Check je SMART

[Renault]

Klopt: er lijkt niets mis te zijn met deze disk, wel is er sprake van 1 communicatiefout tussen de controller op de disk en die op het moederbord.
Even kabels wisselen als dat mogelijk is in jouw situatie?

[ Voor 9% gewijzigd door Renault op 08-06-2021 11:29 ]

[HyperBart]

Renault schreef op dinsdag 8 juni 2021 @ 11:29:
Klopt: er lijkt niets mis te zijn met deze disk, wel is er sprake van 1 communicatiefout tussen de controller op de disk en die op het moederbord.
Even kabels wisselen als dat mogelijk is in jouw situatie?

Had ik ook als actie op staan als de fout zich nog eens stelt, blijkbaar "kan dit soms wel eens voorvallen", dus ook even afwachten.

@Renault : ik ben al blij dat de rest van de SMART in orde was, het zijn namelijk 12TB WDC's die geshucked zijn. Beetje gedoe om die terug in die behuizing in te bouwen alhoewel ik denk dat Amazon zoiets heeft van "/care toch terug naar fabrikant".

[ Voor 22% gewijzigd door HyperBart op 08-06-2021 14:10 ]

[chim0]

Kennis belde gisteren met mededeling dat ie error 504 kreeg en daarna zijn PC niks meer deed. Windows blijft hangen op herstelscherm. Harde schijf eruit gehaald en in mijn PC gehangen met onderstaand resultaat.



Deze kunnen we wel afschrijven, denk ik zo? PC is een HP geval uit 2012. Heb nog wel data kunnen redden (was maar 5GB ofzo).

Kennis is iemand met lichamelijke beperkingen en doet niet veel met zijn PC, werkloos en heeft weinig geld. Gecommuniceerd dat harde schijf kapot is en vervangen moet worden. Ik zal een SSD'tje aanbieden van 250GB ofzo. Dat is nog wel betaalbaar.

[Renault]

Die harddisk is toast ja.
Elke SATA SSD van elk merk en minimaal 120 GB zal in die PC prima voldoen, óók als die geen AHCI ondersteunt (even nakijken in de BIOS vóór herinstallatie Windows) en gewoon op de standaard SATA manier wordt ondersteund.
Voorbeeld: pricewatch: Intenso SATA III High 120GB voor 23 Euro.
De PC wordt er ook nog een stuk sneller van.

[ Voor 5% gewijzigd door Renault op 10-06-2021 17:22 ]

[Milmoor]

De harde schijf van mijn pc waar mijn backups op draaien was regelmatig aan het klikken. Het betreft een externe schijf, de Seagate Expansion Portable 5TB Zwart. Klik drie tellen klik, etc. Telling is uit herinnering, toen niet gemeten. Ik kreeg geen verbinding meer via SSH (draait Ubuntu server) en heb toen de stroom er tijdelijk af gehaald. Daarna leek alles weer te werken. Maar ik kom er inmiddels achter dat de schijf moeilijk doet. Hij werd niet meer automatisch gemount. Ik heb hem doorgezet naar mijn Windows PC. Daar werd hij in eerste instantie nagenoeg niet herkend. Wel als E:, maar niet de benaderen. Heel Windows liep er op vast. Uiteindelijk via een USB 2 connector achterop wil hij wel. SMART gedraaid, en die is niet helemaal blij.

Ik snap hij werkt niet, ik snap hij werkt wel. Maar alleen via moeilijk doen via USB poorten is raar. Toch een voedings issue? Hij hangt nu niet via een splitter t.b.v. de voeding, hij heeft puur de USB 3 kabel. Maar dit werkte eerder wel goed. In combinatie met de hitte?

Mijn SMART:

[Groentjuh]

@Milmoor

C6 geeft dat 48 sectoren van die schijf onherstelbaar kapot zijn door ofwel schade aan het oppervlakte van een platter van een schijf ofwel ander mechanisch falen.

c5 geeft aan dat er nog eens 48 sectoren niet mogelijk niet gelezen kunnen worden.

Er zijn volgens 05 ook al 16 sectoren naar reserve sectoren verplaatst, omdat deze onleesbaar zijn geworden.

Conclusie: Hij is dood aan het gaan! Ik zou hem niet meer als backup medium meer gebruiken, want mocht je je backups nodig hebben, dan geeft deze schijf daar geen garantie op.

[Milmoor]

Groentjuh schreef op vrijdag 18 juni 2021 @ 15:05:
@Milmoor

Dank, dan ga ik achter mijn garantie aan, hij is van februari dit jaar. De Power On count is wel raar. Dit lijkt gigantisch hoog.

[Renault]

Dat zou zomaar kunnen worden veroorzaakt door een setting of een proces wat heel vaak je Expansion benadert.

[chim0]

Renault schreef op donderdag 10 juni 2021 @ 17:22:

Die harddisk is toast ja.

Behoorlijk he? Ik zat er nog aan te denken om hem te formatteren en beetje als rommelschijf te gebruiken, maar ik mik hem toch maar in de kliko, denk ik.

Elke SATA SSD van elk merk en minimaal 120 GB zal in die PC prima voldoen, óók als die geen AHCI ondersteunt (even nakijken in de BIOS vóór herinstallatie Windows) en gewoon op de standaard SATA manier wordt ondersteund.
Voorbeeld: pricewatch: Intenso SATA III High 120GB voor 23 Euro.
De PC wordt er ook nog een stuk sneller van.

Serieus, zonder jouw reactie te lezen heb ik precies die gekocht en draait as we speak als een zonnetje. Heb niet eens in de BIOS gekeken. PC is stukken sneller geworden (duh) en kennis is weer blij, maar vooral omdat ik zijn kostbare data nog heb kunnen redden. Weer een tevreden klant!

[Renault]

Het verschil is dat je nu niet meer zit te wachten tot op een roterende disk het juiste stukje data voorbij komt, en zo profiteert van een pakweg 1000x kortere toegangstijd.
Als je óók nog AHCI aan zou kunnen krijgen, kan het moederbord in plaats van één, wel 32 bestanden tegelijk benaderen en ophalen.
- als AHCI al aan staat: je hebt ongelooflijk geluk gehad!
- als AHCI nog niet aan staat maar het moederbord kan dat wel aan: dan kan je AHCI aanzetten via één registry aanpassing in Windows (de recente versies), wat ongeveer 5 minuten werk is. Hoe? Google is your friend.

[S_Chief]

De volgende schijf (pricewatch: Seagate Expansion+ Portable Drive 1TB Zwart) geeft sinds kort de volgende problemen volgens mijn Synology:



Disk I/O error dus. Als eerste de kabel vervangen, echter zonder succes. Schijf aangesloten op de PC en SMART ziet er als volgt uit:


10[DEC]

Aantal inschakelingen is wel bijzonder laag vergeleken met het aantal bedrijfsuren.

SeaTools long generic test en short drive self-test zijn met succes afgerond.



Is mijn Synology nu gek geworden of is deze schijf echt niet goed meer, ook al doorstaat hij de tests?

[ Voor 9% gewijzigd door S_Chief op 30-06-2021 23:32 ]

[Renault]

De harddisk lijkt op grond van de SMART data in orde te zijn.
Daar zit het probleem ook niet denk ik.

Ik kan de volgende informatie niet rijmen:
- de harddisk uit je link is een gewone externe USB-gevoede 2,5" externe harddisk.
Als je die aansluit op je PC is de communicatie in orde, omdat je er óók de SMART-waarden mee uit kunt lezen.
- wáárom "geeft volgens je Synology" deze externe harddisk problemen?
Deze informatie ontbreekt.
- óf sluit je deze externe harddisk via USB aan op je Synology NAS? In dat geval zou ik denken dat de Synology USB-poort nu (nu beide wat ouder worden?) onvoldoende stroom kan leveren om de externe harddisk op gang te trekken.

[S_Chief]

@Renault Inderdaad (al jaren) via USB aangesloten op de Synology. Ik heb het ook geprobeerd met een powered USB-hub, echter zonder effect. Waarom de schijf volgens de Syno problemen geeft? Geen idee. Meer info dan wat ik hierboven heb geplaatst heb ik niet.

Het lezen van bestanden terwijl de schijf via de Synology is aangesloten gaat overigens wel prima.

Ik ga eens een andere HDD aansluiten op die USB-poort (los 2,5" schijfje met een USB->SATA-adapter oid) en de Hyper Backup daarnaar laten schrijven.

Edit: andere schijf aangesloten op dezelfde poort, nieuwe taak in Hyper Backup en hij doet 't prima..

[ Voor 9% gewijzigd door S_Chief op 01-07-2021 22:52 ]

[Renault]

Okee, fijn dat het is gelukt!
Maar de externe schijf op je Synology gebruik je zo te zien voor backups. Nu je problemen hebt gehad met die USB-poort zou je kunnen overwegen om er voor de betrouwbaarheid van je backups een externe harddisk met eigen voeding aan te hangen, meestal zijn dat 3,5" types.

[danysuri]

Hoi, Ik heb dit tal schijven in een oude pc dat lang niet aan is geweest. Mijn vraag is zijn hier rotte schijven tussen wat ik niet met unraid moet gebruiken?

Ter info: Ik heb 2 nieuwe 14 tb disk gekocht. Dus ik hoef niet alle schijven te gebruiken immers zijn die vrij klein om rendabel te zijn voor de slot die ze innemen.

De SSD zullen als Cache drive worden ingezet.

Als ik meer info moet geven hoor ik het graag.

Bij voor baat bedankt!

[Renault]

Eerste schijf is in orde.
Tweede en derde ook.
De vierde (SSD) ook, al heb je al wel wat reallocated sectors. Maar bij een SSD maakt dat niet zoveel uit.
De viijfde (SSD) is helemaal in orde.
En de zesde ook.
Hou wel in de gaten dat zoveel harddisks om wat opslagvolume te creëren stroomzuipers zijn die je op lange termijn méér kosten dan nieuwe grote harddisks.

[Rocco008]

Vandaag druk bezig geweest om bestanden te verwijderen/opnieuw in te delen e.d. Ik vond dat het op sommige momenten 'traag' aanvoelen. Daarom de SMART status uitgelezen. Zien jullie opvallende zaken waar ik rekening mee dien te houden?

[ Voor 62% gewijzigd door Rocco008 op 10-07-2021 17:11 . Reden: Typo. ]

[mrmrmr]

@Rocco008

Ik zie niets bijzonders in de SMART waarden. (de vertalingen in het programma zijn slecht, de Engelse taal geeft betere aanduidingen, maar dat terzijde)

Als je de computer sneller wil maken kun je het Task Manager gebruiken om te zien welke (overbodige) processen veel processortijd vragen. Bijvoorbeeld met msconfig (Startup tab) en Scheduled Tasks.

Een disk die problemen heeft kan wel zorgen voor een computer die niet meer reageert, met name als het systeem wacht op een reactie van de disk voordat er een timeout plaatsvindt. Het lijkt dan alsof het systeem vast zit, maar het kan er uiteindelijk weer uitkomen. Dergelijke problemen kun je meestal terugvinden in de event logs die je kunt bekijken met de event viewer.

Als je wil zien welke processen de disk proberen te benaderen kun je dat ook via Task Manager bekijken.

De in Windows gebouwde indexering op de achtergrond kan ook traagheid veroorzaken, met name als er veel bestanden op de disks staan. Indexeren kun je uit zetten, bijvoorbeeld door de service uit te schakelen. Daarnaast kan (automatische) defragmentering traagheid veroorzaken.

[Renault]

Inderdaad, weinig afwijkends te zien.
In het algemeen, als je je PC sneller wil maken:
- kijk eens bij Taakbeheer, Details, Opstarttaken (als dat zo heet): vaak kan je bijna alles daar (permanent) uitzetten.
Een herstart daarna makt de PC alweer een stuk sneller.
- kijk daar ook eens bij Processen (Services?) hoeveel antivirusscanners actief zijn. Eén goed is voldoende, bv. de F-Secure die je vrijwel altijd gratis van je provider krijgt bij je internet abonnement. Bij méér dan 1 kan je de rest uitschakelen door de software (volledig) te verwijderen.
- en overweeg ook eens om je harddisk te vervangen door een SSD: zo duur zijn die momenteel niet.

[Rocco008]

@mrmrmr @Renault bedankt voor jullie snelle reacties. Fijn om de bevestiging te krijgen dat de HDD's nog prima functioneren. Ik ga Windows 10 maar eens volledig herinstalleren want dat is alweer een paar jaar geleden voor het laatst gebeurt. Volgens zal ik eens kritisch naar Taakbeheer kijken of daar nog winst te behalen valt.

[Renault]

Als je dan tóch Windows 10 vers installeert, doe dat dan op een SSD: je wilt niet weten hoe blij je daarna bent.

Omdat je het hebt over meerdere harddisks, neem ik even aan dat je een PC hebt (geen laptop) en dat je OS-disk nu een SATA-harddisk is.
Je hebt momenteel al een prima SSD voor 53 Euro (Crucial BX500, 480GB) of 90 Euro (Crucial BX500, 1 TB). Dat is voldoende voor Windows 10, programma's en in het laatste geval, spellen.
En als je een vrije NVME-socket hebt, geef je dat natuurlijk voorrang boven SATA bij je keuze.

Hoe?
1. maak met Windows Media Creator een Windows 10 installatie disk of USB-stick.
Kijk bij Instelingen / Info welk type Windows je hebt (bv. "Home")
2. ontkoppel alle opslagmedia en zorg dat je kunt opstarten van je installatie disk. Sluit ook de SSD aan.
3. open je BIOS, zorg dat bij de SATA-eigenschappen AHCI aan staat en sla die setting op via F10.
4. reboot en start op vanaf installatiedisk
5. installeer Windows 10 met hetzelfde installatietype (bv. "Home") en sla het scherm met de licentiecode over ("heb ik niet")
6. na reboot en afmaken installatie zorg je voor netwerk en check je bij Instellingen / Update en beveiliging / activatie of je een legale W10 terug hebt.
7. zet de PC uit en sluit al je harddisk weer aan. Ga de BIOS in zorg dat je opstart vanaf SSD.
8. herinstalleer alles wat je had, dat gaat nu héél rap.

[Nat-Water]

Goed, ik heb er ook één. Vriend van me belt op, problemen met downloaden vanuit Steam naar de HDD. Crystaldiskinfo remote laten downloaden, opgestart, direct mooi rood resultaat:



Data is veiliggesteld, dus dat is verder geen probleem.
Maarre nu natuurlijk..
-Is hier iets aan te doen om de schijf nog in leven te houden? Of is het een enkeltje afvalbak.
-Volgens m'n vriend 'komt het opeens'. Kan dit? De schijf is nu ongeveer 3.5 jaar oud.

[chim0]

@Nat-Water Die heeft zijn beste tijd gehad. Gelukkig kon je de data nog veiligstellen.

Tja, een harde schijf blijft een mechanisch onderdeel wat gevoelig is voor schade en slijtage. SSD's zijn ook onderhevig aan slijtage, maar is andere soort slijtage. Ik weet nog goed was vroeg een bepaalde Maxtor serie, die niet best was. Ik had twee nieuwe schijven gekocht, sluit ze aan, zet de PC aan en ik hoor twee keer "kloenk kloenk" zo dood als een pier. Was de schijfkop die verkeerd in de schijf viel ofzo. Dus om terug te komen op jouw "opeens" ja het kan. Jouw schijf is al een lange tijd "ziek" zo te zien.

Maar het kan ook best dat een schijf heel lang meegaat zonder problemen. Kijk naar mijn Samsung F3. Ding is meer dan 10 jaar oud, compleet grijs geschreven maar geeft nog geen kick, dus zo kan het ook. Wat dat betreft is het soms net een loterij.

[Nat-Water]

@Verwijderd Thanks, ik was er al bang voor. Ik hoopte dat er misschien ergens een lapmiddel was waar ik niet direct vanaf wist. Vannacht chkdsk geprobeerd, maar die liep vast en is afgesloten.

Reden voor de vraag of het opeens kon gebeuren is omdat zover ik weet of schijven het 10 jaar volhouden, of direct stuk in jouw voorbeeld. Dit ligt er een beetje tussenin dus ik weet niet direct of er iets anders een oorzaak kan zijn.

Maargoed, ik zal een nieuwe adviseren

[Crateagus]

Vandaag bij herinstallatie van mijn nas (TS-253a) na sychronisatie van de schijven (raid1) de volgende waarschuwing gekregen.

I/O Ports [Hardware Status] "Host: Disk 2": Medium error. Run a bad block scan on the drive. Replace the drive if the error persists.

Verder heb ik niet het vermoeden dat de schijf niet goed werkt.

Zodoende de vraag of deze schijf nog betrouwbaar genoeg is, of dat het tijd is voor nieuwe.

Hieronder de smart en bij voorbaat dank.

[Renault]

Je hebt geen communicatiefouten met de harddisk, maar wel heel veel actuele uitleesfouten.
Waar dat door komt is een beetje koffiedik kijken, omdat je niet eerder van die fouten hebt gehad. Maar gezien de massaliteit ervan zou ik zeggen dat de lees/schrijfkop iets mankeert of het positioneermechanisme.

Wat je m.i. het best kunt doen is de harddisk nog enkele dagen in bedrijf laten en daarna nogmaals de SMART waarden uitlezen: dan zou C5 nul moeten zijn en C6 ook. Als een van beide dan niet nul is, is de harddisk onbetrouwbaar voor dataopslag en zou ik hem vervangen / wegooien zodra je je data hebt gebackupt.
Dat laatste zou ik trouwens héél snel doen als je geen actuele backup hebt, ondanks je RAID1.
Dan weet je namelijk zeker dat je geen data verliest.

[chim0]

Nat-Water schreef op maandag 2 augustus 2021 @ 10:13:

Reden voor de vraag of het opeens kon gebeuren is omdat zover ik weet of schijven het 10 jaar volhouden, of direct stuk in jouw voorbeeld. Dit ligt er een beetje tussenin dus ik weet niet direct of er iets anders een oorzaak kan zijn.

Nogmaals, het blijft een mechanisch onderdeel, dus ook "tussenin" kan slijtage/schade plaatsvinden om wat voor reden dan ook. Je hebt dus niks geks of bijzonders.

Maargoed, ik zal een nieuwe adviseren

Zou meteen een SSD adviseren, mits de portemonnee en rest van de PC het toelaten.

[Crateagus]

@Renault Bedankt voor je hulp en voorgestelde actie. Ga ik doen.
Meteen ook even de andere schijf gecontroleerd. Niet gehinderd door enige kennis, klopt het dat deze nog wel voldoet?

Dan kan ik die nog als extra backup schijf gebruiken en haal ik 2 nieuwe mocht blijken dat het met de eerste met waarschuwingen niet meer goed komt.

[Renault]

Met de laatste schijf is qua SMART-data niets mis.

[snakeye]

Bekeek toevallig even mijn HD's en toen zag ik deze. Lijkt me een gevalletje op weg naar de eeuwige HD jachtvelden? Ben al bezig mijn data aan het overpompen naar mijn andere HD's

reallocated sectors count inmiddels met 1 opgelopen naar 33

[ Voor 10% gewijzigd door snakeye op 06-08-2021 21:04 ]

[Crateagus]

Renault schreef op donderdag 5 augustus 2021 @ 18:06:
Met de laatste schijf is qua SMART-data niets mis.

Bedankt voor de hulp!

[Renault]

@snakeye
Nee hoor, nog even afwachten!
Je Current pending sector count staat op 1 en die sector wordt momenteel meervoudig uitgelezen om de data er vanaf te halen. Daarna gaat C5 naar nul.
Als dan C6 op nul blijft staan, gaat waarschijnlijk 05 naar 33 toe en is alles weer in orde.
Het getal 33 bij 05 wil zeggen dat er plekken zijn waarde magnetische laag zwakker wordt, maar op zich is dat niets om je zorgen over te maken in de zin dat de harddisk nu instort.
Zolang je goede backups hebt en deze disk geen deel uitmaakt van een RAID0 / stripeset, kun je de harddisk gewoon in gebruik laten zonder veel risico, zeker ook omdat je geen communicatiefouten met deze harddisk hebt (C7 = 0).
Ik zou maandelijks de SMART blijven uitlezen en zolang de cijfers niet snel gaan oplopen en je goede backups hebt, gewoon de schijf in gebruik houden. Als je gemoedsrust daaronder lijdt, vervang je de schijf nu.

[snakeye]

Renault schreef op vrijdag 6 augustus 2021 @ 23:09:
@snakeye
Nee hoor, nog even afwachten!
Je Current pending sector count staat op 1 en die sector wordt momenteel meervoudig uitgelezen om de data er vanaf te halen. Daarna gaat C5 naar nul.
Als dan C6 op nul blijft staan, gaat waarschijnlijk 05 naar 33 toe en is alles weer in orde.
Het getal 33 bij 05 wil zeggen dat er plekken zijn waarde magnetische laag zwakker wordt, maar op zich is dat niets om je zorgen over te maken in de zin dat de harddisk nu instort.
Zolang je goede backups hebt en deze disk geen deel uitmaakt van een RAID0 / stripeset, kun je de harddisk gewoon in gebruik laten zonder veel risico, zeker ook omdat je geen communicatiefouten met deze harddisk hebt (C7 = 0).
Ik zou maandelijks de SMART blijven uitlezen en zolang de cijfers niet snel gaan oplopen en je goede backups hebt, gewoon de schijf in gebruik houden. Als je gemoedsrust daaronder lijdt, vervang je de schijf nu.

Thanks voor je uitgebreide reactie Ik had inmiddels al een nieuwe HD gekocht aangezien deze toch aardig vol begon te lopen.
Mischien dat ik deze dan voorlopig blijf gebruiken voor niet belangrijke data.
Ik zal de smart waardes in de gaten blijven houden.

[sjtienuh]

Ik maak mij zorgen om regel 1 en 7 na een snelle controle. is dit een normale waarde of moet ik actie ondernemen? Dit zou betekenen dat beide disks niet in orde zijn. Het gaat hier om Seagate NAS schijven.

[Renault]

Nee, die waarden zijn intern en niet van belang, die kunnen heel hoog worden zonder dat je er iets van merkt. De firmware zorgt ervoor dat dat ongemerkt op de achtergrond wordt verwerkt.
Pas wanneer je andere foutmeldingen krijgt dat iets niet meer lukt, moet je je zorgen gaan maken.

[Blaze85]

Samsung SATA 870 Evo SSD begint opeens meldingen te tonen van "Reallocated Sector Count". In hoeverre is dit een geldige reden om de SSD terug te sturen als RMA? De SSD 'doet' het verder nog wel zonder praktische problemen. En in hoeverre zouden jullie zo'n SSD nog vertrouwen? Dit ding is pas een paar maanden oud...

[Renault]

Gewoon verder gebruiken.
Waarom?
De Reallocated Sector Count geeft aan dat tot nu toe 9 sectoren succesvol zijn vervangen door daarvoor standaard gereserveerde reservesectoren en dat daarbij geen data verloren is gegaan.
Ook omdat je geen communicatiefouten hebt (C7) is de SSD nog gewoon betrouwbaar.
Wel is het altijd aan te raden om een goede accurate databackup te hebben van alle data die je niet kunt missen, maar dat geldt altijd.
Zolang dat getal bij (05) niet al te hard oploopt, kun je de SSD gewoon in gebruik laten.

Voer je wel regelmatig een TRIM uit?

[ Voor 3% gewijzigd door Renault op 14-08-2021 22:23 ]

[Blaze85]

Renault schreef op zaterdag 14 augustus 2021 @ 22:22:
Gewoon verder gebruiken.
Waarom?
De Reallocated Sector Count geeft aan dat tot nu toe 9 sectoren succesvol zijn vervangen door daarvoor standaard gereserveerde reservesectoren en dat daarbij geen data verloren is gegaan.
Ook omdat je geen communicatiefouten hebt (C7) is de SSD nog gewoon betrouwbaar.
Wel is het altijd aan te raden om een goede accurate databackup te hebben van alle data die je niet kunt missen, maar dat geldt altijd.
Zolang dat getal bij (05) niet al te hard oploopt, kun je de SSD gewoon in gebruik laten.

Voer je wel regelmatig een TRIM uit?

Erg bedankt voor deze reactie, heel goed om te weten

En dus is de kans op een vervangend nieuw model is 0,0 als ik 'm RMA stuur?

En hoeveel standaard gereserveerde reservesectoren zijn er eigenlijk voordat zo'n SSD in de problemen komt?

Met welk programma voer je TRIM uit? Samsung Magician?

[ Voor 9% gewijzigd door Blaze85 op 15-08-2021 15:20 ]

[Renault]

Blaze85 schreef op zondag 15 augustus 2021 @ 15:17:
[...]


Erg bedankt voor deze reactie, heel goed om te weten

En dus is de kans op een vervangend nieuw model is 0,0 als ik 'm RMA stuur?

Ja, want de SSD is functioneel nog helemaal in orde.
Wat je wel zou kunnen doen is (als de SSD echt hagelnieuw is) de aankoop van de SSD zonder opgaaf van redenen ongedaan maken door de SSD terug te sturen. Dat kan alleen als je de SSD online hebt gekocht en binnen een redelijke termijn na aankoopdatum (ik meen 1 of 2 weken).

En hoeveel standaard gereserveerde reservesectoren zijn er eigenlijk voordat zo'n SSD in de problemen komt?

Geen idee, dat scheelt van merk en type tot merk en type. Je kunt dat zien als een andere SMART-parameter begint op te lopen (weet zo uit mijn hoofd even niet welke) en je dataverlies oploopt.

Met welk programma voer je TRIM uit? Samsung Magician?

Nee, onder Windows rechtermuisknop op de partitie (bv. C:), tweede tabblad onderaan, "Optimaliseren".

[Admiral Freebee]

Blaze85 schreef op zondag 15 augustus 2021 @ 15:17:
[...]


Erg bedankt voor deze reactie, heel goed om te weten

En dus is de kans op een vervangend nieuw model is 0,0 als ik 'm RMA stuur?

En hoeveel standaard gereserveerde reservesectoren zijn er eigenlijk voordat zo'n SSD in de problemen komt?

Met welk programma voer je TRIM uit? Samsung Magician?

Bij een ssd zijn reallocated sectoren niet zo snel een red flag als bij harde schijven. Tijdens het schrijven slijten er cellen en die worden vervangen. Meestal is er ook een smart waarde die de resterende levensduur weergeeft of zoiets als een wear indicator. Bij mijn Intel ssd ging die van 100% naar 99% bij de eerste reallocated sectoren.

Kijk maar eens met een tooltje van Samsung of CrystalDiskInfo. Enkel als de waarde heel snel oploopt met weinig writes zou ik mij zorgen maken.

[Blaze85]

Bedankt Admiral Freebee en nogmaals dank Renault

[Poolthemi]

Tijd terug schijven gekocht voor 2ehands pcs ratelen een beetje dus wil eigenlijk niet een pc verkopen met zo'n schijf erin, ik vroeg me af of het alleen het geluid is of dat er nog iets meer aan de hand is, als het namelijk alleen het geluid is kan ik ze nog zelf gebruiken of verkopen aan iemand die dat geluid niet erg vind.

[Jazco2nd]

Vanochtend voor het eerst een probleem met een (SATA) SSD: Samsung EVO 870 2TB. Ontdekt omdat BTRFS filesystem bij de maandelijkse scrub errors rapporteerde. Dat triggerde mij om smartctl -x te draaien.

Het belangrijkste dat ik eruit haal:

code:

ID# ATTRIBUTE_NAME          FLAGS    VALUE WORST THRESH FAIL RAW_VALUE 
5 Reallocated_Sector_Ct     PO--CK   099   099   010    -    6
179 Used_Rsvd_Blk_Cnt_Tot   PO--C-   099   099   010    -    6 
187 Reported_Uncorrect      -O--CK   099   099   000    -    115

Het lijkt erop dat de recente errors allemaal op hetzelfde moment waren (zijn dit de enige errors?)

code:

Error 115 [2] occurred at disk power-on lifetime: 2369 hours (98 days + 17 hours)

Error 114 [1] occurred at disk power-on lifetime: 2369 hours (98 days + 17 hours)

Error 113 [0] occurred at disk power-on lifetime: 2369 hours (98 days + 17 hours)

Error 112 [3] occurred at disk power-on lifetime: 2369 hours (98 days + 17 hours)

Moet ik nu snel op zoek naar een vervangende schijf?

Deze is nog heel jong en wordt alleen gebruikt om torrent downloads op te slaan, die sowieso eerst naar het RAM worden gedownload en in grote chunks naar de SSD worden geschreven (de QB client staat ingesteld om zoveel mogelijk RAM te gebruiken tijdens downloads).
Dus ik verwacht dit niet, want ik download eigenlijk ook heel weinig.

Volledige output van smartctl -x /dev/sdd:

code:

smartctl 7.2 2020-12-30 r5155 [x86_64-linux-5.11.0-25-generic] (local build)
Copyright (C) 2002-20, Bruce Allen, Christian Franke, www.smartmontools.org

=== START OF INFORMATION SECTION ===
Device Model:     Samsung SSD 870 EVO 2TB
Serial Number:    S621NF0R301106B
LU WWN Device Id: 5 002538 f4132622b
Firmware Version: SVT01B6Q
User Capacity:    2.000.398.934.016 bytes [2,00 TB]
Sector Size:      512 bytes logical/physical
Rotation Rate:    Solid State Device
Form Factor:      2.5 inches
TRIM Command:     Available, deterministic, zeroed
Device is:        Not in smartctl database [for details use: -P showall]
ATA Version is:   ACS-4 T13/BSR INCITS 529 revision 5
SATA Version is:  SATA 3.3, 6.0 Gb/s (current: 1.5 Gb/s)
Local Time is:    Sun Aug 29 12:53:20 2021 CEST
SMART support is: Available - device has SMART capability.
SMART support is: Enabled
AAM feature is:   Unavailable
APM feature is:   Unavailable
Rd look-ahead is: Enabled
Write cache is:   Enabled
DSN feature is:   Unavailable
ATA Security is:  Disabled, frozen [SEC2]
Wt Cache Reorder: Enabled

=== START OF READ SMART DATA SECTION ===
SMART overall-health self-assessment test result: PASSED

General SMART Values:
Offline data collection status:  (0x00) Offline data collection activity
                    was never started.
                    Auto Offline Data Collection: Disabled.
Self-test execution status:      (   0) The previous self-test routine completed
                    without error or no self-test has ever 
                    been run.
Total time to complete Offline 
data collection:        (    0) seconds.
Offline data collection
capabilities:            (0x53) SMART execute Offline immediate.
                    Auto Offline data collection on/off support.
                    Suspend Offline collection upon new
                    command.
                    No Offline surface scan supported.
                    Self-test supported.
                    No Conveyance Self-test supported.
                    Selective Self-test supported.
SMART capabilities:            (0x0003) Saves SMART data before entering
                    power-saving mode.
                    Supports SMART auto save timer.
Error logging capability:        (0x01) Error logging supported.
                    General Purpose Logging supported.
Short self-test routine 
recommended polling time:    (   2) minutes.
Extended self-test routine
recommended polling time:    ( 160) minutes.
SCT capabilities:          (0x003d) SCT Status supported.
                    SCT Error Recovery Control supported.
                    SCT Feature Control supported.
                    SCT Data Table supported.

SMART Attributes Data Structure revision number: 1
Vendor Specific SMART Attributes with Thresholds:
ID# ATTRIBUTE_NAME          FLAGS    VALUE WORST THRESH FAIL RAW_VALUE
  5 Reallocated_Sector_Ct   PO--CK   099   099   010    -    6
  9 Power_On_Hours          -O--CK   099   099   000    -    2372
 12 Power_Cycle_Count       -O--CK   099   099   000    -    5
177 Wear_Leveling_Count     PO--C-   099   099   000    -    1
179 Used_Rsvd_Blk_Cnt_Tot   PO--C-   099   099   010    -    6
181 Program_Fail_Cnt_Total  -O--CK   100   100   010    -    0
182 Erase_Fail_Count_Total  -O--CK   100   100   010    -    0
183 Runtime_Bad_Block       PO--C-   099   099   010    -    6
187 Reported_Uncorrect      -O--CK   099   099   000    -    115
190 Airflow_Temperature_Cel -O--CK   070   047   000    -    30
195 Hardware_ECC_Recovered  -O-RC-   199   199   000    -    115
199 UDMA_CRC_Error_Count    -OSRCK   100   100   000    -    0
235 Unknown_Attribute       -O--C-   099   099   000    -    2
241 Total_LBAs_Written      -O--CK   099   099   000    -    2403333720
                            ||||||_ K auto-keep
                            |||||__ C event count
                            ||||___ R error rate
                            |||____ S speed/performance
                            ||_____ O updated online
                            |______ P prefailure warning

General Purpose Log Directory Version 1
SMART           Log Directory Version 1 [multi-sector log support]
Address    Access  R/W   Size  Description
0x00       GPL,SL  R/O      1  Log Directory
0x01           SL  R/O      1  Summary SMART error log
0x02           SL  R/O      1  Comprehensive SMART error log
0x03       GPL     R/O      1  Ext. Comprehensive SMART error log
0x04       GPL,SL  R/O      8  Device Statistics log
0x06           SL  R/O      1  SMART self-test log
0x07       GPL     R/O      1  Extended self-test log
0x09           SL  R/W      1  Selective self-test log
0x10       GPL     R/O      1  NCQ Command Error log
0x11       GPL     R/O      1  SATA Phy Event Counters log
0x13       GPL     R/O      1  SATA NCQ Send and Receive log
0x30       GPL,SL  R/O      9  IDENTIFY DEVICE data log
0x80-0x9f  GPL,SL  R/W     16  Host vendor specific log
0xa1           SL  VS      16  Device vendor specific log
0xa5           SL  VS      16  Device vendor specific log
0xce           SL  VS      16  Device vendor specific log
0xe0       GPL,SL  R/W      1  SCT Command/Status
0xe1       GPL,SL  R/W      1  SCT Data Transfer

SMART Extended Comprehensive Error Log Version: 1 (1 sectors)
Device Error Count: 115 (device log contains only the most recent 4 errors)
    CR     = Command Register
    FEATR  = Features Register
    COUNT  = Count (was: Sector Count) Register
    LBA_48 = Upper bytes of LBA High/Mid/Low Registers ]  ATA-8
    LH     = LBA High (was: Cylinder High) Register    ]   LBA
    LM     = LBA Mid (was: Cylinder Low) Register      ] Register
    LL     = LBA Low (was: Sector Number) Register     ]
    DV     = Device (was: Device/Head) Register
    DC     = Device Control Register
    ER     = Error register
    ST     = Status register
Powered_Up_Time is measured from power on, and printed as
DDd+hh:mm:SS.sss where DD=days, hh=hours, mm=minutes,
SS=sec, and sss=millisec. It "wraps" after 49.710 days.

Error 115 [2] occurred at disk power-on lifetime: 2369 hours (98 days + 17 hours)
  When the command that caused the error occurred, the device was active or idle.

  After command completion occurred, registers were:
  ER -- ST COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC
  -- -- -- == -- == == == -- -- -- -- --
  40 -- 51 00 40 00 00 06 48 80 f8 40 00  Error: UNC at LBA = 0x064880f8 = 105414904

  Commands leading to the command that caused the error were:
  CR FEATR COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC  Powered_Up_Time  Command/Feature_Name
  -- == -- == -- == == == -- -- -- -- --  ---------------  --------------------
  60 00 08 00 40 00 00 06 48 80 f8 40 08 39d+03:38:44.786  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 38 00 00 06 48 80 f0 40 07 39d+03:38:44.786  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 30 00 00 06 48 80 e8 40 06 39d+03:38:44.786  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 28 00 00 06 48 80 e0 40 05 39d+03:38:44.786  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 20 00 00 06 48 80 d8 40 04 39d+03:38:44.786  READ FPDMA QUEUED

Error 114 [1] occurred at disk power-on lifetime: 2369 hours (98 days + 17 hours)
  When the command that caused the error occurred, the device was active or idle.

  After command completion occurred, registers were:
  ER -- ST COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC
  -- -- -- == -- == == == -- -- -- -- --
  40 -- 51 00 58 00 00 06 48 9d a0 40 00  Error: UNC at LBA = 0x06489da0 = 105422240

  Commands leading to the command that caused the error were:
  CR FEATR COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC  Powered_Up_Time  Command/Feature_Name
  -- == -- == -- == == == -- -- -- -- --  ---------------  --------------------
  60 00 08 00 58 00 00 06 48 9d a0 40 0b 39d+03:38:44.603  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 50 00 00 06 48 9d 98 40 0a 39d+03:38:44.603  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 48 00 00 06 48 9d 90 40 09 39d+03:38:44.603  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 38 00 00 06 48 9d 88 40 07 39d+03:38:44.603  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 30 00 00 06 48 9d 80 40 06 39d+03:38:44.603  READ FPDMA QUEUED

Error 113 [0] occurred at disk power-on lifetime: 2369 hours (98 days + 17 hours)
  When the command that caused the error occurred, the device was active or idle.

  After command completion occurred, registers were:
  ER -- ST COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC
  -- -- -- == -- == == == -- -- -- -- --
  40 -- 51 00 20 00 00 06 48 85 f8 40 00  Error: UNC at LBA = 0x064885f8 = 105416184

  Commands leading to the command that caused the error were:
  CR FEATR COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC  Powered_Up_Time  Command/Feature_Name
  -- == -- == -- == == == -- -- -- -- --  ---------------  --------------------
  60 00 08 00 20 00 00 06 48 85 f8 40 04 39d+03:38:44.432  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 18 00 00 06 48 85 f0 40 03 39d+03:38:44.432  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 10 00 00 06 48 85 e8 40 02 39d+03:38:44.432  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 08 00 00 06 48 85 e0 40 01 39d+03:38:44.432  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 00 00 00 06 48 85 d8 40 00 39d+03:38:44.432  READ FPDMA QUEUED

Error 112 [3] occurred at disk power-on lifetime: 2369 hours (98 days + 17 hours)
  When the command that caused the error occurred, the device was active or idle.

  After command completion occurred, registers were:
  ER -- ST COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC
  -- -- -- == -- == == == -- -- -- -- --
  40 -- 51 00 78 00 00 06 48 80 88 40 00  Error: UNC at LBA = 0x06488088 = 105414792

  Commands leading to the command that caused the error were:
  CR FEATR COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC  Powered_Up_Time  Command/Feature_Name
  -- == -- == -- == == == -- -- -- -- --  ---------------  --------------------
  60 00 08 00 78 00 00 06 48 80 88 40 0f 39d+03:38:44.245  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 70 00 00 06 48 80 80 40 0e 39d+03:38:44.245  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 60 00 00 06 48 80 78 40 0c 39d+03:38:44.245  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 58 00 00 06 48 80 70 40 0b 39d+03:38:44.245  READ FPDMA QUEUED
  60 00 08 00 50 00 00 06 48 80 68 40 0a 39d+03:38:44.245  READ FPDMA QUEUED

SMART Extended Self-test Log Version: 1 (1 sectors)
No self-tests have been logged.  [To run self-tests, use: smartctl -t]

SMART Selective self-test log data structure revision number 1
 SPAN  MIN_LBA  MAX_LBA  CURRENT_TEST_STATUS
    1        0        0  Not_testing
    2        0        0  Not_testing
    3        0        0  Not_testing
    4        0        0  Not_testing
    5        0        0  Not_testing
  256        0    65535  Read_scanning was never started
Selective self-test flags (0x0):
  After scanning selected spans, do NOT read-scan remainder of disk.
If Selective self-test is pending on power-up, resume after 0 minute delay.

SCT Status Version:                  3
SCT Version (vendor specific):       256 (0x0100)
Device State:                        Active (0)
Current Temperature:                    30 Celsius
Power Cycle Min/Max Temperature:     26/53 Celsius
Lifetime    Min/Max Temperature:     26/53 Celsius
Specified Max Operating Temperature:    70 Celsius
Under/Over Temperature Limit Count:   0/0
SMART Status:                        0xc24f (PASSED)

SCT Temperature History Version:     2
Temperature Sampling Period:         10 minutes
Temperature Logging Interval:        10 minutes
Min/Max recommended Temperature:      0/70 Celsius
Min/Max Temperature Limit:            0/70 Celsius
Temperature History Size (Index):    128 (38)

Index    Estimated Time   Temperature Celsius
  39    2021-08-28 15:40    28  *********
 ...    ..( 83 skipped).    ..  *********
 123    2021-08-29 05:40    28  *********
 124    2021-08-29 05:50    30  ***********
 125    2021-08-29 06:00    30  ***********
 126    2021-08-29 06:10    31  ************
 127    2021-08-29 06:20    32  *************
   0    2021-08-29 06:30    33  **************
 ...    ..(  5 skipped).    ..  **************
   6    2021-08-29 07:30    33  **************
   7    2021-08-29 07:40    36  *****************
   8    2021-08-29 07:50    36  *****************
   9    2021-08-29 08:00    49  ******************************
  10    2021-08-29 08:10    49  ******************************
  11    2021-08-29 08:20    48  *****************************
  12    2021-08-29 08:30    37  ******************
  13    2021-08-29 08:40    34  ***************
  14    2021-08-29 08:50    33  **************
  15    2021-08-29 09:00    34  ***************
  16    2021-08-29 09:10    30  ***********
  17    2021-08-29 09:20    35  ****************
  18    2021-08-29 09:30    41  **********************
  19    2021-08-29 09:40    43  ************************
  20    2021-08-29 09:50    45  **************************
  21    2021-08-29 10:00    44  *************************
  22    2021-08-29 10:10    44  *************************
  23    2021-08-29 10:20    35  ****************
  24    2021-08-29 10:30    33  **************
  25    2021-08-29 10:40    32  *************
  26    2021-08-29 10:50    32  *************
  27    2021-08-29 11:00    31  ************
 ...    ..(  2 skipped).    ..  ************
  30    2021-08-29 11:30    31  ************
  31    2021-08-29 11:40    30  ***********
  32    2021-08-29 11:50    31  ************
  33    2021-08-29 12:00    33  **************
  34    2021-08-29 12:10    30  ***********
  35    2021-08-29 12:20    30  ***********
  36    2021-08-29 12:30    31  ************
  37    2021-08-29 12:40    31  ************
  38    2021-08-29 12:50    30  ***********

SCT Error Recovery Control:
           Read: Disabled
          Write: Disabled

Device Statistics (GP Log 0x04)
Page  Offset Size        Value Flags Description
0x01  =====  =               =  ===  == General Statistics (rev 1) ==
0x01  0x008  4               5  ---  Lifetime Power-On Resets
0x01  0x010  4            2372  ---  Power-on Hours
0x01  0x018  6      2403333720  ---  Logical Sectors Written
0x01  0x020  6         1949863  ---  Number of Write Commands
0x01  0x028  6      9624770875  ---  Logical Sectors Read
0x01  0x030  6         9822831  ---  Number of Read Commands
0x01  0x038  6         1939000  ---  Date and Time TimeStamp
0x04  =====  =               =  ===  == General Errors Statistics (rev 1) ==
0x04  0x008  4             115  ---  Number of Reported Uncorrectable Errors
0x04  0x010  4               3  ---  Resets Between Cmd Acceptance and Completion
0x05  =====  =               =  ===  == Temperature Statistics (rev 1) ==
0x05  0x008  1              30  ---  Current Temperature
0x05  0x020  1              53  ---  Highest Temperature
0x05  0x028  1              26  ---  Lowest Temperature
0x05  0x058  1              70  ---  Specified Maximum Operating Temperature
0x06  =====  =               =  ===  == Transport Statistics (rev 1) ==
0x06  0x008  4              98  ---  Number of Hardware Resets
0x06  0x010  4               0  ---  Number of ASR Events
0x06  0x018  4               0  ---  Number of Interface CRC Errors
0x07  =====  =               =  ===  == Solid State Device Statistics (rev 1) ==
0x07  0x008  1               0  N--  Percentage Used Endurance Indicator
                                |||_ C monitored condition met
                                ||__ D supports DSN
                                |___ N normalized value

Pending Defects log (GP Log 0x0c) not supported

SATA Phy Event Counters (GP Log 0x11)
ID      Size     Value  Description
0x0001  2            0  Command failed due to ICRC error
0x0002  2            0  R_ERR response for data FIS
0x0003  2            0  R_ERR response for device-to-host data FIS
0x0004  2            0  R_ERR response for host-to-device data FIS
0x0005  2            0  R_ERR response for non-data FIS
0x0006  2            0  R_ERR response for device-to-host non-data FIS
0x0007  2            0  R_ERR response for host-to-device non-data FIS
0x0008  2            0  Device-to-host non-data FIS retries
0x0009  2        65535+ Transition from drive PhyRdy to drive PhyNRdy
0x000a  2           71  Device-to-host register FISes sent due to a COMRESET
0x000b  2            0  CRC errors within host-to-device FIS
0x000d  2            0  Non-CRC errors within host-to-device FIS
0x000f  2            0  R_ERR response for host-to-device data FIS, CRC
0x0010  2            0  R_ERR response for host-to-device data FIS, non-CRC
0x0012  2            0  R_ERR response for host-to-device non-data FIS, CRC
0x0013  2            0  R_ERR response for host-to-device non-data FIS, non-CRC

[Renault]

@Poolthemi
Geen rare dingen te zien in SMART, lijkt prima harddisk te zijn.
Als je het geluid vervelend vindt, kan je dat verhelpen via AAM. Zoek even een app die dat op jouw harddisk kan instellen.

[Renault]

@Jazco2nd
Nee hoor: SSD's hebben reservesectoren die dat goed opvangen.
Belangrijkst is dat je geen communicatiefouten hebt (CRC's = 0), zodat het (voor SSD's) normale slijtageverschijnselen zijn.

[Jazco2nd]

Renault schreef op zondag 29 augustus 2021 @ 19:43:
@Jazco2nd
Nee hoor: SSD's hebben reservesectoren die dat goed opvangen.
Belangrijkst is dat je geen communicatiefouten hebt (CRC's = 0), zodat het (voor SSD's) normale slijtageverschijnselen zijn.

Ok maar slijt dat zo snel dan.. had ik niet verwacht met de TBW van deze drives.

[ Voor 21% gewijzigd door Jazco2nd op 30-08-2021 00:00 ]

[suraoxa]

Hoe staan deze schijven er voor? Samen vormde ze een RAID-array die vrij recent is gecrashte en weer door een Synology support gerepareerd is. Hun advies was om schijven 1 en 2 te vervangen en schijf 4 extra in de gaten te houden. In de drie maanden voor de crash ging de C7 van schijf 1 van 3, 9, naar 23. De C7 van schijf 2 was die tijd constant op 7.

Dit zijn de SMART waardes nu:



Wat is jullie advies? In hoeverre kan ik deze schijven blijven gebruiken?

Alvast bedankt!

[Renault]

Op geen van de disks is iets alarmerends te zien.
Wel vallen mij twee dingen op:
- op disk 1 en disk 2 heb je ooit communicatiefouten gehad en dat is niet goed. Je ziet dat aan waarde C7. Die wordt nooit meer nul, maar mag beslist ook niet/nooit meer hoger worden.
Je zou minimaal disk 1 en 2 een nieuwe SATA-kabel kunnen geven en die huidige kabels weggooien.
- op disk 1 en 2 zijn de BF-waarden óók niet nul, oftewel ze hebben ergens in hun leven een mechanische tik meegemaakt. Daar kun je nu niets meer aan doen, maar het is wel iets om in gedachten te houden als ze problemen blijven opleveren.
- ik zie geen indicatie om schijf 4 extra in de gaten te moeten houden.

[Jim80]

@Jazco2nd Ik heb ook een EVO 870 (maar dan 4TB) en ik heb de indruk dat dit grote "brol" is. Ik zie gelijkaardige fouten in mijn SMART, sommige files zijn corrupt waardoor de SSD in mijn ogen niet meer bruikbaar is.

Bij het lezen van zo'n file krijg ik deze error in syslog:

code:

Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: exception Emask 0x0 SAct 0x0 SErr 0x0 action 0x0
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: irq_stat 0x40000001
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: failed command: READ DMA EXT
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: cmd 25/00:00:80:d4:e4/00:01:33:00:00/e0 tag 12 dma 131072 in
Sep  9 09:34:01 server-home kernel:          res 51/40:00:e8:d4:e4/00:00:33:00:00/e0 Emask 0x9 (media error)
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: status: { DRDY ERR }
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: error: { UNC }
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: supports DRM functions and may not be fully accessible
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: supports DRM functions and may not be fully accessible
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: configured for UDMA/133
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: sd 2:0:0:0: [sdb] tag#12 FAILED Result: hostbyte=DID_OK driverbyte=DRIVER_SENSE
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: sd 2:0:0:0: [sdb] tag#12 Sense Key : Medium Error [current] 
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: sd 2:0:0:0: [sdb] tag#12 Add. Sense: Unrecovered read error - auto reallocate failed
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: sd 2:0:0:0: [sdb] tag#12 CDB: Read(16) 88 00 00 00 00 00 33 e4 d4 80 00 00 01 00 00 00
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: print_req_error: I/O error, dev sdb, sector 870634728
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3: EH complete
Sep  9 09:34:01 server-home kernel: ata3.00: Enabling discard_zeroes_data

De SMART status ziet er als volgt uit:

code:

=== START OF INFORMATION SECTION ===
Device Model:     Samsung SSD 870 EVO 4TB
Serial Number:    ****************
LU WWN Device Id: 5 002538 f712057c8
Firmware Version: SVT01B6Q
User Capacity:    4.000.787.030.016 bytes [4,00 TB]
Sector Size:      512 bytes logical/physical
Rotation Rate:    Solid State Device
Form Factor:      2.5 inches
Device is:        Not in smartctl database [for details use: -P showall]
ATA Version is:   ACS-4 T13/BSR INCITS 529 revision 5
SATA Version is:  SATA 3.3, 6.0 Gb/s (current: 6.0 Gb/s)
Local Time is:    Thu Sep  9 09:37:30 2021 CEST
SMART support is: Available - device has SMART capability.
SMART support is: Enabled
AAM feature is:   Unavailable
APM feature is:   Unavailable
Rd look-ahead is: Enabled
Write cache is:   Enabled
DSN feature is:   Unavailable
ATA Security is:  Disabled, frozen [SEC2]
Wt Cache Reorder: Enabled

=== START OF READ SMART DATA SECTION ===
SMART overall-health self-assessment test result: PASSED

General SMART Values:
Offline data collection status:  (0x00) Offline data collection activity
                                        was never started.
                                        Auto Offline Data Collection: Disabled.
Self-test execution status:      (   0) The previous self-test routine completed
                                        without error or no self-test has ever 
                                        been run.
Total time to complete Offline 
data collection:                (    0) seconds.
Offline data collection
capabilities:                    (0x53) SMART execute Offline immediate.
                                        Auto Offline data collection on/off support.
                                        Suspend Offline collection upon new
                                        command.
                                        No Offline surface scan supported.
                                        Self-test supported.
                                        No Conveyance Self-test supported.
                                        Selective Self-test supported.
SMART capabilities:            (0x0003) Saves SMART data before entering
                                        power-saving mode.
                                        Supports SMART auto save timer.
Error logging capability:        (0x01) Error logging supported.
                                        General Purpose Logging supported.
Short self-test routine 
recommended polling time:        (   2) minutes.
Extended self-test routine
recommended polling time:        ( 320) minutes.
SCT capabilities:              (0x003d) SCT Status supported.
                                        SCT Error Recovery Control supported.
                                        SCT Feature Control supported.
                                        SCT Data Table supported.

SMART Attributes Data Structure revision number: 1
Vendor Specific SMART Attributes with Thresholds:
ID# ATTRIBUTE_NAME          FLAGS    VALUE WORST THRESH FAIL RAW_VALUE
  5 Reallocated_Sector_Ct   PO--CK   099   099   010    -    22
  9 Power_On_Hours          -O--CK   099   099   000    -    3430
 12 Power_Cycle_Count       -O--CK   099   099   000    -    5
177 Wear_Leveling_Count     PO--C-   099   099   000    -    2
179 Used_Rsvd_Blk_Cnt_Tot   PO--C-   099   099   010    -    22
181 Program_Fail_Cnt_Total  -O--CK   100   100   010    -    0
182 Erase_Fail_Count_Total  -O--CK   100   100   010    -    0
183 Runtime_Bad_Block       PO--C-   099   099   010    -    22
187 Reported_Uncorrect      -O--CK   099   099   000    -    584
190 Airflow_Temperature_Cel -O--CK   067   053   000    -    33
195 Hardware_ECC_Recovered  -O-RC-   199   199   000    -    584
199 UDMA_CRC_Error_Count    -OSRCK   100   100   000    -    0
235 Unknown_Attribute       -O--C-   099   099   000    -    1
241 Total_LBAs_Written      -O--CK   099   099   000    -    10416552596
                            ||||||_ K auto-keep
                            |||||__ C event count
                            ||||___ R error rate
                            |||____ S speed/performance
                            ||_____ O updated online
                            |______ P prefailure warning

General Purpose Log Directory Version 1
SMART           Log Directory Version 1 [multi-sector log support]
Address    Access  R/W   Size  Description
0x00       GPL,SL  R/O      1  Log Directory
0x01           SL  R/O      1  Summary SMART error log
0x02           SL  R/O      1  Comprehensive SMART error log
0x03       GPL     R/O      1  Ext. Comprehensive SMART error log
0x04       GPL,SL  R/O      8  Device Statistics log
0x06           SL  R/O      1  SMART self-test log
0x07       GPL     R/O      1  Extended self-test log
0x09           SL  R/W      1  Selective self-test log
0x10       GPL     R/O      1  NCQ Command Error log
0x11       GPL     R/O      1  SATA Phy Event Counters log
0x13       GPL     R/O      1  SATA NCQ Send and Receive log
0x30       GPL,SL  R/O      9  IDENTIFY DEVICE data log
0x80-0x9f  GPL,SL  R/W     16  Host vendor specific log
0xa1           SL  VS      16  Device vendor specific log
0xa5           SL  VS      16  Device vendor specific log
0xce           SL  VS      16  Device vendor specific log
0xe0       GPL,SL  R/W      1  SCT Command/Status
0xe1       GPL,SL  R/W      1  SCT Data Transfer

SMART Extended Comprehensive Error Log Version: 1 (1 sectors)
Device Error Count: 584 (device log contains only the most recent 4 errors)
        CR     = Command Register
        FEATR  = Features Register
        COUNT  = Count (was: Sector Count) Register
        LBA_48 = Upper bytes of LBA High/Mid/Low Registers ]  ATA-8
        LH     = LBA High (was: Cylinder High) Register    ]   LBA
        LM     = LBA Mid (was: Cylinder Low) Register      ] Register
        LL     = LBA Low (was: Sector Number) Register     ]
        DV     = Device (was: Device/Head) Register
        DC     = Device Control Register
        ER     = Error register
        ST     = Status register
Powered_Up_Time is measured from power on, and printed as
DDd+hh:mm:SS.sss where DD=days, hh=hours, mm=minutes,
SS=sec, and sss=millisec. It "wraps" after 49.710 days.

Error 584 [3] occurred at disk power-on lifetime: 3430 hours (142 days + 22 hours)
  When the command that caused the error occurred, the device was active or idle.

  After command completion occurred, registers were:
  ER -- ST COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC
  -- -- -- == -- == == == -- -- -- -- --
  40 -- 51 00 08 00 00 33 e4 d5 68 e0 00  Error: UNC 8 sectors at LBA = 0x33e4d568 = 870634856

  Commands leading to the command that caused the error were:
  CR FEATR COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC  Powered_Up_Time  Command/Feature_Name
  -- == -- == -- == == == -- -- -- -- --  ---------------  --------------------
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d5 68 e0 11 36d+16:45:20.915  READ DMA EXT
  2f 00 00 00 01 00 00 00 00 06 30 e0 11 36d+16:45:20.915  READ LOG EXT
  2f 00 00 00 01 00 00 00 00 00 30 e0 11 36d+16:45:20.915  READ LOG EXT
  2f 00 00 00 01 00 00 00 00 00 00 e0 11 36d+16:45:20.915  READ LOG EXT
  2f 00 00 00 01 00 00 00 00 08 30 e0 11 36d+16:45:20.915  READ LOG EXT

Error 583 [2] occurred at disk power-on lifetime: 3430 hours (142 days + 22 hours)
  When the command that caused the error occurred, the device was active or idle.

  After command completion occurred, registers were:
  ER -- ST COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC
  -- -- -- == -- == == == -- -- -- -- --
  40 -- 51 00 08 00 00 33 e4 d4 e8 e0 00  Error: UNC 8 sectors at LBA = 0x33e4d4e8 = 870634728

  Commands leading to the command that caused the error were:
  CR FEATR COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC  Powered_Up_Time  Command/Feature_Name
  -- == -- == -- == == == -- -- -- -- --  ---------------  --------------------
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d4 e8 e0 11 36d+16:45:20.798  READ DMA EXT
  25 00 00 00 40 00 00 33 e4 d7 00 e0 11 36d+16:45:20.798  READ DMA EXT
  25 00 00 00 40 00 00 33 e4 d6 c0 e0 11 36d+16:45:20.798  READ DMA EXT
  25 00 00 00 40 00 00 33 e4 d6 80 e0 11 36d+16:45:20.798  READ DMA EXT
  2f 00 00 00 01 00 00 00 00 06 30 e0 11 36d+16:45:20.798  READ LOG EXT

Error 582 [1] occurred at disk power-on lifetime: 3430 hours (142 days + 22 hours)
  When the command that caused the error occurred, the device was active or idle.

  After command completion occurred, registers were:
  ER -- ST COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC
  -- -- -- == -- == == == -- -- -- -- --
  40 -- 51 00 08 00 00 33 e4 d5 68 e0 00  Error: UNC 8 sectors at LBA = 0x33e4d568 = 870634856

  Commands leading to the command that caused the error were:
  CR FEATR COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC  Powered_Up_Time  Command/Feature_Name
  -- == -- == -- == == == -- -- -- -- --  ---------------  --------------------
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d5 68 e0 11 36d+16:45:20.672  READ DMA EXT
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d5 60 e0 11 36d+16:45:20.672  READ DMA EXT
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d5 58 e0 11 36d+16:45:20.672  READ DMA EXT
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d5 50 e0 11 36d+16:45:20.672  READ DMA EXT
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d5 48 e0 11 36d+16:45:20.672  READ DMA EXT

Error 581 [0] occurred at disk power-on lifetime: 3430 hours (142 days + 22 hours)
  When the command that caused the error occurred, the device was active or idle.

  After command completion occurred, registers were:
  ER -- ST COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC
  -- -- -- == -- == == == -- -- -- -- --
  40 -- 51 00 08 00 00 33 e4 d4 e8 e0 00  Error: UNC 8 sectors at LBA = 0x33e4d4e8 = 870634728

  Commands leading to the command that caused the error were:
  CR FEATR COUNT  LBA_48  LH LM LL DV DC  Powered_Up_Time  Command/Feature_Name
  -- == -- == -- == == == -- -- -- -- --  ---------------  --------------------
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d4 e8 e0 11 36d+16:45:20.549  READ DMA EXT
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d4 e0 e0 11 36d+16:45:20.549  READ DMA EXT
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d4 d8 e0 11 36d+16:45:20.549  READ DMA EXT
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d4 d0 e0 11 36d+16:45:20.549  READ DMA EXT
  25 00 00 00 08 00 00 33 e4 d4 c8 e0 11 36d+16:45:20.549  READ DMA EXT

SMART Extended Self-test Log Version: 1 (1 sectors)
No self-tests have been logged.  [To run self-tests, use: smartctl -t]

SMART Selective self-test log data structure revision number 1
 SPAN  MIN_LBA  MAX_LBA  CURRENT_TEST_STATUS
    1        0        0  Not_testing
    2        0        0  Not_testing
    3        0        0  Not_testing
    4        0        0  Not_testing
    5        0        0  Not_testing
  256        0    65535  Read_scanning was never started
Selective self-test flags (0x0):
  After scanning selected spans, do NOT read-scan remainder of disk.
If Selective self-test is pending on power-up, resume after 0 minute delay.

SCT Status Version:                  3
SCT Version (vendor specific):       256 (0x0100)
SCT Support Level:                   1
Device State:                        Active (0)
Current Temperature:                    33 Celsius
Power Cycle Min/Max Temperature:     30/45 Celsius
Lifetime    Min/Max Temperature:     30/47 Celsius
Under/Over Temperature Limit Count:   0/0
SMART Status:                        0xc24f (PASSED)

SCT Temperature History Version:     2
Temperature Sampling Period:         10 minutes
Temperature Logging Interval:        10 minutes
Min/Max recommended Temperature:      0/70 Celsius
Min/Max Temperature Limit:            0/70 Celsius
Temperature History Size (Index):    128 (115)

Index    Estimated Time   Temperature Celsius
 116    2021-09-08 12:20    40  *********************
 117    2021-09-08 12:30    43  ************************
 118    2021-09-08 12:40    36  *****************
 119    2021-09-08 12:50    36  *****************
 120    2021-09-08 13:00    35  ****************
 121    2021-09-08 13:10    36  *****************
 122    2021-09-08 13:20    35  ****************
 ...    ..( 32 skipped).    ..  ****************
  27    2021-09-08 18:50    35  ****************
  28    2021-09-08 19:00    36  *****************
  29    2021-09-08 19:10    35  ****************
 ...    ..( 35 skipped).    ..  ****************
  65    2021-09-09 01:10    35  ****************
  66    2021-09-09 01:20    34  ***************
  67    2021-09-09 01:30    35  ****************
 ...    ..(  9 skipped).    ..  ****************
  77    2021-09-09 03:10    35  ****************
  78    2021-09-09 03:20    34  ***************
  79    2021-09-09 03:30    35  ****************
 ...    ..(  3 skipped).    ..  ****************
  83    2021-09-09 04:10    35  ****************
  84    2021-09-09 04:20    34  ***************
  85    2021-09-09 04:30    35  ****************
  86    2021-09-09 04:40    34  ***************
  87    2021-09-09 04:50    34  ***************
  88    2021-09-09 05:00    34  ***************
  89    2021-09-09 05:10    35  ****************
  90    2021-09-09 05:20    34  ***************
 ...    ..(  6 skipped).    ..  ***************
  97    2021-09-09 06:30    34  ***************
  98    2021-09-09 06:40    35  ****************
  99    2021-09-09 06:50    35  ****************
 100    2021-09-09 07:00    34  ***************
 101    2021-09-09 07:10    35  ****************
 102    2021-09-09 07:20    35  ****************
 103    2021-09-09 07:30    34  ***************
 104    2021-09-09 07:40    35  ****************
 ...    ..(  2 skipped).    ..  ****************
 107    2021-09-09 08:10    35  ****************
 108    2021-09-09 08:20    34  ***************
 ...    ..(  4 skipped).    ..  ***************
 113    2021-09-09 09:10    34  ***************
 114    2021-09-09 09:20    33  **************
 115    2021-09-09 09:30    33  **************

SCT Error Recovery Control:
           Read: Disabled
          Write: Disabled

Device Statistics (GP Log 0x04)
Page  Offset Size        Value Flags Description
0x01  =====  =               =  ===  == General Statistics (rev 1) ==
0x01  0x008  4               5  ---  Lifetime Power-On Resets
0x01  0x010  4            3430  ---  Power-on Hours
0x01  0x018  6     10416552596  ---  Logical Sectors Written
0x01  0x020  6        16459717  ---  Number of Write Commands
0x01  0x028  6     32717814891  ---  Logical Sectors Read
0x01  0x030  6       130254320  ---  Number of Read Commands
0x01  0x038  6         2323000  ---  Date and Time TimeStamp
0x04  =====  =               =  ===  == General Errors Statistics (rev 1) ==
0x04  0x008  4             584  ---  Number of Reported Uncorrectable Errors
0x04  0x010  4               0  ---  Resets Between Cmd Acceptance and Completion
0x05  =====  =               =  ===  == Temperature Statistics (rev 1) ==
0x05  0x008  1              33  ---  Current Temperature
0x05  0x020  1              47  ---  Highest Temperature
0x05  0x028  1              30  ---  Lowest Temperature
0x05  0x058  1              70  ---  Specified Maximum Operating Temperature
0x06  =====  =               =  ===  == Transport Statistics (rev 1) ==
0x06  0x008  4              28  ---  Number of Hardware Resets
0x06  0x010  4               0  ---  Number of ASR Events
0x06  0x018  4               0  ---  Number of Interface CRC Errors
0x07  =====  =               =  ===  == Solid State Device Statistics (rev 1) ==
0x07  0x008  1               0  N--  Percentage Used Endurance Indicator
                                |||_ C monitored condition met
                                ||__ D supports DSN
                                |___ N normalized value

Pending Defects log (GP Log 0x0c) not supported

SATA Phy Event Counters (GP Log 0x11)
ID      Size     Value  Description
0x0001  2            0  Command failed due to ICRC error
0x0002  2            0  R_ERR response for data FIS
0x0003  2            0  R_ERR response for device-to-host data FIS
0x0004  2            0  R_ERR response for host-to-device data FIS
0x0005  2            0  R_ERR response for non-data FIS
0x0006  2            0  R_ERR response for device-to-host non-data FIS
0x0007  2            0  R_ERR response for host-to-device non-data FIS
0x0008  2            0  Device-to-host non-data FIS retries
0x0009  2            7  Transition from drive PhyRdy to drive PhyNRdy
0x000a  2            7  Device-to-host register FISes sent due to a COMRESET
0x000b  2            0  CRC errors within host-to-device FIS
0x000d  2            0  Non-CRC errors within host-to-device FIS
0x000f  2            0  R_ERR response for host-to-device data FIS, CRC
0x0010  2            0  R_ERR response for host-to-device data FIS, non-CRC
0x0012  2            0  R_ERR response for host-to-device non-data FIS, CRC
0x0013  2            0  R_ERR response for host-to-device non-data FIS, non-CRC

@iedereen: Ben ik correct dat deze SSD (van enkele maanden oud!) voor de schroothoop is? (mijn definitie van schroothoop is: wanneer een SSD ook maar 1 keer niet in staat is geweest een bestand correct te bewaren en zonder fouten terug te lezen)

Is dit een geldige claim voor garantie? Of is dit iets zoals dode pixels waar je maar mee moet leren leven?

[masauri]

Ik ben men "oude" schijven die ik vervangen heb voor grotere exemplaren in men storage server in een nieuwe server aan het duwen , maar in unraid geeft hij volgende waardes voor de disks, ik ken er zelf niets van, dus kan iemand advies geven? Zijn deze schijven nog betrouwbaar?

Schijf 1 750GB ssd:


Schijf 2 6TB


Schijf 3 6TB

[Renault]

@Jim80
In de Syslog zie ik staan "configured for UDMA/133". Dit herken ik alleen van vroeger uit de PATA-tijden en ik kan dit als configuratie niet rijmen met een 4 TB SSD.
Voor de rest zie ik veel errors, maar ik durf niet te garanderen dat dat een hardware error in de SSD is.
Wel zie ik dat er nul communicatiefouten met de SSD worden gerapporteerd.

[Renault]

@masauri
Schijf 1: met dit aantal uren Power On, maar 6 % lifetime remaining en de huidige SSD prijzen, weet ik niet of het een goed idee is om deze SSD weer in gebruik te nemen.
Schijf 2: met 133 pending sectoren (nu geconstateerde leesfouten op 133 sectoren bij 0 communicatiefouten) en de huidige harddiskprijzen zou ik deze schijf wegmikken.
Schijf 3: geen communicatiefouten, 119 succesvol vervangen sectoren en geen pending sectoren. Deze schijf is betrouwbaar en bruikbaar, zolang je (backups maakt en) periodiek de Reallocated Sector Count in de gaten houdt: die mag niet (te snel) oplopen en 197 moet heel laag of liefst nul blijven. Deze schijf kan je met wat bewaking dus nog gewoon gebruiken.

[Jim80]

@Renault Inderdaad, vroeger zat er een HD op deze SATA poort, en bij vervanging is wellicht de BIOS blijven staan op IDE mode, my bad... Het is gelukkig maar een data storage waar de snelheid minder belangrijk is.

Ik ben er vrij zeker van dat het een hardware error is, omdat het corrupte bestand al verschillende keren succesvol kon gebackuped worden, en dan plots niet meer. Mocht het de kabel of controller zijn, zou ik meer random read errors krijgen.

Lijkt dus op een slechte sector die de SSD niet meer op tijd kon reloceren.

Jammer dat je met SMART dan blijkbaar niet 100% zeker kan zeggen of de disk als defect beschouwd moet worden. Een bestand dat niet meer leesbaar is, is voor mij geen pre-fail niet meer....

[Renault]

Nee, het werkt anders:
- SMART-cijfers geven statistische informatie weer over de harddisk en in dat opzicht is het hetzelfde als bij een auto: als je een auto uitleest, staan er errors in die een indicatie geven van waar de fout al is opgetreden. SMART voorkomt dus geen fouten, het geeft degene die de cijfers uitleest een overzicht van wat er goed ging en wat niet. Soms kun je dan een ramp aan zien komen en daarvoor lees je die cijfers uit.
- De firmware op harddisks en SSD's stuurt en managed zo goed mogelijk de gang van zaken op het opslagmedium. Als er een fout is geconstateerd bij het uitlezen van een sector (een Current Pending Sector dus) die mogelijk al tijdenlang niet is gebruikt, worden diverse verschillende typen uitleespogingen gestart die mogelijk als resultaat hebben dat de data nog compleet en kloppend (conform opgeslagen parityinformatie) wordt gemaakt. Daarna wordt de probleemsector gemarkeerd als "niet meer gebruiken" en wordt hij vervangen (= "Reallocated Sector Count") door voor dat doel beschikbare reservesectoren. Als je mazzel hebt gebeurt dat zonder dataverlies, als je pech hebt ben je per sector maximaal één bestand kwijt.
- als remedie tegen uitleesproblemen zijn er RAID-voorzieningen en dergelijke, maar die dekken maar een deel van de risico's af.

SMART informeert je dus over wat in het opslagmedium gebeurt, het geeft geen enkele zekerheid. Daarom zijn actuele backups ook zo belangrijk: door daar slim mee om te gaan voorkom je vaak dat je bestanden kwijtraakt.

En over de interpretatie van die cijfers: de cijfers staan in de chips op de printplaat van de harddisk. Of je die cijfers goed uitleest, interpreteert en benoemt is aan de software die de cijfers uitleest. Vaak ook wijkt een harddisk fabrikant af van de afspraken en heeft eigen aanvullende parameters opgeslagen, Dat zie je hier ook vaak voorbij komen, slecht uitgelezen SMART-parameters, slecht geïnterpreteerde SMART-parameters en fout interpreterende software (m.n. de kwalificatie "Goed" of "Fout').

[ Voor 4% gewijzigd door Renault op 10-09-2021 12:29 ]

[masauri]

Renault schreef op vrijdag 10 september 2021 @ 01:11:
@masauri
Schijf 1: met dit aantal uren Power On, maar 6 % lifetime remaining en de huidige SSD prijzen, weet ik niet of het een goed idee is om deze SSD weer in gebruik te nemen.
Schijf 2: met 133 pending sectoren (nu geconstateerde leesfouten op 133 sectoren bij 0 communicatiefouten) en de huidige harddiskprijzen zou ik deze schijf wegmikken.
Schijf 3: geen communicatiefouten, 119 succesvol vervangen sectoren en geen pending sectoren. Deze schijf is betrouwbaar en bruikbaar, zolang je (backups maakt en) periodiek de Reallocated Sector Count in de gaten houdt: die mag niet (te snel) oplopen en 197 moet heel laag of liefst nul blijven. Deze schijf kan je met wat bewaking dus nog gewoon gebruiken.

De schijf die notabene het oudste is , is er nog het beste aan... Thx voor de tips, we gaan verder sleutelen en de 2 defecte eruit halen.

[Vokx]

Ik heb gister een nieuwe schijf gekregen..
Een pricewatch: Toshiba MG08 SATA (512e), 14TB als extra gegevensschijf in mijn NAS. Na het kopiëren van wat gegevens een smart check gedaan..

Toen schrok ik een beetje van de waarde bij 220 Disk_Shift. Even zoeken in dit topic geeft maar 1 resultaat, met een hele lage waarde. Als ik kijk naar wat de waarde inhoudt klinkt het heel eng. Kan iemand daar wat over zeggen?

code:

smartctl 7.1 2019-12-30 r5022 [x86_64-linux-5.4.0-84-generic] (local build)
Copyright (C) 2002-19, Bruce Allen, Christian Franke, www.smartmontools.org

=== START OF INFORMATION SECTION ===
Device Model:     TOSHIBA MG08ACA14TE
Serial Number:    61G0A0EBFVJG
LU WWN Device Id: 5 000039 af8d2eb0b
Firmware Version: 0102
User Capacity:    14,000,519,643,136 bytes [14.0 TB]
Sector Sizes:     512 bytes logical, 4096 bytes physical
Rotation Rate:    7200 rpm
Form Factor:      3.5 inches
Device is:        Not in smartctl database [for details use: -P showall]
ATA Version is:   ACS-3 T13/2161-D revision 5
SATA Version is:  SATA 3.3, 6.0 Gb/s (current: 6.0 Gb/s)
Local Time is:    Sat Sep 18 11:01:43 2021 CEST
SMART support is: Available - device has SMART capability.
SMART support is: Enabled

=== START OF READ SMART DATA SECTION ===
SMART overall-health self-assessment test result: PASSED

General SMART Values:
Offline data collection status:  (0x80) Offline data collection activity
                                        was never started.
                                        Auto Offline Data Collection: Enabled.
Self-test execution status:      (   0) The previous self-test routine completed
                                        without error or no self-test has ever
                                        been run.
Total time to complete Offline
data collection:                (  120) seconds.
Offline data collection
capabilities:                    (0x5b) SMART execute Offline immediate.
                                        Auto Offline data collection on/off support.
                                        Suspend Offline collection upon new
                                        command.
                                        Offline surface scan supported.
                                        Self-test supported.
                                        No Conveyance Self-test supported.
                                        Selective Self-test supported.
SMART capabilities:            (0x0003) Saves SMART data before entering
                                        power-saving mode.
                                        Supports SMART auto save timer.
Error logging capability:        (0x01) Error logging supported.
                                        General Purpose Logging supported.
Short self-test routine
recommended polling time:        (   2) minutes.
Extended self-test routine
recommended polling time:        (1278) minutes.
SCT capabilities:              (0x003d) SCT Status supported.
                                        SCT Error Recovery Control supported.
                                        SCT Feature Control supported.
                                        SCT Data Table supported.

SMART Attributes Data Structure revision number: 16
Vendor Specific SMART Attributes with Thresholds:
ID# ATTRIBUTE_NAME          FLAG     VALUE WORST THRESH TYPE      UPDATED  WHEN_FAILED RAW_VALUE
  1 Raw_Read_Error_Rate     0x000b   100   100   050    Pre-fail  Always       -       0
  2 Throughput_Performance  0x0005   100   100   050    Pre-fail  Offline      -       0
  3 Spin_Up_Time            0x0027   100   100   001    Pre-fail  Always       -       7842
  4 Start_Stop_Count        0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       2
  5 Reallocated_Sector_Ct   0x0033   100   100   010    Pre-fail  Always       -       0
  7 Seek_Error_Rate         0x000b   100   100   050    Pre-fail  Always       -       0
  8 Seek_Time_Performance   0x0005   100   100   050    Pre-fail  Offline      -       0
  9 Power_On_Hours          0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       15
 10 Spin_Retry_Count        0x0033   100   100   030    Pre-fail  Always       -       0
 12 Power_Cycle_Count       0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       2
 23 Unknown_Attribute       0x0023   100   100   075    Pre-fail  Always       -       0
 24 Unknown_Attribute       0x0023   100   100   075    Pre-fail  Always       -       0
191 G-Sense_Error_Rate      0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       0
192 Power-Off_Retract_Count 0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       0
193 Load_Cycle_Count        0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       7
194 Temperature_Celsius     0x0022   100   100   000    Old_age   Always       -       26 (Min/Max 20/38)
196 Reallocated_Event_Count 0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       0
197 Current_Pending_Sector  0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       0
198 Offline_Uncorrectable   0x0030   100   100   000    Old_age   Offline      -       0
199 UDMA_CRC_Error_Count    0x0032   200   200   000    Old_age   Always       -       0
220 Disk_Shift              0x0002   100   100   000    Old_age   Always       -       52166658
222 Loaded_Hours            0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       8
223 Load_Retry_Count        0x0032   100   100   000    Old_age   Always       -       0
224 Load_Friction           0x0022   100   100   000    Old_age   Always       -       0
226 Load-in_Time            0x0026   100   100   000    Old_age   Always       -       592
240 Head_Flying_Hours       0x0001   100   100   001    Pre-fail  Offline      -       0

SMART Error Log Version: 1
No Errors Logged

SMART Self-test log structure revision number 1
No self-tests have been logged.  [To run self-tests, use: smartctl -t]

SMART Selective self-test log data structure revision number 1
 SPAN  MIN_LBA  MAX_LBA  CURRENT_TEST_STATUS
    1        0        0  Not_testing
    2        0        0  Not_testing
    3        0        0  Not_testing
    4        0        0  Not_testing
    5        0        0  Not_testing
Selective self-test flags (0x0):
  After scanning selected spans, do NOT read-scan remainder of disk.
If Selective self-test is pending on power-up, resume after 0 minute delay.

[Thralas]

Niet bang worden van onbekende hoge getallen.

SMART-waardes anders dan Current_Pending_Sector en Reallocated_Sector_Ct zijn al snel vendor specific.

Tenzij de fabrikant van het medium een uitgebreide beschrijving biedt van alle SMART-attributen kun je de overige waardes beter negeren ipv. speculeren.

[Renault]

Ik heb "Disk_Shift" nog niet vaak gezien als SMART-waarde, dus ik denk dat hier sprake is van een falende interpretatie van de ruwe data. In elk geval zou ook ik hem gewoon negeren als het mijn disk was.

[Moris]

Ik ben in het bezit van een Synology DS918+ en heb mijn 3 oude WD80EFZX vervangen (gaan naar 2de nas als backup) door 4 Seagate Ironwolf ST8000VN004 met bedoeling tot meer opslagruimte en om toekomstige uitval te waarborgen.

De Seagate’s vertonen allen volgens de integriteitsinfo de status normaal en gezond.

Wanneer ik nu de SMART-waarden van deze Seagate’s vergelijk met die van de oude WD80EFZX lees ik in het rapport bij de Ironwolf’s een zeer hoge Seek Error Rate en Raw Error Rate!!
Ik veronderstel dat deze schijven nu best retour gaan, want mijn oude disk's hebben hierin echter een mooie 0 waarde staan!

Ofwel interpreteer ik deze waarden verkeerd of gaat Synology met de smart-waarden bij de Seagate’s anders om als voor de Western Digital en is de SMART -tool voor beide merken niet uniform uit te lezen?

Kortom, zou er aub iemand voor me onderstaande gegevens voor me willen bekijken of er geen rariteiten tussen zitten en ik de nieuwe schijven verder zonder zorgen kan blijven gebruiken?

Alvast bedankt voor de moeite.

Western Digital WD80EFZX


Seagate Ironwolf Disk 1


Seagate Ironwolf Disk 2


Seagate Ironwolf Disk 3


Seagate Ironwolf Disk 4

[Renault]

Alle disks nagekeken, niets abnormaals te zien.
En die "zeer hoge Seek Error Rate en Raw Error Rate" zijn statistische disk-internal waarden die in de praktijk helemaal niets zeggen over de werking, betrouwbaarheid of levensduur van harddisks.
Ik zou me er helemaal geen zorgen over maken.

[Moris]

@Renault
Bedankt om dit voor me even na te kijken

Blijf het alleen jammer vinden dat de smart-waarden niet uniform voor de consument eenvoudig kunnen vertaald worden?

[Renault]

Tja, dat zijn de regelen der kunst.
Een heleboel autorijders kopen bv. een dongeltje om de auto uit te lezen. bij elke foutmelding van (als voorbeeld) een sensor vervangen ze die sensor. Na een hoop geld en tijd komen ze erachter dat dat vaak niet zo werkt: een automonteur is zijn ervaring en kennis waard bij het interpreteren van waarnemingen (waaronder uitlezen).
En dat geldt hier ook zo.

Het "vertalen" is ook niet eenvoudig: diverse waarden zijn fabrikant-specifiek of hebben verder niet zoveel regulier te benutten waarde.

[Moris]

Om uitsluitsel te geven heb ik een Seagate disk in mijn usb-Docking op de laptop aangesloten en krijg al meteen onderstaande melding

Ik veronderstel dat dit geen al te goed nieuws is en de schijf defect is?

[Renault]

Nou, dat kan even goed aan de USB-dock liggen, die de harddisk-inhoud niet goed interpreteert; dat komt wel vaker voor.
Ik zou er (dus de Seatools-boodschap) niet teveel waarde aan hechten, zeker niet als de disk gewoon goed lijkt te reageren als je hem niet via die USB-dock benadert.

[dennis_rsb]

Ik heb even een kort vraagje omdat ik twijfel. Als je een schijf hebt met reallacoted sectors, of current pending sectors dan wil je die weg hebben. Vooral current pending sectors natuurlijk (bij reallactoed sectors kan je het zo laten in principe, tenzij het getal hoog is en/of oploopt)

Dus als je de current pending en reallacoted sectors wil goed krijgen (áls het geen hardware slijtage is..) dan doe ik wel eens een slow format in Windows (soms is 2 of 3 keer nodig om alle fouten weg te krijgen) en vaak zijn de fouten dan weg. Maar nu is mij altijd verteld door iemand, dat ook al zijn de fouten opgelost, dat je die schijf zeker aan het begin goed in de gaten moet houden omdat het zomaar kan dat de reallocated sectors of current pending weer gaan oplopen. Klopt dit, wat die man tegen mij zei?

[ Voor 3% gewijzigd door dennis_rsb op 09-10-2021 22:36 ]

[Renault]

Ja, dat klopt.
De meest voorkomende oorzaak van Pending sectors (en Reallocated ook) is een zwakke plek in de magnetische laag ergens op een platter. Vaak is dit het begin van een vlekje wat gewoon magnetisch wat minder aan het worden is. Vandaar dat je na een eerste begin daarvan de schijf een tijdje moet monitoren via Smart om te kijken hoe het zich verder ontwikkelt. Maar je vangt al een hele hoop ellende af als je goede backups van je belangrijke data hebt, dat is ook beter voor je gemoedsrust.

[dennis_rsb]

@Renault thanks. Ik heb voldoende backupschijven. Maar ik heb soms op mijn vrijwilligerswerk dit soort zaken, en ook oude hdd's die ik privé gebruik om te hobbyen hebben soms problemen. Laatst 1 laptopschijf, die werd steeds slechter herkent in Windows, en op een gegeven moment begin ie te klikken. Zover ik herinner geen bad sectors, maar wel kuren.

Maar die man waar het over gaat was de baas van de computerafdeling bij mijn vrijwilligerswerk. En hij redeneerde als volgt : zodra een schijf reallocated of current pending sectors heeft wordt de schijf gerecycled. Want stel na een format zijn de bad sectors weg (als het softwarematige bad sectors zijn dan hè) dan is het de vraag of de bad sectors wegblijven of terugkomen. En dat risico wou hij niet nemen (omdat veel systemen naar Afrika gingen) dus koos ie voor een schijf die nog geen softwarematige bad sectors had (bij hardware bad sectors merk je het vaak doordat de bad sectors niet weggaan na format, maar juist oplopen.)

Inmiddels is de computerafdeling helaas opgeheft, maar ik installeer voor intern gebruik soms een laptop. En ik hanteer als het kan op dezelfde wijze als hij. Mochten er geen harde schijven reserve liggen, dan roei je met de riemen die je hebt, en dan hoop je dat het eenmalige softwarematige bad sectors waren. Maar ik hoop dat er binnenkort wat ssd's gedoneerd worden (of desnoods aangekocht), een stuk sneller+minder last van slijtage bij normaal gebruik.

[ Voor 12% gewijzigd door dennis_rsb op 10-10-2021 23:52 ]

[metalant]

Ik meende zojuist wat rare geluiden uit mijn PC te horen. Het kan een fan zijn geweest, maar ook de disk.
Zie hier de statistieken van mijn harddisk. De schijf is ongeveer 7 jaar oud.
Zijn die waarde bij 05, 07 en 0A normaal?
Zie je andere abnormaliteiten?

[Renault]

Je moet in de laatste kolom kijken voor de juiste waarden en die zijn in het hexidecimale stelsel weergegeven.
De waarde bij 05 is dus nul.
Er is in de hele tabel geen enkele waarde die afwijkend is of die duidt op een (naderend) defect.

[metalant]

Renault schreef op woensdag 20 oktober 2021 @ 18:10:
Je moet in de laatste kolom kijken voor de juiste waarden en die zijn in het hexidecimale stelsel weergegeven.
De waarde bij 05 is dus nul.
Er is in de hele tabel geen enkele waarde die afwijkend is of die duidt op een (naderend) defect.

Dank je. Ik zal de PC openmaken en eens kijken of er stof uit te blazen is wat zich in een fan heeft opgehoopt.

[GG85]

Goedkoope externe SSD die ik aan mijn TV heb hangen lijkt niet meer zo lekker te werken (haperingen bij afspelen van media) dus zojuist even SMART uitgelezen:


(data decimaal btw)

Geen idee waar 'remaining life' op gebaseerd is maar alles onder de 100 wordt ik zenuwachtig van en kijken naar de rest ( 05, A0, B2, C3, C6) zou ik zeggen dat ie verder dood is dan 1%?

edit: na het nemen van bovenstaande screenshot een trim actie gedaan vanuit Windows (was nog nooit gedaan) en 2 bestanden afgespeeld (5 minuten gebruikt in totaal) en alle counters zijn al weer een stuk hoger....



Staat iets belangrijks op maar op sterven na dood neem ik aan?

[ Voor 30% gewijzigd door GG85 op 24-10-2021 19:28 ]

[PBOU01]

Niet helemaal zeker; correct me if I'm wrong. Maar ik meende eigenlijk dat Remain Life / Health Status is gebasseerd op je Bites Written. Wanneer Total Bites Written (TBW) wordt gehaald dan wordt je Health Status 0% (nu 99%). Over de verdere SMART waardes van SSD's heb ik geen verstand, dus daar kan ik geen antwoord op geven.

Edit: Bij C7 zie ik een waarde boven de 0. Dat betekent dat er fouten zijn geweest bij communicatie. Dit kan bijvoorbeeld door een kapotte/slechte SATA kabel komen. Belangrijk is om te bekijken of deze waarde oploopt.

[ Voor 45% gewijzigd door PBOU01 op 25-10-2021 00:20 . Reden: Foutieve informatie, verbeterd. ]

[Renault]

Die waarde bij C7 betekent dat je ooit tijdens de gebruiksduur van de SSD communicatieproblemen hebt gehad: als die nu niet meer oploopt is dat niets om je zorgen over te maken.
Wat wel zorgen baart is de hoge waarden bij 05: dat duidt erop dat er iets niet goed gaat in je SSD. Ik zou in elk geval zorgen dat je een backup hebt van alles wat op de SSD staat.

Maar toch even een kanttekening: waarom heb je een SSD aan je TV hangen? Een fatsoenlijke harddisk is snel genoeg om aan je TV te hangen en (op mechanische invloeden na) veel ongevoeliger voor allerlei elektrische ongerechtigheden die uit je TV komen. Daarom zou ik de SSD niet zomaar afschrijven, maar die op je PC een tijdje in gebruik nemen en dan kijken wat hij dááraan doet qua SMART-waarden. Dan zou hij wel eens gewoon stabiel kunnen zijn en betrouwbaar. Een klein 2,5" harddiskje is veel geschikter om aan je TV te hangen en die zijn momenteel ook goedkoop genoeg.

[Scooby Doo]

hi,

heb hier Scooby Doo in "HDD problemen: Seagate Barracuda HDD en WD Blue HDD" wat problemen met twee hdd's gepost. Ik wil nu graag hier de smart posten, kijken of dat wat oplevert. Ik begin met de SMART van mijn Seagate Barracuda 4TB. Wat valt het oog van de kenners op aan het smart log? als ik het anders moet aanleveren hoor ik het graag. Veel dank bij voorbaat voor de reactie!!

CrystalDiskInfo 8.12.12

OS : Windows 10 [10.0 Build 19043] (x64)
Date : 2021/11/04 21:25:31

-- Controller Map ----------------------------------------------------------
+ Standaard AHCI 1.0 Serial ATA-controller [ATA]
- LITEON L8H-256V2G-HP
- Controlefunctie voor opslagruimten van Microsoft [SCSI]

-- Disk List ---------------------------------------------------------------
(02) ST4000DM004-2CV104 : 4000,7 GB [1/0/0, pr1]


----------------------------------------------------------------------------
(02) ST4000DM004-2CV104
----------------------------------------------------------------------------
Enclosure : ST4000DM 004-2CV104 USB Device (V=ABCD, P=6103, pr1)
Model : ST4000DM004-2CV104
Firmware : 0001
Disk Size : 4000,7 GB (8,4/137,4/4000,7/4000,7)
Buffer Size : onbekend
Queue Depth : 32
# of Sectors : 7814037168
Rotation Rate : 5425 RPM
Interface : USB (Serial ATA)
Major Version : ACS-3
Minor Version : ACS-3 Revision 5
Transfer Mode : SATA/300 | SATA/600
Power On Hours : 161 uren
Power On Count : 100 keer
Temperature : 22 C (71 F)
Health Status : Goed
Features : S.M.A.R.T., NCQ
APM Level : ----
AAM Level : ----
Drive Letter : E: F:

-- S.M.A.R.T. --------------------------------------------------------------
ID Cur Wor Thr RawValues(6) Attribute Name
01 _81 _64 __6 0000076F50DA Lees Fout Factor
03 _97 _96 __0 000000000000 Opstart Tijd
04 100 100 _20 00000000006E Start/Stop Aantal
05 100 100 _10 000000000000 Heringedeelde Sectoren
07 _73 _60 _45 00000134D06C Zoek Fouten Factor
09 100 100 __0 9B02000000A1 Bedrijfs Uren
0A 100 100 _97 000000000000 Herstart's
0C 100 100 _20 000000000064 Power Cyclus
B7 _99 _99 __0 000000000001 Concrete Leverancier
B8 100 100 _99 000000000000 End-to-End Fout
BB 100 100 __0 000000000000 Gerapporteerde Niet Corrigeerbare Fouten
BC 100 _99 __0 000100020006 Opdracht Timeout
BD 100 100 __0 000000000000 High Fly Schrijft
BE _78 _56 _40 0000160F0016 Luchtstroom Temperatuur
BF 100 100 __0 000000000000 G-Sensor Fout Factor
C0 100 100 __0 000000000048 Power-Uit Intrekken
C1 100 100 __0 000000000073 Laden/Ontladen Cyclus
C2 _22 _44 __0 000B00000016 Temperatuur
C3 _81 _64 __0 0000076F50DA Hardware ECC Hersteld
C5 100 100 __0 000000000000 Huidig Wachtende Sectoren
C6 100 100 __0 000000000000 Niet Corrigeerbare Sectoren
C7 200 200 __0 000000000000 UltraDMA CRC Fouten
F0 100 253 __0 A9DB0000007E Koppen Flying Uren
F1 100 253 __0 00036B3A3110 Totaal Host Schrijven
F2 100 253 __0 00028C4F73E3 Totaal Host Lezen

-- IDENTIFY_DEVICE ---------------------------------------------------------
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
000: 0C5A 3FFF C837 0010 0000 0000 003F 0000 0000 0000
010: 2020 2020 2020 2020 2020 2020 5746 4E30 4B44 3230
020: 0000 0000 0000 3030 3031 2020 2020 5354 3430 3030
030: 444D 3030 342D 3243 5631 3034 2020 2020 2020 2020
040: 2020 2020 2020 2020 2020 2020 2020 8010 4000 2F00
050: 4000 0200 0200 0007 3FFF 0010 003F FC10 00FB 0D10
060: FFFF 0FFF 0000 0407 0003 0078 0078 0078 0078 0100
070: 0000 0000 0000 0000 0000 001F 870E 0004 00CC 0040
080: 07F0 006D 346B 7561 4163 3469 B441 4163 007F 00F9
090: 00F9 0000 FFFE 0000 D0D0 0000 0000 0000 0000 0000
100: BEB0 D1C0 0001 0000 0000 0000 6003 0000 5000 C500
110: BD90 0987 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 40DE
120: 409C 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0021 BEB0
130: D1C0 BEB0 D1C0 2020 0002 0140 0100 5000 3C06 3C0A
140: 0000 003C 0000 0008 0000 0000 BDFF 0280 0000 0000
150: 0008 0000 0000 0807 0000 8000 0000 0184 9B00 8008
160: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0002 0000
170: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
180: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
190: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
200: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 30A5 0000 0000 4000
210: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 1531 0000 0000
220: 0000 0000 107F 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
230: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
240: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
250: 0000 0000 0000 0000 0000 CDA5

-- SMART_READ_DATA ---------------------------------------------------------
+0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 +9 +A +B +C +D +E +F
000: 0A 00 01 0F 00 51 40 DA 50 6F 07 00 00 00 03 03
010: 00 61 60 00 00 00 00 00 00 00 04 32 00 64 64 6E
020: 00 00 00 00 00 00 05 33 00 64 64 00 00 00 00 00
030: 00 00 07 0F 00 49 3C 6C D0 34 01 00 00 00 09 32
040: 00 64 64 A1 00 00 00 02 9B 05 0A 13 00 64 64 00
050: 00 00 00 00 00 00 0C 32 00 64 64 64 00 00 00 00
060: 00 00 B7 32 00 63 63 01 00 00 00 00 00 00 B8 32
070: 00 64 64 00 00 00 00 00 00 00 BB 32 00 64 64 00
080: 00 00 00 00 00 00 BC 32 00 64 63 06 00 02 00 01
090: 00 00 BD 3A 00 64 64 00 00 00 00 00 00 00 BE 22
0A0: 00 4E 38 16 00 0F 16 00 00 00 BF 32 00 64 64 00
0B0: 00 00 00 00 00 00 C0 32 00 64 64 48 00 00 00 00
0C0: 00 00 C1 32 00 64 64 73 00 00 00 00 00 00 C2 22
0D0: 00 16 2C 16 00 00 00 0B 00 00 C3 1A 00 51 40 DA
0E0: 50 6F 07 00 00 00 C5 12 00 64 64 00 00 00 00 00
0F0: 00 00 C6 10 00 64 64 00 00 00 00 00 00 00 C7 3E
100: 00 C8 C8 00 00 00 00 00 00 00 F0 00 00 64 FD 7E
110: 00 00 00 DB A9 26 F1 00 00 64 FD 10 31 3A 6B 03
120: 00 00 F2 00 00 64 FD E3 73 4F 8C 02 00 00 00 00
130: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
140: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
150: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
160: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 73
170: 03 00 01 00 01 FF 02 F1 01 00 00 00 00 00 00 00
180: 00 00 00 00 1D 01 00 00 07 04 04 03 04 04 04 04
190: 04 00 00 00 00 00 00 00 00 01 00 00 00 00 00 00
1A0: 00 00 00 00 00 00 00 00 6F B4 E6 0F 87 00 00 00
1B0: 00 00 00 00 01 00 32 00 10 31 3A 6B 03 00 00 00
1C0: E3 73 4F 8C 02 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1D0: 01 00 00 00 00 00 00 00 97 03 00 00 01 00 00 00
1E0: 00 00 00 00 07 00 02 00 00 00 00 00 00 00 03 02
1F0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 03 19 00 00 00 FE

-- SMART_READ_THRESHOLD ----------------------------------------------------
+0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 +9 +A +B +C +D +E +F
000: 01 00 01 06 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 03 00
010: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 04 14 00 00 00 00
020: 00 00 00 00 00 00 05 0A 00 00 00 00 00 00 00 00
030: 00 00 07 2D 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 09 00
040: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 0A 61 00 00 00 00
050: 00 00 00 00 00 00 0C 14 00 00 00 00 00 00 00 00
060: 00 00 B7 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 B8 63
070: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 BB 00 00 00 00 00
080: 00 00 00 00 00 00 BC 00 00 00 00 00 00 00 00 00
090: 00 00 BD 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 BE 28
0A0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 BF 00 00 00 00 00
0B0: 00 00 00 00 00 00 C0 00 00 00 00 00 00 00 00 00
0C0: 00 00 C1 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 C2 00
0D0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 C3 00 00 00 00 00
0E0: 00 00 00 00 00 00 C5 00 00 00 00 00 00 00 00 00
0F0: 00 00 C6 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 C7 00
100: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 F0 00 00 00 00 00
110: 00 00 00 00 00 00 F1 00 00 00 00 00 00 00 00 00
120: 00 00 F2 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
130: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
140: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
150: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
160: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
170: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
180: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
190: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1A0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1B0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1C0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1D0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1E0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1F0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 30

[Scooby Doo]

En hier is mijn log voor de WDBlu waarover ik in deze post HDD problemen: Seagate Barracuda HDD en WD Blue HDD rapporteer. Windows 10 doet er ongeveer een 45 seconden over om de partities te tonen in 'computer', daarna zijn ze benaderbaar. Hoe ziet deze smart eruit?:


CrystalDiskInfo 8.12.12

OS : Windows 10 [10.0 Build 19043] (x64)
Date : 2021/11/04 21:52:24

-- Controller Map ----------------------------------------------------------
+ Standaard AHCI 1.0 Serial ATA-controller [ATA]
- LITEON L8H-256V2G-HP
- Controlefunctie voor opslagruimten van Microsoft [SCSI]


----------------------------------------------------------------------------
(02) WDC WD60EZAZ-00SF3B0
----------------------------------------------------------------------------
Enclosure : WDC WD60 EZAZ-00SF3B0 USB Device (V=ABCD, P=6103, pr1)
Model : WDC WD60EZAZ-00SF3B0
Firmware : 80.00A80
Disk Size : 6001,1 GB (8,4/137,4/6001,1/6001,1)
Buffer Size : onbekend
Queue Depth : 32
# of Sectors : 11721045168
Rotation Rate : 5400 RPM
Interface : USB (Serial ATA)
Major Version : ACS-3
Minor Version : ACS-3 Revision 5
Transfer Mode : SATA/300 | SATA/600
Power On Hours : 57 uren
Power On Count : 81 keer
Temperature : 15 C (59 F)
Health Status : Goed
Features : S.M.A.R.T., NCQ, TRIM
APM Level : ----
AAM Level : ----
Drive Letter : E: F: G:

-- S.M.A.R.T. --------------------------------------------------------------
ID Cur Wor Thr RawValues(6) Attribute Name
01 200 200 _51 000000000000 Lees Fout Factor
03 220 213 _21 000000000F7E Opstart Tijd
04 100 100 __0 000000000056 Start/Stop Aantal
05 200 200 140 000000000000 Heringedeelde Sectoren
07 200 200 __0 000000000000 Zoek Fouten Factor
09 100 100 __0 000000000039 Bedrijfs Uren
0A 100 253 __0 000000000000 Herstart's
0B 100 253 __0 000000000000 Herijkingen
0C 100 100 __0 000000000051 Power Cyclus
C0 200 200 __0 00000000003A Power-Uit Intrekken
C1 200 200 __0 00000000001C Laden/Ontladen Cyclus
C2 135 111 __0 00000000000F Temperatuur
C4 200 200 __0 000000000000 Heringedeelde Events
C5 200 200 __0 000000000000 Huidig Wachtende Sectoren
C6 100 253 __0 000000000000 Niet Corrigeerbare Sectoren
C7 200 200 __0 000000000000 UltraDMA CRC Fouten
C8 100 253 __0 000000000000 Schrijf Fout Factor

-- IDENTIFY_DEVICE ---------------------------------------------------------
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
000: 427A 3FFF C837 0010 0000 0000 003F 0000 0000 0000
010: 2020 2020 2057 442D 5758 3432 4438 3032 3659 4E54
020: 0000 0000 0000 3830 2E30 3041 3830 5744 4320 5744
030: 3630 455A 415A 2D30 3053 4633 4230 2020 2020 2020
040: 2020 2020 2020 2020 2020 2020 2020 8010 4000 2F00
050: 4001 0000 0000 0006 3FFF 0010 003F FC10 00FB 0110
060: FFFF 0FFF 0000 0107 0003 0078 0078 0078 0078 4D28
070: 0000 0000 0000 0000 0000 001F 9F0E 0004 004C 0040
080: 07FE 006D 706B 7401 6123 7069 B401 6123 007F 818B
090: 818B 0000 FFFE 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
100: F4B0 BAA0 0002 0000 0000 000A 6003 0000 5001 4EE2
110: 1341 3933 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 401C
120: 401C 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0021 0000
130: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
140: 0000 0000 0004 8160 0000 0000 0000 0000 0000 0000
150: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0001
160: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0002 0001
170: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
180: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
190: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
200: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 3031 0000 0000 4000
210: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 1518 0000 0000
220: 0000 0000 107E 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
230: F4B0 BAA0 0002 0000 0001 1000 0000 0000 0000 0000
240: 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000
250: 0000 0000 0000 0000 0000 E8A5

-- SMART_READ_DATA ---------------------------------------------------------
+0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 +9 +A +B +C +D +E +F
000: 10 00 01 2F 00 C8 C8 00 00 00 00 00 00 00 03 27
010: 00 DC D5 7E 0F 00 00 00 00 00 04 32 00 64 64 56
020: 00 00 00 00 00 00 05 33 00 C8 C8 00 00 00 00 00
030: 00 00 07 2E 00 C8 C8 00 00 00 00 00 00 00 09 32
040: 00 64 64 39 00 00 00 00 00 00 0A 32 00 64 FD 00
050: 00 00 00 00 00 00 0B 32 00 64 FD 00 00 00 00 00
060: 00 00 0C 32 00 64 64 51 00 00 00 00 00 00 C0 32
070: 00 C8 C8 3A 00 00 00 00 00 00 C1 32 00 C8 C8 1C
080: 00 00 00 00 00 00 C2 22 00 87 6F 0F 00 00 00 00
090: 00 00 C4 32 00 C8 C8 00 00 00 00 00 00 00 C5 32
0A0: 00 C8 C8 00 00 00 00 00 00 00 C6 30 00 64 FD 00
0B0: 00 00 00 00 00 00 C7 32 00 C8 C8 00 00 00 00 00
0C0: 00 00 C8 08 00 64 FD 00 00 00 00 00 00 00 00 00
0D0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
0E0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
0F0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
100: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
110: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
120: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
130: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
140: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
150: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
160: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 1C A7 01 7B
170: 03 00 01 00 02 FF 02 5A 01 00 00 00 00 00 00 00
180: 00 00 01 06 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
190: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1A0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1B0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1C0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1D0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1E0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1F0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 0F

-- SMART_READ_THRESHOLD ----------------------------------------------------
+0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 +9 +A +B +C +D +E +F
000: 10 00 01 33 C8 C8 C8 C8 C8 C8 00 00 00 00 03 15
010: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 04 00 00 00 00 00
020: 00 00 00 00 00 00 05 8C 00 00 00 00 00 00 00 00
030: 00 00 07 00 C8 C8 C8 C8 C8 C8 00 00 00 00 09 00
040: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 0A 00 00 00 00 00
050: 00 00 00 00 00 00 0B 00 00 00 00 00 00 00 00 00
060: 00 00 0C 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 C0 00
070: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 C1 00 00 00 00 00
080: 00 00 00 00 00 00 C2 00 00 00 00 00 00 00 00 00
090: 00 00 C4 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 C5 00
0A0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 C6 00 00 00 00 00
0B0: 00 00 00 00 00 00 C7 00 00 00 00 00 00 00 00 00
0C0: 00 00 C8 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
0D0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
0E0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
0F0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
100: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
110: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
120: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
130: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
140: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
150: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
160: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 1C A7 01 7B
170: 03 00 01 00 02 FF 02 5A 01 00 00 00 00 00 00 00
180: 00 00 01 06 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
190: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1A0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1B0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1C0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1D0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1E0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00
1F0: 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 B5

[Renault]

Bovenste: geen afwijkende waarden, geen slechte sectoren gerapporteerd, geen communicatiefouten.
Onderste: idem.
Niets wat je problemen in het andere topic verklaart.

[Scooby Doo]

Dank je Renault, voor het beoordelen . Ik ga in het andere topic verder dan. Groet! Scooby

[Sp33dFr34k]

Ik heb hier een WD 3TB HDD die zowel voor C5 als C6 200/200 aangeeft. Betekent dit binnenkort einde oefening of kan ie nog wel even mee? Ik heb in ieder geval de data al gebackupt.

[Renault]

Zit je dan wel in de goede kolom te kijken? Je moet kijken bij de Raw Values ...

[Indifstublatia]

Simpele vraag, kan dit kwaad ?

[Renault]

Nee.
Na 50.000 uren gebruik en 7.500 inschakelingen heb je één succesvol vervangen sector.
Wat vervelender is, is dat je ooit in de levensduur van de SSD een flink aantal communicatiefouten hebt gehad, die mogelijk hebben geleid tot die ene vervangen sector.

Als je deze SSD verder gebruikt, zou ik de data-SATA-kabel waaraan hij zit vernieuwen en die ook op het moederbord in een andere SATA-aansluiting steken. En actuele backups van je data zijn natuurlijk altijd aan te raden.

[copyer]

Is dit een 'oh sht' gauw een nieuwe regelen?

[Renault]

Nee hoor, gewoon aangesloten laten dan gaat C5 na enige tijd naar nul (hij kan ze nu nog niet succesvol uitlezen). Hou in de gaten of 05 en C6 niet oplopen. Dat is ook niet erg, zolang het niet door blijft gaan.
Je hebt geen communicatiefouten (C7), dus dat is niet de oorzaak.
Blijf wel elke maand een keertje de tabelwaarden monitoren.

En actuele backups van al je belangrijke data zijn natuurlijk altijd aan te raden.

[chim0]

Op m'n systeem SSD (MX100) heb ik C7 Ultra DMA CRC error rate met een waarde van 3, wat duidt op een kabelfout toch? Of in ieder geval een fout in de communicatie tussen de drive en moederbord. Moet ik een ander kabeltje aansluiten?

[ Voor 31% gewijzigd door chim0 op 29-11-2021 06:09 ]

[Renault]

De C7 waarde duidt inderdaad op een communicatiefout tussen moederbord en SSD die ooit is opgetreden.
Als je een desktop hebt zou je de SATA-kabel kunnen vernieuwen en die aan moederbord kant op een andere SATA-poort van dezelfde controller aansluiten, bij een laptop kan dat niet.
De waarde "3" hoeft niet recent te zijn, die is ooit tijdens de levensduur van de SSD ontstaan.

Het advies wat ik je geef is om even niets te doen en periodiek te kijken of de waarde "3" oploopt: zo niet dan is alles in orde, indien wel moet je actie ondernemen.

[chim0]

@Renault Zou idd kunnen. De drive is van iemand anders geweest, dus kan best dat die fouten toen zijn ontstaan. Zag het nu pas. Heb er niet eerder op gelet.

Zal het in de gaten houden en desnoods de kabel vervangen, mocht ik problemen ondervinden.

[jbeijneveld]

Plotseling heb ik een enorm trage laptop... Hij start op normale snelheid op, maar in Windows duurt elk proces extreem lang. Het verkrijgen van deze screenshots en het maken van dit bericht heeft bijvoorbeeld meer dan een uur geduurd. Iemand een idee waar het aan kan liggen?

[Renault]

Ik zie niets wat op een hardwaredefect duidt wat je verschijnselen verklaart (die 11 reallocated sectors vind ik afgezet tegen het aantal gebruiksuren niet alarmerend).

Wat wel zou kunnen is dat je een probleem met het bestandssysteem hebt, daartegen helpt een Schijfcontrole onder Windows.
Ook zou je in je Taakbeheer kunnen kijken wat de processorbelasting is als hij zo traag is en welk proces dan die processorbelasting veroorzaakt.
Sowieso zou je ook eens een sfc /Scannow kunnen doen (zie Google ..) om de integriteit van je Windows bestanden te controleren / corrigeren.
En weet je zeker dat je maar één virusscanner geïnstalleerd hebt?
Zomaar wat hints ...

[David03]

Krijg van windows de message scanning and repairing c drive elke keer bij het opstarten van de pc. Deze drive is 2e hands en zit al boven het TBW. Alleen weet niet echt wat het probleem is.

[Renault]

Bovenstaand zie ik op één waarde na niets vreemds en de schijf heeft nog 48% van zijn levensduur over t.o.v. max TBW. Dat kan ook niet de oorzaak zijn van je problemen.
Er zijn ook geen communicatieproblemen met je SSD.
De enige waarde die mij vreemd lijkt voor dit gebruik is AF. Blijkbaar is heel vaak bij het spanningsloos worden van de SSD het bestandssysteem niet goed afgesloten en daarom krijg je ook elke keer bij het opstarten al die bestandssysteem-herstelacties voor je kiezen.

Bij het afsluiten van de PC behoort het OS aan het opslagmedium door te geven dat de PC gaat afsluiten. Blijkbaar komt dit signaal niet op tijd aan bij de SSD, waardoor het bestandssystem nog open staat als de spanning op de SSD wegvalt.
Windows maakt dat geen biet uit, dus ik vermoed eerder dat een instelling in de BIOS dit veroorzaakt, of een defecte voeding. Je komt daar alleen achter door proeven te doen met bv. tijdelijk even een bewezen goede voeding.

Ik kan niet in jouw portemonnee kijken:
Of je koopt een nieuwe SSD van een goed merk (Crucial, Samsung) en gebruikt deze alleen voor opslag verder.
Voor 60 Euro heb je 500 GB nieuw, voor 85 Euro 1 TB.

[David03]

Als ik een nieuwe SSD koop bijv: Samsung 870 Qvo 2TB SSD. Is het dan mogenlijk dat ik dan nog steeds problemen krijg? Of moet ik sowieso kijken of mijn voeding defect is, want bij mijn D drive zie ik niet een AF vermelding? Dat scannen en repairen bij opstarten begon, trouwens sinds ik de pc een nacht op slaap modus had gezet.

[David03]

Als in dat ik nog steeds problemen krijg met mijn nieuwe SSD.

[Renault]

- je drive waarop het OS staat (C:) heeft hier het meeste last van, omdat daar bij een open OS altijd bestanden open staan die eigenlijk netjes moeten worden afgesloten voordat de spanning op de SSD wegvalt. Bij de overige drives is de kans dat op dat moment (veel) bestanden in gebruik zijn veel minder (eerder toeval).
- ik kan je geen garanties geven of een nieuwe SSD correct gaat werken, wel weet ik dat Crucial een van de merken is die vanaf het begin op de SSD een buffercondensator zet om open bestanden op de SSD nog netjes af te kunnen sluiten voordat de spanning wegvalt. Bij Intel heb ik dat niet gelezen.
- wat die slaapstand ermee te maken heeft weet ik wel: dan moeten bij het afsluiten niet alle bestanden worden afgesloten, maar juist de hele geheugeninhoud nog effe van de chips naar de SSD worden gekopieerd voordat aan het afsluiten kan worden begonnen. Blijkbaar valt de spanning weg voordat dat is afgerond.
Tegelijkertijd is dat raar, omdat het OS de goede gang van zaken moet aansturen: er mag geen signaal naar de voeding gaan "zet maar uit", vóórdat die hele operatie is afgerond. Of dat bij jou op OS-niveau of op BIOS-niveau fout gaat weet ik niet. Je zou eens kunnen proberen om niets te veranderen aan de SSD, maar in de BIOS eerst een andere Energy-mode setting ("S3 e.d. ") te proberen.
- de kans dat dit door een defecte voeding wordt veroorzaakt lijkt mij namelijk klein als die voor de rest goed functioneert: het is juist de aansturing van de voeding die niet goed gaat. Maar het kán wel.

[David03]

Dus bijv dit eventueel enablen?

[Renault]

Ja, bijvoorbeeld dat kan je uitproberen.
En zet daarna ook eens voor proef ErP Ready aan. Dat klinkt onlogisch, maar ik zou het uitproberen.

[David03]

Ik had power fault protection en erp ready geenabled, alleen windows zegt nog steeds dat er een error in de drive is (door te error checken in properties) en de AF rawwaarde is ongv hetzelfde als voorheen. Ik heb overigens denk ik nooit last gehad van mijn power supply. Een theorie is misschien mijn stopcontact. Want elke keer als ik daar een stekker erin doe komen daar vonken uit. Maar dat zal het waarschijnlijk niet zijn, want van wat ik er van begreep ligt het probleem voornamelijk bij het uitzetten van de pc.

[chim0]

@David03 Klinkt eerder alsof je Windows corrupt is. Scan eens met een virus/spyware scanner en ccleaner.

[David03]

Ik heb met norton 360 een folder scan over mijn hele C: drive uitgevoerd. Uit die scan kwam niks naar voren. Heb ook nog norton power eraser (wat een soort van agresievere scanner is) uitgevoerd over mijn hele pc. Die vond ook niks.

[chim0]

Oké, nou ja je Windows is duidelijk corrupt geraakt om wat voor reden dan ook. Denk dat een nieuwe installatie het beste is. Had ik laatst ook bij een kennis. Ook constant herstelscherm bij opstarten. Heb toen de schijf aan mijn PC gehangen, alle kostbare data gekopieerd en Windows opnieuw geïnstalleerd.

[ransbal]

Onderstaande schijf maakt(e?) onderdeel uit van een RAID1 config in mijn QNAP TS231P NAS totdat ik een melding kreeg van een degraded RAID1 array. Nu hangt ie even in PC en heeft een zero write en format gehad. Kan deze schijf een enkeltje eeuwige jachtvelden krijgen of kan ik hem weer in mijn QNAP plaatsen?

[ Voor 14% gewijzigd door ransbal op 16-12-2021 12:39 ]