Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 3

[FredvZ]

ThinkPad schreef op maandag 12 mei 2025 @ 16:36:
Stukje eruit snijden voor de kabel daar maar genoegen mee nemen? Zit dan geen enkele trekontlasting in

Deze kastjes kan je eigenlijk goed met een gladde buis gebruiken.

[Juerd]

gast777 schreef op maandag 12 mei 2025 @ 19:08:
Maar wat @uaT noemt, een 1-polige 40A automaat ervoor is een stuk goedkoper. Maar die vind ik niet van ABB, behalve van 2 modules breed. Wel van andere merken, maar wil het toch bij ABB houden (het oog wil ook wat).

Zie bijv. deze. Remautomaat mag volgens mij enkelpolig zijn; het is als het ware een extra hoofdzekering en die zijn ook enkelpolig. Scheiden van alle actieve geleiders kan, net als wanneer er geen remautomaat zou zijn, via de scheiders van de twee voedingsbronnen (hoofdschakelaar en PV-groep).

[ Voor 27% gewijzigd door Juerd op 13-05-2025 01:10 ]

[onetime]

@markduffy kookgroep is fout: Het grote kookplaat aansluiten topic
zonnepanelengroep moet na de hoofdschakelaar
remautomaat noodzakelijk
sluit de accu's ook aan na de hoofdschakelaar, en voor de remautomaat.

edit: !!! je aardlek van de garage kan nooit goed werken, de nul is er niet op aangesloten !!!
ongebruikelijk is het wel, maar als de gebruiker ook geen nul heeft kan het wel.

[ Voor 28% gewijzigd door onetime op 14-05-2025 14:12 ]

[bmwgozer]

markduffy schreef op maandag 12 mei 2025 @ 19:50:
Laten we opnieuw beginnen
Ook mijn vraag ga ik iets anders formuleren.
Heb alles goed bekeken, schema getekend en foto'tje gemaakt.

Ik heb 2 thuisaccu's die ik wil plaatsen.
Accu's hebben ieder 2400W Laad en 2400W ontlaad.

Deze hebben beide een aparte groep nodig om ze op ieder 2400W te kunnen laten draaien.
Ik had het volgende in gedachtte, zou dat een goede oplossing zijn?
In rood erboven: De vrije B16 weg uit de 2e ALS, daarmee blijven er 3 B16's op deze ALS zitten.
Dan op de 3e ALS komt die vrije B16 terug voor de accu waar deze direct op aangesloten wordt.
En op de 4e ALS komt dan de 2e accu op de vrije B16.

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Krachtgroep met 1.5mm kabels, losse klemmen in de kast, meer kleuren dan de regenboog, hoofdschakelaar afgetapt, meerdere geleiders op de schakelaar ingangen, nul vliegt hier en daar gewoon weg.

Zou de brandweer alvast bellen.

[Juerd]

bmwgozer schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 02:03:
[...]


Krachtgroep met 1.5mm kabels,

Volgens mij is dat 2,5 mm², maar als het 1,5 mm² was, was dat ook nog niet meteen reden voor zorg. Er zijn situaties waarbij dat genoeg is voor 16 A. Een krachtgroep zonder nul vind ik wel raar in een woning, en het maakt me nieuwsgierig welk apparaat die groep dient.

losse klemmen in de kast,

Niet netjes en niet volgens de norm, maar ook niet echt gevaarlijk.

meer kleuren dan de regenboog,

Valt wel mee, toch? Ik zie gewoon de normale oude kleuren en nieuwe kleuren. Vervangen puur voor de moderne kleuren is gekkenwerk, dus als de bedrading nog goed is, lekker laten zitten. Ik zou wel groengele krimpkous over de oude grijze aardedraden doen om verwarring met de hedendaagse 3e fasekleur te voorkomen.

hoofdschakelaar afgetapt,

Ook dat lijkt me niet direct gevaarlijk. Hooguit erg irritant bij onderhoud, als er geen hoofdautomaten zijn die je kunt afschakelen.

Het is ook maar de vraag of dit echt fout is als je het interpreteert vanuit de nieuwste NEN 1010. Kunnen scheiden met één enkel toestel (536.2.1.5 NEN 1010:2015) hoeft niet meer (en was met PV sowieso niet echt haalbaar meer) en is vervangen door dat een elektrische installatie moet kunnen worden gescheiden van elke voeding (462.1 NEN 1010:2020), en deze hoofdschakelaar doet dat toch?. Daarvoor wordt wel de bekende definitiekwestie relevant: wat is precies "de installatie"?

meerdere geleiders op de schakelaar ingangen,

Dat mag bij Hager.

Zou de brandweer alvast bellen.

Ik niet. Er zijn wat verbeter- en discussiepunten, maar ervan uitgaande dat de schroeven goed vast zitten, lijkt het me niet brandonveilig.

[Juerd]

onetime schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 01:14:

edit: !!! je aardlek van de garage kan nooit goed werken, de nul is er niet op aangesloten !!!

Als de nul niet wordt gebruikt, hoeft die ook niet op de aardlekschakelaar. De totale stroom door de fasen zal in balans moeten zijn (er is immers geen nuldraad voor een retourstroom), en zodra er iets lekt zal de onbalans de aardlekschakelaar doen trippen.

De testknop zit ook tussen verschillende fasepolen (de ene voor de spoel en de andere na de spoel), dus ook die zou 't gewoon moeten doen.

[devriesjande]

Juerd schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 04:37:
[...]

Ook dat lijkt me niet direct gevaarlijk. Hooguit erg irritant bij onderhoud, als er geen hoofdautomaten zijn die je kunt afschakelen.

Het is ook maar de vraag of dit echt fout is als je het interpreteert vanuit de nieuwste NEN 1010. Kunnen scheiden met één enkel toestel (536.2.1.5 NEN 1010:2015) hoeft niet meer (en was met PV sowieso niet echt haalbaar meer) en is vervangen door dat een elektrische installatie moet kunnen worden gescheiden van elke voeding (462.1 NEN 1010:2020), en deze hoofdschakelaar doet dat toch?. Daarvoor wordt wel de bekende definitiekwestie relevant: wat is precies "de installatie"?

Het scheiden met 1 toestel is inderdaad niet meer verplicht. Maar als de hoofdschakelaar en de PV automaat zijn uitgeschakeld dan moet de gehele groepenkast (installatie) spanningsvrij zijn.
Anders mag er door een vakbekwaam persoon niet eens worden gewerkt in deze kast.
Ik kan geen enkele reden bedenken waarom de PV automaat niet achter de HS zit.
Bij de installatie van de benodigde remautomaat moet dit sowieso worden aangepast.

[ Voor 3% gewijzigd door devriesjande op 13-05-2025 08:46 ]

[MrBas]

markduffy schreef op maandag 12 mei 2025 @ 19:50:
Laten we opnieuw beginnen
Ook mijn vraag ga ik iets anders formuleren.
Heb alles goed bekeken, schema getekend en foto'tje gemaakt.

Ik heb 2 thuisaccu's die ik wil plaatsen.
Accu's hebben ieder 2400W Laad en 2400W ontlaad.

Deze hebben beide een aparte groep nodig om ze op ieder 2400W te kunnen laten draaien.
Ik had het volgende in gedachtte, zou dat een goede oplossing zijn?
In rood erboven: De vrije B16 weg uit de 2e ALS, daarmee blijven er 3 B16's op deze ALS zitten.
Dan op de 3e ALS komt die vrije B16 terug voor de accu waar deze direct op aangesloten wordt.
En op de 4e ALS komt dan de 2e accu op de vrije B16.

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Wat ik niet zou doen is de thuisaccus achter een algemene aardlekschakelaar plaatsen. Dit zodat als er een probleem is met de thuisaccu niet gelijk een deel van de woning spanningsloos is. Ik zou deze achter een eigen aardlekautomaat plaatsen. Bij geen ruimte adviseer ik toch een extra kastje te plaatsen hiervoor waar er mogelijk ruimte voor is.

Tevens als ik het goed zie een B25A aardlekautomaat aangesloten met 2,5mm2??? Dit is wachten tot het fout gaat.

[ Voor 21% gewijzigd door MrBas op 13-05-2025 08:13 . Reden: Verkeerd geintrepreteerd ]

[MrBas]

Juerd schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 04:37:
[...]


Volgens mij is dat 2,5 mm², maar als het 1,5 mm² was, was dat ook nog niet meteen reden voor zorg. Er zijn situaties waarbij dat genoeg is voor 16 A. Een krachtgroep zonder nul vind ik wel raar in een woning, en het maakt me nieuwsgierig welk apparaat die groep dient.

Een kolomboor of iets in die richting kan natturlijk gewoon aangesloten zijn op 3 fase zonder N.

[uaT]

@gast777 bij Amazon hebben ze de ABB ‎S201-B40

[Andrehj]

@markduffy Aanvullend op bovenstaande:
Die hele kast licht vol met bouwgruis, ook op de automaten. Dat moet je echt niet willen. Dat gruis komt ook in je automaten en zorgt daar voor slechte contacten, slecht draaiende schroeven, vastlopende bewegende delen etc. Alleen een schone installatie is een goede installatie!
Het is hoog tijd dat je hier met een stofzuiger aan de slag gaat.

@Juerd Een krachtgroep zonder nul zal wel voor een (ouderwetse) draaistroommotor zijn. Voor een grote pomp, draaibank, kolomboor oid.

[markduffy]

Dag Allemaal,
Bedankt voor jullie reacties.

Een 2 jaar terug heeft een lokale electricien (Die helaas niet meer onder ons is door een rotziekte) De meterkast opnieuw ingericht n.a.v. plaatsen aanbouw en later keuken.

Deze beste man stond hier in de regio bekend als "Tisneus" m.a.w. Nauwkeurig dat alles wel correct gebeurd volgens de regels. (Heeft iedere keer ook van alles wat we gingen installeren alle documententatie rondom vermogen gevraagd) Dus ik sta wel versteld van de commentaren en ook dat ie niet de opmerking heeft gemaakt dat de PV niet goed in de meterkast zit (Hij is tussentijds nog een keer geweest toen hij alles voor de keuken ging aansluiten)

n.a.v. jullie commentaren zie ik paar kleine foutjes in de tekening en/of toelichting

De kooklaat staat getekend als 2x B16, dit is wel een fornhuisgroep, misschien heb ik B16 misplaatst, excuus als dat zo is. (Op de foto zie je ook dat dit een mks599 is)

De PV installatie:
Ik ben vergeten nog 1 schakelaar te tekenen, onder de meterkast (het zwarte blok) zit nog een handschakelaar)
Verder door het zonnepaneelbedrijf geinstalleerd. (Inmiddels failliet) Maar deze zit op dit moment alleen op eeneen alamat B25 (PKN6-25) Wat ik begrijp is dit dus nogsteeds incorrect?

Garage:
Er zit een oude schaarbrug op de krachtaansluiting, verder wordt deze nergens voor gebruikt.
Mocht ik in de toekomst daar iets anders mee willen is mij al verteld dat ik nieuwe kabel moet trekken.
Het ontbreken van de Nul is dan ook duidelijk zichtbaar in de meterkastlijst en bij het punt in de garage.


@Andrehj Stofzuiger heb ik voor het dichtdraaien er doorheen gehaald, vond t zelf ook rommelig haha.

[MrBas]

markduffy schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 09:37:
Dag Allemaal,
Bedankt voor jullie reacties.

Een 2 jaar terug heeft een lokale electricien (Die helaas niet meer onder ons is door een rotziekte) De meterkast opnieuw ingericht n.a.v. plaatsen aanbouw en later keuken.

Deze beste man stond hier in de regio bekend als "Tisneus" m.a.w. Nauwkeurig dat alles wel correct gebeurd volgens de regels. (Heeft iedere keer ook van alles wat we gingen installeren alle documententatie rondom vermogen gevraagd) Dus ik sta wel versteld van de commentaren en ook dat ie niet de opmerking heeft gemaakt dat de PV niet goed in de meterkast zit (Hij is tussentijds nog een keer geweest toen hij alles voor de keuken ging aansluiten)

n.a.v. jullie commentaren zie ik paar kleine foutjes in de tekening en/of toelichting

De kooklaat staat getekend als 2x B16, dit is wel een fornhuisgroep, misschien heb ik B16 misplaatst, excuus als dat zo is. (Op de foto zie je ook dat dit een mks599 is)

De PV installatie:
Ik ben vergeten nog 1 schakelaar te tekenen, onder de meterkast (het zwarte blok) zit nog een handschakelaar)
Verder door het zonnepaneelbedrijf geinstalleerd. (Inmiddels failliet) Maar deze zit op dit moment alleen op eeneen alamat B25 (PKN6-25) Wat ik begrijp is dit dus nogsteeds incorrect?

Garage:
Er zit een oude schaarbrug op de krachtaansluiting, verder wordt deze nergens voor gebruikt.
Mocht ik in de toekomst daar iets anders mee willen is mij al verteld dat ik nieuwe kabel moet trekken.
Het ontbreken van de Nul is dan ook duidelijk zichtbaar in de meterkastlijst en bij het punt in de garage.


@Andrehj Stofzuiger heb ik voor het dichtdraaien er doorheen gehaald, vond t zelf ook rommelig haha.

Het gaat erom dat je een fornuisgroep bij een 3 fase aansluiting beter kan aansluiten op een krachtgroep zodat de fases beter verdeeld worden.

Daarnaast begrijp ik wel dat het bedrijf ondertussen failliet is als ze een B25 aardlekautomaat aansluiten met 2,5mm2, dit dient 6mm2 te zijn.

Ontbreken van de nul helemaal geen probleem.

[onetime]

@markduffy

onetime schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 01:14:
@markduffy kookgroep is fout: Het grote kookplaat aansluiten topic
zonnepanelengroep moet na de hoofdschakelaar
remautomaat noodzakelijk
sluit de accu's ook aan na de hoofdschakelaar, en voor de remautomaat.

edit: !!! je aardlek van de garage kan nooit goed werken, de nul is er niet op aangesloten !!!

[Indoubt]

@onetime @devriesjande @Jim423

Dankjewel voor jullie replies.

Ik heb contact opgenomen met de electriciteitsleverancier. Die geeft aan dat er 3 fasen beschikbaar is op dat adres echter, het is 3x 16A hoofdzekering van de netbeheerder.

Dat betekend dat een enigzins redelijke doorstroomboiler niet mogelijk is met deze aansluiting. Ik wil de aansluiting niet verzwaren. In ieder geval niet op dit moment.

Het betekend ook dat ik, meer als dat ik had verwacht, rekening zal moeten houden met selectiviteit. In principe kan er dus geen groep in de stoppenkast groter zijn als 10A.

DIe groepenkast gaat een keer vervangen worden want is nu nog een ouderwetse smeltzekeringen kast maar dat is niet de hoogste prioriteit.

[onetime]

@Indoubt Het vastrecht zou tot 3x 25A hetzelfde zijn, dus alleen "ombouw kosten", toch handiger...

edit: zou alleen de 16A eruit en de 25A erin schroeven moeten zijn...

[ Voor 26% gewijzigd door onetime op 13-05-2025 11:56 ]

[Juerd]

devriesjande schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 07:00:
[...]

Het scheiden met 1 toestel is inderdaad niet meer verplicht. Maar als de hoofdschakelaar en de PV automaat zijn uitgeschakeld dan moet de gehele groepenkast (installatie) spanningsvrij zijn. [...]

Tja, dat komt dus neer op de definitie kwestie van "wat is de installatie precies", en welke draden daar bij horen. Ook met een PV-loze situatie met alleen een hoofdschakelaar is het gewoon toegestaan dat er nog spanning op de draden naar de hoofdschakelaar staat, en volgens mij is er ook nergens een regel die stelt dat die draden zo kort mogelijk moeten zijn. Dat geeft me de indruk dat "de installatie" de bedrading tussen voedingsbron en scheider niet meetelt, en binnen de kast een willekeurig pad mag volgen, ook van de onderkant naar de bovenste dinrail. Dan is er nog de vraag of daar er een aftakking in mag. Wij zeggen hier regelmatig van niet: een onderverdeler moet bijvoorbeeld via een distributiegroep -- maar is dat echt verplicht?

In het VK gebruiken ze grotendeels dezelfde regels als wij (BS 7671 en NEN 1010 zijn allebei implementaties van HD/IEC 60364) en is het volkomen gebruikelijk om meerdere groepenkasten te hebben die zijn afgetakt via grote geïsoleerde kroonstenen ("Henley blocks"). Zij hebben daarbij lang niet altijd een scheider beschikbaar om al die kasten tegelijkertijd spanningsloos te maken. Ik vraag me af of ze daar specifieke uitzonderingen voor hebben, of dat ze een interpretatie van dezelfde regels gebruiken die wij ook hebben.

Ik vind zo'n situatie met de aftakking voor de hoofdschakelaar niet prettig en zou het ook willen aanpassen, maar ik kan de regel die het ondubbelzinnig afkeurt vooralsnog niet vinden.

[Juerd]

uaT schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 08:50:
@gast777 bij Amazon hebben ze de ABB ‎S201-B40

Ik zou liever voor C gaan voor een remautomaat. Met de inschakelpieken van alle verbruikers in een huis bij elkaar is het niet ondenkbaar dat je boven de 120 A uitkomt, de ondergrens waarbij de magnetische beveiliging van een B40 al mag trippen. Daarom zijn hoofdautomaten ook C of selectief. Aangezien de remautomaat niks bijzonders hoeft te doen bij kortsluiting (de omvormer kan waarschijnlijk sowieso geen kortsluitstroom leveren) en alleen tegen overbelasting hoeft te beveiligen, zou ik hier gerust voor een D40 of C40 kiezen. D40's zijn nauwelijks te koop, dus dat wordt dan een C40.

Een C40 tript pas boven de 200 A magnetisch, dus dat geeft heel wat meer ruimte voor inschakelpieken.

(Het zal met een B40 ook in de meeste gevallen wel goed gaan.)

[Steyn_E]

@Juerd

In principe kan dat ook gewoon veilig; zo lang de kabel naar de onderverdeler dik genoeg is om de kortsluitstroom van je hoofdaansluiting veilig te trekken. Dus als je 6mm2 naar een onderverdeler hebt liggen kan je veilig (tot een bepaalde afstand...) de 25A/35A van je hoofdzekering kortsluiten en is een kabelbeveiliging qua (brand)veiligheid niet noodzakelijk. Ik heb zelf echter wel gewoon een krachtgroep in de hoofdkast gezet. Die is ook 25A (dus niet selectief) maar zorgt er wel voor dat alles inclusief de onderverdeler afschakelt wanneer ik de hoofdschakelaar uitzet. Bij zonnepanelen e.d. moet je extra uitkijken want dan moet je mogelijk nog dikkere bekabeling gebruiken (immers kan er dan 25+x ampere lopen waarbij x het maximum van de omvormer is). Net zoals je soms naar 10mm2 of groter moet voor de bekabeling in de groepenkast.

Het is wel zeer ongebruikelijk en ik zou niet weten of er in de NEN nog zaken staan die het verbieden, maar gevaarlijk hoeft het in ieder geval niet te zijn. Grootste gevaar is dat iemand die aan de installatie werkt de hoofdschakelaar afzet en vervolgens zonder spanning te controleren in de onderverdeler bezig gaat. En dat kan alleen veilig als je de hoofdzekeringen verwijderd. Dus tenzij je automaten hebt ipv smeltstoppen zou ik een onderverdeler altijd na de hoofdschakelaar plaatsen.

[Juerd]

MrBas schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 10:16:
[...]

Daarnaast begrijp ik wel dat het bedrijf ondertussen failliet is als ze een B25 aardlekautomaat aansluiten met 2,5mm2, dit dient 6mm2 te zijn.

[...]

Er zijn situaties waarbij 2,5 mm² op 25 A mag worden afgezekerd, zie tabel 52.B.3 die aangeeft dat 3-aderig (waarvan 2 belast) YMvK zonder correctiefactoren bij alle installatiemethoden 25 A of meer mag voeren.

Aan een foto van de groepenkast kun je helemaal niet zien of dit correct is of fout, daarvoor moet je meer weten over het soort en verdere verloop van de kabel.

Weet je trouwens zeker dat het niet 4 mm² is? Dat is inclusief isolatie maar circa 0,4 mm breder en op foto's daarom moeilijk te onderscheiden van 2,5 mm².

6 mm² lijkt me voor 25 A sowieso een wat hoog gekozen minimum.

[ Voor 3% gewijzigd door Juerd op 13-05-2025 12:14 ]

[Indoubt]

onetime schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 11:41:
@Indoubt Het vastrecht zou tot 3x 25A hetzelfde zijn, dus alleen "ombouw kosten", toch handiger...

edit: zou alleen de 16A eruit en de 25A erin schroeven moeten zijn...

In Nederland wel maar dit is 1600 km verderop. Ik zou moeten nakijken hoe het daar is. Dan noch is er regelmatig stroomuitval dus eigenlijk kan het geen kwaad om een boiler te hebben want dan heb je in ieder geval een noodvoorraad water als de pomp het niet meer doet.

Het is zeer remote, ik ben al blij dat er stroom is daar.

Edit: het "etablisement" aka cabin in the woods stond er al voor 1889. Ik weet niet wanneer de stroom is aangelegd maar dat was veel later. Niettemin oude stoppenkast met keramische smeltzekeringen.

[ Voor 14% gewijzigd door Indoubt op 13-05-2025 13:30 ]

[markduffy]

onetime schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 11:37:
@markduffy

[...]

Alright, de zonnepanelen groep zit nu na de 1e hoofdschakelaar, maar voor de 2e hoofdschakelaar.

Ruimte is wel redelijk beperkt en eigenlijk geen ruimte meer in de bestaande meterkast als ik er 1 voor de zonnepanelen en 2 voor de accu's zou moeten plaatsen.
Dat zou betekenen dat ik een 2e meterkastje ernaast zou moeten hangen. Dan kan ik de verdeling wat beter maken.


Ik zal vanavond eens even kijken hoeveel mm2 de bekabeling nu is van de PV.

ps.
Stel dat ik in de toekomst de kabel vervang naar de garage zodat ik daar een krachtgroep met nul heb. wat is er dan nodig om daar een klein groepenkastje neer te zetten 3x 16a?

[ Voor 14% gewijzigd door markduffy op 13-05-2025 15:38 ]

[markduffy]

update over de kabeldikte vanaf zonnepanelen, die is dus goed.
YMvK 3G4 mm² 0,6/1 kV Dca-s2,d2,a3

[ Voor 22% gewijzigd door markduffy op 13-05-2025 18:46 ]

[Juerd]

markduffy schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 13:33:
ps.
Stel dat ik in de toekomst de kabel vervang naar de garage zodat ik daar een krachtgroep met nul heb. wat is er dan nodig om daar een klein groepenkastje neer te zetten 3x 16a?

Onderverdelers zijn gedoe. Er is dan maar een vrijwel verwaarloosbaar klein beetje selectiviteit haalbaar met 25 A hoofdzekeringen.

Als je gewoon een 16 A krachtgroep met nul maakt, kun je daar in de garage enkelfase aftakkingen van maken in een lasdoos. Ze gaan dan wel tegelijk uit bij overstroom op 1 fase, maar ik neem aan dat je niet van plan bent om regelmatig de automaat te laten trippen .

Dus tenzij je per se wilt kunnen schakelen in de garage of het echt niet acceptabel zou zijn als dingen tegelijkertijd uitgaan, zou ik lekker een 5G2,5 YMvK en een normale krachtgroep gebruiken. En anders zou ik zelf nog eerder kiezen voor 3 losse kabels, dan voor een onderverdeler.

[ Voor 5% gewijzigd door Juerd op 14-05-2025 04:49 ]

[Tanuki]

En leg een aantal voldoende dikke buizen erbij, gezien je toch aan het graven of boren bent. Dan heb je voor veranderingen in de toekomst in ieder geval alvast iets voorbereid.
(Buizen kosten niets)

[ Voor 6% gewijzigd door Tanuki op 14-05-2025 07:33 ]

[Steyn_E]

Juerd schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 04:48:
[...]


Onderverdelers zijn gedoe.

Nee, sommigen snappen het niet voldoende om het tot een succesvol einde te brengen. Onderverdelers zijn de normaalste zaak van de wereld en kunnen een hoop koper besparen. Als je schuur 30 meter in de tuin staat is het van de zotten om 4 losse kabels te trekken ipv één 5x6mm2 met een onderverdeler.

Selectiviteit wordt er weer aan de haren bijgesleept terwijl dat geen enkel probleem is (C25 als kabelbeveiliging in de hoofdverdeler, 16A eindgroepen in de onderverdeler) want de kabelbeveiliging is géén verbruiksgroep!

Who cares dat de hoofdstop ook klapt als je de kabel naar de onderverdeler doormidden steekt? Wanneer eem apparaat aangesloten op een eindgroep in de onderverdeler kortsluiting maakt zal gewoon keurig de 16A in de schuur klappen ipv de 25A kabelbeveiliging in de hoofdkast, dát is waar die selectiviteit voor is. Of die 25A selectief tov de hoofdaansluiting is doet er niet toe, want geen eindgroep.

[Juerd]

Steyn_E schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 12:17:
Onderverdelers zijn de normaalste zaak van de wereld en kunnen een hoop koper besparen.

Ik heb nooit het tegendeel beweerd, volgens mij.

Of die 25A selectief tov de hoofdaansluiting is doet er niet toe, want geen eindgroep.

Niet dat 't realistisch haalbaar is, maar de Netcode schrijft voor dat ook delen van je installatie, niet alleen eindgroepen, selectief zijn t.o.v. de zekeringen van de netbeheerder.

[onetime]

@Juerd Dre in "Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 1"

Volgens een netbeheerder niet van belang... zolang andere netgebruikers er geen last van hebben.

edit: selectiviteit; ook @Steyn_E zie link boven...

[ Voor 12% gewijzigd door onetime op 14-05-2025 13:50 ]

[Steyn_E]

Juerd schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 12:58:
[...]


Ik heb nooit het tegendeel beweerd, volgens mij.

Nou ja, een 'hoop gedoe' klinkt alsof je het niet echt ziet zitten, terwijl het juist steeds vaker een normale toepassing gaat worden. Ten eerste vanwege steeds verdere elektrificatie (EV's, warmtepompen etc) en daarnaast vanwege de steeds duurder wordende koperkabels. Nou is een verdeler ook niet gratis maar wel flexibeler. Waar ligt de grens? Zal per situatie verschillen uiteraard, maar de optie om in ieder geval een verdeler te kunnen plaatsen zou ik altijd in het achterhoofd houden wanneer je de moeite neemt om een kabel in te graven. Dan is het zonde als er slechts een 5x2,5 ligt, want dan kun je een onderverdeler met 16A eindgroepen sowieso vergeten.

En tsja, de netcode. Die is nog geschreven in het jaar Blok, toen was het nog zo ongebruikelijk om een extra verdeler in huis te hebben dat daar geen rekening mee gehouden is. Bovendien wíl ik het best 'netjes' doen, als ze het vastrecht van een zwaardere aansluiting gelijktrekken met de 3x25a. Tot die tijd komen ze maar een keer langs om een zekering te wisselen indien noodzakelijk. Stuk goedkoper dan het hogere vastrecht.

Alternatief is de onderverdeler niet achter een beveiliging plaatsen maar de kabel zodanig bemeten dat je je hoofdaansluiting veilig kan kortsluiten. Dan zit je eerste groep pas in de 'onderverdeler' en voldoe je technisch gezien aan de selectiviteitseis. Maar dat zou ik dan weer niemand aanraden, het is juist gebruiksvriendelijker als je een C25 in de hoofdkast hebt om alleen de secundaire kast uit te schakelen, en niet meteen je hoofdschakelaar hoeft af te zetten (en een remautomaat kan evt nodig zijn vanwege PV opwek).

[Steyn_E]

onetime schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 13:29:
@Juerd Dre in "Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 1"

Volgens een netbeheerder niet van belang... zolang andere netgebruikers er geen last van hebben.

edit: selectiviteit; ook @Steyn_E zie link boven...

Die kende ik nog niet, bedankt! Kan ik met een gerust hart de netbeheerder bellen als ik toch de hoofdstop eruit fik

[Spherix]

Ik ben binnenkort toe aan een totaalrenovatie van onze nieuwe woning. Momenteel ben ik wat eerste inventarisaties aan het maken van de benodigdheden van de elektra, alle huidige gaat er uit gezien het nog veel oude kleuren zijn, stalen leidingen, ongeaard, etc.

Idealiter zou ik een zeer uitgebreide kast aanleggen waar ik elke ruimte individueel kan aan/uit schakelen. Als ik dat echter doe met standaard 16A automaten, kom ik (als leek) volgens mij tegen diverse grenzen aan als het gaat om veiligheid en regelgeving.

Het gaat hier in de praktijk dus al makkelijk om ~30+ groepen, alle kamers in het huis eentje (verlichting/wcd's), en dan de diverse grootgebruikers los (wasmachine, droger, airco, warmtepomp, etc. etc.) en meerdere gebouwen op het erf. Voor de kamers binnenshuis gaat dit dus niet om grootverbruik waar die 16A zekering ook maar ooit vol belast wordt. Als ik me niet vergis moet je wel rekenen met het max verbruik, en daar loop ik dan dus tegen zaken aan als max aantal automaten per aardlek, totale stroomvoorziening die niet voldoende zou zijn etc, terwijl ik hier eigenlijk alleen maar uit gemak de boel zou willen opdelen ipv dit ooit vol te belasten.

Denk ik allicht te complex en zijn daar makkelijkere oplossingen voor? Als chef beun kan ik natuurlijk prima meer automaten in de kast gaan prikken, maar ik voldoe graag aan de veiligheidsvoorschriften etc.

[Tanuki]

Spherix schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 15:03:
Ik ben binnenkort toe aan een totaalrenovatie van onze nieuwe woning. Momenteel ben ik wat eerste inventarisaties aan het maken van de benodigdheden van de elektra, alle huidige gaat er uit gezien het nog veel oude kleuren zijn, stalen leidingen, ongeaard, etc.

Idealiter zou ik een zeer uitgebreide kast aanleggen waar ik elke ruimte individueel kan aan/uit schakelen. Als ik dat echter doe met standaard 16A automaten, kom ik (als leek) volgens mij tegen diverse grenzen aan als het gaat om veiligheid en regelgeving.

Het gaat hier in de praktijk dus al makkelijk om ~30+ groepen, alle kamers in het huis eentje (verlichting/wcd's), en dan de diverse grootgebruikers los (wasmachine, droger, airco, warmtepomp, etc. etc.) en meerdere gebouwen op het erf. Voor de kamers binnenshuis gaat dit dus niet om grootverbruik waar die 16A zekering ook maar ooit vol belast wordt. Als ik me niet vergis moet je wel rekenen met het max verbruik, en daar loop ik dan dus tegen zaken aan als max aantal automaten per aardlek, totale stroomvoorziening die niet voldoende zou zijn etc, terwijl ik hier eigenlijk alleen maar uit gemak de boel zou willen opdelen ipv dit ooit vol te belasten.

Denk ik allicht te complex en zijn daar makkelijkere oplossingen voor? Als chef beun kan ik natuurlijk prima meer automaten in de kast gaan prikken, maar ik voldoe graag aan de veiligheidsvoorschriften etc.

Gelijktijdigheid is hier het sleutelwoord. Elke kamer op een eigen groep is een prima idee, maar het gaat natuurlijk nooit zo zijn dat elke kamer ook daadwerkelijk 16A zal trekken. Het gaat om de mogelijkheid dat te kunnen doen.

Je kan ook elke kamer afzekeren op 10A of zelfs 6A. Maar ja, wat schiet je daar mee op? 16A automaten zijn net zo duur, of misschien zelfs goedkoper omdat die en masse geproduceerd worden tov de 10 of 6.

Je voegt wel wat complexiteit toe in je meterkast dan: Je zult de groepen wel achter een aardlekschakelaar willen, of alles uitvoeren met aardlekautomaten. Die zijn natuurlijk wat duurder.

Voor zover ik weet is recentelijk de "maximaal 4 groepen achter 1 ALS"-'regel' uit de NEN1010 vervallen.

Wat wil je verder bereiken met elke slaapkamer bijvoorbeeld apart op een groep hebben? Voor zover ik weet zit de hele 1e verdieping van mijn huis op 1 groep. En de badkamer en de overloop / trap zit dan weer apart bijvoorbeeld. Dat werkt ook gewoon prima. Ik heb geen behoefte aan dat aanpassen.
Als ik een nieuwe woning zou hebben waar ik de elektra nog moet maken dan zou ik het wel doen, beetje buis en draad boeit dan niet.

[uaT]

De automaten zijn er voor bescherming van de bedrading/bekabeling., dus gemiddeld een B16 voor 2,5mm2.
Iedere kamer een aparte groep lijkt een nobel streven maar volstrekt onnodig. Bij het ontwerpen van de groepen moet je kijken naar belasting, zwaardere aansluitingen wel een eigen groep.
Anders ga je van die overbevolkte groepenkasten krijgen zoals van de meeste vaste beantwoorders hier
Ik kwam laatst ergens waar iemand 39 eindgroepen in een rijtjeswoning had weten te persen

[ Voor 11% gewijzigd door uaT op 14-05-2025 15:35 ]

[bmwgozer]

Er wordt gekeken naar de groepbelasting bij het ontwerpen van de groepen in de laagspanningsinstallaties.

De eind groepen moeten dus gelijktijdig belast kunnen worden in normaal gebruik.

Elke kamer een automaat, heftig.

[onetime]

@Spherix @uaT Per etage 2 groepen voor licht en 2 groepen voor gebruikers, op verschillende fases, met de groot verbruikers op hun eigen groep lijkt me een mooi royale opzet voor een gewoon rijtjes huis.
Mijn voorkeur met alamats. Geen remautomaat nodig, PV en accu gewoon met eigen alamat toevoegen en klaar. 3x 18 (54) kast of 2 of 3x 2x 12 (48/72). Gewone groepen bovenin, 3 fase (midden) en PV, accu en HS onder.

[Spherix]

onetime schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 15:50:
@Spherix @uaT Per etage 2 groepen voor licht en 2 groepen voor gebruikers, op verschillende fases, met de groot verbruikers op hun eigen groep lijkt me een mooi royale opzet voor een gewoon rijtjes huis.
Mijn voorkeur met alamats. Geen remautomaat nodig, PV en accu gewoon met eigen alamat toevoegen en klaar. 3x 18 (54) kast of 2 of 3x 2x 12 (48/72). Gewone groepen bovenin, 3 fase (midden) en PV, accu en HS onder.

Gaat hier niet om een doorsnee woning, maar eentje van 5 verdiepingen, permanent bewoond tuinhuis, carport, etc. vandaar. Er is ook veel buitenverlichting, screens, zonnepanelen, you name it. Idealiter scheid ik dus ook de binnen/buiten zaken, en dingen als een poortopener/intercom weer van de tuinverlichting enz enz. (de genoemde zaken zijn er nog niet allemaal, maar wel op de planning, dus ik wil niet te kort komen).

De opdeling is overigens puur voor het gemak: Als ik een lamp wil vervangen en iemand is thuis aan het werken, dan wil ik simpelweg alleen die kamer uit kunnen zetten. Qua installatie misschien overkill, maar het huis wordt casco teruggestript, dus ik heb alle ruimte om extra buizen te trekken en in 't souterrain alle ruimte om een enorme kast aan te leggen. Now or never, toch?

Anders dan regelgeving en kosten zie ik niet in waarom ik het niet zou doen maar ik ben dus niet voldoende bekend met die eisen, vandaar de vraag.

[onetime]

@Spherix Dan hier: https://www.sandervunderi...ch/result/?q=veldverdeler een passende kiezen?

edit: en vergeet de onderverdeler in het tuinhuis niet.

voorbeeld van een veldverdeler:


edit: @Spherix Neem zo een rij van 12 units per etage... wel zelfs de etages zelf verdeeld over de fases.

[ Voor 70% gewijzigd door onetime op 14-05-2025 16:38 ]

[Andrehj]

@Spherix
Ik zou het gewoon doen. Ik heb het hier ook gedaan. Elke kamer heeft zijn eigen groep, alle grootverbruikers ook, en in de keuken ook nog diverse losse groepen (aanrecht rechts, aanrecht links, wcd's kookeiland etc).
In totaal ca 35 groepen. Meterkast ziet er dan zo uit:

In de praktijk werkt dit hartstikke handig en het bevalt dus goed.

[Steyn_E]

Potverdikkie nou krijg ik nog last van een minderwaardigheidscomplex met mijn schamele 72DIN…

[gast777]

uaT schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 08:50:
@gast777 bij Amazon hebben ze de ABB ‎S201-B40

Thanks @Juerd en @uaT voor de tips qua remautomaat. Ik heb deze 1-polige ABB ‎S201-C40 van Amazon besteld en vandaag al ontvangen. De prijs heeft toch de doorslag gegeven tov aardlekautomaten.

Twee stuks besteld, 1 voor elke aardlekschakelaar (op twee verschillende fases). De 2e is niet per se nodig, maar voor de volledigheid en dan kan ik later evt makkelijk de invoedende groep van fase veranderen of voor evt verdere uitbreiding PV en thuisbatterijen.

[aVo0m.]

Andrehj schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 16:25:
@Spherix
Ik zou het gewoon doen. Ik heb het hier ook gedaan. Elke kamer heeft zijn eigen groep, alle grootverbruikers ook, en in de keuken ook nog diverse losse groepen (aanrecht rechts, aanrecht links, wcd's kookeiland etc).
In totaal ca 35 groepen. Meterkast ziet er dan zo uit:
[Afbeelding]
In de praktijk werkt dit hartstikke handig en het bevalt dus goed.

Prachtig, nog nooit gezien zo 😁 👍🏻 tip: mis nog een kastje linksonder 😉

[bmwgozer]

aVo0m. schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 16:39:
[...]


Prachtig, nog nooit gezien zo 😁 👍🏻 tip: mis nog een kastje linksonder 😉

Verzekering: “zijn uw waardevolle items goed beveiligd?”
De waardevolle items: al het schakel materiaal

Nee heel netjes. Groep per kamer is In meeste gevallen wat overkill, maar het is geen technisch probleem verder.

[Spherix]

Andrehj schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 16:25:
@Spherix
Ik zou het gewoon doen. Ik heb het hier ook gedaan. Elke kamer heeft zijn eigen groep, alle grootverbruikers ook, en in de keuken ook nog diverse losse groepen (aanrecht rechts, aanrecht links, wcd's kookeiland etc).
In totaal ca 35 groepen. Meterkast ziet er dan zo uit:
[Afbeelding]
In de praktijk werkt dit hartstikke handig en het bevalt dus goed.

Mooi! Ik kwam hier in het topic al eens zo'n unit tegen: https://www.sandervunderi...tiekast-leeg-44x55cm.html

Ben jij voor jouw setup gegaan vanwege de beschikbare ruimte, of zit daar nog een praktische overweging aan?

[Andrehj]

Spherix schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 16:50:
Mooi! Ik kwam hier in het topic al eens zo'n unit tegen: https://www.sandervunderi...tiekast-leeg-44x55cm.html

Dat lijkt leuk, maar als de netbeheerder de slimme meter zo lekker "handig" veel te hoog midden in de meterkast plaatst, dan kun je daarmee de ruimte niet zo effectief benutten.
Dus maar gekozen voor standaard kasten, met buisinvoerstukken die je ook aan de onderkant kunt gebruiken.

Ben jij voor jouw setup gegaan vanwege de beschikbare ruimte, of zit daar nog een praktische overweging aan?

Ik had de ruimte (gasloos en nieuwbouw) en vond dat ik het maar beter in 1 keer goed kon doen.
Als ik nu morgen besluit om een hybride PV-inverter + noodstroomvoorziening wil hebben dan is daar in de kast links nog plek voor.
En rechtsonder is nog plek voor één of twee laadpalen.

En omdat ik alles zelf deed vallen de extra kosten van al die groepen best mee. Die hooguit duizend euro vind je op zo'n project toch niet terug.

Ook had ik nu de mogelijkheid om alle groepen in de tuin en die van de netwerkapparatuur een eigen alamat te geven.

[ Voor 29% gewijzigd door Andrehj op 14-05-2025 17:04 ]

[Rimco]

Steyn_E schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 16:30:
Potverdikkie nou krijg ik nog last van een minderwaardigheidscomplex met mijn schamele 72DIN…

Jouw post triggerde mij om ook eens te tellen, kom ik op 180 posities uit Helaas nog altijd niet in een staat dat het "show" waardig is, dus dat moet ik later nog maar een keer doen

[Rimco]

Spherix schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 16:50:
[...]


Mooi! Ik kwam hier in het topic al eens zo'n unit tegen: https://www.sandervunderi...tiekast-leeg-44x55cm.html

Ben jij voor jouw setup gegaan vanwege de beschikbare ruimte, of zit daar nog een praktische overweging aan?

Is wel een fijne kast, heb ik hier zowel enkel als dubbel in gebruik. Vergis je echter niet dat hij tov de standaard kasten nogal diep is.

[Steyn_E]

Rimco schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 17:21:
[...]


Is wel een fijne kast, heb ik hier zowel enkel als dubbel in gebruik. Vergis je echter niet dat hij tov de standaard kasten nogal diep is.

Ha, da's toevallig exact de 72DIN Medusa die ik heb opgehangen. Echt een stuk fijner qua inbouwruimte dan een meer standaard model. Handig voor de 6mm2 YMVK-as door de grotere rijafstand dus meer aansluitruimte tussen de automaten. Als je de ruimte hebt is 'ie erg praktisch. Reden dat ik 'm heb gekozen is omdat er geen aparte meterkast aanwezig is maar 'ie in de trapkast hangt. Met de deurtjes ervoor stoot je niet zomaar een groep (met de vriezer...) uit als bijvoorbeeld de bezemsteel ertegenaan valt.

En ik heb een klein beetje gelogen, er hangt daarnaast nog een 24DIN verdelertje op zolder en er komt nog een 54DIN Hager Vega in de garage. Ben benieuwd of die ook bevalt qua installatie, maar de kabel moet nog ingegraven worden dus zo ver ben ik nog niet. Kan ik eindelijk weer een beetje met de 'grote jongens' meedoen

[Juerd]

Steyn_E schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 13:36:
[...]


Nou ja, een 'hoop gedoe' klinkt alsof je het niet echt ziet zitten, terwijl het juist steeds vaker een normale toepassing gaat worden.

Voor de genoemde context: 3 groepjes in een garage (waarbij ik er voor het gemak van uitga dat die niet ver weg is) zou ik het inderdaad te veel gedoe vinden.

vanwege de steeds duurder wordende koperkabels.

Tja, ik stelde 5G2,5 voor, zonder extra installatiautomaten en zonder extra verdeelkast. Ik denk niet dat je met een onderverdeler goedkoper uit kunt zijn dan met een krachtgroep aftakken

Waar ligt de grens? Zal per situatie verschillen uiteraard

Correct!

Als het aanleggen echt veel moeite is, bijvoorbeeld omdat er wat ingegraven moet worden over een wat groter stuk, is het zinnig om alvast verder in de toekomst te kijken. Dan kom je wellicht ook wat eerder op een onderverdeler uit.

Dan is het zonde als er slechts een 5x2,5 ligt, want dan kun je een onderverdeler met 16A eindgroepen sowieso vergeten.

Tsjonge, de overtuiging dat 2,5 mm² niet geschikt zou zijn voor 25 A is wel sterk in dit topic de afgelopen dagen. Ik heb er al eerder wat over geschreven, dus ik hou 't nu kort: juist voor een vrij gemonteerde of ingegraven YMvK(-as) is dat best realistisch. Zie tabel 52.B.3 (of internationaal: B.52.3). De distributiegroep moet dan wel met een automaat (niet smeltzekeringen) beveiligd zijn.

Voor PV heb je waarschijnlijk meer nodig, en als je verwacht veel stroom te trekken (laadpaal) is dat vanwege de verliezen ook wel handig, zeker als de kabel aan de lange kant is.

Een dikkere kabel is fijner, maar als je de 2,5 mm² YMvK al hebt liggen, kan het best aantrekkelijk zijn die hoger af te zekeren, en daarbij is 25 A haalbaar, en 16 A eindgroepen dus ook.

[ Voor 7% gewijzigd door Juerd op 14-05-2025 20:52 ]

[Steyn_E]

Juerd schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 20:02:
[...]

Tsjonge, de overtuiging dat 2,5 mm² niet geschikt zou zijn voor 25 A is wel sterk in dit topic de afgelopen dagen. Ik heb er al eerder wat over geschreven, dus ik hou 't nu kort: juist voor een vrij gemonteerde of ingegraven YMvK(-as) is dat best realistisch. Zie tabel 52.B.3 (of internationaal: B.52.3). De distributiegroep moet dan wel met een automaat (niet smeltzekeringen) beveiligd zijn.

Voor PV heb je waarschijnlijk meer nodig, en als je verwacht veel stroom te trekken (laadpaal) is dat vanwege de verliezen ook wel handig, zeker als de kabel aan de lange kant is.

Een dikkere kabel is fijner, maar als je de 2,5 mm² YMvK al hebt liggen, kan het best aantrekkelijk zijn die hoger af te zekeren, en daarbij is 25 A haalbaar, en 16 A eindgroepen dus ook.

Dat kan soms inderdaad zonder probleem, maar hangt natuurlijk wel af van hoe zo'n kabel geïnstalleerd is (wat dacht je van 10cm onder antracietgrijze terrastegels!) en hoe lang 'ie is. Je moet immers wel de kortsluitstroom kunnen trekken zonder dat de kabel smelt als je aan het uiteinde (in je onderverdeler) per ongeluk sluiting maakt. 39 meter blijkbaar voor 2,5mm2 op een C25 en 78m op een B25 (volgens een tabelletje van Schneider), al zal het spanningsverlies dan wel serieus zijn.

Het voorbeeldschuurtje op 30 meter van de achtergevel zal inclusief een stuk kabel door de kruipruimte tot aan de meterkast en de 2m naar boven aan beide zijden dus mogelijk niet met een C25 beveiligd kunnen worden.

Als je het zelf hebt gedaan of je weet zeker dat die zaken in orde zijn is dat prima, bij twijfel niet doen.

Ik pak trouwens bewust een C-karakteristiek als voorbeeld omdat je in een werkplaatsje met een B nog wel eens problemen kan ondervinden met forse elektromotoren (compressor oid).

[ Voor 5% gewijzigd door Steyn_E op 15-05-2025 13:50 ]

[markduffy]

Van de meterkast naar de garage is ongeveer 25 meter,
De 3 groepjes wil ik eigenlijk om de volgende reden:

Garage heeft nu al eigen 16A automaat, deze springt er nu af en toe uit als ik even niet oplet.
Hier zit nu namelijk ook de airco's van de woning op aangesloten (niet zo handig gedaan door de vorige bewoners, maar die deden toen nauwelijks iets met de garage)
En ik laad mijn hybride auto op in de garage. (Dit gaat goed met airco en autoladen op lage amp.) Maar soms vergeet ik even dat ik aan het sleutelen ben en springt de compressor ook nog aan, dan vind de automaat het niet meer leuk haha.

Groep 1: Airco
Groep 2+3: Tuinkamer (Gaan we volgend jaar mee beginnen)

Tuinkamer start ongeveer nog een keer 15meter verder dan de garage.

[Rene2322]

Voor het beveiligen van een voedingskabel vanuit de meterkast naar een onderverdeler elders heb ik ooit gekozen voor een 300mA C20A aardlekautomaat type A. Ik veronderstel hiermee een bepaalde mate van selectiviteit te hebben toegepast.

Wanneer er specifieke gevallen zijn waarbij bijvoorbeeld het gelijkstroomcomponent boven de 6mA kan komen en daarom een Type B RCD nodig is. Wellicht ook nog vertraagd voor meer selectiviteit (Type BS), dan lijkt het erop dat deze in automaatvorm (RCBO) vrij duur zijn. Ook de keuze is niet ruim.
Als ik in dat geval kies voor een losse RCD en MCB, maakt de volgorde van aansluiten dan nog uit?

Bij mijn eindgroepen worden (op een paar RCBO's na) de MCB's (max. 4) voorafgegaan door een RCD. Gevoelsmatig zou ik de voedingskabel juist eerst voorzien van een MCB tegen overbelasting/kortsluiting en daarna pas met een RCD tegen aardlek.

[uaT]

Die volgorde maakt niet uit, het wordt gedaan zodat je meerdere mcb's op een RCD kan aansluiten, dus dat gewoon aanhouden. Wat is dan het specifieke geval waarvoor je een type B RCD nodig hebt? Tegenwoordig hebben bijna alle nieuwe laadpalen al een DC lekstroombeveiliging ingebouwd.

[Rene2322]

uaT schreef op donderdag 15 mei 2025 @ 16:53:
Die volgorde maakt niet uit, het wordt gedaan zodat je meerdere mcb's op een RCD kan aansluiten, dus dat gewoon aanhouden. Wat is dan het specifieke geval waarvoor je een type B RCD nodig hebt? Tegenwoordig hebben bijna alle nieuwe laadpalen al een DC lekstroombeveiliging ingebouwd.

Voorstudie voor een 3-fasen ESS met Victron Multi RS Solar...

[Juerd]

Steyn_E schreef op donderdag 15 mei 2025 @ 13:47:
[...]


Dat kan soms inderdaad zonder probleem, maar hangt natuurlijk wel af van hoe zo'n kabel geïnstalleerd is (wat dacht je van 10cm onder antracietgrijze terrastegels!)

Daarvan denk ik niet zo veel, eigenlijk, met 10 cm grond of lucht ertussen.

en hoe lang 'ie is.

Klopt, daarom zei ik "waarbij ik er voor het gemak van uitga dat die niet ver weg is".

Je moet immers wel de kortsluitstroom kunnen trekken zonder dat de kabel smelt als je aan het uiteinde (in je onderverdeler) per ongeluk sluiting maakt. 39 meter blijkbaar voor 2,5mm2 op een C25 en 78m op een B25 (volgens een tabelletje van Schneider),

Klopt op zich, maar in de praktijk iets minder, want het wordt nog gesplitst in aftakkingen of eindgroepen. Het is handig om er een denkbeeldig verlengsnoer bij op te tellen van de grootste lengte die je realistisch zult gebruiken.

Dan check je alles naar verhouding. Rekenvoorbeeld met 30 meter 4 mm², dan 10 meter 2,5 mm², en daarachteraan 15 meter 1,5 mm², afgezekerd met C16: 30 / 98 + 10 / 61 + 15 / 37 ≈ 0,88. Dat is kleiner dan 1, dus het kan qua kortsluitvastheid. (De 98, 61, en 37 komen uit de tabel.)

al zal het spanningsverlies dan wel serieus zijn.

Klopt, al reken je voor spanningsverlies met de ontwerpstroom, die doorgaans lager is dan waar het op is afgezekerd. Uitgaande van 16 A blijft het spanningsverlies onder de 5% tot een lengte van ongeveer 45 meter, maar bij 13 A (~80% van 16 A) gaat het bijvoorbeeld tot een lengte van 55 meter goed. Voor schuurtjes e.d. is het helemaal niet raar om wat tegen de bovengrens van de spanningsval te zitten, tenzij je daadwerkelijk veel stroomgebruik verwacht.

Het voorbeeldschuurtje op 30 meter van de achtergevel zal inclusief een stuk kabel door de kruipruimte tot aan de meterkast en de 2m naar boven aan beide zijden dus mogelijk niet met een C25 beveiligd kunnen worden.

Nog een mooie reden om gewoon een 16 A krachtgroep te nemen en die af te takken naar 3× enkelfase

Ook dit is waarom ik onderverdelers gedoe vind. Met 16 A eindgroepen is alles een stuk makkelijker.

[ Voor 4% gewijzigd door Juerd op 15-05-2025 20:49 ]

[jj85]

Juerd schreef op donderdag 15 mei 2025 @ 20:35:
[...]


Nog een mooie reden om gewoon een 16 A krachtgroep te nemen en die af te takken naar 3× enkelfase

Ook dit is waarom ik onderverdelers gedoe vind. Met 16 A eindgroepen is alles een stuk makkelijker.

Even checken of ik het begrijp, toegepast op mijn eigen situatie.
Ik wil graag op 3 fases aansluiten:
L1: Warmtepomp 1
L2: Warmtepomp 2
L3: Warmtepompboiler

Kan ik dan in de meterkast een B16 3P+N krachtgroep plaatsen, en vanuit daar met een 5x2,5mm2 kabel (zo'n 20m) naar zolder? Om vervolgens daar vanuit de boel op te splitsen in 3 werkschakelaars en vervolgens de 3 units.

[Steyn_E]

jj85 schreef op donderdag 15 mei 2025 @ 20:50:
[...]

Even checken of ik het begrijp, toegepast op mijn eigen situatie.
Ik wil graag op 3 fases aansluiten:
L1: Warmtepomp 1
L2: Warmtepomp 2
L3: Warmtepompboiler

Kan ik dan in de meterkast een B16 3P+N krachtgroep plaatsen, en vanuit daar met een 5x2,5mm2 kabel (zo'n 20m) naar zolder? Om vervolgens daar vanuit de boel op te splitsen in 3 werkschakelaars en vervolgens de 3 units.

Dat kan. Maar ik vind het niet netjes, een fout in 1 van de apparaten zorgt voor afschakeling van alle 3. Ik vind dat een fors nadeel, dat misschien niet in alle situaties belangrijk is maar hier juist wel. Typisch voorbeeld waar of extra kabels of een onderverdeler wél de moeite is.

[Juerd]

jj85 schreef op donderdag 15 mei 2025 @ 20:50:
[...]

Even checken of ik het begrijp, toegepast op mijn eigen situatie.
Ik wil graag op 3 fases aansluiten:
L1: Warmtepomp 1
L2: Warmtepomp 2
L3: Warmtepompboiler

Kan ik dan in de meterkast een B16 3P+N krachtgroep plaatsen, en vanuit daar met een 5x2,5mm2 kabel (zo'n 20m) naar zolder? Om vervolgens daar vanuit de boel op te splitsen in 3 werkschakelaars en vervolgens de 3 units.

Klinkt goed. Enige nadeel is dat bij een fout, ze er alledrie uitliggen. Maar omdat je 3 extra scheiders aanbrengt kun je vervolgens de kapotte scheiden en de rest alsnog weer inschakelen.

[FredvZ]

@Steyn_E @Juerd Tja, ze liggen er alledrie uit bij een fout.

Aan de andere kant: als @jj85 één grote (al dan 3-fase) warmtepomp zou gebruiken zou óók het hele huis zonder verwarming zitten bij een fout in de warmtepomp.

[Wuursj]

Spherix schreef op woensdag 14 mei 2025 @ 15:03:
Ik ben binnenkort toe aan een totaalrenovatie van onze nieuwe woning. Momenteel ben ik wat eerste inventarisaties aan het maken van de benodigdheden van de elektra, alle huidige gaat er uit gezien het nog veel oude kleuren zijn, stalen leidingen, ongeaard, etc.

Idealiter zou ik een zeer uitgebreide kast aanleggen waar ik elke ruimte individueel kan aan/uit schakelen. Als ik dat echter doe met standaard 16A automaten, kom ik (als leek) volgens mij tegen diverse grenzen aan als het gaat om veiligheid en regelgeving.

Het gaat hier in de praktijk dus al makkelijk om ~30+ groepen, alle kamers in het huis eentje (verlichting/wcd's), en dan de diverse grootgebruikers los (wasmachine, droger, airco, warmtepomp, etc. etc.) en meerdere gebouwen op het erf. Voor de kamers binnenshuis gaat dit dus niet om grootverbruik waar die 16A zekering ook maar ooit vol belast wordt. Als ik me niet vergis moet je wel rekenen met het max verbruik, en daar loop ik dan dus tegen zaken aan als max aantal automaten per aardlek, totale stroomvoorziening die niet voldoende zou zijn etc, terwijl ik hier eigenlijk alleen maar uit gemak de boel zou willen opdelen ipv dit ooit vol te belasten.

Denk ik allicht te complex en zijn daar makkelijkere oplossingen voor? Als chef beun kan ik natuurlijk prima meer automaten in de kast gaan prikken, maar ik voldoe graag aan de veiligheidsvoorschriften etc.

Hier een tussenvorm gekozen:

• Elke verdieping (niet ruimte) een groep voor WCD + licht
• Licht in traphuis, overlopen, gang en alle rookmelders samen aan een dedicated groep zodat er altijd wel wat licht op een verdieping is, mocht er iets uitklappen.
• Alle vaste verbruikers (wasmachine, WP, WP element, Airco, Quooker, ovens, WP boiler, droger, venitilatie WTW, keuken WCD, koelkast, vriezer) een eigen groep. Ook als ze niet zo heel veel verbruiken.
• Alles wat naar buiten gaat (PV (3x), schuur, buiten groep) achter alamats, rest achter gewone groepen en ALS.
• 3 fase voor kookplaat, schuur en toekomstige auto lader. Had ik achteraf beter ook met alamats kunnen doen maar dit spul had ik nog liggen.

Toen kwam ik alsnog bij 24 groepen uit
Met kleurtjes de ALS en de fase waar ze aan hangen (bruin, zwart en grijs)


Ondanks ook nog wat lege ruimte vind ik de kast nog redelijk beperkt gebleven, al is het contrast met de oude 4 groepen kast wel groot
Veel groepen is wel makkelijk aansluiten. Meer meter buis maar minder verdeelpunten door het huis heen. Met beperkte breedte is de aanvoer van veel buizen de kast in wel wat lastiger. Stabelbare buizenzadels van ABB zijn dan wel fijn en liggen gewoon bij de hornbach. En onderaanvoer is wel handig voor alles wat via de kruipruimte komt.

[ Voor 10% gewijzigd door Wuursj op 16-05-2025 12:07 ]

[Annuk]

Wuursj schreef op vrijdag 16 mei 2025 @ 11:42:
[...]


Hier een tussenvorm gekozen:

[list]
• Licht in traphuis, overlopen, gang en alle rookmelders samen aan een dedicated groep zodat er altijd wel wat licht op een verdieping is, mocht er iets uitklappen.

Hier kwam ik laatst nog een mooie variatie op tegen, die groep namelijk als alamat... Zodat als er ergens wel een aardlek is dit nog blijft werken

[Wuursj]

@Annuk Goed idee.
Ik heb dat opgelost door die groep wel op een andere fase (en dus ook andere ALS en hoofdzekering) zitten als de andere 'licht' groepen om dat te voorkomen. Alle 4 de 'licht' groepen zitten achter een andere ALS.
Daardoor blijft er wel altijd wat licht op een verdieping. Maar een Alamat geeft nog minder kans op uitval van die groep. Eens kijken of ik nog een Alamat heb liggen

[ Voor 96% gewijzigd door Wuursj op 16-05-2025 12:55 ]

[MeTooPV]

Maakt tegenwoordig toch niks meer uit. Iedereen heeft een zaklamp/telefoon op zak.

[Wuursj]

@MeTooPV Mijn 3 kinderen voorlopig nog niet.

[DjoeC]

Wuursj schreef op vrijdag 16 mei 2025 @ 14:03:
@MeTooPV Mijn 3 kinderen voorlopig nog niet.

En ik ouwe peer meestal ook niet, je loopt toch niet constant met zo'n ding rond? Maar wel noodverlichting in de meterkast

[Tanuki]

Wuursj schreef op vrijdag 16 mei 2025 @ 11:42:
[...]

Toen kwam ik alsnog bij 24 groepen uit
Met kleurtjes de ALS en de fase waar ze aan hangen (bruin, zwart en grijs)
[Afbeelding]

Hoe ziet dit er van binnen uit? Hoe voorkom je een flinke draden wirwar? Buis invoer zit aan de bovenkant en wellicht ook aan de onderkant. Je moet dan toch met N en L draad door een complete groepenkast heen om bij de andere te komen? Om daar aan te sluiten op een automaat.

[The_Scarabial]

Laatst postte ik mijn nieuwe groepenkast, welke ik had laten plaatsen, maar was niet helemaal tevreden, er zaten kamrails met 2 polen van alamat naar alamat om de fasen te verbinden en ook de Nul was ook allemaal met 2-polige kamrails. Heb dit vandaag vervangen voor de juiste kamrails welke in 1 keer doorgaan, een 6 polige en overige met 3 polen. Ook de kleuren voor de fasen juist gemaakt (aleen die van de PV nog niet) die komt misschien in de toekomst nog op een andere fase. Ook alvast de 3-fasen alamat voor de laadpaal geplaatst. Ook de aarde verbonden middels het originele doorkoppelstukje van ABB. Ben er wel tevreden mee zo.
Komende week komt Liander om e.e.a. om te bouwen van 1-fase naar 3.


Heb ik ook nog een vraag, kan ik mijn 3-fasen Alamat ook van bovenaf voeden vanuit de HS? De laadpaal kabel komt namelijk vanaf onder.

[ Voor 9% gewijzigd door The_Scarabial op 17-05-2025 21:31 ]

[onetime]

@The_Scarabial Ja dat kan, de aansluitingen zijn 1/2 - 2/1 etc gelabeld.

[DennisDCT]

Vraagje, ik heb naar de garage een 5 aderige draad lopen. YMvK kabel 5x4.

De electra man heeft daar 2 groepen van gemaakt dit bij elkaar zitten. Zie foto’s. Onderste stopcontact is 1 groep en de bovenste 2 is 1 groep. Beide groepen lopen dus wel door die dikke kabel.

Ik heb een airco op de ene groep en een hybride pomp op de andere groep. Nu vraag ik me af, hoeveel watt mag er nou door die kabel totaal lopen? Kan ik deze afzonderlijk tellen? Ik krijg namelijk volgende week batterij van home wizard en mogelijk later nog een batterij. Deze kan dan 1400watt opladen maar ook ontladen. Bij het ontladen zit het risico, omdat de 1400 watt ervan af gehaald wordt. Je zekering zal er dus niet automatisch uitschieten bij een overvraging. Maar als ik alleen een hybride pomp erop heb die max 1600 watt vraagt, kom ik uit?

Op de andere groep (wel zelfde kabel) zit natuurlijk die airco. Stel ik heb die aan met 2000 watt, warmtepomp met 1600 en dan -1400 ontladen batterij. Zit ik dan op de grens van?

Ik hoor graag van jullie 😅

[ Voor 28% gewijzigd door DennisDCT op 18-05-2025 12:15 ]

[devriesjande]

Er kan wel een 5 aderige kabel liggen, maar is deze kabel wel volledig op 3 fasen aangesloten?
Dus op wat voor automaat zit deze kabel aangesloten in je groepenkast?

Edit: Ik begrijp nu pas dat er in de groepenkast twee automaten zitten. En dus twee groepen via dezelfde kabel. Dit is niet toegestaan volgens de NEN 1010. Helemaal eens met de reactie van @onetime

[ Voor 37% gewijzigd door devriesjande op 18-05-2025 15:07 ]

[onetime]

Het grote kookplaat aansluiten topic , misschien helpt dit in het begrip. Heb je een 3fase aansluiting? 3x 25A? Of heb je 1fase? Als je 3fase hebt zou je beter een krachtgroep kunnen plaatsen, en heb je 3x 16A beschikbaar. Als je geen 3fase hebt blijft het bij 2x 16A. Jammer van de Chint en Emat.

Jouw "zorgen" kan je ondervangen door een onderverdeler te plaatsen waar nu je stopcontacten zitten. Dan kan je je accu's netjes apart zekeren, en ook alle bekabeling is dan beveiligd. Voor de volledige zekerheid dan een 4P krachtgroep in je hoofdgroepenkast om ook hoog verbruik op de ene fase en hoge teruglevering op de andere fase met als gevolg daarvan een overbelasting van de nul, te voorkomen.

edit: @DennisDCT
edit: @devriesjande Die 2 automaten, helaas Emat, lijken wel als een kookgroep gekoppeld.

[ Voor 6% gewijzigd door onetime op 18-05-2025 15:23 ]

[DennisDCT]

onetime schreef op zondag 18 mei 2025 @ 13:34:
Het grote kookplaat aansluiten topic , misschien helpt dit in het begrip. Heb je een 3fase aansluiting? 3x 25A? Of heb je 1fase? Als je 3fase hebt zou je beter een krachtgroep kunnen plaatsen, en heb je 3x 16A beschikbaar. Als je geen 3fase hebt blijft het bij 2x 16A. Jammer van de Chint en Emat.

Jouw "zorgen" kan je ondervangen door een onderverdeler te plaatsen waar nu je stopcontacten zitten. Dan kan je je accu's netjes apart zekeren, en ook alle bekabeling is dan beveiligd. Voor de volledige zekerheid dan een 4P krachtgroep in je hoofdgroepenkast om ook hoog verbruik op de ene fase en hoge teruglevering op de andere fase met als gevolg daarvan een overbelasting van de nul, te voorkomen.

edit: @DennisDCT
edit: @devriesjande Die 2 automaten, helaas Emat, lijken wel als een kookgroep gekoppeld.

Ik heb 3 fases maar die 2 groepen zijn gewoon op 1 fase aangesloten. Ik kan dus vragen om er een krachtgroep van te maken. Duidelijk. Dan ga ik dat van de zomer maar even vragen te laten doen. Dankjewel. 🙏

Jammer van emat? Goedkoop merk? 😅

[FredvZ]

DennisDCT schreef op zondag 18 mei 2025 @ 12:12:
Vraagje, ik heb naar de garage een 5 aderige draad lopen. YMvK kabel 5x4.

De electra man heeft daar 2 groepen van gemaakt dit bij elkaar zitten. Zie foto’s. Onderste stopcontact is 1 groep en de bovenste 2 is 1 groep. Beide groepen lopen dus wel door die dikke kabel.

Ik heb een airco op de ene groep en een hybride pomp op de andere groep. Nu vraag ik me af, hoeveel watt mag er nou door die kabel totaal lopen? Kan ik deze afzonderlijk tellen?

Voor zover af te leiden uit je foto's en beschrijving móét je die elk je afzonderlijk tellen.
Het lijkt er sterk op dat je nu 2x een 16A groep hebt, dus zo'n 3680W per groep.

Ik krijg namelijk volgende week batterij van home wizard en mogelijk later nog een batterij. Deze kan dan 1400watt opladen maar ook ontladen. Bij het ontladen zit het risico, omdat de 1400 watt ervan af gehaald wordt. Je zekering zal er dus niet automatisch uitschieten bij een overvraging. Maar als ik alleen een hybride pomp erop heb die max 1600 watt vraagt, kom ik uit?

Als jij op beide groepen je huidige dubbele stopcontact houdt met alleen een verbruiker (warmtepomp/airco) en een accu (leveren en verbruiken) dan is er geen risico. Dan maakt het niet uit of de accu bij de warmtepomp of de airco zit, want:

2000W + 1400W (laden accu) < 3680W
2000W - 1400W (ontladen accu) < 3680W
en
1600W + 1400W (laden accu) < 3680W
1600W - 1400W (ontladen accu) < 3680W

Wil je later nog meer apparaten of accu's aansluiten dan is het raadzaam om een 3 fasen onderverder te plaatsen in de schuur.

[uaT]

Ik denk dat de linkerfoto van @DennisDCTvan de onderverdeler in de garage is, toch?

[DennisDCT]

uaT schreef op zondag 18 mei 2025 @ 18:26:
Ik denk dat de linkerfoto van @DennisDCTvan de onderverdeler in de garage is, toch?

Nee, dat niet. Dit zal zoals geschreven niet volgens de voorschriften zijn gedaan. In de loop der tijd hebben meerdere installateurs aan mijn meterkast lopen sleutelen. De grote schakelaar naast me groepen in de garage is niet aangesloten.

Ik weet voor nu dat ik met 1 of 2 batterijen uit de voeten kan. Maar dat er een betere manier is om het in de toekomst te organiseren. Dankjewel 🙏

[uaT]

Misschien wel handig om te checken of -en achter welke aardlekschakelaar(s) die groepen zitten

[onetime]

@DennisDCT Kijk even in de topic start, en zoek naar "merken groepenkasten". Het is niet omdat het goedkoop is, maar omdat het "minder" is. En sla dat stukje over meterkast branden niet over...

[MrBas]

devriesjande schreef op zondag 18 mei 2025 @ 13:02:
Er kan wel een 5 aderige kabel liggen, maar is deze kabel wel volledig op 3 fasen aangesloten?
Dus op wat voor automaat zit deze kabel aangesloten in je groepenkast?

Edit: Ik begrijp nu pas dat er in de groepenkast twee automaten zitten. En dus twee groepen via dezelfde kabel. Dit is niet toegestaan volgens de NEN 1010. Helemaal eens met de reactie van @onetime

Niet geheel waar wat je zegt, als de 5 aderige kabel is voorbeveiligd met een kookgroep is dit zeker wel toegestaan, als er immers kortsluiting ontstaat dient de ene schakelwip de andere ook mee te nemen, waardoor de kabel spanningsloos is. Dit laatste is dan wel de grote voorwaarde of dit wel of niet is toegestaan.

Hoe moet je anders bijvoorbeeld een kookgroep op 1 fase aansluiten?

[Juerd]

MrBas schreef op maandag 19 mei 2025 @ 07:29:
[...]

[...] met een kookgroep [...], als er immers kortsluiting ontstaat dient de ene schakelwip de andere ook mee te nemen, waardoor de kabel spanningsloos is. Dit laatste is dan wel de grote voorwaarde of dit wel of niet is toegestaan.

Dat klopt niet. Die onderlinge vergrendeling tussen de twee automaten van een kookgroep hoeft alleen gelijktijdig scheiden mogelijk te maken. Scheiden is een handmatige handeling.

Automatisch afschakelen bij overbelasting, kortsluiting, of in het geval van een aardlekautomaat een verschilstroom, mag wel degelijk met 1 van de 2 automaten gebeuren. De andere schakelwip hoeft niet meegenomen te worden. Bij de meeste merken (zoals ABB, Eaton, Schneider) ligt de plastic brug los bovenop de schakelaars, en zal bij het trippen van één van de twee automaten dus alléén die automaat uit staan en de andere nog aan.

Dit is een van de vele redenen dat je bij een apparaat (in dit geval een kookplaat) dat uitstaat eerst ook nog de spanningsloosheid moet testen voordat je de geleiders aanraakt.

[ Voor 4% gewijzigd door Juerd op 19-05-2025 12:53 ]

[Tanuki]

Ik heb een groepenkast met simpele flexomaten (ABB) erin. Ik heb e.e.a. uitgebreid en heb nu ook een aantal aardlekautomaten. Is het niet zo dat een nieuwe groepenkast veel beter gewoon kan bestaan uit aardlekautomaten? Gezien de flexibiliteit en verminderde complexiteit?

Je moet dan natuurlijk nog wel nadenken over fase verdeling (is een 3 fase kast), maar je bent niet meer bezig met aardlekschakelaars, maximaal x groepen daarachter, enz.

Ik vind het ook vrij flexibel dat je zo'n aardlekautomaat relatief makkelijk aan een andere fase kan hangen, zodat je meer balans krijgt tussen je fases.

Volgens mij is geld de enige reden om dat niet te doen, of heb ik dat verkeerd? Aardlekautomaten zijn duurder dan automaten (maar je hoeft geen aardlekschakelaars aan te schaffen, dus misschien speel je het bijna quite?).

[devriesjande]

MrBas schreef op maandag 19 mei 2025 @ 07:29:
[...]

Niet geheel waar wat je zegt, als de 5 aderige kabel is voorbeveiligd met een kookgroep is dit zeker wel toegestaan, als er immers kortsluiting ontstaat dient de ene schakelwip de andere ook mee te nemen, waardoor de kabel spanningsloos is. Dit laatste is dan wel de grote voorwaarde of dit wel of niet is toegestaan.

Hoe moet je anders bijvoorbeeld een kookgroep op 1 fase aansluiten?

Ik ben nog van van de oude stempel.
Vroeger was de fornuisgroep , de naam zegt het al, alleen toegestaan voor het aansluiten van een fornuis.Het gebruik van de fornuisgroep voor het voeden van twee afzonderlijke apparaten blijkt inderdaad tegenwoordig toegestaan volgens de NEN 1010.
Voor mij blijft het een onlogische manier van werken.

[onetime]

@Tanuki Ik denk langs dezelfde lijnen.

[devriesjande]

FredvZ schreef op zondag 18 mei 2025 @ 17:15:
[...]

Voor zover af te leiden uit je foto's en beschrijving móét je die elk je afzonderlijk tellen.
Het lijkt er sterk op dat je nu 2x een 16A groep hebt, dus zo'n 3680W per groep.


[...]

Als jij op beide groepen je huidige dubbele stopcontact houdt met alleen een verbruiker (warmtepomp/airco) en een accu (leveren en verbruiken) dan is er geen risico. Dan maakt het niet uit of de accu bij de warmtepomp of de airco zit, want:

2000W + 1400W (laden accu) < 3680W
2000W - 1400W (ontladen accu) < 3680W
en
1600W + 1400W (laden accu) < 3680W
1600W - 1400W (ontladen accu) < 3680W

Wil je later nog meer apparaten of accu's aansluiten dan is het raadzaam om een 3 fasen onderverder te plaatsen in de schuur.

Het totaal vermogen is dus 2000+1400+1600+1400=6400 Watt. Dat is 6400/230=27,8A.
Met een hoofdzekering van 25A gaat dat waarschijnlijk wel i.v.m. de gelijktijdigheid van de airco en warmtepomp.. Maar dan moet je met de warmtepomp niet koelen en er verder niets op dezelfde fase aangesloten zitten.

[FredvZ]

devriesjande schreef op maandag 19 mei 2025 @ 14:06:
Het totaal vermogen is dus 2000+1400+1600+1400=6400 Watt. Dat is 6400/230=27,8A.

Je vergeet imho de opbrengst van de zonnepanelen in deze berekening: die stroom moet immers naar de accu's.

[ Voor 7% gewijzigd door FredvZ op 19-05-2025 14:24 ]

[DennisDCT]

devriesjande schreef op maandag 19 mei 2025 @ 14:06:
[...]


Het totaal vermogen is dus 2000+1400+1600+1400=6400 Watt. Dat is 6400/230=27,8A.
Met een hoofdzekering van 25A gaat dat waarschijnlijk wel i.v.m. de gelijktijdigheid van de airco en warmtepomp.. Maar dan moet je met de warmtepomp niet koelen en er verder niets op dezelfde fase aangesloten zitten.

Volgens mij niet helemaal.
1400 watt laden batterij
1400 ontladen batterij. Dit gebeurd natuurlijk niet tegelijk.

Je hebt dus 1600(wp) + 2000 (airco) + 1400 (batterij). En dit is dan als dit allemaal tegelijk op volle kracht draait. 5000 totaal.

[devriesjande]

Je schrijft zelf: " Ik krijg namelijk volgende week batterij van home wizard en mogelijk later nog een batterij. Deze kan dan 1400watt opladen maar ook ontladen."

Dat zijn dus twee batterijen in de toekomst. Nu zal het met één batterij wel lukken wat vermogen betreft. Maar met die tweede batterij niet meer.

[devriesjande]

FredvZ schreef op maandag 19 mei 2025 @ 14:23:
[...]

Je vergeet imho de opbrengst van de zonnepanelen in deze berekening: die stroom moet immers naar de accu's.

Ik lees in de post van @DennisDCT niets over zonnepanelen.

[FredvZ]

devriesjande schreef op maandag 19 mei 2025 @ 15:34:
Ik lees in de post van @DennisDCT niets over zonnepanelen.

Check deze post
DennisDCT in "Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 3"

[devriesjande]

Tja. Dan is de vraag van @DennisDCT voor mij niet te beantwoorden zonder het door de panelen geleverde vermogen te kennen. En er moet worden voorkomen dat de accu's laden zonder productie vanuit de panelen.

[Ethirty]

DennisDCT schreef op zondag 18 mei 2025 @ 12:12:
Vraagje, ik heb naar de garage een 5 aderige draad lopen. YMvK kabel 5x4.

De electra man heeft daar 2 groepen van gemaakt dit bij elkaar zitten. Zie foto’s. Onderste stopcontact is 1 groep en de bovenste 2 is 1 groep. Beide groepen lopen dus wel door die dikke kabel.

Ik heb een airco op de ene groep en een hybride pomp op de andere groep. Nu vraag ik me af, hoeveel watt mag er nou door die kabel totaal lopen? Kan ik deze afzonderlijk tellen? Ik krijg namelijk volgende week batterij van home wizard en mogelijk later nog een batterij. Deze kan dan 1400watt opladen maar ook ontladen. Bij het ontladen zit het risico, omdat de 1400 watt ervan af gehaald wordt. Je zekering zal er dus niet automatisch uitschieten bij een overvraging. Maar als ik alleen een hybride pomp erop heb die max 1600 watt vraagt, kom ik uit?

Op de andere groep (wel zelfde kabel) zit natuurlijk die airco. Stel ik heb die aan met 2000 watt, warmtepomp met 1600 en dan -1400 ontladen batterij. Zit ik dan op de grens van?

Ik hoor graag van jullie 😅

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Was die accu niet 800W? En bij een eigen groep met 2 stuks op te waarderen naar 1600W? Laden gaat tot 2000W

[Out.of.Control]

Nu we het de afgelopen tijd toch veelvuldig over onderverdelers hebben gehad, stel ik ook nog maar een vraagje.

Ik denk vrij zeker te weten dat ik bij een bekende een onderverdeler in de schuur goed heb aangesloten, maar vind het toch wel prettig als iemand zou kunnen meedenken/meekijken.

Het gaat om een onderverdeler in de schuur met nu slechts een 4P hoofdschakelaar (40 A) en één B16 alamat, maar er komt binnenkort een laadpaal bij en mogelijk een setje zonnepanelen (maximaal 6 stuks).
Vanuit de meterkast is een 4x6+as kabel van 25 m getrokken en in de groepenkast aangesloten op een C20 automaat. De kabel ligt overigens in een 50 mm mantelbuis, tezamen met een paar netwerkkabels.
Het gaat om een 3x25 A aansluiting (met C25 automaten als hoofdzekering) met een TN-stelsel.

Ik heb met een houtje-touwtje manier de circuitimpedantie gemeten: waterkoker aan/uit zetten en tegelijkertijd het verschil in spanning en de stroom meten.
Daarbij kom ik op een circuitimpedantie van ca 0,3 Ohm, zowel tussen fase en nul als tussen fase en aarde. Dit is gemeten op de onderverdeler.

Op basis hiervan meen ik dat de circuitimpedantie voldoende laag is om ook een kortsluiting naar aarde snel genoeg af te schakelen (C20 heeft worst-case 200 A nodig om direct af te schakelen en dat haal je makkelijk met 0,3 Ohm circuitimpedantie). Een aardlekschakelaar (of aardlekautomaat) is dus niet nodig.
De C20 is gekozen om met 11 kW te kunnen laden (80% regel).

Ik weet dat niet volledig selectief is, maar met een circuitimpedantie van 0,3 Ohm is een B16 ook al niet selectief ten opzichte van de C25 hoofdzekeringen. Dus die discussie hoeven we niet te voeren wat mij betreft.

Zie ik nog iets over het hoofd?

[Juerd]

Tanuki schreef op maandag 19 mei 2025 @ 13:09:
Ik heb een groepenkast met simpele flexomaten (ABB) erin. Ik heb e.e.a. uitgebreid en heb nu ook een aantal aardlekautomaten. Is het niet zo dat een nieuwe groepenkast veel beter gewoon kan bestaan uit aardlekautomaten? Gezien de flexibiliteit en verminderde complexiteit?

In principe zijn aardlekautomaten beter. Helaas is een kast met aardlekautomaten in het algemeen meer dan 2× zo duur, en dan is het toch al snel logisch om de voordelen af te wegen tegen dat behoorlijke nadeel. De voordelen zullen voor sommigen wel, en voor anderen niet, de paarhonderd euro extra waard zijn.

Volgens mij is geld de enige reden om dat niet te doen, of heb ik dat verkeerd?

Dat klopt volgens mij helemaal. Tot een paar jaar geleden was er nog de reden dat je met aardlekautomaten sneller een 2e kast erbij nodig had, of voor spanningsafhankelijke aardlekautomaten moest gaan omdat die wel in de breedte van 1 module bestonden. Sinds de DS301C van ABB zijn er spanningsonafhankelijke aardlekautomaten van 1 module breed, die ook nog eens minder warmte produceren dan de meeste normale automaten. Dan blijft volgens mij geld echt als enige argument over.

(Of je moet 't heel erg vinden om meer testknopjes in te moeten drukken, die twee keer per jaar )

Aardlekautomaten zijn duurder dan automaten (maar je hoeft geen aardlekschakelaars aan te schaffen, dus misschien speel je het bijna quite?).

Bijna quite? Het komt doorgaans niet eens in de buurt... Helaas.

[Juerd]

devriesjande schreef op maandag 19 mei 2025 @ 13:54:
[...]

Ik ben nog van van de oude stempel.
Vroeger was de fornuisgroep , de naam zegt het al, alleen toegestaan voor het aansluiten van een fornuis.

Ik betwijfel dat. In welke editie van de NEN 1010 en onder welk nummer zou ik dat kunnen terugvinden? Of eigenlijk: in welke NEN 1010 komt de term "fornuisgroep" of "kookgroep" überhaupt voor?

Het gebruik van de fornuisgroep voor het voeden van twee afzonderlijke apparaten blijkt inderdaad tegenwoordig toegestaan volgens de NEN 1010.
Voor mij blijft het een onlogische manier van werken.

Ik heb inmiddels flink gezocht in een aantal versies van de NEN 1010 en heb niet kunnen vinden dat dit nieuw zou zijn.

In de NEN 1010:1984 staat al bij de toelichting van 462.1: "Deze bepaling sluit toepassing van een gemeenschappelijke schakelaar of scheider voor twee of meer stroomketens niet uit."

[Juerd]

Out.of.Control schreef op maandag 19 mei 2025 @ 22:46:
[...]
Het gaat om een 3x25 A aansluiting (met C25 automaten als hoofdzekering) met een TN-stelsel.

Ik heb met een houtje-touwtje manier de circuitimpedantie gemeten: waterkoker aan/uit zetten en tegelijkertijd het verschil in spanning en de stroom meten.
Daarbij kom ik op een circuitimpedantie van ca 0,3 Ohm, zowel tussen fase en nul als tussen fase en aarde. Dit is gemeten op de onderverdeler.

Op basis hiervan meen ik dat de circuitimpedantie voldoende laag is om ook een kortsluiting naar aarde snel genoeg af te schakelen

Je hebt een waterkoker tussen fase en aarde aangesloten? Foei

In principe zal bij een TN-stelsel de impedantie tussen fase en nul (Zi) nagenoeg gelijk zijn aan de impedantie tussen fase en aarde (Zs), voor zover je aardedraden zo dik zijn als de actieve geleiders. Je hoeft dan geen rare toeren uit te halen, en kunt aannemen dat Zs = Zi als je zeker weet dat het TN is.

(C20 heeft worst-case 200 A nodig om direct af te schakelen en dat haal je makkelijk met 0,3 Ohm circuitimpedantie). Een aardlekschakelaar (of aardlekautomaat) is dus niet nodig.

Het is niet verplicht.

Of het nodig zal zijn, is moeilijk vooraf in te schatten, dat ligt eraan welke rampspoed zich zal voordoen. Het lijkt me alleszins redelijk om deze distributiegroep geen aardlekschakelaar te geven, maar het kan nog veiliger: een aardlekschakelaar geeft meer bescherming omdat die ook afslaat bij een slecht contact tussen fase en aarde. Voor de 200 A heb je namelijk een best goed contact nodig.

De C20 is gekozen om met 11 kW te kunnen laden (80% regel).

De laadpaal moet wel z'n eigen 30 mA aardlekschakelaar hebben, ongeacht de Zs.

[devriesjande]

Juerd schreef op maandag 19 mei 2025 @ 23:20:
[...]


Ik betwijfel dat. In welke editie van de NEN 1010 en onder welk nummer zou ik dat kunnen terugvinden? Of eigenlijk: in welke NEN 1010 komt de term "fornuisgroep" of "kookgroep" überhaupt voor?


[...]


Ik heb inmiddels flink gezocht in een aantal versies van de NEN 1010 en heb niet kunnen vinden dat dit nieuw zou zijn.

In de NEN 1010:1984 staat al bij de toelichting van 462.1: "Deze bepaling sluit toepassing van een gemeenschappelijke schakelaar of scheider voor twee of meer stroomketens niet uit."

Ik ben helaas niet in het bezit van een NEN 1010.
Maar heb nog wel het boek Toelichting-toepassing Installatie voorschriften uit 1978.

In het stukje over de fornuisgroep staat dat fornuizen mogen worden aangesloten op twee eindgroepen. Volgens de C.I.V. mogen deze eindgroepen in afwijking van artikel 231 in één leiding worden ondergebracht.
De C.I.V. staat voor Commissie Installatie Voorschriften.

[ Voor 14% gewijzigd door devriesjande op 20-05-2025 10:48 ]

[Juerd]

@devriesjande Dat zal dan gaan over artikel 231 van de tweede druk van de NEN 1010, uit 1962:

"Draden of aders die tot verschillende stroomketens behoren, mogen niet in dezelfde buis zijn gelegd of van dezelfde twee- of meeraderige leiding deel uitmaken. Deze bepaling geldt niet: a. voor draden of aders, behorende tot dezelfde tweegeleidereindgroep, mits deze is beveiligd door smeltpatronen of maximumschakelaars met een nominale stroom van ten hoogste 16 A; b. voor hulp-, signaal- en meetdraden; c. voor hulp-, signaal- en meetaders, al dan niet te zamen met de bijbehorende hoofdaders; d. voor draden of aders in omvangrijke installaties waarvoor de naleving van het bepaalde in dit artikel op grond van technische of praktische overwegingen bezwaarlijk of onmogelijk is." en de opmerking: "Twee stroomketens worden door toepassing van een gemeenschappelijke draad of ader niet tot één stroomketen verenigd. In de gevallen die niet door de uitzondering onder a worden gedekt, mag men b.v. niet de twee draden of aders van een eindgroep samen met de schakeldraad of -ader van een schakelklok in één buis of één meeraderige leiding onderbrengen."

Dat lijkt dus het bedoelde artikel te zijn, maar ook daar staat niks over kookgroep of fornuisgroep. Ik heb in de NEN 1010:1962 niks kunnen vinden over dat kookgroepen überhaupt mogen. Het zal de interpretatie van die CIV zijn geweest die het mogelijk maakte, denk ik. Maar moesten de groepsschakelaars al gekoppeld worden, of kwam dat pas in de NEN 1010:1984? In heel oude installaties zijn er wel eens ongekoppelde groepen die samen voor een elektrisch fornuis worden gebruikt, ik heb me vaker afgevraagd of daarbij de koppeling in de loop der tijd verloren is gegaan, of dat het een gangbare installatiepraktijk was met losse groepen.

Ik ben erg nieuwsgierig naar je boek. Zou je de relevante pagina('s) misschien willen fotograferen?

[JeroenVerweij]

Sinds januari wonen wij in een "nieuwe" woning. Bouwjaar 1956 en het elektra is nogal een zooitje (vind ik). .

Huidige groepenkast:

Om de volgende redenen vind ik dat de groepenkast anders moet:

1. Veiligheid! Zie bijvoorbeeld de SEP automaat voor de zonnepanelen (nou niet echt een premium merk). Daarnaast zit sommige bedrading gewoon niet goed in de automaten. Koper is bijvoorbeeld zichtbaar of adereindhulzen die niet helemaal lekker in de automaat voor de zonnepanelen zitten
2. We krijgen een warmtepomp die 2 groepen nodig heeft voor een binnen- en buitenunit. Dat past zonder aanpassingen niet meer in de kast
3. Het is sowieso een zooitje aan componenten en bedrading (merken door elkaar, oude componenten, nieuwere componenten)
4. Ik wil het liefst ook ruimte hebben voor wat kWh-meters en ik wil de beltrafo (nu buiten de groepenkast) in de kast hebben

Daarnaast zie je ook nog deels oude kleur bedrading. Dit wil ik het liefst ook vernieuwen maar ik moet nog in kaart brengen of ik overal in huis goed bij kan komen.

Huidige indeling groepenkast:

Nu is dit volgens de oud-eigenaar de huidige indeling van de groepenkast. Dat klopt al niet helemaal maar geeft wel een indicatie van de belangrijkste verbruikers in huis:

Gewenste indeling groepenkast:

Nu ben ik aan het kijken naar een nieuwe kast die mijn wensen kan invullen. Even los van waar ik het bestel, heb ik de volgende opzet in gedachten:


Waarom dit naar mijn idee kan werken:

1. Ik wil de beltrafo (nu een aparte groep) combineren met een andere groep. Bespaart 1 groep en zo ga ik naar 10 groepen
2. Ik heb ruimte om 2 B16 automaten toe te voegen voor de warmtepomp. Daarmee kom ik dan op 12 groepen
3. Door te kiezen voor aardlekautomaten bespaar ik veel ruimte (ja, ik weet dat dit significant duurder is)
4. Ik hou verder dezelfde huidige componenten qua karakteristieken, maar vervang ze alleen door nieuwere componenten en allemaal van een A-merk
5. Ik heb nog 6 plekken ruimte voor wat kWh-meters of een dinrail stopcontact

Mijn vragen:

• Kan mijn gewenste opzet zoals ik in gedachten heb, of zie ik nog iets over het hoofd?
• Zien jullie nog zaken die direct moeten worden aangepakt of die nu accuut gevaar/risico vormen in de huidige groepenkast?

Hoewel het mij erg leuk lijkt om de groepenkast zelf te vervangen, ga ik dit toch samen met een elektricien doen. Ik probeer het echter vooral te begrijpen en er zelf ook over na te denken, vandaar mijn post hier.

Dank alvast!

[devriesjande]

Juerd schreef op dinsdag 20 mei 2025 @ 01:36:
@devriesjande Dat zal dan gaan over artikel 231 van de tweede druk van de NEN 1010, uit 1962:

Ik ben erg nieuwsgierig naar je boek. Zou je de relevante pagina('s) misschien willen fotograferen?

Ik heb een foto toegevoegd aan mijn eerdere post

[dragonhaertt]

JeroenVerweij schreef op dinsdag 20 mei 2025 @ 10:44:
Sinds januari wonen wij in een "nieuwe" woning. Bouwjaar 1956 en het elektra is nogal een zooitje (vind ik). .

Huidige groepenkast:

[Afbeelding]

Om de volgende redenen vind ik dat de groepenkast anders moet:

1. Veiligheid! Zie bijvoorbeeld de SEP automaat voor de zonnepanelen (nou niet echt een premium merk). Daarnaast zit sommige bedrading gewoon niet goed in de automaten. Koper is bijvoorbeeld zichtbaar of adereindhulzen die niet helemaal lekker in de automaat voor de zonnepanelen zitten
2. We krijgen een warmtepomp die 2 groepen nodig heeft voor een binnen- en buitenunit. Dat past zonder aanpassingen niet meer in de kast
3. Het is sowieso een zooitje aan componenten en bedrading (merken door elkaar, oude componenten, nieuwere componenten)
4. Ik wil het liefst ook ruimte hebben voor wat kWh-meters en ik wil de beltrafo (nu buiten de groepenkast) in de kast hebben

Daarnaast zie je ook nog deels oude kleur bedrading. Dit wil ik het liefst ook vernieuwen maar ik moet nog in kaart brengen of ik overal in huis goed bij kan komen.

Huidige indeling groepenkast:

Nu is dit volgens de oud-eigenaar de huidige indeling van de groepenkast. Dat klopt al niet helemaal maar geeft wel een indicatie van de belangrijkste verbruikers in huis:
[Afbeelding]

Gewenste indeling groepenkast:

Nu ben ik aan het kijken naar een nieuwe kast die mijn wensen kan invullen. Even los van waar ik het bestel, heb ik de volgende opzet in gedachten:
[Afbeelding]

Waarom dit naar mijn idee kan werken:
[list=1]
• Ik wil de beltrafo (nu een aparte groep) combineren met een andere groep. Bespaart 1 groep en zo ga ik naar 10 groepen

Dit is sowieso handig, een losse groep alléén voor de beltrafo is natuurlijk overdreven.

• Ik heb ruimte om 2 B16 automaten toe te voegen voor de warmtepomp. Daarmee kom ik dan op 12 groepen

Ik heb niet naar al je groepen gekeken, maar als je er dan genoeg hebt dan is dat prima

• Door te kiezen voor aardlekautomaten bespaar ik veel ruimte (ja, ik weet dat dit significant duurder is)

Aardlekautomaten zijn in dit geval inderdaad een goed idee als het perse in deze kast moet passen.
Als je nog ruimte hebt ik je meterkast zou je ook kunnen overwegen om grotere kasten te plaatsen.

• Ik hou verder dezelfde huidige componenten qua karakteristieken, maar vervang ze alleen door nieuwere componenten en allemaal van een A-merk

Eaton en Hager zijn ook prima merken, maar die aardlekschakelaars zou ik sowieso vervangen. Als je naar aardlekautomaten wil dan moet je inderdaad (bijna) alles vervangen.

• Ik heb nog 6 plekken ruimte voor wat kWh-meters of een dinrail stopcontact
[/list]

Een dinrail stopcontact zou ik niet doen. Je kan beter één groep gebruiken voor elektra ín de meterkast. Daar zou je een beltrafo en extra stopcontacten op kunnen aansluiten, alsmede bijvoorbeeld noodverlichting die ook aan gaat als je de deur open doet.

Mijn vragen:

• Kan mijn gewenste opzet zoals ik in gedachten heb, of zie ik nog iets over het hoofd?
• Zien jullie nog zaken die direct moeten worden aangepakt of die nu accuut gevaar/risico vormen in de huidige groepenkast?

Hoewel het mij erg leuk lijkt om de groepenkast zelf te vervangen, ga ik dit toch samen met een elektricien doen. Ik probeer het echter vooral te begrijpen en er zelf ook over na te denken, vandaar mijn post hier.

Dank alvast!

Zelf aan de groepenkast klussen is leuk, maar niet zonder risico's.
Als je de hoofdschakelaar gaat verplaatsen/vervangen zal je zegelrecht nodig moeten hebben.
Lekker door een elektricien laten doen dus.

Zonder zegelrecht moet er onder spanning gewerkt worden, dat kan, maar is niet aan te raden. Volgens de Arbo mag dat ook niet dus je mag niet zomaar iemand betalen om dat voor je te doen.

[devriesjande]

@JeroenVerweij

Dat ziet er prima uit.
Zelf zou ik de hoofdschakelaar onder in de kast zetten.
De groep voor de kookplaat bovenin. Anders moet je een lasdoos plaatsen.
En de beltrafo helemaal aan de linker- of rechterkant. Dan kan het kabeltje naar de bel direct de kast uit.

[ Voor 17% gewijzigd door devriesjande op 20-05-2025 11:24 ]

[leonbong]

@JeroenVerweij
Een zooitje ik vind het voor woning uit 1956 reuze meevallen.
We zien in dit topic kasten uit jaren 90 die ernstiger aan toe zijn.

Ok je aardlekschakelaars zijn behoorlijk oud en misschien nog AC, de rest is best goed.
Nu zou ik ook alles vervangen voor nieuwe kast.