Cheese_man schreef op maandag 22 juni 2015 @ 17:21:
[...]
Beta's hebben altijd wat met alpha's en viceversa. Ik behoor nog geen van beiden. Fysische geografen nemen sociale geografen minder "serieus" en andersom zou dat best ook kunnen zijn. Filosofen kunnen overkomen alsof ze de kennis van de wereld hebben zodat zij mogen debatteren over kennis in zijn algemeenheid. Natuurkunde voelt zich de moeder aller wetenschappen, etc, etc,. Niets menselijks is ons vreemd.
Maar vervolgens zijn de populaire boeken van Krauss en Dawkins voornamelijk geesteswetenschappelijk van aard. Krauss' Universe From Nothing is een filosofische theorie gebaseerd op theoretische natuurkunde, Dawkins' recente werk bevindt zich meer op het vlak van filosofie, theologie en filosofie v/d biologie - het is in ieder geval geen biologie. Hawking en Tyson blijven weliswaar binnen hun vakgebied, maar maken graag ook losse opmerkingen daarbuiten.
Dat disciplines altijd een vriendelijke rivaliteit hebben, is geen probleem. Filosofen kunnen elkaar onderling ook niet uitstaan; continentalen vinden dat analytici te weinig nadenken over de fundamenten en menselijke aspecten, terwijl analytici vinden dat continentalen nog nooit een coherente gedachte hebben gevormd. Dat is geen probleem, en meestal vooral grappig.
Wanneer je er echter voor gaat pleiten dat andere disciplines moeten worden opgeheven, en wanneer je nadrukkelijk politieke macht gaat uitoefenen om bv. subsidies dicht te knijpen (zoals o.a. bij het NWO is gebeurd), dan wordt het toch wel erg nasty. Dan moet je flinke argumenten hebben wil je dat kunnen rechtvaardigen.
Richard Dawkins weet heel goed de grenzen van zijn kennis. Ik heb The God delusion gelezen en ik kan me compleet niet vinden in het opiniestuk waarnaar je linkte. Die meneer heeft het boek niet gelezen, of niet begrepen. Dawkins stelt terecht dat er geen bewijs is voor of tegen een god en dat hij officieel een agnost is.
Dawkins maakt allerlei claims over religies en theologische discussies waarvan later blijkt dat ze incorrect zijn. Prima dat hij aangeeft waarom religie niet nodig is, maar wanneer je claims gaat maken over de inhoud van religies, dan zouden die claims eigenlijk wel gebaseerd moeten zijn op diepgaande kennis.
Daarnaast vind ik niet dat Dawkins zich alleen bezig houdt met feiten. Zijn betoog is voornamelijk filosofisch van aard, in zoverre hij zich afvraagt wat de fundamenten van kennis zijn, wat correcte redenaties zijn, wanneer iets bewezen is, etc. Er zit ontzettend veel filosofie tussen. En ik heb vaak genoeg bij debatten of presentaties Dawkins horen zeggen "I'm not a philosopher, but..." of nog erger "let's not make this into a philosophical debate".
Bij complexe vragen, moet je altijd erg specifiek zijn in de argumentatie en in het lezen van deze
Is religie een remmende invloed op wetenschap
Om terug te komen op de lecture van Tyson....hij stelde dat de meest briljante wetenschappers uit het verleden, die de mogelijkheden hadden bepaalde problemen op te lossen, dit op de grens van hun kunnen niet deden, maar zich beriepen op ID en dus hun god. Bepaalde ontdekkingen hadden eerder plaats kunnen vinden. Dat is wat anders dat "vertragen", maar ik heb er zelf geen probleem mee als "had eerder plaats kunnen vinden", wordt verwisseld met "vertragen" zolang de context duidelijk is.
Ik vind dat een opmerkelijke uitspraak. Ik bestudeer zelf de ontwikkeling van het 'argument from design' in de vroeg-moderne Britse wetenschap, en daarin zie ik juist exact het omgekeerde; Bacon die de wereld beschouwt als een boek geschreven door God, waarin het de taak van de mens is om alle namen van alle dingen te leren kennen. Dit vertaalt hij in een pleidooi voor het ontdekken van alle basiselementen van de werkelijkheid, en het bestuderen van hun interacties. Hij legt daarmee *letterlijk* de basis voor het project van de wetenschap.
Vervolgens komt Boyle, welke iets gematigder is. Hij betoogt bv. dat wetenschappers niet persé rekening hoeven te houden met religie, maar dat het wel een nuttige toevoeging kan zijn. Case in point; Harvey's ontdekking van de bloedsomloop was ingegeven door een redenatie gebaseerd op het design argument. En Kepler's wetten zijn eveneens gebaseerd op een design argument. En Copernicus kwam op het idee voor heliocentrisme vanwege een design argument.
Tevens wordt de Royal Society gevormd met als centrale doel om het bestaan van God te bewijzen d.m.v. studie van de natuur. Het idee was dat, indien men kan aantonen dat de natuur via elegante wetten werkt, dat dan ook bewezen is dat deze wetten alleen door een intelligente schepper hadden kunnen ontstaan.
Newton's wetten werden zo goed ontvangen deels *omdat* ze bewijs leverden voor het bestaan van God. En, politiek heel belangrijk toentertijd: Newton's wetten waren incompleet zonder God om het geheel kloppend te krijgen. Dus niet alleen was de natuur elegant georganiseerd, maar de wetten toonden ook nog eens wiskundig aan dat er een God moest zijn die het geheel draaiend hield.
Halverwege de 18e eeuw waren het per slot van rekening theologen en filosofen (m.n. Dodwell the Younger en David Hume) die de sterkste kritiek hadden op het argument from design, en waren zij het die ervoor zorgden dat Darwin een filosofisch kader had waarin het argument from design overbodig en ontkracht was. Hume is voor Darwin een ontzettend krachtige invloed geweest, en hij citeert Hume meerdere keren in zijn werk.
Maar naast dat het totaal niet strookt met mijn eigen ervaringen, is het ook een *ontzettend* vreemd argument: het had anders kunnen zijn, als het anders was geweest. Van een man van de wetenschap zou je zulke bizarre, onzinnige en betekenisloze uitspraken toch niet verwachten? Hoe kan je nu bewijzen dat het anders had kunnen zijn?
Ook zijn punt dat in een streng religieus regime de wetenschap beperkt wordt in de onderwerpen die ze aansnijdt en dus niet optimaal floreert, vind ik niet gek gesteld. Met de Arabische wereld als voorbeeld. Grootse ontdekkingen tot 1100, daarna was er blijkbaar een milieu waarin de wetenschap niet meer zo floreerde als daarvoor. En dat dreigt weer te gebeuren voor de VS door bezuinigingen en beleid welke door politici wordt bepaald op basis van de belangen van grote bedrijven en de onderbuikgevoelens van de grote massa.
Zoals je al zegt: "onderbuikgevoelens van de grote massa". Dat heeft weinig te maken met religie, maar meer met het te veel luisteren naar de onderbuik. Er zijn genoeg atheïsten die GMO-onderzoek willen tegenhouden.
Juist het vaticaan heeft er in Europa voor gezorgd dat de macht bij de geletterde mensen is gebleven. Is dat ethisch? Vast niet. Maar het christendom heeft veel gedaan om mensen te onderwijzen. Ik denk juist dat het christendom van essentieel belang was voor de ontwikkeling van wetenschap, omdat het het *enige* argument was voor het 'verspillen' van geld aan onderzoek en onderwijs. Het zal het volk (of de leiders) ook niet altijd duidelijk zijn geweest waarom ze geld moesten geven voor de oprichting van een universiteit, wanneer ze veel liever een graanveld ervan hadden gekocht.
Is filosofie een zinvol academisch vakgebied.
Hoe dit te beantwoorden. Dat kan jij het beste proberen denk ik. Jij studeert het (volgens je profiel) en je hebt er duidelijk passie voor gezien je opmerkingen. Inhoudelijk kan ik zelf niet bedenken welke argumenten voor die stelling zijn. Vooral in de context van ontdekkingen doen in het heelal en het leven. Wat zijn voor jou de inhoudelijke argumenten dat filosofie een zinvolle academisch vakgebied is?
Hier op de universiteit (Radboud) is de filosofiefaculteit eigenhandig verantwoordelijk voor zo'n beetje alle discussieavonden en actualiteitenprogramma's van de universiteit.
Zelf doe ik geen onderzoek in de filosofie, ik ben alleen nog maar bezig met wetenschapsgeschiedenis, maar er wordt bijzonder veel zinnig onderzoek gedaan. Veel daarvan gebeurt ook in samenwerking met wetenschappers, bv. voor de ontwikkeling van de neurowetenschappen.
Het gekke is dat het argument vaak is "ik heb geen kennis van de vooruitgangen in de filosofie, dus zijn ze er niet en dus is filosofie onnodig." Datzelfde argument maakt de groenteboer om de hoek ook over wiskunde, de LHC en het ISS.
Je kan pas een zinvolle mening erover hebben, wanneer je diepgaande kennis hebt van het filosofisch onderzoek, én kennis van academisch beleid. Je moet juiste afwegingen kunnen maken tussen valorisatie en fundamenteel onderzoek, tussen het behouden van kostbare kennis en het bevorderen van nieuwe inzichten, etc.
Waarom zouden ze dat niet mogen zeggen? Uiteindelijk heeft niet ieder mens apart de wijsheid in pacht. Er zijn individuen die expert zijn in hun vakgebied. Waarom zouden mensen tijdens discussies niet een autoriteit mogen aanhalen?
Als het daadwerkelijk de autoriteit is in het vakgebied van de claim, is er niks mis mee. Als ik bv. Hawking citeer over zwarte gaten of Tyson over de samenstelling van sterrenstelsels. Maar als iemand Hawking aanhaalt over filosofie of Tyson over geschiedenis, dan lijkt mij dat onzinnig. Dan zou ik net zo goed de paus kunnen aanhalen over zwarte gaten of Harry Mulisch over de samenstelling van sterrenstelsels; beide zijn net zo goed mensen die hun intelligentie bewezen hebben en veel weten van hun onderwerp, maar beide hebben geen enkele autoriteit om uitspraken te maken over astronomie.