Nog even terug naar Moldavië. De Pro-Europese PAS heeft gewonnen. En dit is ook, alle externe factoren opzij schuivend, omdat de PAS het gewoon goed doet. Raam heeft er een artikel over met wat meer diepgang.
Waarom deed PAS het goed?
Opmerkelijk is dat in het land de tegenstellingen niet zo opgeklopt zijn als we in verkiezingen in andere Europese landen meemaken. Weer een stukje uit een reportage van die Newsmaker site:
Waarom deed PAS het goed?
Ook de Moldaviërs in het buitenland, in de diaspora, hebben PAS behoorlijk gestut:De partij trok in 2021 de verkiezingen in met een pro-Europese en anticorruptieagenda. Op de corruptie-index van Transparency International steeg Moldavië van plaats 105 naar 76, waarbij het landen als Oekraïne, Servië, Albanië en zelfs EU-lid Hongarije achter zich heeft gelaten. Daarnaast zijn de toetredingsonderhandelingen met de Europese Unie inmiddels gestart.
Toch moet PAS niet naast de schoenen gaan lopen:Van de 280.000 stemmen uit de diaspora ging liefst acht op de tien naar PAS. Ook in 2024, bij de presidentsverkiezingen en een referendum over de Europese koers van het land, speelde de diaspora een doorslaggevende rol. Het tijdschrift New Eastern Europe ging na de presidentsverkiezingen van vorig jaar op onderzoek en concludeerde na tal van interviews dat dit komt doordat de meesten van hen in EU-landen wonen, dagelijks de voordelen van Europese integratie ervaren en sterker gekant zijn tegen corruptie en Russische inmenging. Bovendien is de opkomst onder hen hoger.
Die site Newsmaker heeft ook een mooie plattegrond geproduceerd hoe de stemmen zijn verdeeld. De legenda spreekt voor zich:Hoofdredacteur Stela Untila van Newsmaker, een onafhankelijke online nieuwswebsite, waarschuwt PAS dan ook voor hoogmoed. Veel kiezers stemden volgens haar niet uit overtuiging, maar uit angst voor het pro-Russische kamp of simpelweg bij gebrek aan een geloofwaardig alternatief.
Opmerkelijk is dat in het land de tegenstellingen niet zo opgeklopt zijn als we in verkiezingen in andere Europese landen meemaken. Weer een stukje uit een reportage van die Newsmaker site:
Volgens Newsmaker raakt de tijd nu wel op:Tijdens reportages in het zuidelijke Gagaoezië en in het noorden van het land – gebieden waar het pro-Russische blok goed scoorde – trof ze naar eigen zeggen geen vijandige kiezers, maar burgers die zich genegeerd voelen vanwege hun leeftijd, achtergrond of opleidingsniveau. Hun wensen zijn volgens haar eenvoudig: vrede, minder armoede en gehoord worden.
Ondanks alle inspanningen van de regering blijft Moldavië ook volgens de EU kwetsbaar. Een andere bron koppelt de ontevredenheid van de regeringsresultaten echter wat meer los van het stemgedrag:Nu verwachten zij tastbare verbeteringen: waardige lonen en pensioenen, investeringen, banen en een gezondheidszorg die werkt. ‘Dit is jullie laatste kans’, schrijft Untila. ‘Luister naar de mensen, lever resultaten en neem jezelf niet te serieus.’
De Pro-Russische partijen lijken het ook gewoon niet te hebben:Iulian Groza, oud-viceminister van Buitenlandse Zaken en nu directeur van denktank IPRE, is milder: ‘Sommige mensen zijn ontevreden over de regerende partij, omdat de beloofde hervormingen nog niet het directe effect hebben gehad dat zij verwachtten’, zegt hij tegenover RAAM. ‘Maar’, voegt hij eraan toe, ‘het goede nieuws is dat de geopolitieke voorkeuren stabiel blijven: het aandeel pro-Europese burgers neemt geleidelijk toe, terwijl het aantal pro-Russische kiezers juist afneemt.’
Maar de alertheid voor Rusland blijft een lange adem verhaal:Nog een geluk voor PAS: echt charismatische leiders had het Patriottisch Blok, oftewel het pro-Russische kamp, niet - ondanks dat kiezers via allerlei andere kanalen en soms met geld werden aangespoord vooral niet op PAS te stemmen. Het blok is pas in juli ontstaan, omdat toen al duidelijk was dat geen enkele partij afzonderlijk in de buurt kon komen van PAS.
Ook Groza wijst er op dat het gevaar allerminst is geweken: Rusland zal blijven proberen het land te destabiliseren, via desinformatie, illegale financiering en zijn pionnen. Onder die pionnen is niet alleen Dodon, maar ook de voortvluchtige oligarch Ilan Șor, die na een veroordeling wegens miljardenfraude het land ontvluchtte en sindsdien de Russen helpt Moldavië naar hun hand te zetten.
Wil je een EU leger? Teken dan de petitie Protect us with a European ARMY (Volt EU)
/f/image/ZgIMuSCXHVY2bp2tuvNKhXAa.png?f=fotoalbum_large)