defiant schreef op vrijdag 19 juni 2020 @ 00:46:
Sowieso is D66 een interessant fenomeen als partij, men name hoe ze is verworden van een van oorsprong idealistische partij vanuit de een drang van democratische vernieuwing vanuit liberaal oogpunt, tot een partij met een grote afstand tussen marketing/uitstraling en daadwerkelijke partijkoers en stemgedrag.
De marketing en uitstraling van de partij is er een van specifieke focus (bijvoorbeeld onderwijs of democratische vernieuwing, d.w.z. de "kroonjuwelen") of van het afzetten tegen het politieke klimaat met de nadruk op z.g.n. twijfel en nuance.
Echter qua politiek positionering zit D66 op het punt waar de VVD zich bevond onder Dijkstal, sociaal economisch rechts, sociaal maatschappelijk progressief. Dat is echter niet wat duidelijk wordt uit de marketing en uitstraling van de partij.
Qua regeren en coalitie vorming heeft D66 om bovenstaande positionering weinig moeite om te regeren over rechts en op sociaal economisch vlak volledig mee te gaan in het neo-liberale beleid. Op vlakken qua onderscheid op specifieke D66 kernpunten zie je dat ze vaak verdrukt worden door de effectieve machtspolitiek van CDA en VVD.
Uiteindelijk is door bovenstaande het regeringsprofiel van D66 zwak en komt een gedeelte van de kiezers pas na de verkiezingen achter dat de partij een sociaal economische neo-liberaal beleid voorstaat. Het gezegde "regeren is halveren" herhaalt zich, maar de echte tragedie is dat D66 hierdoor de machtsbalans in het politieke landschap verstoort.
Zie ook bijvoorbeeld het beleid van Ollongren met het debacle van het niet willen uitvoeren van een huurbevriezing. Lonen en pensioenen worden altijd zonder moeite aangedragen als zaken waar stijging niet vanzelfsprekend behoort te zijn in slechte tijden. Echter door hetzelfde principe maar dan omgekeerd te hanteren wordt de positionering wel erg duidelijk.
Poeh, ik weet niet of het zo te duiden is. Waar je naar verwijst voor perspectieven van politieke organisatie is erg geworteld in politieke presentatie en agenda. Dat is iets anders dan handelen, maar nog belangrijker, politiek ageren wordt niet bepaald in Nederland door marketing of agenda, handelen is primair verbonden aan netwerkfuncties.
D'66 in de tijd van Terlouw bewoog in totaal andere kringen dan de partij van tegenwoordig. Lokale en regionale niveau's, nationaal niveau, de verbonden lobby en organisaties - D'66 heeft ontzettend veel overlap ontwikkeld met de aan VVD verbonden netwerken. Belangrijker nog, er is heel veel overlap ontstaan vanuit niet-politieke netwerken die in algemene zin veel meer divers in focus op behartiging zijn dan slechts luttele decennia geleden - gericht niet op één partij of machtsperiode, maar op overlap (scheppen) tussen partijen.
Ik zou D'66 tegenwoordig absoluut niet sociaal-maatschappelijk progressief noemen. Zeker, het zit in de marketing, en ja het zit er op soms wat vage wijze (en vaak gaat men er wat stuntelig mee om), maar het zit niet langer in de kaders van handelen en positioneren ingebakken. Er zijn slechts een paar oude onderwerpen die nog de associatie hebben, maar dat is eigenlijk enkel omdat het stokpaardjes zijn. Er is zolang op ingezet en voor geïnvesteerd dat het een eigen momentum heeft. En daar gaat alle resterende progressieve focus in. Voor de rest, is er niks van die focus.
Ik heb het idee dat de aanwezigheid van die paar stokpaardjes een grote factor is in het onvermogen van kring en kiezer om goed te kijken naar de gedragsbasis van de partij als organisatie. Die is conservatief, en in hoge mate passief.
Ollongren is trouwens een apart beestje in de kwestie die je noemt. Het is geen kwestie van niet willen, maar van niet kunnen (zij heeft het trouwens al geruime tijd opgegeven, ze is volledig overstag en ziet de discussie enkel als politieke strijd). Je ziet hier heel goed de dominantie van neo-klassieke kaders én de effecten daarvan op netwerkfuncties. Er is geen enkele ruimte voor een andere visie of zelfs maar oriëntatie op het huurbeleid.
Dit is trouwens iets van flinke interesse als verkenning, het is immers een fenomeen wat bij elk stuk problematiek opduikt. Het SCP en het CPB hebben recent een
onderzoek gepubliceerd waar het tussen de regels doorlezen een handige ingang voor verkenning geeft. Bot gezegd, het rapport laat op politiek gevoelige wijze zien hoe de kaders liggen.
Met het huidige kabinetsbeleid neemt het aantal Nederlanders in armoede na 2021 naar verwachting met ruim een kwart toe, zo concludeert het onderzoek naar armoede. De planbureaus verwachten dat het aandeel groeit van 5,3 procent naar 6,8 procent van de bevolking. Je zou dan denken dat D'66 als sociaal-maatschappelijk progressieve partij dit zou aangrijpen als aandachtspunt. Immers, het signaleert duidelijk het opschuiven van belangrijke lijnen over de demografie van Nederland heen. Het bevestigd flink wat modellen die ontwikkelingslijnen en bijbehorende problematiek naar Angelsaksische lijnen duiden. Maar, de partij doet dat niet.
offtopic:
Even terzijde, deze studie neemt niet de effecten van de Covid crisis mee. De berekeningen en projecties van het rapport zijn aldus ... nog gevoeliger. Waarschijnlijk ook waarom het geen publiciteit krijgt en in de structuren van de Kamer nauwelijks in beeld komt.
Waarom doet de partij dat niet? Dat is zichtbaar als we goed kijken naar het gebruik van labels en frames in het rapport. Best iets om serieus te nemen, in totaal hebben de planbureaus veertig beleidsopties geanalyseerd om de stijgende armoede tegen te gaan. Daarnaast zijn bijna dertig beleidsopties geanalyseerd die armoede op de lange termijn bestrijden. Dat is behoorlijk wat. Maar consistent valt vanuit gebruik van frames en labels op welke focus er vanuit politiek aanwezig is. Ook hoe beperkt het politieke perspectief is op de geïdentificeerde uitdagingen én welke beperkte keuzes er binnen politiek acceptabel zijn voor omgang daarmee. De planbureau's hebben hier voor een opmerkelijke vorm van signaal (à la weerstand tegen politisering) gekozen.
Heel cru: er is sprake van opschuiven van structurele armoederisico's, er is sprake van structurele toename van risico's vanuit verhoudingen inkomen / lasten, er is sprake van opvallende toename van kredietafhankelijkheid en gelieerde risico's tot aan modaal x2 inmiddels - maar verminderen van armoede is binnen het bestaande model en politieke perspectief mogelijk maar kost geld en banen. Het is aldus politiek ongewenst.
De crux is dat model en het perspectief. Er kan niet langer nagedacht worden over het omzetten van problematiek in uitdagingen, er is enkel ruimte voor gebruik van problematiek (zie politieke verbinding aan electorale prikkels voor conformisme - "doe mee anders kom jij ook zo te zitten" plus "roep wat want onrechtvaardig"). Er is zelfs geen bewustzijn van beperking van kaders of zelfs model. En aangezien men wil meedoen volgt dat men niet anders kan doen dan bewustzijn beperken en zelfs het aanpakken van geïdentificeerde problematiek enkel kan tegenwerken.
Dit is de echte valstrik van het syndroom van "regeren is halveren". De botte waarheid is dat het huidige D'66 de stoel te graag wil. De onderliggende waarheid is dat D'66 functioneel afhankelijk is geworden van externe netwerken en dus de stoel moet willen.
Hoe werkt zich dit in de politieke realiteit uit? Pijnlijk eenvoudig. Sluit de rangen, speel spel, doe marketing, maar blijf binnen de lijnen. Armoede oplossen kost economie? Dan dus geen armoede oplossen. Dan dus maar investeren in verhaallijnen zodat het oprukken van de lijnen over middenmoot en hoger buiten beeld blijft, en het versterken van verhaallijnen van arm is eigen schuld en het vermijden van associaties tussen perceptie bij armoede en maatschappelijke risico's / onzekerheden / lasten. Kort gezegd: neo-klassiek is de heilige graal, de baat is versterking van electorale kring.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.