De Volkskrant kwam inderdaad met een analyse, zoals ik verwachtte in
teacup in "[ZT] Russisch-Westerse verhoudingen deel 3". De timing van het statement van het Kiel instituut lijkt niet geheel toevallig te zijn. De informatie kwam in ieder geval voor het publiek goed van pas om de NAVO-vergadering in Brussel vandaag op haar merites te kunnen beoordelen. Dat deed de Volkskrant dan ook:
De NAVO worstelt om steun Oekraïne op peil te houden, toename Russische dreiging
Nu lijkt die toename van Russische dreiging bij de oostgrens van het NAVO gebied voor de EU wat onverwacht te komen. Dat laatste leid ik dan tenminste af uit de afwezigheid van voorbereidingen tot ver in dit jaar. Het bleek al uitdaging genoeg om Oekraïne te voeden met wat het nodig had. Terwijl de eerste Russische drones over de NAVO Oostgrens pruttelden leek in de EU een start gemaakt te worden te bedenken wat er precies nodig was voor een drone verdediging. Dit leid ik dan af uit de verschillen van inzicht die nog begin oktober konden bestaan op een specifieke drone wall top (
teacup in "[ZT] Russisch-Westerse verhoudingen deel 3").
Laten we toch ook vooral blijven zien dat de EU veel heeft gedaan, en de afgelopen jaren grote bewegingen heeft gemaakt. Rusland tracht echter nog steeds verder te escaleren. Of het land dit ook wel kan laat ik even in het midden. Haar leiderschap lijkt geen goed vermogen te hebben om de situatie op het veld te vertalen vertalen naar ander beleid. Vanuit Rusland zien we bijna een redeloos herhalen van zetten. Het kan dus nog even gaan duren. Dit betekend dat de EU nog niet klaar is met Rusland en dat de inspanning die de EU/NAVO levert verder moet.
Tegen deze achtergrond moeten we naar die NAVO bespreking van vandaag kijken. In deze bespreking leunt de VS achterover en verkoopt wapens. De andere NAVO partners, waaronder het gros van de EU landen zien zich in de positie deze wapens van de VS te kopen. De afgelopen 3 jaar is onvoldoende eigen industrie opgezet om zelfgenererend te kunnen zijn. Veel kan de EU zelf al wel, denk bijvoorbeeld aan drone- en artilleriegranaatproductie maar teveel moet nog uit de VS komen.
In de bijeenkomst vandaag was ook wat reden voor tevredenheid:
Rutte liet zich, zoals gebruikelijk, positief uit over de ondersteuning van Oekraïne en de inspanningen van de bondgenoten zich beter te verweren tegen Russische drones of gevechtsvliegtuigen die het Navo-luchtruim binnendringen. Ook de Oekraïense minister van Defensie Denys Shmyhal toonde zich tevreden met het in juli gestarte Purl-programma. Daarin kopen bondgenoten Amerikaans materieel en munitie die snel geleverd kan worden aan Oekraïne, en urgent nodig is op het slagveld.
Deels is deze oorlog ook een financiële wedloop. Ondanks dat dit niet het complete verhaal is werd deze financiële maatlat in de discussie gebruikt.
De Russische oorlogsinspanning (bij monde van Rutte):
Dat is nodig om in de ‘oorlog tussen economieën’ op te kunnen tegen Rusland, dat volgens hem 150 miljard per jaar aan de oorlog uitgeeft.
Wat heeft het westen hierdoor op haar bord liggen:
Eigenlijk per direct (hoe vroeger hoe beter):
- grotere investeringen in de Oekraïense industrie, zodat die volgend jaar ‘20 miljoen drones’ kan produceren.
Dit jaar:
- 3 Miljard voor Amerikaanse wapenaankopen.
Volgend jaar:
- Een totale westerse bijdrage van 60 miljard euro aan wapensteun (Oekraïne hoest zelf ook 60 Miljard op).
- Waarvan tussen de 12 en 20 miljard dollar aan Amerikaanse wapens.
Voor die 3 miljard van dit jaar zijn inmiddels wat bereidwilligen opgestaan, naast de vaste kern van landen (Canada, Duitsland, Nederland en de Noordse landen):
Daarom kondigde Rutte tevreden aan dat nieuwe landen zich hebben gemeld die willen bijdragen aan deze aankopen – naast landen als Canada, Duitsland, Nederland en Noordse landen. ‘Meer dan de helft van de bondgenoten’ heeft zich nu heeft gecommitteerd aan een bijdrage. Het zijn er waarschijnlijk 17 van de 32.
Wie dan precies niet betaalde werd met de mantel der liefde afgedekt:
De secretaris-generaal vermeldde niet welke landen dit zijn, hoeveel zij gaan bijdragen en wanneer ze dit gaan doen. Ook onthield hij zich van commentaar op de grote Europese bondgenoten (Italië, Spanje, en Frankrijk) die tot dusver helemaal niets bijdragen.
Tussen de NAVO en het Kiel instituut lijkt een verschil van inzicht te bestaan:
Het gezaghebbende Duitse Kiel Instituut meldde woensdag een ‘scherpe daling’ in militaire steun aan Oekraïne in juli en augustus, vergeleken met de eerste helft van het jaar. Toen kondigden veel Europese bondgenoten en Canada nieuwe steun aan om het wegvallen van Amerikaanse hulp te compenseren. Onderzoeker Christoph Trebesch zegt dat ‘cruciaal’ zal zijn hoe de steun zich dit najaar verder ontwikkelt. De Navo zei woensdag die neergaande trend niet te herkennen.
De Volkskrant nuanceert het beeld verder dat in dit tijdsegment veel samenwerking tussen het westen en Oekraïne ontstaat. Dit kan een multiplier effect gaan krijgen, al ligt dit nog in de toekomst:
Zeker is in elk geval dat behalve Denemarken en Nederland ook landen als het Verenigd Koninkrijk en Duitsland nu steeds nauwer gaan samenwerken met Oekraïne, zodat, in de woorden van defensieminister John Healey, ‘de combinatie van Oekraïense ervaring op het slagveld met moderne technologie en productietechnieken kan leiden tot massaproductie van wapens die nodig zijn’.
Nu is die steun voor Oekraïne nog steeds nodig. Oekraïne heeft momenteel het front gestabiliseerd, en haar frontsoldaten zijn nuchter over de druk op het front (dit leid ik af uit een podcast van Philips O'Brien in gesprek met een van hen). Rusland gaat wel maar door en door, we kunnen niet wegdraaien. De Volkskrant heeft enkele argumenten voor een toenemende dreiging:
- het Oekraïense vermogen energie tussen getroffen regio’s te transporteren wordt geraakt.
- hetzelfde doel wordt tweemaal achter elkaar getroffen Dodelijk voor reddingswerkers en bemoeilijkt herstel.
- er worden minder Russische drones uitgeschakeld, omdat ze sneller en hoger zijn gaan vliegen.
- Oekraïne heeft te weinig moderne luchtverdediging als antwoord tegen ballistische raketten en kruisraketten
- Rusland heeft de software van de ballistische raketten aangepast wat ze moeilijker te raken maakt
- Volkskrant noemt ook een wat grotere tank productie (130 per maand). (Mijn commentaar: Onduidelijk is wel wat hiervan naar het Oekraïense front gaat)
De Oekraïense samenleving heeft de gevolgen van de oorlog te incasseren. Nu is hierover het volgende te noemen:
- noodopschortingen van stroomleverantie vanwege de opgelopen schade
- bijna 60 procent van de Oekraïense gasproductie uitgeschakeld (Bron: Financial Times)
Maar even als slot. Als ik de nuchterheid van de Oekraïners incalculeer (beschrijvingen uit genoemde podcast) dan gaat dit niet over een hopeloze situatie. Rusland wordt momenteel ook hard geraakt en Oekraïne weet dat met haar middelen steeds effectiever te doen. Het land heeft wel de EU steun nodig:
Niemand bestreed woensdag Shmyhals bewering dat de druk op Rusland verhoogd moet worden om Poetin aan tafel te dwingen. Zoals een Navo-functionaris het samenvatte: ‘Er is geen spoor van Russische bereidheid serieus te onderhandelen. We zitten midden in een langdurige oorlog.’
En gezien de militaire conditie van de EU zelf lijkt mij die steun een begrepen eigenbelang. Laten we hopen dat dit nu langzamerhand in de hersens van de Europese politici neerdaalt zodat de Europese besluitvorming een betere focus kan krijgen.