Ik lees hier regelmatig dat mensen als ze willen koelen, de Ta niet lager willen hebben dan een bepaalde waarde, om daarmee condensatie te voorkomen.
Vaak wordt daarvoor 18°C of 16°C aangehouden.
Dat is in veel gevallen een veilige waarde, maar vaak ook een te veilige waarde. Het dauwpunt ligt vaak wel lager en dan zou er dus ook wel met een lagere temperatuur gekoeld kunnen worden.
Feitelijk moet je kijken naar het Mollier-diagram voor vochtige lucht.
Die geeft aan, de verhouding tussen absolute vochtigheid x (in g water per kg lucht), relatieve vochtigheid (hoeveel waterdamp zit er in de lucht tov wat er maximaal in zou kunnen zitten bij de betreffende luchttemperatuur [in%]), (droge bol) luchttemperatuur en evt. ook nog enthalpie (warmte-inhoud van de vochtige lucht in kJ/kg).
Onderstaand een voorbeeld.

Als je bijvoorbeeld lucht hebt van 25°C en een relatieve vochtigheid van 30%, dan ga je vanuit dat snijpunt recht naar beneden en zie je dat je bij de lijn van 100% RV aankomt (=condensatie) bij een temperatuur van ca. 7°C. Dus je zou in dat geval aanzienlijk verder met je Ta kunnen dalen dan 18 of 16°C, voordat je last van condensatie krijgt.
Pas wel op, dat je condensor (bij koeling dus verdamper geworden) niet te koud wordt, met risico op plaatselijk te lage temperaturen (<0°C) en dus kans op kapot vriezen.
Nu is het probleem, dat zowel RV als temperatuur de hele dag wijzigen en je kunt dus niet van één vaste waarde uitgaan. Ja dat kan wel (bijv. 16°C), maar dan koel je dus meestal veel minder dan mogelijk zou zijn.
Als je het te lastig vindt om met het Mollier-diagram voor vochtige lucht te werken, kun je ook gewoon het historisch dauwpunt (per uur) op een weerstation bij jouw in de buurt opzoeken.
Je kunt een CSV-bestand downloaden bij het KNMI voor een weerstation bij jou in de buurt:
http://projects.knmi.nl/k.../uurgegevens/selectie.cgi
Je kunt een CSV bestand met EXCEL openen en bewerken.
Let op dat de temperaturen gegeven worden in 0,1°C.
Voor mij gaf dat voor gisteren (23-04-2019) voor weerstation Twente bijvoorbeeld onderstaande temperaturen en dauwpunten:
Je ziet daaraan dat het dauwpunt vaak ruim onder de 18 of 16°C ligt en dat je dus op die momenten gemakkelijk met een lagere Ta zou kunnen werken. Je ziet ook momenten dat het dauwpunt wel boven de 16°C ligt en dat je dan dus al condensatie (in elk geval op leidingen en radiatoren) zou krijgen wanneer je 16° als vaste ondergrens had gekozen.
Als we de maximaal mogelijke koeling willen bereiken zonder condensatieproblemen, zouden we dus feitelijk moeten gaan koelen, zodanig dat de minimale Ta afhankelijk is van de lokale omstandigheden (dauwpunt).
En dat kan!
Je moet dan een dauwpuntsdetectie inbouwen.
Daarvoor bestaat industriële apparatuur. Dat werkt ongeveer als volgt.
Een spiegeltje is thermisch verbonden met de aanvoerleiding. Als de temperatuur van het spiegeltje beneden het dauwpunt komt (of het dauwpunt hoger komt te liggen dan de actuele Ta), dan zal het spiegeltje beslaan. Door een lichtstraal op het spiegeltje te laten vallen en de weerkaatsing te meten, kan gedetecteerd worden of er condensatie (dus dauwpuntsonderschreiding) optreedt.
Ik ben niet goed op de hoogte met wat er precies op de markt is en wat het kost. Ik verwacht dat het wel prijzig zal zijn.
Maar misschien zijn er een paar tweakers onder ons, die zelf zoiets in elkaar kunnen hobbyen en ons dan vervolgens kunnen vertellen hoe we dat ook kunnen doen.
Waarom dit alles?
Wel je zou dan altijd het in jouw situatie maximale koelvermogen kunnen bereiken, zonder dat condensatie optreedt.
En dat zal altijd een hoger koelvermogen zijn, dan wanneer je een vaste (veilige) minimumwaarde kiest voor je Ta.
Bovendien zal waarschijnlijk ook evt. pendelgedrag verminderen.
Wie heeft kennis van goedkope dauwpuntsmetingen of wie kan zoiets zelf maken?