Er werd mij terecht gewezen op het verschil tussen DC/DB, dus hierbij nu het onderscheid erin.
Ik was hier inderdaad wat kort door de bocht.
Ad1 Welk risico is bij de werknemers komen te liggen? Werkgevers die bijstorten zijn zeldzaam. Het risico van een hoge pensioenpremie misschien? Ik weet niet hoe het geregeld gaat zijn, maar nu is dat ook een kwestie van CAO meen ik
In het begin waren DB pensioenen nog echt een gedeelde verantwoordelijkheid tussen werknemers en werknemers. Je had toen inderdaad het principe van bijstorten en collectieve verantwoordelijkheid over de pensioenpot. Die collectieve verantwoordelijkheid is door de decennia heen steeds minder geworden, mede ook door de scheef gegroeide machtsverhoudingen tussen werknemers en werkgevers en de dalende invloed van vakbonden.
Met het nieuwe pensioenstelsel verdwijnt het laatste beetje collectieve verantwoordelijkheid in voormalig DB, aangezien het voornamelijk een individueel stelsel wordt. Dit wordt dus het sluitstuk waarin werkgevers zich definitief kunnen onttrekken aan die collectieve verantwoordelijkheid, gezien de staat ervan is dat nu uiteraard vooral symbolisch.
Ad2 De verantwoordelijkheid bij het individu is toegenomen. Hoe precies? Wat voor verantwoordelijkheid heeft het individu nu die er eerst niet was? Dat collectieven als vakbonden en werkgevers die nu wel macht hebben en straks minder is niet per se slecht (jonge werknemers zijn niet vertegenwoordigd en staan niet meer op achterstand).
Het ging mij specifiek om de macht om invloed uit te oefenen op beleid en beslissingen omtrent de regelingen. Als gemiddelde werknemer met een pensioenregeling heb je daar individueel geen macht in, je moet je daarvoor organiseren. Met inderdaad als nadeel dat als alleen een groep zich organiseert, dat die groep ook het meest macht uit kan oefenen. Maar de keerzijde daarvan is net zo relevant, als niemand zich meer organiseert qua macht, dan bepalen anderen het beleid. Want zo werk macht.
Met individuele regelingen zullen mensen zich waarschijnlijk minder geneigd vinden om zich te organiseren en dus verplaatst de macht over hoe het pensioen wordt geregeld zich naar politiek, werkgevers en pensioenfondsen.
Ad3 De politiek schuift verantwoordelijkheid af. Welke verantwoordelijkheid hebben ze nu die er straks niet meer is?
De politiek werd vaak aangekeken als het ging om DB pensioenen, aangezien de politiek moest beslissen over bijvoorbeeld rekenrentes. Daarnaast was het collectieve pensioen een van de pijlers qua nationale aangelegenheid, de term die je in het verleden vaak hoorde was het beste pensioenstelsel te wereld.
Pensioenen werden daarmee ook een politiek risico, immers een belangrijke electorale groep is steeds minder lid van de vakbond, maar stemt nog wel op partijen die zichtbaar politieke beslissingen nemen omtrent het pensioenstelsel. Zie ook het risico (hoewel achteraf niet groot) dat ouderenpartijen zoals 50plus vormden voor gevestigde partijen.
Met een individueel pensioen en meer risico bij de werknemer zal, in principe, deze groep minder naar de politiek kunnen wijzen. Waardoor in theorie de politiek zelf minder risico loopt electoraal afgerekend te worden op pensioenproblemen. Ik zeg in theorie, want uiteindelijk heeft de inrichting, kwaliteit en uitvoering van het pensioenstelsel directe gevolgen voor het electoraat, alleen zullen die pas later zichtbaar worden.
De conclusie dat de pensioenen vermarkt zijn zie ik niet. Pensioenfondsen voeren de regeling nog steeds uit. Dat kan je moeilijk "de markt" noemen. Of denk je dat er een massale overstap naar verzekeraars gaat volgen? Of kan ik gaan shoppen naar een ander uitvoerder?
Vanuit
Het grote Pensioen topic had ik begrepen dat de huidige hervormingen uiteindelijk een aanzet is naar een Europees stelsel van standaardisering en vermarkting van pensioenfondsen. Echter details moet ik me in verdiepen, dus misschien was ik hier inderdaad te voorbarig.
"When I am weaker than you I ask you for freedom because that is according to your principles; when I am stronger than you I take away your freedom because that is according to my principles"- Frank Herbert