Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 1

[T.Kreeftmeijer]

Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 1

Woordenlijst

Lastig woord	Uitleg/synoniem in makkelijk Nederlands
WCD	Wandcontactdoos, kortweg stopcontact
ALS	Aardlek Schakelaar
Alamat	Aardlek automaat > combinatie van zekeringsautomaat en ALS

Globale inhoud:

• Veiligheid
• Algemene informatie over de groepenkast
• Regels en wetgeving
• Elektra in de badkamer en zones
• IP-gradaties betekenis
• Vereffening
• Bedrading
• Zonnepanelen of andere terug leverende apparatuur
• Basis uitleg over het aansluiten van de basiscomponenten
• Controleren of het echt spanningsloos is
• Korte uitleg over elektriciteit
• driefasen- of krachtstroom uitleg
• Belangrijke formules
• Startpost overslaan
• Ga naar laatste pagina

---

Het grote topic voor Elektra huisinstallaties

Klik op de foto voor een grote weergave.

Inleiding

Wij als Tweakers houden ervan om te pronken met onze spullen. Omdat dit niet op houdt bij computeronderdelen, willen wij graag ook onze meterkast showen. Hiervoor hebben wij dit topic geopend.
Ook kwam het nogal eens voor dat vragen over de groepenkast zelf in Het grote topic voor nette lan afwerking deel 4 kwamen en dit is daar off-topic.

Regels in dit topic

Wij zien graag foto's. Maar er zijn wel wat regels:
Als je foto's plaatst, verwachten wij natuurlijk wel uitleg over de te bekijken onderdelen. Daarbij kan eventueel uitleg waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt. We willen alleen de elektra zien, dus een beetje LAN of iets anders mag wel, maar dan meer omdat het anders niet kan. We willen geen hele netwerken zien, daarvoor is dit topic: Het grote topic voor nette lan afwerking deel 4. Ook dingen als omvormers zijn toegestaan, net als apparatuur om je meter uit te lezen en dergelijke. Oftewel alles wat met elektra te maken heeft is hier toegestaan. Nou ja bijna alles, het moet over 230V/400V installaties gaan.
Verder geldt natuurlijk het algemene beleid.
Het is niet toegestaan om te vragen om installateurs/elektriciens, hiervoor is V&A: categorie: Elektronica & tweaking
Slimme meter gevallen horen in Slimme energiemeter, weigeren?? of Afwijkingen geconstateerd bij slimme meters.
Alles over het besparen van elektriciteit mag in Serieus elektriciteit besparen.
Top


Dit topic is ook de plek om een kleine vraag te stellen over de groepenkast. Bij uitgebreidere vragen over bijvoorbeeld een volledige woning elektrificeren kan je beter een eigen topic openen. We hopen dat er weinig vragen zijn en er al veel praktische uitleg is in deze startpost.

Bedrijfsinstallaties?

Kort: Nee, die zijn niet toegestaan.

Lange uitleg: Grote bedrijfsinstallaties zijn niet toegestaan. Denk hierbij aan bedrijfsinstallaties met honderden ampères hoofdzekering.
Kleine installaties zoals in een clubhuis mogen wel. De hoofdzekering mag maximaal op 63 ampère driefasen af gezekerd zijn.
Top

Veiligheid

• Werk te allen tijde spanningsloos en let op je eigen veiligheid. Hoe je dit doet, lees je bij aansluiten.
• Werk met goedgekeurde (kwaliteits)materiaal.
• Werk alleen met geïsoleerd en VDE goedgekeurd gereedschap.
• Als je er geen gevoel voor of kennis van hebt om in/bij een stoppenkast te gaan werken laat het dan te allen tijde over aan de professional.
  Netspanning (230 Volt) kan levensgevaarlijk zijn, dus als je niet weet wat je doet, doe je het NIET!!!.
• Ga NOOIT zelf aan de slag met wat er vóór de groepenkast zit, dus niet aan de meter of hoofdzekering(en) zitten! Dit is namelijk volledig eigendom van de netbeheerder en dit kan uiteindelijk zelfs gezien worden als een delict (dus kans op een boete).
• Wees er goed op bedacht dat er een wezenlijk verschil zit tussen een 1-fase en een driefasen aansluiting (in de volksmond krachtstroom), je kan bepaalde componenten dus niet "zomaar" uitwisselen.

[YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=sHA8YdcNHxc]

Top

Garanties en uitkering verzekering bij schade door elektriciteit

Als een apparaat stuk gaat waar zelf nog een stekker aan gezet moet worden en dit is niet gedaan door een installateur waar je een factuur van kan overleggen, dan vervalt in sommige gevallen de garantie. Het kan namelijk zo zijn dat de garantie niet vervalt als het apparaat in de loop der tijd stuk gaat. Vraag dit na bij de fabrikant. Het liefst zwart op wit.De verzekeraar kan ook minder uitkeren indien de schade door een knullige opgezette installatie is ontstaan. Deze installaties voldoen dan niet aan de gestelde eisen van de NEN 1010. Verder is het in de praktijk is het lastig te herkennen of iets door jezelf gedaan is of door een professional. Zeker als het voldoet aan NEN1010.

Nu is het verstandig om voor de zekerheid van de garanties of de verzekering. Om de grote apparaten en/of zware groepen door een installateur over te laten. Zelf componenten vervangen kan prima. Mits je zeker weet wat je doet.

Op deze site staan enkele tips voor de meterkast en de groepenkast zelf: http://www.meterkastcheck.nl/
Top

Algemene informatie over de groepenkast

Componenten voor in een groepenkast

Je hebt in een normale (recente) groepenkast meestal de volgende componenten zitten:

Component	Omschrijving	Voorbeeld foto
Hoofdschakelaar	De hoofdschakelaar is altijd 2 (1-fase aansluiting) of 4 (driefasen aansluiting) polig uitgevoerd, met deze schakelaar schakel je de gehele installatie van de stroom af (of op).	2-polige hoofdschakelaar
Aardlekschakelaar (ALS)	Dit is je eerste lijn van de beveiliging, deze is normaal uitgevoerd in 30mA, als er een te hoge lekstroom is schakelt deze af, achter 1 aardlekschakelaar (ALS) mogen maximaal 4 eindgroepen. Het wordt afgeraden om 4-polige aardlekschakelaars te gebruiken met 1 fase eindgroepen.	2-polige aardlekschakelaar
Aardlekautomaat (Alamat)	Dit is een combinatie van aardlekschakelaar en een eindgroep. Voordeel is dat deze bij een te hoge lekstroom alleen de groep (zichzelf) waarin de storing zit spanningsloos maakt (een afzonderlijke aardlekschakelaar bedient vaak meerdere groepen).	2-polige aardlekautomaat, let op hierbij staat klasse + aantal Ampères op.
Installatie-automaat (eindgroep)	Dit is je daadwerkelijke zekering die er normaal gesproken als eerste uit gaat als er iets mis is. Deze schakel je ook uit als je alles achter de automaat volledig spanningsloos wilt krijgen, bijvoorbeeld bij het uitbreiden van een WCD. Je hebt de eindgroepen in verschillende soorten. In een normale huisinstallatie wordt altijd een eindgroep uit de B classificatie gebruikt (meestal een B16, waarin B staat voor de klasse en 16 voor het maximale aantal Ampères). De klasse heeft te maken met hoe snel de zekering eruit vliegt. Zie: Soms wordt er in specifieke gevallen een C automaat gebruikt maar deze is thuis vrijwel nooit nodig. Zie ook: Wikipedia: Installatieautomaat	Installatie-automaat
Kookgroep/-automaat	De kookgroep is ook een "gekoppelde" eindgroep (2 eindgroepen die vast aan elkaar zitten), deze wordt normaal gesproken gebruikt als men een elektrische kookplaat heeft of andere (inbouw)keukenapparatuur, die meer stroom vraagt dan wat toegestaan is op een normale eindgroep, bv: stoomoven, zware (combi)oven of een vaatwasser. Een kookgroep levert 2*L en 2*N Note 1. Met een maximale stroom van gebundeld 32A (2*16A). Koppel niet de twee N en L aansluitingen aan elkaar als je 32A wilt hebben. Hier heb je ook 1-fasige groepen voor. Sluit deze aan met 4 mm2 draden door leidingen en op een 32A blauwe CEE aansluiting.	kookgroep 2x1-fase
Beltrafo	De beltransformator wordt tegenwoordig (bij een bedrade bel) steeds vaker in de groepenkast verwerkt, zo kost het je geen extra ruimte en ziet het er strak en netjes uit.	Beltransformator met schakelaar

Extra componenten die je soms ziet:

Component	Omschrijving	Voorbeeld foto
WCD (stopcontact)	Deze wordt dan gebruikt om bijvoorbeeld een zaklamp aan op te laden maar kan eigenlijk voor alles zijn.	WCD groepenkast
Tijdschakelklok	Om bijv. verlichting o.i.d. te laten schakelen op tijd (meestal wel gebruikt i.c.m. een schakelaar om dit nog handmatig te kunnen bedienen).	Tijdschakelklok Analoog
kWh meter	Om bijv. Het verbruik van een enkele groep of groepen te meten.	kWh meter digitaal 4-polig
Noodverlichting unit	Het woord omschrijft het al. Dit is noodverlichting voor als de stroom is/wordt uitgeschakeld (of van die groep of v/d gehele groepenkast, afhankelijk van hoe het is aangesloten.	Noodverlichting unit
Overspannings- beveiliging	Deze “grove beveiliging” beschermt tegen de eerste overspannings-pieken door bijv. een inductiestroom bij indirecte blikseminslag. LET OP, dit is géén garantie dat ook echt alles beveiligd is. Wanneer je dit goed wilt aanpakken moet je dit volledig door een professional laten aanleggen, dan wordt ook de rest van je huis beveiligd erbij met de zogenaamde fijn-beveiliging e.d.	Overspanningsbeveiliging 4-polig
Installatierelais	Met een installatierelais kan je hoge stromen laten schakelen d.m.v. een klein stroompje van bijv. een tijdklok of schakelaar, om bijv. een (zware) pomp te schakelen.	Installatierelais

In een 'oude' groepenkast kunnen ook deze componenten zitten:
Een Smeltveiligheid.
Deze wordt uitgevoerd in de groepenkast in de vorm van een tweedelige Schroefveiligheid. Deze werkt doordat de stroom door de smeltdraad loopt. Als dit te veel wordt knapt de draad en is je smeltpatroon stuk. Deze dient dan vervangen te worden. Smeltveiligheden of smeltpatronen zien er zo uit:

De installatieautomaat is zijn opvolger. Dus deze zijn qua functie het zelfde.
Top

Merken groepenkasten

• ABB Haf
• Attema
• Eaton Holec (voorheen Holec & Moeller)
• Hager
• Schneider Electric

Webwinkels die groepenkasten of -componenten leveren

• SanderVunderink.nl
• Groepenkastbestellen.nl
• Elektrobode.nl
• Elektrototaalmarkt.nl

Dit zijn maar een paar van de vele (web)winkels.
Top

Regels en wetgeving

Moet bij een wijziging en/of uitbreiding van een bestaande installatie die wijziging of uitbreiding altijd voldoen aan de laatste editie van NEN 1010?
De vernieuwde delen of uitbreidingen die te voldoen aan de NEN normen van het bouwjaar.

NEN 1010 is van toepassing op het ontwerp en de aanleg van elektrotechnische installaties. Dat betekent dat op een bestaande installatie, waaraan niet wordt gewerkt, een nieuwe editie van NEN 1010 geen invloed heeft. De bestaande installatie moet wel voldoen aan de editie van NEN 1010 die is gebruikt voor het ontwerp en de realisatie.

Ook moet de eigenaar respectievelijk de gebruiker, zoals in art.2.2.4.16 van de Netcode staat vermeld, er zorg voor dragen dat de installatie goed wordt onderhouden en dat eventuele gebreken door vakkundig persoon worden hersteld.

Zodra echter installatiewerkzaamheden worden verricht moet de geldige editie van NEN 1010 wel worden toegepast.

Dit valt te ontlenen aan bepaling 11.2 sub f, waarin staat dat de norm NEN 1010 betrekking heeft op wijzigingen en uitbreidingen van installaties, inclusief delen van de bestaande installatie die door wijzigingen en uitbreidingen worden beïnvloed.

Van belang is hierbij ook te wijzen op bepaling 134.1.1 waarin staat:

Bij het uitvoeren van elektrische installatiewerkzaamheden moet zijn gezorgd voor goed vakmanschap, geleverd door vakkundig personeel, en het gebruik van de juiste materialen.

Dit slaat uiteraard niet alleen op werkzaamheden aan nieuwe installaties maar ook op de werkzaamheden aan bestaande installaties.

Verder vermeldt bepaling 134.2:

Na eerste installatie en na elke belangrijke wijziging moeten elektrische installaties zijn beproefd en geïnspecteerd vóórdat deze in bedrijf worden gesteld, om vast te stellen of de werkzaamheden naar behoren zijn uitgevoerd in overeenstemming met deze norm. Dit is dus ook van belang voor werkzaamheden aan bestaande installaties.

Editie	Van kracht sinds/op:
NEN 1010: 1962	1 januari 1963
NEN 1010: 1962+aanvulling: 1969	1 november 1969
NEN 1010: 1962+aanvulling: 1975	1 april 1975
NEN 1010: 1984	1 januari 1985
NEN 1010: 1984+aanvulling: 1986	1 januari 1986
NEN 1010: 1988	1 januari 1989
NEN 1010: 1988+aanvulling:1992+correctieblad 1992	1 januari 1992
Geldige editie NEN 1010:1996	15 oktober 1997
Geldige editie NEN 1010:2000	1 januari 2001
Geldige editie NEN 1010:2003/2005	1 september 2005
NEN 1010:2007+Ci:1008	21 mei 2009
Geldige editie NEN 1010:2015 + Correctieblad C2:2016	1 Januari 2017

Voorbeeld 1:

Mijn huis is van 1965. Dan geldt de NEN 1010 van 1962.

Voorbeeld 2:

Mijn huis is van 1985. Dan geldt de NEN 1010 van 1984
Nu is bij het huis van 1985 een garage gebouwd in 2006. Dan geldt voor het huis de NEN 1010 van 1984 en voor de garage NEN 1010 van 2003/2005.

Voorbeeld 3

Mijn huis is van 1965, Dan geldt dus zoals bovenstaande de NEN 1010 van 1962.
Maar in 2011 is mijn groepenkast volledig vernieuwd, deze moet vanaf dat moment wel voldoen aan de van NEN 1010:2007+Ci:1008 (geldig vanaf 2009).
Daarbij geldt wel dat ook direct het hele huis gedaan moet worden omdat overal (waar dat nog niet aanwezig is/was) aarde naartoe getrokken moet worden en aangesloten.


Maximaal 1 groep door 1 buis (met uitzondering van een kookgroep, dit zijn officieel 2 gekoppelde groepen, maar deze mogen door 1 buis rechtstreeks naar een perilex doos).


Bij 2 of meer groepen in een groepenkast ook altijd één of meerdere ALS'en (aardlekschakelaars) dit omdat als de ene groep een lekstroom heeft niet het gehele huis/installatie afschakelt.
Top

De badkamer

Een badkamer is opgedeeld in 4 zones wat betreft elektra/veiligheid, dat staat hieronder in het tabelletje. Aan de hand daarvan zullen wij proberen meer informatie te geven.

Zone	Omschrijving Zone
0	De ruimte in de badkuip of de douchebak, dus volledig nat, hier mogen ABSOLUUT GEEN elektra/elektronische componenten geplaatst worden.
1	De ruimte, begrensd door de bovenzijde van de badkuip of douchebak tot een hoogte van 2,25 m, gerekend vanaf de normaal betreedbare vloer. Als het een douche zonder douchebak betreft moet als begrenzing worden aangehouden een grondvlak met een straal van 0,6 m gerekend van de verticale projectie van de douchekophouder op de normaal betreedbare vloer. In deze zone mag uitsluitend een elektrisch component geplaatst worden van 12V of 24V, de transformator hiervoor moet zich buiten dit gebied bevinden en minimaal voldoen aan de IP45 gradatie.
2	De ruimte, begrensd door een vlak van 0,6 m vanaf zone 1 tot een hoogte van 2,25 m, gerekend vanaf de normaal betreedbare vloer. In deze zone mogen 230V componenten geplaatst worden als ze tenminste aan de IP44 gradatie voldoen.
3	De ruimte, begrensd door een vlak op 2,4 m vanaf zone 2 tot een hoogte van 2,25 m, gerekend vanaf de normaal betreedbare vloer. In deze zone mag in principe vrij elektrische componenten geplaatst worden, al is het in een vochtige (lees damp & condens) ruimte alsnog aangeraden om ook componenten te gebruiken met tenminste de IP44 gradatie.

Onderstaand plaatje zal hopelijk bovenstaande tabel verduidelijken.


Scheertrafo
Bij een scheertrafo zijn de aansluitingen in de WCD niet fysiek verbonden met de rest van de stroomkring, maar met behulp van een scheidingstrafo. Dit zorgt ervoor dat bij het aanraken van 1 pin er geen stroomkring ontstaat naar de aarde, dit is veiliger. Doordat scheertrafo's niet een heel groot vermogen kunnen leveren kan je er dus geen grote/zware apparaten op aansluiten zoals een föhn. Ook kan er een brom ontstaat door het transformeren.

Bij een scheertrafo zijn de aansluitingen in de WCD niet fysiek verbonden met de rest van de stroomkring, maar met behulp van een scheidingstrafo. Dit zorgt ervoor dat bij het aanraken van 1 pin er geen stroomkring ontstaat naar de aarde, dit is veiliger. Doordat scheertrafo's niet een heel groot vermogen kunnen leveren kan je er dus geen grote apparaten op aansluiten. Ook kan er een brom ontstaat door het transformeren.

IP-gradatie tabel

Bescherming tegen binnendringen van voorwerpen en stof

Eerste kerncijfer	Beschrijving	IP aanduiding	Benaming
0	Niet beschermd	IP 0X
1	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 50 mm	IP 1X
2	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 12 mm	IP 2X	Aanraakveilig
3	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 2,5 mm	IP 3X
4	Beschermd tegen vaste voorwerpen groter dan 1 mm	IP 4X
5	Beschermd tegen stof	IP 5X	Stofvrij
6	Stofdicht	IP 6X	Stofdicht

Bescherming tegen water

Eerste kerncijfer	Beschrijving	IP aanduiding	Benaming
0	Niet beschermd	IP X0
1	Beschermd tegen druppelend water	IP X1	Druipwaterdicht
2	Beschermd tegen druppelend water bij een schuine stand tot 15 graden	IP X2
3	Beschermd tegen sproeiend water	IP X3	Regenwaterdicht
4	Beschermd tegen opspattend water	IP X4	Spatwaterdicht
5	Beschermd tegen waterstralen	IP X5	Spuitwaterdicht
6	Beschermd tegen stortbuien	IP X6
7	Beschermd tegen onderdompeling tot 1m diep en 30 minuten lang	IP X7	Waterdicht
8	Beschermd tegen verblijf onder water	IP X8	Drukwaterdicht

Maximaal aantal draden per buis:

Maximale hoeveelheid draden in een 16 mm pvc buis:

• 5 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² of;
• 4 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 3 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 2 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 2 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm².

Maximale hoeveelheid draden in een 16 mm flexibele pvc buis:

• 4 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² of;
• 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 2 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 2 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 1 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm².

Maximale hoeveelheid draden in een 19 mm pvc buis (ook flexibele buis):

• 5 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm² of;
• 3 draden met een kerndoorsnede van 1,5 mm² en 3 draden met een kerndoorsnede van 2,5 mm².

In sommige gevallen zullen er ook andere kerndoorsnedes van draad gebruikt worden >2,5mm² maar dit valt niet meer onder algemene/normale huisinstallaties (komt vooral voor bij krachtstroom van boven de 16A), daarom wordt daar hierover (in de TS) niet verder uitgeweid. Vragen in het topic kan/mag natuurlijk altijd. Ze zijn wel in de tabel met maximale stroom opgenomen.


Als het maximaal opgenomen vermogen van 1 apparaat (bij voorkeur op een "vaste plaats") hoger is dan 2000W verdient deze bij voorkeur een eigen groep te krijgen, voorbeelden: Wasmachine, Amerikaanse koelkast of een wasdroger, MAAR dit is GEEN verplichting meer.
Top

Vereffening

Basisvereffening

Vereffening wil zeggen dat alles van metaal in de groepenkast wordt geaard. Het stukje over de Basis wil zeggen dat je in ieder geval de volgende onderdelen worden geaard:

• gasleiding;
• waterleiding;
• aarddraad voor de groepenkast;

Alles moet dan in ster naar de aardklem worden gebracht.
(note) Als je een computer wil aarden (i.v.m. dat er geen geaard WCD is) mag je dit NOOIT aan een radiator doen. Dit komt doordat de radiator te hoge weerstand heeft en de foutstroom niet goed afvoert.

Badkamers aanvullende vereffening

In de badkamer moet ook alles wat van metaal is gemaakt geaard worden. Op de afbeelding is dat duidelijk gemaakt.

Bedrading

In de groepenkast

Met de komst van NEN-EN-IEC 61439 op 1 november 2014 is onder meer de maximale belastbaarheid van draad en kabels met factor 0,488 (=0,61x0,8) omlaag gebracht. Een kabel die in de vorige norm (60439) nog tot 20A belast mocht worden, mag dat nu nog tot 9,76A.
Kies dus een dikkere kabel of hogere temperatuurbestendigheid.

1. Een 6 mm² draad (bijv. 36A bij 30ºC) is in de groepenkast belastbaar tot 17,5A (36x0,61x0,8)
2. Een 2,5 mm² 90ºC draad (bijv. 28A bij 30ºC) is in de groepenkast belastbaar tot 17A (28x0,76x0,8)

In de praktijk betekent dit dat 6mm² VDS montagedraad (H07V2-K) (soepele/litze draad) tussen de componenten (dus tussen hoofdschakelaar > ALS en tussen ALS > eindgroep) over het algemeen voldoet. Soepele draad wordt afgewerkt met de zogenaamde adereindhulzen. Soepele draad is aanbevolen vanwege het gebruiksgemak bij het monteren van componenten.
Het kan zijn dat in kant-en-klare voorbedrade groepenkasten 4mm² wordt gebruikt, maar dit is dan berekend door de fabrikant/leverancier.
Er worden normaal tot 3 kleuren gebruikt in een groepenkast, te weten:

Kleur	Betekenis
Zwart	Deze draad wordt gebruikt voor alle Fase aansluitingen, zowel in een 1-fase als in een driefasen groepenkast.
Blauw	De Nul-draad, deze wordt tussen alle Nul-aansluitingen gebruikt.
Groen/Geel	Deze draad wordt (als die gebruikt wordt in de kast) gebruikt voor de aarding. Deze worden verbonden met de aardelektrode.

Vanaf de groepenkast naar de ruimtes in een gebouw, standaard gevallen

Bedrading vanaf de groepenkast wordt altijd uitgevoerd in 2,5mm², deze draad is dus vanaf je eindgroep naar je centraaldoos of eindgebruiker (in geval van bijvoorbeeld een kookgroep).
Ook voor de bedrading vanaf de eindgroep worden er verschillende kleuren gebruikt. Er werden in Nederland vroeger andere kleuren draad gebruikt dan nu. Tegenwoordig zijn de draadkleuren genormaliseerd in Europa. Zowel de oude (Nederland) als de nieuwe kleur (Europees) staan in onderstaande tabel:

Kleur (nieuw)	Kleur (oud)	Symbool	Betekenis
Bruin	Groen	L1	Dit is de fase draad, deze wordt vanaf de eindgroep naar je centraaldoos gebruikt en vanaf daar verdeeld naar je WCD's, schakelaars e.d. Dit is de L1 draad bij een meer-fase installatie.
Zwart	Zwart	L2	Wordt gebruikt voor de 2e fase aansluiting in een meer-fase aansluiting/eindgroep (deze draad is ook altijd MINSTENS 2,5mm2 (niet altijd van toepassing in huis-installaties).
Grijs	Blauw	L3	Wordt gebruikt voor de 3e fase aansluiting in een driefasenaansluiting/eindgroep (deze draad is ook altijd MINSTENS 2,5mm2 (niet altijd van toepassing in huis-installaties).
Blauw	Rood	N	Dit is in alle gevallen de Nul-draad, gebruik hier ook geen andere kleuren voor!
Groen/geel	Grijs/wit		Dit is in alle gevallen de aarde-draad, gebruik/misbruik deze draad te allen tijde NIET voor andere doeleinden dan de aarde-aansluiting!
Zwart	Zwart	T	In de meest gangbare huisinstallaties wordt deze draad gebruikt als schakeldraad (dus vanaf je dimmer/schakelaar naar je lichtpunt), deze draad wordt normaal gesproken uitgevoerd in 1,5mm2.

Bron: Wikipedia: Installatiedraad

Probeer als het mogelijk is zoveel mogelijk van de oude draden/kleuren te verwijderen als je met je installatie bezig gaat, dit is namelijk voor iedereen verwarrend, voor jezelf, alsook voor een nieuwe bewoner en/of een installateur die er nog weer mee bezig moet.

Ik snap dat bovenstaande verwarring kan opleveren omdat de Zwarte draad 2x gebruikt/genoemd wordt, maar hier zit wel degelijk een vrij duidelijk verschil in (zowel qua draaddiameter als qua toepassing).

Let erg goed op waar je deze draad vindt en gebruik je gezonde verstand. Een zwarte draad achter een schakelaar/dimmer is vrijwel altijd een schakeldraad. In sommige gevallen kan ook achter een stopcontact (WCD) een zwarte draad gevonden worden, deze wordt dan meestal gebruikt om 1 of meerdere stopcontacten te schakelen (bijv. voor schemerlampjes o.i.d.)

De blauwe (N) en geel/groene (PE) aders mogen voor geen enkel ander doel dienen dan de hierboven genoemde, ze mogen ook nooit omgedraaid worden in fuctie!

Behalve bij gebruik van (grond)kabels (YMvK(-AS) of XMvK(-AS)), hier is een uitzondering op de blauwe aders:

Kleur	Betekenis 1	Betekenis 2
Bruin	Fase draad #1	Schakeldraad zijn, bijvoorbeeld naar een lamp of geschakeld wcd.
Zwart	Fase draad #2 (in krachtstroom toepassing)	Schakeldraad zijn, bijvoorbeeld naar een lamp of geschakeld wcd.
Grijs	Fase draad #3 (in krachtstroom toepassing)	Schakeldraad zijn, bijvoorbeeld naar een lamp of geschakeld wcd.
Blauw	Dit is in bijna alle gevallen de nul-draad.	Maar deze mag, als er geen nul nodig is ook als fase of schakeldraad dienen. De ader moet dan wel bij voorkeur met een stukje zwarte krimpkous gemarkeerd worden. De blauwe draad mag nog steeds geen PE-draad zijn.
Groen/geel	Dit is in ALLE gevallen de Aarde-draad.	Deze mag in geen geval voor iets anders gebruikt worden dan aarde.

In plaats van isolatietape is het gebruik van een krimpkous beter. De tape kan losraken en een krimpkous niet. Tape is dus niet geschikt voor de lange termijn.
Aders die niet in gebruik zijn dienen tot de mantel afgeknipt te worden.
Gebruik nooit gewone "grijze kabel" als grondkabel. Hier zit namelijk geen aardscherm omheen, wat gevaren kan opleveren als je later in je in de grond bezig gaat. Als je kabel door de grond moet leggen gebruik dan te allen tijde echte grondkabel, hier zit namelijk wél een aardscherm omheen, als je dan bezig bent in je tuin/in de grond en je zou deze kabel raken (lees: doorsteken/kapottrekken), dan klapt direct je ALS eruit. Deze grondkabel kan je evt. ook nog door een buis heen leggen (geniet stiekem wel de voorkeur). Grondkabels zijn te herkennen aan de AS achter de YMvK/XMvK.
Gebruik het aardscherm NOOIT voor iets anders dan de aarding!!!!

In sommige gevallen zal je soms ook nog een andere kleur draad in een centraaldoos (en mogelijk in de meterkast) tegen komen, deze wordt dan gebruikt om rook/CO-melders aan elkaar te koppelen. Hier wordt meestal rode of oranje draad (1,5mm²)voor gebruikt (is nog geen officiële standaard voor opgenomen in de NEN e.d.). Voor andere installaties mogen wel andere kleuren worden gebruikt.
Top

Minimale draaddikte/maximale stroom door een draad

Aantal aders dat belast wordt is inclusief de aarde. Het gaat hier over het aantal aders in één kabel. Wanneer er langdurig een hoge stroom over een kabel loopt, vooral in een warme ruimte, is het verstandig om een maat dikker te kiezen dan de kabel waar de stroom officieel wel doorheen mag. Liever een iets te dikke kabel dan een te dunne.
De maximale stroom door een kabel is ook afhankelijk hoeveel er naast elkaar liggen, hoe lang de kabel is en hoe warm het is. Omdat dit in thuissituaties niet heel veel van toepassing is, hebben we besloten om die correctie weg te laten. Mochten er vragen naar zijn dan kunnen wij het altijd opzoeken in de NEN 1010.
Bron: http://t3.lappcdn.com/fil...rheid%20%20basistabel.pdf

Voor kabel die langdurig zwaar belast gaan/gebruikt worden, is het gelieft een stap in diameter hoger te nemen dan die door de tabel aangeraden wordt. Dit is van bijvoorbeeld van toepassing op de voedingskabel naar de omvormer van de zonnepanelen gaat. Je hebt dan ook meer verlies op een kabeldiameter pakt die het vermogen niet mag doen en dus meer warmte geeft.

Standaard kabels (die je in de bouwmarkt kan kopen):
Zie Note 2 wat wij bedoelen met standaard kabels.

Ader	Solid (stug), 1 ader belast	Solid (stug), 2 of 3 aders belast	Litze (soepel), 2 aders belast	Litze (soepel), 3 aders belast
Diameter ader in mm2	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A
0,5	12	9	3	3
0,75	15	12	6	6
1	19	15	10	10
1,5	24	18	16	16
2,5	32	26	25	20
4	42	34	32	25

Gebruik onderstaande tabel wanneer er meerdere belaste kabels bij elkaar liggen. Dit is de correctiefactor. Dus om de werkelijke maximale belasting te weten, moet je de maximale belasting van bovenstaande tabel vermenigvuldigen met de juiste correctie factor.

Configuratie van de kabels	Bij 1 kabel	Bij 2 kabels	Bij 3 kabels	Bij 4 kabels	Bij 6 kabels	Bij 10 kabels
Gebundeld in een buis, leiding, aan de muur of op de vloer	1,00	0,80	0,70	0,65	0,57	0,48
In één laag tegen elkaar op de muur of vloer	1,00	0,85	0,79	0,75	0,72	0,70
In één laag met tussen de kabels de buitendiameter van één kabel op de muur of vloer	1,00	0,94	0,90	0,90	0,90	0,90
In één laag tegen elkaar aan het plafond	0,95	0,81	0,72	0,68	0,64	0,61
In één laag met tussen de kabel de buitendiameter van één kabel aan het plafond	0,95	0,85	0,85	0,85	0,85	0,85

Er zijn nog meer correctiefactoren, zoals de omgevingstemperatuur. Deze temperaturen zijn vanaf 40^oC met een adertemperatuur van 60^oC, dus dat zal thuis niet snel voorkomen.


Industriële rubberkabels, deze zullen in thuissituaties niet vaak voorkomen:
Zie Note 2 wat wij bedoelen met Industriële kabels.

Ader	Litze (soepel), 2 aders belast zonder buitenmantel	Litze (soepel), 3 aders belast zonder buitenmantel	Litze (soepel), 2 aders belast met buitenmantel	Litze (soepel), 3 aders belast met buitenmantel	Litze (soepel), 3 aders belast met buitenmantel (4 aderige kabel)	Litze (soepel), 3 aders belast met buitenmantel (5 aderige kabel)
Diameter ader in mm2	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A	Belastbaarheid in A
1	-	-	15	12,5	13	13,5
1,5	19	16,5	18,5	15,5	16	16,5
2,5	26	22	25	21	22	23
4	34	30	34	29	30	30
6	43	38	43	36	37	38
10	60	53	60	51	52	54

Zie ook Note 3 voor meer uitleg over de opbouw van kabels
Ook hier zijn er correctiefactoren, maar vooral op temperatuur, wij vinden het niet nodig om deze te vermelden. Want als je deze correctiefactoren nodig hebt, heb je een flinke installatie.

Merken
Er kan verschil in de kwaliteit van kabels zitten. Dit heeft er mee te maken dat er voor een kabelleverancier voor een bepaalde kabel een bepalende kabel weerstand te hebben. Als dit mogelijk gemaakt kan worden doormiddel van minder koper in de kabel. Dus een kleiner kabeldiameter. Zal dit de fabrikant zeker doen. Bekendere merken zal dit minder snel doen. Dus kies voor een bekent merk. En niet voor de laagste prijs te gaan.
Enkele bekende merken voor draad en kabel zijn:

• Donné
• Draka
• Eupen
• TKF (Twentse Kabel Fabriek)
• Eldra

Zonnepanelen of andere terug leverende apparatuur

Terugleveraars, zoals zonnepanelen, windmolens, (micro)wkk's, etc op een meterkast aansluiten is eigenlijk heel erg simpel, er gelden qua stromen, draaddiameters en groepen dezelfde eisen als voor normale verbruikersgroepen.
Dus een zonnepaneel installatie van 3000W mag op een 16A zekering.

Waar moet je rekening mee houden:
Op een verbruikersgroep mag geen terugleverende apparatuur zitten. Die moeten altijd een eigen groep hebben. Omdat de PV-installatie middels een aparte groep is aangesloten hoeft deze niet voorzien te zijn van een aardlekbeveiliging wanneer de omvormer een trafo heeft (bijna geen enkele meer) of voldoet aan de VDE 0126 (bijna allemaal). De huisinstallatie dient wel voorzien te zijn van een goede aarding. Ook dient de omvormer zowel aan de AC als DC zijde voorzien te zijn van een lastscheider. Voor de AC zijde voldoet de zekeringsautomaat in de meterkast wanneer de regels worden gevolgd. Er bestaat dus geen verplichting om een omvormer in de buurt zichtbaar af te kunnen schakelen (werkschakelaar/voedingskabel met stekkerverbinding), verstandig is het echter wel. Een werkschakelaar is een schakelaar die alle polen verbindt/verbreekt.
Dit een werkschakelaar:

Of schematisch:

Dit is natuurlijk een twee polige werkschakelaar.

Voor meer info zie: Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 5
Top

Uitleg aansluiten:

Zorg ervoor dat je zeker weet met wat je mee bezig bent en dat je gelijk stopt als er je er niet meer uitkomt. Doe je dit niet, dan kan je in het ergste geval onder spanning komen te staan en daar aan overlijden. Houd ook zeker de veiligheidsregels in acht en volg ze op.

Gereedschappen

Als je bezig gaat met je groepenkast en/of je gaat bezig met elektra in huis aanleggen gebruik je voornamelijk de volgende gereedschappen:

Gereedschap	wat doe/kan je ermee	Voorbeeld foto
Spanningszoeker	Een van de bekendste gereedschappen om te controleren of ergens nog spanning op staat is de spanningszoeker. Dit is een "schroevendraaier" waarbij je de "punt" in een stopcontact steekt en een vinger op de achterkant legt. Zodra het lampje gaat branden in de spanningszoeker staat er nog spanning op het stopcontact. Probeer deze spanningszoeker zoveel mogelijk te voorkomen, een betere en veiligere optie is de hieronder genoemde Duspol. Een spanningszoeker laat niet zien of iets stroomloos is.
Duspol	Een Duspol is de betere/veiligere manier van/voor een spanningszoeker, een duspol bestaat uit 2 delen verbonden met een draad tussen beide. Aan deze twee delen zitten "prikpennen" aan die je in een WCD kan steken. Dan geeft de duspol d.m.v. ledjes (op-één-volgend) of een digitaal display aan of er spanning op het WCD staat en hoeveel. De meeste duspols zijn ook geschikt om bijv. draaiveld-richting te meten (krachtstroom). Zie ook het filmpje over een duspol
(VDE) schroevendraaiers	VDE schroevendraaiers zijn geteste geïsoleerde schroevendraaiers, meestal veilig t/m 1000V AC. Deze zijn goedgekeurd om te werken bij installaties die onder spanning staan. Doordat deze op de punt na geïsoleerd zijn kan je in principe nooit per ongeluk onder spanning komen te staan, als blijkt dat toch nog spanning op bijv. een WCD staat. Dit is voornamelijk belangrijk voor je EIGEN VEILIGHEID
(VDE) zijkniptang	Deze kniptang gebruik je om bijv. draden of kabel door te knippen, let op knip nooit (meerdere) draden door die onder spanning staan! Hierdoor kunnen er stukjes uit je tang knappen!
(VDE) striptang	De striptang gebruik je om de isolatie te verwijderen van losse draden, gebruik bij voorkeur een zelf instellende striptang zodat je de kale koperen aders van de draad niet beschadigt. Deze tang gebruik je niet om de mantel van een meeraderige kabel te strippen, daarvoor gebruik je een kabelmantelstripper.
(VDE)(Kabel)mes	Een kabelmes gebruik je voornamelijk om de mantel van een meer-aderige kabel af te snijden/strippen, dit is te groot/dik voor een normale striptang. Je hebt ook het Jokari kabelmes, deze kan je instellen dat je niet door de mantel van een meeraderige kabel heen gaat. Gebruik dus bijvoorkeur een kabelmes waarbij je de diameter kan instellen als het Jokari mes. Ook wel kabelmantelstripper genoemd.
Trekveer	Een trekveer is een hulpgereedschap om kabels/draden te trekken door buizen. Ze zijn er in verschillende soorten en maten (en daardoor ook prijzen). Gebruik bij voorkeur een stalen trekveer met een binnenveer, deze is iets stugger maar met een dergelijke trekveer kan je beter druk zetten als de trekveer door een moeilijk stukje buis heen moet komen.
Buigveer	Een buigveer is een hulp gereedschap om PVC/Hostalit buizen te buigen, zonder een buigveer knappen deze buizen namelijk dubbel en krijg je er geen draden meer doorheen. Je zorgt dat de buigveer op de plek zit waar je wilt buigen, en dan buig je de buis naar wens. Het is aan te bevelen om te zorgen dat de straal niet kleiner is dan drie keer de diameter, dus R≥3D. Dat is sterk aan te raden, anders wordt het trekken van meerderen draden erg moeilijk.
Aderhulstang	Deze tang gebruik je om adereindhulzen op een flexibele of litze draad te knijpen, bij voorkeur gebruik je een zelf instellende tang hiervoor, deze past zelf zijn druk aan zodat een adereindhuls in goed aangeknepen wordt.
Adereindhulzen	Adereindhulzen gebruik je zoals hierboven genoemd voor flexibele of litze draad, ze zijn er in allerlei soorten en maten, voor een enkele draad, en voor dubbele draad (twin hulzen). Met een adereindhuls maak je van het uiteinde van een draad een solide aansluiting, door dit te doen heb je dus eigenlijk het beste van 2 werelden, het gemak van flexibele draad en de fijne aansluiting van solide draad.

Controleer je geïsoleerde gereedschap/VDE gereedschap van te voren of de isolatie niet kapot is, is deze kapot dan dient deze vernieuwd te worden, door de beschadigde isolatie is er namelijk weer de kans ontstaan om onder spanning te komen staan.

Het strippen van draden

Voor we iets kunnen aansluiten, moeten we ervoor zorgen dat de draad gestript is. Dit doen we met een striptang, zoals hierboven genoemd is.
Het is belangrijk dat je niet teveel van de mantel weghaalt. Zorg ervoor dat je niet meer dan nodig stript. Op de verpakking van een component staat meestal hoe ver je moet aanstrippen.
Even een foto voor de duidelijkheid:

Controleren op spanning

Voor dat je kan beginnen met klussen moet je er zeker van zijn dat de aansluitingen ook echt spanningsloos zijn. Er is een verschil tussen spanningsloos en stroomloos; dat wordt hier uitgelegd. Dit doe je zo:

1. Meet voordat je begint bij het WCD of er spanning opstaat (dus controleren of het geen geschakeld WCD is). Wanneer er geen spanning op staat, controleer dan ook een ander WCD om er zeker van te zijn dat je WCD of meetapparatuur niet stuk is. Kapotte meetapparatuur geeft immers altijd 0V aan, dus dan weet je nog niets.
2. Schakel de groep af waarmee je bezig wilt/gaat.
3. Zorg dat het duidelijk is dat iemand met die groep bezig is/gaat en dus niet zomaar weer inschakelt, bijvoorbeeld met een tapeje over de groep. Doe de groepenkast/meterkast zo mogelijk op slot en neem de sleutel mee.
4. Controleer op tenminste 1 WCD (met name die je aan het begin hebt gecheckt) met een duspol of er nog spanning op de installatie staat... Controleer ook een andere WCD (waar zeker weten spanning op staat) om nog steeds te weten dan je duspol niet stuk is.
5. Is het spanningsloos? Dan kan je nu veilig aan het werk.
   Is het stroomloos? Dan kan je nu veilig aan het werk.

Zie ook onderstaande video voor een klein voorbeeld hoe en wat je met een duspol werkt.

Toestemming nodig voor bekijken van YouTube

Op deze plek staat ingesloten content die van YouTube afkomstig is. Het tonen van deze inhoud kan ertoe leiden dat YouTube persoonlijke gegevens zoals je IP-adres verwerkt en/of cookies op jouw computer of ander apparaat zet. Hiervoor moet je eerst expliciet toestemming geven voor Sociale media.

Open cookievoorkeurenBekijk op YouTube

Testboy spanningstester

Perilex

De perilex aansluiting is een aansluiting die vaak gebruikt wordt als WCD bij een kookgroep, krachtgroep en ook voor de aansturing van een ventilatiesysteem. Hierdoor moet je bij een perilex aansluiting altijd weten welke manier van aansluiten gebruikt is, in tegenstelling tot bijvoorbeeld CEE-materiaal, welke altijd dezelfde pin-out hebben. De verschillende manieren van aansluiten zijn zijn:

• Op een twee x 1-fase groep, de kookgroep. Hier zijn er 2 fasen, 2 nullen en een aarde.
• Op een 2-fase groep, een halve krachtgroep. Hier zijn er 2 fasen, 1 nul en een aarde. Deze manier zal niet vaak voorkomen. Eigenlijk is dit een krachtgroep, maar er wordt dan 1-fase niet gebruikt. De pin van een fase is dan ook niet aangesloten.
• Op een 3-fasen groep, een krachtgroep. Hier zijn er 3 fasen, 1 nul en een aarde.

De aarde zit altijd in het midden. Sluit deze ook altijd daarop aan.
Sluit nooit een perilex zomaar aan zonder dat je weet welke aansluitmanier er gebruikt wordt. De perilex-aansluiting kan ook gebruikt worden als aansturing voor bijvoorbeeld ventilatie. Oorspronkelijk is perilex een krachtstroomaansluiting. Voor krachtstroom aansluitingen hebben we het CEE-materiaal. Gebruik bij voorkeur ook deze om verwarring te voorkomen.

Aansluiten op een kookgroep (2 x 1-fase)
Bij het aansluiten van de perilex op een dubbele 1-fase groep geldt het volgende aansluitschema:

Indien er gebruik wordt gemaakt van een 5 aderige kabel, dus 5 kleuren gebruik het volgende schema:

Soms zijn de draden anders dan op bovenstaande plaatjes, let hier op.
Let zowel bij de kookgroep als bij de perilex doos/stekker erop welke aansluitwaarde je hebt (16A of tot 25A) hier zit namelijk verschil in voor de perilex doos en stekker. Zie dit plaatje voor het verschil:

In de praktijd is dit een 25A stekker:


Bij een 1-fase installatie met 2 groepen zijn er dus ook 2 nuldraden noodzakelijk. Deze mogen in de kookplaat niet gezamenlijk gekoppeld worden. Veel importplaten hebben vaak een mogelijkheid voor 2 fases + nul, maar dat kan in NL niet verantwoord op een 1-fase aansluiting gebruikt worden. (De meningen verschillen). Maar in theorie kun je met een dubbele nul die in de plaat gekoppeld wordt een risico op overbelasting creëren. Zodra er 1 nuldraad defect raakt merk je dit niet (de andere doet het immers nog), maar zal er in theorie 32A over die enkele draad gaan met alle gevolgen van dien. Die stroom zal dan verspreid over de fase draden gaan en hierdoor zal de automaat niet afschakelen. In andere landen is een kookgroep vaak zwaarder uitgerust dus kan de nul dat aan. Natuurlijk zijn er apparaten die maar één nul aansluiting hebben. Bij zo'n geval moet je beide nul-aders op die klem aansluiten. Zorg er altijd dat je alles goed vastdraait en adereindhulzen gebruikt.

Aansluiten op een krachtgroep (drie fasen in gebruik)
Bij het aansluiten van de perilex op een 3-fasengroep geldt het volgende aansluitschema:


Gebruik de officiële aderkleur voor het aansluiten ervan, dit voorkomt onduidelijkheid.
In de praktijd ziet een aangesloten perilex op een kabel met 5 kleuren er zo uit:

Dit is natuurlijk wel een 3-fase aansluiting.

Soms zijn er bij een kookplaat maar twee fasen van een krachtgroep nodig. Het is handig om tot aan de WCD een echte krachtgroep te maken. Als apparaten een leeg lipje hebt, is deze vaak bedoelt om de derde fase op aan te sluiten. Die zal dan niet gebruikt worden en ook geen risico vormen door bijvoorbeeld de nul aan te raken.

Bij het aansluiten op een krachtgroep is er maar 1 nul nodig, dit heeft met de fasedraaiing te maken, zie ook: Wikipedia: Driefasenspanning

Voor het aansluiten van de stekker aan het apparaat
Gebruik hiervoor een 5G2,5 mm² (of 5G4 mm², zie note 3 voor opbouw van kabels) flexibelle kabel. Deze is ook kant en klaar te koop in de bouwmark:
[url="ttp://media-frontend.tweakwise.com/handyman/medium/10418/scanpart-oven-aansluitkabel-5-x-1-50mm-perilex.png"][/url]
Op de achterkant staat dan welke pin welke kleur draad is:

Net zoals hier zal dat meestal dit de officiële draadkleur voor 3-fase zijn.

Gebruik de standaardkleuren voor het aansluiten van de kookplaat. Je weet op welke pin welke fase zit en welke kleur erbij hoort. Als je het aansluit op een 2*1-fase systeem, gebruik dan deze kleuren:

Kleur (nieuw)	Betekenis
Bruin	Fase 1
Blauw	Nul 1
Zwart	Fase 2
Grijs	Nul 2
Groen/geel	Dit is in alle gevallen de aarde-draad, gebruik/misbruik deze draad te allen tijde NIET voor andere doeleinden dan de aarde-aansluiting!

Zorg ervoor dat je zeker weet welke kleur naar welke pin gaat. Meestal wordt er de officiële draadkleur gebruikt, maar dat kan afwijken.

Wanneer je zelf een perilex stekker eraan moet zetten doe dit dan zo:


Wanneer je alles netjes hebt aangesloten krijg je dit:


Kijk ook zeker bij de vele topics over het aansluiten van een kookplaat. Elke kookplaat is anders, maar er staat eigenlijk altijd in de handleiding hoe je het moet aansluiten.
Bron: https://elektrohonk.info/...iting-van-kooktoestellen/

Standaard WCD

Op een WCD zit een N-klem, en een L-klem. Verbind de L-draad/draden met de L-klem en de N-draad/draden met de N-klem. Doe dit eventueel ook voor de aarde (daar staat dan PE of dit symbool:).
Afhankelijk van de installateur heeft elk stopcontact een eigen leiding vanaf de centraaldoos (ster-aanleg) of is er 1 leiding en parallel of serie geschakelde WCD’s, de kleuren zijn hetzelfde, maar het kan dus zijn dat je twee draden van elke kleur vindt, aansluiten gaat hetzelfde.
De parallel/serie aangesloten WCD’s worden meestal dan zo gedaan om de centraaldoos leeg(er) te houden.



Uitleg fimpje:

Toestemming nodig voor bekijken van YouTube

Op deze plek staat ingesloten content die van YouTube afkomstig is. Het tonen van deze inhoud kan ertoe leiden dat YouTube persoonlijke gegevens zoals je IP-adres verwerkt en/of cookies op jouw computer of ander apparaat zet. Hiervoor moet je eerst expliciet toestemming geven voor Sociale media.

Open cookievoorkeurenBekijk op YouTube

Stopcontact aansluiten met HORNBACH

In bovenstaande video gebruikt men een handmatig in te stellen striptang, deze bij voorkeur niet gebruiken want met een dergelijke striptang verhoog je de kans op het beschadigen van de draden. Zie ook Gereedschap: Striptang

Zorg ervoor dat er altijd adereindhulzen om flexibele aders zit, zoals ook op deze foto te zien is:Zorg ervoor dat er altijd adereindhulzen om flexibele aders zit, zoals ook op deze foto te zien is:

De witte dopjes zijn de adereindhulzen om de aders.

Bij het plaatsen van adereindhulzen op/om litze draad, deze draad na het strippen NIET draaien, het enige wat je mag/moet doen is de draden als het nodig is “glad strijken” zodat deze netjes naar voren toe wijzen.
Dan de adereindhuls erop schuiven en aanpersen.
Als je de draad eerst gaat draaien/twisten en dan de huls plaatst en aanknijpt kan deze lang zo goed niet vast persen op de draad, met als mogelijk gevolg dat je huls los raakt van je draad, dit kan (levens)gevaarlijke situaties veroorzaken


Soorten WCD's in verschillende landen
Over de hele wereld worden zo'n 15 soorten WCD's gebruikt. Diegene waarvan wij denken dat die nuttig zijn om te weten vermelden we hier:

Naam	Aarde	Maximale stroom in A	Voltage (bijna altijd) in V	Landen	Opmerking	Voorbeeld foto
Type C	Nee	2.5	220-240	Bijna heel Europa, Zuid-Amerika en Azië	Stekker past ook in WCD type E en F.
Type E	Ja, pinaarde	16	220-240	België, Frankrijk, Polen, Slowakije en Tsjechië	Stekker past in type C (zonder aarde) en F (soms zonder aarde).
Type F	Ja, randaarde	16	220-240	Bijna heel Europa, Rusland	Stekker past in type C (zonder aarde) en meestal E.
Type G	Ja, pinaarde	13	220-240	Groot-Brittannië, Ierland, Malta, Maleisië en Singapore	Stekker heeft meestal een keramische zekering
Type J	Ja, pinaarde	10	220-240	Zwitserland, Liechtenstein en Rwanda	Stekker type C past ook in WCD type J.
Type K	Ja, pinaarde	16	220-240	Denemarken	Stekker type C en K passen, stekker type E en F past onofficieel ook (zonder aarde).
Type L	Ja, pinaarde	10 en 16	220-240	Italië	Stekker type C en L past 10A WCD.

Bron en het volledige overzicht van de stekkers:www.worldstandards.eu


C* (IEC 60320)
De C* stekkers zijn naast de type F stekkers ook erg bekend. Ze komen overal voor. De bekendste zijn de C5/6, C7/8 en C13/14. Deze vind je overal, zo is de 230V aansluiting van de pc-voeding bijvoorbeeld een C13 en die van je laptop aansluiting heeft meestal C5/C7.

Naam vrouwelijke aansluiting	Naam mannelijke aansluiting	Aarde	Maximale stroom in A	Voorbeeld foto
C5	C6	Ja	2.5
C7	C8	Nee	2.5
C13	C14	Ja	10

Er zijn nog veel meer soorten, zie hiervoor Wikipedia: IEC 60320

CEE materiaal (IEC 60309)
Bij zware belasting, krachstroom en buiten wordt vaak CEE materiaal gebruikt. Er zijn verschillende versie's. De belangrijkste zijn de blauwe 3-polige en de rode 4- en 5-polige stekkers.
De blauwe 3-polige zijn 1-fase en zijn er in een 16A en 32A uitvoering. De rode is driefasen met of zonder nul en in 16A t/m 125A uitvoering.


Dit is een 5-polige 32A CEE stekker, 3 fase + nul + PE.


Dit is een 3-polige 16A CEE stekker, 1 fase + nul + PE.

spoiler:

Koop bij voorkeur schakelmateriaal van gerenommeerde merken (Busch Jaeger/Peha/Gira/Jung/Berker/Mertens), dit vereenvoudigd het aansluiten namelijk ook enorm. Meestal zijn de "goedkope" klusmarkt huismerk stopcontacten e.d. een echte crime om aan te sluiten.

Klik erop om de tekst weer te geven.

Schakelaar aansluiten

Enkelpolige schakelaar
In de meeste gangbare gevallen zal je naar een lichtschakelaar 2 draden hebben lopen (in geval van geen WCD erbij). Namelijk 1 bruine draad, en 1 zwarte draad.
De bruine draad gaat in de L aansluiting (fase aansluiting) en de zwarte draad gaat in de L₁ (of de L₂), deze zitten aan de andere kant v/d schakelaar (bovenkant/onderkant).

L₁en L₂ zijn hier ook gemarkeerd met een pijl. Dit is eigenlijk een wisselschakelaar, tegenwoordig worden die ook gebruikt veel gebruikt in een enkelpolige schakeling. Een echte enkelpolige schakelaar mist simpelweg de L₂.

Wisselschakelaar
In sommige gevallen kan het licht op 2 plaatsen geschakeld worden, bijv. onderaan de trap en bovenaan de trap. In dit geval spreken we van een wisselschakeling of in de volksmond "hotelschakeling", dit is echt iets anders (zie volgende kopje).

Hier is de werkwijze iets anders dan bij de enkele schakelaar.
Hier gaat vanuit de centraaldoos 1 bruine draad naar 1 schakelaar, en vanaf die schakelaar 2 zwarte draden naar de volgende schakelaar. Vanaf de 2^e schakelaar gaat er 1 zwarte draad naar de lamp.
De 2 inkomende/uitgaande zwarte draden komen respectievelijk op L₁en L₂ (zie ook bovenstaande foto).
Dan gaat vanaf de L van de 2^e schakelaar een zwarte draad naar de lamp. Dan natuurlijk ook de N aansluiten op de lamp, (anders werkt die natuurlijk niet ). Het is ook mogelijk dat er naar beide schakelaars een bruine draad gaat, dit komt vooral voor wanneer er ook een WCD bij de schakelaar geplaatst wordt om draden te sparen. Anders zouden er teveel draden door een buis moeten. In de praktijk is dit erg ongebruikelijk en wordt er dan gewoon twee de buis aangelegd.

Hier moet dan nog de aarde draad naar de WCD, dan kom je op 6 draden in een buis.

Hotelschakeling
Een hotelschakeling wordt vaak verward met een wisselschakeling, maar een hotelschakeling is anders. Bij de hotelschakeling wordt er één wisselschakelaar gebruikt om twee lampen om-en-om te schakelen samen met een wisselschakeling.


Serieschakelaar
Bij een serieschakeling is het zo dat er twee lampen geschakeld kunnen worden vanaf één punt. Bij een serieschakelaar is het zo dat er twee zwarte draden en een bruine draad naar toe gaat. De bruine natuurlijk de fase, de zwarte zijn voor de lampen. De schakelaar heeft dan ook twee 'uitgangen', die zijn beide verbonden met een eigen wip. Dit plaatje laat het duidelijk zien:


Er zijn nog meer soorten schakelingen, maar deze zullen hier niet besproken worden. Er naar vragen mag altijd.

Groepenkast aansluiten

Toestemming nodig voor bekijken van YouTube

Op deze plek staat ingesloten content die van YouTube afkomstig is. Het tonen van deze inhoud kan ertoe leiden dat YouTube persoonlijke gegevens zoals je IP-adres verwerkt en/of cookies op jouw computer of ander apparaat zet. Hiervoor moet je eerst expliciet toestemming geven voor Sociale media.

Open cookievoorkeurenBekijk op YouTube

Een extra zekeringkast bijplaatsen - uw Eltra toolkit

Bovenstaande video gaat over een 2^e groepenkast aansluiten in de schuur, wat daarbij niet vergeten moet worden is dat de voedende kabel vanuit de hoofdgroepenkast (in de voorbeeld video in de woning) een extra aardlekautomaat krijgt voor die kabel. Deze kabel heeft dus in totaal 2x een aardlekautomaat en daarna één of meerdere eindgroepen.

Dit is om de veiligheid te garanderen, als deze kabel bijv. door de tuin ligt en iemand begint daar te graven is de kans dat deze kabel door gestoken wordt aanwezig, daarom dus ook in de hoofdgroepenkast een aardlekautomaat, dan slaat deze direct af in geval van een doorgestoken kabel, en zal dus deze kabel (en je schuurtje) zonder stroom komen te zitten.

Schematisch overzicht:

code:

Hoofdgroepenkast                      Subgroepenkast

Aardlekautomaat-----------------------Aardlekautomaat/aardlekschakelaar

                                      |      |      |
                                      |      |      |
                                    Groep1 Groep2 Groep3

Selectiviteit
Als je meerdere automaten of zekeringen achter elkaar wilt zetten, komt er selectiviteit bij kijken. Het is namelijk zo dat je wilt dat de groep het dichts bij de eindverbruiker zit het eerste eruit gaat als er een probleem is. Om daarvoor te zorgen hebben we selectiviteit. Eigenlijk is er bij iedereen minimaal één stap selectiviteit. Namelijk de hoofdzekering/automaat van de netbeheerder en je eigen (meestal 16A) groepen. Hierdoor zal de 16A groep er eerder uit gaan dan de zekering/automaat van de netbeheerder. Het is verplicht om selectief te zijn ten opzichte van de hoofdzekering v/d netbeheerder. Binnen een eigen installatie is dat niet verplicht, maar sterk aanbevolen(hoofdmeterkast <> onderverdeler).
Voor het gemak wordt er nu alleen nog maar over automaten gesproken, dit omdat zekeringen tegenwoordig ouderwets zijn.
Bij selectiviteit is de regel dat de volgende automaat een factor van 1.6 kleiner moet zijn dan de automaat waar deze achter zit. Achter een 25A automaat (die van je netbeheerder) mag dus alles kleiner dan 16A: 25/1.6=16.
En achter een 16A automaat mag dus maximaal een 10A automaat: 16/1.6=10. En achter een hoofdzekeringsautomaat van 40A mag dan alles kleiner of gelijk aan 25A: 40/1.6=25. In de praktijk is een handige vuistregel dat de opeenvolgende automaten afwaarts (vanaf de bron gezien), steeds twee stappen kleiner zijn dan de vorige. Dit geld alleen als er gebruik wordt gemaakt van dezelfde automaten, dus dezelfde serie van een fabrikant, dus met dezelfde kortsluitstroom en karakteristiek. Dit is ook een zeer eenvoudige uitleg, als je een volledig goede installatie wilt aanleggen, zal je dus ook naar de anderen eigenschappen moeten kijken dan de overbelasting stroom.

Top

Korte uitleg over wat elektriciteit is

Elektriciteit is vernoemd naar elektron. Een elektron is het deeltje van een atoom waar een elektrische lading in kan zitten. Bij een verschil in lading gaat er een stroom lopen.
Om het een beetje begrijp baar te maken ga ik het principe uitleggen met behulp van kabouters.
Eerst even vertellen wat de grootheden zijn.

Grootheid	Betekenis	Wat het is tijdens de kabouteruitleg
Vermogen	De hoeveelheid stroom die nodig is om ergens doorheen te komen.	De kracht van de blokjes energie.
Spanning	Het verschil tussen de +-pool en --pool. Hoe hoger de spanningsverschil, hoe sneller de elektriciteit stroomt. Bij een hoge spanning is het vermogen dat de stroom heeft ook hoog.	De snelheid waarmee de kabouters lopen.
Stroomsterkte	De hoeveelheid stroom die er voorbij gaat.	Het aantal kabouters dat er tegelijk is.
Weerstand	De hoeveelheid stroom die tegelijk ergens doorheen kan. Vergelijk het met een snelweg. Veel rijbanen, veel auto's naast elkaar, weinig rijbanen, weinig auto's naast elkaar.	Obstakels als smalle weggetjes/deuren en dergelijke. Het materiaal dat de kabouters tegenhoud.
Energie	Die hoeveelheid stroom die in een bepaalde tijd (meestal een uur) voorbij is gekomen of zal gaan.	Aantal kabouters die er per uur voorbij komen.

Zie het stukje belangrijke formules voor een volledig lijst met de symbolen.

Nu de uitleg:
We gaan vanaf de elektriciteitscentrale, daar krijgen de kabouters hun blokjes energie en ze gaan lopen. Bij de transformator wordt de energie uit de kleine blokjes overgeladen in grote blokjes, daar laten we ze met meerdere 1 blokje nemen, er zullen dus minder blokjes per uur vertrekken (dus een lagere stroomsterke), maar de snelheid zal omhooggaan (hogere spanning), doordat er meer energie in 1 blokje zit, zal het vermogen gelijk blijven. De draden zijn de paden, in dit geval een snelweg. Bij de wijk komen we weer bij een transformatorhuisje aan en daar gebeurt het omgekeerde. Komen we bij een lamp aan, dan zullen de kabouters wat energie uit het blokje laten, die wordt daar omgezet in licht, in de lamp zit een hoge weerstand en er kunnen dus minder kabouters per uur langs. De kWh meter telt hoeveel energie er voorbij is gekomen. Uiteindelijk gaan de kabouters weer terug naar de centrale voor een nieuwe lading energie.

Dit is een uitleg voor leken. Zoals het hier uitgelegd staat klopt in de praktijk niet helemaal, maar het geeft een idee hoe elektriciteit gaat. Mocht er behoefte zijn aan een concretere uitleg zijn, dan zullen wij ons best doen om die te maken. Het wordt dan echter wel echt natuurkunde.

Zie ook de Wikipedia:
Wikipedia: Elektriciteit

De begrippen 'stroom' (ampère), 'spanning' (volt), 'lading' (coulomb), 'weerstand'(ohm) en 'vermogen'(Watt) zijn voor te stellen in een hydraulische analogie als een beekje waardoor water stroomt. Een beek waardoor weinig water stroomt heeft een lage lading (coulomb), als er veel water door stroomt heeft het een hoge lading. De stroom (ampère) is het aantal liters water dat per seconde een bepaald punt van het beekje passeert.
De spanning (volt) is hoe snel het water naar beneden stroomt. Een bergbeek waar het water van een flinke hoogte naar beneden stort heeft een hoge spanning, een beekje in de polder dat rustig voortkabbelt heeft een lage spanning. Vermogen (Watt) geeft aan hoeveel werk het water kan verzetten. Als je een etensbord wilt schoonspoelen, gaat dat sneller en beter in een snelstromende bergbeek dan in een trage polderbeek. Dus hoge spanning geeft meer vermogen.
Maar ook de hoeveelheid water maakt uit. Een polderbeek met weinig spanning (volt), maar wel veel stroom (ampère) maakt de afwas schoner dan een polderbeek met weinig stroom. Ten slotte maakt het ook uit hoeveel obstakels in het water liggen: een beek vol rotsen, oude fietsen en takken heeft door die hoge weerstand(ohm) weinig stroom (ampère). Als je de rotzooi weghaalt, zie je gelijk de stroom (ampère) omhoog gaan. Maar als het water te snel wegstroomt en de planten droog komen te staan kan je door wat weerstand(ohm) zoals bakstenen of takken toe te voegen, de stroom (ampère) regelen.

Bron: Wikipedia: Ampère (eenheid)

Zie ook deze filmpjes:

Toestemming nodig voor bekijken van YouTube

Op deze plek staat ingesloten content die van YouTube afkomstig is. Het tonen van deze inhoud kan ertoe leiden dat YouTube persoonlijke gegevens zoals je IP-adres verwerkt en/of cookies op jouw computer of ander apparaat zet. Hiervoor moet je eerst expliciet toestemming geven voor Sociale media.

Open cookievoorkeurenBekijk op YouTube

Elektriciteit in en om het huis (havo)

En een wat natuurkundigere:

Toestemming nodig voor bekijken van YouTube

Op deze plek staat ingesloten content die van YouTube afkomstig is. Het tonen van deze inhoud kan ertoe leiden dat YouTube persoonlijke gegevens zoals je IP-adres verwerkt en/of cookies op jouw computer of ander apparaat zet. Hiervoor moet je eerst expliciet toestemming geven voor Sociale media.

Open cookievoorkeurenBekijk op YouTube

Elektrische stroom en spanning (vwo)

Top

Alle stroomverbruikers zijn parallel geschakeld. Voor wie het verschil niet weet:



Je sluit zoveel mogelijk parallel aan om te voorkomen dat bijv. lampje/gebruiker 1 kapot is/gaat en dat de rest daarna niet meer werkt. In een parallelle aansluiting heeft iedere lamp/gebruiker dus zijn eigen (geschakelde)fase en nul.
Denk dat vrijwel iedereen ook het rotgeintje wel kent van de kerstversiering in de boom waarvan je 1 lampje net even iets loshaalt en de rest het dus dan niet meer doet >> een serie schakeling dus.

driefasenspanning (krachtstroom)

Bij een driefasen installatie heb je drie fasen en één nul. Er is maar één nul nodig, omdat door het onderlinge faseverschil van 120° de stroom door de nul nooit groter zal zijn dan één enkele fasestroom.

Bij een driehoekschakeling is er geen nul nodig, dit komt doordat een apparaat tussen de fasen zit en niet tussen een fase en nul. Dit kan alleen als elke fase exact hetzelfde belast is. Bijvoorbeeld bij een 3-fase motor (al bestaan er natuurlijk ook uitzonderingen).
Bij een driehoekschaking staat tussen de fasen onderling 400V.


Wanneer er wel een nul is, hebben we het over een sterschakeling. Hier staat tussen de nul en een fase 230V en tussen de fasen onderling weer 400V.

Er is maar één nul nodig bij driefasenspanning. Dit komt door de onderlinge fasedraaiing van 120^o of ⅔π radiaal. Een andere benaming van driefasenspanning is draaistroom, dit komt dus door de fasedraaiing.
Dit plaatje laat goed zien hoe deze fasedraaiing ontstaat. De magneet van de transformator (rotor) draait achter elkaar langs de verschillende spoelen die fysiek 120^o van elkaar staan. Hierdoor wekt elke spoel vlakt na elkaar een eigen wisselspanning op. De sinus van deze spanningen is elke keer hetzelfde, maar de maximale spanning is vlak achter elkaar.

Hierdoor kan de maximale stroom maar die van één fase zijn. Dat laat dit plaatje zien:


Zwevende nul
Het gevaar van een driefasensysteem is dat je een zwevende nul kan krijgen. Bij een zwevende nul is de nul niet meer goed verbonden met het sterpunt van de wijktrafo. De oorzaak kan binnenshuis liggen (bijvoorbeeld in de meterkast bij de hoofdschakelaar, maar ook binnen een driefasen eindgroep) of buitenshuis op het stuk van de netbeheerder. Bij een zwevende nul is alles achter de oorzaak van de zwevende nul in gevaar. De nul wordt nu naar de meest belaste fase getrokken, hierdoor is de fasespanning tussen de twee andere fase geen 230V meer.
Je krijt dus dit:


Je ziet dus dat de apparaten via de nul tussen 2 fasen geschakeld zijn. Zoals eerder verteld is, loopt er dus 400V door de apparaten. Dit is daarom erg gevaarlijk. Je apparaten kunnen deze spanning niet aan en gaan stuk, want de meeste apparaten hebben een bereik van 110V/AC tot 240V/AC. De 400 volt die dan door een apparaat gaat is dan natuurlijk veel te hoog.

Op wijkniveau heb je ook sprake van een sterschakeling, hier moet je de huizen als apparaat zien, dan krijgt elk huis één fase en de nul. Bij een drie-fase aansluiting krijg je natuurlijk alle drie de fase en de nul.

Zie ook de Wikipedia.

Spanningsloos of stroomloos

Om het verschil duidelijk te maken moeten we eerst weten wat spanning en stroom is.
Stroom is het bewegen van elektronen door een kabel. Stroom kan je dus op één punt meten. Je meet dan in serie met de stroom kring. Als een apparaat aan staat verbruikt deze dus altijd stroom.

Spanning is het potentiaalverschil tussen twee punten. Bijvoorbeeld de fase en nul van een installatie. Of de plus en min van de batterij. Om de spanning te meten moet je dus tussen twee punten meten, hierbij ben je parallel aan de voeding aan het meten.

Als je een apparaat volledig uitschakelt is de kabel daar naartoe stroomloos maar niet spanningsloos. Er is niet spanningsloos, want er is nog steeds een potentiaalverschil. Als je ook de stekker uit het stopcontact haalt is de kabel spanningsloos. Er kan dan ook geen stroom meer lopen, want er is geen potentiaalverschil.

Volgens de NEN3140 mag je pas van spanningsloos spreken als alle actieve delen van alle voedingsbronnen zijn gescheiden, ook de nul moet worden gescheiden. Het schakelmateriaal wat is gebruikt om de installatie te scheiden moet zijn beveiligd tegen opnieuw inschakelen, bij voorkeur door vergrendeling van het bedieningsmechanisme of door het nemen van gelijkwaardige maatregelen. Spanningsloze toestand mag uitsluitend worden vastgesteld met een dubbelpolige spanningsaanwijzer welke voldoet aan NEN-EN-IEC 61243-3. De spanningsaanwijzer moet onmiddellijk voor én na gebruik worden gecontroleerd op goede werking. Als niet met zekerheid vaststaat dat alle delen van de installatie spanningsloos blijven gedurende de werkzaamheden, moeten alle actieve delen worden geaard en kortgesloten.

Formules

Tabel met de eenheden en grootheden die in de Elektra gebruikt worden:

Eenheid	Symbool	Grootheid	SI-Symbool
Watt	W	Vermogen	P
Volt	V	Spanning	U
Ampère	A	Stroomsterkte	I
Ohm	Ω	Weerstand	R
Wattuur	Wh	Energie	E
Uur	h	tijd	t

Soms wordt er een k voor een eenheid gezet, dit is de k van kilo dat betekent 1000, bijvoorbeeld: 1kW = 1000W. Dat kan ook met de m van mili (1 duizendste) of M van Mega (1 000 000).

Dit zijn een aantal formules die je vaak nodig hebt:

• P = U * I
• I = P / U
• U = P / I
• E = P * t
• P = E / t
• t = E / P
• R = U / I
• I = U / R
• U = I * R

Bron: ESDsite.nl

Voorbeeld 1:
Je wilt het maximale op te nemen vermogen van een normale groep berekenen.
Je weet:
I = 16A
U = 230V
P = ?

We nemen dan de formule waar P = staat, en aan de andere kant iets met U en I:
P = U * I
P = 2300 * 16 = 3680W
3680W is het maximaal op te nemen vermogen van een 16A groep.

Voorbeeld 2:
Je wilt weten wat de stroomsterkte van een waterkoker is.
Je weet:
U = 230V
P = 1380W
I = ?
Formule:
I = P / U
I = 1380 / 230 = 6
De stroomsterkte is dus 6A.


Voorbeeld 3:
Je wilt de weerstand van het verwarmingselement van de waterkoker bereken.
Je weet:
U = 230V
I = 6A
R = ?

Formule:
R = U / I
R = 230 / 6 = 38,3

Dus de weerstand is ongeveer 38Ω
Top

Note 1
De L staat voor fase, de N voor nul. Een kookgroep heeft 2 fases met een 2 bijbehorende nullen. Wanneer 1-fase overbelast raakt zullen beide fases uitgeschakeld worden.
Terug naar kookgroep

Note 2
Wat wij o.a. bedoelen met "standaard kabels":
• VMVL snoer
• Apparaatsnoer (dit is meestal kant en klare kabel met al een stekker eraan)
• H03VVH2-F
• H03VV-F
• H05VV-F

Wat wij o.a. bedoelen met "industriële rubberkabels":
• H07RN-F
• H05RN-F
• A07RN-F
Terug naar kabeldiameters

Note 3

1. Bestemming
   • H - geharmoniseerde leiding
   • A - nationaal erkende leiding
2. Nominale spanning in V
   • 03 - 300/300V
   • 05 - 300/500V
   • 07 - 450/750V
3. Isolatiebekledingen
   • V - PVC
   • R - Natuurlijk of synthetisch rubber
   • S - Silicone rubber
   • B - Synthetisch rubber
   • Z - Halogeenvrij
4. Mantel
   • V - PVC
   • R - Natuurlijk of synthetisch rubber PE
   • N - Neopreen rubber
   • J - Glasvezel vlechtwerk
   • T - Textiel vlechtwerk
   • Q - Polyurethaan
5. Soort kern
   • U - ronde kern met één draad (solide draad)
   • R - ronde kern met meer draden (litze draad)
   • K - fijndradig voor vaste installatie
   • F - fijndradig voor bewegende leidingen
   • H - zeer fijndradig voor bewegende leidingen
   • Y - Lan/litze
6. Aantal draden
7. Aardleiding
   • G - Met groen/gele draad
   • X - Zonder aardeleiding
8. Kerndiameter v/d losse aders in de kabel

Deze tabel betreft kabel die NIET voor vaste installatie is bedoelt.
Terug naar kabeldiameters
Terug naar aanlsuiten perilex

Nawoord

Wij willen iedereen die deze uitgebreide post heeft gelezen graag bedanken hiervoor.
Mochten er nog vragen zijn, dingen die beter uitgelegd kunnen worden of anders moeten, laat het weten in het topic of stuur een van ons een DM. Vind je deze TS mooi en uitgebreid, geef dan een thumbs-up.

Wij willen iedereen die een aanvulling heeft geleverd extra bedanken.
Deze post is aangevuld/verbeterd door:
@SA007
@FrankHe
@Stoney3K
@Xander
@Anoniem: 203842
@Peetz0r
@Raies
@Onbekend
@sypie
@markje1
@zekerpixels
@DJSmiley
@Jim423
@Techneut
@Anoniem: 38038
@ikke-niet
@Milmoor
@streamnl
@RoadRunner84
@devino
@somejan
@TimoDimo
@cj1

©T.Kreeftmeijer, Cobo en Annuk.
Wij zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade door fouten in deze post.
Top

[ Voor 169% gewijzigd door T.Kreeftmeijer op 06-11-2022 16:14 ]

[T.Kreeftmeijer]

Mededelingen

Verbeteringen/aanvullingen die er zullen komen

We hopen het de eerst volgende update het hele onderstaande lijstje door af gehandeld te hebben.

• Er zijn geen plannen op dit moment.

Verwachte publicatie van bovenstaande aanpassingen:
Onbekend

Dit is een eenvoudig lijstje. Ik hoop hiermee te voorkomen iedereen dezelfde dingen gaat roepen. Wanneer er een aantal aanpassingen zijn gemaakt zullen wij een nieuwe versie publiceren. Afhankelijk van het aantal aanpassingen en de hoeveelheid nieuwe vragen die er binnen komen kan dit even duren.

---

Aanvullingen die later nog een keer komen

• Stuur ons een PM als je ideeën hebt. Op dit moment zijn er nog geen stukjes waaraan we werken.

Uiteindelijk proberen we alle feedback te verwerken, maar door de hoeveelheid is dit niet snel te realiseren. We schrijven alles op en stellen prioriteiten. Dus heb geduld als jouw aanvulling nog niet verwekt is.
Mocht je ergen iets interessants over kunnen schrijven en wil je dat ook, laat het ons en als het klaar is, stuur het op. Als je alleen met een idee komt is het ook goed.

[ Voor 255% gewijzigd door T.Kreeftmeijer op 12-06-2018 12:52 . Reden: Update 12-06-2018 ]

[masauri]

Geweldige TS!
Persoonlijk ken ik er zeer weinig van, maar ben aan het bijleren nu onze nieuwe woning bijkomende werken moet krijgen om goedgekeurd te worden.
(Bv. aarding aanleggen over véél stopcontacten.)
Gelukkig is dit niet voor onze kosten en kijk ik uit naar de uiteindelijke goedkeuring.

Waar ik me wel de vraag bij stel.
Er is in de kelder een soort van "onderbreking schakelaar" gemaakt.
Mogelijk iets met een aardlek weg of zoiets.
Maar zou zoiets niet altijd afgeschermd moeten zijn met een plastic doos ofzo?
Nu staat het open en bloot zonder enige vorm van bescherming. (heb helaas geen foto)

[Mr_gadget]

Mooie uitgebreide topic start!
Volgens mij is mijn meterkast gewoon met harde draad gedaan. Heb het zelf ook wel eens zo gedaan, kan ook prima. Bij grote kasten is het wat vervelend wegens de stugheid.

[ Voor 16% gewijzigd door Mr_gadget op 18-01-2017 20:15 ]

[aaajeetee]

Mooie TS! Chapeau

Ik vraag me wel af, is dit topic ook voor 'oproepjes'? Ik moet namelijk nog een hoofdschakelaar voor mijn groepenkast, en de offertes van diverse installateurs liegen er niet om zegmaar

Als er een tweaker in de buurt woont die dit kan (en wil) voor uurloon of een krat bier (ik noem maar wat).. ;-)

[T.Kreeftmeijer]

Mr_gadget schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 20:13:
Mooie uitgebreide topic start!
Volgens mij is mijn meterkast gewoon met harde draad gedaan. Heb het zelf ook wel eens zo gedaan, kan ook prima. Bij grote kasten is het wat vervelend wegens de stugheid.

Het kan, met mag niet. Daar zit wel een verschil.

[Onbekend]

Nette topicstart en lekker uitgebreid.
Hoe lang zijn jullie er mee bezig geweest?

[T.Kreeftmeijer]

Onbekend schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 20:33:
Nette topicstart en lekker uitgebreid.
Hoe lang zijn jullie er mee bezig geweest?

Zondag avond heb ik een oproep gedaan in het LAN.

[SA007]

aaajeetee schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 20:25:
Mooie TS! Chapeau

Ik vraag me wel af, is dit topic ook voor 'oproepjes'? Ik moet namelijk nog een hoofdschakelaar voor mijn groepenkast, en de offertes van diverse installateurs liegen er niet om zegmaar

Als er een tweaker in de buurt woont die dit kan (en wil) voor uurloon of een krat bier (ik noem maar wat).. ;-)

Nee, het forum is en blijft geen V&A...

[T.Kreeftmeijer]

SA007 schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 20:46:
[...]


Nee, het forum is en blijft geen V&A...

Onder welke categorie past zoiets? Dan vermeld ik het in de TS.

[SA007]

Ik denk dat dit de beste afdeling is:
categorie: Elektronica & tweaking
Al is er niet 'echt' een groep voor bij V&A.

Meteen een aanvulling van mijn kant:

Zonnepanelen of andere terugleverende apparatuur.

Terugleveraars, zoals zonnepanelen, windmolens, (micro)wkk's, etc op een meterkast aansluiten is eigenlijk heel erg simpel, er gelden qua stromen, draaddiameters en groepen dezelfde eisen als voor normale verbruikersgroepen.
Dus een zonnepaneel installatie van 3000W mag op een 16A zekering.

Waar moet je rekening mee houden:
Op een verbruikersgroep mag niet meer dan 2,25 A / ~500 watt teruggeleverd worden, dus alles mee dan dat moet een eigen groep hebben.
Je moet een teruglever installatie zichtbaar vanaf de inverter kunnen loskoppelen van het net dmv een stekker of schakelaar die zichtbaar is vanaf de locatie van de inverter.
Een meterkast waar terugleverende apparatuur op zit moet voorzien zijn van deze sticker:

Verder is er de wereld aan eisen aan de zonnepaneelkabels en dergelijke, maar daar is dit niet de juiste plek voor.

[T.Kreeftmeijer]

SA007 schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 21:19:
Ik denk dat dit de beste afdeling is:
categorie: Elektronica & tweaking
Al is er niet 'echt' een groep voor bij V&A.

Meteen een aanvulling van mijn kant:

Zonnepanelen of andere terugleverende apparatuur.

Terugleveraars, zoals zonnepanelen, windmolens, (micro)wkk's, etc op een meterkast aansluiten is eigenlijk heel erg simpel, er gelden qua stromen, draaddiameters en groepen dezelfde eisen als voor normale verbruikersgroepen.
Dus een zonnepaneel installatie van 3000W mag op een 16A zekering.

Waar moet je rekening mee houden:
Op een verbruikersgroep mag niet meer dan 2,25 A / ~500 watt teruggeleverd worden, dus alles mee dan dat moet een eigen groep hebben.
Je moet een teruglever installatie zichtbaar vanaf de inverter kunnen loskoppelen van het net dmv een stekker of schakelaar die zichtbaar is vanaf de locatie van de inverter.
Een meterkast waar terugleverende apparatuur op zit moet voorzien zijn van deze sticker:
[afbeelding]
Verder is er de wereld aan eisen aan de zonnepaneelkabels en dergelijke, maar daar is dit niet de juiste plek voor.

toon volledige bericht

We gaan er mee bezig. Zal binnenkort verwerkt worden. Bedank voor de aanvulling.

[cobo]

masauri schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 20:13:
Geweldige TS!
Persoonlijk ken ik er zeer weinig van, maar ben aan het bijleren nu onze nieuwe woning bijkomende werken moet krijgen om goedgekeurd te worden.
(Bv. aarding aanleggen over véél stopcontacten.)
Gelukkig is dit niet voor onze kosten en kijk ik uit naar de uiteindelijke goedkeuring.

Waar ik me wel de vraag bij stel.
Er is in de kelder een soort van "onderbreking schakelaar" gemaakt.
Mogelijk iets met een aardlek weg of zoiets.
Maar zou zoiets niet altijd afgeschermd moeten zijn met een plastic doos ofzo?
Nu staat het open en bloot zonder enige vorm van bescherming. (heb helaas geen foto)

Zolang er geen koper bloot is, is het goed. Het heeft natuurlijk wel de voorkeur dat er een beschermkap opzit. Dit heeft er waarschijnlijk ook op gezeten.

[Techneut]

Aardig initiatief dit topic. Wellicht zullen er in de loop van de tijd nog wel wat dingen worden toegevoegd.
De uitleg over de begrippen bekeek ik ook even en hoe goed bedoeld, ik twijfel een beetje over het nut van de kolom "kabouteruitleg". Ik vraag me serieus af of die op de manier waar het voor bedoeld is voor volstrekte leken z'n doel treft. Ik verneem graag de mening van anderen, ook van leken.

Hoewel ik zelf niet in het installatievak zit, weet ik er zijdelings wel voldoende veel van af. Eén puntje viel me op, dat was het filmpje over het plaatsen van een stopcontact. Heel helder en duidelijk, op zich niets op aan te merken. Hoe zou het ook op zoiets simpels. Alleen één klein puntje van kritiek. In de opleiding van dat vak heerst er nogal fors bezwaar tegen de gebruikte klassieke striptang. Daar zijn al heel lang betere alternatieven voor. Met de getoonde tang loop je namelijk heel hoog risico op inkerven van de draden, met name als je niet geoefend bent. Een vermelding van dit risico zou in elk geval aanbeveling verdienen.

Verder verdient nu het topic EL Policy enige aanpassing. Over wat er beslist niet in EL thuishoort:
Topics over installatietechniek (zoals stoppenkasten en aardlekschakelaars) horen niet thuis in EL. Daarvoor kan je bijvoorbeeld terecht in Stuffis Generalis.

[ Voor 26% gewijzigd door Techneut op 18-01-2017 23:04 ]

[Xander]

T.Kreeftmeijer schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 19:56:
Wanneer je zelf een perilex stekker eraan moet zetten doe dit dan zo:
[afbeelding]

Heb je geen betere foto? Ik mis adereindhulzen en de trekontlasting hoort op het snoer te zitten, niet half in op de aders.

T.Kreeftmeijer schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 20:32:
[...]


Het kan, met mag niet. Daar zit wel een verschil.

Waar staat dat je geen massieve draad (VD) mag gebruiken in een verdeler?

Deze draad moet wel tot 90 graden hittebestendig zijn, dus H07V2-K.

Verder een mooi initiatief dit topic, ik ga de reacties eens in de gaten houden. Ben wel benieuwd of een beginner iets met de topicstart kan. Er staat een hoop info in, niet alles relevant, maar er mist vervolgens ook een hoop info om daadwerkelijk praktisch aan de slag te kunnen.

Misschien dat er nog een kopje gewijd kan worden aan:
- Spaningsloosheid vaststellen; spanningzoeker / duspol
- Stelsels (TT, TN), aarding, aardelektrodes
- Basisvereffening
- Badkamers; zone-indeling en aanvullende vereffening
- Draadkleuren in oude install (Groen, rood, grijs, zwart)

[ Voor 4% gewijzigd door Xander op 18-01-2017 22:51 ]

[MadDog11]

Goede TS,

Alleen een punt van opmerking NEN1010:2015 is pas aangewezen in het bouwbesluit op 1 januari 2017, oftewel alle nieuwe installaties die na die tijd ontworpen zijn dienen hier aan te voldoen. 1 oktober 2015 was de datum van presenteren.

NEN1010:2011 is nooit uitgegeven, denkt dat hier bedoeld is de A1 aanvulling op NEN1010:2007+C1:2008

[ Voor 18% gewijzigd door MadDog11 op 18-01-2017 22:55 . Reden: typo en aanvulling ]

[MadDog11]

T.Kreeftmeijer schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 20:32:
[...]


Het kan, met mag niet. Daar zit wel een verschil.

Een en ander is afhankelijk van de voorschriften van de fabrikant en de norm waaraan de verdeler dient te voldoen. Groepenkast bouwvoorschriften staan niet in de NEN1010 maar in de NEN-EN-IEC 61439.

[ Voor 3% gewijzigd door MadDog11 op 18-01-2017 23:04 . Reden: aanvulling ]

[Annuk]

Xander schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 22:39:
Waar staat dat je geen massieve draad (VD) mag gebruiken in een verdeler?

Deze draad moet wel tot 90 graden hittebestendig zijn, dus H07V2-K.

Deze genoemde draad, de H07V2-K is litzedraad, dit gaat wel eens onder de noemer soepel VD-draad door maar het is en blijft soepele draad.
Zal het even moeten nazoeken in de boeken maar er staat tegenwoordig wel daadwerkelijk in dat tussen de componenten in de groepenkast geen andere draad meer gebruikt mag worden dan H07V2-K in minimaal 6mm².

Verder een mooi initiatief dit topic, ik ga de reacties eens in de gaten houden. Ben wel benieuwd of een beginner iets met de topicstart kan. Er staat een hoop info in, niet alles relevant, maar er mist vervolgens ook een hoop info om daadwerkelijk praktisch aan de slag te kunnen.

Misschien dat er nog een kopje gewijd kan worden aan:
- Spaningsloosheid vaststellen; spanningzoeker / duspol
- Stelsels (TT, TN), aarding, aardelektrodes
- Basisvereffening
- Badkamers; zone-indeling en aanvullende vereffening
- Draadkleuren in oude install (Groen, rood, grijs, zwart)

Dit zou evt. een mogelijkheid zijn om dergelijke dingen te plaatsen, even overleggen met de rest van de TS'ers.
Zoals volgens mij in de TS staat is dit topic afgesplitst van het Show je nette Lan topic, doordat het daar af en toe iets teveel offtopic ging naar aanleiding v/d groepenkast en vragen daarover.

Wat betreft stelsels TT/TN, is het heel relevant? Als je er mee bezig bent/gaat wel, maar ook onder de TT/TN stelsels heb je nog weer verschillende smaken dus hoever wil je gaan

Het stukje over de oude draad kleuren is evt. nog wel even een mogelijkheid inderdaad.

MadDog11 schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 23:01:
[...]


Een en ander is afhankelijk van de voorschriften van de fabrikant en de norm waaraan de verdeler dient te voldoen. Groepenkast bouwvoorschriften staan niet in de NEN1010 maar in de NEN-EN-IEC 61439.

Bij mijn weten/kennis is het een verplichting om de groepenkast intern te bedraden met de zogenaamde montagesnoer (H07V2-K) en deze draad af te werken met adereindhulzen.
Dit minimaal in 6mm², in geval van zware/zwaardere installatie's e.d. gaan andere regels gelden maar dat is iets waar we ons in dit topic niet op toe wilden gaan spitsen..

We willen inderdaad wel een aantal regels mee geven (zoals genoemd de regels van de NEN1010), maar het is geen wetgevings/regelgevings topic naar mijn idee.

Over het algemeen is het voor de "leek" sorry klinkt beetje lomp sowieso verstandiger om gewoon een kant en klare groepenkast te bestellen, ze zijn o.a. op de sites genoemd in de TS kant en klaar te bestellen, bij enkele ook nog geheel op maat/naar wens.
Deze kasten zijn dan ook volledig volgens de geldende regelgeving dus heb je daar ook verder geen "omkijken" naar.

[ Voor 42% gewijzigd door Annuk op 18-01-2017 23:45 ]

[DrivinUCrazy]

En genoeg groepenkasten zijn sowieso ouder dan die norm. (NEN-EN-IEC 61439 is nog niet zo oud, toch?) De meesten zullen nog met massieve draad zijn uitgevoerd.

Mijn complimenten voor de duidelijke en complete topicstart. Zelf ben ik wel elektrisch onderlegd, maar zit ik niet beroepsmatig in de installatietechniek. Ik zit meer aan de kant van de industriële besturingstechniek. Toch ga ik dit topic volgen en mijn steentje waar mogelijk bijdragen.

Enkele mogelijke aanvullingen:
Het maken van verbindingen. Hoe maak je draden nou aan elkaar? Lasdoppen, de grijze insteek-wago's (niet hergebruiken!), en de nieuwste serie wago's met oranje hendel waar ook soepele draad in kan.

In plaats van het gebruik van adereindhulzen zijn ook nog steeds mensen van mening dat ze het koper wel even kunnen vertinnen. DOE DIT NIET! Dit wordt een slechte verbinding, met mogelijk zelfs brand tot gevolg door een lokale hotspot.
Oh ja, als je nog bijvoorbeeld een installatieautomaat hebt met een schroefklem, dan moet deze eigenlijk met een bepaald aandraaimoment vastgezet worden. Dit staat er op vermeld of in de beschrijving. Deze klemmen worden vaak te hard aangedraaid. Dit leidt thuis misschien niet zo vaak tot problemen, maar in de industrie ken ik wel een aantal gevallen waarbij dit is voorgekomen. (vermogens zijn daar uiteraard groter)

Als je zelf gaat klussen aan de elektra: Draden in een buis trekken doe je in één keer. Een draad bijtrekken (bijv. een aardedraad) moet je nooit doen. De trekveer schuurt langs de bestaande bedrading, beschadigt de isolatie, met alle gevaarlijke gevolgen van dien. Als er een draad bij moet, haal je alle draden er uit (trek dan zo direct de trekveer er in, wel zo makkelijk), en daarna trek je de complete set er in.

[Xander]

Annuk schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 23:34:
[...]


Deze genoemde draad, de H07V2-K is litzedraad, dit gaat wel eens onder de noemer soepel VD-draad door maar het is en blijft soepele draad.
Zal het even moeten nazoeken in de boeken maar er staat tegenwoordig wel daadwerkelijk in dat tussen de componenten in de groepenkast geen andere draad meer gebruikt mag worden dan H07V2-K in minimaal 6mm².

Ik zou zweren dat er ook massieve H07V2-K te koop is maar die kan ik zo snel even niet vinden. Wel H07V-K.

Hager lijkt ook te beweren dat het bestaat...

quote: http://www.hager.nl/files...oek_verdelers_tm_125A.pdf

6.1 Bedradingsdoorsnede
Tabel 20 heeft betrekking op de interne bedrading van de verdeler. De bedrading dient te worden
uitgevoerd met 90oC isolatiemateriaal in VD (massief) of VDS (soepel). Toepassing van soepele
bedrading heeft geen consequenties voor de in de tabel vermelde doorsneden.

Maar er zijn maar zat groepenkasten bedraad met massieve draad, het was ooit hoe groepenkasten standaard uit de fabriek kwamen.

Wat betreft stelsels TT/TN, is het heel relevant? Als je er mee bezig bent/gaat wel, maar ook onder de TT/TN stelsels heb je nog weer verschillende smaken dus hoever wil je gaan

Is het relevant? Het is in mijn ogen voor de doe-het-zelver die in zijn woning wil gaan klussen een stuk relevanter dan bijvoorbeeld een tabel met "Minimale draaddikte/maximale stroom door een draad". In een woning hoef je toch niet beter te weten dan dat je B16 automaten toepast en 2,5mm² gebruikt?

Ik stel me zo voor dat tweakers die zelf een woning aan het renoveren zijn hier in dit topic terecht komen, het lijkt me nuttig om de installatie dan vanaf het begin een beetje te begrijpen. Aarding lijkt me hierin niet onbelangrijk. Misschien is er nog wel op de waterleiding geaard? Moet er een eigen aardelektrode geslagen worden en waarom dan? Dit soort zaken in orde hebben vind ik persoonlijk belangrijker dan nette LAN-kabeltjes, het topic waar dit topic geboren is.

[ Voor 11% gewijzigd door Xander op 19-01-2017 00:16 ]

[Procentje20]

Geweldig dit. Al heb ik als ongehoorzame burger wat meer context rond "mag niet" nodig. Want ik heb nu een 16mm buis met bruin, blauw, geel-groen en drie keer zwart erin. Werkt prima, staat mooi. Past precies. Maar het mag dus niet?

[cobo]

Procentje20 schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 09:04:
Geweldig dit. Al heb ik als ongehoorzame burger wat meer context rond "mag niet" nodig. Want ik heb nu een 16mm buis met bruin, blauw, geel-groen en drie keer zwart erin. Werkt prima, staat mooi. Past precies. Maar het mag dus niet?

Dit is bepaalt omdat de kabels/draden te warm zouden kunnen worden en hierdoor de mantel/isolatie van de aards weg gaat smelten. En hierdoor kortsluiting krijgt.

[DrivinUCrazy]

Als er wordt verwezen naar normen zoals de NEN1010, is het dan ook misschien mogelijk om de betreffende versie en paragraaf te vernoemen? Ik weet dat het niet de bedoeling is om passages te gaan quoten in verband met de rechten, maar als er al bij staat "NEN 1010:2015 par. 520.4.6" dan scheelt dat voor anderen veel zoekwerk. Het is immers een bestand van 735 pagina's.

Zo kan ik momenteel het toegestane aantal geleiders in een buis niet terugvinden.

[T.Kreeftmeijer]

De bron is deze: http://t3.lappcdn.com/fil...rheid%20%20basistabel.pdf

Sorry dit is de maximale stroom.

[ Voor 14% gewijzigd door T.Kreeftmeijer op 19-01-2017 10:39 ]

[Xander]

DrivinUCrazy schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 10:06:
Zo kan ik momenteel het toegestane aantal geleiders in een buis niet terugvinden.

Dit vind je ook niet zomaar letterlijk in de NEN1010. NEN1010:2015 522.8.6 komt er het dichtst in de buurt.

NPR5310:2015 blad 49 geeft een hoop meer toelichting, inclusief tabelletjes.

[MadDog11]

Xander schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 10:37:
[...]


Dit vind je ook niet zomaar letterlijk in de NEN1010. NEN1010:2015 522.8.6 komt er het dichtst in de buurt.

NPR5310:2015 blad 49 geeft een hoop meer toelichting, inclusief tabelletjes.

Beter is dan te verwijzen naar NPR5310:2016 blad 522 tabel 1


hierin is handig het aantal aders af te lezen, de tussen ( ) geplaatste nummers zijn bij toepassing van flexibele buis

[ Voor 7% gewijzigd door MadDog11 op 19-01-2017 12:01 . Reden: Aanvulling ]

[Techneut]

Nogmaals, een uitstekend initiatief dit topic, zit nu al goed in elkaar. Wellicht voorkomt het dat we talloze keren hetzelfde liedje moeten zingen. Ik heb dan ook een voorstel:
Geef het een speciale plaats in de rubriek, zodat het altijd op die plaats blijft staan, b.v. direct onder policy.
En overweeg misschien verder of het aanbeveling verdient om de discussies er over af te splitsen in een apart topic. Dit om het inhoudelijke niet onder te laten sneeuwen.

Persoonlijk zou ik wel steeds voor ogen houden dat de doelgroep bestaat uit leken. Deskundigen, zowel in de praktijk als in de theorie hebben deze uitleg gewoon niet nodig. Ik twijfel dan ook over het nut van al te diep gaande beschouwingen over b.v. de NEN1010.

[DrivinUCrazy]

Dat laatste betwijfel ik ook. Juist daarom zag ik graag van de deskundigen een bronvermelding erbij maar zonder citaten, zodat de discussie niet ondersneeuwt. De deskundigen kunnen de normen er wel bij pakken indien nodig. Vervolgens kunnen zij dit in duidelijke bewoordingen hier neer zetten.

[T.Kreeftmeijer]

Ons doel is om het topic en vooral de TS voor zoveel mogelijk mensen interessant te maken.
Dus voor de totale leek tot met de net niet beroepsinstallateur (die weten alles toch al). We hebben daarom wat tabellen en uitleg vereenvoudigd, maar ook de wat ingewikkelde stukken tekst erin gelaten, bijvoorbeeld de NEN norm. Ik hoop dat dit een beetje gelukt is.

[_ferry_]

Aliasje gemaakt naar Wonen en Verbouwen.
Een huisinstallatie valt namelijk nogal onder beide, en ik wil het niet specifiek onder 1 van de 2 scharen

[T.Kreeftmeijer]

_ferry_ schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 14:54:
Aliasje gemaakt naar Wonen en Verbouwen.
Een huisinstallatie valt namelijk nogal onder beide, en ik wil het niet specifiek onder 1 van de 2 scharen

Dankje, ik had al aan SA007 gevraagd of het kan.

[ Voor 96% gewijzigd door T.Kreeftmeijer op 19-01-2017 15:14 ]

[Exigence]

T.Kreeftmeijer schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 19:56:

Perilex

De perilex-aansluiting kan op twee verschillende manieren aangesloten worden, namelijk:

• Op een twee-fase groep, zoals de kookgroep. Bij deze manier zijn er 2 fases en 2 nullen.
• Op een drie-fase groep, een krachtgroep. Hier is er één nul en zijn er drie fases.

Aansluiten op een kookgroep (2 fase)
Bij het aansluiten van de perilex op een tweefase groep geldt het volgende aansluitschema:
[afbeelding]
Indien er gebruik wordt gemaakt van een 5 polige kabel, dus 5 kleuren gebruik het volgende schema:
[afbeelding]
Let zowel bij de kookgroep als bij de perilex doos/stekker erop welke aansluitwaarde je hebt (16A of Tot 25A) hier zit namelijk verschil in voor de perilex doos en stekker. Zie dit plaatje voor het verschil:
[afbeelding]

toon volledige bericht

Ik snap wat je met bovenstaande bedoelt, maar ik kan mij voorstellen dat de term "2 fase" verkeerd kan overkomen. Het zijn absoluut niet twee verschillende fases natuurlijk, maar één fase verdeeld over twee gekoppelde automaten. Hoop niet dat mensen twee aparte fases gaan aansluiten op een kookgroep.

Misschien even verhelderen in de startpost

[T.Kreeftmeijer]

Exigence schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 15:16:
[...]

Ik snap wat je met bovenstaande bedoelt, maar ik kan mij voorstellen dat de term "2 fase" verkeerd kan overkomen. Het zijn absoluut niet twee verschillende fases natuurlijk, maar één fase verdeeld over twee gekoppelde automaten. Hoop niet dat mensen twee aparte fases gaan aansluiten op een kookgroep.

Misschien even verhelderen in de startpost

Komt op de to do list onderaan de TS.

[Mattie112]

Mooie TS, denk dat dit heel erg nuttig is hier op tweakers, gewoon centraal alle info die je nodig hebt, KUTGW

[T.Kreeftmeijer]

Mattie112 schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 15:52:
Mooie TS, denk dat dit heel erg nuttig is hier op tweakers, gewoon centraal alle info die je nodig hebt, KUTGW

Dat was nou ook net het doel van zo'n uitgebreide TS. Alle info die handig is bij elkaar.

[Techneut]

Exigence schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 15:16:
[...]

Ik snap wat je met bovenstaande bedoelt, maar ik kan mij voorstellen dat de term "2 fase" verkeerd kan overkomen. Het zijn absoluut niet twee verschillende fases natuurlijk, maar één fase verdeeld over twee gekoppelde automaten. Hoop niet dat mensen twee aparte fases gaan aansluiten op een kookgroep.

Misschien even verhelderen in de startpost

Ja mee eens, maar op één ding na, in feite zouden er niet twee maar drie opties moeten staan één-, twee- en drie-fasenaansluiting. Want alle drie komen voor, afhankelijk van het maximum vermogen van het fornuis. Ook al komt de kookgroep van twee groepen op één fase in gewone huizen dacht ik wel het meest voor. Maar je zin "Hoop niet dat ...." is beslist niet terecht, want dat is helemaal niet onmogelijk. Het exemplaar met twee groepen kan/mag wel terdege ook op twee fasen worden aangesloten. Er is maar één verschil, je mag bij twee of drie fasen volstaan met één nuldraad in tegenstelling tot twee groepen op één fase. Dat even verhelderen zou dus kunnen volstaan met die derde optie erbij te vermelden, gecombineerd met dat aspect met die nuldraad..

[Frosty15]

Leuk topic
Voor mijn werk ontwerp ik utiliteitsinstallaties.

Ik heb het even snel doorgenomen, niet echt goed bestudeerd.
2 kleine dingetjes:

Je moet een teruglever installatie zichtbaar vanaf de inverter kunnen loskoppelen van het net dmv een stekker of schakelaar die zichtbaar is vanaf de locatie van de inverter.

Dit moet een werkschakelaar zijn ,een normale verlichtingsschakelaar mag hier niet voor gebruikt worden aangezien hierbij niet beide polen verbroken worden.
Een werkschakelaar verbreekt zowel de fase als de nul. En deze kan je ook nog vergrendelen tegen inschakelen.

Kleine aanvulling op de groepenkasten:
Het is vaak goedkoper om een kant-en-klare groepenkast te kopen dan zelf in elkaar te zetten en vaak ook nog betere kwaliteit.

[ Voor 4% gewijzigd door Frosty15 op 19-01-2017 18:24 ]

[Exigence]

Techneut schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 16:37:
[...]
Ja mee eens, maar op één ding na, in feite zouden er niet twee maar drie opties moeten staan één-, twee- en drie-fasenaansluiting. Want alle drie komen voor, afhankelijk van het maximum vermogen van het fornuis. Ook al komt de kookgroep van twee groepen op één fase in gewone huizen dacht ik wel het meest voor. Maar je zin "Hoop niet dat ...." is beslist niet terecht, want dat is helemaal niet onmogelijk. Het exemplaar met twee groepen kan/mag wel terdege ook op twee fasen worden aangesloten. Er is maar één verschil, je mag bij twee of drie fasen volstaan met één nuldraad in tegenstelling tot twee groepen op één fase. Dat even verhelderen zou dus kunnen volstaan met die derde optie erbij te vermelden, gecombineerd met dat aspect met die nuldraad..

Waarbij dan weer vermeld moet worden dat het in dat geval wel achter één aardlekschakelaar dient te zitten

[Annuk]

Frosty15 schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 18:19:
Kleine aanvulling op de groepenkasten:
Het is vaak goedkoper om een kant-en-klare groepenkast te kopen dan zelf in elkaar te zetten en vaak ook nog betere kwaliteit.

Klopt volledig mee eens, had ik hier inderdaad ook al ergens geroepen

En als je daar een kleine wijziging in wilt hebben, bijv. je wilt een C-klasse automaat voor je klusschuurtje dan bestel je die er gewoon los bij, en wissel je die uit met 1 van de bestaande automaten in de kast.
De bedrading klopt verder allemaal dus het is 1-op-1 uitwisselen dan

zo doe ik het tenminste nog wel eens vaker als het nodig is

[Techneut]

Exigence schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 18:39:
[...]

Waarbij dan weer vermeld moet worden dat het in dat geval wel achter één aardlekschakelaar dient te zitten

En geldt die verplichting dan niet als die beide groepen op dezelfde fase zitten? Dus sowieso, welke van de drie opties je ook toepast.

[ Voor 7% gewijzigd door Techneut op 19-01-2017 19:44 ]

[T.Kreeftmeijer]

Exigence schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 18:39:
[...]

Waarbij dan weer vermeld moet worden dat het in dat geval wel achter één aardlekschakelaar dient te zitten

Bestaan er 3-polige aardlekschakelaars, of hoe moet het dan op deze manier?

Of maak je een krachtgroep en sluit je twee fases aan bij de stekker?

[Frosty15]

Een perilex kookgroep behoeft geen aardlek.
Ja, er zijn 3f+n aardlekschakelaars.
http://www.123groepenkast...40003_2csf204102r1400.jpg

[ Voor 43% gewijzigd door Frosty15 op 19-01-2017 19:48 ]

[T.Kreeftmeijer]

Frosty15 schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 19:46:
Een perilex kookgroep behoeft geen aardlek.
Ja, er zijn 3f+n aardlekschakelaars.
http://www.123groepenkast...40003_2csf204102r1400.jpg

Die ken ik wel, 4 polige. Maar hoe zit het als je een fornuis aansluit op 2 echte fases?

[Annuk]

T.Kreeftmeijer schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 19:57:
[...]


Die ken ik wel, 4 polige. Maar hoe zit het als je een fornuis aansluit op 2 echte fases?

Bedoel je aansluiten op echt 2 losse fase's ("halve krachtgroep") of doel je op een "normale" kookgroep en dus aangesloten op 1 fase?

Als je het aansluit als halve krachtgroep moet je er gewoon een normale 4-polige aardlekschakelaar tussen hebben.

[vincedd]

DRAAD KLEUREN (tegenwoordig)draadkleuren


geel/groen = aarde draad - zorgt voor ontlading en afvoer van spanning

bruin = fase draad - de aanvoerdraad van de stroom

blauw = nul draad - de afvoerdraad van de stroom

zwart = schakeldraad - draad waar stroom doorgaat bij aan- en uit signaal bij schakelaars


DRAAD KLEUREN (vroeger)oude draadkleuren

In oudere woningen kunt u de oude (draad) kleuren nog tegenkomen, met de volgende kleuren:

fase draad = groen

nul draad = rood

aarde draad = grijs

schakeldraad = zwart

Hoofdschakelaar:

[ Voor 41% gewijzigd door vincedd op 19-01-2017 20:18 ]

[T.Kreeftmeijer]

Annuk schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 20:00:
[...]


Bedoel je aansluiten op echt 2 losse fase's ("halve krachtgroep") of doel je op een "normale" kookgroep en dus aangesloten op 1 fase?

Als je het aansluit als halve krachtgroep moet je er gewoon een normale 4-polige aardlekschakelaar tussen hebben.

Ik bedoelde een halve krachtgroep. Ik ga eens wat meer lezen over krachtstroom.

[Xander]

MadDog11 schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 11:57:
[...]


Beter is dan te verwijzen naar NPR5310:2016 blad 522 tabel 1
[afbeelding]

Verhip, die nieuwe uitgave had ik me nog niet in verdiept. En ze hebben meteen de hele indeling omgegooid, fijn.

Frosty15 schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 19:46:
Een perilex kookgroep behoeft geen aardlek.

Dit is te kort door de bocht.

Wat je bedoelt te zeggen, is dat het niet per sé nodig is om deze groep aanvullend te beveiligen met een aardlekschakelaar. Maar laten we even een aantal stappen terug doen in het ontwerp van de elektrische installatie...

Je moet zorgen voor "automatische uitschakeling van de voeding in het geval van een defect", zoals de NEN1010 dat zo mooi noemt (NEN1010:2015 411.3.2). Dat wil zeggen dat bij een sluiting tussen een faseleiding en aarde, de voeding binnen een bepaalde tijd moet uitschakelen. Of dit gebeurt dat is afhankelijk van de aardcircuitweerstand. Ik ken heel veel woningen met een TT-stelsel en een vrij korte aardelektrode, waarbij de aardverspreidingsweerstand zo >10Ω is. In dat geval zal een installatieautomaat of smeltpatroon absoluut niet snel genoeg afschakelen.

In dat geval worden aardlekschakelaars toegepast voor deze basisbeveiliging en kun je ze zeer zeker niet zomaar achterwege laten voor de kookgroep!

Eigenlijk zou je dus de aardverspreidingsweerstand of aardcircuitweerstand moeten meten voordat je deze beslissing kunt maken. Of je moet zeker weten dat je thuis op een TN-S of TN-C-S stelsel bent aangesloten.

Vandaar dat ik gisteren ook hier op hinte:

Xander schreef op woensdag 18 januari 2017 @ 22:39:
- Stelsels (TT, TN), aarding, aardelektrodes

Mijns inziens toch zeker relevant, ook voor een hobbyist! Of je moet gewoon veiligheidshalve alles achter een aardlekschakelaar zetten, dan zal het ook wel goed zijn.

Jammer dat ik op het moment te weinig tijd heb om er een mooi stukje over fe schrijven.

[Frosty15]

...

Vanuit dat opzicht heb je helemaal gelijk.

De reden ik aan de door jou gestelde situatie voorbij ging, is dat wij eigenlijk altijd een meting laten uitvoeren bij een verbouwing (en indien nodig onder de 0.5 brengen).

[Xander]

Frosty15 schreef op donderdag 19 januari 2017 @ 21:52:
[...]

Vanuit dat opzicht heb je helemaal gelijk.

De reden ik aan de door jou gestelde situatie voorbij ging, is dat wij eigenlijk altijd een meting laten uitvoeren bij een verbouwing (en indien nodig onder de 0.5 brengen).

Maar hoezo is dat "nodig"? In principe mankeert er niets aan een hogere aardverspreidingsweerstand wanneer er aardlekschakelaars zijn toegepast. Hele nieuwbouwwijken worden zo gebouwd!

De aardverspreidingsweerstand mag dan maximaal 166 ohm zijn (NEN1010:2015 411.5.3 n). Dat haal je bij wijze van spreken nog door een breinaald in de tuin te steken.

Jouw manier met een betere aardelektrode is natuurlijk nog beter en veiliger, al was het maar omdat je dan ook beschermd bent wanneer de aardlekschakelaar zou falen, maar in de praktijk ben jij waarschijnlijk te duur en mag een andere installateur het komen maken.

Er zijn trouwens ook delen van Nederland waar je helemaal niet zo makkelijk aan die 0,5 ohm komt. Dit is sterk afhankelijk van de bodem.

[Frosty15]

...

De nuts hier eist een aardverspreidingsweerstand van max 0.5 wanneer de aansluiting boven de 40A is.

[Xander]

Dan heb je het niet meer over de standaard woning dus.

[the12be]

Misschien een stomme vraag, maar hoe kan je als "particulier" omgaan met de NEN eisen.
Ik ben op het moment bezig met een nieuwbouw woning, en wil een hoop zelf doen m.b.t. de elektra, maar ik kan dus nergens terugvinden wat nu de exacte eisen zijn aan een woning installatie.

Er word op een hoop plekken verwezen naar de relevante NEN standaarden, maar om hier bij te kunnen moet je flink betalen. Dit is best frustrerend want in het bestek word vrolijk verwezen naar een standaard waar je niet "zomaar" bij kan. Ik weet dus niet wat ik krijg, en kan ook niet zelf controleren of het idd volgens spec geleverd word.

Ik was ook onder de indruk dat de NEN-1010 geen verplichting is. Daarmee wil ik natuurlijk niet zeggen dat hobby-bob maar van alles gedaan moet worden, maar wat zijn nu echt de wettelijke eisen als particulier?

Ik durf wel te stellen dat ik een veilige installatie kan ontwerpen, maar als de verzekering later met een brand stelt dat regel 2.4.x (fictief) van de NEN-1010 niet voldoet, ben je dan de sjaak?

[Xander]

De woningwet en het bouwbesluit wijzen delen van de NEN1010 aan. Hoewel het slechts een norm is krijgt het op deze manier wel een wettelijke status.

Als jouw installatie wordt aangelegd door een erkend installateur dan zou je er vanuit moeten kunnen gaan dat het aan de normen voldoet. Als het goed is wordt er ook een opleverinspectie gedaan. Je zou hier het rapport van kunnen opvragen, dan weet je al min of meer wat je gekregen hebt.

Ik heb geen idee hoe ver verzekeringen gaan in het geval van problemen. Naar mijn idee zullen ze moeten aantonen dat jouw aanpassingen hebben geleid tot brand. Als je bijvoorbeeld besluit om 8 automaten achter één aardlekschakelaar te zetten dan zal dat niet meevallen, want hoewel dat niet conform norm is zal het ook geen brand veroorzaken. Maar als er wel een verband is dan zou het wel eens vervelend kunnen zijn als je bewust veiligheidsbepalingen genegeerd hebt...

[timag]

Ik was net iets aan het uitzoeken, kwam dit topic tegen en bedacht dat dit hier wel zou passen. Ik wil graag in mijn kelder bewegingsmelders gebruiken om het licht te schakelen. Nu bestaat die uit 2 gekoppelde ruimtes en zou ik graag 2 melders gebruiken om alle verlichting te schakelen omdat 1 door de vorm van de ruimtes niet alles ziet.

In de installatiehandleiding van de melder staat dat je de melder parallel aan een normale schakelaar kan installeren zodat je het licht ook nog met de schakelaar aan kan doen. Betekent dat dat ik ook de 2e bewegingsmelder parallel zou kunnen zetten? Dan gaat het licht aan als melder 1 iets ziet of als melder 2 iets ziet of als ik de schakelaar aan zet.

Ik weet zeker dat het zal werken maar vroeg me af of dit mag en/of nadelen heeft die ik niet zie.

[ Voor 4% gewijzigd door timag op 20-01-2017 00:23 ]

[Spixo]

Ik heb in mijn woning een 3x25 ampère elektriciteitsaansluiting. In de keuken is een drie-fase groep (één nul, drie fases) geïnstalleerd (met perilex-aansluiting).

Nu ben ik op zoek naar een inductiekookplaat en heb ik gezien dat de meeste een aansluitwaarde van 7,4kW hebben (en dus afkunnen met een kookgroep). Heb ik nu de verkeerde aansluiting in mijn keuken? Waar moet ik op letten bij het kopen van een inductiekookplaat, of is mijn aansluiting geschikt voor alle gangbare kookplaten?

[real[B]art]

timag schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 00:22:
Betekent dat dat ik ook de 2e bewegingsmelder parallel zou kunnen zetten? Dan gaat het licht aan als melder 1 iets ziet of als melder 2 iets ziet of als ik de schakelaar aan zet.

Klopt, als je beide melders parallel schakelt dan zal het licht inschakelen wanneer één of beide melders beweging detecteren. Of andersom, het licht zal enkel uit blijven indien géén van beide melders beweging detecteert.

Spixo schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 01:30:
In de keuken is een drie-fase groep (één nul, drie fases) geïnstalleerd (met perilex-aansluiting).

Nu ben ik op zoek naar een inductiekookplaat en heb ik gezien dat de meeste een aansluitwaarde van 7,4kW hebben (en dus afkunnen met een kookgroep).

Een kookgroep bestaat uit 2 fasen, je kunt bij het aansluiten van een 7,4kW inductieplaat dus volstaan met het gebruik van 2 van de 3 aanwezige fasen. Let op dat er geen standaard is voor de bedrading van de Perilex stekkers (afgezien dan van de aardpin). Dus altijd controleren hoe een en ander in de wandcontactdoos bedraad is alvorens de stekker er in te jassen .

[FrankHe]

Spixo schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 01:30:
Ik heb in mijn woning een 3x25 ampère elektriciteitsaansluiting. In de keuken is een drie-fase groep (één nul, drie fases) geïnstalleerd (met perilex-aansluiting).

Nu ben ik op zoek naar een inductiekookplaat en heb ik gezien dat de meeste een aansluitwaarde van 7,4kW hebben (en dus afkunnen met een kookgroep). Heb ik nu de verkeerde aansluiting in mijn keuken? Waar moet ik op letten bij het kopen van een inductiekookplaat, of is mijn aansluiting geschikt voor alle gangbare kookplaten?

Kijk hier inderdaad wel uit. Stel het is een vier pits dan zijn er altijd twee grote en twee kleinere. Bij en 2 fase zitten een grote en een kleine bij elkaar op dezelfde fase. Bij drie fase krijgt iedere grote een eigen fase en gaan de twee kleine gezamenlijk op de derde fase. Check of die kookplaat alleen 2 * fase + nul accepteert (de norm). Of dat die eventueel intern is om te zetten naar 3 fase + nul, dat is soms mogelijk.

Dit moet je goed controleren en configureren. De boel altijd dubbel, triple checken voordat je het aansluit en de boel aanzet. Je wilt niet die nieuwe kookplaat van je om zeep helpen met 400 Volt daar waar die 230 Volt verwacht.

Edit / aanvulling:
In België zijn drie fase aansluitingen meer gangbaar dan in Nederland dus je hebt mogelijk meer kans om een 3 fase model daar te vinden. Maar 2 fase is waarschijnlijk het meeste wat je tegenkomt. Voor toekomstbestendigheid is het raadzaam om je kookgroep / perilex-aansluiting om te bouwen van 3 fase naar 2 fase.

[ Voor 11% gewijzigd door FrankHe op 20-01-2017 04:53 . Reden: aanvulling ]

[T.Kreeftmeijer]

FrankHe schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 04:44:
[...]

Kijk hier inderdaad wel uit. Stel het is een vier pits dan zijn er altijd twee grote en twee kleinere. Bij en 2 fase zitten een grote en een kleine bij elkaar op dezelfde fase. Bij drie fase krijgt iedere grote een eigen fase en gaan de twee kleine gezamenlijk op de derde fase. Check of die kookplaat alleen 2 * fase + nul accepteert (de norm). Of dat die eventueel intern is om te zetten naar 3 fase + nul, dat is soms mogelijk.

Dit moet je goed controleren en configureren. De boel altijd dubbel, triple checken voordat je het aansluit en de boel aanzet. Je wilt niet die nieuwe kookplaat van je om zeep helpen met 400 Volt daar waar die 230 Volt verwacht.

Edit / aanvulling:
In België zijn drie fase aansluitingen meer gangbaar dan in Nederland dus je hebt mogelijk meer kans om een 3 fase model daar te vinden. Maar 2 fase is waarschijnlijk het meeste wat je tegenkomt. Voor toekomstbestendigheid is het raadzaam om je kookgroep / perilex-aansluiting om te bouwen van 3 fase naar 2 fase.

Je kan twee dingen doen bij twee fases, je laat de krachtgroep zitten en gebruikt twee fases van de drie met 1 nul. Of je bouwt hem om naar een 2*1 fase zoals in de TS staat vermeld, dit moet dan wel 1 echte fase zijn. Kijk ook zeker in de handleiding van de kookplaat war die kan hebben. De TS zal nog worden uitgebreid.

[FrankHe]

T.Kreeftmeijer schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 06:22:
... dit moet dan wel 1 echte fase zijn. Kijk ook zeker in de handleiding van de kookplaat war die kan hebben. De TS zal nog worden uitgebreid.

Wat je zegt klopt voor een hoofdaansluiting met een enkele fase. Wanneer de hoofdaansluiting 25 Ampere is op drie fasen dan kan die per fase 5750 Watt leveren. Op zo'n moment is het voor mijn gevoel niet verstandig om de kookgroep van 7400 Watt op een enkele fase aan te sluiten, dan vliegt denk ik je hoofdzekering er uit.

Bij een drie fase hoofdaansluiting doe je er verstandig aan de kookgroep over twee fasen te verdelen. Dan zet je bijvoorbeeld je oven / magnetron met een losse groep op de 3e fase. Dan is de boel weer netjes verdeeld.


Klik voor grote afbeelding

Voor de wasmachine, droger en badkamerstraalkachel is het ook verstandig om deze over de drie fasen te verdelen. Met een beetje mazzel kun je alle apparaten tegelijk aan hebben al houdt het dan niet echt over.

[ Voor 5% gewijzigd door FrankHe op 20-01-2017 10:28 . Reden: Klik voor grote afbeelding ]

[T.Kreeftmeijer]

FrankHe schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 09:44:
[...]

Wat je zegt klopt voor een hoofdaansluiting met een enkele fase. Wanneer de hoofdaansluiting 25 Ampere is op drie fasen dan kan die per fase 5750 Watt leveren. Op zo'n moment is het voor mijn gevoel niet verstandig om de kookgroep van 7400 Watt op een enkele fase aan te sluiten, dan vliegt denk ik je hoofdzekering er uit.

Bij een drie fase hoofdaansluiting doe je er verstandig aan de kookgroep over twee fasen te verdelen. Dan zet je bijvoorbeeld je oven / magnetron met een losse groep op de 3e fase. Dan is de boel weer netjes verdeeld.

[afbeelding] Klik voor grote afbeelding

Voor de wasmachine, droger en badkamerstraalkachel is het ook verstandig om deze over de drie fasen te verdelen. Met een beetje mazzel kun je alle apparaten tegelijk aan hebben al houdt het dan niet echt over.

Dan heb je wel een frequentie verplaatsing maar dat niet interessant aangezien je kookplaat toch uit twee afzonderlijke delen bestaat.

[FrankHe]

T.Kreeftmeijer schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 10:29:
Dan heb je wel een frequentie verplaatsing maar dat niet interessant aangezien je kookplaat toch uit twee afzonderlijke delen bestaat.

Fase staat inderdaad 270° verschoven maar dat mag geen probleem zijn. Het is een nette voeding van 230 Volt met twee maal 16 Ampere.

[Jim423]

Een kookgroep wordt in de regel gebruikt bij een 1 fase installatie 1x35A. Wanneer je 3x25A oftewel een 3fase installatie hebt sluit je je perilex gewoon aan op een krachtgroep. (die eventueel dus achter een 4P aardlekschakelaar) Je perilex krijgt dan maar 1 nul (ipv 2) en de 3 fases. Een 2x16A kookgroep over 2 van de 3 fases laten lopen kan technisch wel maar echt netjes is anders. L3 wordt natuurlijk niet gebruikt dus die gaat vaak onder een loze klem in de kookplaat of wordt niet aangesloten in de stekker.

[T.Kreeftmeijer]

FrankHe schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 10:34:
[...]

Fase staat inderdaad 270° verschoven maar dat mag geen probleem zijn. Het is een nette voeding van 230 Volt met twee maal 16 Ampere.

Je kan het bij 3 fase net zo goed op een krachtgroep aansluiten met 1 fase ongebruikt.

De hele kookplaat op 1 fase zal inderdaad niet lukken.

Wordt aangepast in de TS.

[ Voor 3% gewijzigd door T.Kreeftmeijer op 20-01-2017 11:46 ]

[Techneut]

T.Kreeftmeijer schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 10:29:
[...]


Dan heb je wel een frequentie verplaatsing maar dat niet interessant aangezien je kookplaat toch uit twee afzonderlijke delen bestaat.

Een frequentie verplaatsing???????

[Stoney3K]

Techneut schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 12:08:
[...]
Een frequentie verplaatsing???????

Hij bedoelt denk ik een fasedraaiiing. Maar sinds een kookplaat in principe twee 16A groepen zijn tussen fase en nul, maakt het weinig uit of je dan L1-L2-N-N gebruikt of L-L-N-N.

In de kookplaat zelf zitten ze (hopelijk toch) niet op elkaar aangesloten.

Het enige wat je kan krijgen is een verschuiving van je fase-spanning als je een zwevende nul hebt omdat de fases ongelijk worden belast. Maar een zwevende nul zie ik in een huisinstallatie zo snel niet voorkomen.

FrankHe schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 10:34:
[...]

Fase staat inderdaad 270° verschoven maar dat mag geen probleem zijn. Het is een nette voeding van 230 Volt met twee maal 16 Ampere.

Leuk geprobeerd, maar het is wel een draaiing van 120 graden, geen 270.

Tussen L1-L2-L3 onderling staat (als gevolg hiervan) doorgaans een spanning van 400V.

[ Voor 25% gewijzigd door Stoney3K op 20-01-2017 12:38 ]

[T.Kreeftmeijer]

Techneut schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 12:08:
[...]
Een frequentie verplaatsing???????

Ik bedoelde dat de sinus 120/240^o verschoven staat.

Dit is ook de rede dat er maar 1 nul nodig is.

[ Voor 10% gewijzigd door T.Kreeftmeijer op 20-01-2017 13:01 ]

[Stoney3K]

T.Kreeftmeijer schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 12:58:
[...]


Ik bedoelde dat de sinus 120/240^o verschoven staat.

Dit is ook de rede dat er maar 1 nul nodig is.

Heel kort door de bocht genomen klopt dat wel, alleen zou ik een Perilex altijd aansluiten als twee afzonderlijke 230V enkelfasige groepen (dus met twee nullen), om verwarring te voorkomen en als je een probleem hebt op één fase, dan kun je nog altijd ombedraden. Omgekeerd, als je een enkelfasige aansluiting hebt en die op L-L-N-N hebt aangesloten, dan kun je die altijd omsteken naar L1-L2-N-N.

Dat die nuldraad in de tweede situatie maar half zo veel stroom voert is niet echt belangrijk.

Voor een 400V driefasige aansluiting (L1-L2-L3-N-PE) hebben we namelijk de CEEform aansluiting bedacht.

https://www.elektroschake...ip44-16a-3p-n-aarde-88010

[Techneut]

Stoney3K schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 12:36:
[...]
Hij bedoelt denk ik een fasedraaiiing. Maar sinds een kookplaat in principe twee 16A groepen zijn tussen fase en nul, maakt het weinig uit of je dan L1-L2-N-N gebruikt of L-L-N-N.

Natuurlijk bedoelt hij dat. Ik was gezien zijn best wel goede artikel alleen maar verbaasd over die woordkeuze.

In de kookplaat zelf zitten ze (hopelijk toch) niet op elkaar aangesloten.

Het enige wat je kan krijgen is een verschuiving van je fase-spanning als je een zwevende nul hebt omdat de fases ongelijk worden belast. Maar een zwevende nul zie ik in een huisinstallatie zo snel niet voorkomen.

In de kookplaat zelf heb je twee aansluitmogelijkheden. De ene is twee strikt gescheiden groepen op dezelfde fase, dus ook met elk z'n aparte nul. De andere is voor twee afzonderlijke fasen waar met één nuldraad kan worden volstaan. En dan zijn die beide naast elkaar gelegen nul-klemmen door een bruggetje met elkaar verbonden.

Verder wat betreft "hooguit een zwevende nul". Onderschat dit niet!!
Het kan leiden tot op de ene fase nagenoeg geen spanning en op de andere bijna 400V in plaats van de gewenste 230V. En een loszittende nul is in een meer fasen husinstallatie net zo goed mogelijk als in een uitgebreide bedrijfsinstallatie.

[ Voor 4% gewijzigd door Techneut op 20-01-2017 13:23 ]

[devino]

Stoney3K schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 13:15:
[...]

Dat die nuldraad in de tweede situatie maar half zo veel stroom voert is niet echt belangrijk.

Maar maak deze maar niet de helft in diameter qua kabel. Tegenwoordig met FO's en drivers is de nul niet meer zo schoon. Maar dan zitten we niet meer in een huisinstallatie

[Stoney3K]

Techneut schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 13:17:
[...]
Verder wat betreft "hooguit een zwevende nul". Onderschat dit niet!!
Het kan leiden tot op de ene fase nagenoeg geen spanning en op de andere bijna 400V in plaats van de gewenste 230V.

In een huisinstallatie moet er natuurlijk veel gebeuren om dit voor te laten komen. Normaal wordt de nul namelijk al in de meterkast afgewerkt of komt ie (bij een enkelfasige aansluiting) uit de hoofdverdeler op straat. Als er dan een zwevende nul onstaat dan heb je toch een vervelende storing te pakken die het probleem is van het energiebedrijf.

In andere situaties, zoals een mobiele installatie die aangesloten is op een aggregaat, moet je inderaad goed opletten dat je nul fatsoenlijk met aarde is verbonden.

[...]
In de kookplaat zelf heb je twee aansluitmogelijkheden. De ene is twee strikt gescheiden groepen op dezelfde fase, dus ook met elk z'n aparte nul. De andere is voor twee afzonderlijke fasen waar met één nuldraad kan worden volstaan. En dan zijn die beide naast elkaar gelegen nul-klemmen door een bruggetje met elkaar verbonden.

Ik bedoelde daarmee te zeggen: De fase draden zijn niet met elkaar verbonden (anders kun je rekenen op mooie vuurwerkshows als je de boel inprikt). Dat de nullen met elkaar zijn verbonden maakt niet zo erg veel uit, dan wordt een gedubbelde nuldraad gewoon een nuldraad die twee keer zo dik is.

Bij een kookgroep mag je de nullen in de kookplaat trouwens niet met elkaar verbinden, maar bij een 4P automaat (die dus ook allebei de nullen schakelt bij een kortsluiting) is het geen probleem.

[ Voor 34% gewijzigd door Stoney3K op 20-01-2017 13:24 ]

[Techneut]

Stoney3K,
Het gedeelte dat je citeert was ik terwijl je dit schreef nog wat aan het uitbreiden. Vergeet niet dat sommige huisinstallaties een driefasen-aansluiting hebben. Verhoudingsgewijs niet vaak, maar ze zijn toch ook niet heel zeldzaam. En dan is het gevaar van een loszittende nul helemaal niet zo denkbeeldig. De mogelijke gevolgen voor de aangesloten spullen hoef ik niet te noemen. Bovendien staat dat helemaal los van het uiteraard altijd verbonden moeten zijn van nul en aarde.

[Stoney3K]

Techneut schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 13:36:
Stoney3K,
Het gedeelte dat je citeert was ik terwijl je dit schreef nog wat aan het uitbreiden. Vergeet niet dat sommige huisinstallaties een driefasen-aansluiting hebben. Verhoudingsgewijs niet vaak, maar ze zijn toch ook niet heel zeldzaam. En dan is het gevaar van een loszittende nul helemaal niet zo denkbeeldig. De mogelijke gevolgen voor de aangesloten spullen hoef ik niet te noemen. Bovendien staat dat helemaal los van het uiteraard altijd verbonden moeten zijn van nul en aarde.

Ah, je doelde op het probleem van een nul die lokaal los ging zitten bij een driefasengroep door bijvoorbeeld een rotte kabel, dan kun je inderdaad leuke effecten krijgen van apparatuur die ineens 400V op zijn dak krijgt (heb ik in de podiumtechniek regelmatig meegemaakt, dan is de rook in de versterkers er wel uit).

Bij een 3P+N+E aansluiting is het inderdaad belangrijk dat ook de nul goed is aangesloten, anders gebruik je gewoon een 3P+E stekker wanneer je de nul niet nodig hebt.

Als je nul al los hangt vóórdat ie de elektriciteitsmeter (of de groepenkast) bereikt dan hoef je daar als klusser niets aan te doen, dan mag de netbeheerder het mooi oplossen.

[KifArU]

De opmerking over terugleveren in de TS:
Waar moet je rekening mee houden:
Op een verbruikersgroep mag niet meer dan 2,25 A / ~500 watt teruggeleverd worden, dus alles mee dan dat moet een eigen groep hebben.

Klopt dat? Of is dat aangepast, zodat er meer mag worden terug geleverd als het maar vast is aangesloten?
Dat meende ik elders op het forum te hebben gelezen.

[FrankHe]

Stoney3K schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 12:36:
Leuk geprobeerd, maar het is wel een draaiing van 120 graden, geen 270.

Tussen L1-L2-L3 onderling staat (als gevolg hiervan) doorgaans een spanning van 400V.

120° klopt inderdaad helemaal. Weet ook even niet waar ik die 270 vandaan haalde, was even abuis. Ben gelukkig een software developer en geen gediplomeerd elektrotechnicus

[FrankHe]

Jim423 schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 11:05:
Een kookgroep wordt in de regel gebruikt bij een 1 fase installatie 1x35A. Wanneer je 3x25A oftewel een 3fase installatie hebt sluit je je perilex gewoon aan op een krachtgroep. (die eventueel dus achter een 4P aardlekschakelaar) Je perilex krijgt dan maar 1 nul (ipv 2) en de 3 fases. Een 2x16A kookgroep over 2 van de 3 fases laten lopen kan technisch wel maar echt netjes is anders. L3 wordt natuurlijk niet gebruikt dus die gaat vaak onder een loze klem in de kookplaat of wordt niet aangesloten in de stekker.

De kookplaat volledig drie fase aansluiten is inderdaad het beste want dan wordt de belasting nog netter verdeeld. Daarvoor moet die meestal wel binnenin omgeconfigureerd worden. Kookplaten worden doorgaand geleverd met 2 fase configuratie. Vandaar mijn voorstel om wel een 2 fase kookgroep te installeren en een losse automaat voor een oven / magnetron, dan is de boel toch weer een beetje in balans.

[Xander]

FrankHe schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 16:11:
[...]

De kookplaat volledig drie fase aansluiten is inderdaad het beste want dan wordt de belasting nog netter verdeeld. Daarvoor moet die meestal wel binnenin omgeconfigureerd worden. Kookplaten worden doorgaand geleverd met 2 fase configuratie. Vandaar mijn voorstel om wel een 2 fase kookgroep te installeren en een losse automaat voor een oven / magnetron, dan is de boel toch weer een beetje in balans.

Gewoon een 3 fasen groep (3L+N) monteren, daar twee fases van gebruiken in de stekker, en zorgen dat de groep van de oven op de 3e zit is natuurlijk net zo mooi in balans.

Ik snap niet waarom je zou gaan prullen met een kookgroep met twee verschillende fases, gewoon een krachtgroep is vele malen logischer.

[FrankHe]

Stoney3K schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 14:08:
[...]

Ah, je doelde op het probleem van een nul die lokaal los ging zitten bij een driefasengroep door bijvoorbeeld een rotte kabel, dan kun je inderdaad leuke effecten krijgen van apparatuur die ineens 400V op zijn dak krijgt (heb ik in de podiumtechniek regelmatig meegemaakt, dan is de rook in de versterkers er wel uit).

Bij een 3P+N+E aansluiting is het inderdaad belangrijk dat ook de nul goed is aangesloten, anders gebruik je gewoon een 3P+E stekker wanneer je de nul niet nodig hebt.

Als je nul al los hangt vóórdat ie de elektriciteitsmeter (of de groepenkast) bereikt dan hoef je daar als klusser niets aan te doen, dan mag de netbeheerder het mooi oplossen.

Een loszittende nulgeleide is inderdaad niet grappig. Dat helpt al je apparatuur direct naar de maan. In de AV techniek heb je soms nog het geluk dat een rack is voorzien van een verdeler met ingebouwde (fake) filter bende en een (zwak uitgevoerde) overspanningsbeveiliging. Als je geluk hebt vliegt er een zekering uit. Maar meestal gaat er toch echt wel iets stuk.

[FrankHe]

Xander schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 16:18:
[...]


Gewoon een 3 fasen groep (3L+N) monteren, daar twee fases van gebruiken in de stekker, en zorgen dat de groep van de oven op de 3e zit is natuurlijk net zo mooi in balans.

Ik snap niet waarom je zou gaan prullen met een kookgroep met twee verschillende fases, gewoon een krachtgroep is vele malen logischer.

Je zou een krachtgroep, 3P+N kunnen gebruiken, werkt inderdaad prima. Een kookgroep heeft voor mijn gevoel de voorkeur om verschillende redenen. In de eerste plaats communiceer de in de verdeelkast duidelijk dat je slechts twee fasen gebruikt. Er is niets vervelender dan aannames. Wanneer iemand later aan de installatie gaat werken dan zou die bij een krachtgroep de conclusie kunnen trekken dat de last van de kookplaat netjes over drie fasen is verdeeld. Maar niets is minder waar. De derde fase is gewoon totaal onbelast. Toch knap vervelend als je net mooi een nieuwe faseverdeling had bedacht en je die vervolgens weer moet omgooien. Een ander praktisch voordeel van een kookgroep is dat deze de helft van de ruimte inneemt van een krachtgroep. Soms geen overbodige luxe wanneer een verdeelkast wat krap bemeten is.

[T.Kreeftmeijer]

Stoney3K schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 13:15:
[...]


Heel kort door de bocht genomen klopt dat wel, alleen zou ik een Perilex altijd aansluiten als twee afzonderlijke 230V enkelfasige groepen (dus met twee nullen), om verwarring te voorkomen en als je een probleem hebt op één fase, dan kun je nog altijd ombedraden. Omgekeerd, als je een enkelfasige aansluiting hebt en die op L-L-N-N hebt aangesloten, dan kun je die altijd omsteken naar L1-L2-N-N.

Dat die nuldraad in de tweede situatie maar half zo veel stroom voert is niet echt belangrijk.

Voor een 400V driefasige aansluiting (L1-L2-L3-N-PE) hebben we namelijk de CEEform aansluiting bedacht.

https://www.elektroschake...ip44-16a-3p-n-aarde-88010

[afbeelding]

Ik kan mij ergens herinneren dat perilex geen krachtstroom is. Ik ken ook de CEE standaard. Maar bij mij op school hebben we een perilex 16A krachtgroep. In het begin vond ik dat apart, maar ik kwam erachter dat het wel vaker voorkomt. 1 ding weet je zeker: 5 polig CEE is altijd krachtstroom.

Sorry voor de rare woord keuze, ik kwam even niet op de goede term.


Ik heb nu nog een vraag dat het zwevende nul verhaal duidelijk maakt. Is de nul ban een zwevende nul nu fysiek los of niet? Als dat wel zo is snap ik het, anders nog niet.

[ Voor 6% gewijzigd door T.Kreeftmeijer op 20-01-2017 17:49 ]

[Stoney3K]

T.Kreeftmeijer schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 17:38:
[...]

Ik heb nu nog een vraag dat het zwevende nul verhaal duidelijk maakt. Is de nul ban een zwevende nul nu fysiek los of niet? Als dat wel zo is snap ik het, anders nog niet.

Ja, de nul van een zwevende nul is dus (ergens in de stroomkring) fysiek los, waardoor de nul niet meer aan aarde is verbonden. De nulgeleiders van de belastingen zitten nog wel onderling aan elkaar, maar de nulverbinding naar buiten is weg.

Daardoor kan er geen stroom meer terug lopen vanaf een fase door de nul heen, en kan er alleen stroom lopen tussen de fases onderling.

Bij een gelijkmatige belasting is dat geen probleem en houden de fasestromen elkaar in balans. Dan loopt er ook geen stroom door de nul.

Bij een ongelijke belasting (bijvoorbeeld als L1 en L2 vol zijn belast en L3 geen stroom hoeft te leveren) wordt het potentiaal van het nulpunt heel erg ver naar L1 en L2 toe getrokken. Tussen L3 en het nulpunt staat dan 400V, en geen 230V.

Driefasige aansluitingen zonder nul vind je vaak in fabrieken voor bijvoorbeeld motoren, die hebben geen nul nodig. Daarom heet een 3P+E (zonder nul) ook draaistroom, en een 3P+N+E is krachtstroom.

[ Voor 4% gewijzigd door Stoney3K op 20-01-2017 18:09 ]

[Jim423]

T.Kreeftmeijer schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 17:38:
[...]


Ik kan mij ergens herinneren dat perilex geen krachtstroom is. Ik ken ook de CEE standaard. Maar bij mij op school hebben we een perilex 16A krachtgroep. In het begin vond ik dat apart, maar ik kwam erachter dat het wel vaker voorkomt. 1 ding weet je zeker: 5 polig CEE is altijd krachtstroom.

Perilex is van origine gewoon een krachtstroom aansluiting. Echter is deze aansluiting vanaf het begin al ingehaald door de CEE stekkers wegens overgangsweerstand/robuustheid. In NL wordt perilex voor vanalles (mis)bruikt, zoals de reeds aangehaalde 2xN 2xL kookgroep als 1xN 3x schakeldraad voor ventilatiesystemen. CEE is vrijwel altijd krachtstroom maar hoeft ook niet altijd! Meten is weten in deze.

FrankHe schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 16:29:
[...]Wanneer iemand later aan de installatie gaat werken dan zou die bij een krachtgroep de conclusie kunnen trekken dat de last van de kookplaat netjes over drie fasen is verdeeld. Maar niets is minder waar.

Kan me voorstellen dat iemand die conclusie zou trekken maar een ''echte'' installateur weet direct dat 9/10 keer er maar 2 van de 3 fases gebruikt worden. Dit wordt dan ook gewoon meegenomen in de faseverdeling. Ruimte lijkt me idd het enige voordeel maar nogmaals de ''nette'' manier van aansluiten is met een 4P automaat en niet met een kookgroep over 2 fases. Die is juist bedoeld voor monofasige installaties.

[ Voor 30% gewijzigd door Jim423 op 20-01-2017 19:51 ]

[Techneut]

Stoney3K schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 18:08:
[...]
Bij een ongelijke belasting (bijvoorbeeld als L1 en L2 vol zijn belast en L3 geen stroom hoeft te leveren) wordt het potentiaal van het nulpunt heel erg ver naar L1 en L2 toe getrokken. Tussen L3 en het nulpunt staat dan 400V, en geen 230V.

Driefasige aansluitingen zonder nul vind je vaak in fabrieken voor bijvoorbeeld motoren, die hebben geen nul nodig. Daarom heet een 3P+E (zonder nul) ook draaistroom, en een 3P+N+E is krachtstroom.

Uitstekend uitgelegd allemaal, ik was zelf met een uitleg bezig geweest met nagenoeg dezelfde strekking. Overbodig dus om het hier nog een keer weer te geven. Alleen wat je zegt in de laatste zin is niet waar.
Draaistroom is gewoon een ander woord voor driefasen-stroom, gewoon omdat het zondermeer geschikt is voor motoren. Krachtstroom is dan gewoon een synoniem. Bij groepen met alleen motoren wordt de nul achterwege gelaten, bij verlichtingsgroepen wordt de nul uiteraard wel aangelegd. Maar dat heeft niets te maken met de benamingdraaistroom of krachtstroom.

[Stoney3K]

Techneut schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 19:51:
[...]Bij groepen met alleen motoren wordt de nul achterwege gelaten, bij verlichtingsgroepen wordt de nul uiteraard wel aangelegd. Maar dat heeft niets te maken met de benamingdraaistroom of krachtstroom.

Heel strikt genomen klopt dat, alleen wordt er in de volksmond wel op deze manier onderscheid gemaakt. Want 'draaistroom' impliceert dat het om draaiende delen gaat (draaiveld) en dan is er geen nul nodig, terwijl 'krachtstroom' gewoon betekent dat het veel vermogen heeft.

Technisch gezien zijn de twee termen natuurlijk volledig synoniem.

Perilex is van origine gewoon een krachtstroom aansluiting.

Is er dan ooit een voorgeschreven aansluiting geweest voor 2x enkelfasige verbindingen? De meest nette manier zou natuurlijk zijn om een 32A blauwe CEE (enkelfasig) aan te sluiten maar die dingen zijn lomp, en niemand wil 4 kwadraat kabel door zijn buizen gaan trekken.

[rogiertw]

Interessante thread! Mooi om te volgen nu we een nieuw huis aan het bouwen zijn

[Merion]

Stoney3K schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 18:08:
Driefasige aansluitingen zonder nul vind je vaak in fabrieken voor bijvoorbeeld motoren, die hebben geen nul nodig. Daarom heet een 3P+E (zonder nul) ook draaistroom, en een 3P+N+E is krachtstroom.

Wordt in andere landen ook gebruikt als woningaansluiting. Kan daar geen exact cijfer opplakken maar in Noorwegen is het leeuwendeel van de woningen 3P zonder nul. Ook in België, Frankrijk en hier en daar in Duitsland vind je dit terug.

Stoney3K schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 22:26: en niemand wil 4 kwadraat kabel door zijn buizen gaan trekken.

Is in veel landen de norm, 6mm2 zelfs. Vaak van hogerhand door wetgever opgelegd. Aansluiting gaat dan via 3 of 5-polige muurklem.

[T.Kreeftmeijer]

Stoney3K schreef op vrijdag 20 januari 2017 @ 22:26:
Is er dan ooit een voorgeschreven aansluiting geweest voor 2x enkelfasige verbindingen? De meest nette manier zou natuurlijk zijn om een 32A blauwe CEE (enkelfasig) aan te sluiten maar die dingen zijn lomp, en niemand wil 4 kwadraat kabel door zijn buizen gaan trekken.

Die CEE stekkers zullen nog genoemd worden. Maar waarom is 3*4 mm² gekker dan 5*2.5 mm²?

Naar de zonnepanelen is ook zo en gaat makkelijk door een 19 mm buis.

[ Voor 3% gewijzigd door T.Kreeftmeijer op 21-01-2017 09:10 ]

[jacovn]

Vraag:
Als ik voor 3 fase aansluitingen een extra kw/h meter wil plaatsen, dan neem ik aan dat het NA de zekeringen/automaten komt. Moet dan de groepenkast aan de bovenkant vergroot worden ?
Ze lijken allemaal op een din rail te zitten.

Stel ik wil er 3 installeren (met optie op wellicht nog 1 later)
1) voor solar groep om niet afhankelijk van de omzetter te meten.
2) voor de warmtepomp
3) electrisch sww naverwarmer.

Wat is de beste methode om ze in de groepenkast te plaatsen ?

[devino]

Het hoeft niet per se na de automaat, je kunt het er ook voor doen dan zou je meerdere groepen achter 1 meter kwijt kunnen. Plaats ze wel op een plek zodat je spanningsloos kan werken.
Je zou ze ook in de buurt van het apparaat kunnen plaatsen, is vaak meer ruimte dan in je MK

[FrankHe]

Merion schreef op zaterdag 21 januari 2017 @ 04:48:
[...]
Wordt in andere landen ook gebruikt als woningaansluiting. Kan daar geen exact cijfer opplakken maar in Noorwegen is het leeuwendeel van de woningen 3P zonder nul. Ook in België, Frankrijk en hier en daar in Duitsland vind je dit terug.

Dat is volgens mij iets van hele oude installaties met een stokoude transformator aan het einde van de straat. In Duitsland ben ik het zelf nog niet tegen gekomen maar in België vind je het wel af en toe en in Nederland heel sporadisch. Drie fase zonder nul. Dan is de lijnspanning tussen fasen onderling 220 Volt (let op erg oud) en de fase spanning tussen fase en nul 130 Volt (als die nul er zou zijn geweest). De norm voor hedendaagse installaties is vanzelfsprekend een fase spanning tussen fase en nul 230 Volt en de lijnspanning tussen fasen onderling 400 Volt.

Merion schreef op zaterdag 21 januari 2017 @ 04:48:
[...]
Is in veel landen de norm, 6mm2 zelfs. Vaak van hogerhand door wetgever opgelegd. Aansluiting gaat dan via 3 of 5-polige muurklem.

Massieve losse aders met een kabeloppervlakte van meer dan 2,5mm2 trek je doorgaans niet zo lekker door een buis. Daarvoor zie je meestal XMvK kabel door een dikke buis gebruikt worden of YMvK aan de muur getimmerd of in een gootje gelegd. Bij PV (zonnepanelen) installaties kom je nog wel eens 4mm of groter tegen maar die zijn vaak soepel en niet massief uitgevoerd. Deze blijven meestal in het zicht en verdwijnen niet in een muur. Maken zogezegd geen onderdeel uit van de 'vaste installatie'.

[Merion]

FrankHe schreef op zaterdag 21 januari 2017 @ 10:07:
Dat is volgens mij iets van hele oude installaties met een stokoude transformator aan het einde van de straat. In Duitsland ben ik het zelf nog niet tegen gekomen maar in België vind je het wel af en toe en in Nederland heel sporadisch.

Zeker geen marginaal verschijnsel. Nog miljoenen woningen in Europa die op 3x230V zonder nul aangesloten zijn, ook nieuwe woningen.

FrankHe schreef op zaterdag 21 januari 2017 @ 10:07:Dan is de lijnspanning tussen fasen onderling 220 Volt (let op erg oud) en de fase spanning tussen fase en nul 130 Volt (als die nul er zou zijn geweest).

Hangt van de transformator af. Meeste zijn idd 130V,130V,130V tussen fasen en aarde (sterpunt geaard). 230V, 230V, 0V bestaat echter ook (1 fase aan aarde). Komt wel zo niet zo heel vaak voor.

[ Voor 3% gewijzigd door Merion op 22-01-2017 06:05 ]

[Techneut]

Kleine correctie, met de huidige 230/400V zou die vroegere 127V dan niet 130 maar 133V worden.
Verder zou ik er niet te veel ouwe-jan-en-jonge-jan bij halen. B.v. hoe ze het voorschrijven en doen in andere landen etc. Hooguit als voetnoot, dat het hier en daar zus of zo kan zijn, maar laat het geen "door de bomen het bos niet zien" worden. De bedoeling van de drie topicstarters is een soort naslagwerk voor leken. Die zijn het meest gebaat bij een korte en bondige uitleg.
Daarbij ook de dingen bij de echte naam noemen en niet hoe ze in de volksmond vaak heten. Bijvoorbeeld niet onder stroom staan, maar onder spanning (stroom staat niet, maar beweegt), dat wordt echt wel begrepen. En draaistroom en krachtstroom zijn gewoon synoniemen en geen begrippen voor afzonderlijke situaties. Noem ze gewoon allebei dus "krachtstroom ofwel draaistroom", dan weet iedereen wat er wordt bedoeld. Kortom, de bedoeling is om leken die niet twee linker handen hebben er toe te bewegen een en ander zo te doen zoals het hoort.

Verder, zou ik iedereen die duidelijk wat meer van de materie weet, ieder op z'n eigen terrein, willen oproepen om nog eens kritisch de tekst door te nemen en voorstellen te doen waar het aanbeveling verdient om het een beetje bij te schaven. En tenslotte wat ik ook aan de redactie heb voorgesteld, maak er een "bovenaan-topic" van, ooit in een ander forum stickie genoemd.

[T.Kreeftmeijer]

De TS is bijgewerkt.

[Karlok[JY-616]]

Heb een nieuwe woning gekocht en heb even de groepenkast bekeken. Er zit een fornuis/kookgroep op. Er zit een gaskookplaat in de keuken, dus er wordt niet elektrisch gekookt.

Als ik op de groepenindeling kaart kijk, lees ik dat de oven en ingebouwde frituurpan op de kookgroep zit.
Als ik de groep uitschakel, heeft de oven, magnetron, frituurpan en vonkontsteker gaskookplaat geen stroom meer.

Als ik alleen de "linker" automaat van de kookgroep inschakel krijgt de oven en magnetron stroom. En als ik alleen de "rechter" automaat inschakel van de kookgroep krijgt de frituurpan en vonkontsteker stroom.

Zo lijkt het erop, dat het wel 2 aparte groepen zijn, met een gedeelde nul? En ze lopen door 1 PVC buis van meterkast naar de keuken. Lijkt mij niet helemaal zoals het hoort, klopt dat?

Het betreft een 1-fase installatie.

[T.Kreeftmeijer]

Karlok\[JY-616] schreef op zondag 22 januari 2017 @ 12:00:
Heb een nieuwe woning gekocht en heb even de groepenkast bekeken. Er zit een fornuis/kookgroep op. Er zit een gaskookplaat in de keuken, dus er wordt niet elektrisch gekookt.

Als ik op de groepenindeling kaart kijk, lees ik dat de oven en ingebouwde frituurpan op de kookgroep zit.
Als ik de groep uitschakel, heeft de oven, magnetron, frituurpan en vonkontsteker gaskookplaat geen stroom meer.

Als ik alleen de "linker" automaat van de kookgroep inschakel krijgt de oven en magnetron stroom. En als ik alleen de "rechter" automaat inschakel van de kookgroep krijgt de frituurpan en vonkontsteker stroom.

Zo lijkt het erop, dat het wel 2 aparte groepen zijn, met een gedeelde nul? En ze lopen door 1 PVC buis van meterkast naar de keuken. Lijkt mij niet helemaal zoals het hoort, klopt dat?

Het betreft een 1-fase installatie.

Dat zijn gewoon twee losse groepen door 1 buis. Dus 2*L en 2*N met waarschijnlijk 1 PE. Hoe zit het in de keuken aangesloten?

[Stoney3K]

T.Kreeftmeijer schreef op zondag 22 januari 2017 @ 12:19:
[...]


Dat zijn gewoon twee losse groepen door 1 buis. Dus 2*L en 2*N met waarschijnlijk 1 PE. Hoe zit het in de keuken aangesloten?

... En twee afzonderlijke groepen door 1 buis mag dus niet. Als je ze door één buis wil trekken dan moet je de twee groepen tegelijk afschakelen (een daarvoor bestemd bruggetje over de hendels van de automaten zetten is hiervoor al genoeg).

[T.Kreeftmeijer]

Stoney3K schreef op zondag 22 januari 2017 @ 15:54:
[...]


... En twee afzonderlijke groepen door 1 buis mag dus niet.

Dat staat ook zo in de TS.

Als je ze door één buis wil trekken dan moet je de twee groepen tegelijk afschakelen (een daarvoor bestemd bruggetje over de hendels van de automaten zetten is hiervoor al genoeg).

Tada, een (zelfgemaakte) kookgroep.

[Annuk]

T.Kreeftmeijer schreef op zondag 22 januari 2017 @ 15:57:

[...]

Tada, een (zelfgemaakte) kookgroep.

Die zijn er ook zeker dergelijke bruggen. meende dat ik dat ook wel in de TS had staan maar niet dus


https://www.sandervunderink.nl/fornuisbrug-abb.html

[T.Kreeftmeijer]

Annuk schreef op zondag 22 januari 2017 @ 16:13:
[...]


Die zijn er ook zeker dergelijke bruggen. meende dat ik dat ook wel in de TS had staan maar niet dus

[afbeelding]
https://www.sandervunderink.nl/fornuisbrug-abb.html

Deze bruggetjes ken ik wel ergens van. Ook een keer ergens gezien. Zo een erop en probleem is opgelost, als de aansluiting in de keuken wel goed is. Mag je eigenlijk achter een kookgroep voor elke L+N een losse WCD hebben?

[ Voor 12% gewijzigd door T.Kreeftmeijer op 22-01-2017 16:21 ]

[Annuk]

T.Kreeftmeijer schreef op zondag 22 januari 2017 @ 16:15:
[...]

Deze bruggetjes ken ik wel ergens van. Ook een keer ergens gezien. Zo een erop en probleem is opgelost, als de aansluiting in de keuken wel goed is. Mag je eigenlijk achter een kookgroep voor elke L+N een losse WCD hebben?

Je bedoelt dat je dan ipv. een perilex dus 2 losse wcd's zou plaatsen? Ieder op 1 deel v/d fornuisgroep?

Want als je dat bedoelt Nee dat mag officieel niet, want dan werk je dus met 2 verschillende groepen door 1 buis.
Je hoort dan gewoon een extra buis te leggen, en daar een nieuwe groep door, of met YMvK kabel onder je huis door van meterkast naar keuken en daar omhoog boren en aansluiten

Maar een fornuis/kookgroep wordt inderdaad wel vaker gebruikt voor zware ovens e.d.

[T.Kreeftmeijer]

Annuk schreef op zondag 22 januari 2017 @ 16:50:
[...]


Je bedoelt dat je dan ipv. een perilex dus 2 losse wcd's zou plaatsen? Ieder op 1 deel v/d fornuisgroep?

Ja, dat.

Want als je dat bedoelt Nee dat mag officieel niet, want dan werk je dus met 2 verschillende groepen door 1 buis.
Je hoort dan gewoon een extra buis te leggen, en daar een nieuwe groep door, of met YMvK kabel onder je huis door van meterkast naar keuken en daar omhoog boren en aansluiten

Dat dacht ik al. Dus je mag officieel ook niet een dubbele groep die uitkomt bij een perilex WCD opsplitsen naar twee gewonen WCD's? Maar dit is dan wel de situatie van Karlok[JY-616]?

Karlok\[JY-616] schreef op zondag 22 januari 2017 @ 12:00:
Heb een nieuwe woning gekocht en heb even de groepenkast bekeken. Er zit een fornuis/kookgroep op. Er zit een gaskookplaat in de keuken, dus er wordt niet elektrisch gekookt.

Als ik op de groepenindeling kaart kijk, lees ik dat de oven en ingebouwde frituurpan op de kookgroep zit.
Als ik de groep uitschakel, heeft de oven, magnetron, frituurpan en vonkontsteker gaskookplaat geen stroom meer.

Als ik alleen de "linker" automaat van de kookgroep inschakel krijgt de oven en magnetron stroom. En als ik alleen de "rechter" automaat inschakel van de kookgroep krijgt de frituurpan en vonkontsteker stroom.

Zo lijkt het erop, dat het wel 2 aparte groepen zijn, met een gedeelde nul? En ze lopen door 1 PVC buis van meterkast naar de keuken. Lijkt mij niet helemaal zoals het hoort, klopt dat?

Het betreft een 1-fase installatie.

Maar een fornuis/kookgroep wordt inderdaad wel vaker gebruikt voor zware ovens e.d.

Op zich wel logisch als ze meer dan 3600W verbruiken.