Bij het in elkaar sleutelen van een pc word je al snel geconfronteerd met een enorme hoeveelheid termen, specificaties, chips, interfaces, onderdelen, merken en wat dies meer zij. Deze guide is bedoeld om je een helpende hand te bieden bij het kiezen en het op elkaar afstemmen van de onderdelen waaruit jouw pc komt te bestaan. We beginnen bij de basis en dat is de combinatie Processor/Moederbord/Geheugen. Daarna zullen de voeding (PSU), de AGP interface (alleen grafische kaarten), PCI interface (allerlei insteekkaarten), de HDD interface en de kast aan worden gestipt.
Processors, Moederborden & Geheugen: van alle hardware is de PMG combinatie het lastigst op elkaar af te stemmen; er zijn letterlijk duizenden en duizenden mogelijkheden en aan jou de taak uit al deze mogelijkheden de voor jou meest geschikte te kiezen.
De hieronder opgesomde informatie heeft louter betrekking op de Desktopmarkt. Voor de Workstation/Servermarkt zul je moeten kijken voor Dual Intel Xeon danwel Dual AMD Opteron. We gaan ervan uit dat de high-end gebruikers zelf meer dan genoeg kennis in huis hebben om de juiste keuze te maken, al dan niet op logische wijze gebruik makend van de hieronder opgesomde Desktop-richtlijnen.
Je zult op basis van je budget en je eisen aan het systeem tot een processor keuze moeten komen. Is rekenkracht en snelheid niet het meest belangrijke dan kun je voor de instapklasse gaan: de Intel Celeron en AMD Sempron. Heb je meer power nodig dan is de Intel Pentium 4 of de AMD Athlon 64 het meest geschikt. Multitask je extreem veel en/of draai je veel multithreaded programma's (encoden, decoden, 3D modellen, etc, afhankelijk van de gebruikte software!), dan ben je toe aan de Pentium 4 8nn of de AMD Athlon 64 X2. Let wel, de keuze van de processor is belangrijk, het bepaalt namelijk ook welk type moederbord (op basis v.d. chipset) en geheugen je moet nemen.
De courante processoren op een rij:
| Merk | Type | Socket | FSB | Bijzonderheid |
| Intel | Celeron-D 3n0J/3n5J | S775 | 133MHz (QDR533) | 256KB L2 / XD-bit |
| Intel | Celeron-D 3n1/3n6 | S775 | 133MHz (QDR533) | 256KB L2 / XD-bit / EM64T |
| Intel | Pentium4 5n0/5n5 | S775 | 200MHz (QDR800) | 1MB L2 / HT |
| Intel | Pentium4 5n0J/5n5J | S775 | 200MHz (QDR800) | 1MB L2 / HT / XD-bit |
| Intel | Pentium4 5n1/5n6 | S775 | 200MHz (QDR800) | 1MB L2 / HT / XD-bit / EM64T |
| Intel | Pentium4 6n0 | S775 | 200MHz (QDR800) | 2MB L2 / HT / XD-bit / EM64T |
| Intel | Pentium4 6n2 | S775 | 200MHz (QDR800) | 2MB L2 / HT / VT / XD-bit / EM64T |
| Intel | Pentium D 8nn | S775 | 200MHz (QDR800) | 2MB L2 / XD-bit / EM64T / Dual Core |
| Intel | Pentium D 8nn XE | S775 | 200MHz (QDR800) | 2MB L2 / HT / XD-bit / EM64T / Dual Core |
| Intel | Pentium D 9nn | S775 | 200MHz (QDR800) | 2MB L2 / VT / XD-bit / EM64T / Dual Core |
| Intel | Pentium D 9nn XE | S775 | 266MHz (QDR1066) | 2MB L2 / HT / VT / XD-bit / EM64T / Dual Core |
| AMD | Sempron | S754 | 200MHz (DDR400) | 128KB/256KB L2 / NX-bit / SC DDR |
| AMD | Athlon 64 | S754 | 200MHz (DDR400) | 512KB L2 / NX-bit / AMD64 / SC DDR |
| AMD | Athlon 64 | S939 | 200MHz (DDR400) | 512KB/1MB L2 / NX-bit / AMD64 / DC DDR |
| AMD | Athlon 64 FX | S939 | 200MHz (DDR400) | 1MB L2 / NX-bit / AMD64 / DC DDR |
| AMD | Athlon 64 X2 | S939 | 200MHz (DDR400) | 1MB/2MB L2 / NX-bit / AMD64 / DC DDR / Dual Core |
Let op: de oudere Athlon 64 CPU's met de Clawhammer core zijn voorzien van 1MB L2 in plaats van 512KB en zijn niet voorzien van de NX-bit.
Tip: in de zoekresultaten van de bovenstaande CPU type linkjes kun je op de naam van de CPU klikken om compatibele chipsets te opzoeken.
Uitleg diverse afkortingen:
- L2: Level 2 cache. Hoe meer, hoe sneller.
- XD-bit: Intel's vorm van Execute Protection bit (eXecute Disable bit).
- EM64T: Intel's 64bits instructiesets (Extended Memory 64 Technology).
- HT: HyperThreading: een core kan 2 threads tegelijk verwerken.
- VT: Virtualisation: de CPU kan meerdere operating systemen parallel laten draaien.
- Dual Core: CPU bestaat uit 2 fysieke core's. 2 CPU's in 1 socket, zeg maar.
- NX-bit: AMD's vorm van Execute Protection bit (No eXecute bit).
- AMD64: AMD's 64bits instructiesets.
- SC DDR: Single Channel DDR, de CPU is voorzien van een 64bit geheugencontroller.
- DC DDR: Dual Channel DDR, de CPU is voorzien van een 128bit geheugencontroller.
Voor verdere specificaties, snelheden (MHz en/of ratings), maximum stroomverbruik en temperaturen, etcetera zie The BalusC Server. Voor achtergrondinformatie zie de PMG FAQ waar tevens links staan naar de site's van AMD en Intel.
Okay, leuk en aardig maar welke moet ik nu precies nemen 
Dit is een vraag waar jezelf antwoord op moet geven. Dus stel deze vraag niet als zodanig, check ook deze link. Nogmaals, deze guide is er om je een overzicht te verschaffen en om je te helpen een keuze te maken, niet om jou te vertellen wat je precies moet nemen.
Wanneer je tot een processor keuze bent gekomen moet je er een bijpassend moederbord bij kiezen, dit bord is zeg maar de ruggengraat van jouw pc; het verbindt alle componenten met elkaar. Bij deze keuze kun je afgaan op het socket type (interface met de processor) of de chipset. Het beste kun je op de chipset afgaan, slechts in enkele gevallen is de chipset verkrijgbaar met meer dan één type socket (b.v. de nVidia nForce4, deze is geschikt voor AMD's Socket 754, 939 en 940 processoren).
Er bestaan tientallen chipsets voor de genoemde processoren, het is dan ook ondoenlijk ze hier allemaal op te noemen (zie voor een compleet overzicht hier). We zullen ons beperken tot de meest recente en populaire chipsets, chipsets die je ook terug zult vinden op de moderne moederborden.
Chipsets voor de nieuwste Intel Pentium4 en Celeron processoren (Socket 775): als criterium is gesteld dat elke chipset minimaal een Hyperthreaded P4 met 800MHz FSB aan moet kunnen. Oudere chipsets voor Socket478 en met maximaal 533MHz FSB zijn niet meer interessant om nieuw aan te schaffen.
| Merk | Type | Socket | Bijzonderheid |
| Intel |
| Intel | i910GL | S775 | budget P4 chipset (Celeron-D) |
| Intel | i915P | S775 | mainstream P4 chipset (Celeron / Pentium4) |
| Intel | i925XE | S775 | high-end P4 chipset (Pentium4) |
| Intel | i955XE | S775 | super high-end P4 chipset (Pentium4 / Pentium4 EE) |
| Naast de meest populaire i915P chipset zijn er meer verianten van de i915: de i915G, i915GL en i915GV hebben een geïntegreerde grafische chip (Intel's GMA). De i915GL en i915PL hebben geen DDR2 support, terwijl de rest zowel DDR als DDR2 ondersteunen. De i915GL en i915GV moeten het zonder een PCIe x16 bus doen. |
| nVidia |
| nVidia | nForce4 Intel Edition | S775 | high-end P4 chipset met SLI (Celeron / Pentium4) |
| VIA |
| VIA | PT894 | S775 | mainstream P4 chipset (Celeron / Pentium4) |
| VIA | PT894 Pro | S775 | high-end P4 chipset met Dual PCIe x16 (Celeron / Pentium4) |
| SiS |
| SiS heeft op het moment geen interessante Intel chipsets |
| ATi |
| ATi heeft op het moment geen interessante Intel chipsets |
We kunnen kort en krachig zijn, voor een Intel processor is een Intel chipset veelal de beste keuze; deze zijn het snelst en worden het meest verkocht. Zodoende zijn er veel meer moederborden met deze chipsets verkrijgbaar wat tevens de keuzemogelijkheid vergroot. Uit budget overwegingen of door specifieke wensen zou je prima voor een moederbord kunnen gaan met een van de andere chipsets, allen voldoen in principe uitstekend 
Chipsets voor de AMD Sempron en Athlon 64 (Socket 754 en 939): er zijn geen criteria, alle chipsets voldoen.
| Merk | Type | Socket | Bijzonderheid |
| nVidia |
| nVidia | nForce4 | S754/S939 | mainstream A64 chipset (Sempron / Athlon64) |
| nVidia | nForce4 Ultra | S754/S939 | high-end A64 chipset (Sempron / Athlon64) |
| nVidia | nForce4 SLI | S754/S939 | high-end A64 chipset met SLI (Sempron / Athlon64) |
| VIA |
| VIA | K8T800 Pro | S754/S939 | mainstream A64 chipset met AGP (Sempron / Athlon64) |
| VIA | K8T890 | S754/S939 | high-end A64 chipset met PCIe (Sempron / Athlon64) |
| SiS |
| SiS | SiS755FX | S754/S939 | mainstream A64 chipset (Sempron / Athlon64) |
| SiS | SiS756 | S754/S939 | high-end A64 PCIe chipset (Sempron / Athlon64) |
| SiS | SiS760 | S754/S939 | mainstream A64 AGP chipset met integrated graphics (Sempron / Athlon64) |
| ATi |
| ATi | Radeon Xpress 200 | S754/S939 | high-end A64 chipset met integrated Radeon X300 (Sempron / Athlon64) |
| ATi | Radeon Xpress 200P | S754/S939 | high-end A64 chipset (Sempron / Athlon64) |
Omdat de nieuwe AMD range de geheugencontroller on-die (in de processor zelf) heeft zitten is er veel flexibiliteit mogelijk: het gros v.d. chipsets ondersteunt zowel de Socket 754 als 939 CPU's en veelal zelfs ook Socket 940. Bijkomstigheid van de on-die controller is dat de performance verschillen tussen de chipsets onderling bijzonder klein zijn. Belangrijk is te kijken naar de I/O features en de verbindingen tussen de componenten, daar scoren op dit moment nVidia en VIA het beste (voornamelijk de geïntegreerde SATA controller en snellere HT link).
Als je eenmaal weet welke chipsets je kunt gebruiken bij de processor welke je wilt kun je een moederbord uitzoeken voorzien van een van deze chipsets. Kijk op de site van de bekende moederbordfabrikanten (hier een lijst met links) wat ze allemaal in het assortiment hebben qua moederborden met de gewenste chipsets en je hebt al een grove selectie te pakken. Kijk vervolgens naar de features welke je op het bord wenst en natuurlijk de prijs (zie Pricewatch) om de selectie verder te verfijnen. Zoek eventueel nog naar reviews en ervaringen en je kunt een definitieve keuze te maken.
Eerder was de keuze voor het geheugen vrij simpel, maar met de komst van DDR2 is dit veranderd. Er zijn verschillende chipsets die zowel DDR2 als DDR1 ondersteunen voor de Pentium4. De AMD-liefhebbers zullen helaas moeten wachten op Socket1207, voordat ze over kunnen stappen op DDR2. Aanvankelijk was DDR2 een stuk hoger geprijsd dan DDR1 geheugen, maar hier is verandering in gekomen, DDR2 is haast even duur als DDR1. De DDR2-400 (PC2-3200) en DDR2-533 (PC2-4300) leveren bijna geen performance voordeel boven DDR-400 (PC3200). Voor benchmarks en vergelijkingen tussen DDR2 en DDR1, kan je bijvoorbeeld hier een kijkje nemen.
Voor de AMD Athlon 64 geldt dat je het beste PC3200 kunt nemen. Let wel dat wanneer je voor een Socket940 Athlon64 FX of Opteron gaat, het geheugen registered dient te zijn; standaard unbuffered modules zullen niet gaan werken.
Nice, maar welk merk geheugen moet ik nu nemen Ga bij voorkeur voor een merk module, dus een echte merknaam waarvan je ook een website kunt vinden. Let wel 'OEM' is geen merk 
Zie ook deze link.
Enkele producenten voeren speciale modules in het assortiment, modules die geschikt zijn om mee over te clocken. Deze modules zijn te herkennen aan snelheidaanduidingen hoger dan PC3200 en aan de relatief hoge prijzen. Als je niet gaat overclocken, dan is de aanschaf hiervan zinloos; op de standaard PC3200 snelheid bieden ze geen enkel performancevoordeel.
De harddisks zijn de grootste bottleneck van de huidige PC. Daar waar een beetje CPU met een FSB van 200MHz en Dual Channel PC3200 geheugen elk 6,4GB/s aan data kunnen verstouwen, blijven de harddisks vér achter met een schamele 55 à 60MB/s in het geval van een beetje fatsoenlijk huis-tuin-keuken PATA/SATA harddisk (WD Caviar, Seagate Barracuda, Maxtor DMP9 / DM10, etc). Om de lees/schrijf snelheden te bevorderen zou je voor high-end SATA (65 à 75MB/s, zoals WD Raptor, Hitachi 7T250, Maxtor MaXLine III, etc) of SCSI schijven (80 à 100MB/s zoals Maxtor Atlas 15K / Atlas 15K II, Fujitsu MAS / MAU, etc) kunnen gaan, al dan niet geconfigureerd in een RAID0 array. Er zijn hieronder enkele dingen opgesomd om op te letten bij de aanschaf van de schijf/schijven; deze zijn grotendeels letterlijk overgenomen uit de OM FAQ.
Toerental: hoe hoger de toerental van de schijf is, hoe hoger zowel de access time als de transfer rate worden. De invloed is het grootst op de access time. Echter een hoger toerental brengt ook extra geluid met zich mee.
Access time vs transfer rate: een lagere access time is een groot voordeel bij het inlezen van kleine bestanden verspreid over de schijf, zoals bij de OS schijf. Daar de leeskoppen meer moeten bewegen om de kleine bestandjes bij elkaar te zoeken, is een lagere access time onontbeerlijk. Daarom zijn bijvoorbeeld de 10.000rpm WD Raptors vrij populair als OS-schijf. Een hogere transfer rate is een voordeel bij het inlezen van grote bestanden, zoals grote plaatjes, 3D modellen, audio en video bestanden. Met behulp van RAID0 kun je de transfer rates verhogen, echter de access time blijft op z'n laagst ongeveer gelijk, maar het is nooit lager dan bij een single disk. Want bij RAID0 moeten de schijven namelijk in sync draaien en dat geeft een klein tijdverlies.
Cache: hoe meer cache, hoe hoger de performance is bij het inlezen en wegschrijven van kleine bestanden verspreid over de schijf. Een grotere cache heeft weinig invloed op de performance bij het inlezen en wegschrijven van grote bestanden, omdat de datastromen dan voor een relatief lange tijd continu zijn.
RAID: je kunt de snelheid en/of juist de redundantie (veiligheid) van de te schrijven/lezen data verhogen met behulp van RAID. De meest populaire levels zijn RAID0 (striping), RAID1 (mirroring), RAID5 (striping met pariteit) en RAID10 (striping+mirroring). Hiervan zijn RAID0 en RAID10 het meest bevorderlijk voor de performance. Bij minimumconfiguraties van 2 respectievelijk 4 schijven verdubbel je in theorie haast de doorvoersnelheid. Zo'n array is dan ideaal om OS, Games, Program Files, Swap/Pagefile, Tijdelijke Internet Bestanden, %TEMP% en meer van dat soort "caches" erop te zetten. Ze worden sneller ingelezen en weggeschreven. Zo starten OS, Games en Programma's sneller op. Let wel: bij RAID0 verlies je álle data op de hele array wanneer 1 van de schijven uit een array in hardwarematige zin keihard crasht. Het is dan verstandiger om de belangrijkste documenten (foto's, mails, office, etc) op RAID1, RAID5 of RAID10 te zetten.
PCI bandbreedte: een huis-tuin-keuken 32bits 33MHz PCI bus kan maximaal (32 / 8) * 33 = 133MB/s aan data transporteren. Wanneer we de overhead van gemiddeld 10% meerekenen (dit kan per merk/type chipset verschillen; bij nForce4 chipsets is dit relatief laag, soms minder dan 5% zelfs, bij SiS/VIA chipsets is deze iets hoger dan 10%), dan kun je in de praktijk gemiddeld genomen maximaal 110MB/s door zo'n PCI bus heen jagen. Met twee snelle harddisks à minimaal 55MB/s in RAID0 trek je in theorie de 32bits 33MHz PCI bus dus al vol. Het is dan grof gezegd zinloos om drie van zulke disken in RAID0 aan zo'n PCI bus te hangen. Let wel, dit is wanneer de onboard IDE controller daadwerkelijk aan de PCI bus hangt en wanneer je een losse PCI controller gebruikt. Veel onboard SATA/SCSI controllers hangen direct aan de southbridge, die dan aan een pijpje van 266MB/s à 2GB/s hangt, afhankelijk van het chipset.
Wanneer je sneller wilt gaan, dan is het verstandig om te kijken naar moederborden met een snellere PCI bus (en naar compatibele I/O controllers! 
). Dit is gewoonlijk wel in de specificaties van desbetreffend moederbord terug te vinden. De bandbreedtes van verschillende PCI bussen staan hieronder opgesomd:
- 32bits 33MHz PCI: (32 / 8) * 33 = 133MB/s
- 32bits 66MHz PCI: (32 / 8) * 66 = 266MB/s
- 64bits 66MHz PCI-X = (64 / 8) * 66 = 533MB/s
- 64bits 100MHz PCI-X = (64 / 8) * 100 = 800MB/s
- 64bits 133MHz PCI-X = (64 / 8) * 133 = 1066MB/s (1,04GB/s)
- 8bits 250MHz PCIe x1 = (8 / 8) * 250 = 250MB/s
- 32bits 250MHz PCIe x4 = (32 / 8) * 250 = 1000MB/s (0,976GB/s)
- 64bits 250MHz PCIe x8 = (64 / 8) * 250 = 2000MB/s (1,95GB/s)
De bandbreedtes van de verschillende I/O kanalen staan hieronder opgesomd:
- ATA33 / 66 / 100 / 133 = 33 / 66 / 100 / 133MB/s
- SATA / SATA II = 150 / 300MB/s
- Ultra Wide / Ultra2 / Ultra160 / Ultra320 / Ultra 640 SCSI = 40 / 80 / 160 / 320 / 640MB/s
- Fiber Channel SCSI = 800MB/s
Let wel: dit zijn dus de bandbreedtes
per kanaal. Je kunt 2 HDD's op een IDE/ATA kanaal aansluiten, maar dan moeten ze dus de bandbreedte delen. Datzelfde geldt voor SCSI kanalen, waar wel tot 15 harddisks per kanaal aangesloten kunnen worden. Per SATA kanaal kun je slechts 1 harddisk aansluiten, maar twéé SATA kanalen bieden wel een gezamelijke bandbreedte van 300MB/s. Vier SATA kanalen kunnen samen 600MB/s transporteren. In alle gevallen moet de PCI bus het uiteraard wel aankunnen.
De snellere PCI-X en PCIe bussen zijn vaak louter op Workstation/Server moederborden terug te vinden, dan weet je in ieder geval in welke richting je moet zoeken
Het kiezen van de juiste harddisk: maak gebruik van de bovenstaande informatie en kijk hier.
Een bekende vraag, vooral onder de gamers. De vidoekaart is een van de belangrijkste componenten voor een gamesysteem.
Het kiezen van een videokaart is niet zo simpel, door gewoon te denken 'de duurste is de beste' gooi je vaak veel te veel geld weg. Je PC presteert in games immers nog steeds vrij slecht met een P!!! 500MHz en een Radeon X800 Pro.
Het sleutelwoord is afstellen. Allereerst moet je jezelf de vraag stellen hoeveel je d'r aan wil uitgeven en wat je wil gaan doen. Dit laatste is nog niet zo makkelijk; hierbij moet je ook rekening houden met de rest van je systeem. Wil je op je oude PC een recente game spelen, zal je wat meer moeten upgraden dan je misschien eerder in gedachten gehad. Wat je kan doen bij het afstellen is simpelweg de aangeraden systeemeisen opzoeken van dat spel en dit als minimum beschouwen. Ik raad aan niet af te gaan op de minimum systeemeisen; je koopt immers nieuw spul, het is zonde dan voor een dubbeltje op de eerste rij te zitten. Het is niet verkeerd om er rekening mee te houden dat later spellen wellicht wat meer verwachten van je systeem en dus een wat snellere kaart te nemen.
Om er achter te komen of een videokaart wel goed presteert met jouw systeem zijn er verschillende sites; De 3dMark challange, waar veel verschillende systemen staan met verschillende videokaarten en de vele reviews te vinden op de frontpage.
Voor het vergelijken van videokaarten onderling is dit stuk van toepassing.
[
Voor 255% gewijzigd door
BalusC op 25-10-2006 09:42
. Reden: PD 9nn toegevoegd ]
:strip_icc():strip_exif()/u/13419/gradientt2.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/13964/crop66d0a93a33207_cropped.jpg?f=community)
).
Dit topic is gesloten.