Dat is een interessante. Ik heb hier een paar vragen over gesteld aan de eerste de beste AI die ik bij de hand had (Gemini), en dit kwam daar uit:
Staat er in de ATO van liander iets over aansprakelijkheid van een aangesloten persoon als hij of zij bewust schade toebrengt aan het elektrciteitsnet, bijvoorbeeld door grote verbruiks- of terugleverpieken te veroorzaken?
Ja, de Algemene Transportvoorwaarden (ATO) van Liander bevatten bepalingen over de aansprakelijkheid van een aangesloten partij. Hoewel de specifieke formulering van de ATO's door de jaren heen kan variëren, is het algemene principe dat de aangesloten partij aansprakelijk kan worden gesteld voor schade die opzettelijk of door grove schuld aan het elektriciteitsnet wordt toegebracht.
Enkele belangrijke punten uit de ATO's en gerelateerde jurisprudentie met betrekking tot aansprakelijkheid:
Voorkomen van schade: De contractant is gehouden het redelijkerwijs mogelijke te doen om schade aan de aansluiting en/of de meetinrichting te voorkomen.
Grove schuld of opzet: Liander is in principe niet aansprakelijk voor schade, tenzij deze ontstaat als gevolg van opzet of grove schuld van de netbeheerder. Hieruit kan worden afgeleid dat het omgekeerde principe geldt voor de aangesloten partij: indien schade aan het net ontstaat door opzet of grove schuld van de aangesloten partij, kan deze aansprakelijk worden gesteld.
Overschrijden van transportvermogen: Hoewel er geen directe "boete" is voor het incidenteel overschrijden van gecontracteerd transportvermogen, kan Liander bij herhaalde overschrijdingen in gesprek gaan met de aangeslotene en maatregelen vragen om herhaling te voorkomen. In extreme gevallen, waarbij bewust en herhaaldelijk schade wordt toegebracht of het net wordt ontwricht door pieken, zal dit waarschijnlijk onder de algemene bepalingen van aansprakelijkheid vallen.
Schade melden: Schade dient zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen vier weken na het ontstaan, aan de netbeheerder te zijn gemeld, tenzij de contractant aannemelijk maakt dat hij de schade niet eerder heeft kunnen melden. Dit is vooral relevant voor de aansprakelijkheid van Liander, maar toont de algemene verwachting rondom het melden van schade.
Kortom, mocht een aangesloten persoon bewust en aantoonbaar schade toebrengen aan het elektriciteitsnet, bijvoorbeeld door extreem grote en onverwachte verbruiks- of terugleverpieken die leiden tot overbelasting en storingen, dan is het zeer waarschijnlijk dat Liander de aangesloten persoon hiervoor aansprakelijk kan stellen op basis van de Algemene Transportvoorwaarden en het algemene aansprakelijkheidsrecht.
Als je specifieke details over een dergelijke situatie wilt weten, is het altijd raadzaam de meest recente en relevante Algemene Transportvoorwaarden van Liander te raadplegen of contact op te nemen met Liander zelf.
Wat zou hiervoor straf op kunnen staan?
Schade toebrengen aan het elektriciteitsnet, zeker als dit bewust gebeurt, kan zowel strafrechtelijke als civielrechtelijke (burgerlijke) gevolgen hebben.
Strafrechtelijke gevolgen
Het bewust toebrengen van schade aan het elektriciteitsnet valt onder strafbare feiten zoals:
Vernieling (Artikel 350 Wetboek van Strafrecht):
Het opzettelijk en wederrechtelijk vernielen, beschadigen, onbruikbaar maken of wegmaken van enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort.
De straf hierop kan oplopen tot twee jaar gevangenisstraf of een geldboete van de vierde categorie (momenteel maximaal €25.750).
In de praktijk worden bij vernieling vaak taakstraffen of geldboetes opgelegd, afhankelijk van de omvang van de schade. Bij grotere schade kan een hogere straf volgen, eventueel in combinatie met een taakstraf. Er wordt ook vaak als uitgangspunt genomen dat de schade wordt vergoed en daarbovenop een geldboete of taakstraf.
Strafverzwarende omstandigheden, zoals recidive (eerder veroordeeld voor vernieling), kunnen de straf verhogen.
Diefstal van elektriciteit (Artikel 310 Wetboek van Strafrecht):
Hoewel jouw vraag specifiek gaat over schade toebrengen, kan het veroorzaken van grote verbruiks- of terugleverpieken in sommige contexten ook gelinkt worden aan pogingen om illegaal elektriciteit af te tappen of te omzeilen. Denk aan situaties rondom hennepteelt, waar vaak sprake is van illegale aftap van elektriciteit. Diefstal van elektriciteit is een misdrijf en kan leiden tot gevangenisstraf of zware geldboetes.
Gevaarzetting / Misdrijven tegen de algemene veiligheid van personen of goederen (Artikel 157 e.v. Wetboek van Strafrecht):
Het bewust veroorzaken van storingen in het elektriciteitsnet kan gezien worden als het opzettelijk veroorzaken van een gevaarlijke situatie voor personen of goederen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als door de verstoring brandgevaar ontstaat of essentiële maatschappelijke diensten (ziekenhuizen, verkeerslichten) worden ontregeld.
Artikel 161 Wetboek van Strafrecht bijvoorbeeld stelt strafbaar het opzettelijk belemmeren of verstoren van de bedrijfsvoering van installaties voor de openbare dienstverlening. De straf kan hier oplopen tot vier jaar gevangenisstraf of een geldboete van de vijfde categorie.
Misdrijven tegen de openbare orde of maatschappelijke veiligheid:
In extreme gevallen, als de verstoring van het elektriciteitsnet grootschalige ontwrichting of paniek veroorzaakt, zouden bredere artikelen over misdrijven tegen de openbare orde van toepassing kunnen zijn, maar dat is afhankelijk van de precieze omstandigheden.
Civielrechtelijke (burgerlijke) gevolgen
Naast strafrechtelijke vervolging kan de aangesloten persoon ook civielrechtelijk aansprakelijk worden gesteld door Liander (of de gedupeerde derden) voor de geleden schade.
Schadevergoeding: Liander zal de kosten van herstel van het net, gederfde inkomsten, en eventuele andere direct gerelateerde kosten verhalen op de veroorzaker. Dit kan gaan om aanzienlijke bedragen, afhankelijk van de omvang en complexiteit van de schade.
Onrechtmatige daad (Artikel 6:162 Burgerlijk Wetboek): De handeling valt onder een onrechtmatige daad, wat betekent dat de veroorzaker verplicht is de schade te vergoeden als aan bepaalde voorwaarden is voldaan (onrechtmatigheid, toerekenbaarheid, schade, causaal verband, relativiteit).
Afsluiting van de aansluiting: Liander kan in dergelijke gevallen, als er sprake is van ernstige overtredingen of herhaaldelijk onoorbaar gedrag, besluiten de aansluiting van de betreffende partij af te sluiten.
Belangrijk om te weten:
Opzet of grove schuld: Voor zowel strafrechtelijke als civielrechtelijke aansprakelijkheid is opzet of grove schuld van de aangesloten persoon cruciaal. Het gaat niet om per ongeluk veroorzaakte kleine pieken, maar om een bewust en willens en wetens handelen met schadelijke gevolgen.
Bewijslast: Het Openbaar Ministerie (voor strafrecht) en Liander (voor civielrecht) moeten de opzet of grove schuld en de schade aantonen.
Consequenties: De gevolgen kunnen dus variëren van een geldboete of taakstraf tot gevangenisstraf, bovenop een aanzienlijke schadevergoeding.
Het bewust toebrengen van schade aan vitale infrastructuur zoals het elektriciteitsnet wordt serieus genomen door de autoriteiten vanwege de potentiële maatschappelijke ontwrichting en gevaren.
Xtool D1 10w laser cutter - IoT moet nooit op internet - 3x HomeWizard plug-in batterij, totaal 8,1 kWh / 2400 watt / 2400 watt, aansturing met Home Assistant