Rekcor schreef op woensdag 13 mei 2015 @ 10:39:
Eén uitgangspunt is, dat we van de bijbel niet mogen/moeten verwachten dat hij geschreven is op de manier waarop wij, Westerse 21ste eeuwse (post)moderne mensen dit zouden doen. Het is daarnaast erg belangrijk om voor ogen te houden de bedoeling van de bijbelschrijvers. Was het hun bedoeling om aan geschiedschrijving te doen? Dit maakt het uitleggen van teksten lastig (vandaar dat theologen er ook al zolang mee bezig zijn). Ik heb deze link al eerder gegeven, maar
http://wapenveldonline.nl...hepping-en-historiciteit/ is m.i. een mooi voorbeeld van hoe een orthodoxe 21ste eeuwse theoloog omgaat met de (vermeende) spanningen in de bijbel.
Mijn probleem met theologische uiteenzettingen als deze is dat men naar theologie in isolatie kijkt, met hier en daar een verwijzing naar een karikatuur van de verlichting of evolutiedenken. Neem de realisatie dat de aarde heel erg oud is. Dat was al lang en breed bekend voor Darwin zijn boek schreef, toch wordt die realisatie aand "Darwin c.s." toegeschreven.
Het feit dat hij uiteindelijk stelt dat de datering onbelangrijk is en dat onze "Verlichtingsvragen" niet de juiste zijn van een bijbeltekst is imo een beetje een zwaktebod. Hij houdt namelijk onkritisch overeind dát de aarde geschapen is, analyseert dan de tekst. Zijn stuk doorlezend is de vaststelling dát de aarde geschapen is op een heel zwak argument gebaseerd.
Nogmaals: Genesis 1 is geen alternatieve natuurkundige theorie en staat dus niet op hetzelfde niveau als evolutionisme en creationisme. Daarmee is niet gezegd dat Genesis 1 niets ‘natuurkundigs’ te vertellen heeft. Een bescheiden oordeel is hier gepast. Wat ik meen te weten, is dat Genesis 1 in eerste instantie op zichzelf moet worden gelezen, als een lofprijzende en polemische verkondiging ten aanzien van het geschapen-zijn van onszelf en deze wereld. Dat gebeurt in een voorhanden taal en in toentertijd beschikbare literaire vormen die niet allereerst bedoeld zijn als een beschrijving van ‘hoe het allemaal ging’.
Dit alles neemt niet weg dat Genesis 1 wel in relatie staat tot de wereld erbuiten. Het is niet mijn inzet om het bijbelse spreken over God de Schepper op te sluiten in een binnenliteraire werkelijkheid. God is niet alleen Schepper op papier. Om het anders te zeggen: wanneer de schrijver van Genesis 1, geïnspireerd door Gods Geest, zijn geloof en vertrouwen in God als fundament van zijn bestaan en van de wereld op papier zette als een openbaring van God, kwam dat geloof wel ergens vandaan. Het lijkt mij dat een minimale vooronderstelling van Genesis 1 is dat er een Schepper is, dat Hij scheppend en onderhoudend betrokken is bij de wereld en dat de wereld en wij mensen niet zijn zoals wij zijn bedoeld. Ook pleegt Genesis 1 impliciete waarheidsclaims ten aanzien van de relatie van Schepper en schepping. Het is bijvoorbeeld bekend dat Genesis 1, in tegenstelling tot literair verwante mythische teksten uit het oude oosten, een scheiding aanbrengt tussen Schepper en schepping. De schepping is niet goddelijk.
Het hele kaartenhuis lijkt te rusten op de claim dat: "dat geloof ergens vandaan kwam". Gezien geloof een human universal is, maar de invulling daarvan zeer divers, denk ik dus dat zijn hele redenatie daar in het water valt.
Het ontstaan van geloven zegt óf niets over hun waarheid (dat is de lezing die ik aan zou hangen), óf ze zijn allemaal waar (het komt tenslotte ergens vandaan), en dan is er geen enkel goed argument om de bijbel te prefereren boven bijv. de Popol Vuh of de Koran.
Wat hij daar doet kunnen we in dit topic doen voor alle tegenstrijdigheden, maar daar gaat heel veel tijd inzitten. (Wat bijv. Openbaringen betreft: de consensus is dat we die getallen symbolisch moeten zien, d.w.z. 144.000 is 12x12x1000, wat allemaal symbolen zijn voor de 'volheid'. Dus 144.000 is geen letterlijk aantal, maar geeft aan: alle gelovigen.).
Maar die consensus is niet absoluut. Bijvoorbeeld Jehova's getuigen (maar ook anderen) stellen dat het letterlijk opgevat moet worden.
Het ging mij bij dit voorbeeld echter niet om de vraag of dit een letterlijk getal is, want ik ben bekend met de consensus. Maar hóe je weet dat het geen letterlijk getal is, en het huwelijk tussen man en vrouw juist wel letterlijk is.
Je antwoord hierop (en wat ook in de link over schepping voorgestaan wordt) is dat je bekend moet zijn met de symboliek die leefde ten tijde van het opschrijven van de bijbel. We moeten, zoals we dat in de antropologie noemen, een
emic perspectief innemen. Dat kan ons in staat stellen feitelijke van symbolische stukken te onderscheiden.
offtopic:
Grappig genoeg een heel post-moderne positie.
Dat standpunt echter ook problematisch voor je conclusies. Betekenissen, symbolen, worden dan gezien als sociaal en historisch geconstrueerd. De enigen die de betekenis van culturele symbolen dan écht kunnen doorgronden zijn mensen die opgegroeid zijn in de cultuur die die symbolen voortbrengt. (De school van Clifford Geertz in de Antropologie). Dat betekent dat dit soort theologie nooit volledig effectief kán zijn.
De oplossing is dan om zoveel mogelijk verschillende getuigenissen te vergelijken en die weer met de fysieke werkelijkheid. Daarmee krijg je in ieder geval inzicht in waar symboliek stopt en werkelijkheid begint, maar ook in hoe invloedrijk symbolen waar informanten je op wijzen zijn. In de antropologie is dat natuurlijk wat makkelijker dan bij de bijbel. Maar mbt. de bijbel kom je dan uit op mijn eigen stokpaard: Archeologie.
De bijbel in isolatie exegeseren (is dat een woord?) is in zo'n relativistisch paradigma namelijk levensgevaarlijk. Tenslotte is het gevaar van een verkeerde symbolische interpretatie levensgroot, omdat niemand die nu leeft opgroeide in de samenleving waarin de bijbelschrijvers opgroeiden. Daarom dat het in geschiedkundige en archeologische praktijk standaard is dat je een diversiteit van zo onafhankelijk mogelijke bronnen moet bekijken om tot een goede reconstructie van de werkelijkheid te komen. Oftewel: streven naar intersubjectiviteit.
Ik vraag me echter af of jullie echt serieus willen onderzoeken of de bijbel niet wat is, of dat jullie voor als doel hebben om 'ons christenen' een hak te zetten / de discussie te winnen / etc. In het laatste geval gaat deze discussie nergens toe leiden.
offtopic:
Als het slechts ging om mensen een hak te zetten dan zou mijn taalgebruik en de inhoud van mijn post heel anders zijn. Wel wil ik de bijbel niet in isolatie bekijken, om bovenstaande redenen.
God is niet van zonde vrij? Dat is me nog nooit verteld.
Zijn praktijken in het OT zijn verre van "benevolent".
In het NT stelt Jezus bij een steniging "wie van zonde vrij is werpe de eerste steen". Mij is door een Afrikaanse christen vertelt dat dat geïnterpreteerd wordt als dat hij dat zelf dus niet is. (En dus God ook niet).
Echter, dat heb ik altijd te klakkeloos aangenomen, maar die passage blijkt nu, na wat onderzoek misschien een
vervalsing.
Dus moet ik op mijn woorden terugkomen en stellen dat als dat een vervalsing is, God/Jezus in het Nieuwe Testament misschien wel van zonde vrij was.
La majestueuse égalité des lois, qui interdit au riche comme au pauvre de coucher sous les ponts, de mendier dans les rues et de voler du pain. - Anatole France