Economen: Rutte IV maakt er een potje vanNu zijn al die economen verrassend eensgezind: het kabinet-Rutte IV lijkt wel een losgeschoten tuinslang die lukraak in het rond sproeit. Ongericht. Onverantwoord. Onhoudbaar.
„Ik maak mij grote zorgen”, zegt Bas Jacobs. „Dit begrotingsbeleid is onbeheerst.”
„Politici zijn hun kompas kwijt”, zegt Marieke Blom.
„Er wordt veel te makkelijk op de geldknop gedrukt”, zegt Pierre Koning.
„Men denkt: als we maar een bak geld klaarzetten, dan lossen we het wel op”, zegt Lex Hoogduin.
Veel geld voor rijke huishoudens
[...]
„Je bent mensen die het niet nodig hebben aan het compenseren”, concludeert Lex Hoogduin, hoogleraar monetaire economie, complexiteit en onzekerheid in financiële markten aan de Rijksuniversiteit Groningen en oud-bestuurder van De Nederlandsche Bank. „Je bent hen zelfs de grootste bedragen aan het toesturen.”
[...]
Als je arme mensen wil helpen, zou je gewoon armoedebeleid moeten voeren.
Arme ouderen betalen voor rijke ouderen
„De inkomenspositie van arme ouderen kun je prima verbeteren door ze minder belasting te laten betalen via de ouderenkorting, of ze via die korting zelfs geld uit te keren”, zegt Bas Jacobs. „Nu ga je alle 3,5 miljoen gepensioneerden meer geld geven. Niet alleen volgend jaar, maar tot in de eeuwigheid!”
Uitgeven als het mee zit, bezuinigen als het tegen zit. Het is een riskante aanpak, zegt Hoogduin. „Het grote risico is dat als het tij keert, dat je dan moet ingrijpen door te bezuinigen. En dan versterk je de neergang alleen maar verder.”
De opstapeling van uitgaven ondergraaft volgens Hoogduin ook de Nederlandse positie in Europa. „Nederland is nu zelf bezig zich niet aan de Europese begrotingsregels te houden. Met wat voor gezag spreek je dan in de Europese Unie nog tegen anderen die het ook niet doen?” Zo loopt het begrotingstekort dit jaar op tot boven de 3 procent.
Het opvallende is dat het economische beleid in essentie qua uitgaven geen zware breuk is met het verleden onder overwegend centrum-rechtse regeringen. Nederland voert de afgelopen decennia bijvoorbeeld al een overwegend procyclisch begrotingsbeleid, zie:
Hoe anticyclisch is het Nederlandse discretionaire begrotingsbeleidDe conclusie van de analyse gepresenteerd in dit Achtergronddocument is dat het
Nederlandse begrotingsbeleid in de afgelopen decennia vaak procyclisch is geweest. Dat
geldt voor hoogconjunctuur en dat geldt, zelfs in sterkere mate, voor laagconjunctuur.
Ook qua impact van het beleid is er weinig verschil langs ideologische lijnen, d.w.z. maatregelen zijn voornamelijk gericht op de achterban waarin zich weinig mensen van de lagere klassen bevinden. Wat de ongelijkheid met de onderkant doet vergroten.
Het verschil zit hem erin dat deze keer we vanwege corona al een groot uitgavenpatroon hadden en we dus een oplopend begrotingstekort hebben. Hierin laat zoals het artikel ook aangeeft zien dat de regeringspartijen opportunistisch zijn in hun standpunt of veel of weinig uitgaven of een groot of klein begrotingstekort nu juist is. De gelegenheid bepaald het argument of het juist of niet juist, in eigen land komt men daar vaak mee weg, maar in Europa zal dat natuurlijk niet zo zijn.
Daarnaast is er geen echt doordacht plan of beleid voor het uitgaven patroon, het lijkt vooral ingegeven door electorale indekking zoals het artikel ook zegt:
Hoogduins ideeën wijken doorgaans sterk af van die van Jacobs, maar hun analyses lijken nu verrassend veel op elkaar. „De vier partijen die de coalitie zijn gaan vormen konden eigenlijk niet tot keuzes komen”, zegt Hoogduin. „Dus hebben ze alles maar gehonoreerd. En dat is nog steeds niet anders. De afrekening schuiven ze zo ver mogelijk naar achteren.”
Jacobs zegt het zo. „Wat je ziet is dat sinds corona politieke tegenstellingen met miljarden worden afgekocht. Coalitiedeelname wordt gezien als electoraal gevaar. Geen van de deelnemers wil politieke pijn lijden. Maar met het beleid dat daaruit voortkomt, bevestigen deze partijen wel het wantrouwen van burgers in de politiek.”
"When I am weaker than you I ask you for freedom because that is according to your principles; when I am stronger than you I take away your freedom because that is according to my principles"- Frank Herbert