FAQ Processors, Mobo's & Geheugen
Hoe bouw ik een PC?

Inhoud
Introductie
Welke voorzorgsmaatregelen neem ik?
De eerste stap: installatie moederbord
Installatie CPU en koeler
Plaatsen van geheugen
Insteekkaarten
Installatie harddisks
Aansluiten voeding
Een voorbeeld PC in opbouw
Introductie
In dit FAQdeel komen de PCbouw basics naar voren. Vrijwel alle aspecten waarmee de beginnende PCbouwer mee geconfronteerd kan worden wordt in dit topic beschreven. Uiteraard wordt hierbij ingegaan op het hardware aspect aangezien dat vrij universeel is (terwijl software voor een heleboel apparaten weliswaar hetzelfde principe volgt, er toch teveel diversiteit inzit). Deze howto is echter een online adviesguide: Tnet en GoT kunnen dus onmogelijk verantwoordelijk gehouden worden voor fouten die de gebruiker aan de PC aanricht. Voor de bouw van een AMD Athlon PC kun je hier terecht: Technische PMG FAQ: Hoe bouw ik een Athlon PC?
Terug naar boven
Welke voorzorgsmaatregelen neem ik?
Het bouwen van een computer heeft veel weg van het bouwen met Lego. Met dat verschil dat hardware ontzettend veel duurder is en kapot kan gaan, t is dus geen speelgoed. Statische elektriciteit die iedereen kan opwekken (bv met een kunststof trui) kan met een klein vonkje iedere chip voorgoed ruineren. Het is dus altijd zaak om te ontladen voordat er ook maar 1 onderdeel wordt aangeraakt. Hiervoor dient men zich te aarden. Dit aarden is niets meer dan het in contact komen met de massa (de aarde). Iedere verwarmingsbuis (mits niet geïsoleerd met verf oid) of kraan voldoet aan de eisen om te ontladen. Een betere ontaarding kan worden verkregen door de PCvoeding paradoxaal genoeg aan te sluiten op het lichtnet. Indien de PC op een geaard stopcontact (grote stekker met clipjes aan de zijkanten) is aangesloten is de kast automatisch ook geaard, zodat ieder contact met de kast ontlaadt. Bouwen aan een PC is daarom 1 van de weinige ingrepen in elektrische apparaten die men bij voorkeur met een aangesloten stekker uitvoert.

Overigens creëren stofzuigers of haardrogers ook statische ladingen in lucht. Het schoonzuigen of blazen van een PC met deze apparaten is daarom een behoorlijk risico.
Terug naar boven
De eerste stap: installatie moederbord

Dit is een Abit BH6 slot1 bord met de 440BX chipset. Natuurlijk zijn er oneindig veel varianten te verkrijgen, alleen is dit zeg maar een voorbeeld van een typische layout. Meestal hebben borden nu ipv een slot een socket.
Vrijwel alle onderdelen worden aan het moederbord gekoppeld zodat de logische eerste stap de montage van het moederbord is. De huidige standaard is de ATX-form factor met als meest opvallende kenmerk: de CPU-socket altijd rechts van de AGP-poort zit ipv onder. In principe kan het moederbord op slechts 1 manier in de kast worden geplaatst. In de kast zitten reeds voorgeboorde plaatsen waar schroeven geplaatst kunnen worden. In de kast worden busjes (schroef waarin een andere schroef geplaatst kan worden) op de juiste manier geplaatst waarna het moederbord eroverheen wordt gelegd. Na het vastzetten bevindt het moederbord zich op ongeveer 5 mm afstand van de kast.
Note: let erop dat niet ieder gat van de kast hoeft te corresponderen met een gat bij het mobo: indien er geen schroefgat bijpast op het mobo, zal de bus tegen het mobo aanzitten en sluiting veroorzaken.
Bij de kast horen een aantal LEDjes en knopjes (reset, aan en uit), deze moeten dan worden aangesloten op het moederbord (daarvoor zijn de pinnetjes linksonder). In de handleiding van het moederbord/kast staat aangegeven welke kabel op welke plaats hoort. In de praktijk komt het neer op enig experimenteerwerk totdat alle LEDjes en knopje naar behoren werken (bij verkeerd aansluiten zal de betreffende LED nooit oplichten). Aangezien na aansluiting van de ATX-voedingskabel aan het moederbord er een spanning gaat lopen over het bord, wordt aangeraden de voedingkabel als laatste aan te sluiten (indien tijdens de overige montage een schroefje verkeerd valt, kán dat een probleem opleveren).
Terug naar boven
Installatie CPU en koeler
In het hieronder beschreven geval is de installatie van de CPU in de socket vrij eenvoudig: doordat deze op de socket->slot converter geplaatst kan worden kan ik zoiets op mijn gemak ergens in de kroeg uitvoeren.
Allereerst zal de hendel moeten worden opgehaald, opdat de socket open is. De CPU kan slechts op 1 manier in de ZIF (Zero Insertion Force) worden gestoken. In 1 of 2 hoeken van het pinnenrooster van de CPU ontbreken pinnen, net zoals er in het socket gaatjes ontbreken daarvoor. Na het naar beneden plaatsen van de hendel (geheel plat) zit de CPU goed aangesloten en muurvast.


Het omhalen van de hendel: dat kan enigszins redelijk veel kracht kosten, maar forceer niets.
Indien een nieuwe koeler wordt geplaatst, valt waarschijnlijk op dat er een soort roze of witte sticker op het koeloppervlak zit, met daaroverheen soms een stukje folie. Deze sticker verzorgt betere warmtegeleiding dus verwijdering daarvan is niet nuttig. De folie moet je er echter wel afhalen omdat dat juist isoleert (stickerbeschermlaag). Als je het laat zitten kan dat oververhitting doorbranden van de processor veroorzaken. Indien de koeler meerdere keren geplaatst wordt is de sticker niet meer werkzaam. Het kan dan zaak zijn deze sticker met wasbenzine oid te verwijderen en dan een verse laag koelpasta aan te brengen (verkrijgbaar bij de betere PC-boer). Dit uiteraard bij herhaald plaatsen van de koeler cq fanatiek overklokken.

Indien het socket op het moederbord geplaatst is (en dus geen converterkaart nodig is), dan kan men dezelfde handelingen uitvoeren. Bovenstaande foto laat zien dat er geen wezenlijk verschil is.

Ook de koeler past op slechts 1 manier op de socket/CPU. De koeler heeft een stalen beugel die om de socket heen geplaatst moet worden. Daarvoor wordt 1 van de uiteinden om een clipje op/naast de socket geplaatst en vervolgens de andere kant gedaan. Dat laatste clipje spannen is niet zo makkelijk als het lijkt, de stalen clip zal onder behoorlijke spanning moeten komen staan, zodat deze de koeler goed op de CPU drukt. Indien deze handeling niet met het nodige beleid wordt uitgevoerd, kan de CPU onherstelbaar worden beschadigd!. Gebruik voor het vastzetten van de clip van de ventilator een zogenaamde dopschroevendraaier om de veerclip omlaag te drukken, deze moet over het lipje van de veerclip passen en voorkomt dat je uitschiet. Bij gebruik van een schroevendraaier bestaat de mogelijkheid dat je uitschiet en spoortjes op het moederbord beschadigd. Je zal niet de eerste zijn die dat overkomt. Leg een dik stukje karton op het moederbord als je de clip vastzet.

In mijn geval was dus nog controle achteraf mogelijk door simpelweg langs de zijkant te kijken om te zien of de koeler de CPU idd volledig raakt.
Nu kan ik de CPU + slotconverter eenvoudig op het moederbord prikken (alsof het een slot1 CPU was) en de voeding van de koeler aansluiten op het moederbord. In de handleiding van het moederbord staat aangegeven waar deze zich op het bord bevindt.
Aangezien vrijwel alle verkochte CPUs al socket formaat zijn, kan bovenstaand verhaal worden toegepast op het moederbord socket ipv de converter socket.
Terug naar boven
Plaatsen van geheugen

Het geheugen kan eenvoudig op de geheugenbank worden geprikt. Let erbij op dat de geheugenDIMM (Dual Inline Memory Module) daarbij inderdaad voldoet aan de eisen van de geheugenbank aangezien niet alle modellen geheugen zomaar worden geaccepteerd.
Begin bij voorkeur met het plaatsen in geheugenbank 1. Plaats de geheugenbank in de goede oriëntatie aangezien je niet de eerste bent die de DIMM verkeerd om plaatst. Een 2-tal palletjes en inkepingen op de DIMM geven weer hoe die moet passen (zie foto). De aan weerskanten klemmen kunnen dan naar binnen worden geplaatst opdat de DIMM vastzit. Pas zodra de klem in de opening van de zijkant van de DIMM zit, zit de DIMM goed (zodra deze klem dus niet in de opening zit, is het zaak de DIMM beter in de bank te proppen.

Voor de duidelijkheid: DDR verschilt dus ook fysiek van SDRAM, ipv 168 pins is DDR 182 pins geheugen en dientengevolge is de bank ietsje langer, zoals bovenstaande foto laat zien.
Terug naar boven
Insteekkaarten

Net als bij Lego kan je verschillende onderdelen/opties er voor de PC bijkopen. In tegenstelling tot andere elektronica heeft de PC daarvoor uitbreidingssleuven, waar deze uitbreidingskaarten ingestoken kunnen worden. Afhankelijk van de benodigde capaciteiten zijn er verschillende sleuven: AGP (voor de videomonsters, altijd slechts 1 bruin slot), PCI (gangbare standaardbus, 3 tot 6 witte sloten) en voorheen ISA (voor oudere modems, geluidskaarten en netwerkkaarten, 1 lang zwart slot). ISA is op dit moment in rap tempo aan het verdwijnen van de markt. AMR & CNR zijn nieuwe sloten die voor eenvoudige uitbreidingen zoals modems gangbaar worden, maar aangezien deze op de Nederlandse markt vrijwel niet voorkomen, kunnen we ons beperken tot ISA, PCI en AGP.
Het is slechts zaak om de juiste kaart in bijpassende sleuf te stoppen. Hierbij moet de ijzeren zijkant precies aansluiten aan de opening van de kast (hiervoor is uiteraard de bijbehorende kastklep verwijdert). Na enigszins gecontroleerd (misschien enige kracht voor nodig) de kaart te hebben aangeduwd zou het schroefgat van de ijzeren zijkant de bijbehorende schroefgat van de kast moeten raken. In dat geval is de kaart adequate geïnstalleerd. Schroef deze kaart GOED vast aangezien bij het aansluiten van de bekabeling (bv de monitor) de kaart er nog wel s uit het slot kan springen. In dat geval start de PC niet goed op: probeer in GEEN geval de kaart terug te plaatsen als de PC aanstaat.

Zo, nu zijn alle insteekkaarten in het systeem tenminste geïnstalleerd . Nu komen de andere dingen tevoorschijn: De Drives.
Terug naar boven
Installatie harddisks

Iedere computer heeft een vaste schrijf nodig om te functioneren. Op deze schijf staat alle data die bewaard moet blijven, zoals de documenten, maar ook het OS. Om de HD aan te sturen is een interface met het moederbord nodig. Hiervoor is de IDE-standaard ontwikkeld. Op dit moment zijn alle IDE-schijven Ultra DMA Compatibel. UDMA 33/66 en 100 (het getal slaat op de theoretische doorvoer in MB/s) zijn inmiddels op de markt gebracht. UDMA 33 heeft een 40polige kabel nodig om aangesloten te worden, bij hogere snelheden treedt verlies in signaal op. Om deze signalen af te schermen zijn tegenwoordig 80-polige voor UDMA 66 en 100 gangbaar. Deze zijn dan wel volledig compatibel met lagere standaarden. UDMA 33 schijven op UDMA 100 controllers of andersom is dus nog steeds mogelijk (alhoewel het systeem op de laagste stabiele snelheid gaat draaien.
Indien 1 HD wordt geïnstalleerd hoeft men slechts de kabel goed aan te sluiten. Het is echter mogelijk om 2 HDs aan 1 kabel te koppelen. Hiervoor zal men wel met de harde schijven moeten afspreken welke schijf wat doet, aangezien de PC geen 2 identieke schijven kan aansturen. Hiervoor zijn jumpersettings op de HD aangebracht.
De harde schijf die de hoogste prioriteit moet hebben (waar het OS op moet komen) moet men met de jumpers als MASTER instellen. De andere schijf moet dan als SLAVE functioneren opdat deze aangesproken kan worden, deze jumpersetting moet men dus op slave plaatsen. Welke Jumper-settings op de HD overeenkomen met de juiste toestand staat altijd op de harde schijf beschreven. Indien er dus 1 HD aanwezig is, kan (let dus op kán) men de jumper verwijderen (niet kwijtraken!). tip: plakbandje doet wonderen: Plak de jumper ergens aan de HD vast .

De volgende stap is het aansluiten van de 40polige HD-kabel aan het moederbord. Indien deze verkeerd aangesloten wordt, zal de HD natuurlijk nooit werken. Tegenwoordig wordt op de kabel een hobbel gemaakt die alleen specifiek op de HD past (en dus nooit verkeerd om kan zitten). Een ander leidraad is de kabel zelf. 1 van de zijkanten is rood geschilderd opdat deze kant herkenbaar blijft. Nu is het zaak om op de HD de eerste pool te vinden (aangegeven, maar wel ff zoeken (pool 1&2 aan de ene kant, pool 39&40 aan de andere)). Indien men zorgt dat de rode kant bij pool 1 op de HD en op pool 1 op het moederbord aansluit, dan zit de kabel dus ook goed aangesloten. Let erop dat de Primaire controller op het moederbord wordt aangesloten op de HDs, aangezien de computer alleen de primaire controller aanspreekt voor het OS.

Er is dus een secundaire controller aanwezig waar eventueel nog eens 2 apparaten aangesloten kunnen worden, zoals meer HDs, CD-ROM (DVD)of CD Branders. Deze moeten ook dan met elkaar op de kabel samenwerken met Master/Slave principes.
In het BIOS van de computer kan men de HDs aanmelden als zijnde aanwezige Hardware. Daarvoor moet men de bios-optie autodetect HD moeten doen en de juiste instelling die dan gevonden wordt bevestigen. Het BIOS kan mooi laten zien of de HD idd op de juiste controller als juiste apparaat (master/slave) is ingesteld. Na het verlaten van het BIOS kan de HD worden aangesproken door de computer/gebruiker.
De floppy-drive behoeft ook een kabel, welke anders is dan de standaard HD kabels. De kabel moet men gewoon aansluiten op de drive en op het mobo, daarbij de juiste kant in aanmerking nemend. Indien de floppy-drive verkeerd om wordt aangesloten herkent men dit direct bij het aanzetten van de Computer: het floppy-drive LEDje blijft branden.
Indien een Cd-speler op deze manier is geïnstalleerd (of als stand-alone iig al goed is aangesloten) zou men nog kunnen overwegen deze aan de geluidskaart te koppelen. Het voordeel is dat audio-CDs direct kunnen worden afgespeeld op de computer. Hiervoor zal een special vierpolig kabeltje tussen de Cd-romspeler en de bijbehorende Cd-in plug op de geluidskaart gekoppeld moeten worden. (als het niet direct werkt zou ff een aantal mogelijk identiek uitziende pluggen uitgeprobeerd moeten worden). t Is een kleine moeite maar wel een groot plezier.

Nu zowel de insteekkaarten als de drives juist zijn aangesloten wordt het tijd om deze goed te gaan inbouwen. Indien het noodzakelijk is de voeding eerst aan te sluiten omdat deze aansluitpunten na montage onbereikbaar worden, zou men dat eerst kunnen doen. Anders monteert men de drives in de drive-houders goed vast en sluit deze pas als laatste aan. Zorg er iig voor dat de HDs en Cdroms goed vast zitten aangezien in deze apparaten bewegende onderdelen zitten die definitief kapot kunnen gaan. Overigens kan men HDs meestal probleemloos op hun kant monteren.

Terug naar boven
Aansluiten voeding
Het grote moment is gekomen: het aansluiten van de voedingskabels De kabels die uit de voedingsunit komen hebben verschillende lengten en maten. In de tekening staat globaal weergegeven welke maten bij welke apparaten horen. De voedingsstekkers passen er op slechts 1 manier in, dus kan er weinig misgaan. Het zal even proberen zijn om alle HDD-voedingskabels aan alle HDs en CD-roms aan te sluiten, maar uiteindelijk is dat mogelijk. De ATX-voeding kan dan als laatste aangesloten worden op het moederbord en dan zijn alle wezenlijke aansluitingen voltooid.

Let op: indien de ATX-voeding is aangesloten loopt er reeds stroom door het moederbord, kortsluiting etc is dus mogelijk. Ook worden condensatoren opgeladen op het bord, dus is verwijdering van de ATX-voeding geen garantie dat er geen sluiting kan plaatsvinden. Het beste is altijd de ATX-voedingskabel van het moederbord ontkoppelen en dan de powerknop in te drukken. Het bord zal dan de condensatoren ontladen en er dan pas achter komen dat er geen voeding aangesloten is. Dan kan er weer veilig worden gewerkt met het mobo.

Na koppelen met de overige apparaten (monitor, muis en toetsenbord) zou de PC probleemloos moeten opstarten.
Indien er niets gebeurt: controleer dan of de voedingen aangesloten zijn en de kast goed aangesloten is aan het moederbord (aangezien dit de dingen zijn die zorgen dat de PC uberhaupt aangaat).
Indien de PC opstart en daarbij piepjes maakt, dan zou men in de handleiding van het moederbord moeten opzoeken wat dat betekent. Meestal is dat een niet volledige plaatsing van het geheugen, CPU of videokaart.
PC levert beeld en het is mogelijk om in het bios te komen, verder niets: De HDs zijn niet goed aangesloten, controleer mbv BIOS autodetect HDs of de HDs idd aangesloten zijn of niet. Controleer aub ook of de floppy goed aangesloten is.
Indien de PC goed opstart en een bootflop vraagt, dan is de PC adequaat in elkaar gezet. Het plaatsen van een boot-flop en vervolgens het van stal halen van een Windows/Linux CD is het begin van een ander verhaal: het installeren van een OS. Hier houdt de PC-bouw FAQ dan wel op.
Terug naar boven
Een voorbeeld PC in opbouw
Voor deze gelegenheid heb ik mijn PC vrijwel volledig uit elkaar gehaald om deze daarna weer in elkaar te schroeven. De onderdelen zijn in dit voorbeeld vrij specifiek, maar de basisregels/concepten zijn voor de constructie van iedere PC toepasbaar. Ik zal de gebruikte hardware in het kort opnoemen (in aanmerking nemend dat het een complete zelfbouw-PC is):
- CPU (processor): Intel Pentium!!! 800E (incl. Socket370 -> Slot1 converter)
- Moederbord: Abit BH6 rev 1.01 (Intel BX chipset
- Videokaart: Ati radeon 64 Mb DDR OEM ViVo
- Geheugen: 128 Mb PC100 SDRAM (2 x)
- Geluidskaart: Soundblaster Live! & Soundblaster 2.0 voor de 8bit ISA
- Harde schijf: Quantum Fireball 12.8 Mb & Quantum Atlantis 60 Mb (2 x)
- Netwerkkaart: OEMkaartje van om de hoek
- DVD - ROM-drive Pioneer 106S (16 x 40) IDE
- CDROM drive Plextor ultraplex 40xSCSI
- CD-brander Plextor plexwriter 4 x 2 x 20 SCSI
- SCSI-kaart Symbios 895 oid
- Floppy-drive Samsung floppy-drive
- Kast Aopen desktop model
Het systeem draait 2.3 Mkeys/s voor DPC en 3Dmark2001=2750
Me dankt pier, pokkenoise (voor een zorgvuldige debug), daniel (voor de fotos van het socketbord en DDR-DIMM).
Terug naar boven
[ Voor 220% gewijzigd door BalusC op 04-10-2004 10:10 . Reden: layout + pics ]