• M_N_M
  • Registratie: Juni 2025
  • Laatst online: 15:24
mogelijks is het hier al gevraagd maar kan het niet direct vinden maar ik heb een volgende vraag: ik heb home assistent en daarin is de marstek api ingeladen. Ik kan hiermee een automatisering aanmaken om 's nachts mijn batterij naar "manueel" te zetten om op te laden en 's morgens kan ik die dan terug op "auto" zetten voor terug NOM te draaien (en eventueel wat zon mee te pikken - al is dat in de winter natuurlijk niet veel)

Probleem is echter wanneer ik de batterij op "manual" zet via HA, dat hij zijn schema (bv van x tot y uur laden aan 1500W) kwijt is. Iemand enig idee of dat te fixen is? Of via een ander script dat ik vanaf windows gepland kan laten uitvoeren? Of heb ik hiervoor toch modbus nodig? Volgens de API spec die je kan zien vanuit de marstek app zou het mogelijk moeten zijn om het laadschema thans in te laden..
M_N_M schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 07:30:
mogelijks is het hier al gevraagd maar kan het niet direct vinden maar ik heb een volgende vraag: ik heb home assistent en daarin is de marstek api ingeladen. Ik kan hiermee een automatisering aanmaken om 's nachts mijn batterij naar "manueel" te zetten om op te laden en 's morgens kan ik die dan terug op "auto" zetten voor terug NOM te draaien (en eventueel wat zon mee te pikken - al is dat in de winter natuurlijk niet veel)

Probleem is echter wanneer ik de batterij op "manual" zet via HA, dat hij zijn schema (bv van x tot y uur laden aan 1500W) kwijt is. Iemand enig idee of dat te fixen is? Of via een ander script dat ik vanaf windows gepland kan laten uitvoeren? Of heb ik hiervoor toch modbus nodig? Volgens de API spec die je kan zien vanuit de marstek app zou het mogelijk moeten zijn om het laadschema thans in te laden..
Via de API ben je verplicht om een tijdschema op te geven om te schakelen naar die stand. Hierbij moet je aangeven welke van de tien schema's (0-9) hij moet overschrijven. De andere 9 schema's blijven gewoon bewaard. Je zal dus een soort dummy schema moeten meegeven die niet een van je andere schema's overschrijft elke keer als je wilt schakelen.

Als je gebruik maakt van een integratie die gebruik maakt van de API zal je er zelf even achter moeten komen hoe ze het schakelen implementeren, maar voor zover ik weet is dat alleen mogelijk door iets van een schema mee te geven wat dus altijd een ander schema zal overschrijven.

  • S2S
  • Registratie: Juni 2004
  • Laatst online: 19:07

S2S

Yerroon schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 07:12:
Opgelost! Probleem was het wachtwoord dat ik, als rechtgeaarde Cybersecurity tweaker, op de Shelly EM3 Pro had gezet...
😂

2 MT 5.12 KWh (v 151) , Shelly Pro EM CT-63, HW-P1, 1 fase. 12 x 340 WP Solar.


  • Erik1805
  • Registratie: December 2010
  • Laatst online: 18:10
S2S schreef op zondag 30 november 2025 @ 12:16:
[...]

AI laden is zonde joh, kost je alleen maar geld met die NL prijzen , ik zou ze op zelf consumptie of manueel / uit zetten . Scheelt hier zo 5 Kwh op 1 dag
Sorry ik ben niet super technisch maar zou je kunnen uitleggen waarom het geld zou kosten nu?

Woning:Hoekwoning uit 1972, HR++ glas, HR++ EPS parels, 109m2 woonoppervlak, radiatoren + HeatBooster(SDI) + eigenbouw ventilatoren, Quatt Mono + Intergas HRE, Tado V3, 5 zonnepanelen. Marstek Venus E 5.12 kWh


  • acolson
  • Registratie: December 2019
  • Laatst online: 14:55
Omdat ik toch lees dat er wat issues zijn met de wifi vroeg ik me het volgende af.
Is er toevallig iemand die V3 heeft (bedraad aangesloten) en deze volledig aanstuurt via de API of ebus met een eigen script? Of is dit niet haalbaar?
acolson schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 09:17:
Omdat ik toch lees dat er wat issues zijn met de wifi vroeg ik me het volgende af.
Is er toevallig iemand die V3 heeft (bedraad aangesloten) en deze volledig aanstuurt via de API of ebus met een eigen script? Of is dit niet haalbaar?
Aansturen via Modbus (geen eBus) werkt altijd stabiel en betrouwbaar dus dat is altijd een optie als dat een route is die je wilt bewandelen.

De rest van de V3 vragen laat ik over aan de V3 eigenaren.

  • S2S
  • Registratie: Juni 2004
  • Laatst online: 19:07

S2S

Erik1805 schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 09:06:
[...]

Sorry ik ben niet super technisch maar zou je kunnen uitleggen waarom het geld zou kosten nu?
Het verlies van de omzetting is te groot . (De uurprijzen zijn stabiel) Je stopt er meer energie in dan je kan gebruiken en hij laad vaak ook nog overdag , wel op laagste prijs maar dat verschil is te klein. Hier staat hij op zelfconsumptie inmiddels . Het kost je dus op AI geld . Verschil moet minimaal 12 cent zijn.

[ Voor 9% gewijzigd door S2S op 02-12-2025 12:58 ]

2 MT 5.12 KWh (v 151) , Shelly Pro EM CT-63, HW-P1, 1 fase. 12 x 340 WP Solar.


  • Joarie
  • Registratie: Juni 2008
  • Laatst online: 19:12
S2S schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 12:57:
[...]

Het verlies van de omzetting is te groot . (De uurprijzen zijn stabiel) Je stopt er meer energie in dan je kan gebruiken en hij laad vaak ook nog overdag , wel op laagste prijs maar dat verschil is te klein. Hier staat hij op zelfconsumptie inmiddels . Het kost je dus op AI geld . Verschil moet minimaal 12 cent zijn.
Nou, slinger hem morgen dan maar aan! :+

En trouwens de omzetverliezen zijn wel verliezen, maar niet in een energetische term. De grofweg 1kW verlies wordt gewoon als warmte in je ruimte gedrukt (met COP 1 weliswaar). Er zijn volksstammen die nu zweren bij electrische heaters die op Facebook aangeprezen worden om de gaskosten zwaar te reduceren bij gebruik ervan :X

The chances of being killed by a cow are low but never 0%. 1x Venus-E 5.12 kW, FW153. 3-fasen. CT003


  • Avenger 2.0
  • Registratie: Juni 2004
  • Laatst online: 18:18
Lees op facebook groep dat er nu ook (voor de eerste maal sinds 2024) een update zou zijn voor de communicatiemodule. Iemand deze toevallig gekregen of moet dat ook aangevraagd worden?

  • S2S
  • Registratie: Juni 2004
  • Laatst online: 19:07

S2S

Joarie schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 13:32:
[...]


Nou, slinger hem morgen dan maar aan! :+

En trouwens de omzetverliezen zijn wel verliezen, maar niet in een energetische term. De grofweg 1kW verlies wordt gewoon als warmte in je ruimte gedrukt (met COP 1 weliswaar). Er zijn volksstammen die nu zweren bij electrische heaters die op Facebook aangeprezen worden om de gaskosten zwaar te reduceren bij gebruik ervan :X
Ja ik kijk wel eens per dag. Soms zet ik ze dan op AI. Maar als deze buiten staat heb je niets aan de warmte. Over de afgelopen tijd was het de moeite niet waard. Ik zat hier met accu’s snel op 17 KWh maar zit zonder gemiddeld op 10 KWh. Dus dat levert niets op met AI.

[ Voor 11% gewijzigd door S2S op 02-12-2025 14:26 ]

2 MT 5.12 KWh (v 151) , Shelly Pro EM CT-63, HW-P1, 1 fase. 12 x 340 WP Solar.


  • Joarie
  • Registratie: Juni 2008
  • Laatst online: 19:12
S2S schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 14:23:
[...]

Ja ik kijk wel eens per dag. Soms zet ik ze dan op AI. Maar als deze buiten staat heb je niets aan de warmte. Over de afgelopen tijd was het de moeite niet waard. Ik zat hier met accu’s snel op 17 KWh maar zit zonder gemiddeld op 10 KWh. Dus dat levert niets op met AI.
Het blijft inderdaad centenwerk op dit moment met de AI aansturing die er nu in zit. Je bent beter af met een HA script. Maar ja, wil ik daar de tijd instoppen en de apparatuur ervoor aanschaffen om dat te laten draaien met alle updates/API-wijzigingen enz.
Ik zie dit jaar en komend jaar gewoon als een testcase en ben blij dat we een goede prijsdeal hebben gehad op deze unit en dat ik niet gegaan ben voor een SolarEdge-oplossing van >6k euro die wellicht hetzelfde deed maar een nog langere terugverdientijd heeft.
Het wordt pas interessant als de saldering eraf vliegt en je je eigenverbruik zo veel mogelijk wil kunnen sturen. En de testjes die ik deed in mei/juni/juli lieten me zien dat ik van 30% naar 80%+ ging met de accu. Dan wordt het pas interessant.

The chances of being killed by a cow are low but never 0%. 1x Venus-E 5.12 kW, FW153. 3-fasen. CT003


  • MrBullmastiff
  • Registratie: November 2025
  • Laatst online: 18:21
Ik heb de Mastek V3 nog maar 30 uur in bezit. Maar voor wat ik nu zie best positief. Het systeem houd de meter behoorlijk goed rond nul op dit moment. De Wifi verbinding met mijn deco’s M5 is prima.
De accu was gister avond rond 21:00 uur ontladen tot 11% en was deze middag rond 15:00 uur terug vol.
Als het spul goed blijft werken komt er binnenkort zeker een 2e accu bij.

  • Kees-Jan
  • Registratie: December 2007
  • Laatst online: 17:35
MrBullmastiff schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 15:41:
Ik heb de Mastek V3 nog maar 30 uur in bezit. Maar voor wat ik nu zie best positief. Het systeem houd de meter behoorlijk goed rond nul op dit moment. De Wifi verbinding met mijn deco’s M5 is prima.
De accu was gister avond rond 21:00 uur ontladen tot 11% en was deze middag rond 15:00 uur terug vol.
Als het spul goed blijft werken komt er binnenkort zeker een 2e accu bij.
om 15:00 vol? Als in "met zonne-energie" van je panelen?

the older I get, the better I was...


  • MrBullmastiff
  • Registratie: November 2025
  • Laatst online: 18:21
Klopt, vol vanuit mijn panelen. Ik had vandaag een opwek van 16 Kw waarvan ik nog 4,2 heb teruggeleverd aan het net.

  • vifra
  • Registratie: September 2022
  • Laatst online: 17:25
MrBullmastiff schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 17:17:
Klopt, vol vanuit mijn panelen. Ik had vandaag een opwek van 16 Kw waarvan ik nog 4,2 heb teruggeleverd aan het net.
hoeveel en welke panelen heb jij ? Grote interessse zie ...

Ioniq 5 - Huawei ZP 5.5 kW - Marstek Venus E v153 en CT003 v117


  • Glijie
  • Registratie: April 2024
  • Laatst online: 18:55
S2S schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 12:57:
[...]

Het verlies van de omzetting is te groot . (De uurprijzen zijn stabiel) Je stopt er meer energie in dan je kan gebruiken en hij laad vaak ook nog overdag , wel op laagste prijs maar dat verschil is te klein. Hier staat hij op zelfconsumptie inmiddels . Het kost je dus op AI geld . Verschil moet minimaal 12 cent zijn.
Waarom minimaal 12 cent, zou die waarde niet variabel moeten zijn? Hoe lagere energieprijs hoe kleiner het verschil.

  • MrBullmastiff
  • Registratie: November 2025
  • Laatst online: 18:21
vifra schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 17:18:
[...]

hoeveel en welke panelen heb jij ? Grote interessse zie ...
Ik heb 20 panelen van 375 W, deze liggen op een schuin dak, volledig vrij naar het zuiden gericht.

  • vifra
  • Registratie: September 2022
  • Laatst online: 17:25
Glijie schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 17:18:
[...]

Waarom minimaal 12 cent, zou die waarde niet variabel moeten zijn? Hoe lagere energieprijs hoe kleiner het verschil.
Meer uitleg - de AI is eigenlijk een NOM met dagelijkse geprogrammeerde laadmomenten op goedkoopste moment. Versta:
- ik laad 1 a 2x per dag op goedkoopste moment
- ik laad ook als ik overschot zonne-energie heb
- ik ontlaad vanaf huis meer vraagt dan wat ik aan zonne-energie krijg

Dat laatse kan gebeuren op moment dat bv. prijsverschil met goedkoopste moment niets of maar enkele centen is- en dan kost je dat meer dan dat je wint.

Of het verschil minstens 12 cent moet zijn ..; of meer ..; dat hangt van ieder individuele setup af ... maar gezien RTO pak 80% is dan dient prijsverschil al minstens 20% te zijn om break-even te zijn ... reken daar nog eens uw investering en verwachte aantal cyclussen over leefperiode enzovoort in en dan denk ik dat 12 cent niet ver af zal zijn ...

Eiegenlijk dien je AI best te sturen met een eigen EMS en logica ...

[ Voor 4% gewijzigd door vifra op 02-12-2025 17:25 ]

Ioniq 5 - Huawei ZP 5.5 kW - Marstek Venus E v153 en CT003 v117

Glijie schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 17:18:
[...]

Waarom minimaal 12 cent, zou die waarde niet variabel moeten zijn? Hoe lagere energieprijs hoe kleiner het verschil.
In NL waarbij je een saldeeroverschot hebt: ja.

Als je rekent met een RTE van 80 procent, moet de verkoopprijs 25 procent hoger liggen (of de inkoopprijs 20 procent lager). Daarbij kan je nog beslissen of je de afschrijving van de batterij meeneemt. Ligt ergens rond de 6 cent/kWh (afgeschreven na 6000 cycli bij aankoop prijs van 1440 euro).

  • Glijie
  • Registratie: April 2024
  • Laatst online: 18:55
pascallj schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 17:25:
[...]


In NL waarbij je een saldeeroverschot hebt: ja.

Als je rekent met een RTE van 80 procent, moet de verkoopprijs 25 procent hoger liggen (of de inkoopprijs 20 procent lager). Daarbij kan je nog beslissen of je de afschrijving van de batterij meeneemt. Ligt ergens rond de 6 cent/kWh (afgeschreven na 6000 cycli bij aankoop prijs van 1440 euro).
Duidelijk, Thx!

  • Wilmaas
  • Registratie: Juni 2020
  • Laatst online: 19:13

Wilmaas

gasloos sinds juli 2020

pascallj schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 17:25:
[...]


In NL waarbij je een saldeeroverschot hebt: ja.

Als je rekent met een RTE van 80 procent, moet de verkoopprijs 25 procent hoger liggen (of de inkoopprijs 20 procent lager). Daarbij kan je nog beslissen of je de afschrijving van de batterij meeneemt. Ligt ergens rond de 6 cent/kWh (afgeschreven na 6000 cycli bij aankoop prijs van 1440 euro).
En vergeet de degradatie niet, de capaciteit is na 6000 cycli ook minder, stand by kost energie, etc, etc
Zelf alles berekend, rond 13 cent is brake even...

panasonic warmtepomp 2013-4800wp zuidoost, 2018-1650wp zuidoost, 2025-2970wp zuidwest, 2024 PHEV, 2025 3 maanden Homewizard thuisaccu, vanaf 20 september 2025 een Marstek Venus E v2 5.12 kWh firmware 154 BMS 216 P1 ct003 v117

Wilmaas schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 17:59:
[...]

En vergeet de degradatie niet, de capaciteit is na 6000 cycli ook minder, stand by kost energie, etc, etc
Zelf alles berekend, rond 13 cent is brake even...
Dat zit dus al meegerekend in de afschrijving. Sterker nog na 6000 cycli is ie gewoon op in termen van afschrijving. Tenzij je bedoeld dat je op cyclus 5999 minder capaciteit uit de batterij haalt dan met cyclus 1, maar dan kom je in een gebied waar niet tegen op te rekenen valt. Het is sowieso maar een benadering, want misschien haal je maar 3000 cycli, of ben je er na 5 jaar op uitgekeken. Standby verbruik is minimaal dat heb je er zo uit.

Met 0 cent laden is 13 cent veel te defensief, maar bij 20 cent zit het meer in de buurt.

Allemaal kale tarieven uiteraard.

  • cold
  • Registratie: Juni 2001
  • Niet online
MrBullmastiff schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 17:22:
[...]

Ik heb 20 panelen van 375 W, deze liggen op een schuin dak, volledig vrij naar het zuiden gericht.
Hier in Flevoland is het de gehele dag zo donker geweest dat mijn 24x 350wp panelen maar 2,58 kWh hebben opgeleverd!

MT v3 | EMS 144, VNS 113, BMS 107 | virt ShellyPro3EM (B2500 home-assistant) | Elfin EW11 & Viper Modbus in HA


  • YoshiBignose
  • Registratie: April 2004
  • Laatst online: 19:11
Misschien lees ik het niet goed, maar als ik het goed begrijp staat de noodstroom wcd van de Marstek standaard uit? Maar kan dit ook gewoon standaard aan worden gezet?

Ik heb hier elektrische rolluiken in mijn slaapkamer en mocht er brand ontstaan en de stroom uitvallen, dan wil ik dat ze alsnog open kunnen. Ik heb ze nu aan een cheap-ass ups hangen maar die is zo zwak dat de rolluiken nog maar net open gaan, 50% trager dan op normale stroom zeg maar. Beetje riskant als mijn huis aan het afbranden is :')

Werkt dat wel gewoon goed met deze Marstek? Of moet ik bij een brand + stroomuitval eerst op m'n telefoon met BT allemaal dingen gaan instellen voordat de noodstroom werkt?

Facts don't care about your feelings

YoshiBignose schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 18:48:
Misschien lees ik het niet goed, maar als ik het goed begrijp staat de noodstroom wcd van de Marstek standaard uit? Maar kan dit ook gewoon standaard aan worden gezet?

Ik heb hier elektrische rolluiken in mijn slaapkamer en mocht er brand ontstaan en de stroom uitvallen, dan wil ik dat ze alsnog open kunnen. Ik heb ze nu aan een cheap-ass ups hangen maar die is zo zwak dat de rolluiken nog maar net open gaan, 50% trager dan op normale stroom zeg maar. Beetje riskant als mijn huis aan het afbranden is :')

Werkt dat wel gewoon goed met deze Marstek? Of moet ik bij een brand + stroomuitval eerst op m'n telefoon met BT allemaal dingen gaan instellen voordat de noodstroom werkt?
Je kunt instellen dat het altijd aanstaat, alleen als de batterij leeg is, valt het stopcontact als nog uit. Het werkt dus niet echt als UPS.

  • YoshiBignose
  • Registratie: April 2004
  • Laatst online: 19:11
pascallj schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 18:49:
[...]


Je kunt instellen dat het altijd aanstaat, alleen als de batterij leeg is, valt het stopcontact als nog uit. Het werkt dus niet echt als UPS.
Is het niet mogelijk om de Marstek zo in te stellen dat hij de batterij nooit helemaal leeg laat lopen?

Facts don't care about your feelings

YoshiBignose schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 18:50:
[...]


Is het niet mogelijk om de Marstek zo in te stellen dat hij de batterij nooit helemaal leeg laat lopen?
Nee dat is nu juist het ironische: het kan wel (via Modbus en mogelijk in de nieuwste firmware ook via de app), maar dat is het algehele limiet. Oftewel het stopcontact schakelt dan gewoon bij dat limiet uit en heb het hetzelfde probleem als eerst.

Althans dat was de werking tot nu toe. Of ze dit nu in de nieuwste firmware update (waar je het in de app kunt instellen) veranderd hebben (aangezien het nu ook backup-reserve noemen) is nog maar de vraag. Zijn een handjevol mensen met die update maar nog niemand heeft het getest.

  • YoshiBignose
  • Registratie: April 2004
  • Laatst online: 19:11
pascallj schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 18:53:
[...]


Nee dat is nu juist het ironische: het kan wel (via Modbus en mogelijk in de nieuwste firmware ook via de app), maar dat is het algehele limiet. Oftewel het stopcontact schakelt dan gewoon bij dat limiet uit en heb het hetzelfde probleem als eerst.

Althans dat was de werking tot nu toe. Of ze dit nu in de nieuwste firmware update (waar je het in de app kunt instellen) veranderd hebben (aangezien het nu ook backup-reserve noemen) is nog maar de vraag. Zijn een handjevol mensen met die update maar nog niemand heeft het getest.
Ok jammer, dacht een mooie combinatie van geld besparen met thuisbatterij en een UPS. Zijn er geen vergelijkbare producten die dat wel hebben?

Facts don't care about your feelings


  • cold
  • Registratie: Juni 2001
  • Niet online
pascallj schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 18:53:
[...]


Nee dat is nu juist het ironische: het kan wel (via Modbus en mogelijk in de nieuwste firmware ook via de app), maar dat is het algehele limiet. Oftewel het stopcontact schakelt dan gewoon bij dat limiet uit en heb het hetzelfde probleem als eerst.

Althans dat was de werking tot nu toe. Of ze dit nu in de nieuwste firmware update (waar je het in de app kunt instellen) veranderd hebben (aangezien het nu ook backup-reserve noemen) is nog maar de vraag. Zijn een handjevol mensen met die update maar nog niemand heeft het getest.
Deze test heb ik net aangezet, is wel op een V3 waarbij het backup contact aan blijft als de accu echt leeg is en nog aan het grid hangt. doe nu een test met de DOD op 24% en een load op het backup contact met het grid uitgeschakeld. SOC is 28% en de load ongeveer 300 watt dus nog even wachten op het resultaat ;)

MT v3 | EMS 144, VNS 113, BMS 107 | virt ShellyPro3EM (B2500 home-assistant) | Elfin EW11 & Viper Modbus in HA


  • 3DWim
  • Registratie: Mei 2025
  • Laatst online: 19:06
YoshiBignose schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 19:00:
[...]
Ok jammer, dacht een mooie combinatie van geld besparen met thuisbatterij en een UPS.
Bedenk dus heel goed dat de "noodstroom" ook uitgaat bij ondergrens (11%) als er nog hoofdstroom is !
In de laatste SW versie kan je die 11% instellen, dus verhogen.

🇳🇱 🔋 Marstek Venus E v2 | EMS 156, BMS 216, App v1.6.51 | M5 Stack | HW P1 | ☀️1,9kWp zuid |

cold schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 19:03:
[...]

Deze test heb ik net aangezet, is wel op een V3 waarbij het backup contact aan blijft als de accu echt leeg is en nog aan het grid hangt. doe nu een test met de DOD op 24% en een load op het backup contact met het grid uitgeschakeld. SOC is 28% en de load ongeveer 300 watt dus nog even wachten op het resultaat ;)
Maar dat eerste is ook al interessant. Op een V3 blijft dus het stopcontact aan, zelfs als de batterij leeg is maar het net nog wel beschikbaar? Volgens horen we dat voor het eerst, of ik heb er overheen gelezen!
Pagina: 1 ... 313 314 Laatste

Let op:
Voor de Venus A & Venus D kan je in dit topic terecht: Hame Marstek Venus A & D - plug and play solar batterij. Andere thuisaccu's met stekker kan je vergelijken in Het grote plug-and-play thuisaccu's met een stekker topic en voor vragen over de meterkast, huisinstallatie, etc. kan je terecht in bijv.: Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 3.

Let op: zero tolerance op noemen van eigen bedrijfsnaam, of verwijzen naar eigen bedrijf.
Er zijn helaas nogal wat shills actief: Zie je een (nieuw) account een bedrijfsnaam noemen? Niet op reageren, maar rapporteren graag.
Kortingscodes zijn welkom in Aanbiedingen en kortingscodes .

Ondertussen is er al veel kennis verzameld in dit topic; gebruik vooral de zoekfunctie.