Weer een week voorbij, dus tijd voor weer een veel te lange post over partij-ideologen. Vandaag krijgen we er zelfs twee voor de prijs van 1, want zowel PvdA als GL hebben nog een losse ideoloog.
Zoals altijd: ik pak de meest interessante stukken eruit, lees het hele verhaal want het is een cadeaulink en je hoeft je heus niet te schamen dat je De Groene leest. Als je vrouw het ziet, kun je gewoon zeggen dat je de link van een vriend hebt gekregen en je benieuwd was.
https://www.groene.nl/art...erk?token=1L6bvM7pLX0OZ23
Annemarie Nierop is PvdA, Noortje Thijssen is GL.
Wat zijn de nieuwe elementen in jullie gezamenlijke verhaal?
Nierop: ‘We overdenken de rol van overheid, burger en markt van vooraf aan. Dat was direct een mooie aanleiding om een punt te zetten achter de neoliberale periode en onze deelname aan het kabinet-Rutte II. Om te bedenken wie we écht zijn.
Niet alleen de PvdA ging in de jaren ’10 door een neoliberale fase. GroenLinks zette haar handtekening onder het omstreden Lenteakkoord van 2012, inclusief bezuinigingen op de gezondheidszorg, versoepeling van het ontslagrecht en een versnelde verhoging van de AOW-leeftijd.
Nierop: ‘Je verloochent op zo’n moment je idealen. Als partij raak je jezelf helemaal kwijt. Laat ik het zo zeggen: dat kun je niet te vaak doen.
[...]het beginselprogramma schetst een Nederland van diepe scheidslijnen, vastgelopen sociale mobiliteit en ecologische uitputting.
Thijssen: ‘Het is een uitgebreide maatschappijanalyse waarin we aangeven dat er in de decennia na de Tweede Wereldoorlog meer grip was op het functioneren van de economie. Op hoe Nederlanders met elkaar samenleven. Het solidaire land dat wij voor ogen hebben, is dus wel degelijk mogelijk. [...] Maar vervolgens is dit naoorlogse model losgelaten en moest alles een vrije markt worden. Winstmaximalisatie werd het hoogste goed. De rode loper ging uit voor het bedrijfsleven. Met de problemen die dat denken heeft veroorzaakt, worstelen we veertig jaar later nog steeds.’
Komen alle publieke voorzieningen dan weer in overheidshanden? Gaan jullie bijvoorbeeld elke kinderopvang terugkopen van de private-equityfirma’s?
Nierop: ‘Nou, de publieke sector is best wel groot. We hebben nog niet helemaal uitgedacht waar de precieze grens ligt. Ik ben anti-dogmatisch. Misschien komt dat juist door mijn jarenzeventigopvoeding. Dus of het vuilnis nou per se door een publieke dienst moet worden opgehaald, dat weet ik niet. Maar zorg en onderwijs mag je niet aan de private sector overlaten.’
[hiervoor ging het over verzet tegen autocraten]
Toch is links in de Tweede Kamer kleiner dan ooit. Waar gaat het mis?
Thijssen: ‘Mensen zijn onzeker over hun bestaan. Ze ervaren geen grip meer op hun leven. Dat komt niet door links, maar het heeft wel te maken met de blamage van de Derde Weg, toen het marktdenken werd omarmd.’
Is zo’n sociaal-economische verklaring niet te makkelijk? Vergeleken met de door jou geprezen jaren zestig gaat het met de koopkracht fantastisch.
Thijssen: ‘Sommige mensen hebben veel plezier van de toegenomen welvaart. [...] Zelfs wie het nu wel redt, is bang om in de toekomst tot het kamp van de verliezers te behoren. Die onzekerheid, dat leidt tot onvrede.’
Nierop: ‘Het probleem is niet alleen materieel. Mensen ervaren weinig zeggenschap over wat er om hen heen in de wereld gebeurt, van klimaatopwarming tot technologische veranderingen als AI. Het is heel moeilijk zulke ontwikkelingen bij te sturen. Dat leidt tot een gevoel van machteloosheid.’
Wat is het groen-sociaal-democratische antwoord op deze machteloosheid?
Thijssen: ‘Door de neoliberale golf die over ons heen is gedenderd, zijn mensen zichzelf als consument gaan beschouwen. Wij willen dat ze zich weer burgers voelen die onderdeel zijn van een grotere gemeenschap.
Uiteindelijk gaat het in de talkshows en op sociale media toch weer over asielzoekers. Wat is het progressieve verhaal over migratie?
Thijssen: ‘We moeten stoppen met alle immigratie op één hoop te gooien. Voor mensen die op de vlucht zijn, is er plek in Nederland. Wil je iets doen aan die aantallen, dan moet je ook de grondoorzaken wegnemen. [..] Maar veruit de grootste groep buitenlanders komt hier als arbeidsmigrant. Daar moet veel meer sturing op komen. Iedereen heeft het beeld van Nederland als kennisland. Ja, dat klopt. Maar een groot deel van onze economie drijft op lage lonen en flexibele contracten. Dat is onhoudbaar.’
Nederland is een klein land dat steeds meer omringd wordt door machtige despoten: in het oosten Poetin, in het westen Trump. GroenLinks heeft wortels in de pacifistische beweging. Maakt dat het lastig om tot een gezamenlijk defensiestandpunt te komen?
Thijssen schudt haar hoofd [...] Natuurlijk wil iedereen het liefst vrede en veiligheid via diplomatieke weg. Maar op het moment dat er een agressor als Rusland is, moet Europa weerbaar zijn. Dat zit trouwens niet enkel en alleen in meer geld voor defensie. We moeten inzetten op wat ik “samenredzaamheid” noem. Gaan we individueel preppen, zoals premier Dick Schoof ons een jaar geleden opriep te doen? Of investeren we in solidariteit en ontwikkelen we een soort maatschappelijke weerbaarheid? In landen als Finland zijn ze daar heel ver mee.’
Over de Democraten gesproken, wordt de nieuwe partij net zo’n ‘big tent’, inclusief linkse en rechtse vleugels die elkaar bevechten?
Nierop: ‘De PvdA heeft altijd vleugels gehad. Zolang er een overstijgend familiegevoel heerst, is dat geen probleem. Al hoeft zo’n grote tent als die van de Democraten hier nou ook weer niet.’
Mijn centen: Prima verhaal, niet zo concreet als de SP en CDA, minder zweverig dan D66, en niet zo sem-wappie als de VVD.
Valt op dat de PvdA wel wat concreter en minder zweverig is als de GL, die is duidelijk nog ideologischer, maar dat zal voor niemand een schok zijn.
Ik ben vooral blij dat iig. het wetenschappelijk bureau echt geleerd lijkt te hebben van Rutte 2, al is dat natuurlijk geen garantie voor de toekomst.
En de partij van volgende week?
Niemand! Dit is het einde van de serie alweer. Jammer, ik had oprecht wel een BBB of een Ja21 in het hol van de leeuw willen zien. De VVD had er wel de ballen voor immers. Volt of CU had ik ook best willen zien.
Grootste verrassing voor mij was wel het CDA, ik had eigenlijk nog wel wat spruitjeslucht verwacht daar, maar de ideoloog kwam gewoon met een heel helder en imho redelijk verhaal.
Grootste teleurstelling voor mij was de SP. Het begon mooi met het typische SP geluid, maar het hele "och, Putin valt wel mee", tja, dan ga je toch wel af als een gieter....
[
Voor 0% gewijzigd door
RobinHood op 15-10-2025 23:58
. Reden: quotes ontfucken ]
People as things, that’s where it starts.