewoon te verwijderen?

Sorry voor de storing en even beste vrienden hoor.

No hard feelings hoor maar in het algemeen in forums is het beetje onoverzichtelijk als je oude posts gaat quoten. Zeker als die over verschillende zaken gaat, dan is het overzicht snel verloren.

Overigens natuurlijk wel welkom! Een post met wie je bent, wat je tot FO gebracht heeft en welke stappen je al ondernomen heeft is meer dan welkom.

[IvoB2]

de Peer schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:24:
[...]

Dat is het punt niet. Je mag wel quoten (graag zelfs, input is welkom) maar dan graag in 1 post.

Al aangepast (maar zo begreep ik de eerdere reactie niet, soit).

Ik ken die regel van andere tweaker topics maar heb hem nooit helemaal begrepen:

- Als je niet alle dagen een forum op de voet volgt moet je bij iedere reactie die je wenst te geven dus telkens quoten, die quote knippen, verwijderen en plakken, terug naar de laatste pagina gaan om te kijken of je nog de laatste was en dan terug gaan in het topic waar je was gebleven (met de vooruit/achteruitknop, pagina invulknop heb ik nog niet gevonden) .

- En ik zie ook dat er regelmatig "thumbs up" gegeven worden voor posts. Hoe doe je dat als er in één bericht meerdere reacties zijn op uiteenlopende personen en uiteenlopende stellingen? Je kan het dan best eens zijn met één bericht (en een TU willen geven) maar niet met alles (en dus geen TU geven wat weer sneu is voor de reactie waar je het wel eens mee was).

Soit, ik leg me er wel bij neer maar vind het meer nadelen dan voordelen hebben (en nog verwarrender is dat ze op andere fora dan weer net het tegenovergestelde als uitgangspunt hebben).

[ Voor 7% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 16:35 ]

[Verwijderd]

IvoB2 schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:31:
[...]


Al aangepast (maar zo begreep ik de eerdere reactie niet, soit).

Ik ken die regel van andere tweaker topics maar heb hem nooit helemaal begrepen:

- Als je niet alle dagen een forum op de voet volgt moet je bij iedere reactie dus telkens pagina's terug scrollen om te kijken of je reactie nog de laatste was (met de vooruit/achteruitknop, pagina invulknop heb ik nog niet gevonden).
- En ik zie ook dat er regelmatig "thumbs up" gegeven worden voor posts. Hoe doe je dat als er in één bericht meerdere reacties zijn op uiteenlopende personen en uiteenlopende stellingen? Je kan het dan best eens zijn met één bericht (en een TU willen geven) maar niet met alles (en dus geen TU geven wat weer sneu is voor de reactie waar je het wel eens mee was).

Soit, ik leg me er wel mee neer maar vind het meer nadelen dan voordelen hebben (en nog verwarrender is dat ze op andere fora dan weer net het tegenovergestelde als uitgangspunt hebben).

Ik zou me niet te druk maken om de duimpjes. Als je het maar deels eens bent geef ik er meestal geen, maar dat is aan jou. Sommige mensen hechten er veel waarde aan maar dat is niet nodig.

[IvoB2]

Ik maak me daar dan ook niet druk om.
Maar ik vind - persoonlijk - dat de twee werkwijzen haaks op elkaar staan.

Maar blijkbaar maken zich, als je even in reactiemodus zit en over het hoofd ziet posts samen te voegen, mensen zich al onmiddellijk druk als de esthetica geschonden wordt voor je zelf de tijd had het een en ander recht te zetten.

Maar je hebt gelijk. Regels zijn er om te volgen en als je het er niet mee eens bent zoek je beter andere oorden op.

Maar door de regels steeds strikt te volgen en niet buiten de doos te durven denken noch te handelen zou FO wel eens heel lang kunnen duren of zelfs onbereikbaar blijken.

[ Voor 80% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 16:42 ]

[Verwijderd]

IvoB2 schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:37:
Ik maak me daar dan ook niet druk om.
Maar ik vind - persoonlijk - dat de twee werkwijzen haaks op elkaar staan.

Maar blijkbaar maken zich, als je even in reactiemodus zit en over het hoofd ziet posts samen te voegen, mensen zich al onmiddellijk druk als de esthetica geschonden wordt voor je zelf de tijd had het een en ander recht te zetten.

Maar je hebt gelijk. Regels zijn er om te volgen en als je het er niet mee eens bent zoek je beter andere oorden op.

Maar door de regels steeds strikt te volgen en niet buiten de doos te durven denken noch te handelen zou FO wel eens heel lang kunnen duren of zelfs onbereikbaar blijken.

Er zijn niet echt regels. Ongeschreven regels misschien en webetiquette. Niet te druk maken. Ik zie nog steeds uit naar je voorstelpost.

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:46:
[...]


Er zijn niet echt regels. Ongeschreven regels misschien en webetiquette. Niet te druk maken. Ik zie nog steeds uit naar je voorstelpost.

Deze gemist? IvoB2 in "Financiële onafhankelijkheid - Deel 4"

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:49:
[...]

Deze gemist? IvoB2 in "Financiële onafhankelijkheid - Deel 4"

Ja

[R.van.M]

@IvoB2 Welkom Altijd goed om een daadwerkelijk persoon erbij te hebben die al FO is. Er zijn er een paar hier die om de zoveel tijd een update geven. De meesten hier zijn nog in de opbouwfase, sommige net begonnen en anderen richting het einde.

[..]omgezet heb in diverse obligaties van private ondernemeningen met een stabiel management

Zijn die rendementen niet heel magertjes? Voor de veilige bedrijfsleningen ligt het rond de 3,5% als ik mij niet vergis. Indien jij een hogere vergoeding krijgt ben ik wel benieuwd wat voor soort obligaties je hebt.

[Wozmro]

In huidige tijden helpt het natuurlijk wel dat je lage vaste kosten hebt, afbetaalde woning en nog wat cash.

Ik blijf bij mijn 80/20 portefeuille: 20% cash en 80% aandelen. Rustig aan het bijkopen.

[crosscarver]

IvoB2 schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 13:58:
Voor wat het waard is:
Ben FO sinds 2 jaar en beklaag het me nog altijd niet.
De grootste "winst" voor mij persoonlijk is het 100% zelfbeschikkingsrecht over de tijd (overigens een in hoeveelheid zeer gelimiteerde waarde waar geen enkel economisch rendement veel aan kan wijzigen).

Voor mij betekent FO ook dat je niet meer afhankelijk bent van schommelingen op de beurs (wat ook een zekere onrust met zich mee brengt). Daarom dat ik - sinds ik mijn tijd volledig zelf beheers - ook mijn aandelenportefeuille en buitenlands vastgoed (werd te veel admin. gedoe) volledig van de hand heb gedaan en omgezet heb in diverse obligaties van private ondernemeningen met een stabiel management.


We produceren jaarlijks 4800-5400 kWh eigen elektriciteit en verbruiken er max. 5.000 kWh/jaar (huishouden is - incl. mobiliteit - 100% elektrisch).
Om niet totaal afhankelijk te zijn van één energievorm (en de seizoenswisselingen) hebben we voor de warmtepomp voor deel CV en SWW ook een back up met hout (speksteenkachel) met eigen lokale houtproductie (woning aan bosrand).

Nooit tegen mijn zin gewerkt maar het nam wel minstens 10 uur per dag van je tijd in beslag.
Had ik de voordelen van FO eerder geweten (en het relaxe gegeven van eigen tijdsbeheer) had ik er wel een jaar of 4 eerder aan begonnen.

@IvoB2 Mooi dat je het topic en FO hebt gevonden.

Wij zijn ook FO en door zonnepanelen en hybride warmtepomp is onze energierekening 27 euro per maand. Dat geeft zeker rust

Dat je je eigen tijdsbesteding naar gelieven in kan delen is een van de grootste voordelen van FO. Ik heb bijvoorbeeld mijn eigen kleine bedrijfje opgestart. Das is wat anders dan 10 uur werken voor de baas

Wat ik niet begrijp is dat je ook op de langere termijn met "diverse obligaties van private ondernemeningen met een stabiel management" in je inkomen kan voorzien. Voor investment grade bedrijfsobligaties is het rendement op dit moment ca. 2.5% met een volatiliteit van ca 5%. Of heb je meer high yield bedrijfsobligaties met op het moment een rendement van ca. 4% (en een volatiliteit van ca.15%)?

Inflatie en belastingen zullen je rendementen behoorlijk opeten en uiteindelijk kom je jezelf tegen. Of begin je met een heel groot kapitaal en teer je in?

Anders doet het mij een beetje aan de case van Joe Dominguez en Vicki Robin denken. De auteurs van het bekende boek " Your Money or Your Life". In dat boek staan hele goede adviezen over hoe over geld na te denken. Echter door hun beleggingsstrategie van "investing in the safest interest bearing vehikels"(obligaties) zijn ze uiteindelijk weer aan de slag moeten gaan omdat hun vermogen opgegeten was.

[JURIST]

coldasice schreef op maandag 9 maart 2020 @ 20:04:
Wat ik niet zo goed begrijp is waarom iedereen nu lump sum gaat investeren in aandelen. Misschien dat jullie een andere kijk op de wereld hebben dan ik, maar volgens mij hebben we de goede jaren net achter de rug. Werkeloosheid op een dieptepunt, amerikaanse overheid maximaal in de schuld, china in een corona crisis, brabant op slot, italie op slot, duitse auto industrie op zijn gat, en alle cbs indicatoren wijzen op een afkoeling, daar komt nu corona overheen..... waar zien jullie de lichtpuntjes? Ik probeer het vooral te begrijpen.... dit lijkt in veel opzichten op de crisis van 2008....

Economisch gezien is de huidige situatie totaal verschillend van die van 2008-2009. Destijds stond het hele financiele systeem op instorten, daar is nu totaal geen sprake van. De financiele weerbaarheid van banken, bedrijven en burgers is - ondermeer door aangescherpte wetgeving - een stuk beter. Het gaat nu om een schok die een inzinking veroorzaakt. Dit kan inderdaad de trigger zijn voor een recessie, maar ruim 10 jaar terug ging het om een grote recessie. En het kan ook nog steeds zo uitpakken dat het economich effect beperkt blijft tot twee magere kwartalen.

Dat neemt niet weg dat de markten heftig reageren. Wij en vele anderen die vermogen willen opbouwen zitten nu veel zwaarder in de aandelenmarkt dan destijds en dan moet je koers houden. Met de huidige rentestanden zijn er voor beleggers weinig alternatieven.

[IvoB2]

Verwijderd schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:46:
[...]


Er zijn niet echt regels. Ongeschreven regels misschien en webetiquette. Niet te druk maken. Ik zie nog steeds uit naar je voorstelpost.

Webetiquette? Zoals ik zei houdt een groot deel van fora er net het tegenovergestelde uitgangspunt op na. Tweakers is dus eerder een uitzondering op de "etiquette".

Dacht dat de mods de regels bepaalden? Als je reacties één voor één plaatst en niet in bundels beantwoordt krijg je geheid binnen de korste keren een push bericht van een mod. Is dus wel degelijk een regel binnen Tweakers.

En zoals gezegd, heb niets tegen regels. Vergeet de werkwijze binnen tweakers soms gewoon even gezien het buiten mijn natuur valt om te hoppen en liever berichten te lees (ook oudere) en dan te reageren op ieder bericht waar ik een mening over heb.
Vind het gewoon onnatuurlijk om berichten die niets met elkaar te maken hebben en dan nog eens uitgaan van verschillende posters te bundelen in één bericht gewoon omdat je op dat eigenste ogenblik even de laatste was.

Nou mij niet gelaten hoor.
Ik pas me wel aan de omgeving aan.

[IvoB2]

R.van.M schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 17:09:
Zijn die rendementen niet heel magertjes? Voor de veilige bedrijfsleningen ligt het rond de 3,5% als ik mij niet vergis. Indien jij een hogere vergoeding krijgt ben ik wel benieuwd wat voor soort obligaties je hebt.

4.5 tot 4.75 % bruto (afhankelijk van de datum van inschrijving) met een looptijd van 5-7 jaar.
Dan kom je idd op een netto rendement van 3.5 % (de RV bedraagt in Vlaanderen al 30%) . Maar dat is wel een gegarandeerd rendement over de looptijd zonder dat je je zorgen moet maken over bokkensprongen op de beurs.
Bijkomend voordeel is dat je de obligaties elk ogenblik en zonder kosten (moest je onverwacht kapitaal nodig hebben) intern kan verkopen aan de oorspronkelijke aankoopprijs + verlopen intrest. Er zijn ook geen beheerskosten noch transactiekosten. En bij afloop van een obligatie heb je voorkeur voor inschrijving op een nieuwe zodat je inkomen min of meer gegarandeerd blijft.
Gezien het over een vast (vervangings) inkomen gaat en het kapitaal reeds is volgestort (naar mijn vereiste levensstandaard) heeft dat mijn voorkeur (stabiel inkomen) over de onberekenbaarheid van de beurs.
Mijn FO inkomen bedraagt een netto 1000 € minder dan dat ik nog zou gaan werken.

Maar daar staat tegenover dat ik 10 uur extra vrije tijd per etmaal heb, bijna geen vaste kosten meer heb, een auto met de daaraan verbonden kosten minder heb, vakanties en andere voordelen kan uitkiezen en boeken wanneer ze zich voordoen en goedkoopst zijn. Daardoor is mijn te besteden inkomen netto in se niet lager dan als full time werkende.
En eigenlijk hou ik van dat maandinkomen ook nog voldoende over om te sparen (wat ik nu wel vlugger uitgeef in plaats van weg te zetten om te renderen gezien het FO doel al bereikt is). Zodoende moet ik (voorlopig) ook nog niet aan het kapitaal zelf komen om mijn inkomen op peil te houden.

crosscarver schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 18:25:
[...]


@IvoB2 Mooi dat je het topic en FO hebt gevonden.

Wij zijn ook FO en door zonnepanelen en hybride warmtepomp is onze energierekening 27 euro per maand. Dat geeft zeker rust

Dat je je eigen tijdsbesteding naar gelieven in kan delen is een van de grootste voordelen van FO. Ik heb bijvoorbeeld mijn eigen kleine bedrijfje opgestart. Das is wat anders dan 10 uur werken voor de baas

Wat ik niet begrijp is dat je ook op de langere termijn met "diverse obligaties van private ondernemeningen met een stabiel management" in je inkomen kan voorzien. Voor investment grade bedrijfsobligaties is het rendement op dit moment ca. 2.5% met een volatiliteit van ca 5%. Of heb je meer high yield bedrijfsobligaties met op het moment een rendement van ca. 4% (en een volatiliteit van ca.15%)?

Inflatie en belastingen zullen je rendementen behoorlijk opeten en uiteindelijk kom je jezelf tegen. Of begin je met een heel groot kapitaal en teer je in?

Anders doet het mij een beetje aan de case van Joe Dominguez en Vicki Robin denken. De auteurs van het bekende boek " Your Money or Your Life". In dat boek staan hele goede adviezen over hoe over geld na te denken. Echter door hun beleggingsstrategie van "investing in the safest interest bearing vehikels"(obligaties) zijn ze uiteindelijk weer aan de slag moeten gaan omdat hun vermogen opgegeten was.

Hier ook een PV installatie van 5.6 kVp. Ik betaal daar jaarlijks een prosumentenbelasting van 440 € op (dus 37€/maand) maar heb nog groenestroomcertificaten die jaarlijks minimaal 1700 € opbrengen en verkoop ik mijn overproductie (3000 kWh) jaarlijks aan 1100 €. Mijn energierekening heeft dus eigenlijk een positief saldo van 196 € per maand.

Een deel van mijn obligaties zit in een pensioenverzekeringsfonds en dat brengt gegarandeerd 4.75% netto op (sinds vorig jaar vrij van belastingen).
Een deel zit rechtstreeks in obligaties van een IT-bedrijf en die brengen gegarandeerd bruto 4.50 en 4.75% op (netto 3.15 en 3.32%).
Verder nog een kleiner deel geparticipieerd in openbare zonneparken, windmolenpark en groene energie coöperatie met een dividend tussen de 0 en 6%.
Van de inleg van dat laatste krijg ik 18 maanden later wel ongeveer 47% in cash terug via tax shelter. Het rendement is dus netto veel hoger (maar die overblijvende 53% is wel onderhevig aan een mogelijke faling, een klein maar ingecalculeerd risico.

60% van mijn inkomen is min of meer inflatiebestendig en van 40% moet je van de rendementen de inflatie nog aftrekken.
Maar inflatie is een relatief gegeven gezien die berekend is op een korf van gemiddelden. Als je verbruiksgoederen nodig hebt die in de korf juist goedkoper zijn geworden en minder goederen die doorwegen in de korf maar duurder werden (zo hebben de schommelende energieprijzen al geen invloed op mijn inkomsten) heb je minder last van inflatie dan de inflatieindex doet uitschijnen.

Nog een voordeel van FO (en met een gemoderniseerde woning in bezit zonder hypotheeklast) is dat je ook vrijer bent in het bepalen van je uitgavenpatroon en dus in de praktijk minder inflatiegevoelig bent. Er is immers bijna niets dat nog moet.

Mijn huidige maandinkomen is ook geen geheim hoor. Dat bedraagt momenteel 2990 euro netto. Daar kan ik voorlopig ruim van leven zonder aan het kapitaal te moeten komen.
En dan heb ik nog een inwonende vriendin met een eigen inkomen en bedrijfswagen waar de vaste woon- en leefkosten mee gedeeld worden.

[ Voor 55% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 21:45 ]

[Ko.Kane]

@JURIST destijds was er een interne verstoring. Nu twee exogene (of eigenlijk 1 want corona triggerde afname olie in china), maar de eerste kettingreacties komen opgang en als er niet snel een bounce back is dan verspreid het zich langzaam in veel facetten van de reële economie.

Vandaag bv meerdere artikelen met bijvoorbeeld banken met exposure aan loans voor (schalie) olie producenten.

@IvoB2 Omdat er zo weinig al FO zijn in dit topic ben ik benieuwd: wat is jouw maand of jaar budget nu je FO bent?

[ Voor 13% gewijzigd door Ko.Kane op 10-03-2020 19:41 ]

[IvoB2]

Mijn huidige persoonlijk netto maandinkomen staat in de post boven je vraag.

[ Voor 24% gewijzigd door IvoB2 op 10-03-2020 20:02 ]

[HereIsTom]

IvoB2 schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:09:
[...]
En wat voor zin heeft het je zorgen zitten te maken over iets waar je geen vat op hebt, laat staan dat je weet wat er op je toekomstige weg ligt?
Ik word liever gezond en fit 95 dan me er vol zorgen naar toe te moeten slepen.
Of nog liever gezond en fit 85 dan vol zorgen nog tien jaar te streven naar een getal.

Is eigenlijk dezelfde filosofie van het getal dat je spaarbedrag jaar na jaar moet "stijgen" om je niet rot te voelen.

Net zoals de spaarquota voor mij op een bepaald moment "genoeg" is hoop ik op een bepaald ogenblik ook nog voldoende helder van geest te zijn om redelijk gezond te kunnen beslissen dat het in jaartallen "genoeg" was.
Kwaliteit staat gaat voor mij voor op kwantiteit.

Ik bedoelde natuurlijk financiële zorgen, zoals je kon lezen in de voorgaande berichten.
Niet wij, maar mensen die niks te makken hebben en iedere maand alles opmaken en denken dat het later allemaal wel goed komt.

[RichieB]

IvoB2 schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 19:29:
[...]
Dan kom je idd op een netto rendement van 3.5 % (de RV bedraagt in Vlaanderen al 30%) .
[...]
Mijn huidige maandinkomen is ook geen geheim hoor. Dat bedraagt momenteel 2990 euro netto.
[...]

Een snelle rekensom leert dat je voor dat inkomen met dat rendement zo'n 1 miljoen euro aan kapitaal moet hebben. Respect! En goed om te lezen dat je zelfs in deze tijden nog zo'n rendement weet te halen zonder al te veel risico te hoeven nemen.

Toen ik jong was dacht ik altijd "als ik een miljoen heb hoef ik niet meer te werken".. leuk om te lezen dat dit inderdaad ook uit kan.

[Longcat]

Ik vind 100% in obligaties vanaf FO-zijn enigszins problematisch. Als je momenteel 5% rendement (bruto) wil behalen met bonds, dan zit je in 'high yield' gebied. Volgens Fitch zit je buiten crisistijden dan met een default rate tussen de 1% en 5% per jaar. De recovery rate lijkt gemiddeld genomen zo'n 50%. Dan kijk je dus tegen een verlies aan van 0.5-2.5% per jaar. Als we even rekenen met 1% aan belasting van het 5% rendement, houd je 4% netto over. Na verliezen is dat 1.5-3.5%. Stel dat je kosten 3.5% zijn van je vermogen, dan ben je vrij riskant bezig. Tijdens de financiële crisis was de default rate 14% en de recovery rate 34%. Dan heb je een verlies van bijna 10%!

Als je opbrengsten tekort schieten, dan moet je bonds gaan verkopen. Bij aandelen kun je nog koerswinst maken, maar bij 100% obligaties is je best case 0% defaults en maandelijks je 5% coupons innen. Verkopen van bonds is dus vrij dramatisch. Door de verkopen haal je minder inkomen uit de couponnen en dat zul je moeten aanvullen met nog meer verkopen. Bovendien zal de koers van de obligaties niet best zijn in een scenario waar de default rate hoog ligt...

Ik zou dus sterk adviseren om een buffer voor verliezen mee te nemen. Mocht je een jaar minder verliezen hebben, dan kun je dat gebruiken om meer bonds mee te kopen. Je zal daardoor wat meer geld nodig hebben dan wanneer je een deel in aandelen belegt.

[IvoB2]

Longcat schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 22:50:
Ik vind 100% in obligaties vanaf FO-zijn enigszins problematisch. Als je momenteel 5% rendement (bruto) wil behalen met bonds, dan zit je in 'high yield' gebied. Volgens Fitch zit je buiten crisistijden dan met een default rate tussen de 1% en 5% per jaar. De recovery rate lijkt gemiddeld genomen zo'n 50%. Dan kijk je dus tegen een verlies aan van 0.5-2.5% per jaar. Als we even rekenen met 1% aan belasting van het 5% rendement, houd je 4% netto over. Na verliezen is dat 1.5-3.5%. Stel dat je kosten 3.5% zijn van je vermogen, dan ben je vrij riskant bezig. Tijdens de financiële crisis was de default rate 14% en de recovery rate 34%. Dan heb je een verlies van bijna 10%!

Je moet wel eerst alles lezen wat ik schreef voordat je stelt dat het problematisch is.
Ik ga niet uit van stel dit en stel dat maar van de werkelijke cijfers van de laatste drie jaar (toen ik overgeschakeld ben op bijna 100% obligaties).
1. De belasting is niet 1% van het 5% rendement maar 0% op een rendementsdeel van 4.75% (de bevrijdende taks is reeds van het kapitaal afgegaan) en 30% op de rente van 4.50% (dus -1.35%).
2. Er zijn geen kosten op transacties, noch aankoop, noch verkoop noch aanhouden. De obligaties zijn ook niet onderhevig aan koersschommelingen (ze worden intern bij het bedrijf zelf aangekocht en niet op de markt via tussenpersonen). Bij voortijdige verkoop en nieuwe aankoop op vervaldag is er dus ook geen verlies. Dat is een voordeel (aankoop is steeds tegen de nominale waarde en verkoop voor vervaldag steeds nominale waarde + rente vervallen termijn) maar je kan het ook als nadeel zien (geen kans op aan/verkoop onder en boven pari). Je kan niet alles hebben en moet keuzes maken. Ik koos voor waardevastheid (buiten de inflatie gerekend).

Ik hou trouwens ook nog een 50.000-100.000 euro cash aan (die dus praktisch niets opbrengen) om onverwachte kosten of opportuniteiten te ondervangen.

Hierdoor weet ik de komende 7 jaar precies wat ik maandelijks zal ontvangen en moet ik in deze periode ook niets verkopen.
Dat heb je met aandelen niet.

Ik weet ook wel dat je op de lange termijn meer rendement haalt uit aandelen (en dan is het goed deze voor een groot deel en gespreid te hebben in opbouw van het kapitaal) maar eenmaal mijn FO doel bereikt (6 jaar geleden) heb ik nog vier jaar gewacht om extra buffer in te bouwen voor ik 2 jaar geleden mij terugtrok van de arbeidsmarkt. Van dan af was mijn doel een maandelijks vast inkomen te genereren dat voldeed aan mijn levensstandaard. En die is niet zo hoog want zonder comfort in te leveren hou ik er maandelijks tot nu toe nog aan over. Ook niet moeilijk want ik wil ze de kost niet geven die moeten blijven werken voor minder.

[ Voor 28% gewijzigd door IvoB2 op 11-03-2020 00:01 ]

[Ko.Kane]

IvoB2 schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 23:46:
[...]

Hierdoor weet ik de komende 7 jaar precies wat ik maandelijks zal ontvangen en moet ik in deze periode ook niets verkopen.
Dat heb je met aandelen niet.

Ik knip dit er even uit. Ik denk dat @Longcat er op doelt dat er dus geen zekerheid is deze komende 7 jaar, omdat een aantal zal defaulten, volgens zijn gegevens 1-5% per jaar dus over 7 jaar, 7-35% van de obligaties gaat in default waar je maar 50% kan recoveren vd waarde?

Geen idee of deze waardes kloppen, maar aangezien je het al 3 jaar doet: heb je überhaupt al x een default gehad?

[IvoB2]

Ik koop geen obligaties op de secundaire markt noch via een financieel tussenpersoon maar rechtstreeks bij het bedrijf. De uitgifteprijs en de terugkoopprijs op vervaldag is dus steeds gelijk. De rente is gegarandeerd voor de gehele looptijd. Uiteraard heb je een risico dat een bedrijf in faling gaat en ze de verplichtingen niet kan nakomen. Maar dat heb je bij aandelen ook. Aandelen zijn dan ook nog eens onderhevig aan subjectieve sentimenten (daar moet je vandaag de dag toch geen tekening bij maken?)

[Longcat]

Ko.Kane schreef op woensdag 11 maart 2020 @ 00:00:
[...]

Ik knip dit er even uit. Ik denk dat @Longcat er op doelt dat er dus geen zekerheid is deze komende 7 jaar, omdat een aantal zal defaulten, volgens zijn gegevens 1-5% per jaar dus over 7 jaar, 7-35% van de obligaties gaat in default waar je maar 50% kan recoveren vd waarde?

Geen idee of deze waardes kloppen, maar aangezien je het al 3 jaar doet: heb je überhaupt al x een default gehad?

Zie de link die ik had gepost. Is van fitch, niet de minste, op een grote set aan bonds. Volgens mij zit @IvoB2 bij een klein aantal bedrijven, gezien hij de obligaties direct bij het bedrijf koopt (?). Gebrek aan diversificatie kan dan hard aankomen als het misgaat.

Ik vraag me ook af of je ten alle tijden die obligaties kan terugverkopen. Heeft het bedrijf een verplichting tot terugkoop?

[ Voor 7% gewijzigd door Longcat op 11-03-2020 00:08 ]

[crosscarver]

Er is geen rendement zonder risico. Bij de rendementen die IvoB2 noemt is er zeker risico. Anders zat de halve wereld in zijn type obligaties.

Dat hij het risico als klein ziet of het risico nog niet heeft ervaren betekend niet dat het er niet is.

Hij kan er in ieder geval goed van slapen en hij heeft voldoende buffer......

[Ko.Kane]

@IvoB2 Hoe vind je zulke bedrijven dan? Via je oude werknetwerk?

[IvoB2]

Verwijderd schreef op dinsdag 10 maart 2020 @ 16:28:
Een post met wie je bent, wat je tot FO gebracht heeft en welke stappen je al ondernomen heeft is meer dan welkom.

Ik ben - voor zover ik het kan nagaan - 25% Nederlander en 75% Vlaming maar het is gewoon toeval waar ik geboren ben en de nationaliteit die ik gewoon bij de geboorte gekregen heb berust dus louter op toevalligheden. Persoonlijk heb ik 0% nationaliteitsgevoel.

Ik ben bijna geheel mijn werkbaar leven een federaal ambtenaar geweest met een modaal inkomen (dus helemaal niets uitzonderlijk of speciaal). Ergens tussen mijn mid dertig en begin veertig ben ik uit de ratrace gestapt en heb bewust verdere promities aan mij voorbij laten gaan en blijven hangen in het middenkader (ook omdat dit een actievere loopbaan was en ik geheid gek wordt van een bureaustoel ).

Het grootste deel van mijn kapitaal heb ik overigens opgebouwd door tijdig en op de juiste plaats vastgoed te kopen, dit te renoveren, te bewonen terug met winst door te verkopen tot ik geëindigd ben in mijn huidig pand (dat ik in 1999 al voor een relatieve appel en ei gekocht heb en pas in 2011 ben beginnen te renoveren en vanaf 2014 bewoon).
Dit vergt een deel inzicht en lef om toe te slaan maar uiteraard ook een dosis geluk (voor hetzelfde geld verloederd een buurt door onvoorziene omstandigheden of omstandigheden die je niet in de hand hebt nog meer ipv op te waarderen waardoor je pand in waarde kan dalen ipv te excelereren, maar ja dat geldt voor zowat alles).
Met de winst van de verkoop van een pand kocht ik met een deel telkens een te renoveren pand met mogelijke weerwaardecreatie (iedereen kent het basisprincipe wel: locatie, locatie, locatie) en belegde ik een deel deels op de beurs (voornamelijk individuele aandelen) en een deel in vastrentende verzekeringsproducten.
In 2015 had ik genoeg kapitaal om zelf in mijn onderhoud te voorzien en een woning met 1 ha grond (10 are vijver, 70 are bos, 17 are natuurtuin en 3 are bebouwd/verhard. gezien ik nog teveel lol had in mijn werk ben ik echter gewoon blijven werken maar aan een minder fysiek belastend regime (geen nachtdiensten meer).
Tussen 2015 en half 2018 heb ik dan mijn vastgoed in het buitenland verkocht, mijn aandelenportefeuille deel per deel op het geschikte ogenblik volledig afgebouwd en het kapitaal telkens verdeeld over obligaties van middelgrote bedrijven (tot 4.000 werknemers) waarvan ik het management en boekhouding kon screenen.
Half 2018 heb ik al mijn verlofdagen en overuren in één keer opgenomen tot eind 2018 om te kijken of ik kon "wennen" . Dat viel beter mee dan verwacht en op 01/01/2019 heb ik ontslag genomen.
(Uiteraard is dit slechts een bondige versie van het hele verhaal, maar ik ben niet van plan mijn memoires hier te publiceren ).

Overigens moet zo iets blijkbaar in je bloed zitten.
Mijn oudste zoon is 33 jaar en werkt bewust deeltijds en trekt voor de rest van het jaar 3 tot 6 maanden de wereld rond. De kans is dus wel heel klein dat hij ooit FO zal worden (zeker niet sinds hij zelf 2 kinderen en een vaste vriendin heeft).
De jongste zoon pakt het anders aan. Is op zijn 18de betaald en op kosten van de overheid gaan studeren, eveneens ambtenaar geworden, heeft bewust geen vaste relatie en kinderen (wat praktisch ook niet mee zou vallen gezien hij soms maanden van huis is) en plant over 1 jaar (op zijn 31ste) FO te zijn en ontslag te nemen uit overheidsdienst (en dan eveneens zijn pensioenrechten te cashen).
Zit nu wel zeer zwaar in risicovolle aandelen en houdt twee jaar (1+1) achter de hand om eventueel zijn plannen uit te stellen moest de beurs tegenzitten ophe togenblik van de uitstap.

Ko.Kane schreef op woensdag 11 maart 2020 @ 11:40:
@IvoB2 Hoe vind je zulke bedrijven dan? Via je oude werknetwerk?

Via het netwerk van mijn huidige vriendin.
Zelf heb ik niets met de privésector.

[ Voor 8% gewijzigd door IvoB2 op 11-03-2020 12:57 ]

[IvoB2]

...

[ Voor 97% gewijzigd door IvoB2 op 11-03-2020 11:50 . Reden: samengevoegde post ]

[Lointje]

Interessant! Bedankt voor je uiteenzetting en ervaring. Natuurlijk wel mooie periode gehad om vastgoed te hebben in Belgie, maar al bij al ook de goede keuzes en mindset lijkt me.
Wel stevig van de obligaties, ik moet zeggen dat ik er zelf niet veel vind die mij goed lijken. (Ofwel zit het bedrijf in nauwere schoenen, en met zo'n percentages zat je quasi altijd met achtergestelde obligaties wat het niet veel risicolozer maakt dan aandelen (al is het vaste inkomengedeelte wel handig als je op pensioen bent.