Technische laptop documentatie

[Laurent]

CSL: Technische laptop documentatie versie 1.1/28022004 CSL technische laptop documentatie De laatste tijd is een notebook niet meer weg te denken in het bedrijfsleven, maar ook niet bij de hobbyist. Net als bij de desktop PC zijn er duizenden types notebooks op de markt in alle soorten en maten. Vele mensen wensen om wat langer te werken met de accu, terwijl andere mensen altijd de laptop aansluiten op het lichtnet. Deze keuze maakt een wereld van verschil bij de keuze van een notebook. Als je graag lang wilt werken met de accu zal je een model moeten nemen met een processor die weinig energie verbruikt. Mensen die graag een stille notebook willen hebben willen vaak een notebook waarbij de CPU weinig hitte stookt. Dit zijn maar twee van de vele factoren die bij het kopen van een laptop een rol speelt. Termen De processor bepaalt voor een groot deel hoe lang je met je accu kan werken en de snelheid van je notebook. Hoe sneller, hoe warmer wordt vaak gezegd. Om mobile processors toch goed te laten presteren als het nodig is en toch voor de reizigers interessant te maken hebben o.a. AMD en Intel verschillende features geïntroduceert. Hier is een lijstje van al deze features met zijn kenmerken en functies: • Speedstep: Een hele bekende onder de Tweakers. Het Speedstep systeem detecteerd of de notebook is aangesloten op het lichtnet of werkt met de batterij. Als de batterij in gebruik is, en je CPU usage is laag, wordt de CPU teruggeclockt en het voltage wordt ook teruggeschroefd. Als je vervolgens weer je CPU intensief gebruikt, draait de CPU weer op de volle snelheid. Bij de Pentium-M gaat dit vaak tot de 600MHz. • Powernow!: AMD's concurent van het Speedstep systeem. Door elke seconde het voltage en de kloksnelheid aan te passen is het mogelijk om langer te werken met je accu. Ook op AC stroom werkt Powernow, met als voordeel dat de CPU FAN wat minder toeren hoeft te maken dankzij de lagere CPU temperatuur. Deze technologie is o.a. verwerkt in de AMD Mobile Duron en mobile XP processor. • Quickstart: Als de CPU een tijdje niet in gebruik is, wordt het stroomverbruik teruggedrongen. Zodra je even niks doet in Word wordt het stroomgebruik teruggebracht waardoor de CPU nog maar 0.5W gebruikt. Hier komt de naam quickstart vandaan; Zodra je weer iets doet is de CPU weer teruggebracht, alsof er niks gebeurd is. • IMVP (Intel Mobile Voltage Positiioning): Als de CPU 100% gebruikt wordt wordt het voltage verlaagd. Komt ongeveer overeen met het Speedstep princiepe dus, alleen is dit bij full load. Hierdoor is het voltage van je Mobile CPU meestal verschillend per meting. Door het voltage van 1,3V terug te schroeven naar 1,2V b.v. is er minder verschil in stroomverbruik met het verschillend gebruik. Hiervan zijn inmiddels al vier versies van toegepast. In de Pentium M processor zit de laatste versie verwerkt. • Deeper sleep: De standby stand szal wel een bekend princiepe zijn bij de Twaekers. Bij Deeper Sleep gaat het net iets verder; in standby mode wordt het core voltage teruggeschroeft naar 1V. De omschakeling van sleep naar deeper sleep mode neemt maar enkele honderden microseconden in beslag. Om naar deeper sleep te schakelen moet het systeem eerst in sleep stand staan. De sleepstand is dus min of meer een tussenschakel. • Low Volt en Ultra Low Volt: OOk wel LV en ULV genoemd. Geïntroduceert ten tijde van de mobile Pentium III. Hierbij gaat het om aparte CPU's speciaal gemaakt voor tablet PC's en ultra-dunne notebook's. Intel houdt zich momenteel nog steeds bezig met LV en ULV CPU's; er is b.v. een LV familie van de P-M. • Dynamic Execution Technology: Gebruikt bij o.a. de mobile Pentium III en de Celeron processor. Deze feature zou de performance van alle 32-bit applicaties moeten verhogen door optimalisatie. • "Quantispeed" technologie: Door AMD is deze term in het leven geroepen. Kort door de bocht betekent dit dat de CPU veel dingen in een kloktik doet, waardoor de CPU beter presteert op een lage kloksnelheid. • Micro-Ops fusion: Een term in het leven geroepen door Intel bij de introductie van de Pentium-M Banias processor. Intel heeft dit hele princiepe uitgebreid, met plaatjes en al, uitgelegd op haar website. Vandaar verwijs ik je naar deze pagina • Micro PGA and BGA Packaging: Extra kleine packages die zorgen voor extra kleine en dunne notebooks. Overige termen: • P-M, P3-M en PIV-M: Dit zijn veel gebruikte afkortingen van de Pentium-M (gebruikt bij het Centrino platform), Pentium 3 mobile en Pentium 4 mobile. • Banias en Dothan: Twee core namen van de P-M familie. Voor meer informatie, zie De Dothan en de Banias. Informatie mobile CPUs XP-M en de mobile Duron AMD's populairste mobile processor op dit moment is de XP-M. Deze CPU mag het opnemen tegen de P4-M processor. Door een hoge IPC en een lage prijs is zijn ook de mobile processors van AMD erg in trek bij gamers. De XP-M en de Duron gebruiken een extra kleine package, werken op een lagere spanning en gebruiken Powernow. Ook de AMD's gebruiken een hoge IPC. Om toch makkelijk CPU's te vergelijken wordt vaak de PR (public rating)gebruikt, zo presteert een 2400+ (2,0GHz) op het zelfde niveau als een 2,4GHz Pentium IV. Deze methode is niet waterdicht, het beste is dus nog om af te gaan op benchmarks. Voor de Duron modellen is er geen rating. Van de XP-M processor zijn er versies met de Barton core en de Thoroughbred core verkrijgbaar. Het grote verschil tussen de Barton t.o.v. de Thoroughbred is de verdubbeling van het L2 cache. De Duron is een leuke concurent van de Celeron, de Duron beschikt wel over een power-saving methode (powernow!), dit maakt de Duron iets aantrekkelijker. De Athlon4 is de voorloper van de XP-M, de athlon4 gebruikt nog de Palomino core, waar de XP-M gebruik maakt van de Barton en de Thoroughbred cores. Ook de socket is iets veranderd. Modellen: Duron: 600, 700, 800, 900 (Spitfire) - 800,850,900,950,1000 (Morgan) Athlon 4: 850, 900, 950, 1.0GHz, 1.1GHz, 1.2GHz, 1400+, 1500+, 1600+ Athlon XP-M: 1400+, 1500+, 1600+, 1700+, 1800+, 2200+, 2400+, 2500+. Hiervan bestaan er van de 1800+, 2200+ en 2500+ Barton modellen. Chipset: O.a. VIA's KN400, KT266A, Sis' SiSM741. Informatie fabrikant: Mobile AMD Duron, AMD Athlon XP-M, Mobile Athlon 4 Gerelateerde link: Mobile Athlon XP with Geforce4 Go420 and VIA KT266A (THG) Mobile Athlon 64 AMD's nieuwe paradepaardje op het gebied van mobile processors. Deze nieuwe CPUs hebben opnieuw veel weg van de desktop variant, de desktop variant heeft zelfs Powernow! maar dan onder een andere naam (Cool & Quiet). Deze CPU's gebruiken een PR om zich te laten vergelijken met andere processors. De CPU's verstoken aardig wat hitte, maar d.m.v. Powernow! kan het verschil oplopen tot 29%. De 3200+ en de 3000+ verstoken beiden b.v. 81.W en met Powernow wordt dit terugedrongen tot 19W. Modellen: 3200+, 3000+ Chipset: O.a. de VIA K8T800, zie ook Wat past bij elkaar?. Informatie fabrikant: AMD Athlon 64 for Notebooks Gerelateerde link: Toms Hardware Guide test een Athlon64 notebook. Mobile Celeron Dit is misschien wel de familie die het tot nu toe het langst heeft volgehouden op het CPU gebied. De mobile Celerons werden geïntroduceerd in April 2000. In het begin bevatte de mobile celeron 128KB L2 cache en 16KB L1. FSB snelheden variëren van 100Mhz tot 400MHz. De Mobile Celerons zijn vrij goedkoop, dat maakt het interessant voor mensen die een laptop nemen om alleen zo nu en dan wat te internetten. Helaas moet de Celeron familie functies als Speedstep missen. Wel heeft de Celeron de quickstart en deep sleep functie. De LV modellen draaien op 1.35V en de ULV modellen op 1.15V. Deze laatste twee zijn alleen beschikbaar in BGA2 packages. In October 2001 werden de 133FSB modellen op de markt gebracht. Modellen: 450-900MHz (0,18 micron) 400 MHz FSB: 2.50 GHz, 2.40 GHz, 2.20 GHz, 2 GHz, 1.80 GHz, 1.70 Ghz, 1.60 GHz, 1.50 GHz, 1.40 GHz, 1.26 GHz (0,13 micron) 133 MHz FSB: 1.33 GHz, 1.20 GHz, 1.13 GHz, 1.06 GHz (0,13 micron) Low Volt: 866 MHz, 733 MHz (133 MHz FSB), 650 MHz (0.13 Micron) - 600MHz, 500MHz, 400MHz (0,18 micron) Ultra Low Voltage: 800 MHz, 733 MHz, 700 MHz, 650 MHz (0.13 Micron) - 600MHz, 500MHz (0.18 micron) Intel Chipsets: Intel® 440ZX, 440MX, 815EM, 830MP, 830M, 830MG, 852GM Informatie fabrikant: Mobile Intel® Celeron® Processor Mobile P4 en P4-M Er zijn twee modellen; de mobile Pentium 4 en de P4-M. De mobile Pentium 4 is niets meer dan een desktop Pentium 4 met features als Speedstep die je kan gebruiken in notebooks (vandaar mobile). De mobile Pentium 4 modellen beschikken dan ook over features zoals HyperThreading. De P4-M (mobile Pentium 4-M) gebruikt naast die features ook nog een laag voltage en produceert een stuk minder warmte. Voor mensen die bijna altijd de laptop aansluiten op het lichtnet is een desktop Pentium 4 omgebouwd tot mobile een interessante keuze. Voor de reizigers is een P4-M interessanter, deze gebruikt een stuk minder stroom. Modellen: 400FSB, P4-M: 2.60 GHz, 2.50 GHz, 2.40 GHz, 2.20 GHz, 2.0 GHz, 1.80 GHz, 1.70 GHz, 1.60 GHz, 1.50 GHz, 1.40 GHz (mobile) P4: o.a. 3.20 GHz, 3.06 GHz, 2.80 GHz, 2.66 GHz, zie ook: mobile Pentium 4 (HTT) en Processor Specs. Chipset: Intel® 852GME Chipset, Intel® 852PM Chipset, Mobile Intel® 845 Chipset Family Informatie fabrikant: Mobile Intel® Pentium® 4 processor, Mobile Intel® Pentium® 4 Processor - M Pentium-M Intel's paradepaardje op het gebied van mobile processors. De Pentium-M reeks is geïntroduceert met het Centrino platform in het eerste kwartaal van 2003. Meer over het Centrino platform zelf kan je onder dit stukje vinden. De eerste Pentium-M processor is gebaseerd op de Banias core. Bewapend met een hele reeks aan features waaronder de laatste versie van Speedstep en IMVP werd deze CPU ter leven gebracht. Deze CPU is geen gemodificeerde desktop processor, in tegenstelling tot bijna alle andere mobile CPU's (XP-M, P4-M). De CPU presteert goed op een lage kloksnelheid door de hoge IPC (instructions per clock); hij doet meer in één kloktik. Dit is dus ook de reden waarom een 1,6GHz P-M met gemak beter presteert dan een 2,2GHz desktop P4 processor. De standaard Pentium-M processor werkt al op een laag voltage, maar er zijn ook LV en ULV modellen van op de markt. Voor de Pentium-M chipsets hebben o.a. ALi, SiS en ATi een licentie. Met Speedstep draait de CPU minimaal 600MHz en is het voltage minimaal zo rond de 0,956V voor de normale modellen. De ULV modellen gaan nog een stapje lager en draaien 600MHz met 0,844V. De maximale spanningen en warmteproductie zijn te vinden in [url=#specs]dit[/url] stuk van de FAQ. Modellen: 1.70 GHz, 1.60 GHz, 1.50 GHz, 1.40 GHz, 1.30 GHz Low Volt: 1.20 GHz, 1.10 GHz Ultra Low Volt:1 GHz, 900 MHz (0.13m) Informatie fabrikant: Intel® Pentium® M processor Het Centrino platform In Maart 2003 is het Centrino platform officieel geintroduceerd. Intel's Centrino architectuur is speciaal gemaakt voor tablet PC's en laptops. Bij de Centrino wordt de 855 chipset gebruikt van Intel. Deze is te verkrijgen in verschillende smaken. De GM(E) versie heeft een intergrated Intel GPU en de PM zie je in combinatie met een onboard GPU. Bij het Centrino platform zijn een paar dingen betrokken, waaronder: [list]• De Pentium-M CPU • Een Intel 85x chipset • Een Intel PRO/Wireless WLAN adapter[/list]Als een notebook deze drie onderdelen niet heeft, mag de notebook zich niet laten verkopen met de Centrino naam. Chipset: Intel® 855 Chipset Family Gerelateerde link: Introductie Intel Centrino - een mobiel platform. Informatie fabrikant: Intel® Centrino Mobile Technology Gerelateerd topic: [rml][ Laptops] Het Pentium-M/Centrino topic[/rml] Een overzichtje Fabrikant Type1 Snelheden PS2 Extra features Intel Pentium 4 2.4-3.2GHz FSB533. Hyperthreading, Deeper Sleep Intel Pentium 4M 1.4-2.6GHz FSB400. Deeper sleep, lager voltage, lagere warmteproductie t.o.v. de desktop CPU Intel Celeron 0.4-2.5GHz FSB 100-400. (U)LV modellen (mPGA en mBGA), QuickStart Intel Pentium M 0.9-1.7GHz FSB400, IMVP, Deeper Sleep, DET, Quickstart, Micro-Fusion, LV & ULV modellen AMD AMD Athlon XP 1200-1867MHz FSB266 Quantispeed, 3dnow!, zijn ook Barton modellen van, LV & ULV modellen AMD Duron 0.6-1.0GHz FSB200, Powernow! AMD Athlon 64 2.0-? FSB800, Quantispeed, AMD64 1 Het betreffen hier allemaal mobile processors. 2 Powersaving: het gebruik van Speedstep/Powernow! Een technisch overzicht Hier is een lijstje van alle technische gegevens. Om de CPU's te vergelijken is het 2.2GHz model gebruikt. Deze presteert ongeveer gelijk aan een 1.4GHz Pentium-M. CPU Package FSB MP L2 Voltage Max. warmte productie Maimum temp. P-M 1.7GHz FC-PGA2 100MHz 17.0 1024KB 1.484/0.956V 24.5W 100°C Pentium4 3,06GHz PPGA 133MHz 23 512KB 1.525V 70.0W 100°C Athlon64-M 3000+ O-Micro-PGA 200MHz 10.0 1024KB 1.50 V/1.10 V 81.5W ?°C P4-M 2.2GHz Micro-FCPGA 100MHz 22.0 512KB 1.3/1.2V 30.0W 100°C P4A 2.2GHz (desktop) FC-PGA2 100MHz 22.0 512KB 1.525V 57.1W 70°C Celeron-M 2.2GHz PPGA 100MHz 22.0 256KB 1.3V 35.0W 100°C P-M 1.6GHz FC-PGA2 100MHz 16.0 1024KB 1.484/0.956V 24.5W 100°C P-M 1.5GHz FC-PGA2 100MHz 15.0 1024KB 1.484/0,956V 24.5W 100°C XP-M 2500+/1,83GHz FC-PGA2 166MHz 11.0 512KB 1.575/1.45V 35.0W ?°C P-M 900MHz LV FC-BGA2 100MHz 9.0 1024KB 1.004/? 7W 100°C XP-M 1700+ / 1,47GHz LV mPGA 133MHz 11.0 512KB 1.25/1.05V 25.0W ?°C Zie ook: • Processor Spec Finder (Intel) • Processor Electrical Specifications (incl. desktop processors) De Dothan en de Banias De Pentium-M processors, die je in Centrino notebooks kan vinden, die op dit moment op de markt zijn zijn uitgerust met de Banias core. De Dothan is daarvan de opvolger. In het eerste kwartaal van 2004 komen de eerste Dothan processors op de markt. Deze beschikken over 2MB L2 cache en gaan in het begin draaien op kloksnelheden van 1,6 1,7 en 1,8GHz. In het derde kwartaal 2004 komt er nog een 2GHz en 1,5GHz versie uit. Ook zal de Dothan beschikken over wat extra features waardoor de aanvoer van gegevens naar het cache-geheugen en het beheer van het register een stuk efficiënter zal gaan. Naast deze veranderingen wordt de Dothan core ook gebakken met een 0,09 micron proces. Om de 1,6 en 1,7GHz Dothan processors te onderscheiden van de Banias varianten zal er een A bij komen te staan. De Pentium-M 1,7A is dus de Dothan en de Pentium-M 1,7 de Banias. Meer informatie over Intel's plannen met de Dothan (waaronder ook de mobile presscot) voor 2004 kan je in het volgende artikel vinden: Overzicht: mobiele processors in 2004. Het upgraden van een notebook Het is wel bekend dat het vrij moeilijk is bij een laptop componenten te upgraden. Zo zitten de GPU en de NIC vaak onboard. Toch is het niet verkeerd om wat extra hardeschijfruimte te nemen. Processor Bij processors is het een ander verhaal. Er zijn vele packages, waarvan er maar weinig voor de gebruiker makkelijk te veranderen is. Dit is de mPGA, die o.a. gebruikt wordt bij de mobile Athlon XP. Toch zijn de processors vaak moeilijk te krijgen. Meestal is het het beste contact op te nemen met je leverancier of de fabrikant voordat je eraan begint. Wil je toch zelf klussen; o.a. de Duitse Alternate verkoopt mobile processors. Geheugen Ook niet onbelangrijk, het geheugen. Deze is vaak nog wel het makkelijkste te upgraden. Laptops gebruiken SO-DIMM geheugen dat extra klein is. Dit is bij veel winkels wel te koop. Hoeveel geheugen je maximaal in je laptop kunt doen, is afhankelijk van de chipset. Hier gaat eigenlijk hetzelfde verhaaltje op als bij de desktop processors, je zal alleen zelf de specificaties van je chipset op moeten zoeken bij b.v. Intel. Al is er ook een makkelijke methode, vaak biedt n.l. het zoeken op '{LAPTOP_TYPE} memory' bij Google al uitkomst. HardDisk Veel laptops gebruikt 2,5" Het proppen van een 3,5" desktop HD in een laptop gaat simpelweg niet, de 2,5" HD's hebben een andere aansluiting. 2,5" HD's zijn te vinden in de pricewatch. Om 2,5" HD's aan te sluiten op je desktop PC zijn er convertertjes op de markt. Ook zijn er pinouts van verkrijgbaar. Zie hiervoor ook dit topic. Het scherm Als je een mooie notebook koopt is het natuurlijk een mooie afknapper als het blijkt dat je het scherm helemaal niet mooi vindt. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je notebook 1400x1050 draait op een 15" scherm. Vaak staat er bij de gegevens van de notebook geen resolutie, maar een afkorting. Hier is een lijstje met de resoluties bij de veelgebruikte afkortingen: Afkorting Volledige naam Resolutie (BreedtexHoogte) CGA Color Graphics Array 320x200 EGA Enhanced Graphics Array 640x350 VGA Video Graphics Array 640x480 SVGA Super VGA 800x600 XGA Extended Graphics Array 1024x768 WXGA Wide XGA 1280x800 WXGA+ Wide XGA+ 1440x900 SXGA Super XGA 1280x1024 SXGA+ Super XGA+ 1400x1050 WSXGA+ Wide SXGA+ 1680x1050 UXGA Ultra XGA 1600x1200 WUXGA Wide UXGA 1920x1200 QXGA Quantum XGA 2048x1536 Gerelateerde links Linux on Centrino(TM) Laptops and Notebooks Overzicht: mobiele processors in 2004 Athlon Low-Voltage XP-M 1700+ vs. Pentium-M 1,60GHz AMD's PowerNow! onderzocht @ AnandTech

[ Voor 213% gewijzigd door Thandor op 16-03-2007 20:05 . Reden: Layout fix ]