Sjamo schreef op maandag 8 december 2025 @ 11:00:
Is seasoning in het algemeen hier off topic eigenlijk?
Ik zie hier nog wel eens het advies voor lijnzaadolie om plaatstaal te seasonen omdat het een drogende olie is die een goede seasoninglaag geeft.
Ik lees bij gietijzer juist dat lijnzaadolie wordt afgeraden omdat de seasoninglaag die het geeft te broos zou zijn. Snel zou knappen en loskomen in stukjes.
Kan het zijn dat lijnzaadolie op plaatstaal anders werkt/hecht dan op gietijzer?
Er is zoveel (tegenstrijdige) informatie over seasoning op youtube en internet dat het vaak lastig is te onderscheiden wat het dichts bij de waarheid komt vind ik.
Ik heb er nu zelf met mijn nieuwe gietijzeren pannen voor gekozen de instructies van de fabrikant/leverancier te lezen en te volgen en ik ben benieuwd naar het resultaat na een paar maanden gebruik.
Nee, lijnzaad werkt zelfs beter op gietijzer dan op plaatstaal. Zolang je de pan goed voorbereid en de juiste (verse, ruwe) lijnzaadolie gebruikt.
Je kunt ervaringen redelijk filteren door te stellen dat verse en verder onbehandelde lijnzaadolie in de VS lastig te krijgen is.
Daar kun je processen van fabrikanten aan toevoegen, bijvoorbeeld Smithey doet hun gietijzer netjes blauwen en gebruikt een (semi-drogende) druivenpitolie.
De polymeer die je van lijnzaad krijgt is (idealiter) inderdaad ontzettend hard en kan, bij slechte hechting, los komen doordat 'ie breekt.
Als je kwantificeerbare info wilt zal je je moeten verdiepen in wat de laag eigenlijk zou moeten zijn en van daar uit terug redeneren naar wat voor jou praktisch is. Moet het dienen als bescherming van het staal, wil je de minst sticky laag, of een middenweg?
Wat wellicht helpt is om specifiek te zoeken naar het verschil in cross-linking bij het polymeriseren van een drogende olie en die van een niet-drogende olie.
Kort samengevat doet een drogende olie dat automagisch en heeft een niet-drogende olie hulp nodig. De eerste bindt aan praktisch niets anders meer, de tweede blijft kwetsbaar (en poreus) op de geforceerde 'zijwaartse' binding van de polymeer kettingen.
Maar als je bij het bakken je vetstof percentage uitdrukt in "sticks of butter" dan maakt de rest ook niet meer uit. En een eeuwig vettige laag op je pan die dagelijks verdund wordt is dan ook goed genoeg.
Been there: probleem als je veel pannen hebt met een niet droog laagje en ze niet dagelijks gebruikt is dat je laag rans kan worden.
Foto van m'n gepolijste, geblauwde en met lijnzaad afgewerkte gietijzeren skillet.
deze: Raymond P in "Koken: De juiste pan kiezen - Deel 2" (originele laag)
N.b. over de volledig uitgeharde lijnzaad polymeer zit een laagje zonnebloem, die is sacrificial en hecht zichtbaar
niet goed aan de lijnzaad.
Net zoals bij m'n plaatstalen pannen is de lijnzaad ontiegelijk robuust, ik kan er gerust met een rvs pannenspons overheen (en doe dat geregeld).
In de praktijk merk ik dat er op enkel lijnzaad vrijwel niets opbouwt, terwijl op zo'n 2-staps seasoning de zonnebloem laag altijd wat dikker wordt met de tijd, ondanks ijverig boenen. Hier te zien aan de randen, inclusief duidelijke sporen van m'n rvs pannenspons.
Edit: een belangrijke side-note:
Als je pan seasoned is zal je 'm dus volledig kaal moeten strippen voordat je lijnzaad erop gaat stoken. Doe je dat niet dan krijg je van mij 100% garantie dat je het binnen no time eruit trekt met een plakkende proteïne.
[
Voor 4% gewijzigd door
Raymond P op 08-12-2025 12:48
]