Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 5

[Zanzibar-1337]

AUijtdehaag schreef op zondag 16 oktober 2016 @ 16:17:
[...]


Je kan tijdens het wachten even iemand opzoeken, die je dakraam eruit haalt, zodat je op 24 panelen landscape + 6 panelen uitkomt in portrait, onder de dakkapel.
2x 8 + 2 x 7

Moet toch maar eens gaan informeren, misschien doen de bedrijven die de panelen leggen het ook? Twee in een!

[Mattie112]

Zanzibar-1337 schreef op zondag 16 oktober 2016 @ 15:50:
[...]

Serieus? Nou dan hoef ik daar tenminste niet op te wachten.. Blijkbaar willen ze geen geld verdienen

Haha dat is wel erg drama dan Maar inderdaad dat had ik ook hoor, stuur je x bedrijven een berichtje krijg je van 25% zeker geen antwoord. Nou dan toch lekker niet

Gelukkig via sunsolar alles snel geregeld

[Zanzibar-1337]

Mattie112 schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 10:06:
[...]


Haha dat is wel erg drama dan Maar inderdaad dat had ik ook hoor, stuur je x bedrijven een berichtje krijg je van 25% zeker geen antwoord. Nou dan toch lekker niet

Gelukkig via sunsolar alles snel geregeld

Bedankt! Daar ga ik ook nog eens naar kijken!

[Appie Heijn]

Zit er verschil tussen een grijze en een blauwe soladin 600? Wellicht één het oude type en ander het nieuwe type?

[paulv1973]

Waarom vind ik zo weinig over 10mm2 solarkabel??
De kabel is er wel en ook te vinden...
Maar de bijbehorende MC4 connectors die geschikt zijn voor 10mm2 kabel vind ik nergens...
Iemand een linkje??

Moet 100meter overbruggen...

[PClop]

paulv1973 schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 12:21:
Waarom vind ik zo weinig over 10mm2 solarkabel??
De kabel is er wel en ook te vinden...
Maar de bijbehorende MC4 connectors die geschikt zijn voor 10mm2 kabel vind ik nergens...
Iemand een linkje??

Moet 100meter overbruggen...

Dan doe je dat toch met 2 kabel dozen 4mm² ( mc4 ) naar kabeldoos, uit kabeldoos met VMVKas
10mm² naar tweede kabeldoos ( 100 meter verder op ) daar weer uit met 4mm² ( mc4 ) klaar .

[paulv1973]

PClop schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 12:33:
[...]


Dan doe je dat toch met 2 kabel dozen 4mm² ( mc4 ) naar kabeldoos, uit kabeldoos met VMVKas
10mm² naar tweede kabeldoos ( 100 meter verder op ) daar weer uit met 4mm² ( mc4 ) klaar .

Die snap ik even niet.
Heb het wel 10x gelezen...

Ik wil toch zo vlug mogelijk vanaf het laatste paneel (4mm2) overgaan op 10mm2 solarkabel.
En deze 10mm2 solarkabel ook zo aansluiten op de omvormer...
Zonder er op het einde (bij de omvormer) weer een reductie naar 4mm2 in aan te brengen...

Dan is het misschien nog handiger om de 10mm2 kabel te verjongen naar 6mm2 en daar een 6mm2 MC4 aan te krimpen.
Aan de SMA Omvormer komen toch Sunclix. Dacht dat die ook voor 10mm2 geschikt waren...

[ Voor 38% gewijzigd door paulv1973 op 17-10-2016 12:40 ]

[PClop]

paulv1973 schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 12:36:
[...]


Die snap ik even niet.
Heb het wel 10x gelezen...

IPV die VMVKas kun je natuurlijk ook de gewone PV kabel gebruiken van 10mm², maar dan
moet je 2 extra wartels plaatsen.
Je snapt het vast nu ook nog niet.

[migjes]

paulv1973 schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 12:36:
[...]


Die snap ik even niet.
Heb het wel 10x gelezen...

Ik wil toch zo vlug mogelijk vanaf het laatste paneel (4mm2) overgaan op 10mm2 solarkabel.
En deze 10mm2 solarkabel ook zo aansluiten op de omvormer...
Zonder er op het einde (bij de omvormer) weer een reductie naar 4mm2 in aan te brengen...

tip is dus ook om "gewone" stroom kabel te gebruiken en geen solarkabel.

maar ik heb het nooit precies uitgerekend, maar 10mm lijkt mij een beetje veel?
weet je zeker dat 6mm2 niet genoeg is (of zelfs 4mm2)?
(ook mee nemen dat als je b.v. 24 panelen ophangt je al 52.8 meter kabel in het systeem hebt die gewoon 4mm2 is? ik bedoel dus de kabels die aan de panelen zelf zitten. )

[paulv1973]

PClop schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 12:41:
[...]


IPV die VMVKas kun je natuurlijk ook de gewone PV kabel gebruiken van 10mm², maar dan
moet je 2 extra wartels plaatsen.
Je snapt het vast nu ook nog niet.

Ik heb je door....

[paulv1973]

migjes schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 12:42:
[...]

tip is dus ook om "gewone" stroom kabel te gebruiken en geen solarkabel.

maar ik heb het nooit precies uitgerekend, maar 10mm lijkt mij een beetje veel?
weet je zeker dat 6mm2 niet genoeg is (of zelfs 4mm2)?
(ook mee nemen dat als je b.v. 24 panelen ophangt je al 52.8 meter kabel in het systeem hebt die gewoon 4mm2 is? ik bedoel dus de kabels die aan de panelen zelf zitten. )

Heb e.e.a. ingevuld bij Sunny Design.
Die rekent met max verliezen van 1%.
Daar wordt gewoon aangegeven dat 10mm2 past en 6mm2 niet.
Laat ik dan maar voor 10 gaan

[paulv1973]

hmmmm... Sunclix gaan ook maar tot 6mm2
Wordt dus aan beide zijden iets verjongen van 10 naar 6mm2

[ Voor 43% gewijzigd door paulv1973 op 17-10-2016 13:00 ]

[Joepla]

paulv1973 schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 12:21:
Waarom vind ik zo weinig over 10mm2 solarkabel??
De kabel is er wel en ook te vinden...
Maar de bijbehorende MC4 connectors die geschikt zijn voor 10mm2 kabel vind ik nergens...
Iemand een linkje??

Moet 100meter overbruggen...

Wat voor installatie heb je het over? (kWp en max. stroom)

Edit: dit wordt sowieso een duur stukkie kabel... En heb je nog plannen om dit af te zekeren? Op zo'n afstand is er wel kans op wat ellende onderweg...

[ Voor 16% gewijzigd door Joepla op 17-10-2016 13:38 ]

[TroX]

Ik weet dat er veel discussie is over dimensioneren. Nu ben ik van plan een SE systeem met 4800 wp neer te leggen, Hierbij heb ik de keuze voor de SE4000 of de 5000 te gaan, ik hoor verschillende verhalen over dimensionering bij SE. Iemand goede tips?

[Corn]

TroX schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 13:40:
Ik weet dat er veel discussie is over dimensioneren. Nu ben ik van plan een SE systeem met 4800 wp neer te leggen, Hierbij heb ik de keuze voor de SE4000 of de 5000 te gaan, ik hoor verschillende verhalen over dimensionering bij SE. Iemand goede tips?

Volgens mij levert het bij SE geen stuiver op om te onderdimensioneren. Zou lekker 5000 gaan, en dan het liefste 3-fase. Heb je ook nog wat uitbreidingsmogelijkheden als je oost-west wilt (SolarEdge staat maximaal 135% overdimensionering toe). Zelf heb ik een SE5K, maar had achteraf liever een 7K gewild omdat ik daarmee later nog meer had kunnen aansluiten.

Je zou ook een StorEdge inverter kunnen overwegen, hiermee kun je later nog een accu aansluiten mocht salderen over een paar jaar komen te vervallen. Helaas volgens mij alleen als 1-fase te verkrijgen.

Leesvoer

[ Voor 5% gewijzigd door Corn op 17-10-2016 13:48 ]

[Verwijderd]

op de SE4000 kan je maximaal 4400 watt input leveren
de tijd dat je dat of zelfss nog meer opwekt is zeer zeldzaam
hooguit in het voorjaar met wat pieken
die worden dan afgetopt.
arie boonstra heeft er een uitvoerig stuk over geschreven in deel 2 of deel 3 zo uit me hoofd zeggende.

met de se4000 zit je wel lekker in de buurt van het max
terwijl de se5000 toch overcapaciteit heeft op dat gebied

[TroX]

Corn schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 13:46:
[...]


Volgens mij levert het bij SE geen stuiver op om te onderdimensioneren. Zou lekker 5000 gaan, en dan het liefste 3-fase. Heb je ook nog wat uitbreidingsmogelijkheden als je oost-west wilt (SolarEdge staat maximaal 135% overdimensionering toe). Zelf heb ik een SE5K, maar had achteraf liever een 7K gewild omdat ik daarmee later nog meer had kunnen aansluiten.

Je zou ook een StorEdge inverter kunnen overwegen, hiermee kun je later nog een accu aansluiten mocht salderen over een paar jaar komen te vervallen. Helaas volgens mij alleen als 1-fase te verkrijgen.

Leesvoer

Helaas geen Oost-West uitbreiding mogelijk Het verschil tussen de 4K en de 5K is maar 50,- ofzo, maar merk je nog verschil in rendement als je overdimensioneert

[Verwijderd]

de continuload zal beter zijn op de 4000 dan op de 5000
3800 Watt op een zomerse dag op de 4000 is 86% load ( max 4400 )
3800 Watt op een zomerse dag op de 5000 is 69% load ( max 5600 )

[Corn]

TroX schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 13:50:
Helaas geen Oost-West uitbreiding mogelijk Het verschil tussen de 4K en de 5K is maar 50,- ofzo, maar merk je nog verschil in rendement als je overdimensioneert

SolarEdge omvormers zijn pretty much fixed voltage, dus rendement zal in dat opzicht niet zo heel erg veranderen bij een lagere rating. Conversie-efficientie zal flat zijn voor het hele bereik.
SE5000 = 97.4%, SE4000 = 97,5%, dus daar ga je ook niet heel erg vreselijk veel verschil merken.

Clipping van je power als je meer dan 4000W oplevert, merk je echter wel! (En ziet er zo lelijk uit in je grafiekjes)

[paulv1973]

Joepla schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 13:31:
[...]

Wat voor installatie heb je het over? (kWp en max. stroom)

Edit: dit wordt sowieso een duur stukkie kabel... En heb je nog plannen om dit af te zekeren? Op zo'n afstand is er wel kans op wat ellende onderweg...

De gehele installatie wordt 52x 265Wp op en SMA STP10.000TL-20.
Onderverdeling in 3 strings. 2x16 en 1x20 waarbij de 3e string (van 16 panelen) op 100 meter afstand van de omvormer ligt..
Betreffende klant gaat e.e.a. zelf instaleren en gaat de kabel in een mantelbuis onder de grond leggen.

Kun je ook standaard flexibele koperkabel gebruiken als solarkabel?
Want dan kom je met 6mm2 wel al een heel eind geloof ik.
Is natuurlijk wel weer een klap duurder...

[Verwijderd]

dc zijde is max 4400 op de se4000 dus die clipping zal echt wel meevallen.

[Joepla]

paulv1973 schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 13:59:
[...]
De gehele installatie wordt 52x 265Wp op en SMA STP10.000TL-20.
Onderverdeling in 3 strings. 2x16 en 1x20 waarbij de 3e string (van 16 panelen) op 100 meter afstand van de omvormer ligt..

Ok. Hoe dikker de kabel, hoe beter, daar is niets tegenin te brengen.
Zelf zou ik de minimale dikte bepalen aan de hand van de max. stroom die kan lopen (dus bepaald door het aantal panelen daarop aangesloten). Maar als je kijkt naar de gemiddelde stroom, dus waar de meeste verliezen (in tijd gezien) gaan plaatsvinden, kun je bepalen wat een reële dikte is. Er is hier al veel over geschreven, maar koper is duur en het moet uiteindelijk toch terugverdiend gaan worden. Neem aan dat dat bij deze installatie wél de bedoeling is.

Kun je ook standaard flexibele koperkabel gebruiken als solarkabel?
Want dan kom je met 6mm2 wel al een heel eind geloof ik.
Is natuurlijk wel weer een klap duurder...

Dat zal vast ook werken. Maar 6 mm2 zal niet meer stroom kunnen transporteren dan een zelfde massieve kabel. Als ik me goed herinner is flexibel zelfs iets minder tov de massieve versie.

Ik weet alleen niet of er hiervoor andere eisen gelden... Het is vrij uniek om gelijkspanning van PV een stuk door de grond te laten lopen.

[paulv1973]

Joepla schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 14:20:
[...]

Ok. Hoe dikker de kabel, hoe beter, daar is niets tegenin te brengen.
Zelf zou ik de minimale dikte bepalen aan de hand van de max. stroom die kan lopen (dus bepaald door het aantal panelen daarop aangesloten). Maar als je kijkt naar de gemiddelde stroom, dus waar de meeste verliezen (in tijd gezien) gaan plaatsvinden, kun je bepalen wat een reële dikte is. Er is hier al veel over geschreven, maar koper is duur en het moet uiteindelijk toch terugverdiend gaan worden. Neem aan dat dat bij deze installatie wél de bedoeling is.


[...]

Dat zal vast ook werken. Maar 6 mm2 zal niet meer stroom kunnen transporteren dan een zelfde massieve kabel. Als ik me goed herinner is flexibel zelfs iets minder tov de massieve versie.

Ik weet alleen niet of er hiervoor andere eisen gelden... Het is vrij uniek om gelijkspanning van PV een stuk door de grond te laten lopen.

betreft de string van 16 panelen...
Stroom die max gaat lopen door de DC kabel zal ongeveer de Ioc zijn van max 9A.
Dat is de stroom die het paneel max levert...

Zou dan alsnog de 6mm2 voldoende zijn?

Dat is de vraag....

Waarden volgens Sunny Design:
Max A: 9.28A
Voltage max 500V

[Verwijderd]

je verlies op de dc kabel zit op ongeveer 1% dus bij genoemde waardes is 6mm voldoende
ik zeg nadrukkelijk ongeveer 1% want temperatuur soort kabel kwaliteit kabel speelt allemaal mee

bij wijze van spreke een 4mm coaxkabel zal minder verlies hebben dan een 6mm gevlochten kabel
vanwege de getrokken kern ipv gevlochten kern
_{dit is een voorbeeld en niet op enige feiten onderbouwt en derhalve niet voor realiteit aan te nemen}

[paulv1973]

Verwijderd schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 14:47:
je verlies op de dc kabel zit op ongeveer 1% dus bij genoemde waardes is 6mm voldoende
ik zeg nadrukkelijk ongeveer 1% want temperatuur soort kabel kwaliteit kabel speelt allemaal mee

bij wijze van spreke een 4mm coaxkabel zal minder verlies hebben dan een 6mm gevlochten kabel
vanwege de getrokken kern ipv gevlochten kern
_{dit is een voorbeeld en niet op enige feiten onderbouwt en derhalve niet voor realiteit aan te nemen}

1.83% volgens Sunny Design
Is dat nog steeds binnen de marge?

[Verwijderd]

laten we even uitgaan van die 1,83%

16*265wp is 4220 ==> ik weet de orientatie niet maar laten we even aannemen dat dit 3800 kwh per jaar oplevert

dan hebben we het over een verlies van 69kwh oftewel 13 euro afgerond
een ac kabel verliest meer
maar als je kijkt naar prijsverschil tussen de 6mm en de 10mm kabel waarbij je dan ipv 69kwh verlies maar 30kwh verlies heb oftewel 6 euro minder verlies, dan duurt het heel wat jaren voor je dat prijsverschil hebt terugverdient.

[paulv1973]

Verwijderd schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 14:55:
laten we even uitgaan van die 1,83%

16*265wp is 4220 ==> ik weet de orientatie niet maar laten we even aannemen dat dit 3800 kwh per jaar oplevert

dan hebben we het over een verlies van 69kwh oftewel 13 euro afgerond
een ac kabel verliest meer
maar als je kijkt naar prijsverschil tussen de 6mm en de 10mm kabel waarbij je dan ipv 69kwh verlies maar 30kwh verlies heb oftewel 6 euro minder verlies, dan duurt het heel wat jaren voor je dat prijsverschil hebt terugverdient.

Aha,
Maar dit verhaal gaat over terugverdientijd.
Is er ook nog zoiets als veiligheid waar je rekening mee moet houden?
Of zou dan in theorie ook een 4mm2 kabel kunnen als je meer verlies voor lief zou nemen.

In dat geval ga ik liever voor een goede 6mm2 kabel dan dat ik een 10mm2 kabel moet leggen en deze sowieso moet gaan verjongen aan de uiteinden omdat de stekkers niet passen....

[A3-D]

dfrenner schreef op donderdag 13 oktober 2016 @ 16:11:
[...]

Offerte komt bij Sungevity vandaan. Ervaring mee iemand?

Jazeker, en ook hele goede ervaringen. Qua prijs is het misschien wat minder interessant ten opzichte van het zelf doen, maar als je net zoals ik 2 linkerhanden hebt, dan kan ik je hen van harte aanbevelen! Ze hebben overigens een doorverwijzingsprogramma, als je daar gebruik van wenst te maken geef dan maar een PB, scheelt jou weer geld en is voor mij ook interessant!

In het totaal 16 panelen met 2 omvormers aangekocht en alles werkt zoals het hoort. Het installatiebedrijf kwam hier uit de regio, en dat moet zeker gezegd worden, ik heb zelden zulke nette installateurs over de vloer gehad. Sungevity eist een standaard die in mijn optiek best hoog ligt. Wat voor mij belangrijk was; ze komen afspraken na, ze geven een opbrengstgarantie, je houdt een vast aanspreekpunt en alle garanties lopen via hen.

Ik heb zelf gekozen voor de JA Solar Mono 295 Wp panelen, en ben daar erg blij mee!

Bij mij waren ze in eerste instantie ook uitgegaan van een niet symmetrische opstelling, ik had er op het schuine dak namelijk nog eentje meer kunnen laten plaatsen. Uiteindelijk toch gekozen voor eentje minder omdat het er optisch beter uitziet imho.



De overige 4 liggen op het platte deel en zijn aangesloten op een eigen omvormer.

[ Voor 15% gewijzigd door A3-D op 17-10-2016 15:52 ]

[Gasschuif]

Corn schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 13:58:
[...]

SolarEdge omvormers zijn pretty much fixed voltage, dus rendement zal in dat opzicht niet zo heel erg veranderen bij een lagere rating. Conversie-efficientie zal flat zijn voor het hele bereik.
SE5000 = 97.4%, SE4000 = 97,5%, dus daar ga je ook niet heel erg vreselijk veel verschil merken.

Clipping van je power als je meer dan 4000W oplevert, merk je echter wel! (En ziet er zo lelijk uit in je grafiekjes)

Elke omvormer en dus ook SE heeft een rendement kromme, onderstaand de SE 4000
Deze kan continue 4200 W AC aan, korte pieken van een paar seconden tot dik 5000 W AC laat ie ook door.
Hij hangt hier aan de muur met 4630 Wp aangesloten op pal zuid 30 graden.

[ Voor 6% gewijzigd door Gasschuif op 17-10-2016 16:18 ]

[Andre1973]

@ PaulV1973
je kunt ook 2x6 mm2 of een 4 en een 6 mm2 nemen en deze via een Y stekker parallel zetten. Is volgens mij makkelijker verkrijgbaar dan een 10 mm2 kabel en sluit ook makkelijker aan.
In de "normale elektrotechniek" reken we met 5% verlies, volgens mij kan dei 10A door een 6 mm2 geen kwaad.

[Corn]

Gasschuif schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 16:16:
Elke omvormer en dus ook SE heeft een rendement kromme, onderstaand de SE 4000
Deze kan continue 4200 W AC aan, korte pieken van een paar seconden tot dik 5000 W AC laat ie ook door.
Hij hangt hier aan de muur met 4630 Wp aangesloten op pal zuid 30 graden.
[afbeelding]

Nice, die curve kon ik niet zo vinden. Vergeleken met andere merken inverters behoorlijk vlak. Zou me trouwens niets verbazen als de rendementskromme van een SE 5000 er exact zo uitziet, met een stukje verlenging van de grafiek aan de rechterzijde. Anyways, als die van de SE5000 er grofweg hetzelfde uitziet, is er ergens in het midden maximaal een winst van 0,2% te realiseren door onderdimensionering van je inverter. Ongeveer 10kWh/jaar. Als ie aan de onderkant van de curve iets eerder opstart is er meer winst te behalen, maar ik durf 't te betwijfelen.

[Edit]
Grafiekjes gevonden en geplot:
SE4000


SE5000


SE5000 in blauw, SE4000 in groen:


Wat mij betreft heeft DC overdimensionering in dit geval dus écht geen zin.

[ Voor 25% gewijzigd door Corn op 17-10-2016 20:28 . Reden: grafiekjes toegevoegd ]

[Jerrythafast]

Corn schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 13:58:
[...]

SolarEdge omvormers zijn pretty much fixed voltage, dus rendement zal in dat opzicht niet zo heel erg veranderen bij een lagere rating. Conversie-efficientie zal flat zijn voor het hele bereik.
SE5000 = 97.4%, SE4000 = 97,5%, dus daar ga je ook niet heel erg vreselijk veel verschil merken.

Clipping van je power als je meer dan 4000W oplevert, merk je echter wel! (En ziet er zo lelijk uit in je grafiekjes)

Fout fout fout. Onze SE3000 is véél minder efficiënt op bewolkte dagen dan de Hosola Bright 3680MTL van Mattie112 (even terugzoeken in dit topic voor de cijfers). Een SE-systeem wil dus juist graag wat hoger in het bereik functioneren.

En van clipping bij 4000W is geen sprake (tenzij je hem instelt dat hij niet boven een bepaalde Iac mag komen, maar dan doe je iets niet goed ). Onze SE3000 knalt gerust 15% voorbij zijn stickergetal als de zon even goed doorbreekt. Ik heb hem nog niet zien aftoppen.

[Corn]

Jerrythafast schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 21:05:

Fout fout fout. Onze SE3000 is véél minder efficiënt op bewolkte dagen dan de Hosola Bright 3680MTL van Mattie112 (even terugzoeken in dit topic voor de cijfers). Een SE-systeem wil dus juist graag wat hoger in het bereik functioneren.

En van clipping bij 4000W is geen sprake (tenzij je hem instelt dat hij niet boven een bepaalde Iac mag komen, maar dan doe je iets niet goed ). Onze SE3000 knalt gerust 15% voorbij zijn stickergetal als de zon even goed doorbreekt. Ik heb hem nog niet zien aftoppen.

Ik vergelijk SolarEdge met SolarEdge van een andere rating, niet Hosola. Ik verwerp ook niet de claim dat SolarEdge niet super relaxed werkt op bewolkte dagen. Ik beweer alleen dat het niet interessant is om een SE4000 te nemen t.o.v. van een SE5000, en de grafieken lijken dat te ondersteunen.

[Jerrythafast]

Corn schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 21:12:
[...]


Ik vergelijk SolarEdge met SolarEdge van een andere rating, niet Hosola. Ik verwerp ook niet de claim dat SolarEdge niet super relaxed werkt op bewolkte dagen. Ik beweer alleen dat het niet interessant is om een SE4000 te nemen t.o.v. van een SE5000, en de grafieken lijken dat te ondersteunen.

Hmm, nu je het zo bekijkt, het verschil tussen de SE4000 en SE5000 is niet heel groot. Dit zal inderdaad met de constante stringspanning te maken hebben. Maar aangezien het wel een SE systeem betreft zou ik toch naar een hoger percentage van het rated vermogen neigen als er geen sprake is van een toekomstige uitbreiding.

Of een SE4000 tot veel aftopping leidt zal in dit geval afhangen van de hoeveelheid schaduw en het type panelen. 4800 Wp klinkt wel als ietwat veel, zeker als het SF-panelen blijken te zijn, maar als continu de helft in de schaduw ligt is een SE5000 weer veel te groot voor het mooie. Meer info zou dus wel prettig zijn. Puur op de cijfers zou ik de SE5000 nemen, omdat 4800 wel errug veel meer is dan 4000. Maar als je SolarEdge neemt omdat je het schaduwmanagement nodig hebt, is die 4800 Wp natuurlijk een nietszeggend getal.

[Gasschuif]

Corn schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 20:04:
[...]


Nice, die curve kon ik niet zo vinden. Vergeleken met andere merken inverters behoorlijk vlak. Zou me trouwens niets verbazen als de rendementskromme van een SE 5000 er exact zo uitziet, met een stukje verlenging van de grafiek aan de rechterzijde. Anyways, als die van de SE5000 er grofweg hetzelfde uitziet, is er ergens in het midden maximaal een winst van 0,2% te realiseren door onderdimensionering van je inverter. Ongeveer 10kWh/jaar. Als ie aan de onderkant van de curve iets eerder opstart is er meer winst te behalen, maar ik durf 't te betwijfelen.

[Edit]
Grafiekjes gevonden en geplot:
SE4000
[afbeelding]

SE5000
[afbeelding]

SE5000 in blauw, SE4000 in groen:
[afbeelding]

Wat mij betreft heeft DC overdimensionering in dit geval dus écht geen zin.

Mooi man die grafieken zo over elkaar, hoe doe je dat?

[Jerrythafast]

Gasschuif schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 22:57:
[...]


Mooi man die grafieken zo over elkaar, hoe doe je dat?

Ik gok Paint?

Ik heb n.a.v. de post van Corn alle 1-fase-omvormers van SolarEdge met Paint over elkaar heen gelegd. Resultaat:


(Niet zo mooi meer helaas...)

[ocaj]

Jerrythafast schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 21:05:
[...]

Fout fout fout. Onze SE3000 is véél minder efficiënt op bewolkte dagen dan de Hosola Bright 3680MTL van Mattie112 (even terugzoeken in dit topic voor de cijfers). Een SE-systeem wil dus juist graag wat hoger in het bereik functioneren.

Hoeveel vermogen produceer je dan op die bewolkte dagen? Zoals je in de curves ziet, zakt de efficiency in zodra je minder dan 4-500 Watt produceert. Zolang je daar maar boven komt zit je goed. Kwestie van genoeg panelen aan hangen, zodat ze ook op een bewolkte dag met z'n allen boven de 500 Watt uitkomen....

Ik merk het op bewolkte dagen een beetje in mijn installatie, omdat ik mijn 16 panelen over 2 omvormers verdeeld heb ipv over 1 grote. 8 panelen die 30-40 watt doen op een bewolkte dag zijn dan net niet helemaal efficient.
Maar goed, daar was een andere reden voor (ik wilde selectief blijven t.o.v. de hoofdzekering die niet van 25A -> 35A te verzwaren was en ik wilde ook nog niet op 3-fase over, daarom 2 kleinere omvormers)

[Corn]

Jerrythafast schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 23:01:
Ik gok Paint?

Correct! U gaat door voor de pelletkachel

[Wimlem]

Jerrythafast schreef op maandag 17 oktober 2016 @ 21:53:
[...]

Hmm, nu je het zo bekijkt, het verschil tussen de SE4000 en SE5000 is niet heel groot. Dit zal inderdaad met de constante stringspanning te maken hebben. Maar aangezien het wel een SE systeem betreft zou ik toch naar een hoger percentage van het rated vermogen neigen als er geen sprake is van een toekomstige uitbreiding.

Of een SE4000 tot veel aftopping leidt zal in dit geval afhangen van de hoeveelheid schaduw en het type panelen. 4800 Wp klinkt wel als ietwat veel, zeker als het SF-panelen blijken te zijn, maar als continu de helft in de schaduw ligt is een SE5000 weer veel te groot voor het mooie. Meer info zou dus wel prettig zijn. Puur op de cijfers zou ik de SE5000 nemen, omdat 4800 wel errug veel meer is dan 4000. Maar als je SolarEdge neemt omdat je het schaduwmanagement nodig hebt, is die 4800 Wp natuurlijk een nietszeggend getal.

Ik heb op dit moment 3540 Wp liggen op een SE4000 16A. In de zomer met een normale zon komt dit niet boven de 2700 Watt uit. Alle panelen liggen op het zuidwesten.
Op noordoost gaan er nog eens 6 x 260 Wp panelen bij komen. Het totaal komt dan op +- 5100 W en het aantal panelen op 24 stuks. MAX dc input is 5400 watt (of 5000, afhankelijk van welke PDF ik open ) voor deze omvormer.

Voorziet iemand hier problemen mee?

[Corn]

Wimlem schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 08:39:
Ik heb op dit moment 3540 Wp liggen op een SE4000 16A. In de zomer met een normale zon komt dit niet boven de 2700 Watt uit. Alle panelen liggen op het zuidwesten.
Op noordoost gaan er nog eens 6 x 260 Wp panelen bij komen. Het totaal komt dan op +- 5100 W en het aantal panelen op 24 stuks. MAX dc input is 5400 watt voor deze omvormer

Beetje afhankelijk van je dakhelling, maar op papier moet dit geen enkel probleem zijn, want deze twee sets panelen gaan nooit tegelijkertijd hun piekopbrengst leveren. Zie ook een voorbeeld van een medetweaker:



Ik verwacht niet dat je omvormer gaat clippen. Niet dat dat uberhaupt ooit écht een probleem is; die dingen zijn ervoor gemaakt. Pas bij meer dan 5400 watt aan aangesloten panelen heb je mogelijk issues met je garantie.

[reneeke1970]

Heb net met mijn nieuwe leverancier gc aan de telefoon gehangen want ze hadden uiteraard voorschot verkeerd berekend. Binnen twee min de juiste standen ingevoerd, het voorschot naar het laagst mogelijke van 5 euro, en het leukste bericht was dat hij vertelde dat de nieuwe terug lever vergoeding 11 cent is

[migjes]

Wimlem schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 08:39:
[...]


Ik heb op dit moment 3540 Wp liggen op een SE4000 16A. In de zomer met een normale zon komt dit niet boven de 2700 Watt uit. Alle panelen liggen op het zuidwesten.
Op noordoost gaan er nog eens 6 x 260 Wp panelen bij komen. Het totaal komt dan op +- 5100 W en het aantal panelen op 24 stuks. MAX dc input is 5400 watt (of 5000, afhankelijk van welke PDF ik open ) voor deze omvormer.

Voorziet iemand hier problemen mee?

corn gaf al een grafiekje van mijn set, hier heb je er nog 1. (zie onderschrift voor hoeveelheid Wp)

let wel op, ik heb een dakhoek van 45 graden, dus het verschil in oost-west is erg groot.
hoe kleiner de dakhoek de meer ze tegelijk hun top behalen!
(je geeft geen dakhoek dus ik kan er weinig over zeggen.)

en dan kom je op het verhaal van solaredge uit, en die zijn erg lastig met hun gegevens.

ten eerste, de optimizer moet! de W van de panelen aan kunnen, er word aangeraden er een ruime marge voor te nemen, dus een p300 maar max te vullen met een 280Wp. voor zwaardere panelen gebruik een p350. (p300 en p350 kun je in 1 string gebruiken. mixen is mogelijk)

ten 2de, een normale omvormer kan de mpp iets uit het optimum zetten en zo minder W uit de panelen halen.
solaredge heeft hier meer problemen mee, de communicatie met de mpp's gaat draadloos en niet zo snel als een normale omvormer.
je ziet solaredge omvormers vaak ook een aardig eind over hun W gaan daar door.
en daar krijgen ze wel een flinke tik van.
solaredge raad dus aan nooit meer als 135% van de W omvormer er aan te hangen ongeacht de richting die ze op kijken.

(ik zie verder geen problemen en zou ook gewoon die 5100Wp er aan hangen, zijn best stevige omvormers die best wel wat kunnen hebben. ik zie geen problemen maar begrijp wel het verhaal.
zelf zou ik 6x 315Wp panelen gebruiken met een p350 (nieuwe panelen zou ik dan wel op zuidwest hangen, oude panelen op noordoost), ben er niet te bang voor. )

[zonoskar]

Die van Druw heeft 15 graden tilt. En niet precies oost/west.

[Wimlem]

migjes schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 11:27:
[...]

ten eerste, de optimizer moet! de W van de panelen aan kunnen, er word aangeraden er een ruime marge voor te nemen, dus een p300 maar max te vullen met een 280Wp. voor zwaardere panelen gebruik een p350. (p300 en p350 kun je in 1 string gebruiken. mixen is mogelijk)

Het zijn 260 Wp JA Solars en ze moeten op OP250-LV optimizers komen. Beiden heb ik al liggen overigens...

Dakhoek durf ik niet te zeggen, ik denk standaard van een rijtjeshuis.

[migjes]

Wimlem schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 12:24:
[...]


Het zijn 260 Wp JA Solars en ze moeten op OP250-LV optimizers komen. Beiden heb ik al liggen overigens...

Dakhoek durf ik niet te zeggen, ik denk standaard van een rijtjeshuis.

de OP250-LV is weer een speciale optimizer, met weer een ander verhaaltje.
solaredge is er vrij stellig in dat een 260Wp eigenlijk op een p300 moet.
hoe hard dat is weet ik ook niet.
en nog of je dat kunt mixen met een p300 en OP250-LV?
sorrie, kan ik niet mee helpen.

maar ik weet niet waarvoor je voor losse optimizers hebt gekozen?
je hebt ook deze:
http://shop.winkelman-zon...-solaredge-optimizer.html
dan heb je paneel met bij behorende optimizer in 1x.
(best ingewikkeld dat solaredge spul, het lijkt allemaal zo flexibel maar helaas toch best veel dingen waar je rekening mee moet houden, helaas niet zo heel flexibel als veel mensen denken. )

niks aan een rijtjeshuis is standaard.
je hoeft ook niet te zeggen op de precieze hoek, een +/-45 graden of een +/-15 graden is ook goed en kun je met het blote oog zo zien, nu weet ik helaas nog niks en gokken is fouten maken.

[Wimlem]

migjes schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 12:52:
[...]

de OP250-LV is weer een speciale optimizer, met weer een ander verhaaltje.
solaredge is er vrij stellig in dat een 260Wp eigenlijk op een p300 moet.
hoe hard dat is weet ik ook niet.
en nog of je dat kunt mixen met een p300 en OP250-LV?
sorrie, kan ik niet mee helpen.

maar ik weet niet waarvoor je voor losse optimizers hebt gekozen?
je hebt ook deze:
http://shop.winkelman-zon...-solaredge-optimizer.html
dan heb je paneel met bij behorende optimizer in 1x.
(best ingewikkeld dat solaredge spul, het lijkt allemaal zo flexibel maar helaas toch best veel dingen waar je rekening mee moet houden, helaas niet zo heel flexibel als veel mensen denken. )

niks aan een rijtjeshuis is standaard.
je hoeft ook niet te zeggen op de precieze hoek, een +/-45 graden of een +/-15 graden is ook goed en kun je met het blote oog zo zien, nu weet ik helaas nog niks en gokken is fouten maken.

Laten we het op 35 graden houden, qua dakhelling. de PB250-OAB en de OP250-LV mogen met elkaar gemixt worden. Dit is nagevraagd bij SE en is geen probleem.

Ik ken de panelen met optimizer er in. Maar deze heb ik voor niet al te veel geld kunnen overnemen, dus vandaar dat ik dit spul heb ;-)

[migjes]

Wimlem schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 13:06:
[...]


Laten we het op 35 graden houden, qua dakhelling. de PB250-OAB en de OP250-LV mogen met elkaar gemixt worden. Dit is nagevraagd bij SE en is geen probleem.

oke, cool die zijn te mixen. (ik wist niet eens welke je had, dus dan moet ik gokken en daar mee maak je fouten. )
of het lukt met 260Wp is dan nog de vraag.
(gewoon doen dus, hoog uit gaat de optimizer ergens in het voorjaar kapot.
in het voorjaar haal je wel vaak de hoge W uit de panelen, maar met jouw planning kan het best mee gaan vallen(noordwest), laat het tegen die tijd weten of het allemaal gelukt is, kunnen we van leren hier.)

Ik ken de panelen met optimizer er in. Maar deze heb ik voor niet al te veel geld kunnen overnemen, dus vandaar dat ik dit spul heb ;-)

a ja, iedereen heeft zo zijn redenen, en voor paneeltjes op noord wil je ook niet te veel geld uit geven.

dus ik hoop dat je verder het verhaal begrijpt en de risico's (allemaal wel acceptabel, maar ik speel graag open kaart. ik zie geen problemen maar je zit wel op het randje als je de regels letterlijk leest van solaredge. )

[BlackLion]

Wie kan mij helpen met de keuze van de omvormer.
Het gaat om een 1900wp systeem en ik twijfel tussen de:
Growatt 1500 S met Wifi
http://www.growatt.com/Up...0616/2015061610560665.pdf
en de:
Soladin 1500 Web
http://www.mastervolt.nl/...vormers/soladin-1500-web/

De growatt is trouwens ca. 150 euro goedkoper.
Ik zou graag jullie mening horen.

[AUijtdehaag]

BlackLion schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 17:05:
Wie kan mij helpen met de keuze van de omvormer.
Het gaat om een 1900wp systeem en ik twijfel tussen de:
Growatt 1500 S met Wifi
http://www.growatt.com/Up...0616/2015061610560665.pdf
en de:
Soladin 1500 Web
http://www.mastervolt.nl/...vormers/soladin-1500-web/

De growatt is trouwens ca. 150 euro goedkoper.
Ik zou graag jullie mening horen.

Welk type panelen?
10x 190 Wp?
Mogelijkheid tot uitbreiden gewenst? (niet perse op dezelfde zijde, noordzijde kan ook tegenwoordig )
Schaduw?

[ Voor 3% gewijzigd door AUijtdehaag op 18-10-2016 17:14 ]

[BlackLion]

Sorry 6x 330wp dus 1980. Mono
Zuid, geen schaduw en geen uitbreiding

[ Voor 12% gewijzigd door BlackLion op 18-10-2016 18:03 ]

[AUijtdehaag]

BlackLion schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 17:55:
Sorry 6x 330wp dus 1980. Mono
Zuid, geen schaduw en geen uitbreiding

Dan ga ik uit van 6x 330 Wp ECsolar, met 37,5 Vmpp

6x 37,5 Vmpp = 225 Vmpp

growat 1500 S: 70 - 450 Vmpp, ideale Vmpp = 250V Euro efficiency: 96,5%
Soladin 1500 Web: 80 - 375, ideale Vmpp = 220V Euro efficiency: 95%

Dan zou ik voor de growatt gaan.

En als je schaduw hebt voor een:
SMA 1.5 : 96,1 %

Heb je echt maar 3x 4 mtr oppervlak?
Misschien komen andere panelen wel beter uit?
Fototje?

[ Voor 42% gewijzigd door AUijtdehaag op 18-10-2016 18:46 ]

[BlackLion]

Klinkt wijs. Ik snap t niet maar dat hoeft ook niet. Bedankt iig.
Het gaat recom 72cells Mono 1500 Black Panther met 38.49vmp.

Als ik het toch een beetje snap denk ik dat ik hierdoor nog beter voor de growatt kan gaan .

Dak is 2,4 *6.04

[ Voor 31% gewijzigd door BlackLion op 18-10-2016 19:04 ]

[AUijtdehaag]

BlackLion schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 18:38:
Dak is 2,6 *6.04

Dan is 12x SF-170S een beter idee...
http://www.sun-solar.nl/i...0-euro-incl-btw-sunsolar/

2040 Wp SF mag je 10% meer opbrengst van verwachten dan monopanelen op een ideaal zuiddak.
Ik weet zeker dat dat meer oplevert.

1257x977

Omvormer moet ik ff kijken...

Hosola smart 3000 met
3 stringen van 4 panelen
2500 kan ook maar SF wil nogals een pieken...
http://www.sun-solar.nl/i...t-wifi-520-euro-incl-btw/

[ Voor 64% gewijzigd door AUijtdehaag op 18-10-2016 19:03 ]

[BlackLion]

Ah shit die panelen vond in inderdaad ook interessant en had ik t liefst gehad. Maar ik zei dat t dak 2,6 hoog is maar is 2,4 en daardoor kan ik er niet mee wegkomen. Plus het feit dat de nokpannen gemetseld zijn.

[AUijtdehaag]

BlackLion schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 19:06:
Ah shit die panelen vond in inderdaad ook interessant en had ik t liefst gehad. Maar ik zei dat t dak 2,6 hoog is maar is 2,4 en daardoor kan ik er niet mee wegkomen. Plus het feit dat de nokpannen gemetseld zijn.

ah, das jammer
Dan maar "gewone" monopanelen...
Bij mij steken ze halverwege de nok.
Maar inderdaad bijna niet te doen om een haak op de 2e pan te krijgen met vastgemetselde nok.

Dit geen goedkopere optie? (geen aandelen)
http://www.sun-solar.nl/i...tw-4bb-nieuw-op-voorraad/

[ Voor 13% gewijzigd door AUijtdehaag op 18-10-2016 19:25 ]

[BlackLion]

Ja echt bedankt voor t meedenken. Ik zit op een totaalpakket met growatt + wifi en montagemateriaal etc op 2250€ kan niet echt zeggen wat de prijs is van de recom paneel.
Met die panelen die jij stuurt komt dat uit op ca. 6*255=1530 + ca 470 voor omvormer=2000 beugels, ijzers, kabels en stekkers komen er dan nog bij. Ik weet niet wat ik daar voor kwijt zou zijn?

[AUijtdehaag]

BlackLion schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 19:23:
Ja echt bedankt voor t meedenken. Ik zit op een totaalpakket met growatt + wifi en montagemateriaal etc op 2250€ kan niet echt zeggen wat de prijs is van de recom paneel.
Met die panelen die jij stuurt komt dat uit op ca. 6*255=1530 + ca 470 voor omvormer=2000 beugels, ijzers, kabels en stekkers komen er dan nog bij. Ik weet niet wat ik daar voor kwijt zou zijn?

Goede vraag...
Ff een offerte aanvragen zou ik zeggen.
(het scheelt inderdaad niet zo gek veel)

[BlackLion]

Ik ga in ieder geval voor de growatt bedankt voor je advies.

[No Hands]

migjes schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 11:27:
[...]


solaredge heeft hier meer problemen mee, de communicatie met de mpp's gaat draadloos en niet zo snel als een normale omvormer.

Draadloos?

[Jerrythafast]

No Hands schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 19:39:
[...]


Draadloos?

Inderdaad Solarkabels zijn toch ook draden?

ocaj schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 00:23:
[...]


Hoeveel vermogen produceer je dan op die bewolkte dagen? Zoals je in de curves ziet, zakt de efficiency in zodra je minder dan 4-500 Watt produceert. Zolang je daar maar boven komt zit je goed. Kwestie van genoeg panelen aan hangen, zodat ze ook op een bewolkte dag met z'n allen boven de 500 Watt uitkomen....

Tja, minder dan 500 Watt inderdaad. Rond de 200 Watt schat ik zo. Dan zit je dus echt wel ver naar links op dat grafiekje

[ Voor 60% gewijzigd door Jerrythafast op 18-10-2016 20:41 ]

[ocaj]

Tja, minder dan 500 Watt inderdaad. Rond de 200 Watt schat ik zo. Dan zit je dus echt wel ver naar links op dat grafiekje

Goede nieuws is dat 80% rendement bij 200 Watt heel veel lijkt, maar net zo veel is (40 Watt) als 98% rendement bij 2000 Watt....

[Nhz]

Gezien onze aankomende verhuizing ben ik wellicht van plan om onze PV installatie te herzien.

Lang verhaal, in het kort: ik heb 44 Solarfield 260wp poly black panelen. Vier zijn er gloednieuw, de rest is een half jaar in gebruik. Panelen waren nieuw (uit mijn hoofd) iets van 150euro ex btw per stuk.

In de nieuwe situatie wil ik 80 panelen gaan leggen en vanwege deel schaduw wil ik voor geïntegreerde optimizers gaan. Mijn solarfields wil ik dus verkopen.

De vraag: wat is een beetje een gangbare prijs voor zo'n set en ken je wellicht iemand die interesse heeft?

[Zanzibar-1337]

AUijtdehaag schreef op zondag 16 oktober 2016 @ 16:17:
[...]


Je kan tijdens het wachten even iemand opzoeken, die je dakraam eruit haalt, zodat je op 24 panelen landscape + 6 panelen uitkomt in portrait, onder de dakkapel.
2x 8 + 2 x 7

Nou, je gelooft het of niet, maar er komt iemand het dakraam verplaatsen! 30 stuks gaan het worden, 2 x 8 + 2 x 7. Is een SMA 6000 3-fase nog steeds voldoende? Of eventueel een alternatief van SolarEdge? Welke zou het dan kunnen zijn?

Nu hopen dat de bedrijven die de offertes komen maken ook willen leggen zoals ik het wil, het moet namelijk erg strak gelegd worden, 1,5 cm speling in landscape.

[migjes]

No Hands schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 19:39:
[...]


Draadloos?

ja draadloos, iets met zigbee protocol.

(je kunt wel een vraag teken stellen over hoe hij dan terug regelt.
is mij ook nog een beetje onduidelijk.
er word wel een waarde naar de optimizers gestuurd, maar het feitelijk terug regelen gaat dan wel met de V.
maar hoe het ook precies zit? (lastig verhaal, snap ik ook niet helemaal, je hebt meerdere mpp's die aangestuurd moeten worden dus ook veel variabelen hoe hij dat doet.)
maar hij regelt niet zo snel terug als een gewone omvormer vandaar dat je ze soms even erg hoog ziet schieten tot een eind boven hun max.
op zich zelf niet een ramp ze kunnen het wel aan, maar solaredge trekt zijn handen bij te grote onder dimensionering(135% zonder mee te nemen welke richting ze in kijken.) er wel van af, ze zeggen dan de "verantwoordelijkheid van de installateur".
zolang je dat weet geen probleem om te doen natuurlijk, maar als je zelf de installateur bent, ben je dus ook zelf verantwoordelijk.)

[Jerrythafast]

migjes schreef op woensdag 19 oktober 2016 @ 12:22:
[...]

ja draadloos, iets met zigbee protocol.

(je kunt wel een vraag teken stellen over hoe hij dan terug regelt.
is mij ook nog een beetje onduidelijk.
er word wel een waarde naar de optimizers gestuurd, maar het feitelijk terug regelen gaat dan wel met de V.
maar hoe het ook precies zit? (lastig verhaal, snap ik ook niet helemaal, je hebt meerdere mpp's die aangestuurd moeten worden dus ook veel variabelen hoe hij dat doet.)
maar hij regelt niet zo snel terug als een gewone omvormer vandaar dat je ze soms even erg hoog ziet schieten tot een eind boven hun max.
op zich zelf niet een ramp ze kunnen het wel aan, maar solaredge trekt zijn handen bij te grote onder dimensionering(135% zonder mee te nemen welke richting ze in kijken.) er wel van af, ze zeggen dan de "verantwoordelijkheid van de installateur".
zolang je dat weet geen probleem om te doen natuurlijk, maar als je zelf de installateur bent, ben je dus ook zelf verantwoordelijk.)

ZigBee? Welnee joh, dat is een optionele toevoeging om hem te monitoren en domotica te laten aansturen. De meeste SE omvormers worden geïnstalleerd zonder ZigBee module. Ik weet van welgeteld één persoon die een ZigBee module in zijn omvormer heeft zitten. Communicatie met de modules gaat via PLC (PowerLine Communication). Wat voor data er precies over en weer wordt uitgewisseld en met welke frequentie is voor mij ook nog een grote onbekende (al zijn er wel wat namen van PLC commando's bekend). Als ik van het 'Module Communication' lampje op de omvormer uit moet gaan gaat het om 1x per zoveel minuten per optimizer (wat tevens de telemetrie-frequentie is). Ik vraag me af of dat lampje wel echt altijd oplicht als er communicatie is, of dat er misschien incidenteel aanvullende communicatie plaatsvindt als bijsturing nodig is. Als beide niet waar zijn is het inderdaad een heel traag reagerend systeem (wat trouwens ook best zou kunnen, ik heb dit nooit in detail bestudeerd).

[AUijtdehaag]

Zanzibar-1337 schreef op woensdag 19 oktober 2016 @ 10:26:
[...]


Nou, je gelooft het of niet, maar er komt iemand het dakraam verplaatsen! 30 stuks gaan het worden, 2 x 8 + 2 x 7. Is een SMA 6000 3-fase nog steeds voldoende? Of eventueel een alternatief van SolarEdge? Welke zou het dan kunnen zijn?

Nu hopen dat de bedrijven die de offertes komen maken ook willen leggen zoals ik het wil, het moet namelijk erg strak gelegd worden, 1,5 cm speling in landscape.

Kijk, goed bezig!

Met 5100 Wp SF is normaal gezien een SMA STP 6000 TL-20 wel voldoende.

Als het mijn installatie was (en dat zeg ik er speciaal bij) zou ik een 7000 TL-20 ophangen.
Dat geeft je de mogelijkheid nog meer panelen (aan de andere kant, of misschien op je schuurtje) erbij te leggen en je neemt ook alle piekjes mee van de huidige 5100 Wp
Nogmaals, als het mijn installatie was. (en ja ik ben SMA fan)

SF en SE is niet nodig... ook niet met af en toe wat schaduw van een boom op de onderste panelen.

[Zanzibar-1337]

AUijtdehaag schreef op woensdag 19 oktober 2016 @ 16:37:
[...]

Kijk, goed bezig!

Met 5100 Wp SF is normaal gezien een SMA STP 6000 TL-20 wel voldoende.

Als het mijn installatie was (en dat zeg ik er speciaal bij) zou ik een 7000 TL-20 ophangen.
Dat geeft je de mogelijkheid nog meer panelen (aan de andere kant, of op je schuurtje) erbij te leggen en je neemt ook alle piekjes mee van de huidige 5100 Wp
Nogmaals, als het mijn installatie was. (en ja ik ben SMA fan)

SF en SE is niet nodig... ook niet met af en toe wat schaduw van een boom op de onderste panelen.

Het scheelt ongeveer 150 euro netto tussen de 6000 TL-20 en 7000 TL-20. Dat is op zich prima te overzien. Met BTW teruggave zelfs maar 130 extra... Maar ik denk zelf dat ik niet heel snel zal gaan uitbreiden ivm. andere toekomstige plannen, isolatie, nieuwe kozijnen en deuren en ga zo maar door...

Zullen de piekjes flink zijn? Dus buiten de 6125W (voor het 6000 TL-20 model)? Hoe groot is die kans dat het zal gebeuren?

[AUijtdehaag]

Zanzibar-1337 schreef op woensdag 19 oktober 2016 @ 17:17:
[...]


Het scheelt ongeveer 150 euro netto tussen de 6000 TL-20 en 7000 TL-20. Dat is op zich prima te overzien. Met BTW teruggave zelfs maar 130 extra... Maar ik denk zelf dat ik niet heel snel zal gaan uitbreiden ivm. andere toekomstige plannen, isolatie, nieuwe kozijnen en deuren en ga zo maar door...

Zullen de piekjes flink zijn? Dus buiten de 6125W (voor het 6000 TL-20 model)? Hoe groot is die kans dat het zal gebeuren?

Een snelle verkenningtocht door PV output, zegt me dat het geen probleem is 5100 Wp SF op een SMA 6000
De piekjes zijn ook maar van korte duur, en dus te verwaarlozen.
(maar voor je het weet heb je het virus te pakken en stroom tekort, zonder uitbreiding, voor de WP en de EV )

[ Voor 6% gewijzigd door AUijtdehaag op 19-10-2016 17:33 ]

[ApC_IcE]

migjes schreef op woensdag 19 oktober 2016 @ 12:22:
[...]

ja draadloos, iets met zigbee protocol.

(je kunt wel een vraag teken stellen over hoe hij dan terug regelt.
is mij ook nog een beetje onduidelijk.
er word wel een waarde naar de optimizers gestuurd, maar het feitelijk terug regelen gaat dan wel met de V.
maar hoe het ook precies zit? (lastig verhaal, snap ik ook niet helemaal, je hebt meerdere mpp's die aangestuurd moeten worden dus ook veel variabelen hoe hij dat doet.)
maar hij regelt niet zo snel terug als een gewone omvormer vandaar dat je ze soms even erg hoog ziet schieten tot een eind boven hun max.
op zich zelf niet een ramp ze kunnen het wel aan, maar solaredge trekt zijn handen bij te grote onder dimensionering(135% zonder mee te nemen welke richting ze in kijken.) er wel van af, ze zeggen dan de "verantwoordelijkheid van de installateur".
zolang je dat weet geen probleem om te doen natuurlijk, maar als je zelf de installateur bent, ben je dus ook zelf verantwoordelijk.)

Lijkt me niet. Hier liggen de optimizers 8 etages hoog en op de begane grond de omvormer.
Gaat gewoon via het kabeltje

[Proton_]

AUijtdehaag schreef op woensdag 19 oktober 2016 @ 17:31:
[...]
Een snelle verkenningtocht door PV output, zegt me dat het geen probleem is 5100 Wp SF op een SMA 6000
De piekjes zijn ook maar van korte duur, en dus te verwaarlozen.

Op een 5kW omvormer gaat ook nog prima hoor. Een systeem dat ik ken zit met 4080 Wp aan een 4.5 kW omvormer, dat had prima een 3.7 kunnen zijn. Oké, je mist wat piekjes, maar je hebt ook minder vaak veel ongebruikte capaciteit. Van het verschil van €130 koop je beter een paneel, dat levert meer op.
Wanneer het virus toeslaat neem je gewoon een tweede passende omvormer
Als het prijsverschil minder groot is, dan maakt het niet uit natuurlijk

[Zanzibar-1337]

Proton_ schreef op woensdag 19 oktober 2016 @ 21:47:
[...]

Op een 5kW omvormer gaat ook nog prima hoor. Een systeem dat ik ken zit met 4080 Wp aan een 4.5 kW omvormer, dat had prima een 3.7 kunnen zijn. Oké, je mist wat piekjes, maar je hebt ook minder vaak veel ongebruikte capaciteit. Van het verschil van €130 koop je beter een paneel, dat levert meer op.
Wanneer het virus toeslaat neem je gewoon een tweede passende omvormer
Als het prijsverschil minder groot is, dan maakt het niet uit natuurlijk

Extra panelen passen er nu niet meer op, dak ligt compleet vol met 30 stuks, hou 1,5 cm over betere panelen zijn er niet met mijn deels schaduw op het dak dacht ik.

[A3-D]

Ik heb zojuist getracht contact op te nemen met Omnik Nederland, maar kreeg daar iemand aan de lijn de verrekte slecht Nederlands en/of Engels sprak...

Misschien dat er Omnik specialisten zijn die mij misschien iets meer kunnen vertellen over het volgende?

Ik heb 2 omvormers van Omnik voor mijn PV systeem:

Omniksol 3K-TL2 en Omniksol 1K-TL-M

Bij de Omniksol 1K-TL-M begint het loggen van data meestal ergens in de ochtend rond 08.30 uur (dit verschilt per dag) en stopt rond een uur of zeven in de avond (ook dit verschilt per dag).
De 3K-TL2 logt van 00.00 uur tot 00.00 uur (dus echt 24 uur).

Klopt het dat de ene omvormer 24 uur alles logt, en de kleinere omvormer alleen logt wanneer de panelen "inschakelen". Het display van de 3K blijft ook continu afleesbaar, die van de 1K niet en er zit dan ook geen spanning meer op?

[ Voor 7% gewijzigd door A3-D op 20-10-2016 18:09 ]

[reneeke1970]

A3-D schreef op donderdag 20 oktober 2016 @ 18:06:
Ik heb zojuist getracht contact op te nemen met Omnik Nederland, maar kreeg daar iemand aan de lijn de verrekte slecht Nederlands en/of Engels sprak...

Misschien dat er Omnik specialisten zijn die mij misschien iets meer kunnen vertellen over het volgende?

Ik heb 2 omvormers van Omnik voor mijn PV systeem:

Omniksol 3K-TL2 en Omniksol 1K-TL-M

Bij de Omniksol 1K-TL-M begint het loggen van data meestal ergens in de ochtend rond 08.30 uur (dit verschilt per dag) en stopt rond een uur of zeven in de avond (ook dit verschilt per dag).
De 3K-TL2 logt van 00.00 uur tot 00.00 uur (dus echt 24 uur).

Klopt het dat de ene omvormer 24 uur alles logt, en de kleinere omvormer alleen logt wanneer de panelen "inschakelen". Het display van de 3K blijft ook continu afleesbaar, die van de 1K niet en er zit dan ook geen spanning meer op?

De mijne gaat samen met de panelen slapen en het loggen dus ook

[MdO82]

Mijn Omnik2.0TL2 logt ook 24/7 zou dat wellicht softwarematig veranderd zijn zodat je omnik 3 blijft loggen?

[habbekrats]

A3-D schreef op donderdag 20 oktober 2016 @ 18:06:
Ik heb zojuist getracht contact op te nemen met Omnik Nederland, maar kreeg daar iemand aan de lijn de verrekte slecht Nederlands en/of Engels sprak...

Misschien dat er Omnik specialisten zijn die mij misschien iets meer kunnen vertellen over het volgende?

Ik heb 2 omvormers van Omnik voor mijn PV systeem:

Omniksol 3K-TL2 en Omniksol 1K-TL-M

Bij de Omniksol 1K-TL-M begint het loggen van data meestal ergens in de ochtend rond 08.30 uur (dit verschilt per dag) en stopt rond een uur of zeven in de avond (ook dit verschilt per dag).
De 3K-TL2 logt van 00.00 uur tot 00.00 uur (dus echt 24 uur).

Klopt het dat de ene omvormer 24 uur alles logt, en de kleinere omvormer alleen logt wanneer de panelen "inschakelen". Het display van de 3K blijft ook continu afleesbaar, die van de 1K niet en er zit dan ook geen spanning meer op?

Mijn oude fronius doet dit ook, als de panelen geen zon genoeg vangen gaat hij volledig in slaap, verbruik 0 watt. Dit mede omdat hier nog een trafo inzit.

Mijn Omnik 4k-tl2 stop ook met loggen als het donker word en weer aan vlak voor zonsopgang

[alaintje]

AUijtdehaag schreef op dinsdag 18 oktober 2016 @ 18:49:
[...]


Dan is 12x SF-170S een beter idee...
http://www.sun-solar.nl/i...0-euro-incl-btw-sunsolar/

2040 Wp SF mag je 10% meer opbrengst van verwachten dan monopanelen op een ideaal zuiddak.
Ik weet zeker dat dat meer oplevert.

1257x977

Omvormer moet ik ff kijken...

Hosola smart 3000 met
3 stringen van 4 panelen
2500 kan ook maar SF wil nogals een pieken...
http://www.sun-solar.nl/i...t-wifi-520-euro-incl-btw/

Ik ben toevallig ook aan het kijken voor ~2500Wp. En wat jij zegt is dus:
SF170 15*170Wp =2550Wp 1950€
EC solar 8*330Wp=2640Wp 2040€

Dat de SF panelen een hogere piek hebben?
Ik heb toevallig een stuk dak op het zuiden, van het weekend even meten of 2500Wp er op past.
Maar op het zuiden zijn de SF's een betere keuze met hogere (piek)opbrengsten?

als omvormer natuurlijk de HoSola Smart 3000 TL.
Ik had begrepen dat ze 'vroeger' verschrikkelijke service hadden, maar dit niet meer (of minder) is?

[Andre1973]

alaintje schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 00:01:
[...]


Ik ben toevallig ook aan het kijken voor ~2500Wp. En wat jij zegt is dus:
SF170 15*170Wp =2550Wp 1950€
EC solar 8*330Wp=2640Wp 2040€

Dat de SF panelen een hogere piek hebben?
Ik heb toevallig een stuk dak op het zuiden, van het weekend even meten of 2500Wp er op past.
Maar op het zuiden zijn de SF's een betere keuze met hogere (piek)opbrengsten?

als omvormer natuurlijk de HoSola Smart 3000 TL.
Ik had begrepen dat ze 'vroeger' verschrikkelijke service hadden, maar dit niet meer (of minder) is?

Kijk bij vergelijking met SF naar kWh per Y, dat ligt snel 1,15 hoger dan kristallijn.
Ook zou de afname gedurende de de jaren bij SF minder moeten zijn dan bij kristallijn.

[alaintje]

Andre1973 schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 00:17:
[...]


Kijk bij vergelijking met SF naar kWh per Y, dat ligt snel 1,15 hoger dan kristallijn.
Ook zou de afname gedurende de de jaren bij SF minder moeten zijn dan bij kristallijn.

Per Y, bedoelje per jaar mee neem ik aan.
Dus als ze meer per jaar opbrengen bij hetzelfde Wp. Dan betekent dat, dat ze dus waarschijnlijk met minder licht efficienter zijn?
Naja iig, de SF zijn dus de betere keuze. En dan de omvormer lichtelijk overdimensioneren zoals aan werd gegeven?

Want er is eigenlijk ook nog best veel ruimte op het (platte) dak. Geheel vrij van schaduw op de airco en (verwijderbare) schoorsteen na. Alleen hier is dus wel schaduw door het schuine dak, vooral wat langer tot 10:00-11:00 als de zon laag staat. Wel de mogelijkheid om deze panelen iets meer richting westen te richten zodat ze de wat latere uurtjes opvangen en dan wellicht niet tegelijk pieken met die van het zuiden, maar een mooie overgang tussen beide groepen. Met toch een mooie piek rond het middaguur.
Alleen de 3680 omvormer van Hola is wel bijna 100€ duurder dan de 3000 variant. Alleen omdat deze MPPT is?

[reneeke1970]

alaintje schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 00:01:
[...]


Ik ben toevallig ook aan het kijken voor ~2500Wp. En wat jij zegt is dus:
SF170 15*170Wp =2550Wp 1950€
EC solar 8*330Wp=2640Wp 2040€

Dat de SF panelen een hogere piek hebben?
Ik heb toevallig een stuk dak op het zuiden, van het weekend even meten of 2500Wp er op past.
Maar op het zuiden zijn de SF's een betere keuze met hogere (piek)opbrengsten?

als omvormer natuurlijk de HoSola Smart 3000 TL.
Ik had begrepen dat ze 'vroeger' verschrikkelijke service hadden, maar dit niet meer (of minder) is?

Jij moet natuurlijk wel naar 4×4=16 panelen hè
Ik heb beide soorten liggen en sf doet 5 procent meer ondanks hellingshoek 5 graden tov 15 graden

[Gasschuif]

Zon energie weer goedkoper in 5 maanden.

https://cookiewet.rtl.nl/...kwart-goedkoper-5-maanden

[Verwijderd]

@A3-D

de omnik1 series stoppen idd met loggen zodra de omvormers uitgaan,
deze pakken hun eigen spanningsvoorziening nameliik vanaf de pv zijde en dus niet vanaf het lichtnet
vandaar dat deze dus ook echt uitschakeld


echter de TL2 series zouden ook gewoon volledig moeten uitschakelen , ik vermoed dan ook dat deze in standby modus blijven staan ipv uitschakelt
je kan hiervoor contact opnemen met libra energie


Libra Energy

Phone: [phone]

[Ress]

Na 2 jaar druk te zijn geweest met het inrichten van het huis en de tuin is er nu ruimte voor zonnepanelen.
Voordat ik de offerte fase in ga wil ik hier jullie adviezen graag horen.
Het topic heb ik doorgelezen en heb daarvan al een hoop geleerd. Mijn huis heeft echter geen standaard dak, maar bestaat uit een 3 tal delen in piramide vorm. (oost-oost-zuid, zuid-zuid-west en west-west-noord.)


[Oost-oost-zuid dak]
[West-west-noord dak]

Van het zuiddak heb ik geen foto toegevoegd, dit dak heeft een zelfde dakraam als het westdak.
Op de garage is ook ruimte, hier is echter meer last van schaduw van een boom die op zuid west staat. Deze boom is maar een paar meter hoger dan het dak van het huis. Voor zover ik afgelopen zomer heb kunnen beoordelen heeft het dak hiervan dan ook (bijna) geen last. De garage heeft hier wel wat last van. Toekomstige zonnecollectoren wil ik op de garage plaatsen.

Ons jaar verbruik ligt momenteel op 2800 kWh, omdat de kinderen nu nog pas 1 en 3 jaar zijn, verwacht ik dat dit verbruik wel wat gaat stijgen. Ik mik nu op een opwek van ongeveer 3000 kWh, ik wil echter wel ruimte overhouden op het dak om in de toekomst eventueel uit te breiden.
De tvt vind ik belangrijk, maar zwarte panelen zijn wel een vereiste (in elk geval voor op het west en oost dak)

In de meterkast heb ik een ongebruikte groep beschikbaar en er loopt vandaar ook een loze leiding naar de zolder. Het elektra deel tot de omvormer kan ik zelf verzorgen, montage op het dak zie ik echter niet helemaal zitten.

Met 20x solar-frontier-sf170-s, waarbij 10 op het zuiddak en 10 op het oostdak kom ik volgens mij een aardig eind. Waarbij elk dak aangesloten op een eigen MMP met 2x een string van 5 panelen.
Welke omvormer zou daar het beste bij passen? Zijn er betere oplossingen in mijn situatie? Graag jullie adviezen

Edit:
Extra informatie:
Locatie Achterhoek
Electra aansluiting: 3x 25A

[backupdevice]

Rol-Co schreef op maandag 10 oktober 2016 @ 21:50:
[...]

"Bookmarked "
Ik moet hem over een jaar weer kunnen vinden om ermee om je oren te slaan.

Even een update. Meter net geplaatst.

Aangezien ik geen hoog en laag tarief heb wordt er alleen leveren en terugleveren bijgehouden. De andere twee blijven op 0.

[Verwijderd]

nu maar hopen dat de verreking ook goed gaat

[backupdevice]

Waarom zou dat niet goed gaan? Ik moet handmatig de meter stand doorgeven. En dat is dus teller 1 minus teller 2. Dat vul ik in op de website.

[Rol-Co]

backupdevice schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 10:22:
[...]


Even een update. Meter net geplaatst.

Aangezien ik geen hoog en laag tarief heb wordt er alleen leveren en terugleveren bijgehouden. De andere twee blijven op 0.

Dan weet je nog niets, terugleveren is minus verbruik.
En verbruik is plus opwek.
Zeker een slimme meter?
Los loggen is beter, kan je ook mooie grafiekjes maken, je bent nu een blinde in een mijnveld.

[backupdevice]

Rol-Co schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 11:21:
[...]

Dan weet je nog niets, terugleveren is minus verbruik.
En verbruik is plus opwek.
Zeker een slimme meter?
Los loggen is beter, kan je ook mooie grafiekjes maken, je bent nu een blinde in een mijnveld.

Nee geen slimme meter. Een conventionele domme nieuwe meter zonder communicatie what so ever

Ik heb 1 met X KWh verbuik en 1 meter met X KWh terugleveren. Dus ik zie op 1 meter precies het x KWh wat ik terug geleverd heb. Samen met de interface lijkt me dat genoeg want het cijfer wat op het teruglever telraam staat is wat gesaldeerd wordt en/of X cent per KWh voor krijg.

[ Voor 37% gewijzigd door backupdevice op 21-10-2016 13:08 ]

[reneeke1970]

backupdevice schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 13:00:
[...]


Nee geen slimme meter. Een conventionele domme nieuwe meter zonder communicatie what so ever

Ik heb 1 met X KWh verbuik en 1 meter met X KWh terugleveren. Dus ik zie op 1 meter precies het x KWh wat ik terug geleverd heb. Samen met de interface lijkt me dat genoeg want het cijfer wat op het teruglever telraam staat is wat gesaldeerd wordt en/of X cent per KWh voor krijg.

Toevallig enexis? Welk model is dat?

[backupdevice]

Ja van Enexis. Een ISKRA MT16

Deze laat de NETTO terug geleverde KWh zien.

[ Voor 51% gewijzigd door backupdevice op 21-10-2016 15:01 ]

[reneeke1970]

backupdevice schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 14:29:
Ja van Enexis. Een ISKRA MT16

Deze laat de NETTO terug geleverde KWh zien.

Heb jij toevallig drie fase, en weet je of hij onderling over de fase saldeerd?
Google kent hem niet.....

[ Voor 4% gewijzigd door reneeke1970 op 21-10-2016 15:45 ]

[backupdevice]

Sorry het is de ISKRA MT 174 .

[ Voor 79% gewijzigd door backupdevice op 21-10-2016 16:02 ]

[Rol-Co]

backupdevice schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 14:29:
Ja van Enexis. Een ISKRA MT16

Deze laat de NETTO terug geleverde KWh zien.

klopt, terug geleverd, ofwel waar het opwek vermogen meer was dan je verbruik. Mooi maar heb je niks aan.
Je wilt je jaarverbruik weten en je opgewekte kWh van de panelen.

Dan kan ik je alvast verassen, je hebt een aardig groot verbruik, je leverd slechts 660kWh terug, dat zou hier 2 maanden zijn.

[chippie777]

Het is zo ver: ik heb een brief gekregen waarin staat dat de komende maanden de elektriciteitsmeters in onze wijk worden vervangen door een slimme meter. Ik heb nu een Farris meter die keurig terugdraait wanneer mijn panelen voldoende opwekken.
Wat is wijsheid? Niet laten installeren en wachten tot het echt niet anders kan? Wel installeren en je niet druk maken hoe het in de toekomst wordt geregeld met terugleveren?
In de brief staat trouwens keurig dat ik de meter kan weigeren.

[reneeke1970]

chippie777 schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 16:58:
Het is zo ver: ik heb een brief gekregen waarin staat dat de komende maanden de elektriciteitsmeters in onze wijk worden vervangen door een slimme meter. Ik heb nu een Farris meter die keurig terugdraait wanneer mijn panelen voldoende opwekken.
Wat is wijsheid? Niet laten installeren en wachten tot het echt niet anders kan? Wel installeren en je niet druk maken hoe het in de toekomst wordt geregeld met terugleveren?
In de brief staat trouwens keurig dat ik de meter kan weigeren.

Ja dan krijg je een conventionele digitale die ze niet uit kunnen lezen ,lang uitstellen kun je toch niet......

[backupdevice]

Rol-Co schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 16:49:
[...]


klopt, terug geleverd, ofwel waar het opwek vermogen meer was dan je verbruik. Mooi maar heb je niks aan.
Je wilt je jaarverbruik weten en je opgewekte kWh van de panelen.

Dan kan ik je alvast verassen, je hebt een aardig groot verbruik, je leverd slechts 660kWh terug, dat zou hier 2 maanden zijn.

Ik snap je.

Maar waar is alinea twee op gebaseerd? Op gevoel of heb je meer als 1000 gevallen bij de hand.

En hoe zie jij met een ferraris jouw totaal verbruik ?

[ Voor 49% gewijzigd door backupdevice op 21-10-2016 17:30 ]

[Skipper-93]

Rol-co is in de war met dit verhaal:

Problemen met zonnepanelen

Dat kan de beste overkomen, kan ik uit ervaring vertellen

[Rol-Co]

Skipper-93 schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 17:34:
Rol-co is in de war met dit verhaal:

Problemen met zonnepanelen

Dat kan de beste overkomen, kan ik uit ervaring vertellen

Ow ja
Krijg je er van als je 2 dingen tegelijk doet, dat kunnen mannen niet dus niet doen he.

[reneeke1970]

Rol-Co schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 19:23:
[...]

Ow ja
Krijg je er van als je 2 dingen tegelijk doet, dat kunnen mannen niet dus niet doen he.

Jawel hoor, ik kan achteruit rijden, de radio bedienen en bellen tegelijk.....

[Atomic2005]

chippie777 schreef op vrijdag 21 oktober 2016 @ 16:58:
Het is zo ver: ik heb een brief gekregen waarin staat dat de komende maanden de elektriciteitsmeters in onze wijk worden vervangen door een slimme meter. Ik heb nu een Farris meter die keurig terugdraait wanneer mijn panelen voldoende opwekken.
Wat is wijsheid? Niet laten installeren en wachten tot het echt niet anders kan? Wel installeren en je niet druk maken hoe het in de toekomst wordt geregeld met terugleveren?
In de brief staat trouwens keurig dat ik de meter kan weigeren.

Gewoon weigeren dus. En als over paar jaar je serie word afgekeurd kun je altijd nog overstappen op een nieuwe/domme/slimme meter.

[backupdevice]

Probleem daarmee is dat bijv de Enexis bij problemen geen partij meer is bij problemen met je leverancier aangezien er dus nu is aangeboden de meter om te ruilen voor een nieuwe slimme / domme meter.