Financiële onafhankelijkheid - Deel 4

[assje]

HereIsTom schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 16:12:
[...]
En zoals gezegd kun je de besparing van het versneld aflossen ook weer beleggen, heb je toch nog rendement i.p.v. dat je nog rente blijft betalen.

Kom op, je kan dit niet blijven herhalen zonder zelf eerst eens die berekening op een bierviltje te maken; compound interest werkt twee kanten op en het hoogste percentage wint.

Argumenten over risico's en flexibiliteit allemaal goed en wel maar rente-op-rente argument

Edit:
Het is toch vrijdagmiddag, ik maak dat bierviltje wel

Uitgaande van de situatie waar we ineens €50k ofwel;

• aflossen op de hypotheek en de bespaarde rente jaarlijks aflossen
• beleggen

Om het effect duidelijk te maken gaan we uit van 2% netto rente op de hypotheek en 5% netto rendement op de beleggingen.


Hint: als je voor beide situaties uitgaat van hetzelfde percentage is er geen verschil.

Op basis van verhoudingen in dit voorbeeld kost beginnen met aflossen (€50k) om later meer te kunnen gaan beleggen (door bespaarde rente) je dus €53.507 over een periode van 20 jaar.

Ofwel, rente-op-rente is irrelevant in deze afweging, rente/rendement is het enige dat telt.

En dan kunnen we het weer gaan hebben over zaken die er wel toe doen zoals risico;

• wat als de rente omhoog gaat
• wat als het rendement tegen valt
• wat als de HRA wegvalt
• wat als mijn inkomen wegvalt
• etc

[ Voor 49% gewijzigd door assje op 12-07-2019 17:36 ]

[HereIsTom]

assje schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 16:26:
[...]

En dan kunnen we het weer gaan hebben over zaken die er wel toe doen zoals risico;

• wat als de rente omhoog gaat
• wat als het rendement tegen valt
• wat als de HRA wegvalt
• wat als mijn inkomen wegvalt
• etc

Precies en daar gaat het nu juist om! Je rekent geen crisis mee en daarvan heb ik er toch twee grote van mee gemaakt, zowel de beurs als de huizenwaarde met 50% naar beneden en dan maar hopen dat je je baan niet verliest en de hypotheek niet meer kan betalen!
Prima hoor als je graag op de pof wilt leven en graag risico wil lopen.
Wij zijn in ieder geval blij dat onze hypotheek is afgelost en we ook nog eerder FO zijn.

[Sissors]

Het is inderdaad simpelweg een vraag van rendementen, waarbij wel mee moet worden genomen dat beleggen ruwweg 1% extra moet opleveren vanwege VRH. Ik vind het dan wel heel makkelijk om te zeggen dat aflossingsvrij + maximaal beleggen het meest oplevert, dat weten we pas over 30 jaar.

Hypotheek aflossen levert nog steeds veel meer op als sparen, en is uiteraard enorm veilig. Ik zou het zelf niet aandurven om 100% puur in aandelen te zitten, maar goed, als je dat wel aandurft moet je inderdaad zo min mogelijk aflossen.

[Tdem]

HereIsTom schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 17:49:
[...]

Precies en daar gaat het nu juist om! Je rekent geen crisis mee en daarvan heb ik er toch twee grote van mee gemaakt, zowel de beurs als de huizenwaarde met 50% naar beneden en dan maar hopen dat je je baan niet verliest en de hypotheek niet meer kan betalen!
Prima hoor als je graag op de pof wilt leven en graag risico wil lopen.
Wij zijn in ieder geval blij dat onze hypotheek is afgelost en we ook nog eerder FO zijn.

Kan ik me helemaal voorstellen. Wij lossen ook maximaal af op de hypotheek de komende jaren en zijn dan over 6 jaar van onze hypotheek af. Lijkt me een heerlijk vooruitzicht. Dan kunnen de beleggingen ook verder opgeschroefd worden

[ Voor 0% gewijzigd door Tdem op 12-07-2019 18:32 . Reden: Typo ]

[assje]

Maar eigenlijk neemt het risico daardoor misschien alleen maar toe, de inleg is namelijk minder goed gespreid.

Dat is waar ik een beetje mee zit. Ik kan mijn hypotheek wel aflossen maar ik kan in 30 jaar niet meer dan €190k inleggen. Extra aflossen leidt er dus alleen maar toe dat ik later in verhouding nog meer in beleggingen moet steken.

Om die reden weet ik nog niet zo goed wat ik wil. Ik ben nog huiverig mijn inleg in aandelen te verhogen maar extra aflossen heeft ook geen zin. Voorlopig wordt het "probleem" uitgesteld door het geld gewoon uit te geven (elektrische auto, isolatie etc)

P.s., ik heb een hypotheek met iets van 1,7 als LTI en 0,7 als LTV, risico is dus niet zo'n ding.

[ Voor 7% gewijzigd door assje op 12-07-2019 19:15 ]

[CornermanNL]

In theorie is het natuurlijk zo dat je met beleggen over de tijd gezien meer rendement haalt. Echter is het moeten binnenhalen van X bedrag per maand gewoon een verplichting die een risico met zich mee brengt.

Hoe kleiner je Cash flow behoefte hoe beter je bestand bent tegen de 'extreme' risico kanten, zoals een crisis , baanverlies en zaken als arbeidsongeschiktheid. Er is vaak en terecht veel aandacht voor het rendement, echter onderschatten veel mensen hun risico's.

Er wordt vaak veel te snel uitgegaan van een scenario in de richting van 'dat gebeurd mij toch niet'. En verrassing het gebeurd vaak genoeg wel. Je rekent erop dat je niet allebei tegelijk je baan kwijtraakt, je gezondheid altijd wel overeind staat tot je je doel hebt bereikt.

Wonen is geen investering, het is simpelweg een eerste levensbehoefte. Door hoe wij onze maatschappij hebben ingericht is bezit in veel gevallen voordeliger, en loopt het risico er min of meer vanzelf uit door de tijd. Je moet wel een flink risico aangaan, en dit risico is in het begin het hoogst.

Door dit tijdseffect significant te versnellen, dus door veel af te lossen gaat het risico op verlies van een eerste levensbehoefte er ook snel uit.

Ik kijk altijd naar het alternatief, op het moment dat de kosten onder het goedkoopste alternatief in de markt zit is het niet noodzakelijk meer om versneld af te lossen. Als voorbeeld zou je in het geval van je hypotheek , een sociale huurwoning kunnen nemen als benchmark. Dus als de maandelijkse lasten voor wonen kleiner worden dan wat een sociale huurwoning kost dan kan je met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid wel stellen dat je risico afgedekt is.

Dit kan je voor meerdere risico gebieden gaan toepassen, je kan de diverse onderwerpen in kleinere meer overzichtelijke periodes en risico's knippen als dat het makkelijker maakt. Voor mij werkt die denkwijze heel goed. Ik reken het niet tot op de komma uit.

Bepaal voor jezelf wat het 'ergste' is wat je kan overkomen en kijk wat de risico's zijn en wat je voor alternatieven hebt mocht zoiets gebeuren. Dan leer je op een andere manier kijken naar risico. Al is het alleen maar als gedachte oefening.

En dan blijkt vaak de financiele kant van een vraagstuk toch van minder belang. Om maar bij een huis te blijven dat is veel meer dan een kostenplaatje. Het is een veilige haven, een thuis met herinneringen , en als er dan op een ander vlak iets misgaat, wil je niet ook je huis nog uitmoeten. Naast de financiele klap van een gebeurtenis , bijvoorbeeld een ingrijpende ziekte, is de emotionele schade van de gedwongen keuzes die er bij komen kijken vaak veel erger. Zeker in het geval van een huis.

[assje]

CornermanNL schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 19:13:
Ik kijk altijd naar het alternatief, op het moment dat de kosten onder het goedkoopste alternatief in de markt zit is het niet noodzakelijk meer om versneld af te lossen. Als voorbeeld zou je in het geval van je hypotheek , een sociale huurwoning kunnen nemen als benchmark. Dus als de maandelijkse lasten voor wonen kleiner worden dan wat een sociale huurwoning kost dan kan je met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid wel stellen dat je risico afgedekt is.

Exact, dit is ook ongeveer de redenatie die ik gebruik, mijn bruto hypotheeklast is ongeveer gelijk aan de sociale huurgrens.

[HereIsTom]

assje schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 19:11:
Maar eigenlijk neemt het risico daardoor misschien alleen maar toe, de inleg is namelijk minder goed gespreid.

Dat is waar ik een beetje mee zit. Ik kan mijn hypotheek wel aflossen maar ik kan in 30 jaar niet meer dan €190k inleggen. Extra aflossen leidt er dus alleen maar toe dat ik later in verhouding nog meer in beleggingen moet steken.

Om die reden weet ik nog niet zo goed wat ik wil. Ik ben nog huiverig mijn inleg in aandelen te verhogen maar extra aflossen heeft ook geen zin. Voorlopig wordt het "probleem" uitgesteld door het geld gewoon uit te geven (elektrische auto, isolatie etc)

P.s., ik heb een hypotheek met iets van 1,7 als LTI en 0,7 als LTV, risico is dus niet zo'n ding.

Tja het risico is misschien laag, maar je kan 30 jaar niet overzien en als je in die tijd een keer (langdurig) werkeloos wordt of ziek dan heb je toch een probleem en alleen maar focussen op rendement en FO worden heb je ook niks meer aan als je eerder ziek wordt o.i.d.
Van vroeger heb ik geleerd, beleggen doe je niet met geleend geld en ik kan je vertellen dat er niks lekkerder voelt dan een afgelost huis

[Tsurany]

HereIsTom schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 17:49:
[...]

Precies en daar gaat het nu juist om!

Dan moet je dat ook zeggen, niet met nonsens argumenten komen. Laten we gewoon naar de feiten kijken.

Sissors schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 18:13:
Het is inderdaad simpelweg een vraag van rendementen, waarbij wel mee moet worden genomen dat beleggen ruwweg 1% extra moet opleveren vanwege VRH. Ik vind het dan wel heel makkelijk om te zeggen dat aflossingsvrij + maximaal beleggen het meest oplevert, dat weten we pas over 30 jaar.
,

Op basis van historische data kunnen we natuurlijk wel zien wat we redelijkerwijs kunnen verwachten. Maar geen garanties.

Hypotheek aflossen levert nog steeds veel meer op als sparen, en is uiteraard enorm veilig. Ik zou het zelf niet aandurven om 100% puur in aandelen te zitten, maar goed, als je dat wel aandurft moet je inderdaad zo min mogelijk aflossen.

Ik zou het ook niet direct aanraden, er zitten reële risico's aan vast. De keuze met het hoogste rendement is niet altijd de veiligste keuze.

Ik kies dus voor annuïtair aflossen en daarnaast beleggen. Scheelt wel dat ik bij aanvang al onder de 50% LTV zit, dat maakt die keuze makkelijker.

[HereIsTom]

Tsurany schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 19:50:
[...]

Dan moet je dat ook zeggen, niet met nonsens argumenten komen. Laten we gewoon naar de feiten kijken.

Ik heb geen enkel nonsens argument genoemd, maar wel de realiteit!

[Ortep]

HereIsTom schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 19:38:
[...]
Van vroeger heb ik geleerd, beleggen doe je niet met geleend geld en ik kan je vertellen dat er niks lekkerder voelt dan een afgelost huis

We hebben heel wat leuke voorbeelden van beleggen met geleend geld. Winstverdubbelaars en zo. Dat werkte inderdaad voor sommige mensen. Maar het waren natuurlijk ook verlies verdubbelaars.
En dan hoor ik mensen zeggen: ja maar dit is anders. Tuurlijk joh.
En ik ga niet scheiden, ik word niet langdurig ziek en mijn kinderen of partner ook niet. En natuurlijk raken we ook niet werkloos en als er een crisis komt heb ik met mijn vakkennis daar geen last van.

Als je geluk hebt maak je maar één van die dingen mee kan ik uit ervaring zeggen.

En een afgelost huis is een feestje als de huizenmarkt in elkaar klapt. Goh staat je huis 40k onder water. Dat is vervelend voor je zeg. Nee, ik heb er geen last van. Ik betaal geen hypotheek. Dat scheelt een 800 in de maand. Ik betaal de rest van mijn leven geen cent meer.

Het grappige is dat juist de mensen die al FO zijn dit soort dingen zeggen.

[ Voor 5% gewijzigd door Ortep op 12-07-2019 20:38 ]

[jsuijker]

Het wordt ook wel erg zwart wit geschetst.
In beide gevallen zal er ook een buffer zijn.
Immers leuk een afgelost huis maar je bord blijft leeg als je niet ook liquide middelen hebt. Zo zou je (ook al is het met verlies) zelfs langer kunnen uithouden wanneer je huis niet afgelost is als je liquide middelen maar groot zat zijn.

Als toch gekeken wordt naar doemscenarios van gezondheid of baanverlies en heb je een afgelost huis en zit je na een WW periode (of zelfs geen recht op) dan zal je toch ergens je centen vandaan moeten halen. Bijstand is er niet voor je. En aangezien de scenarios geschetst worden ten tijde van een crisis moet je maar zien wat je voor je huis krijgt en of je het kwijtraakt (iemand met beleggingen en een hypotheek zou dan bijvoorbeeld wel kunnen blijven wonen)

De hele discussie staat of valt met je cashflow. Is je cashflow redelijkerwijs boven een X niveau en je vaste lasten+eerste behoeften zijn X dan zit je al behoorlijk safe

Ortep schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 20:36:
[...]


We hebben heel wat leuke voorbeelden van beleggen met geleend geld. Winstverdubbelaars en zo. Dat werkte inderdaad voor sommige mensen. Maar het waren natuurlijk ook verlies verdubbelaars.
En dan hoor ik mensen zeggen: ja maar dit is anders. Tuurlijk joh.
En ik ga niet scheiden, ik word niet langdurig ziek en mijn kinderen of partner ook niet. En natuurlijk raken we ook niet werkloos en als er een crisis komt heb ik met mijn vakkennis daar geen last van.

Als je geluk hebt maak je maar één van die dingen mee kan ik uit ervaring zeggen.

En een afgelost huis is een feestje als de huizenmarkt in elkaar klapt. Goh staat je huis 40k onder water. Dat is vervelend voor je zeg. Nee, ik heb er geen last van. Ik betaal geen hypotheek. Dat scheelt een 800 in de maand. Ik betaal de rest van mijn leven geen cent meer.

Het grappige is dat juist de mensen die al FO zijn dit soort dingen zeggen.

Zolang je blijft wonen boeit een over of onderwaarde sowieso niets

[ Voor 36% gewijzigd door jsuijker op 12-07-2019 21:05 ]

[Ortep]

jsuijker schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 20:55:

Immers leuk een afgelost huis maar je bord blijft leeg als je niet ook liquide middelen hebt. Zo zou je (ook al is het met verlies) zelfs langer kunnen uithouden wanneer je huis niet afgelost is als je liquide middelen maar groot zat zijn

Als je huis is afgelost heb je honderden tot meer dan duizend euro per maand minder liquide middelen nodig. Je hoeft immers je hypotheek niet te betalen. Met een paar honderd per maand red je het al.

Dat is dus pure ervaring. Ik was verbijsterd over hoeveel geld ik over hield toen ik klaar was met aflossen. Terugkijkend was ik al een paar jaar eerder FO dan dat ik dacht.

En ook voor een huizenbezitter zijn er mogelijkheden om bijstand te krijgen. Het wordt dan een schuld tov je huis.
En niet iedereen komt ook gelijk in de bijstand

[ Voor 11% gewijzigd door Ortep op 12-07-2019 21:09 ]

[Tdem]

Voor beide kampen is iets te zeggen natuurlijk. Mijn huis los ik nu niet af om rendement te maken, maar zodat ik lekkerder slaap en gewoon al snel minder maandelijkse kosten heb. Dat maakt je flexibeler. Het resultaat is dat er dan meer geld overblijft en dat gaat dan waarschijnlijk richting de beleggingen.

[jsuijker]

Ortep schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 21:08:
[...]

Als je huis is afgelost heb je honderden tot meer dan duizend euro per maand minder liquide middelen nodig. Je hoeft immers je hypotheek niet te betalen. Met een paar honderd per maand red je het al.

Dat is dus pure ervaring. Ik was verbijsterd over hoeveel geld ik over hield toen ik klaar was met aflossen. Terugkijkend was ik al een paar jaar eerder FO dan dat ik dacht.

En ook voor een huizenbezitter zijn er mogelijkheden om bijstand te krijgen. Het wordt dan een schuld tov je huis.
En niet iedereen komt ook gelijk in de bijstand

Je schetst al een situatie die ik behandel in het gequote bericht.
Als redelijkerwijs je cashflow boven X is en X al een groot gedeelte covered dan zit je al redelijk veilig. Dat kan je ook halen uit het feit dat je tot een bepaald niveau afgelost hebt en het dan lekker zijn gang laat. Dat je geen tophypotheek als goedkope lening moet zien lijkt me logisch want daar zal je risico hoog zijn als er maar iets tegenzit

En dan moet je die liquide middelen wel hebben.
Als je dan zegt dat je die hebt heb je ze ook in het geval je belegt, de vergelijking is namelijk beleggen of aflossen.
Het is dan gewoon een andere keuze want in beide gevallen heb je een bepaald vermogen. Verschil is liquiditeit en dan hoeft een belegd vermogen over een afgelost huis van dito waarde echt geen nadeel te zijn.

Het moet al een situatie worden (in beide gevallen) waarbij alle nadelen tegelijk vallen wil je niet uit een bron kunnen tappen. Dan heb je gewoon met een ingecalculeerd risico te maken.

[Zenix]

CornermanNL schreef op vrijdag 12 juli 2019 @ 19:13:
Ik kijk altijd naar het alternatief, op het moment dat de kosten onder het goedkoopste alternatief in de markt zit is het niet noodzakelijk meer om versneld af te lossen. Als voorbeeld zou je in het geval van je hypotheek , een sociale huurwoning kunnen nemen als benchmark. Dus als de maandelijkse lasten voor wonen kleiner worden dan wat een sociale huurwoning kost dan kan je met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid wel stellen dat je risico afgedekt is.

Met de huidige rentes zit ik met een nieuwe hypotheek onder de huur van een sociale huurwoning (nieuwbouw). Mijn ouders hebben een hogere huur met een vergelijkbare, maar sociale huurwoning. Sociale huur is tegenwoordig niet zo goedkoop. Ik heb het dan over zo'n 650 huur.

Ik maak mij daarom ook niet al te druk, stel ik zou ziek worden. Dan kan ik met een uitkering de lasten nog wel redelijk goed betalen. De eerste 10 jaar tenminste Daarna is het afwachten wat de rente gaat doen En anders verhuur ik een kamer aan een student (woon dichtbij een hogeschool) dan is dat ook weer opgelost.

Ik ga de komende 10 jaar dus ook niks aflossen bij mijn hypotheek, maar gewoon een deel spaarrekening en voor de rest voornamelijk beleggen. Als ik een rendement haal zo'n 4% per jaar heb dan kan ik over 10 jaar zo'n 75% van de koopsom direct aflossen. Maar dat ga ik dan ook alleen doen als de rente ongunstig is en beleggen daardoor minder gunstig is.

[Wozmro]

Je hebt ook lenen en lenen natuurlijk.

Mijn eigen lening begon in 2005: 70k op 20 jaar, waarvan 40k voor aankoop huis en 30k voor renovatie.
Iets van 4,5% intrest, 450€/maand afbetalen.

Zoveel jaar later lijken dit belachelijk lage bedragen maar ook toen was dit eerder lager dan gemiddeld.

Ik wil maar zeggen: je kan lenen tot aan het randje of je kan ook lenen met een marge.

Ik woon nog steeds in hetzelfde huis en ik heb geen enkele ambitie om ooit groter te gaan wonen.

Integendeel: mijn ultieme fo-doel is voldoende passief inkomen te hebben om geen eigen materieel bezit(huis, auto,...) meer nodig te hebben. Enkel wat kleren, smartphone en een kredietkaart.

[Baytep]

@Wozmro Bedoel je dat je dan geen vaste verblijfplaats meer hebt?

[JURIST]

Jammer dat er zo'n hetze tegen schuld wordt opgezet. Van ongedekt lenen word ik niet enthousiast, maar de nadruk ligt naar mijn idee iets te veel bij schulden zijn slecht. Als je geen risico wil en geen band wil met de bank is zo min mogelijk hypotheek en zo veel mogelijk aflossen misschien slim, maar FO zonder risico is nauwelijks mogelijk. Een woning levert je geen inkomen en zeker in het lage rente tijdperk waar we inzitten levert aflossen gewoon niet veel op. Uiteraard, je kosten dalen altijd, maar als je de eerste 10-15 jaar van je FO carrière bezig bent om een huis af te lossen mis je naast het rendement ook veel ervaring met beleggen en investeren. De weg naar FO is ook een weg van ondernemerschap (althans in mijn visie).
Zelf nemen wij bewust een stuk meer hypotheek op onze nieuwe woning en ik ga de komende tijd uitzoeken waar ik dat in ga steken en dat ook nog zomaar een tijd duren. Het houdt me in elk geval flexibel.
Het maakt bij schuld uit hoe groot je buffer en incasseringsvermogen zijn en je moet kunnen handelen als het (persoonlijk) tij verandert, maar het blijft in mijn optiek gaan om je balans en het inkomen wat je genereert om FO te worden. Tegenover een hypotheek staat ook gewoon een woningwaarde

[ Voor 5% gewijzigd door JURIST op 13-07-2019 07:38 ]

[Tdem]

Ik zie helemaal geen hetze tegen schuld? Niemand zegt hier dat schuld slecht is. Het zijn persoonlijke voorkeuren. Als jij je prettig voelt bij een hoge hypotheek en dat bedrag investeren, dan is dat jouw goedrecht. Verder even goede vrienden hoor.

[missTweakers]

ik doe het in de volgende stappen zo:
1. Buffer aanleggen van X maanden uitgaves zodat je bij tijdelijke werkloosheid altijd goed zit. Ben alleenverdiener, dus daarom vrij hoge buffer.
2. Daarna jaarlijks (zonder boeterentes, dus max 10% van lening) aflossen hypotheek tot ik in laagste risicoklasse met laagste rente val. Scheelt me 0,45% rente op hele lening (men rekent vaak alleen met de huidige hypotheekrente qua rendement maar niet met renteverlagingen). Bruto hypotheekbedrag nu net zo hoog als sociale huur.
3. Maandelijks klein bedrag beleggen tot ik 30% van mijn liquide middelen in beleggingen heb.
4. Daarna weer verder met aflossing hypotheek.
5. Hoe meer de hypotheek is afgelost en bruto maandbedrag omlaag gaat, hoe minder hoog de buffer hoeft te zijn (vanwege de X maanden uitgaves), dus leg ik dat bedrag weer in voor de beleggingen. Percentage beleggingen tov liquide middelen gaat omhoog.

Ben nu bij stap 5.

[Tdem]

missTweakers schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 08:22:
ik doe het in de volgende stappen zo:
1. Buffer aanleggen van X maanden uitgaves zodat je bij tijdelijke werkloosheid altijd goed zit. Ben alleenverdiener, dus daarom vrij hoge buffer.
2. Daarna jaarlijks (zonder boeterentes, dus max 10% van lening) aflossen hypotheek tot ik in laagste risicoklasse met laagste rente val. Scheelt me 0,45% rente op hele lening (men rekent vaak alleen met de huidige hypotheekrente qua rendement maar niet met renteverlagingen). Bruto hypotheekbedrag nu net zo hoog als sociale huur.
3. Maandelijks klein bedrag beleggen tot ik 30% van mijn liquide middelen in beleggingen heb.
4. Daarna weer verder met aflossing hypotheek.
5. Hoe meer de hypotheek is afgelost en bruto maandbedrag omlaag gaat, hoe minder hoog de buffer hoeft te zijn (vanwege de X maanden uitgaves), dus leg ik dat bedrag weer in voor de beleggingen. Percentage beleggingen tov liquide middelen gaat omhoog.

Ben nu bij stap 5.

Dank voor het delen. Vind het tof om ieders verschillende aanpak te lezen

[assje]

Als ik een hypotheek van €600k zou hebben (ongeveer de max) dan zou ik eerlijk gezegd ook sterk inzetten op aflossen. Ik zou in dat geval namelijk afhankelijk zijn van mijn volledige inkomen om mijn hypotheek te kunnen blijven betalen.

Echter was mijn hypotheek bij aanvang al minder dan 1/3 Van dat bedrag, dat maakt nogal een verschil.

Toen ik de hypotheek afsloot was ik alsnog van plan sneller af te lossen, echter zijn in 5 jaar de waarde en ons inkomen behoorlijk toegenomen. Dat gecombineerd met inmiddels 15% afgelost doet mij besluiten extra aflossen op een laag pitje te zetten.

Inderdaad is risico opslag een leuke reden wel af te lossen maar bij een NHG hypotheek speelt dat ook weer niet.

Iedere situatie is verschillend en die overweging is ook waar het om gaat. Die ratio mis ik soms alleen een beetje bij het advies om vooral af te lossen.

[ Voor 16% gewijzigd door assje op 13-07-2019 10:00 ]

[Highland]

Leuk hoe de discussie zich ontvouwt. En de 'waarheid' meerdere assen heeft: risico, rendement, waarde, liquiditeit.

Er zijn dan ook meerdere wegen naar Rome (of FOme?), afhankelijk van je risico-bereidheid, inkomsten of vermogen. Mijn aanpak lijkt op die van misstweakers, omdat ik zekerheid wil hebben over mijn huis als eerste levensbehoefte en omdat ik verwacht dat mijn inkomsten niet veel meer zullen stijgen. Belangrijk voor mij: door een spelregel af te spreken voorkom ik dat ik in analyseren blijf hangen.

[TucanoItaly]

Een hypotheek aflossen heeft wel iets unieks voor mij, namelijk een doel. Het is ook lekker zichtbaar, en het rendement is bekend. Ik vind het verslavend.

Maar ikzelf heb ook een grens gesteld want op een gegeven moment was het beter om te gaan beleggen.

[ Voor 3% gewijzigd door TucanoItaly op 13-07-2019 12:39 ]

[HereIsTom]

missTweakers schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 08:22:
ik doe het in de volgende stappen zo:
1. Buffer aanleggen van X maanden uitgaves zodat je bij tijdelijke werkloosheid altijd goed zit. Ben alleenverdiener, dus daarom vrij hoge buffer.
2. Daarna jaarlijks (zonder boeterentes, dus max 10% van lening) aflossen hypotheek tot ik in laagste risicoklasse met laagste rente val. Scheelt me 0,45% rente op hele lening (men rekent vaak alleen met de huidige hypotheekrente qua rendement maar niet met renteverlagingen). Bruto hypotheekbedrag nu net zo hoog als sociale huur.
3. Maandelijks klein bedrag beleggen tot ik 30% van mijn liquide middelen in beleggingen heb.
4. Daarna weer verder met aflossing hypotheek.
5. Hoe meer de hypotheek is afgelost en bruto maandbedrag omlaag gaat, hoe minder hoog de buffer hoeft te zijn (vanwege de X maanden uitgaves), dus leg ik dat bedrag weer in voor de beleggingen. Percentage beleggingen tov liquide middelen gaat omhoog.

Ben nu bij stap 5.

Zoiets bedoel ik dus, buffer, extra aflossen en beleggen.

[President]

HereIsTom schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 13:52:
[...]

Zoiets bedoel ik dus, buffer, extra aflossen en beleggen.

Die beleg stap vind ik toch erg lastig om te nemen helaas, want ik snap dat het in het verleden tot dusver de meest verstandige keus is geweest op lang termijn. Maar tegelijkertijd zitten we voor mijn gevoel momenteel op een economisch hoogtepunt en kan het nog wel iets stijgen, maar kan het ook binnen een jaar behoorlijk in elkaar donderen.

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

[Lud0v1c]

President schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 14:40:
[...]

Die beleg stap vind ik toch erg lastig om te nemen helaas, want ik snap dat het in het verleden tot dusver de meest verstandige keus is geweest op lang termijn. Maar tegelijkertijd zitten we voor mijn gevoel momenteel op een economisch hoogtepunt en kan het nog wel iets stijgen, maar kan het ook binnen een jaar behoorlijk in elkaar donderen.

Dit zeiden ze al in 2016 en 2017 en sindsdien is het lekker doorgegroeid en heb ik al 2x van een dividend uitkering mogen genieten.

Die angst dat het in elkaar kan donderen heb ik ook gehad en heb ik eigenlijk nog steeds wel. Ik dek dat af door 15% in goud te zitten. In dit topic wordt bijna nooit over goud gesproken, een enkeling daar gelaten. @TucanoItaly heeft wel eens gesproken over zijn portfolio waarin goud verwerkt zit. Toch zonde, als je kijkt naar de piramide van John Exter dan heeft goud een belangrijke rol tussen alle vormen van financiële producten in de markt.

[President]

Natuurlijk, maar als je de prijs van goud bekijkt van 2000 tot nu dan is dat ook een product dat flink in prijs/waarde is toegenomen...

[Tsurany]

President schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 14:40:
[...]

Die beleg stap vind ik toch erg lastig om te nemen helaas, want ik snap dat het in het verleden tot dusver de meest verstandige keus is geweest op lang termijn. Maar tegelijkertijd zitten we voor mijn gevoel momenteel op een economisch hoogtepunt en kan het nog wel iets stijgen, maar kan het ook binnen een jaar behoorlijk in elkaar donderen.

Begin gewoon met maandelijks 200 euro inleggen, dat moet er toch wel af kunnen?

[assje]

Ik maak me nog niet eens zozeer zorgen om in elkaar storten/crisis.

Ik zit er vooral in hoeverre de continue groei nog door zal zetten in de toekomst. Alle studies zoals trinity ten spijt ben ik nog niet volledig overtuigd dat energieschaarste/transitie vergelijkbaar is met de historie. We lopen nu tegen de grenzen van onze planeet aan, dat is iets anders dan een wereldoorlog en hebben we nog niet eerder gehad.

Maar voor hetzelfde geld krijgen we nog 200 jaar groei, je weet het niet.

[rube]

@President, precies wat @Tsurany zegt, niet voor het rendement, maar voor de ervaring, 200 euro per maand (o.i.d.). Doe dat een bepaalde tijd tot je klaar bent voor meer. Anders hik je wanneer je hypotheek is afgelost nog steeds exact tegen hetzelfde aan.

[HereIsTom]

President schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 14:40:
[...]

Die beleg stap vind ik toch erg lastig om te nemen helaas, want ik snap dat het in het verleden tot dusver de meest verstandige keus is geweest op lang termijn. Maar tegelijkertijd zitten we voor mijn gevoel momenteel op een economisch hoogtepunt en kan het nog wel iets stijgen, maar kan het ook binnen een jaar behoorlijk in elkaar donderen.

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

Daarom leg ik ook maandelijks een bedrag in via Meesman, dan spaar je toch en is je inleg gespreid.
Dus dan beleg je een deel maandelijks en ieder jaar los je nog een deel extra af op je hypotheek, altijd nog beter dan een spaarrekening.

[Wozmro]

President schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 14:40:
[...]

Die beleg stap vind ik toch erg lastig om te nemen helaas, want ik snap dat het in het verleden tot dusver de meest verstandige keus is geweest op lang termijn. Maar tegelijkertijd zitten we voor mijn gevoel momenteel op een economisch hoogtepunt en kan het nog wel iets stijgen, maar kan het ook binnen een jaar behoorlijk in elkaar donderen.

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

Die volaliteit is inderdaad een lastige ja.

Het is goed dat je daar over nadenkt, je moet voor jezelf een methode bedenken waarmee je kan omgaan met die volaliteit.

Ik doe het zo: een jaar aan uitgaven op een spaarrekening voor onverwachte zaken.

Daarnaast een beleggingsportefeuille met 20% cash en 80% belegd, grotendeels in ETF's.
De verhouding 20/80 houd ik constant, dus als de beurs daalt dan koop ik bij met geld van de 20% cash. Maandelijks gaat ook een deel van mijn salaris naar het beleggen, daarmee koop ik ook bij als het aandeel cash te groot wordt.

Voor mij is het vooral een methode om de zaken op langere termijn te zien. En het is ook maar een methode, de een zal zeggen: zoveel cash die niets staat te doen, de ander: zoveel euro's in aandelen?

@ortep Voor het gemak zou ik wel een kleine pied à terre aanhouden.

[Trebbors]

De hypotheek discussie is een interessante. Ik verbaas me erover dat er hier weinig zijn met een spaarhypotheek waarbij aflossen of oversluiten volgens mij de enige logische twee keuzes zijn bij aflopen rentevast termijn.
De rente staat veel te laag voor het spaargedeelte waardoor er een hoge inleg benodigd is. HRA zakt dus ook omlaag.

[Tazzios]

Bij een spaarbank is het enige voordeel hra.

Schuld-Spaarpot= restant is waar je daadwerkelijk effectief rente over betaald.
En over heel de schuld(de rente daarvan) krijg je hra. Voordeel bij een lage rente is weliswaar minder maar nog steeds aanwezig.

Uitzondering indien je een kleine woning schuld het en richting de wet Hillen gaat dan kan je het wel interessant worden om je schuld te verlagen door je spaarbank op te heffen.

[Magpie]

Een voordeel van een groot belegd vermogen kan zijn dat je de rente op de hypotheek zeer kort kan afsluiten. Het is dan wel belangrijk dat je niet 100% in aandelen zit, maar ook inflatiebestendige assets hebt zoals goud en grondstoffen. Anders hakt een verhoging van inflatie/rente er aan drie kanten in (woningwaarde, waarde beleggingen en maandlast). En ja dit kost wellicht wat rendement tov 100% aandelen.

Ik schat dit risico laag in, maar risicobeheersing is juist belangrijk voor de zaken die je niet verwacht...

Edit: mijn doel is natuurlijk mijn belegd vermogen > hypotheek te krijgen, helaas kom ik met de aanschaf van onze nieuwe woning wat te kort nog Aan de andere kant is hypotheek < 80% waarde woning, dus daar zit ook marge. Ik vind het een mooie combi van liquide, snel beschikbaar belegd vermogen en een redelijke LTV. Ik vind het juist een ontspannend gevoel om een stevig deel van mijn netto vermogen liquide beschikbaar te hebben als buffer.

[ Voor 30% gewijzigd door Magpie op 13-07-2019 17:49 ]

[TucanoItaly]

President schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 14:58:
Natuurlijk, maar als je de prijs van goud bekijkt van 2000 tot nu dan is dat ook een product dat flink in prijs/waarde is toegenomen...

Goud heb je als hedge. Je hoeft er niet op te verdienen, sterker nog, ik ben comfortabel bij een verlies. Het is een verzekeringspremie tegen een aantal zaken zoals sterke inflatie, tegenvallende beurs, problemen met je valuta, dat soort dingen.

Het heeft een slechte naam doordat er een hoop verkopertjes zijn die er geld mee verdienen door jou angst aan te praten. Maar binnen een portefeuille heeft goud een stabiliserende werking.

In z'n algemeenheid qua beleggen geldt: Probeer niet op de prijs van dit moment te letten. Koop gewoon wat, en als het niet bevalt dan verkoop je het toch gewoon weer? Pak gewoon een welbekende ETF die genoteerd staat in Euronext Amsterdam. Kost je (vrijwel) niks.

Maar goed, je hóeft natuurlijk niet te beleggen in goud/obligaties/aandelen enz. Genoeg andere mogelijkheden.

[ Voor 19% gewijzigd door TucanoItaly op 13-07-2019 19:33 ]

[superpolm]

5% van je geld in bitcoin en 95% cash heeft de afgelopen 10 jaar de S&P500 verslagen, en tevens een lager risico. dus een klein deel van je vermogen in bitcoin stoppen kan verstandig zijn.

[Zr40]

Leuk om achteraf te roepen, maar vooraf had je dat niet kunnen verwachten. Zeker 10 jaar geleden niet.

Zo heb ik hier nog een winnend staatslot die de S&P 500 heeft verslagen, het was heel verstandig om 5% van mijn vermogen in staatsloten te stoppen en 95% in cash!

[ Voor 10% gewijzigd door Zr40 op 13-07-2019 21:09 ]

[caspervc]

Trebbors schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 16:36:
De hypotheek discussie is een interessante. Ik verbaas me erover dat er hier weinig zijn met een spaarhypotheek waarbij aflossen of oversluiten volgens mij de enige logische twee keuzes zijn bij aflopen rentevast termijn.
De rente staat veel te laag voor het spaargedeelte waardoor er een hoge inleg benodigd is. HRA zakt dus ook omlaag.

Exact waarom ik mijn termijn van de bankspaar gelijk heb gezet met de rente (20jr). Ik heb geen zin om na 20 jaar te worden verrast met een superlage rente en een superhoge inleg. Dus na 20 jaar afgelost. Nog 13 te gaan.. rente betalen voor 4,9%, HRA terugkrijgen en rente op het spaardeel krijgen voor 4,9% (ben nu 37).

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

Hebben jullie tips om er een beetje lijn in te krijgen?

[ Voor 3% gewijzigd door caspervc op 13-07-2019 22:08 ]

[superpolm]

Zr40 schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 21:06:
Leuk om achteraf te roepen, maar vooraf had je dat niet kunnen verwachten. Zeker 10 jaar geleden niet.

Zo heb ik hier nog een winnend staatslot die de S&P 500 heeft verslagen, het was heel verstandig om 5% van mijn vermogen in staatsloten te stoppen en 95% in cash!

Daarom zeg ik ook een klein deel. heb trouwens best wat vertrouwen in bitcoin, meer dan in staatsloten ieder geval.

[TucanoItaly]

Zr40 schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 21:06:
Zo heb ik hier nog een winnend staatslot

Dat is geen eerlijke vergelijking, je vergelijkt gokken met speculeren. Dat zijn toch echt verschillende dingen, daarom zijn het ook verschillende woorden.

Het is een volkomen geaccepteerde strategie om een zeer klein percentage van je portefeuille te beleggen in een moonshot. Je moet wel slim daarin zijn. Ooit was ik zo dom om bijna tien procent van m'n belegbaar vermogen in een alles-of-niks startup te gooien. Dat moet je niet doen, het moet een klein deel zijn, en er moet een exit strategie zijn.

Ik vind crypto prima, peer to peer lending ook. Anderen zijn in crowdfunding gedoken. Genoeg kansen.

[Zr40]

TucanoItaly schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 22:42:
[...]


Dat is geen eerlijke vergelijking, je vergelijkt gokken met speculeren. Dat zijn toch echt verschillende dingen, daarom zijn het ook verschillende woorden.

Nouja, ik bedoelde de vergelijking te maken met de '95% in cash en de rest in één specifieke asset' strategie, wat volgens @superpolm 'lager risico' en 'verstandig' is ongeacht welke specifieke asset je kiest.

Staatsloten heb ik in de vergelijking alleen maar gekozen omdat je daar vooraf niet verwacht veel winst mee te maken (meest waarschijnlijke resultaat is verlies) maar deelnemers wel hópen op de jackpot. Inderdaad iets anders dan speculeren. Al had je mijn directe collega's en vrienden eens moeten horen eind 2017, dat klonk meer als gokken dan als een weloverwogen allocatie voor speculatie binnen een degelijk portfolio. En laat ik maar zeggen dat ze er uiteindelijk niet rijk van zijn geworden.

Verder volledig eens met de rest van je post.

[ Voor 4% gewijzigd door Zr40 op 13-07-2019 23:08 ]

[TucanoItaly]

Zr40 schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 23:02:
Nouja, ik bedoelde de vergelijking te maken met de '95% in cash en de rest in één specifieke asset' strategie

Ah, oh sorry. Ja, dat heeft met beleggen niks te maken inderdaad...

[CornermanNL]

JURIST schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 06:46:
Jammer dat er zo'n hetze tegen schuld wordt opgezet. Van ongedekt lenen word ik niet enthousiast, maar de nadruk ligt naar mijn idee iets te veel bij schulden zijn slecht. Als je geen risico wil en geen band wil met de bank is zo min mogelijk hypotheek en zo veel mogelijk aflossen misschien slim, maar FO zonder risico is nauwelijks mogelijk. Een woning levert je geen inkomen en zeker in het lage rente tijdperk waar we inzitten levert aflossen gewoon niet veel op. Uiteraard, je kosten dalen altijd, maar als je de eerste 10-15 jaar van je FO carrière bezig bent om een huis af te lossen mis je naast het rendement ook veel ervaring met beleggen en investeren. De weg naar FO is ook een weg van ondernemerschap (althans in mijn visie).
Zelf nemen wij bewust een stuk meer hypotheek op onze nieuwe woning en ik ga de komende tijd uitzoeken waar ik dat in ga steken en dat ook nog zomaar een tijd duren. Het houdt me in elk geval flexibel.
Het maakt bij schuld uit hoe groot je buffer en incasseringsvermogen zijn en je moet kunnen handelen als het (persoonlijk) tij verandert, maar het blijft in mijn optiek gaan om je balans en het inkomen wat je genereert om FO te worden. Tegenover een hypotheek staat ook gewoon een woningwaarde

Daarom is het voor de meeste in dit topic geen probleem om een hypotheek te hebben, echter is het in beginsel een erg makkelijk middel om de cash flow behoefte naar beneden te krijgen. Wat ik betoogde is dat risico vaak anders in elkaar steekt dan wat je op papier uitrekent.

Buiten geld zijn er andere risico factoren die je flink kunnen raken. En inderdaad zonder risico FO bestaat niet. Zelfs 100% veilig sparen is een risico omdat je langzaam arm wordt. Je betaalt momenteel om je geld te bewaren.

Het zijn ook persoonlijke berekeningen, de meeste mensen in dit topic zitten denk ik aan de conservatieve kant met de hoogte van de hypotheek, ten opzichte van het inkomen. Buiten dit topic wordt risico op risico gestapeld ,wat ik zie is forse hypotheken ten opzichte van het inkomen en dan nadenken over beleggingen omdat sparen niets oplevert.

Ik vindt niet dat er iets mis is met een mooie hefboom, ik hou voor mijzelf altijd een andere definitie van risico in gedachte bij het besluit om dit mooie middel in te zetten.

Overigens is het best goed om bij een goede mogelijkheid er in een keer flink gebruik van te maken om je positie voor de toekomst te verstevigen. En dan de eerste jaren alleen te werken aan het afbouwen van de hefboom. Denk hierbij aan het kopen van een huurwoning, of investering in een eigen bedrijf. Je moet denk ik ook weer niet te bang worden.

[ybos]

President schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 14:40:
[...]

Die beleg stap vind ik toch erg lastig om te nemen helaas, want ik snap dat het in het verleden tot dusver de meest verstandige keus is geweest op lang termijn. Maar tegelijkertijd zitten we voor mijn gevoel momenteel op een economisch hoogtepunt en kan het nog wel iets stijgen, maar kan het ook binnen een jaar behoorlijk in elkaar donderen.

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

Ik ben ook 37 en 3 jaar geleden begonnen bij Meesman. Eerste jaar 100 euro per maand ingelegd, na een jaartje naar 200 per maand verhoogd en sinds begin dit jaar naar 350 euro per maand (ivm met leuke inkomstenstijging). Mijn lopend rendement (ondanks de maandelijkse storting, die dempt het lopende rendement natuurlijk flink) is op de moment tussen de 17-18%! Zelfs met een klein negatief rendement van ongeveer -2% over 2018!.
Mijn plan is om deze lijn vanaf nu vast te houden. In excel ingevoerd dat ik dit 20 jaar wil volhouden, uitgangspunt 350 per maand inleg en 8% rendement per jaar gemiddeld (redelijk positief, ik weet het) levert dit een pot op van een dikke 2 ton . Dan kan ik vervolgens 17 jaar lang elk jaar 25000 opnemen voordat de pot leeg is (geen inleg meer na 20 jaar). Dan heb ik het dividend niet meegenomen omdat dit niet giga is bij meesman.
Dat zegt niet dat ik met 57 FO ben want er staat dan nog een ton hypotheek aflossingsvrij open maar dan kan ik wel een stuk minder werken als ik dat zou willen.

Dus: volg je gevoel qua aflossen maar begin gewoon eens met inleggen van 100 euro per maand. Dan wen je aan de maandelijkse afschrijving. Daarnaast schrijf je dat je "bang" bent voor een crash. Dat is alleen maar goed in het begin van je lange termijn belegging, dan koop je lekker goedkoop in.

[Lud0v1c]

@ybos Goede post! Toen ik je eind statement las moest ik gelijk aan een column denken van Meesman gepubliceerd in mei 2018;Maandelijks beleggen altijd goed

Tips voor @caspervc :
1) Hoe langer de termijn, hoe beter. Het gemiddelde rendement van aandelen 1969 tot eind 2012 is 8,56% per jaar.
2) Kies een goede verdeling tussen groei (aandelen,vastgoed) en veilig (obligaties, goud) denk aan herbalanceren!
3) Volg de markt d.w.z. breed spreiden over landen en sectoren (=indexbeleggen wereldfonds)
4) Zorg dat de kosten laag zijn. Ieder procent kosten is een procent minder rendement.
5) Stort periodiek geld op de beleggingsrekening, bijvoorbeeld maandelijks (=Dollar Cost Averaging)
6) Periodiek opbouwen = periodiek onttrekken. Voorkomt verkeerd in- of uitstapmoment
7) Keep it simple & Stick to the plan: Gebruik geen derivaten en niet handelen. Zorgt voor eenvoud en lage transactiekosten

[ Voor 60% gewijzigd door Lud0v1c op 14-07-2019 12:13 ]

[OneTimer]

Hoe beleggen jullie in goud. Hebben jullie fysiek goud in bezit of alleen op papier?
Of beleggen jullie in bedrijven als Umicore of goudmijnen.

Ik heb een aantal jaar geleden in Canadese Cobalt en Lithium mijnen geïnvesteerd, niet al te veel geld, paar honderd euro. Met de komst van Elektrische auto's dacht ik dat dat een goede investering zou zijn. Sommige aandelen bestaan niet meer en andere hebben flink gepiekt en zijn daarna weer gedaald. Dus niet echt een stabiele koers zeg maar. Het was meer een soort bubbel helaas..

[Pistachenootje]

Ik geloof niet zo in goud. Ja in het verleden zijn er periodes geweest dat goud het goed deed, maar voor de toekomst zie ik het niet zo rooskleurig in. Als ik een hedge wil neem ik liever (inflatie linked) obligaties.

Hier een onderbouwde mening over goud. Maar goed, each to his own

[President]

Ik moet dan maar eens gewoon gaan beginnen met beleggen met 100 euro per maand, het is toch 'speelgeld' waar ik mij met zo'n bedrag geen zorgen om maak. Balen als het een dag later nog maar de helft waard is, maar ik zal er niet slecht van slapen.

Nu even kijken of meesman of mijn eigen ABN AMRO het goedkoopst en makkelijkst is

[Pistachenootje]

President schreef op zondag 14 juli 2019 @ 13:56:
Nu even kijken of meesman of mijn eigen ABN AMRO het goedkoopst en makkelijkst is

Da's makkelijk. ABN i.c.m. Northern trust wereld + em. Helemaal als je 2000 kan inleggen want dan krijg je 100 euro.

[Tsurany]

President schreef op zondag 14 juli 2019 @ 13:56:
Ik moet dan maar eens gewoon gaan beginnen met beleggen met 100 euro per maand, het is toch 'speelgeld' waar ik mij met zo'n bedrag geen zorgen om maak. Balen als het een dag later nog maar de helft waard is, maar ik zal er niet slecht van slapen.

Nu even kijken of meesman of mijn eigen ABN AMRO het goedkoopst en makkelijkst is

Blijf bij je eigen ABN AMRO. ABN AMRO is goedkoper en je kan veel sneller aan- en verkopen. Meesman moet je wachten op een maandelijks inlegmoment, bij ABN AMRO bepaald je dat zelf.

Wellicht zelfs een instap bonus meepakken? Zijn een aantal acties.

[President]

Pistachenootje schreef op zondag 14 juli 2019 @ 14:13:
Helemaal als je 2000 kan inleggen want dan krijg je 100 euro.

100 euro gratis is natuurlijk top, maar het is een grotere inleg dan de geplande 100 p/m:-P.

[DeveloperNL]

JURIST schreef op zaterdag 13 juli 2019 @ 06:46:
Jammer dat er zo'n hetze tegen schuld wordt opgezet. Van ongedekt lenen word ik niet enthousiast, maar de nadruk ligt naar mijn idee iets te veel bij schulden zijn slecht. Als je geen risico wil en geen band wil met de bank is zo min mogelijk hypotheek en zo veel mogelijk aflossen misschien slim, maar FO zonder risico is nauwelijks mogelijk. Een woning levert je geen inkomen en zeker in het lage rente tijdperk waar we inzitten levert aflossen gewoon niet veel op. Uiteraard, je kosten dalen altijd, maar als je de eerste 10-15 jaar van je FO carrière bezig bent om een huis af te lossen mis je naast het rendement ook veel ervaring met beleggen en investeren. De weg naar FO is ook een weg van ondernemerschap (althans in mijn visie).

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

[ Voor 0% gewijzigd door DeveloperNL op 14-07-2019 15:33 . Reden: Typo ]

[Pistachenootje]

President schreef op zondag 14 juli 2019 @ 14:48:
[...]

100 euro gratis is natuurlijk top, maar het is een grotere inleg dan de geplande 100 p/m:-P.

Even 2000 euro 3 maanden in een veilig obligatie fonds steken, daarna weer terugboeken

[Aikon]

DeveloperNL schreef op zondag 14 juli 2019 @ 15:32:
[...]

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

Ik gok dat het niet alleen bij het opzetten is gebleven? Je doet het namelijk voorkomen dat je zomaar ff 3x zoveel kan verdienen.

[DeveloperNL]

Aikon schreef op zondag 14 juli 2019 @ 19:12:
[...]

Ik gok dat het niet alleen bij het opzetten is gebleven? Je doet het namelijk voorkomen dat je zomaar ff 3x zoveel kan verdienen.

Uiteraard niet, maar zoals jurist zei, er wordt hier heel vaak gekeken naar schulden verlagen en vermogen opbouwen en niet zo zeer hoe je je inkomen kunt verhogen. Tuurlijk horen daar risico's bij, maar ik heb nu veel meer rendement kunnen opbouwen, omdat ik alles in onszelf heb gestopt. Ik ben nu Onafhankelijk, nu de financien nog

[TucanoItaly]

@PM_Petrol ETF Physical Gold, ISIN JE00B1VS3770. Naar mijn weten zijn grondstof gerelateerde aandelen hoofdzakelijk gecorreleerd met de aandelenmarkt, en niet zozeer met de commodity in kwestie.

[Longcat]

TucanoItaly schreef op zondag 14 juli 2019 @ 19:32:
@PM_Petrol ETF Physical Gold, ISIN JE00B1VS3770. Naar mijn weten zijn grondstof gerelateerde aandelen hoofdzakelijk gecorreleerd met de aandelenmarkt, en niet zozeer met de commodity in kwestie.

Vergelijk de volgende namen maar eens met bijvoorbeeld de S&P:
- Barrick Gold Corp
- Kinross Gold Corporation
- Iamgold Corp

Ik zie de correlatie met de aandelenmarkt niet.

[R.van.M]

Pistachenootje schreef op zondag 14 juli 2019 @ 13:25:
Ik geloof niet zo in goud. Ja in het verleden zijn er periodes geweest dat goud het goed deed, maar voor de toekomst zie ik het niet zo rooskleurig in. Als ik een hedge wil neem ik liever (inflatie linked) obligaties.

Hier een onderbouwde mening over goud. Maar goed, each to his own

Goed artikel. Ik heb zelf ongeveer 5% in goud zitten vanwege de redenen die in het artikel genoemd worden. Wellicht toch maar overwegen dit om te zetten in bonds

[BTU_Natas]

Of koop gewoon een waarde vast horloge. Als de shit echt de fan raakt is dat veel handiger dan iets wat op een beurs verhandeld dient te worden.

[Pistachenootje]

BTU_Natas schreef op zondag 14 juli 2019 @ 22:44:
Of koop gewoon een waarde vast horloge. Als de shit echt de fan raakt is dat veel handiger dan iets wat op een beurs verhandeld dient te worden.

Heb ik ook weleens aan gedacht. Nadelen zijn wel het aantal roofovervallen en de kosten van onderhoud. Ik heb er toch maar van afgezien.

[Blik1984]

Lud0v1c schreef op zondag 14 juli 2019 @ 11:53:
@ybos Goede post! Toen ik je eind statement las moest ik gelijk aan een column denken van Meesman gepubliceerd in mei 2018;Maandelijks beleggen altijd goed

Tips voor @caspervc :
1) Hoe langer de termijn, hoe beter. Het gemiddelde rendement van aandelen 1969 tot eind 2012 is 8,56% per jaar.
2) Kies een goede verdeling tussen groei (aandelen,vastgoed) en veilig (obligaties, goud) denk aan herbalanceren!
3) Volg de markt d.w.z. breed spreiden over landen en sectoren (=indexbeleggen wereldfonds)
4) Zorg dat de kosten laag zijn. Ieder procent kosten is een procent minder rendement.
5) Stort periodiek geld op de beleggingsrekening, bijvoorbeeld maandelijks (=Dollar Cost Averaging)
6) Periodiek opbouwen = periodiek onttrekken. Voorkomt verkeerd in- of uitstapmoment
7) Keep it simple & Stick to the plan: Gebruik geen derivaten en niet handelen. Zorgt voor eenvoud en lage transactiekosten

Even beginnende met bovenstaande post, advies vraagje betreffende het balanceren tussen aandelen/obligaties.

Ik zit al een tijdje bij Meesman en zit eraan te denken om mijn maandelijkse inleg ook te vergroten door een hoger financieel inkomen. Ik zit nu alleen nog volledig op aandelen en leg maandelijks niks in op "veilige" investeringen zoals obligaties. Ik ben 35 en ga er vanuit nog minimaal 20 jaar geld opzij te zetten, dus een vrij lange termijn.

Even los van wat ik verder op de spaarrekening heb staan dat ik zo kan opnemen. Wat zou jullie strategie zijn qua verdeling aandelen/obligaties? Ik zit namelijk enerzijds gewoon te denken om volle 100% in aandelen te blijven zitten en dan later te balanceren als ik ouder ben. Maar dat is puur onderbuikgevoel en niet gebaseerd op harde financiële feiten. Dus moet ik misschien niet meer naar een balans van 75/25 (aandelen/obligaties)?

[Lud0v1c]

Pistachenootje schreef op zondag 14 juli 2019 @ 13:25:
Ik geloof niet zo in goud. Ja in het verleden zijn er periodes geweest dat goud het goed deed, maar voor de toekomst zie ik het niet zo rooskleurig in. Als ik een hedge wil neem ik liever (inflatie linked) obligaties.

Hier een onderbouwde mening over goud. Maar goed, each to his own

Ik heb ook een onderbouwde mening over goud gevonden, als je een half uurtje tijd hebt dan zou ik je deze video willen aanbevelen: What Is Real Money? McAlvany Financial

[Lud0v1c]

Blik1984 schreef op maandag 15 juli 2019 @ 10:54:
[...]


Even beginnende met bovenstaande post, advies vraagje betreffende het balanceren tussen aandelen/obligaties.

Ik zit al een tijdje bij Meesman en zit eraan te denken om mijn maandelijkse inleg ook te vergroten door een hoger financieel inkomen. Ik zit nu alleen nog volledig op aandelen en leg maandelijks niks in op "veilige" investeringen zoals obligaties. Ik ben 35 en ga er vanuit nog minimaal 20 jaar geld opzij te zetten, dus een vrij lange termijn.

Even los van wat ik verder op de spaarrekening heb staan dat ik zo kan opnemen. Wat zou jullie strategie zijn qua verdeling aandelen/obligaties? Ik zit namelijk enerzijds gewoon te denken om volle 100% in aandelen te blijven zitten en dan later te balanceren als ik ouder ben. Maar dat is puur onderbuikgevoel en niet gebaseerd op harde financiële feiten. Dus moet ik misschien niet meer naar een balans van 75/25 (aandelen/obligaties)?

Ik ben ongeveer even oud als jij en heb ook 100% aandelen bij Meesman. (70% WW en 30% EM)

Daarnaast heb ik fysiek goud voor het "veilig" gedeelte. Fysiek goud heeft geen tegenpartij risico en beschermt voor een deel het risico in de markt op het vlak van beurs-, systeem- en valutarisico's. Ray Dalio, hoofd van Bridgewater, heeft ook gezegd dat het past in een goede portfolio diversificatie om tussen de 5 en 10% te hanteren.

Obligaties vind ik geen goede optie meer, vanwege de zeer lage couponrente tegenwoordig. Als de rente weer zal gaan stijgen dan zal ik het overwegen om een allocatie te gaan doen.

[ Voor 18% gewijzigd door Lud0v1c op 15-07-2019 12:12 ]

[Longcat]

BTU_Natas schreef op zondag 14 juli 2019 @ 22:44:
Of koop gewoon een waarde vast horloge. Als de shit echt de fan raakt is dat veel handiger dan iets wat op een beurs verhandeld dient te worden.

Ik ben wel benieuwd: hoe definieer jij 'when the shit hits the fan'? Als je je wil indekken tegen échte doemscenario's, dan heb je toch ook niets aan goud of een horloge? Die zijn niet echt goed eetbaar.

@R.van.M Hedge tegen inflatie vind ik een overrated argument om goud of miners in je portefeuille op te nemen. Ik vind de lage correlatie een beter argument.

[ Voor 15% gewijzigd door Longcat op 15-07-2019 12:47 ]

[Mirved]

Lud0v1c schreef op maandag 15 juli 2019 @ 11:03:
[...]


Ik ben ongeveer even oud als jij en heb ook 100% aandelen bij Meesman. (70% WW en 30% EM)

Daarnaast heb ik fysiek goud voor het "veilig" gedeelte. Fysiek goud heeft geen tegenpartij risico en beschermt voor een deel het risico in de markt op het vlak van beurs-, systeem- en valutarisico's. Ray Dalio, hoofd van Bridgewater, heeft ook gezegd dat het past in een goede portfolio diversificatie om tussen de 5 en 10% te hanteren.

Obligaties vind ik geen goede optie meer, vanwege de zeer lage couponrente tegenwoordig. Als de rente weer zal gaan stijgen dan zal ik het overwegen om een allocatie te gaan doen.

Op de reddit FO sub heb ik wel eens een doorrekening gezien dat tijdens de groei periode 100% aandelen eigenlijk gewoon prima is. Zeker met de huidige rente standen zijn obligaties eigenlijk niet meer interessant.

[ColeJ]

Hier Meesman ook 100% in de aandelen (60%WW, 30%EU, 10% OM), iedere maand een vaste storting. Leeftijd: 29.

Rendement YTD 2019: 19,2%

[ Voor 13% gewijzigd door ColeJ op 15-07-2019 13:11 ]

[AceAceAce]

Mirved schreef op maandag 15 juli 2019 @ 13:09:
[...]


Op de reddit FO sub heb ik wel eens een doorrekening gezien dat tijdens de groei periode 100% aandelen eigenlijk gewoon prima is. Zeker met de huidige rente standen zijn obligaties eigenlijk niet meer interessant.

Ik ben overgestapt van het model [110-leeftijd = % aandelen, rest sparen/obligaties], naar 100% aandelen, na het lezen van JL Collin's The Simpel Path to Wealth. Wel met een buffer van ~half jaar aan leefkosten op een spaarrekening.

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

[Longcat]

@AceAceAce Ik heb een koophuis en ben aan het rondkijken om groter te wonen (maar heb geen haast). De prijzen inderdaad hard gestegen, dus ik snap je bezwaren. Aan de andere kant is de rente nog nooit zo laag geweest (deels daarom dat de prijzen ook zo hoog zijn natuurlijk). Ik zie het graag zo: Als je een woning koopt waar je altijd kan blijven wonen, is de prijs veel minder relevant dan de betaalbaarheid (maandlasten). Rente kun je 20 of zelfs 30 jaar vastzetten tegen bespottelijk laag tarief. Dan heb je de betaalbaarheid al enigszins vastgelegd. Enige risico is dan dat inkomen wegvalt.

[Fulgora]

AceAceAce schreef op maandag 15 juli 2019 @ 13:19:
[...]

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

[Tsurany]

Het hangt natuurlijk ook volledig van de hoogte van de huur af, doorgaans betaal je als huurder veel meer dan dat je als koper zou betalen aan rente en onderhoud waardoor kopen een stuk interessanter is. Daarnaast is er als koper veel meer keuze, dat heeft een huurder vaak niet.

Ik had als starter vier jaar geleden niet veel keuze, nergens jaren opgebouwd dus je komt in de vrije sector terecht waar je 800+ euro per maand aan huur betaald terwijl dezelfde woning kan kopen met een hypotheek voor ~700 euro bruto per maand.

Maar als je nu voordelig huurt, waarom niet? Het is simpelweg een financiële berekening gecombineerd met gewenste flexibiliteit, als die richting huren uit slaat dan kan dat prima in de FO strategie passen. Dat werkte bij mij echter niet dus ik ben gaan kopen.

[ColeJ]

Met huren betaal je altijd een stukje winst wat naar de verhuurder gaat. Kopen is mijn ogen altijd beter.

[B-Real]

Mijn broertje en zijn vriendin zijn ook opzoek naar een eerste woning. Ik heb mijn broertje aangeraden om nog even een tijdje te wachten ondanks dat ze nu een prima hypotheek kunnen krijgen en ook wel wat gespaard hebben. Ze wonen thuis nog prima en hebben niets te klagen, dus.
De huizenprijzen, zeker voor starters, gaan nergens over dus je stapt zo ongeveer op de top van de bubbel in. Lijkt me niet handig om nu een eerste woning te kopen.

Als het niet hoeft lekker nog even blijven zitten, op termijn gaat er echt wel weer wat lucht uit de bubbel en ik zie de rente op diezelfde termijn echt niet gigantisch stijgen. Althans, niet dusdanig dat dat de lagere huizenprijzen voorbij schiet.

Hetzelfde kan ik me voorstellen als je nu in een huurwoning zit en de huur, naar huidige maatstaven, redelijk aanvaardbaar is of je moet met een koopwoning echt al flink kunnen besparen op financieringslasten. Anders lekker nog even wachten tot de huizenprijzen weer wat gezakt zijn.

[tfgk1]

B-Real schreef op maandag 15 juli 2019 @ 13:46:
Mijn broertje en zijn vriendin zijn ook opzoek naar een eerste woning. Ik heb mijn broertje aangeraden om nog even een tijdje te wachten ondanks dat ze nu een prima hypotheek kunnen krijgen en ook wel wat gespaard hebben. Ze wonen thuis nog prima en hebben niets te klagen, dus.
De huizenprijzen, zeker voor starters, gaan nergens over dus je stapt zo ongeveer op de top van de bubbel in. Lijkt me niet handig om nu een eerste woning te kopen.

Als het niet hoeft lekker nog even blijven zitten, op termijn gaat er echt wel weer wat lucht uit de bubbel en ik zie de rente op diezelfde termijn echt niet gigantisch stijgen. Althans, niet dusdanig dat dat de lagere huizenprijzen voorbij schiet.

Hetzelfde kan ik me voorstellen als je nu in een huurwoning zit en de huur, naar huidige maatstaven, redelijk aanvaardbaar is of je moet met een koopwoning echt al flink kunnen besparen op financieringslasten. Anders lekker nog even wachten tot de huizenprijzen weer wat gezakt zijn.

Maar is er daadwerkelijk sprake van een bubbel? En zo ja, de markt kan zo lang irrationeel blijven, dat huren (in de geval wonen ze gratis/goedkoop) of wachten meer kost dan nu kopen. Ik vind het daarom moeilijk om hierover advies te geven. Ja de prijzen stijgen gigantisch onder meer door een zeer lage rente, maar het heeft er alle schijn van dat de rente nog veel langer laag blijft. Bovendien als de economische groei ook eindelijk tot uiting komt in hogere lonen, dan zouden de huizenprijzen nog wel eens veel verder kunnen stijgen.

[Longcat]

ColeJ schreef op maandag 15 juli 2019 @ 13:44:
Met huren betaal je altijd een stukje winst wat naar de verhuurder gaat. Kopen is mijn ogen altijd beter.

Altijd? Weet je het zeker? Stel dat je elke 5 jaar minstens 1x verhuist (voor werk bijv.) en je koopt elke keer een huis van 3 ton. Dat kost je dan elke 5 jaar 6.000 euro aan overdrachtsbelasting. Dat is toch weer 100 euro per maand! Daar komt nog bij dat je elke keer kosten moet maken voor de hypotheekadviseur, hypotheekverstrekker, notaris, etc. Dat tikt behoorlijk aan en dan heb ik het nog niet gehad over het timing risico dat erbij komt kijken als je bij voorbaat weet dat je een huis voor (relatief) korte termijn koopt.

[Metro2002]

tfgk1 schreef op maandag 15 juli 2019 @ 14:03:
[...]


Maar is er daadwerkelijk sprake van een bubbel? En zo ja, de markt kan zo lang irrationeel blijven, dat huren (in de geval wonen ze gratis/goedkoop) of wachten meer kost dan nu kopen. Ik vind het daarom moeilijk om hierover advies te geven. Ja de prijzen stijgen gigantisch onder meer door een zeer lage rente, maar het heeft er alle schijn van dat de rente nog veel langer laag blijft. Bovendien als de economische groei ook eindelijk tot uiting komt in hogere lonen, dan zouden de huizenprijzen nog wel eens veel verder kunnen stijgen.

De rente wordt wel kunstmatig laag gehouden en best extreem laag ook. Dat doet de ECB niet voor niets natuurlijk, dat is puur om de zuidelijke EU landen niet al te ver in de problemen te laten komen met hun immense schulden maar het is en blijft een kunstmatige ingreep waar de markt heel raar op kan reageren. Zeker als dalijk de economische groei afzwakt (dat doet hij nu al) en we weer in een economisch dal terecht komen óf de rente stijgt een klein beetje kan het wel eens heel hard de andere kant op gaan met de huizenprijzen.

Een situatie als dit is in de hele geschiedenis nog nooit voorgekomen dus voorspellen is en blijft lastig. Ik ben er zelf van overtuigd dat de euro als munt het op deze manier niet gaat redden. De rente moet laag blijven voor de zuidelijke landen maar dat is weer slecht voor de economie van de noordelijke landen. Een onhoudbare situatie imo.

[ColeJ]

Longcat schreef op maandag 15 juli 2019 @ 14:15:
[...]

Altijd? Weet je het zeker? Stel dat je elke 5 jaar minstens 1x verhuist (voor werk bijv.) en je koopt elke keer een huis van 3 ton. Dat kost je dan elke 5 jaar 6.000 euro aan overdrachtsbelasting. Dat is toch weer 100 euro per maand! Daar komt nog bij dat je elke keer kosten moet maken voor de hypotheekadviseur, hypotheekverstrekker, notaris, etc. Dat tikt behoorlijk aan en dan heb ik het nog niet gehad over het timing risico dat erbij komt kijken als je bij voorbaat weet dat je een huis voor (relatief) korte termijn koopt.

Mocht je in een woning blijven wonen van 300k dan is ondanks het verhuizen, overdrachtsbelasting en overige kosten de hypotheekschuld na 30 jaar (6 keer verhuizen) nihil. Deze is namelijk afgelost. Bij het huren van woningen ben je inderdaad flexibeler maar je zult toch ergens moeten wonen.. En na 30 jaar blijf je... weer vrolijk 30 jaar huur betalen.

[tfgk1]

Metro2002 schreef op maandag 15 juli 2019 @ 14:19:
[...]


De rente wordt wel kunstmatig laag gehouden en best extreem laag ook. Dat doet de ECB niet voor niets natuurlijk, dat is puur om de zuidelijke EU landen niet al te ver in de problemen te laten komen met hun immense schulden maar het is en blijft een kunstmatige ingreep waar de markt heel raar op kan reageren. Zeker als dalijk de economische groei afzwakt (dat doet hij nu al) en we weer in een economisch dal terecht komen óf de rente stijgt een klein beetje kan het wel eens heel hard de andere kant op gaan met de huizenprijzen.

Een situatie als dit is in de hele geschiedenis nog nooit voorgekomen dus voorspellen is en blijft lastig. Ik ben er zelf van overtuigd dat de euro als munt het op deze manier niet gaat redden. De rente moet laag blijven voor de zuidelijke landen maar dat is weer slecht voor de economie van de noordelijke landen. Een onhoudbare situatie imo.

Genoeg voer voor een interessante discussie.
Waar het mij om gaat: Stel dat het advies wordt opgevolgd en ze blijven bij de ouders wonen. Voor nu is dat prima en in het licht van FO misschien zelfs wel heel verstandig. Maar ik kan me voorstellen dat ze over 5 jaar toch echt uit huis willen. De stelligheid dat de mogelijke bubbel binnen dat tijdbestek is geklapt, deel ik niet. De rente zal de komende jaren nog steeds heel laag of zelfs lager kunnen komen te liggen. Dat is gewoon een reële uitkomst. Als de lonen 3% stijgen per jaar, heeft dat een grotere invloed op de leencapaciteit en daarmee de huizenprijzen. En ja, de Brexit, de handelsoorlog, etc. het kan ook allemaal de andere kant opvallen. Maar dan wordt het vooral "timing" van de markt, waar ik zelf niet zo in geloof.

[Tommie12]

ColeJ schreef op maandag 15 juli 2019 @ 14:38:
[...]


Mocht je in een woning blijven wonen van 300k dan is ondanks het verhuizen, overdrachtsbelasting en overige kosten de hypotheekschuld na 30 jaar (6 keer verhuizen) nihil. Deze is namelijk afgelost. Bij het huren van woningen ben je inderdaad flexibeler maar je zult toch ergens moeten wonen.. En na 30 jaar blijf je... weer vrolijk 30 jaar huur betalen.

Altijd en nooit zijn nogal categoriek....

Op 30 jaar heb je in een eigen woning ook al wat kosten gehad (keuken, dak, badkamer etc etc ).

Ik ga er van uit (in B is de overdrachtsbelasting makkelijk 10%) dat je minstens 5 jaar in een woning moet blijven om er min of meer break-even mee te draaien, maar alles is situatie afhankelijk.

Feit is: een afbetaald huis is een belangrijke stap naar FO.
In de praktijk.... mensen die op hun 60e nog niet in een eigen huis wonen dat (bijna) afbetaald is, hebben meestal ook geen spaarpot daarnaast.

[Wozmro]

Als je weet vanzelf dat je voor langere tijd op dezelfde plaats wil wonen dan: kopen.

Het is niet enkel de aankoop van de woning die normaalgezien steeds duurder wordt, behoudens crisissen.

Maar ook de wetgeving en de nieuwe technieken zorgen er voor dat bouwen/verbouwen steeds duurder wordt.

Ik heb zelf gekocht en verbouwd in de periode 2005/2007. Als ik zie hoe de regels gewijzigd zijn sedertdien, moest ik vandaag hetzelfde moeten doen dan was ik een heel stuk duurder uit. Nog los van de aankoopprijs van de woning bedoel ik dan.

En dan werd ik nog meermaals gek verklaard omwille van de hoeveelheden isolatie die ik aanbracht en de aandacht voor koudebruggen en zo.

Dan stel ik mij de vraag: wat zal het zijn binnen de volgende 10 à 15 jaar? De wetgeving blijft evolueren, de lobbyisten blijven hun werk doen, de economie moet blijven groeien,... de bouwsector is daar een belangrijk onderdeel van.

[B-Real]

tfgk1 schreef op maandag 15 juli 2019 @ 14:42:
[...]

Genoeg voer voor een interessante discussie.
Waar het mij om gaat: Stel dat het advies wordt opgevolgd en ze blijven bij de ouders wonen. Voor nu is dat prima en in het licht van FO misschien zelfs wel heel verstandig. Maar ik kan me voorstellen dat ze over 5 jaar toch echt uit huis willen. De stelligheid dat de mogelijke bubbel binnen dat tijdbestek is geklapt, deel ik niet. De rente zal de komende jaren nog steeds heel laag of zelfs lager kunnen komen te liggen. Dat is gewoon een reële uitkomst. Als de lonen 3% stijgen per jaar, heeft dat een grotere invloed op de leencapaciteit en daarmee de huizenprijzen. En ja, de Brexit, de handelsoorlog, etc. het kan ook allemaal de andere kant opvallen. Maar dan wordt het vooral "timing" van de markt, waar ik zelf niet zo in geloof.

Ik beweerde dan ook niet stellig dat de bubbel geklapt zou zijn in die periode. Wel dat de huizenprijzen nu wel erg hoog zijn en er steeds meer geluiden zijn dat huizen een fractie minder snel verkopen en dat ook de idiote biedingen op sommige woningen iets minder worden.

Het lijkt er dus op dat er een klein beetje lucht uit de bubbel begint te lopen. Als je dan niet per se iets hoeft te kopen, zoals in het geval van mijn broertje, dan is het denk ik een goed idee om nog even een jaartje af te wachten.

Uit FO oogpunt (geen idee of hij daar mee bezig is) is lekker bij m'n ouders blijven wonen sowieso het gunstigste natuurlijk. Geen kosten qua kost en inwoning dus het gros van z'n salaris kan zo naar de spaarrekening geschoven worden

[JURIST]

tfgk1 schreef op maandag 15 juli 2019 @ 14:03:
[...]


Maar is er daadwerkelijk sprake van een bubbel? En zo ja, de markt kan zo lang irrationeel blijven, dat huren (in de geval wonen ze gratis/goedkoop) of wachten meer kost dan nu kopen. Ik vind het daarom moeilijk om hierover advies te geven. Ja de prijzen stijgen gigantisch onder meer door een zeer lage rente, maar het heeft er alle schijn van dat de rente nog veel langer laag blijft. Bovendien als de economische groei ook eindelijk tot uiting komt in hogere lonen, dan zouden de huizenprijzen nog wel eens veel verder kunnen stijgen.

Als je naar Nederland als geheel kijkt, dan is er zlgeen sprake van een bubbel. Het gemiddelde prijsniveau ligt een procent of 8 boven de vorige piek van 2008. De markt kent echter meerdere snelheden. Amsterdam liggen de prijzen ondertussen bijna 50% boven de vorige piek. De betaalbaarheid is daar flink achteruitgegaan, maar er is veel internationale instroom en internationaal is Amsterdam weer niet bijzonder duur.
Het is dus de vraag over welke huizenmarkt (regio) je praat.
De conjunctuur speelt mee, maar er zijn ook structurele factoren die die woningmarkt beïnvloeden. Zo is er een aanbodprobleem dat lastig op te lossen in een dichtbevolkt land waar allerlei belangen spelen en een flink deel van de markt gereguleerd is. Er wordt al jaren te weinig gebouwd om de groei van het aantal huishoudens bij te houden en het lukt maar niet dit voldoende op te voeren. Zolang de vergrijzing de piek nog niet heeft bereikt en steeds meer mensen alleen gaan wonen blijft er schaarste aan woonruimte
Daarnaast is er ondanks afbouw ook nogsteeds de hypotheekrenteaftrek en een structureel lagere rente wat kopen vaak nog altijd interessant maakt.
Een forse recessie zal de huizenprijzen een tik geven, maar er zijn veel stuwende krachten. Je kan aankoop van een woning uiteraard uitstellen, maar hoe lang. E.e.a kan nog vele jaren duren.

[Pistachenootje]

Lud0v1c schreef op maandag 15 juli 2019 @ 10:58:
[...]
Ik heb ook een onderbouwde mening over goud gevonden, als je een half uurtje tijd hebt dan zou ik je deze video willen aanbevelen: What Is Real Money? McAlvany Financial

Ik ga zelf eigenlijk liever af op wetenschappelijke publicaties. Als je een half uurtje de tijd hebt zou je hiervan de 2015 versie kunnen lezen: https://papers.ssrn.com/s...t_id=2078535&download=yes (registreren is gratis).

Als er dingen instaan die niet kloppen hoor ik het graag.

Ik ben het overigens eens met je opmerking dat je in de opbouw beter een hogere allocatie voor aandelen kunt aanhouden. Ik zit niet meer in de opbouw fase, ik hou een behoorlijke allocatie voor obligaties aan. Ondanks de matige vooruitzichten zijn ze dit jaar toch al 4% meer waard geworden. Niet gek. Maar ik koop ze niet echt voor de groei, meer voor de stabiliserende werking die ze hebben in een portefeuille.

[Xanaroth]

IMO is goud zeker de moeite waard in een portfolio, omdat het niet alleen een valuta is maar ook een industrieel metaal. Dus het verdient zowel een plekje in de categorie 'spreiding' aan de valuta kant (naast aandelen uit verschillende werelddelen etc) als in de categorie 'basismaterialen-metalen' afhankelijk van je portfolio.

Bijvoorbeeld Heb je een partij als Rio Tinto/BHP, dan kan een goud/silver (of -mijn aandeel) een prima aanvulling zijn voor spreiding zodat je niet te zwaar overweight zit richting bijvoorbeeld koper of kolen. Goud wordt bijvoorbeeld ook industrieel veel gebruikt, met name bij elektrische aansluitingen (zie bijvoorbeeld CPU sockets).

Heb je bijvoorbeeld een USD-ETF/aandeeln en een EUR-ETF/aandeel geld hetzelfde. Even gechargeerd natuurlijk, meeste bedrijven zijn zo wereldwijd actief tegenwoordig dat je daar bijna niet meer over kan spreken. Maar dan kan je prima diversificatie opzoeken in goud, net zoals je dat zoekt in bijv AUD/GBP/...


In die zin kan het vanuit risico-profiel alleen al de moeite waard zijn om bijvoorbeeld een gold-miner of een gold-etf blootstelling te hebben. Dan hoef je niet eens te duiken in zaken van analyse rond correlaties met de markt richting een crisis of inflatie hedging voor de lange termijn - gewoon simpelweg vanuit spreidings oogpunt in een allocatie rond goud de moeite waard.

[ Voor 28% gewijzigd door Xanaroth op 16-07-2019 08:44 ]

[Oilman]

Prijs van goud heeft weinig tot niets met het industrieel gebruik te maken.

[Neutron]

De vragen die eerder zijn gesteld over 100% aandelen versus een andere verhouding icm obligaties is ook iets waarbij ik zeer benieuwd ben naar jullie meningen. Ik ben net begonnen en leg nu maandelijks in 1 wereldwijde ETF in (VWRL) en daarmee dus niets in obligaties. Ik moet zeggen dat de hele eenvoud van deze constructie mij bijzonder aanspreekt maar sta open voor kritische tegengeluiden. Ik heb nog zo goed als geen ervaring met beleggen in ETF’s.

Wellicht goed om aan te geven dat mijn hypotheek op dit moment een LTV heeft van 66%. Ik ben van plan deze de komende jaren verder af te lossen, ik denk tot zo’n 33%. Verder overweeg ik serieus om een deel van mijn woning te verhuren conform de hospita regeling. Deze zaken maakt ook dat ik weinig behoefte heb om tijdens mijn opbouwfase in te leggen in obligaties.

Ben benieuwd hoe jullie tegen deze aanpak kijken.

[ Voor 31% gewijzigd door Neutron op 17-07-2019 22:03 ]

[ORoces]

Neutron schreef op woensdag 17 juli 2019 @ 22:01:
De vragen die eerder zijn gesteld over 100% aandelen versus een andere verhouding icm obligaties is ook iets waarbij ik zeer benieuwd ben naar jullie meningen. Ik ben net begonnen en leg nu maandelijks in 1 wereldwijde ETF in (VWRL) en daarmee dus niets in obligaties. Ik moet zeggen dat de hele eenvoud van deze constructie mij bijzonder aanspreekt maar sta open voor kritische tegengeluiden. Ik heb nog zo goed als geen ervaring met beleggen in ETF’s.

Als je jong bent 100% aandelen. Ben je 45, langzaam richting obligaties.

[Neutron]

ORoces schreef op woensdag 17 juli 2019 @ 22:04:
[...]

Als je jong bent 100% aandelen. Ben je 45, langzaam richting obligaties.

35 jaar schoon aan de haak ;-)

[rube]

ORoces schreef op woensdag 17 juli 2019 @ 22:04:
[...]
Als je jong bent 100% aandelen. Ben je 45, langzaam richting obligaties.

Soms is enige nuance (of verdere uitleg) wel handig ;-) Daarnaast, de ene obligatie is de andere niet....

[CaLeX]

Neutron schreef op woensdag 17 juli 2019 @ 22:11:
[...]


35 jaar schoon aan de haak ;-)

Afhankelijk van je leeftijd en persoonlijke situatie.

Ik ben 36 en mijn vriendin is 35, wij hebben besproken dat we qua vermogens opbouw de komende 10~15 jaar de focus op aandelen ( etfs) en aflossen van de hypotheek houden. Daar kan nog wel iets bijkomen, maar dat zal risicovoller zijn dan obligaties.

Op het moment dat ons FO% over de 75~85% is, willen we de boel wat defensiever weg gaan zetten. Helaas zitten we nog net onder de 10%, dus hebben we nog een lange weg te gaan.

[TechLight]

Neutron schreef op woensdag 17 juli 2019 @ 22:01:
(...) Deze zaken maakt ook dat ik weinig behoefte heb om tijdens mijn opbouwfase in te leggen in obligaties. Ben benieuwd hoe jullie tegen deze aanpak kijken.

Ik zie eigenlijk twee componenten in vermogen(sopbouw): eerst een buffer om tegenslagen op te kunnen vangen, en daar boven gewoon relatief veel risico nemen voor een hoog rendement op termijn. Obligaties zijn dan - in ieder geval als je ruim in de opbouwfase zit - een zinloos compromis (mening).

Als je risicodragend vermogen echter groter wordt, kun je dat ook als deel van je buffer beschouwen. Immers als je een ton in een wereldwijde ETF hebt zitten, dan kan die best 20-30-40% inzakken, maar meer dan 80 of 90% is echt onwaarschijnlijk (disclaimer: ik heb de statistieken er niet op nagezocht). Je kunt die ton dan voor bv. 10-20% meetellen als buffer, en die aftrekken van je 'spaarbuffer'. Je wilt natuurlijk altijd wel wat saldo op bank/spaarrekening hebben voor lopende uitgaven, maar misschien dus maar een zeer beperkte buffer naar mate je vermogen groter wordt. Je moet er natuurlijk wel goed bij kunnen blijven slapen.

Als je FO datum nadert, weet ik niet of ik dan een fan ga zijn om het geld langzaamaan naar obligaties over te hevelen om risico te verlagen. In ieder geval niet zonder meer, want je leeft nog een hele tijd (hopelijk), en dan wil je net zo goed rendement blijven maken. En omdat ik niet geloof in het timen van de markt (en je levensverwachting), weet je toch nooit wanneer dat zou moeten, dus kun je beter rendement blijven maken.

Je zou dit ook weer andersom kunnen doen: dus mocht de bodem van je vermogen toch weer in zicht komen, dan je buffer weer veiliger maken (terwijl je een bijbaantje zoekt, of je kosten op andere manieren verlaagt - precies zoals je je buffer op jongere leeftijd inzet om tegenvallers op te vangen).

Maar ook ik weet tegen die tijd pas echt of ik er dan nog zo over denk, of het toch te risicovol vind. Als je mensen vraagt om zich voor te stellen wat voor persoon ze over 5 jaar zullen zijn, denken de meeste mensen dat ze niet of nauwelijks zullen veranderen. Maar als je mensen vraagt om terug te denken hoe ze 5 jaar geleden waren, zien veel mensen dat ze best veel veranderd zijn.

[RichieB]

@TechLight Ik denk er in grote lijnen hetzelfde over, maar het probleem is volgens mij dat als je de stap gaat wagen om inderdaad te stoppen met werken omdat je FO bent, je daarna echt niet meer in de situatie wilt komen dat je geld op raakt. Waar je in de opbouwfase een grote tegenslag (bijv. beurskrach) nog kan opvangen door je plannen te wijzigen (bijv. langer doorwerken) is dat in de FO fase een stuk lastiger. Dus ik zal tegen die tijd een deel van mijn vermogen minder risicovol willen maken. Hoe en hoeveel daar ben ik nog niet helemaal uit.

[Conono]

TechLight schreef op donderdag 18 juli 2019 @ 00:13:
...
Als je FO datum nadert, weet ik niet of ik dan een fan ga zijn om het geld langzaamaan naar obligaties over te hevelen om risico te verlagen. In ieder geval niet zonder meer, want je leeft nog een hele tijd (hopelijk), en dan wil je net zo goed rendement blijven maken.
....

Als je het hoge (risicovolle) rendement nodig hebt omdat anders je geld opraakt, ben je niet FO.

[Mirved]

TechLight schreef op donderdag 18 juli 2019 @ 00:13:
[...]

Als je risicodragend vermogen echter groter wordt, kun je dat ook als deel van je buffer beschouwen. Immers als je een ton in een wereldwijde ETF hebt zitten, dan kan die best 20-30-40% inzakken, maar meer dan 80 of 90% is echt onwaarschijnlijk (disclaimer: ik heb de statistieken er niet op nagezocht). Je kunt die ton dan voor bv. 10-20% meetellen als buffer, en die aftrekken van je 'spaarbuffer'. Je wilt natuurlijk altijd wel wat saldo op bank/spaarrekening hebben voor lopende uitgaven, maar misschien dus maar een zeer beperkte buffer naar mate je vermogen groter wordt. Je moet er natuurlijk wel goed bij kunnen blijven slapen.

Aandelen kunnen heel hard schommelen. Ik zou nooit een deel van mijn aandelen vermogen als buffer aanhouden. Ik heb gewoon een bedrag op een spaarrekening staan en dat is mijn buffer. Als je aandelen 30% minder waard zijn en je verliest je baan wil ik niet mijn FO pot moeten aanspreken (voor mijn FO datum) om rond te komen en dus met flink verlies aandelen verkopen. Misschien is dat ook iets psychologisch aangezien die buffer natuurlijk ook geen rendement oplevert en ik daar dus nu al 'verlies" op maak. Maar voor mij is het prima.

[ImaPseudonym]

@TechLight Ik was precies aan het typen wat @Mirved net gepost heeft. Als je te weinig buffer aanhoudt omdat je een deel van je aandelen als buffer ziet dan stel je je zelf onnodig bloot aan sequence of returns risk. Die buffer moet je aan kunnen spreken als je plots je baan verliest (ik neem even aan dat je sowieso genoeg buffer aanhoudt voor een nieuwe wasmachine o.i.d.). En laat de kans om je baan te verliezen nou net groter zijn als het als geheel slecht gaat met de economie en dus je aandelen net op een dieptepunt staan. Dat is nou precies niet net moment dat je geld uit je aandelen wil halen, juist dan wil je die buffer gebruiken en wachten tot je aandelen herstellen.

[TucanoItaly]

Neutron schreef op woensdag 17 juli 2019 @ 22:01:
De vragen die eerder zijn gesteld over 100% aandelen versus een andere verhouding icm obligaties is ook iets waarbij ik zeer benieuwd ben naar jullie meningen.

Ben benieuwd hoe jullie tegen deze aanpak kijken.

Aandelenmarkt is volatiel. Als jij zeker weet, dat jij (én je partner) niet gaat verkopen wanneer de koersen twee jaar lang omlaag gaan, dan is 100% andelen een goed idee. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd.

Lees eens de Bogleheads topics rond 2007-2008. Die-hard beleggers die de handdoek in de ring gooien en zware verliezen nemen. Ik vind het rieken naar recency bias als iemand roept "100% aandelen".

[CornermanNL]

Een buffer is belangrijk omdat je juist met een buffer langer in de markt kan blijven met je volledige portefeuille , je hoeft niet te verkopen op een dieptepunt om een deel van je portefeuille te verkopen die je als 'buffer' had aangemerkt.

Het is toch voornamelijk tijd die zijn werk moet doen. Bovendien hoef je niet de psychologische molen door. Blijven wachten met een deel verkopen wat je 'buffer' is en blijven hopen op herstel.

[Tommie12]

Buffer van 2-3 maand is zeker niet slecht. Anders moet je iedere keer aandelen verkopen als de onderhoudsbeurt van de auto wat duurder is of de wasmachine kapot gaat samen met de TV.

Mijn theorie is eigenlijk: hoe meer geld je hebt, hoe risicovoller je kan beleggen.
Aandelen, ETFS, fondsen zijn zeer liquide. Ik bedoel: als ik vandaag beslis dat ik 5000€ cash nodig heb, dan geef ik nu een order in, en morgen staat dat geld op mijn rekening.

Als die diepe crisis er is, en je zit wat gespreid, dan verwacht ik dat er altijd wel wat assets zijn die standhouden (vastgoed, goud, ...) en andere die wat dieper weg zakken.
Dan kan je gewoon elke maand iets verkopen om de volgende maand door te komen, en zo de crisis uit te zitten met het grootste deel van je portefeuille.

Om die redenen reken ik ook eerder met een SWR van ca 3%.
De historiek in mijn portefeuille geeft aan dat ik ca 6% haal op iets langere termijn, daar trek ik 2% inflatie en 1% veiligheidsmarge van af, en de rest is wat ik "veilig en op langere termijn" uit mijn vermogen kan halen.
Gaat het eens echt slecht, tja, dan gaat het kapitaal met een paar % naar beneden. (en krijgen de erfgenamen wat minder)