Verhelderend stukje over de werking van de UEFA-coëfficiëntenlijst:
Hoe werkt de puntentelling?
Teams kunnen in Europa punten pakken voor hun land. Tijdens de voorrondes van de Champions League (CL) en Europa League (EL) levert een overwinning een punt op en een gelijkspel een half punt. Vanaf de groepsfases worden de te winnen punten verdubbeld: twee punten bij een zege, één punt voor een remise. Ook kunnen landen bonuspunten pakken bij bepaald prestaties (plaatsing voor het hoofdtoernooi, bereiken van volgende rondes etc). De gewonnen punten deelt de UEFA vervolgens door het aantal teams van een land dat in dat seizoen actief is in Europa.
Bijvoorbeeld: in het seizoen 2015/16 waren namens Nederland PSV, Ajax, FC Groningen, AZ, Vitesse en Go Ahead Eagles - in totaal dus zes ploegen - actief in Europa. De behaalde punten in het restant van het seizoen werden continu door zes gedeeld, ongeacht hoeveel clubs er nog daadwerkelijk actief waren over de grens.
Play-offwinnaar Vitesse werd in de derde kwalificatieronde van de Europa League uitgeschakeld door Southampton en Go Ahead Eagles (geplaatst op basis van het Fair Play-klassement) was nóg eerder klaar. De formatie uit Deventer vloog er in de eerste voorronde uit tegen Ferencváros. Beide clubs bleven daarna dus wél meetellen. De punten die PSV (CL), Ajax, FC Groningen en AZ (groepsfase EL) behaalden, werden steeds door zes gedeeld.
Het uiteindelijke getal wordt naar beneden afgerond, met drie cijfers achter de komma. Afgelopen seizoen pakten de zes Nederlandse clubs samen 34,5 punten in Europa: PSV 18, Ajax 8, AZ 6, FC Groningen 2, Go Ahead 0,5 en Vitesse 0. 34,5 gedeeld door zes clubs = gemiddeld 5,75. Ter vergelijking: vijf Belgische clubs pakten gemiddeld 7,4 punten, zes Portugese teams 10,5 punten.
Hoe werkt de ranglijst?
De plaats van een land op de coëfficiëntenlijst wordt zoals gezegd gebaseerd op basis van het gemiddelde aantal behaalde punten in het huidige seizoen én de afgelopen vier seizoenen. Een hoop tellen, delen en rekenwerk dus, met één reden: hoe hoger een land op de UEFA-ranking gepositioneerd staat, hoe meer ploegen een ticket (kunnen) krijgen voor de lucratieve Champions League.
De ongenaakbare nummer één Spanje levert drie teams direct af en één club moet zich via de play-offs plaatsen. Eén Spaanse ploeg kwalificeert zich direct voor de Europa League, twee andere clubs mogen zich via een voorronde proberen te plaatsen. Exact hetzelfde geldt voor de nummer twee en drie op de UEFA-lijst. Op dit moment zijn dat Duitsland en Engeland. Italië ligt op de loer, het gat met onder meer Frankrijk en Portugal is groot.
Hoe staat Nederland er voor?
Nederland prijkt momenteel op de dertiende plaats op de UEFA-coëfficiëntenlijst, tussen Tsjechië (12) en Kroatië (14) in. Het is cruciaal dat Nederland dit seizoen bij de eerste twaalf landen eindigt. Alleen dán plaatst de kampioen van de Eredivisie zich in het seizoen 2017/18 namelijk rechtstreeks voor de Champions League. De achterstand op Tsjechië is echter groot en ondertussen hijgen Kroatië en Griekenland Nederland in de nek.
Nederlandse punten pakkers in Europa van de afgelopen vijf seizoenen (2011/12-2015/16):
1. Ajax (30) - 58,1 punten
Ajax heeft de afgelopen vijf jaar de meeste punten voor Nederland verzameld in Europa. 58,1 punten verzamelden de Amsterdammers voor de coëfficiëntenranking, met het seizoen 2014/15 als positieve uitschieter. In dat jaar werd Ajax in de Champions League derde in de groep achter Barcelona en Paris Saint-Germain en reikte het in de Europa League tot de achtste finales, waarin het werd uitgeschakeld door Dnipro Dnipropetrovsk.
Het jaar waarin Ajax de minste punten pakte was in het seizoen 12/13. De Amsterdammers verzamelden toen net iets minder dan tien punten in de Champions League-groepsfase tegen Borussia Dortmund, Real Madrid en Manchester City en tegen Steaua Boekarest in de Europa League. Met ruim 58 punten staat Ajax op de dertigste plek in het totaalklassement, tussen clubs als Lyon, Villarreal en Inter.
2. PSV (33) - 57,1 punten
PSV heeft in de afgelopen vijf jaar ruim 57 punten verzameld voor Nederland. Veruit het beste seizoen van de Eindhovenaren wat betreft Europese prestaties was 2011/12, toen via de play-offs het hoofdtoernooi van de Europa League werd bereikt, waarin het tot de achtste finales reikte. Valencia bleek daarin te sterk, maar PSV pakte wel 18,7 punten dat jaar.
Het jaar daarop pakten de Eindhovenaren de minste punten in de afgelopen vijf jaar, slechts 5,8. In dat seizoen overleefde PSV de Europa League-groepsfase niet na nederlagen tegen onder meer Napoli en Dnipro. PSV staat in het totaalklassement tussen Galatasaray, Fiorentina en Liverpool op de 33ste plek.
3. AZ (44) - 43,6 punten
Het in Europa altijd verrassende AZ doet het uitstekend voor Nederland op de ranking met de 44e plaats in het klassement en daarmee presteert de club beter dan AS Roma, Fenerbahçe en Celtic. AZ kende twee topjaren in Europa de afgelopen vijf jaar. In 2011/12 kwamen de Alkmaarders tot de kwartfinale (uitschakeling door Valencia) van de Europa League na Anderlecht en Udinese verslagen te hebben. In 13/14 reikte AZ weer tot de kwartfinale, waarin Benfica te sterk was.
AZ had ook een paar mindere jaren: in 2012/13 werd het in de play-offs al door Anzhi uitgeschakeld en in 2014/15 was de club er helemaal niet bij in Europa.
4. FC Twente (77) - 27,6 punten
FC Twente sprokkelde zijn punten (17,7 van de 27,6) vooral binnen in het seizoen 2011/12, toen na deelname aan de play-offs in de Champions League de achtste finale van de Europa League werd gehaald. Het jaar daarop werd door de uitschakeling in de groepsfase alweer een veel minder resultaat behaald voor de coëfficiëntenranglijst en verder was FC Twente alleen nog actief in de play-offs van de Europa League in 2014/15, toen Qarabag te sterk bleek.
FC Twente staat op de 77ste plek in het totaalklassement tussen clubs als Real Sociedad en Standard Luik.
5. Feyenoord (102) - 19,1 punten
Feyenoord valt met 19,1 punten in vijf jaar net buiten de top-100 in het klassement en doet het minder dan clubs als Guingamp en Molde en beter als Southampton, Montpellier en West Ham United. Voor Feyenoord was topseizoen in Europa 2014/15 met ruim 10 punten. In dat jaar kwamen de Rotterdammers na uitschakeling in de voorronde van de Champions League tot de tweede ronde in de Europa League, waarin het werd uitgeschakeld door AS Roma.
Verder haalde Feyenoord alleen nog een paar puntjes tijdens de pogingen om het hoofdtoernooi van de Champions League en Europa League te bereiken in 2012 en 2013.
UEFA-coëfficiëntenranking 2017 (per 05 augustus 2016)
Door de winst op twee Griekse ploegen door Ajax en AZ (PAOK en PAS Giannina) is Griekenland een plaats gezakt en dus uit de nek van Nederland verdwenen. Kroatië is nu de directe belager en zit nog met drie teams in Europa, in tegenstelling tot Nederland met vier teams. Helaas kan Nederland voorlopig alleen nog maar omlaag kijken, het gat met de nummer 12 is er groot en niet in één seizoen in te halen. Wanneer Nederland dit jaar goed scoort in Europa dan ziet het er gunstiger uit aangezien voor volgend seizoen de resultaten van 2012/2013 wegvallen, waarin Tsjechië, Zwitserland en Turkije het beduidend beter deden dan Nederland. Alleen zal Oostenrijk ten opzichte van Nederland een grote sprong dichterbij maken.
Doubt thou the stars are fire; Doubt that the sun doth move; Doubt truth to be a liar; But never doubt I love.