AMD ZEN 1/1+ OVERKLOKTOPIC | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dit topic is bedoeld om overklokervaringen met de AMD Zen 1 en 1+ familie, oftewel Ryzen 1000 en 2000 (Pro) series, Threadripper 1000 en 2000 series en bepaalde Epyc processoren, uit te wisselen en elkaars overklokgerelateerde vragen te beantwoorden. Algemene en overklok ervaringen omtrent de nieuwere Zen 2 architectuur, waaronder Ryzen 3000 worden besproken in AMD Ryzen (ZEN2) platform Ervaringen & OC topic. Voor algemene Ryzen 1 en 1+ ervaringen kan je hier terecht, en voor AMD-nieuws kan je daar terecht. En het overkloktopic voor pre-Ryzen AMD processoren is er ook nog! Posten? Vermeld dan duidelijk de gebruikte hardware of verwijs naar je signature en laat zien welke instellingen je gebruikt. Screenshots en benchmarkresultaten zijn ook zeer welkom. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
INHOUDSOPGAVE | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• AMD Zen Overkloktopic • Inhoudsopgave • Processoren • Chipsets • Moederborden • Koelers • Geheugen • Drivers • Precision Boost & XFR • Overklokken & Afstellen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PROCESSOREN | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ryzen 2000-serie | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De volgende tabel geeft de tweede generatie gaminglijn (Ryzen 5) en prestatielijn (Ryzen 7) weer. Deze generatie is geproduceerd met '12nm'-techniek, heeft hogere snelheden dan de eerste generatie en bevat versie twee van de Precision Boost en XFR technologiën. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ryzen 2000-serie, met Vega graphics | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De volgende tabel geeft de tweede generatie instaplijn (Ryzen 3) en gaminglijn (Ryzen 5) weer. Bij deze serie is de Vega grafische chip in de processor gebouwd. Er is nog gebruik gemaakt van de oude '14nm'-techniek, maar snelheden zijn verhoogd vergeleken met de eerste generatie. Tevens is versie twee van de Precision Boost technologie aanwezig. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ryzen 1000-serie | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De volgende tabel geeft de instaplijn (Ryzen 3), gaminglijn (Ryzen 5) en prestatielijn (Ryzen 7) weer. Deze generatie is geproduceerd met 14nm-techniek en bevat de eerste versie van de Precision Boost en XFR technologiën. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ryzen Threadripper 2000-serie | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De onderstaande tabel laat de tweede generatie workstation-gerichte Ryzen Threadripper processors zien. Deze generatie is geproduceerd met '12nm'-techniek, en biedt nu ook varianten met 24 en 32 cores. Tevens is versie twee van de Precision Boost en XFR technologiën aanwezig. Daarnaast is ook nog eens Precision Boost Overdrive aanwezig. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ryzen Threadripper 1000-serie | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De onderstaande tabel laat de workstation-gerichte Ryzen Threadripper processors zien. Deze generatie is geproduceerd met 14nm-techniek en bevat de eerste versie van de Precision Boost en XFR technologiën. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Precision Boost 2 & XFR waarden voor deze processoren zijn dusdanig dynamisch dat een waarde opgeven betekenisloos is. Zie paragraaf 'Precision Boost & XFR.' | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CHIPSETS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Socket AM4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Socket TR4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
MOEDERBORDEN | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
AM4 moederborden met B350: Tweakers pricewatch Hardware.info prijsvergelijker AM4 moederborden met B450: Tweakers pricewatch Hardware.info prijsvergelijker AM4 moederborden met X370: Tweakers pricewatch Hardware.info prijsvergelijker AM4 moederborden met X470: Tweakers pricewatch Hardware.info prijsvergelijker Mocht je voor een moederbord gaan met de B350 chipset en wel graag stevig overklokken, dan is hier VRM-advies te vinden. TR4 moederborden voor Threadripper processoren: Tweakers pricewatch Hardware.info prijsvergelijker | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
KOELERS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
AM4-compatibele koelers: Tweakers pricewatch Hardware.info prijsvergelijker TR4-compatibele koelers: Tweakers pricewatch Hardware.info prijsvergelijker | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
GEHEUGEN | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Niet alle geheugenmodules werken goed met AMD Ryzen. Samsung B-die chips doen het altijd goed. Bij andere chips komt het aan op een match tussen moederbord/processor en de geheugenmodules. Wellicht wordt de snelheid waarvoor het geheugen 'gecertificeerd' is net niet gehaald, in ergere gevallen zit het vast op 2100MT/s. Het zou dus slim zijn om geheugen te selecteren waarvan bekend is dat het op de gewenste snelheid draait. Op het internet zijn een aantal lijsten met resultaten van snelheden per geheugenkit te vinden, zoals bijvoorbeeld op Reddit. De tweede generatie processoren gaat wat beter om met geheugen. In de 'tuning' paragraaf van dit topic staan tips om je geheugen op hogere snelheden werkend te krijgen. AMD's officieel ondersteunde geheugensnelheden staan in de onderstaande tabel, maar Ryzen heeft baat bij geheugenmodules met hogere snelheid dan die waarden. Diverse websites hebben geheugensnelheden tegen over elkaar gezet. Kiezen voor geheugen met een snelheid van 3200MT/s is de investering vaak waard. De technische achterliggende reden is dat de Infinity Fabric op dezelfde snelheid als het geheugen werkt.
Met tweede generatie Ryzen wordt er officieel ook 2933 MT/s ondersteund. De derde generatie Ryzen brengt officieel ondersteuning voor 3200 MT/s. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DRIVERS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vergeet niet de drivers voor de chipset te downloaden. De drivers bevatten het speciale "AMD Ryzen Balanced" energieprofiel. Kies dit profiel echter alleen als je een eerste generatie processor hebt. In dat geval is kiezen voor een ander energieprofiel dan "AMD Ryzen Balanced" of "High performance" inleveren op prestaties, terwijl het energieverbruik weinig omlaag gaat. Als je een tweede generatie processor hebt kan je de windows profielen blijven gebruiken. Er wordt dan zelfs geopperd om juist niet het "AMD Ryzen Balanced" profiel te kiezen. De drivers zijn hier te vinden. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PRECISION BOOST & XFR | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Precision Boost en XFR zijn onderdeel van AMD SenseMI technologie. AMD omschrijft SenseMI als een technologie waarbij de processor zijn prestaties optimaliseert voor het soort werk dat het te doen krijgt. Maar wat is het nou allemaal precies? Precision Boost en XFR sluiten sterk op elkaar aan, dusdanig dat het lastig is om ze uit elkaar te houden. Aan de hand van een blogpost van Robert Hallock een uitleg. Precision Boost 1 & 2 Precision Boost is een technologie waarbij de kloksnelheid toeneemt naar mate er minder cores worden gebruikt. De reden dat die topsnelheid niet bereikt wordt met alle cores is vanwege het totaal energieverbruik, temperatuur of gebruik van de processor zelf. De eerste Ryzen generatie processoren hebben een beperkt aantal stappen in de Precision Boost. Een 'boost clock' voor twee kernen, een 'all core boost' voor alle kernen en een 'base clock.' Ook noemenswardig zijn de P1 en P2 'states' die lijken op Cool 'n' Quiet van eerdere AMD processoren. Deze P-modes zorgen voor een lager dan standaard kloksnelheid waardoor energie bespaard wordt. In de Ryzen APU's (2200G(E) en 2400G(E)) en tweede generatie Ryzen processoren is versie twee van Precision Boost aanwezig. Behalve dat alle kloksnelheden hoger zijn, is er voor elke hoeveelheid threads nu een specifieke kloksnelheid mogelijk, ook nu weer afhankelijk van het totaal energieverbruik, temperatuur of gebruik van de processor. Dit betekent dat de Ryzen 2000-serie tegenover de 1000-serie vooral profiteert van betere prestaties bij het gebruik van 3-6 cores. Tenminste, als je een X-variant Ryzen hebt, zo blijkt uit resultaten van Tom's Hardware en TechPowerUp. Non-X-varianten hebben een kloksnelheid 'drop off' die doet denken aan de eerste Ryzen generatie. XFR Boven op de Precision Boost technologie ligt nog een extra laag als je een X-variant Ryzen processor hebt. Als je geen X-variant hebt is er toch een beperkte variant van XFR aanwezig. XFR, eXtended Frequency Range, overklokt de processor in multitasking, waarbij er weer gekeken wordt naar het energieverbruik, de temperatuur en het feit of de door AMD aangegeven maximale kloksnelheid reeds bereikt is. Deze techniek zou er dus voor moeten zorgen dat de kloksnelheid bij het gebruik van meerdere cores ook hoog blijft als je een goede aftermarket koeler hebt geïnstalleerd. Precision Boost Overdrive Deze technieken is weer een stap verder op het bovenstaande, waarbij er nu ook gekeken wordt naar de VRM's op het moederbord. Uit een video en blogpost van AMD's Robert Hallock blijkt dat dit vooral van toepassing lijkt op de Ryzen Threadripper. De volgende tabel geeft het 'boostgedrag' per processorlijn en generatie weer.
Praktijk Is het nog niet helemaal duidelijk na de bovenstaande theorie? Zeer begrijpelijk. Op TechPowerUp in de review van de AMD Ryzen Threadripper 2950X is een prachtig voorbeeld te zien. Houd in gedachten de specificaties van deze processor; basisklok van 3,5 GHz en boostklok van 4,4GHz. De boostklok wordt gehaald. Wanneer alle 16 cores werden belast werd een snelheid van 4,1GHz gemeten. Hier zie je XFR aan het werk. Een ervaring van Reddit gebruiker xxPoLyGLoTxx is ook veel zeggend, en tevens de brug naar de volgende paragraaf. Door de processor te gaan overklokken wordt XFR uitgeschakeld. Vervolgens wordt duidelijk dat de single/dual core piekboost niet meer behaald wordt en daardoor prestaties verloren gaan. De theorie kan duidelijker maar in de praktijk heeft AMD de zaken goed voor elkaar. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
OVERKLOKKEN & AFSTELLEN | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Deze paragraaf bevat de basis voor het instellen en overklokken van een Zen-systeem. De gebruikte bronnen, die geraaadpleegd kunnen worden voor details, zijn als volgt.
Terugkomend op de in de vorige paragraaf aangehaalde ervaring van een Reddit gebruiker. Hieruit kan met enige voorzichtigheid de conclusie gedestilleerd worden dat je over het algemeen beter af zal zijn met XFR dan een handmatige overklok. Waarom? Met een handmatige overklok krijgen meestal alle cores dezelfde snelheid. Hoewel dit hoger is dan de basisklokfrequentie van de processor, is dit vrijwel altijd niet hoger dan de snelheden die individuele cores kunnen bereiken. Een voorbeeld: Je hebt een AMD Ryzen 2600X. Die heeft een basissnelheid van 3,6GHz. Je overklokt deze naar 4,0GHz. Je hebt een winst van 400MHz in taken waarbij alle cores gebruikt worden. Maar, je verliest 200MHz in taken waarbij 1 of 2 cores gebruikt worden. Hierdoor lever je prestaties in bij het gebruik van applicaties die niet multicore geschikt zijn, zoals sommige games. Geheugen Bij het instellen van een AMD Ryzen systeem is de eerste stap om de kloksnelheid van het geheugen in te stellen op een zo hoog mogelijke stabiele waarde. Dit omdat de Infinity Fabric in de processor ook op die snelheid gaat draaien. De Infinity Fabric is een soort HyperTransport-interconnect. In het BIOS kan je een geheugenprofiel kiezen en/of de snelheid van het geheugen instellen. ASUS noemt het DOCP, MSI noemt het A-XMP, enz. Allemaal manieren om een Intel XMP-geheugenprofiel te converteren naar bruikbare instellingen voor een AMD-systeem. Stel bij het gebruik hiervan ook het voltage van het geheugen in op de XMP-standaard van 1,35V als dat niet automatisch gebeurt. Wordt er nog geen stabiliteit bereikt, stel dan het SOC-voltage in op 1,1V. Iets om in gedachten te houden zijn BIOS-updates en/of AMD Generic Encapsulated Software Architecture (AGESA) updates. AGESA is een stuk code van het BIOS dat door AMD gemaakt wordt en heel dicht bij het opstarten van het systeem ligt. Hierin wordt de initialisatie en daarmee basis aansturing van de kerncomponenten geprogrammeerd. In nieuwere versies is betere ondersteuning voor de geheugenmodules met niet Samsung B-die chips. Echter zijn er ook ervaringen van gebruikers die door AGESA-updates geheugenmodules juist minder hoog kunnen laten draaien dan met oudere AGESA-versies. Google op het typenummer van je geheugen in combinatie met de BIOS-versie van je moederbord of de AGESA-versie om ervaringen te vinden. Het uitgangspunt vanaf hier is dat het geheugen stabiel draait, maar niet per se maximaal. De meeste overklokkers pakken het geheugen pas grondig aan nadat de processor is overgeklokt. Processor Let op bij het kiezen van een milde overklok van bijvoorbeeld 200MHz; door de standaard snelheid van de Ryzen processor te wijzigen zullen de boostklok en XFR-mode uitgeschakeld worden, waardoor het best kan zijn dat je juist achteruit gaat qua prestatie. Wat dat betreft is het beter te kiezen tussen 1) een stevige overklok of 2) het verlagen van de voltages bij load op standaard kloksnelheden, zodat of 1) altijd boven de boostklok gedraaid wordt of 2) de boostklok intact gehouden wordt bij verminderd voltage. De basisklok (Ref clk/Base clk) van 100MHz kan op bepaalde duurdere moederborden worden verhoogd, maar andere componenten in het systeem gaan dan vaak ook op die snelheid werken. Klinkt goed, maar dit kan zorgen voor instabiliteit. Let hier dus op en zet bussen als PCI-express vast op hun standaard snelheid. Gelukkig heeft Ryzen met alle B350 en X370 chipsets een vrije multiplier. Deze kan in stappen van 0,25 ingesteld worden, oftewel de eindsnelheid wordt in stappen van 25MHz verhoogd. Dat is dan ook hoe je de Ryzen processor overklokt. Heb je bijvoorbeeld een Ryzen 7 1700 en wil je altijd op de boostklok draaien, dan zal de multiplier verhoogd moeten worden van 30 naar 37. De kans is aanwezig dat het systeem niet meer functioneert of stabiel draait. Verhoog daartoe het voltage dat op de processorkernen staat. Bevestig stabiliteit door het draaien van een processor stresstest. Wil je serieuzer te werk gaan, dan zou je per verhoging van 100MHz het stroomverbruik, de warmte en de prestaties vast moeten stellen. Aan de hand van die gegevens kan je verdiepen om te gaan finetunen op 25MHz om zo de ideale instelling te vinden. Heb je een Ryzen 7 1700X processor, lees dan vooral djunicron in "AMD Ryzen (ZEN1/1+) platform Ervaringen topic" Het overklokken van de Ryzen processor kan gedaan worden via de AMD tool 'Ryzen Master,' maar het meest betrouwbare is om te overklokken door BIOS-instellingen aan te passen. In de onderstaande tabel staan enkele waarden voor voltages van bussen. De eerste kolom geeft de waarden weer die door het systeem uitgekozen worden. De tweede kolom zijn waarden die door AMD geadviseerd worden te gebruiken bij het overklokken. De derde kolom is wat volgens AMD de maximale voltages zijn. Over dat laatste hebben diverse sites ook een mening en dat is wat in de vierde kolom wordt weergegeven. Al met al een tabel die ter referentie dient en niet als garantie.
Zoals hierboven te zien geeft AMD een maximum van ongeveer 1,425V aan voor de core. Vooral met het 1700X-verhaal van djunicron in gedachten is het verstandig goed op de VCore te letten. Het kan best zijn dat je 1,35V instelt, maar dat de pieken voor XFR of het terug gaan van stressed naar idle richting de 1,5V gaan. Piekspanningen kunnen dus de ingestelde BIOS-waarde ver overschrijden. Het verkeerd instellen van Load Line Calibration (LLC) kan hier ook voor zorgen. Geheugen 2 Nu ook de processor getuned is, wordt er nogmaals naar het geheugen gekeken. Afhankelijk van de gezochte diepgang bij het voor het eerst instellen van het geheugen bestaat dat nu uit het verhogen van de snelheid en het strakker instellen van de timings en als het mogelijk is zelfs subtimings, of het voorgaande waarbij de snelheid reeds het maximum heeft. Wil je tot in detail de timings en subtimings instellen, dan biedt een moederbord met B350-chipset vaak te weinig opties in het BIOS. Kies een moederbord met X370-chipset. Software
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[Voor 255% gewijzigd door Saturnus op 07-07-2019 14:28]