Decentralisatie en bezuinigingen: gemeentes in geldnood

[defiant]

De afgelopen jaren hebben zich 3 beleidsontwikkelingen voorgedaan op het gebied van decentralisatie van beleid naar gemeentes:

Kerntaken die eerst bij de rijksoverheid lagen zijn gedecentraliseerd naar gemeentes, zoals ouderenzorg, jeugdzorg en GGZ. Gemeentes worden verantwoordelijk voor beleid en uitvoering. Het doel was maatwerk, maar er zijn tussen gemeentes tevens grote verschillen waardoor het niveau van voorzieningen kan gaan afhangen waar je woont.

Budgettair gezien hebben gemeentes zelf weinig middelen om dit te bekostigen, dus is de centrale overheid nog steeds verantwoordelijk voor de bekostiging van decentrale voorzieningen. Dit schept bestuurlijk en democratisch een tegenstelling:

• De budgetverantwoordelijke rijksoverheid hoeft zich niet meer te verantwoorden voor de uitvoering.
• De gemeentes functioneren onder democratisch gekozen bestuur, maar kunnen alleen sturen op de uitvoering.

Naast decentralisatie is er ook bezuinigd op de budgetten, deze bezuinigingen worden vaak verkocht als uitvoering neutraal omdat men verwacht dat door decentralisatie en z.g.n. efficiënter werken er ook minder kosten gemaakt worden.

Het probleem is dat door bovenstaande situatie sommige gemeentes hun decentrale taken niet meer dreigen te kunnen vervullen of moeten bezuinigingen op publieke functies elders. Dit aangezien ze de tekorten zelf moeten bijpassen uit de eigen begroting omdat de financiering vanuit de rijksoverheid tekort schiet.

Zie o.a:
Gemeenten in geldnood door jeugd- en ouderenzorg, Stadskanaal wil de boel niet langer 'kapot bezuinigen'

5 jaar geleden was het de financieel gezondste gemeente van Groningen, maar de miljoenen zijn verdwenen. Stadskanaal staat op de rand van de financiële afgrond door tekorten bij jeugd- en ouderenzorg. De gemeente weigert nog verder te bezuinigen.

Stadskanaal bezuinigde de afgelopen jaren 20 miljoen euro. En voor komend jaar moet er weer 7 miljoen worden weggesneden om de begroting sluitend te krijgen. Voor de gemeenteraad is de maat vol. "Als we nog meer moeten bezuinigen gaan ook het theater, de zwembaden en de meeste bibliotheken eraan. Dat willen we niet", zegt Hamster.

Ook andere gemeenten zitten in de problemen doordat er te weinig geld is voor de sociale taken. Op initiatief van de gemeenteraad Zoetermeer is het actiecomité Raden in Verzet opgericht. Bij dat comité hebben bijna alle gemeenten zich inmiddels aangesloten.

Marijke van der Meer is fractievoorzitter van de lokale partij Zo! Zoetermeer: "We hebben een motie opgesteld voor de ledenvergadering van de VNG. Wij vinden dat de VNG bij het Rijk aan de bel moet trekken. Zo kan het namelijk niet langer. Als we structureel niet meer geld krijgen, gaan we taken die het Rijk naar ons toeschuift, niet meer uitvoeren. Die motie is met 99,37 procent van de stemmen aangenomen."

Provincies luiden noodklok: geldnood gemeenten is ‘stille ramp’

De provincies maken zich grote zorgen over de financiële situatie bij de gemeenten, en voelen zich niet gehoord door het kabinet. Daarom komen ze volgende week met een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer ‘om de noodklok te luiden’, zo zegt Sander de Rouwe, gedeputeerde van de provincie Fryslân. Dat de provincies die ongebruikelijke stap zetten, geeft volgens hem aan hoe nijpend de situatie is.

De gemeenten zitten volgens de provincies in geldnood door alle nieuwe taken in het sociale domein, zoals de jeugdzorg. Tien van de achttien Friese gemeenten kampen met een structureel tekort. Maar het speelt niet alleen in Friesland, zegt De Rouwe (CDA, financiën en economie).

Vorig jaar hebben gemeentes al gedreigd een gedeelte van de taken terug te geven:
Gemeenten: zorgtaken terug naar Rijk of extra geld

Gemeenten zeggen de extra kosten voor de toenemende vraag naar jeugdhulp en psychische hulp niet meer zelf op te kunnen vangen. Zij willen de gedecentraliseerde zorgtaken teruggeven aan het Rijk, als het kabinet niet bereid is hen in de kosten tegemoet te komen. Dat schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) woensdag in een open brief in het AD.

Het probleem is eerder voor specifiek jeugdzorg en GGZ al aangekaart hier:
GGZ/Jeugdzorg problemen ivm decentralisatie en bezuinigingen
In dat topic wordt duidelijk dat het niveau en toegankelijkheid van de voorzieningen vaak al schrijnend is.

De belangrijkste oorzaken van dit probleem zijn imho:

• De politieke verantwoordelijkheid voor budget ligt bij rijksoverheid de uitvoering bij de gemeentes.
• Decentralisatie komt vaak neer op complete uitbesteding met kostendruk als grootste factor (zie ook het jeugdzorg/ggz topic), waardoor het beloofde maatwerk kwalitatief onder druk komt te staan.

Met de verkiezingen in aantocht komt bovenstaande situatie waarschijnlijk niet onder de aandacht, terwijl het probleem wel degelijk bij de rijksoverheid en dus de regering ligt. Juist doordat gemeentes lokaal moeten bezuinigen ontkomt de regering aan verantwoordelijkheid voor het eigen beleid.

Ik denk dat het systeem beter werkt als de rijksoverheid de instellingen weer onder eigen beheer komt zowel qua financiering als qua uitvoering, zonder uitbesteding van kerntaken maar met behoud van decentrale karakter. Dus terug naar de rijksoverheid die kerntaken zelf uitvoert en financiert. Zorgmaatwerk dat de gemeentes kunnen leveren, valt imho prima onder de WMO.

[Virtuozzo]

Ik mis een punt bij belangrijkste oorzaken van het probleem: ideologie.

Je wijst met recht en rede op drukpunten, breuklijnen, spanningsvelden en besluitvorming. Dat gezegd, hier ligt een resultaat van een ideologisch perspectief op ordeningsvraagstukken. Wat is een overheid, wat zijn de taken daarvan, waar horen die te liggen, wat is onze overtuiging van ideële ordening en hoe komen we tot een proces om dat werkelijkheid te maken.

Ik ben het volledig er mee eens dat de Rijksoverheid hier gecorrigeerd moet worden voor ontwikkeling van de aanwezige processen, én dat hier een centraal takenpakket ligt.

Maar, dit is een proces van herordening middels afwentelen van zowel verantwoordelijkheid als aansprakelijkheid gestoeld op geloofsgedrag. Je zal dat niet met argumenten aan kunnen stippen voor correctie, emotie is en blijft de enige ingang voor effectief narratief daarbij.

De grootste driver in dit alles is partijpolitiek op nationaal niveau wat zich bedient van ideologisch fundament. In het verleden is er teveel gestruikeld over verhitte kwesties, het recent opflakkeren van aandacht heeft het denken nog eens herbevestigd. Politieke partijen van de machtspolitieke school willen dit soort onderwerpen gewoon niet op nationaal niveau. Het is electoraal te riskant, het is een te grote drempel als potentieel van kwesties voor gewenst nationaal beleid.

[ Voor 21% gewijzigd door Virtuozzo op 28-10-2020 23:58 ]

[defiant]

Vandaag weer een bericht in dit dossier in het nieuws:
Eigen Huis: gemeenten wentelen stijging zorgkosten af op huizenbezitters

De gemeenten zeggen tegen VEH dat ze niet anders kunnen. Volgens hen stijgen de kosten voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning en de jeugdzorg elk jaar met 7 procent. Gemeenten zeggen daardoor gedwongen te worden om hun inkomsten te vergroten via de ozb.

Het is een bekend recept voor het misplaatsen van belastingverantwoordelijkheid van overheidsdiensten:

1. Decentraliseer generieke overheidsdienstverlening (jeugdzorg/thuiszorg/sociale werkvoorzieningen/etc) onder het mom van beter dienstverlening door lokale overheden.
2. Onder het mom van decentralisatie als efficiency, bezuinig tevens op de financiering van deze voorzieningen. Boek deze bezuinigingen tevens direct al in, terwijl resultaten van decentralisatie worden afgewacht.
3. Gemeentes krijgen hierdoor te maken met nieuwe verantwoordelijkheden voor overheidsdiensten en tevens bezuinigingen.
4. Gemeentes als budget verantwoordelijken worden nu verantwoordelijk voor de aard en kwaliteit van dienstverleningen en moeten gaten in de budgettering oplossen binnen de eigen begroting.
5. Gemeentes hebben beperkte mogelijkheden tot belastingheffing en zijn hierdoor genoodzaakt belasting via OZB of afval te heffen.
6. Deze vorm van belastingheffing mobiliseert burgers en belangengroepen, waardoor belastingheffing ter discussie komt te staan.

De centrale overheid /regering ontwijkt op deze manier niet alleen de verantwoordelijkheid voor financiering van deze overheidstaken, het heeft hiermee ook een middel in handen waarmee men verdeel en heers kan spelen over decentrale overheden.

Het voorzieningenniveau van voorzieningen die eigenlijk centraal gefinancierd moeten worden, worden nu afhankelijk van financiering op lokaal niveau. Hierdoor creëer je ongelijkheid qua voorzieningen niveau per gemeente voor dienstverlening die lokale onafhankelijk is.

Dit is een fundamenteel issue van beleid en budget verantwoordelijkheid, die zouden moeten samengaan, de politieke entiteit die over budget, beleid en verantwoordelijkheid gaat moet ook de uitvoering organiseren.

[Virtuozzo]

Nu ja, daar kiest de conformistische burger toch zelf voor? Misschien wat scherp, maar goed, enorme segmenten van sociale geografie bankieren op politieke marketing - het verhaal - zonder na te denken over beleidsfundamenten. Zodra de effecten zich aandienen zit men in de val, kwestie van sociale psychologie.

Gemeenten zitten er mee. En nu begint zich een van de oude adviezen van de Teldersstichting een weg te banen: vaar niet onder vlag van nationaal niveau op lokaal niveau.

[defiant]

Virtuozzo schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 01:18:
Gemeenten zitten er mee. En nu begint zich een van de oude adviezen van de Teldersstichting een weg te banen: vaar niet onder vlag van nationaal niveau op lokaal niveau.

Het is geen oplossing voor het probleem van de burger, maar gemeentes kunnen alsnog kiezen om het spel niet mee te spelen, zie o.a:
Gemeenten: zorgtaken terug naar Rijk of extra geld

Gemeenten zeggen de extra kosten voor de toenemende vraag naar jeugdhulp en psychische hulp niet meer zelf op te kunnen vangen. Zij willen de gedecentraliseerde zorgtaken teruggeven aan het Rijk, als het kabinet niet bereid is hen in de kosten tegemoet te komen. Dat schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) woensdag in een open brief in het AD.

Zeker gezien de toenemende afstand tussen lokaal en Den Haag qua politieke binding (steeds meer lokale partijen), zou men het beter zijn om tot het inzicht te komen dat er niets te winnen valt binnen het huidige stelsel. Zeker ook vanwege het sociaalgeografische verschillen tussen gemeentes.

Het alternatief, meer belastingen lokaal, is een valkuil juist vanwege de regionale verschillen. Een GGZ patiënt in Bloemendaal krijgt dan een betere behandeling qua budget dan Rotterdam.

[Virtuozzo]

Maar daar wringt de schoen. Gemeenten worden in toenemende mate bestuurd door politici die van lokale vlag zijn, maar van nationaal netwerk. Zowel direct als indirect.

Er ligt dus een politieke netwerkfunctie die voorkomt dat gemeenten die conclusies trekken.

Degenen die lokaal wel onder nationale vlag varen zullen, duale focus, schadelast scheppen voor die nationale vlag - vanuit associatie.


Ik denk echt dat je overschat in welke mate lokaal beleid en bestuur politiek ongebonden zijn.

[defiant]

Virtuozzo schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 01:34:
Gemeenten worden in toenemende mate bestuurd door politici die van lokale vlag zijn, maar van nationaal netwerk. Zowel direct als indirect.

Die ontwikkeling was mij niet bekend, dat compliceert de zaak behoorlijk inderdaad.

[Virtuozzo]

defiant schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 01:37:
[...]

Die ontwikkeling was mij niet bekend, dat compliceert de zaak behoorlijk inderdaad.

Als ik het goed heb is er een jaar of twee, drie (?) geleden in het NL Politiek topic van toen een behoorlijk stevige discussie geweest (n.a.v. een VNG rapport) in de trant van “ja maar die wethouder is CDA wtf”. Het was toen al een enorme trend, een die zich enkel is gaan verbreden.

Zowel direct, lokale initiatiefjes onder nieuwe vlag, als indirect, selectie van zetbaas met nieuwe vlag vanuit landelijke - veelal zakelijk - netwerk.

Wel een caveat, er zijn regionale uitspattingen en uitzonderingen. Noord-Oosten lijkt vooralsnog minder last te hebben. Brabant, Limburg, Utrecht, Rotterdam, extreme varianten de andere kant op.

[Virtuozzo]

Leuke verkenning, lokale politiek als element: https://www.groene.nl/artikel/baantjes-in-de-polder

[Grotbewoner]

Mijn gemeente verhoogt de OZB met 10% dit jaar om de begroting sluitend te krijgen. Kan helaas niet precies vinden wat nu zulke grote verliezen heeft opgeleverd in mijn gemeente.

[Indoubt]

Grotbewoner schreef op zondag 28 februari 2021 @ 17:11:
Mijn gemeente verhoogt de OZB met 10% dit jaar om de begroting sluitend te krijgen. Kan helaas niet precies vinden wat nu zulke grote verliezen heeft opgeleverd in mijn gemeente.

Als ik me niet vergis wordt het hier zelfs 11,5% ten opzichte van vorig jaar. Wat dat betreft gaat het hard.

Ik snap de problemen van de gemeente wel, er zijn taken naar de gemeente toe geschoven door de rijksoverheid zonder dat de rijksoverheid daar voldoende budget bij levert. De belasting die en gemeente kan heffen is beperkt ten opzichte van de rijksoverheid. Bovendien is de rijksoverheid niet minder belasting gaan heffen.

Eigenlijk een verkapte belastingverhoging door de rijksoverheid dus die door de gemeente maar moet worden geïnd.

(NB: ik heb geen probleem met belasting betalen an sich, ik ben tenslotte ook blij met de politie, brandweer, straatverlichting scholen etc etc. maar waarom zo veel en waarom worden de lasten niet beter verdeeld)

[defiant]

NRC heeft een inventarisatie gemaakt van alle gemeentes die in geldnood zitten of dreigen te komen.
Het geld van de gemeenten raakt op, en dat gaat iedereen merken

• 118 van de 355 gemeenten hebben geen sluitende begroting voor 2021 kunnen maken. Vrijwel alle andere gemeenten hebben moeten bezuinigen of de lasten moeten verhogen om tot 2024 sluitende begrotingen te maken.
• 12 gemeenten staan onder curatele van de provincie. Maar dat cijfer verhult volgens provinciale en gemeentelijke politici de problemen van veel lokale overheden.
• Provincies waarschuwen dat gemeenten extra kosten moeten maken vanwege de coronacrisis. Ook voor nieuw beleid zoals het klimaatakkoord hebben gemeenten geld nodig.

Het zijn, zo zag NRC, de uiterlijke symptomen van een sluimerende financiële crisis op lokaal niveau. In vrijwel alle gemeenten zijn, ongeacht de politieke samenstelling van de colleges, de tekorten inmiddels zo hoog opgelopen dat de lucht uit begrotingen is verdwenen. Subsidies voor welzijns-, culturele en sportinstellingen zijn verdwenen, er is gekort op armoedebeleid, wijkgelden en essentiële taken als onderhoud en dienstverlening. En voelbaar voor veel inwoners: de lasten zijn tegelijkertijd omhooggegaan.

Bijna zonder uitzondering wordt in de brieven gerept over „taakstellingen” en „ombuigingen”, eufemismen voor bezuinigingen. Zo lopen in Haarlem de bezuinigingen op tot 4 miljoen in 2024, in Heerlen is „net als voorgaande jaren met een stofkam door de begroting gegaan” en wordt dit jaar 8 miljoen bezuinigd en de komende vier jaar 20 miljoen euro. In Eemnes is de netto schuldquote (verhouding schuld en inkomsten) zo hoog dat de provincie Utrecht die als „risicovol” bestempelt. Den Haag heeft alle reserves ingezet en kan „toekomstige tegenvallers” niet meer compenseren.

De oorzaak van de structurele tekorten ligt in 2015, toen gemeenten verantwoordelijk werden voor onder meer de jeugdzorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Juist daar zijn grote tekorten ontstaan, jaarlijks 1,7 miljard euro volgens een recent onderzoek in opdracht van het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), omdat er tegelijkertijd door de rijksoverheid werd bezuinigd op het zorgbudget van gemeenten.

Hij stelt voor, net als sommige anderen, de begroting voor het sociaal domein gelijk te schakelen met die van het ministerie van VWS, die jaarlijks een beetje groeit. „Dan is het realistisch.” Anders moeten gemeenten zelf meer belastingen kunnen heffen, waardoor hun inkomsten stijgen, zegt Reneman: „Het is van tweeën een: het Rijk komt met meer geld in het Gemeentefonds of de gemeente haalt meer uit de bevolking. Ik prefereer het eerste. Het tweede kost tijd, er wordt al dertig jaar discussie over gevoerd.”

De Friese gedeputeerde De Rouwe ziet onderwijl dat de financiële problemen tot spanning leiden in colleges en gemeenteraden. „De wethouder moet uitleggen dat de belastingen omhooggaan, maar de voorzieningen worden teruggeschroefd. Wie wil dan nog wethouder worden? Wie wil elke keer de boodschap geven: we moeten het zwembad sluiten, we krijgen de bibliotheek niet rond?” Hetzelfde voorspelt wethouder Derk Reneman: „Gemeenten worden spookorganisaties. Het wordt beheren en saneren. Geen enkele politieke partij kan teruggaan naar de kiezer met de boodschap: dit kan ik voor je doen.”

In kort zijn dit dus de gevolgen van het verplaatsen van uitvoerende taken van het rijk naar gemeentes, terwijl er ook nog eens op is bezuinigd. Op deze manier kan het kabinet dus de lasten van bezuinigingen afwentelen op lokale overheden, die vervolgens moeten snijden in hun taken en voorzieningenpakket of eigen belastingen moeten verhogen.

Aangezien het verkiezingstijd is, elections have consequences:

Wat staat er in de verkiezingsprogramma’s?

De meeste partijen hebben iets in hun verkiezingsprogramma staan over gemeentelijke financiën en taken.

Zo wil het CDA betere afspraken tussen Rijk en gemeenten, en extra investeringen: „Bij nieuwe taken hoort altijd een nieuw budget.” D66 signaleert ook dat de gemeente steeds meer taken heeft gekregen. Aan die „groeiende verantwoordelijkheid” moet de lokale democratie recht doen.

Denk constateert dat gemeenten „met enige regelmaat” de noodklok luiden over tekorten en pleit er voor dat ze meer mogelijkheden moeten krijgen om te variëren met de ozb. GroenLinks vindt dat de financiële bijdrage van het Rijk aan gemeenten moet worden verhoogd en ze meer mogelijkheden moeten krijgen zelf belastingen te heffen, bijvoorbeeld op leegstaande panden.

De PvdA vindt dat de bezuinigingen op het Gemeentefonds (waaruit het Rijk gemeenten betaalt) moeten worden gestopt. De Partij voor de Dieren vindt dat verdere decentralisatie alleen zou mogen als de taak er zich voor leent, en de lokale overheden „voldoende” (financieel) zijn toegerust. Verder zouden gemeenten niet steeds geconfronteerd moeten worden met nieuwe tussentijdse bezuinigingen.

De SP wil dat gemeenten veel meer geld krijgen om zelf beleid en keuzes te maken, in het bijzonder in regio’s waar de voorzieningen al onder druk staan. De VVD ziet dat gemeenten (en ook provincies) behoefte hebben aan meerjarige financiële zekerheid. Bij het toedelen van nieuwe taken moet er aandacht zijn voor de financiële dekking.

[defiant]

De Groene Amsterdammer is in deze kwestie gedoken:
Hoe Den Haag uit Nederland verdween

Moet je een overheid zien om haar te kunnen vertrouwen? Uit eigen onderzoek blijkt: de Nederlandse overheid sluipt stilletjes de dorpen uit. En daar waar voorzieningen verdwijnen, groeit onbehagen. De kloof tussen stad en platteland verdiept zich.

De zichtbare overheid verdwijnt uit Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van De Groene Amsterdammer en Follow the Money. Een gezamenlijke turf-actie van beide redacties – op basis van papieren en digitale archieven, stapels rapporten, opgevraagde cijfers bij overheidsinstanties en cbs-statistieken – laat zien dat overheidsvoorzieningen sinds de jaren tachtig afnemen. Zo sloten er in de afgelopen 25 jaar 1410 basisscholen, liepen de afstanden tot ziekenhuizen op en halveerde het aantal rechtbanken. Het aantal bibliotheeklocaties kromp in de afgelopen tien jaar met 28 procent.

‘Een van de grote vraagstukken voor de toekomst is regionale solidariteit’, zegt Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (scp). ‘De spanning tussen stad en regio neemt toe. Zeker aan de randen van Nederland zie je problemen zich opstapelen. Het is een pijnlijk sluitstuk van de decentralisatiegolf dat de meest kwetsbare mensen die als eerste bij voorzieningen zouden moeten uitkomen die vaak als laatste vinden. Over die ontstane verschillen in toegang en kwaliteit van voorzieningen zou een debat gevoerd moeten worden: wat is de ondergrens?’

Polman wijst naar de jaren tachtig als oorzaak voor de verdwijnende overheid in zijn provincie. ‘Sindsdien zijn we gaan geloven dat efficiency, het concentreren van grootschalige voorzieningen, goedkoper is. Dat viel samen met gesimplificeerde verdelingsmodellen vanuit Den Haag waarbij stedelijk denken leidend was: dan kijk je alleen nog maar naar inwonersaantallen, maar vergeet je dat bezuinigingen ook effect hebben op gemeenschapszin en ontplooiingskansen.’

Hij wijst op het boek Een klein land met verre uithoeken, waarin geograaf Floor Milikowski laat zien hoe de Nederlandse overheid vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw bewust kiest voor een ‘don’t back the losers, pick the winners’-strategie: investeer in die gebieden waar het goed gaat en bekommer je minder om de rest. Waar het kabinet-Den Uyl nog inzette op actief spreidingsbeleid stroomt vanaf nu het geld vooral naar stedelijke gebieden die mondiaal concurrerend zijn.

Het verdwijnen van bijna alles uit de provincies, van voorzieningen tot aan sociale klimkansen en werkgelegenheid wordt gezien als een belangrijke factor voor de continuering van populisme/extremisme, wat verkeerd beoordeeld is na Fortuyn:

De reactie op de Fortuyn-revolte was vooral meeleven met de boze burger, dat geluid overnemen en vertolken. Tegelijkertijd werd Nederland nog steeds bestuurd aan de hand van spreadsheets, waarbij de vraag steeds was: waar kan de overheid een stap terug doen?’ zeggen Van den Berg en Kok. Volgens hen zwommen politici zo de ‘Fortuyn-fuik’ in, terwijl ze reageerden op een populistisch antimigratie-sentiment in steden, kwijnden de voorzieningen weg aan de randen van Nederland en misten ze de voedingsbodem voor nieuw onbehagen.

Voor wie oplet ziet hierin gelijkenissen met dynamiek zoals Amerika, waarin rurale gebieden ook werden "afgeschreven". De gevolgen daarvan mogen inmiddels bekend worden geacht.

[mekkieboek]

defiant schreef op vrijdag 15 oktober 2021 @ 22:31:
De Groene Amsterdammer is in deze kwestie gedoken:
Hoe Den Haag uit Nederland verdween
...
Voor wie oplet ziet hierin gelijkenissen met dynamiek zoals Amerika, waarin rurale gebieden ook werden "afgeschreven". De gevolgen daarvan mogen inmiddels bekend worden geacht.

Dat hoorde ik vanmorgen op de radio inderdaad. Ik vraag me daarbij af, hoeveel van al die Nederlandse splinterpartijen ontlenen hier hun bestaan aan? En welk deel van de pvv/fvd is hieraan te wijten? En ten koste van welke traditionele partijen is dat geweest? De auteur (of een van de?) meldde vanmorgen ook zoiets.

Overigens vraag ik me af of dit niet een veel breder item is, al die verlaten dorpen in Duitsland en Frankrijk, alleen nog huizen en boerderijen, geen bakker, geen huisarts, alles moet met de auto (of met die van de buren). Gewone mensen problemen. Ook daar populisme.

[Virtuozzo]

defiant schreef op vrijdag 15 oktober 2021 @ 22:31:

Het verdwijnen van bijna alles uit de provincies, van voorzieningen tot aan sociale klimkansen en werkgelegenheid wordt gezien als een belangrijke factor voor de continuering van populisme/extremisme, wat verkeerd beoordeeld is na Fortuyn:

Hier slaat men toch een plank mis, al begrijp ik waarom, het is tegenwoordig steeds moeilijker om inzage te krijgen via een WoB & andere wegen van een gepolitiseerde overheid met gulzige - en autoritaire - politieke bestuurscultuur.

Er is bewust gekozen voor koppelingen met specifieke denk tanks.
Er is bewust gekozen voor het formuleren van beleid op basis van specifieke white papers en draaiboeken.

[...]


Voor wie oplet ziet hierin gelijkenissen met dynamiek zoals Amerika, waarin rurale gebieden ook werden "afgeschreven". De gevolgen daarvan mogen inmiddels bekend worden geacht.

En dat is de clou. Immers, de koppelingen van denk tanks en draaiboeken, die liggen in de VS.
Want het is zo fantastisch daar.


Onder de motorkap zit voor de politieke component een fixatie op het in de stoel blijven, koste wat kost, in het licht van wegen tot afname politieke participatie door burgers én (gevormde) afname van bewustzijn burgerschap. Daarachter zit een grotere agenda die inmiddels wel gekend zou mogen zijn na de vele onderzoeken & rapportages: de rol van externe consultatie als machtsdynamiek, voorzien van neofeodalisme en corporatisme als leidend ideologische fundamenten. Want dat heeft in de menselijke geschiedenis altijd zo’n goede resultaten gegeven.

Bij de burger zit de bias inmiddels net zo diep als blinde vlekken van geloofsgedrag.


Pur sang heeft een WRR gewoon net zo gelijk als een sociologenpanel bij een SCP: Nederland beweegt zich naar een model van samenleving op basis van autoritarisme.

[Virtuozzo]

mekkieboek schreef op zaterdag 16 oktober 2021 @ 11:47:
[...]

Dat hoorde ik vanmorgen op de radio inderdaad. Ik vraag me daarbij af, hoeveel van al die Nederlandse splinterpartijen ontlenen hier hun bestaan aan? En welk deel van de pvv/fvd is hieraan te wijten? En ten koste van welke traditionele partijen is dat geweest? De auteur (of een van de?) meldde vanmorgen ook zoiets.

Er is in het Nederlandse momenteel slechts één politieke “afsplitsing” die niet herleidbaar is tot én in dienst van die pijnlijke overlap tussen de machtsdynamiek van externe consultatie en de machtspolitieke actoren in de politiek zelf.

Dat is Omtzigt. Die politieke actor is herleidbaar tot bovenstaande, echter niet in dienst van. Al is het nog steeds een flinke vraag of het als politieke actor relevant gaat kunnen zijn - maar dat is een heel onderwerp an sich.

Buiten dat is alles een hefboom. Follow the Money. Check the contact list. Check the network. En kijk naar het “partij”gedrag. Ongeacht (zelf)bewustzijn van hefbomen & gekeerde actoren zit de crux hem in de effecten. Met name de termijn- en gedragseffecten, niet enkel de politieke handelingen achter de politieke marketing.


Let wel: er zijn ook nieuwe politieke initiatieven die niet verward moeten worden met hefbomen, geen daarvan behoort tot de machtspolitieke school, geen daarvan vloeit voort uit machtspolitieke organisaties. Bijvoorbeeld een Volt of PvdD.


De vraag van impact op electorale geografie, die is uiterst relevant. Baten liggen uniform bij één organisatie binnen wat we de machtspolitieke verbinding noemen. Al de rest, plus het bestel zelf, betaalt de prijs.

Let wel: belangrijke segmenten van schadelast en gecompromitteerde functionaliteit / positie zijn niet louter toe te schrijven aan de aanwezigheid van hefbomen.
Hoe hard misschien ook om op te merken, de Derde Weg is een zeer grote factor geweest, effecten daarvan spelen ook tegenwoordig nog een rol buiten machtspolitieke verbinding (kaders van organisatie, overtuiging, kennisframes e.d.).
Een volgende grote factor zit hem in de bredere verschuivingen in dominante maatschappelijke narratieven: individualisme, meritocratie, gulzigheid, consumptief gedrag e.d.
Dan is er ook nog een andere factor van invloed, een die weliswaar samenkomt met de gegroeide rol van machtspolitiek en dominante narratieven, die echter best genoemd mag worden: het internet.

Onder de streep is het dus meer complex, maar de uitkomst is uniform ten gunste van machtspolitieke verbinding - die in het meer onzelfstandig worden de baten dus bij externe consultatie & gelieerd selectief belang legt.


Hoe zou het uitzien zonder hefbomen? Tja, dat is best een oefening om eens te doen voor een OpiniePanel et alii. Hoe zou Nederland stemmen wanneer er geen PVV, FvD, JA21 en zo meer waren. Het is een fundamenteel andere keuzedynamiek bij een fundamenteel andere machtsdynamiek.

Doen we de oefening dan ook nog met variabelen zoals open publiek debat of functionele verwerking informatie bij publiek debat, tja, ik durf te stellen dat er in ieder geval minder op mening gebankierd zou worden, en dat sadopopulisme niet het de facto gereedschap was van machtspolitieke verbinding.

[mekkieboek]

Virtuozzo schreef op zaterdag 16 oktober 2021 @ 12:00:
Er is bewust gekozen voor het formuleren van beleid op basis van specifieke white papers en draaiboeken.

Ik neem aan de je bedoelt: beleid gericht op hoe in te spelen op emotie en gevoel van mensen in de krimpgebieden.

Want dat die krimpgebieden ontstaan lijkt mij eerder volgend op de praktijk. Zoals genoemd werden: wat moet je met een dure buslijn die de hele dag vrijwel leeg heen-en-weer rijdt, een bibliotheek waar bijna niemand komt etc., dito buurtschool. En het sneeuwbal effect, geen scholen in de buurt ⇒ minder potentiele nieuwe gezinnen.

Kan me wel voorstellen dat dat kan leiden dat mensen zich minder verbonden voelen met politiek en vatbaar worden voor luisteren naar de onderbuik. Ondanks dat dat effectief juist niet in hun belang is.

[defiant]

Virtuozzo schreef op zaterdag 16 oktober 2021 @ 12:15:
Hoe hard misschien ook om op te merken, de Derde Weg is een zeer grote factor geweest, effecten daarvan spelen ook tegenwoordig nog een rol buiten machtspolitieke verbinding (kaders van organisatie, overtuiging, kennisframes e.d.).
Een volgende grote factor zit hem in de bredere verschuivingen in dominante maatschappelijke narratieven: individualisme, meritocratie, gulzigheid, consumptief gedrag e.d.
Dan is er ook nog een andere factor van invloed, een die weliswaar samenkomt met de gegroeide rol van machtspolitiek en dominante narratieven, die echter best genoemd mag worden: het internet.

Het probleem is inderdaad dat mensen die op posities zitten qua bestuur, uitvoering of anderszins niet door hebben dat het systeem fundamenteel kapot is en ze dus eigenlijk uitvoerders worden van het uitgestippelde beleid. De lokale wethouders, gekozen om de dorpsbelangen te vertegenwoordiging, zullen geconfronteerd met financiële situatie diezelfde belangen zelf om de zeep helpen door voorzieningen te sluiten.

Het zijn echter de kiezers die wel door hebben dat "alles kapot is" en dus op de partijen stemmen die "het kapot zijn van het systeem" ook benoemen. De reflex tegen populisme/extremisme is er altijd een van het geloof en verdedigen van het (inmiddels kapotte) systeem en zo bestendigd die reflex hetzelfde populisme/extremisme juist.

[defiant]

’80 procent van de gemeenten verwacht begrotingstekort in 2026 en 2027’

Normaliter leveren gemeenten zo goed en zo kwaad als het kan een sluitende begroting in. De VNG heeft ze gevraagd dat dit jaar niet te doen, zodat de schaal van de financiële krapte bij gemeenten zichtbaar zou worden.

Sinds 2015 heeft het Rijk – onder het mom van decentralisatie – allerlei complexe en dure taken overgeheveld naar gemeenten. Vervolgens werd op die overheidstaken ook nog eens bezuinigd, waardoor zo’n beetje alle gemeenten financieel vastlopen.

In de praktijk betekent het geldtekort dat de overheid veel minder goed is geworden in het aanpakken van complexe problemen, zoals de jeugdzorg, maar ook dat publieke voorzieningen als bibliotheken, zwembaden, speeltuinen en theaters moeten worden wegbezuinigd. Gemeenten zijn bovendien huiverig om grote investeringen te doen, aangezien ze niet goed kunnen inschatten of ze de benodigde financiële dekking zullen hebben de komende jaren.

Dat 80% van de gemeentes een begrotingstekort krijgen is natuurlijk een onmiskenbaar teken dat het beleid van qua decentralisatie en financiering mislukt is.

Het is jammer dat dit beleid en de gevolgen zo weinig bekendheid heeft gekregen, ook niet bij verkiezingen. Want is het niet alleen een belangrijk onderdeel van onvrede bij de burgers, het is ook nog eens het gevolg van (imho) bewuste weeffout in het systeem. D.w.z. democratische gekozen gemeentes krijgen taken toegewezen waarover ze zelf zowel geen invloed op zowel het het beleid als de financiering.

Hierdoor krijg je dus situatie dat gemeentes moeten bezuinigingen op niet gerelateerde taken om de nieuwe decentraliseerde taken te bekostigen. Met als resultaat een imho giftig democratische proces, want de centrale overheid kan wijzen naar de gemeentes om te ontkomen aan de verantwoordelijkheid, de gemeentes verwijzen vervolgens terecht naar centrale overheid, maar hebben minder invloed qua stem.