Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen

[Gramser]

Mijn buitenvoeler geeft -6,5 aan… gisteren -4,5 en ik heb het idee dat-ie dan op een “warme” plek hangt. Maar zeker kouder ja!

[Franciesco]

Hier is het niet veel anders: het is -7,5 geweest. Momenteel -4 graden en helaas geen zon maar mist. 95% vochtigheid buiten en dus een kortere tijd tussen de defrosts dan gisteren.

[ervh]

Gisteren de stooklijn van 0,3 naar 0,25 gezet. Het is nog steeds aangenaam thuis.

Momenteel -4,6 buiten volgens de voeler, afgelopen nacht vanaf 24.00 een COP 3.0 met gemiddeld verbruik van rond de 1.200 Watt. Niet ontevreden.

[Erikz.nl]

Wij stoken alle ruimtes op tot 21 graden, gedurende het hele etmaal met een vloeroppervlak van 220 m2, inhoud van de woning is ongeveer een forse 700 kuub (verdiepingshoogte bg = 3 meter, 1e verdieping 2,35 meter, 2e verdieping 3,75 meter. Ik stook de afgelopen dagen (puur verwarmingsbedrijf) tussen de 20 en 25 kWh per etmaal.

Stooklijn staat op 0,3. COP ligt zo rond de 3,5.

[ Voor 7% gewijzigd door Erikz.nl op 11-01-2024 13:51 ]

[Gramser]

Erikz.nl schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 13:48:
Wij stoken alle ruimtes op tot 21 graden, gedurende het hele etmaal met een vloeroppervlak van 220 m2, inhoud van de woning is ongeveer een forse 700 kuub (verdiepingshoogte bg = 3 meter, 1e verdieping 2,35 meter, 2e verdieping 3,75 meter. Ik stook de afgelopen dagen (puur verwarmingsbedrijf) tussen de 20 en 25 kWh per etmaal.

Dan zijn zowel afgifte als isolatie wel op orde, schat ik zo in

[Erikz.nl]

Gramser schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 13:50:
[...]

Dan zijn zowel afgifte als isolatie wel op orde, schat ik zo in

Inderdaad, betreft een woning uit 2019 met een EPC van 0,4. Dus de stap voor de BENG eis. Prima isolatie met HR+++ beglazing etc.

[Gramser]

Dan is het geen verrassing Ik moet werken met een Ta van 35 graden... dus heb wel wat meer verbruik!

[Erikz.nl]

Gramser schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 13:54:
Dan is het geen verrassing Ik moet werken met een Ta van 35 graden... dus heb wel wat meer verbruik!

Dat maakt inderdaad nogal een verschil. Ta staat bij mij 7 graden lager

[ervh]

Erikz.nl schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 13:48:
Wij stoken alle ruimtes op tot 21 graden, gedurende het hele etmaal met een vloeroppervlak van 220 m2, inhoud van de woning is ongeveer een forse 700 kuub (verdiepingshoogte bg = 3 meter, 1e verdieping 2,35 meter, 2e verdieping 3,75 meter. Ik stook de afgelopen dagen (puur verwarmingsbedrijf) tussen de 20 en 25 kWh per etmaal.

Stooklijn staat op 0,3. COP ligt zo rond de 3,5.

Keurige waarden!

Wij moeten het doen met 160m2 uit 1994, overal HR++, boven en beneden VVW en zoveel mogelijk getracht extra te isoleren. Ik zit gemiddeld rond de 27kWh per dag deze week, thermostaat op 20,5 en stooklijn sinds gisteren terug naar 0.25 i.p.v. 0.30. Ta staat het meeste van de tijd tussen de 28 en 30 zie ik.

Overigens, ik merk dat ik mijn Ta niet kan instellen in de thermostaat, of ik deed het in het verkeerde menu.
Zo niet, kan dat komen door standje Actief, waarin hij zelf meer in control is?

[Kriss0r]

ervh schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 15:21:
[...]
Keurige waarden!

Wij moeten het doen met 160m2 uit 1994, overal HR++, boven en beneden VVW en zoveel mogelijk getracht extra te isoleren. Ik zit gemiddeld rond de 27kWh per dag deze week, thermostaat op 20,5 en stooklijn sinds gisteren terug naar 0.25 i.p.v. 0.30. Ta staat het meeste van de tijd tussen de 28 en 30 zie ik.

Overigens, ik merk dat ik mijn Ta niet kan instellen in de thermostaat, of ik deed het in het verkeerde menu.
Zo niet, kan dat komen door standje Actief, waarin hij zelf meer in control is?

Je kunt een vaste stooktemperatuur ingeven of in combinatie met stooklijn een minimum en maximum gewenste Ta. Ta wordt in dat laatste geval bepaald door curve van je gekozen stooklijn. De basis van stooklijn is wenstemperatuur van 20 graden volgens mij, als je instelt op 21 graden zal de hele stooklijn en daarmee Ta wat naar boven schuiven (en omgekeerd).

[ Voor 5% gewijzigd door Kriss0r op 11-01-2024 15:42 ]

[ervh]

Hoe krijg je inzage in de curve van je stooklijn? Volgens mij heb ik wel eens wat grafieken voorbij zien komen.

[Erikz.nl]

ervh schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 17:15:
Hoe krijg je inzage in de curve van je stooklijn? Volgens mij heb ik wel eens wat grafieken voorbij zien komen.

Staat volgens mij in de handleiding van de AroTherm Plus? Anders even googlen, Valliant heeft deze zeker online beschikbaar.

[Kees_frl]

ervh schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 17:15:
Hoe krijg je inzage in de curve van je stooklijn? Volgens mij heb ik wel eens wat grafieken voorbij zien komen.

in de handleiding inderdaad en @Proton_ heeft ze heel handig op op pagina 1 van het topic al geplaatst in deze post:

Proton_ in "Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen"

[Franciesco]

En de stooklijn staat ook in deze gepinde post afgebeeld:

Stooklijn

[ Voor 5% gewijzigd door Franciesco op 11-01-2024 19:12 ]

[Xanthine]

Ik heb de modus aangepast van uitgebreid naar actief. De vraagtemperatuur is 22, het is binnen 22,5 graden en toch nog blijft de aanvoertemperatuur 34 graden. Zou hij deze niet moeten verlagen?

[Gramser]

Xanthine schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 19:50:
Ik heb de modus aangepast van uitgebreid naar actief. De vraagtemperatuur is 22, het is binnen 22,5 graden en toch nog blijft de aanvoertemperatuur 34 graden. Zou hij deze niet moeten verlagen?

Dat hangt wel wat af van je stooklijn, wat is die nu? En was hij niet net aan het defrosten ofzo?

[Xanthine]

Gramser schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 19:58:
[...]

Dat hangt wel wat af van je stooklijn, wat is die nu? En was hij niet net aan het defrosten ofzo?

Stooklijn is 0,30 en hij blijft gewoon verder warmen.

[Adriaan71]

Xanthine schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 20:23:
[...]


Stooklijn is 0,30 en hij blijft gewoon verder warmen.

Kijk even naar je minimalen aanvoer temperatuur hoe hoog die staat

[Proton_]

@Xanthine Ja, maar
Zie Proton_ in "Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen" voor de 'ja' en vooral voor de 'maar' de bug en workaround van @ds23man :
ds23man in "Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen"
En ds23man in "Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen"

[Xanthine]

Ik heb al 2 zones waarvan er eentje uit staat, dus die workaround lijkt niet te werken.

[Kees_frl]

Xanthine schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 21:02:
Ik heb al 2 zones waarvan er eentje uit staat, dus die workaround lijkt niet te werken.

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Zo te zien een lagere stooklijn kiezen. Vraagt nu nog aanvoer van 33 graden.

[Gingerpower]

Voor de volgers van mijn probleem. Mede dank aan een medeforumgebruiker. Ben ik er achter waar het probleem ligt. Vanuit mijn buffervat loopt mijn warme water via een T splitsing naar 2 pompen.
Circuit 1. Grundfoss die de radiatoren aanvoert. Circuit 2. De pomp menger van Vaillant die de vloerverwarming doet.

Mijn idee is dat de grundfosspomp al het warme water wegtrek. Ik heb deze al zo zacht mogelijk gezet.
Als ik alle radiatoren dicht zet komt de vloer prima op temperatuur. Daarmee het bewijs dat het bij de verdeling ligt.
Ik zou ervan uit kunnen gaan, als ik geen menger op de Vaillant pomp heb dat de vloer evenveel warm water krijgt als de radiatoren.
Heb nu het idee dat ik die menger moet bijstellen.

Kan dat ? En hoe?

[MartinSE]

Vraag,
Ik heb de (optionele) buffersensor van mijn 100l. buffervat aangesloten op de stekker X41 in de binnen unit.
Deze bufferkabel is optioneel en schijnt voor een verhoging van de aanvoertemperatuur te zorgen, waar ik ook last van heb als het kouder wordt. Advies om deze los te koppelen vanuit Vaillant.
Als ik de buffersensor loskoppel komt er een foutmelding 'M.202 Voelerfout temp. systeem', echter direct loopt de pomp stukken rustiger en stabieler, weliswaar onder de stooklijnwaarde.
Ik heb een nacht/dagje getest en dit gaat echt stukken beter, lager stabiel vermogen terwijl het -7 buiten was en daardoor hogere COP.
Kijk ik in de sensortest onder 'Sensor T.1.70 Systeem temperatuur' dan staat deze op -99 graden Celsius. Blijkbaar is dat dus de aansluiting voor een systeem sensor.
Wat doet deze systeem temperatuur sensor ?
Verder heb ik schema 8 in de VRC720 ingesteld,
Weet iemand hoe ik deze foutmelding eruit kan krijgen ?,
Resetten aan/uit van de buiten/binnenunit helpt niet.
Aanpassingen op de MEH 97/VWZ AI of op de VRC 720 ?
Moet ik anders aansluiten op de binnen unit ?

[busscherski]

@Gingerpower
Gas besparen door middel van CV tuning deel II

De pomp voor radiatoren zou inderdaad voldoende moeten doen in de laagste stand.
Heb je de voetventielen van de radiatoren al geknepen om de delta T daarvan richting 5 graden te krijgen?

[ervh]

MartinSE schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 21:25:
Vraag,
Ik heb de (optionele) buffersensor van mijn 100l. buffervat aangesloten op de stekker X41 in de binnen unit.
Deze bufferkabel is optioneel en schijnt voor een verhoging van de aanvoertemperatuur te zorgen, waar ik ook last van heb als het kouder wordt. Advies om deze los te koppelen vanuit Vaillant.
Als ik de buffersensor loskoppel komt er een foutmelding 'M.202 Voelerfout temp. systeem', echter direct loopt de pomp stukken rustiger en stabieler, weliswaar onder de stooklijnwaarde.
Ik heb een nacht/dagje getest en dit gaat echt stukken beter, lager stabiel vermogen terwijl het -7 buiten was en daardoor hogere COP.
Kijk ik in de sensortest onder 'Sensor T.1.70 Systeem temperatuur' dan staat deze op -99 graden Celsius. Blijkbaar is dat dus de aansluiting voor een systeem sensor.
Wat doet deze systeem temperatuur sensor ?
Verder heb ik schema 8 in de VRC720 ingesteld,
Weet iemand hoe ik deze foutmelding eruit kan krijgen ?,
Resetten aan/uit van de buiten/binnenunit helpt niet.
Aanpassingen op de MEH 97/VWZ AI of op de VRC 720 ?
Moet ik anders aansluiten op de binnen unit ?

Op je binnenunit kun je naar een installateursmenu om foutenlog leeg te maken. Volgens mij moet je de twee bovenste knoppen indrukken en dan ff zoeken waar het exact zit. Mijn installateur heeft het me ooit uitgelegd. 😅🙈

[merijntjuh]

En ik maar denken waarom de beste man die mij aan het helpen was om de boel beter werkend te krijgen zijn telefoon niet opnam en ik vandaag zelfs de pieptoon kreeg dat het nummer niet in gebruik was.
Installateur (uit Amsterdam) is in december vorige maand failliet verklaard

Voor de context: het gaat over dit "probleem" merijntjuh in "Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen"

Het buffervat is er dus vanzelfsprekend niet tussenuit. En ik heb ook geen mogelijkheid (logisch) om even verder te bomen met hoe nu verder met mijn contactpersoon..

Dus dacht laat ik het hier eens proberen: Iemand nog een goede suggestie voor een installateur die bekend is met Vaillant warmtepompen in de kop van Noord-Holland?
Thanks!

[Kees_frl]

merijntjuh schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 22:35:
En ik maar denken waarom de beste man die mij aan het helpen was om de boel beter werkend te krijgen zijn telefoon niet opnam en ik vandaag zelfs de pieptoon kreeg dat het nummer niet in gebruik was.
Installateur (uit Amsterdam) is in december vorige maand failliet verklaard

Voor de context: het gaat over dit "probleem" merijntjuh in "Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen"

Het buffervat is er dus vanzelfsprekend niet tussenuit. En ik heb ook geen mogelijkheid (logisch) om even verder te bomen met hoe nu verder met mijn contactpersoon..

Dus dacht laat ik het hier eens proberen: Iemand nog een goede suggestie voor een installateur die bekend is met Vaillant warmtepompen in de kop van Noord-Holland?
Thanks!

@koevlaas2 is een goede - maar die is volgens mij erg druk (logisch)

[MartinSE]

ervh schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 22:17:
[...]

Op je binnenunit kun je naar een installateursmenu om foutenlog leeg te maken. Volgens mij moet je de twee bovenste knoppen indrukken en dan ff zoeken waar het exact zit. Mijn installateur heeft het me ooit uitgelegd. 😅🙈

hoi,
Dat is te doen, foutcodes zijn er niet, alleen de melding blijft op het display staan.

[PeterJones]

MartinSE schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 22:50:
[...]

hoi,
Dat is te doen, foutcodes zijn er niet, alleen de melding blijft op het display staan.

heb je al eens een power cycle van de binnen (en buiten) unit geprobeerd?
Mijn binnenunit 'vergeet' bijvoorbeeld de ingestelde stroom begrenzing na een power cycle...

[koevlaas2]

Kees_frl schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 22:39:
[...]


@koevlaas2 is een goede - maar die is volgens mij erg druk (logisch)

Gaat dit over woonduurzaam? Ik ken een van de voormalige eigenaren dus kan altijd wat voor je vragen.

[merijntjuh]

@koevlaas2 Klopt inderdaad! Vragen voor iemand uit de buurt die mij zou kunnen helpen bedoel je?

[ Voor 14% gewijzigd door merijntjuh op 11-01-2024 23:15 ]

[koevlaas2]

merijntjuh schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 23:14:
@koevlaas2 Klopt inderdaad! Vragen voor iemand uit de buurt die mij zou kunnen helpen bedoel je?

Ik zal direct even appen wie nu de service overneemt.

[Xanthine]

Kees_frl schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 21:10:
[...]


Zo te zien een lagere stooklijn kiezen. Vraagt nu nog aanvoer van 33 graden.

Nu ben ik er

Vorige setting:

stand: uitgebreid
vraag: 22 graden
stooklijn: 0.25
verbruik: 1800W bij -1 (en 5x per uur aan/uit gaan).

Nieuwe setting:

stand: actief
vraag: 22 graden
stooklijn: 0.20
verbruik: 1200W constant bij -1 (vrij constant)

Als voordeel merk ik nu ook wel op dat de tegels warmer aanvoelen, de kat en vrouw zijn hier alvast blij mee

[maarten_NL]

MartinSE schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 21:25:
. Blijkbaar is dat dus de aansluiting voor een systeem sensor.
Wat doet deze systeem temperatuur sensor ?

De systeem sensor is de aanvoertemperatuur sensor dus die zou op je inkomende aanvoer net voor de 3 wegklep moeten plaatsen.

Als je die niet aansluit dan gebruikt de WP/CV zijn eigen aanvoer temperatuur sensor.

Naar mijn idee heb je die alleen nodig als je hele lange aanvoerleidingen hebt met veel verlies of meerdere parallelle warmteopwekkers hebt.

Ik heb zelf geen MEH, maar zou verwachten dat die systeem sensor daar ook in zit?

[koevlaas2]

merijntjuh schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 23:14:
@koevlaas2 Klopt inderdaad! Vragen voor iemand uit de buurt die mij zou kunnen helpen bedoel je?

Ik heb antwoord gekregen van Edwin de Vries, ze zijn er nog mee bezig om dit te regelen. Nu is er dus nog even niks.

[ervh]

Xanthine schreef op vrijdag 12 januari 2024 @ 08:54:
[...]


Nu ben ik er

Vorige setting:

stand: uitgebreid
vraag: 22 graden
stooklijn: 0.25
verbruik: 1800W bij -1 (en 5x per uur aan/uit gaan).

Nieuwe setting:

stand: actief
vraag: 22 graden
stooklijn: 0.20
verbruik: 1200W constant bij -1 (vrij constant)

Als voordeel merk ik nu ook wel op dat de tegels warmer aanvoelen, de kat en vrouw zijn hier alvast blij mee

Nice. Ik kom van ongeveer dezelfde instellingen. Stooklijn op 0.3 teruggezet naar 0.25 en thermostaat op 20.5, ik zie dat de WP momenteel rond de 700-900 watt verbruikt. Bij -1 rond de 1.050-1.150 watt en bij -5 rond de 1.350-1.500.

Keurige waarden in mijn ogen!

[Gramser]

Mijn huis en WP vinden dit weer een heel stuk prettiger… Wenstemp 18,5, actuele kamertemp 19, stooklijn 0,45 op Actief en een actueel opgenomen vermogen van 480W.

Een zonnetje erbij was leuk geweest…

[Xanthine]

ervh schreef op vrijdag 12 januari 2024 @ 15:19:
[...]
Nice. Ik kom van ongeveer dezelfde instellingen. Stooklijn op 0.3 teruggezet naar 0.25 en thermostaat op 20.5, ik zie dat de WP momenteel rond de 700-900 watt verbruikt. Bij -1 rond de 1.050-1.150 watt en bij -5 rond de 1.350-1.500.

Keurige waarden in mijn ogen!

Gramser schreef op vrijdag 12 januari 2024 @ 15:22:
Mijn huis en WP vinden dit weer een heel stuk prettiger… Wenstemp 18,5, actuele kamertemp 19, stooklijn 0,45 op Actief en een actueel opgenomen vermogen van 480W.

Een zonnetje erbij was leuk geweest…

Hebben jullie altijd 'actief' geselecteerd, of enkel nu met deze koude temp?

[Gramser]

Omslagpunt bij mij ligt zo rond de 8 graden. Daarboven ga ik over op Uitgebreid. Voor inactief zie ik eigenlijk geen toegevoegde waarde bij mij.

[ervh]

Xanthine schreef op vrijdag 12 januari 2024 @ 15:29:
[...]


[...]


Hebben jullie altijd 'actief' geselecteerd, of enkel nu met deze koude temp?

Sinds maandag. Daarvoor stond hij sinds installatie op uitgebreid en was het verbruik ietsje hoger met de koude dagen.

[Maurice383]

Wellicht eerder besproken maar even gemist. Wat is precies het verschil tussen de instelling uitgebreid en actief?

[Kiwi_Kevin]

Kiwi_Kevin in "Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen"

Misschien iets om in de openingspost op te nemen want het komt heeel vaak terug 😀

[Chupachups]

koevlaas2 schreef op donderdag 11 januari 2024 @ 23:12:
[...]


Gaat dit over woonduurzaam? Ik ken een van de voormalige eigenaren dus kan altijd wat voor je vragen.

Treurig bericht voor personeel en de klanten. Het was een mooi bedrijf met goede service. Ze hebben hier de Arotherm geplaatst in 2021. Hopelijk komt er snel duidelijkheid over het overnemen van de service.

[Infernoken]

Vraagje voor mijn Hybride installatie...

De werkelijke aanvoer van mijn gasketel lijkt namelijk te laag...

Setup:
- 75/6 Arotherm Plus
- VC-126 Ecotec Plus gasketel
- 720 Thermostaat (staat op uitgebreid)
- Geen vloerverwarming, combinatie van actieve Jaga convectoren en grote sierradiators...


Bij normale werking met warmtepomp vraagt de thermostaat een bepaalde aanvoer temperatuur en ik zie dat de werkelijke aanvoer naar het huis hier dan mooi dicht bij komt (binnen de 1°C)

Bij nu werking met enkel de gasketel (heel koude temperaturen) zie ik dat de thermostaat een aanvoer temperatuur vraagt (bv 45°C) en de aanvoer van het huis daar in werkelijkheid dan een 4°C onder blijft (41°C).
(Op de ketel zelf zie je dat hij zogezegd 45°C levert, maar in werkelijkheid dus 4°C er onder)

Heb al een temperatuursensor direct op de aanvoerbuis van de ketel gezet, en ook daar meet ik 'slechts' 41°C of 4°C onder wat de ketel denkt te leveren.

Dus is er een probleem met de aanvoer van de gasketel, waarschijnlijk iets met de aanvoer temperatuurssensor.

Weet niet of er een offset parameter gezet kan worden op de aanvoer, of dat de sensor vervangen moet worden?

Iemand gelijkaardige ervaringen in een Hybride setup?

Had dit ook al gemerkt als zowel de warmtepomp als gasketel samen werkten dat de werkelijke gasketel aanvoer temperatuur altijd wat lager bleek dan wat de warmtepomp levert.


Heb hier een volledige home assistant setup met eBUS monitoring en een ganse boel temperatuurssensoren, dus ben redelijk zeker dat er iets met de aanvoer van de gasketel is???

busscherski schreef op dinsdag 9 januari 2024 @ 19:06:
@Infernoken
Die sensoren zijn nu eenmaal niet geijkt.

Zolang je huis gewoon warm blijft zou ik me niet druk maken om die paar graden verschil van mening tussen die sensoren.

UPDATE:

Nog wat meer input over dit probleem met de te lage aanvoer van de gasketel in een hybride setup…

Heb de cover eens van het toestel gehaald en hem dan zo een ganse tijd laten draaien zodat de interne toestel temperatuur de ntc niet zou beïnvloeden…

Dan merk ik inderdaad een klein verschil van 0,5°C voor die NTC, en gaat het verschil naar 3,5 ipv van 4°C.
Dus het lijkt er niet op dat het ligt aan de NTC die opgewarmd wordt door het toestel…

En nog andere input…
Nu het weer ietsje warmer is merk ik ook volgende op.

De warmtepomp en gasketel werken nu samen en ik zie de gasketel zijn temperatuur dus te laag regelen tov van wat de warmtepomp aanlevert.

Langzaam duwt de warmtepomp dan de retour van de gasketel omhoog waardoor de aanvoer van de gasketel eigenlijk ook dicht bij de gewenste aanvoer komt, maar omdat die een 4tal graden omhoog geduwd wordt denkt de gasketel dat hij een te 4°C te hoge temperatuur levert en schakelt hij uit in wachttijd.

Ik zie dat ook aan de temperatuur loggings die ik nam en vertoont de gasketel dus een duidelijk pendelgedrag omdat die steeds denkt te hoog te leveren in combinatie met de warmtepomp.


Conclusie:
Lijkt er dus wel degelijk op dat de NTC teveel afwijkt en een te lage weerstand heeft (en dus een te hoge temperatuur rapporteert)
Hierdoor werkt de gasketel ook niet optimaal in de hybride setup en schakelt uit omdat deze denkt een te hoge temperatuur te geven.

Ben nu in gesprek met mijn installateur... We zien wat dit brengt...

[Robje1244]

Ik gebruik sinds september naar tevredenheid de vwl75/6 voor verwarming. Momenteel gebruik ik de cv ketel nog voor het douchen/bad. De rest is allemaal elektrisch.

Ik zit echter met het probleem dat ik een boilervat alleen kan plaatsen op zolder. De trap heeft maar een doorgang van 54cm waardoor veel boilers niet geplaatst kunnen worden zonder veel te breken.

Nu kwam ik deze boiler tegen:
https://www.boilergarant....rect-gestookt-1-wisselaar

Het idee is om zo veel mogelijk gebruik te maken van de warmtepomp om de boiler te verwarmen en met wat slim schakelen kan ik hem cop1 verwarmen als de zonnepanelen voldoende opwekken (5000kwh over per jaar).

Echter is het oppervlakte van het spiraal erg laag. Gaat dit werken denken jullie? Of zijn er betere opties in mijn situatie?

[Marco_Bu]

Infernoken schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 10:40:
[...]


[...]


UPDATE:

Nog wat meer input over dit probleem met de hoge aanvoer van de gasketel in een hybride setup…

Heb de cover eens van het toestel gehaald en hem dan zo een ganse tijd laten draaien zodat de interne toestel temperatuur de ntc niet zou beïnvloeden…

Dan merk ik inderdaad een klein verschil van 0,5°C voor die NTC, en gaat het verschil naar 3,5 ipv van 4°C.
Dus het lijkt er niet op dat het ligt aan de NTC die opgewarmd wordt door het toestel…

En nog andere input…
Nu het weer ietsje warmer is merk ik ook volgende op.

De warmtepomp en gasketel werken nu samen en ik zie de gasketel zijn temperatuur dus te laag regelen tov van wat de warmtepomp aanlevert.

Langzaam duwt de warmtepomp dan de retour van de gasketel omhoog waardoor de aanvoer van de gasketel eigenlijk ook dicht bij de gewenste aanvoer komt, maar omdat die een 4tal graden omhoog geduwd wordt denkt de gasketel dat hij een te 4°C te hoge temperatuur levert en schakelt hij uit in wachttijd.

Ik zie dat ook aan de temperatuur loggings die ik nam en vertoont de gasketel dus een duidelijk pendelgedrag omdat die steeds denkt te hoog te leveren in combinatie met de warmtepomp.


Conclusie:
Lijkt er dus wel degelijk op dat de NTC teveel afwijkt en een te lage weerstand heeft (en dus een te hoge temperatuur rapporteert)
Hierdoor werkt de gasketel ook niet optimaal in de hybride setup en schakelt uit omdat deze denkt een te hoge temperatuur te geven.

Ben nu in gesprek met mijn installateur... We zien wat dit brengt...

Hier ook een hybride setup, en check hier ook de boel met HA en Shelly’s.
Ook een Vaillant ketel, maar dan aangesloten dmv een aan/uit relais.
Merkte hier tijdens de kou van een paar dagen terug toevallig ook een verschil van rond de 4 a 5 graden. De ketel leverde ook kouder dan gewenst.

Kon dit euvel manueel makkelijk aanpassen door de ketel gewoon 5 graden hoger te zetten, daarna klopte het weer en werkte alles zoals het hoort.
Is hier geen big deal want heb de ketel nu eenmalig gewoon die 5 graden hoger gezet qua aanvoer temp. en hij draait hier vanaf nu toch alleen maar mee als het beneden het vriespunt komt (bivalent dus op 0 gezet), maar ik snap heel goed dat jij dit graag middels een offset gewoon zou willen fixen.


Edit: heb het idee dat hybride hier op het forum wel in de minderheid is

[BjornHero]

Robje1244 schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 10:55:
Ik gebruik sinds september naar tevredenheid de vwl75/6 voor verwarming. Momenteel gebruik ik de cv ketel nog voor het douchen/bad. De rest is allemaal elektrisch.

Ik zit echter met het probleem dat ik een boilervat alleen kan plaatsen op zolder. De trap heeft maar een doorgang van 54cm waardoor veel boilers niet geplaatst kunnen worden zonder veel te breken.

Nu kwam ik deze boiler tegen:
https://www.boilergarant....rect-gestookt-1-wisselaar

Het idee is om zo veel mogelijk gebruik te maken van de warmtepomp om de boiler te verwarmen en met wat slim schakelen kan ik hem cop1 verwarmen als de zonnepanelen voldoende opwekken (5000kwh over per jaar).

Echter is het oppervlakte van het spiraal erg laag. Gaat dit werken denken jullie? Of zijn er betere opties in mijn situatie?

Die wisselaar lijkt mij erg klein...

Verschillende fabrikanten adviseren over het wisselaar oppervlak dat dat minimaal 0,25 - 0,5m2/kw moet zijn (liefst meer).

Des te groter de wisselaar des te hoger de overdracht paciteit is, des te lager de aanvoertemperatuur van de warmtepomp, des te hoger je efficiëntie.

Vaillant zelf gebruikt in de unitowers een wisselaar van 1,2-3? M2 wat ik al erg klein vind.

Elin heeft relatief smalle boilervaten (56 cm).

Alternatief kun je ook middels een indirecte laadunit (Itho Daalderop) de boilervat verwarmen (zonde spiraal).

In de realiteit heb ik al vaker bij klanten "gekke" dingen uitgehaald om een boilervat op zolder te krijgen. (Veelal niet mijn eigen idee...)

Onlangs nog een klant die zei "zagen we er toch gewoon het plafond uit op het toilet" en zo geschiedde, op de dag van installatie was er geen plafond in het toilet.

Of een ander die een dakraam wilde plaatsen en alvast een gat maakte.... Waardoor we hem met een kraan binnen hebben gezet..

Weghalen van traphekken, uitbouwen van vlizo trappen etc. Is inmiddels dusdanig vaak gebeurt dat ik het niet meer gek vind..

Tip; uitbouwen vlizo trap(incl. Frame), hijsoog vastmaken aan spanten van dak en met een klein katrol omhoog takelen (boilervat in bigbag) is wel erg makkelijk.

Veelal zitten er nog heel oude (ongeïsoleerde) vlizotrappen in, meteen een goede reden om die te vervangen.

Een tillift naar de 2e etage slepen etc. Is vaak te lomp...

[ervh]

O.b.v. jullie ervaringen: is er een post in dit topic waarin aangegeven wordt wat de ervaringen zijn qua efficiëntie v.s. buitentemperatuur?

Dus: tussen temperatuur X en X kies je voor binnentemperatuur compensatie inactief of uitgebreid.
Vanaf temperatuur X en kouder kies je voor binnentemperatuur compensatie actief.

Zou ik handig vinden om in de openingspost te lezen maar kon het zo snel niet terugvinden

[Proton_]

@ervh dat lijkt me afhankelijk van stookgedrag, afgiftesysteem en isolatie.
Ik weet niet wat je bedoelt met efficiëntie vs buitentemperatuur, want Ta (en dus stooklijn) hangt daar ook nauw mee samen. Dat staat uitgebreid in Franciesco in "Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen"

Wat voor mij werkt, is
* 0.5 graad middagverhoging
* met ebusd automatische omschakeling naar Actief onder de 5 graden buitentemperatuur als 24 uurs gemiddelde. Met de draadloze thermostaat zit hier al iets voor ingebouwd geloof ik, met mijn bedrade VRC720 moet ik dat zelf doen.
* Na een uur op Actief volgt dan een uur op Uitgebreid en omgekeerd. Dit is een compromis tussen een koude vloer en overshoot. Dit zit nergens ingebouwd en kan dus alleen met eigen automatisering.

[Gramser]

ervh schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 13:50:
O.b.v. jullie ervaringen: is er een post in dit topic waarin aangegeven wordt wat de ervaringen zijn qua efficiëntie v.s. buitentemperatuur?

Dus: tussen temperatuur X en X kies je voor binnentemperatuur compensatie inactief of uitgebreid.
Vanaf temperatuur X en kouder kies je voor binnentemperatuur compensatie actief.

Zou ik handig vinden om in de openingspost te lezen maar kon het zo snel niet terugvinden

Hiervoor zul je toch echt zelf moeten gaan spelen en vaststellen wat voor jou werkt. Voor mij: onder de 8 graden buitentemperatuur Actief, daarboven Uitgebreid. Inactief gebruik ik niet meer.

[Robje1244]

BjornHero schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 12:10:
[...]


Die wisselaar lijkt mij erg klein...

Verschillende fabrikanten adviseren over het wisselaar oppervlak dat dat minimaal 0,25 - 0,5m2/kw moet zijn (liefst meer).

Des te groter de wisselaar des te hoger de overdracht paciteit is, des te lager de aanvoertemperatuur van de warmtepomp, des te hoger je efficiëntie.

Vaillant zelf gebruikt in de unitowers een wisselaar van 1,2-3? M2 wat ik al erg klein vind.

Elin heeft relatief smalle boilervaten (56 cm).

Alternatief kun je ook middels een indirecte laadunit (Itho Daalderop) de boilervat verwarmen (zonde spiraal).

In de realiteit heb ik al vaker bij klanten "gekke" dingen uitgehaald om een boilervat op zolder te krijgen. (Veelal niet mijn eigen idee...)

Onlangs nog een klant die zei "zagen we er toch gewoon het plafond uit op het toilet" en zo geschiedde, op de dag van installatie was er geen plafond in het toilet.

Of een ander die een dakraam wilde plaatsen en alvast een gat maakte.... Waardoor we hem met een kraan binnen hebben gezet..

Weghalen van traphekken, uitbouwen van vlizo trappen etc. Is inmiddels dusdanig vaak gebeurt dat ik het niet meer gek vind..

Tip; uitbouwen vlizo trap(incl. Frame), hijsoog vastmaken aan spanten van dak en met een klein katrol omhoog takelen (boilervat in bigbag) is wel erg makkelijk.

Veelal zitten er nog heel oude (ongeïsoleerde) vlizotrappen in, meteen een goede reden om die te vervangen.

Een tillift naar de 2e etage slepen etc. Is vaak te lomp...

Bedankt voor het uitgebreide antwoord! Ik was al bang dat het spiraal onvoldoende zou zijn voor de warmtepomp. Aangezien ik genoeg stroom "over" heb vind ik het niet erg om gedeeltelijk cop1 te moeten verwarmen, maar het liefst zo veel mogelijk via de warmtepomp uiteraard.

Elin boilers kende ik nog niet maar de 200L is 56cm inderdaad. Misschien dat dit met wat aanpassingen toch gaat lukken! Ik ga er eens over nadenken.

2 jaar geleden hebben we alles van boven tot onder verbouwd, helaas toen niet goed nagedacht over de boiler voor de warmtepomp. Om nu weer alles af te breken voor de boiler zie ik niet zo zitten.

[Proton_]

Startpost is aangevuld met wat tekst over WAR en ruimtecompensatie.

[Adriaan71]

Infernoken schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 10:40:
[...]


[...]


UPDATE:

Nog wat meer input over dit probleem met de te lage aanvoer van de gasketel in een hybride setup…

Heb de cover eens van het toestel gehaald en hem dan zo een ganse tijd laten draaien zodat de interne toestel temperatuur de ntc niet zou beïnvloeden…

Dan merk ik inderdaad een klein verschil van 0,5°C voor die NTC, en gaat het verschil naar 3,5 ipv van 4°C.
Dus het lijkt er niet op dat het ligt aan de NTC die opgewarmd wordt door het toestel…

En nog andere input…
Nu het weer ietsje warmer is merk ik ook volgende op.

De warmtepomp en gasketel werken nu samen en ik zie de gasketel zijn temperatuur dus te laag regelen tov van wat de warmtepomp aanlevert.

Langzaam duwt de warmtepomp dan de retour van de gasketel omhoog waardoor de aanvoer van de gasketel eigenlijk ook dicht bij de gewenste aanvoer komt, maar omdat die een 4tal graden omhoog geduwd wordt denkt de gasketel dat hij een te 4°C te hoge temperatuur levert en schakelt hij uit in wachttijd.

Ik zie dat ook aan de temperatuur loggings die ik nam en vertoont de gasketel dus een duidelijk pendelgedrag omdat die steeds denkt te hoog te leveren in combinatie met de warmtepomp.


Conclusie:
Lijkt er dus wel degelijk op dat de NTC teveel afwijkt en een te lage weerstand heeft (en dus een te hoge temperatuur rapporteert)
Hierdoor werkt de gasketel ook niet optimaal in de hybride setup en schakelt uit omdat deze denkt een te hoge temperatuur te geven.

Ben nu in gesprek met mijn installateur... We zien wat dit brengt...

Zitten en geen keerkleppen in je installatie bij je warmtepomp en cv ketel

[Adriaan71]

Marco_Bu schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 11:31:
[...]


Hier ook een hybride setup, en check hier ook de boel met HA en Shelly’s.
Ook een Vaillant ketel, maar dan aangesloten dmv een aan/uit relais.
Merkte hier tijdens de kou van een paar dagen terug toevallig ook een verschil van rond de 4 a 5 graden. De ketel leverde ook kouder dan gewenst.

Kon dit euvel manueel makkelijk aanpassen door de ketel gewoon 5 graden hoger te zetten, daarna klopte het weer en werkte alles zoals het hoort.
Is hier geen big deal want heb de ketel nu eenmalig gewoon die 5 graden hoger gezet qua aanvoer temp. en hij draait hier vanaf nu toch alleen maar mee als het beneden het vriespunt komt (bivalent dus op 0 gezet), maar ik snap heel goed dat jij dit graag middels een offset gewoon zou willen fixen.


Edit: heb het idee dat hybride hier op het forum wel in de minderheid is

Een Vaillant hybride systeem sluit je de cv ketel en warmtepomp aan met ebus en geen aan uit relais. Ze moeten samen kunnen moduleren indien nodig.

Nu klapt je ketel er vol vermogen bij en uit. Niet erg efficiënt

[busscherski]

Adriaan71 schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 22:54:
[...]


Een Vaillant hybride systeem sluit je de cv ketel en warmtepomp aan met ebus en geen aan uit relais. Ze moeten samen kunnen moduleren indien nodig.

Nu klapt je ketel er vol vermogen bij en uit. Niet erg efficiënt

Heb je scherp vanaf welk bouwjaar Vaillant CV ketels een ebus aansluiting hebben?
Je kunt de CV ketel begrenzen op bijvoorbeeld 12 kW oid

[Adriaan71]

busscherski schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 22:56:
[...]


Heb je scherp vanaf welk bouwjaar Vaillant CV ketels een ebus aansluiting hebben?
Je kunt de CV ketel begrenzen op bijvoorbeeld 12 kW oid

Zo en zo cv ketel waterzijde inregelen. CV deellast op 10kw is genoeg en max temperatuur wat hij nodig heeft bij -10. Zal rond de 50 graden zijn lijkt me

Zo kan je rond de 70 a 80% op je gas besparen, en je ketel draait ook nog een stuk zuiniger

[ Voor 10% gewijzigd door Adriaan71 op 13-01-2024 22:58 ]

[Marco_Bu]

Adriaan71 schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 22:54:
[...]


Een Vaillant hybride systeem sluit je de cv ketel en warmtepomp aan met ebus en geen aan uit relais. Ze moeten samen kunnen moduleren indien nodig.

Nu klapt je ketel er vol vermogen bij en uit. Niet erg efficiënt

Deze info is niet correct.
Dat zou namelijk betekenen dat de warmtepomp enkel met een Vaillant ketel kan werken en dat is natuurlijk niet het geval.
De warmtepomp van Vaillant kan prima overweg met elk merk CV ketel, maar de ketel kan alleen niet moduleren op aansturing met opentherm. Mijn wat oudere Vaillant ketel heeft bv geen opentherm communicatie met de thermostaat en wordt daarom middels een relais aan of uit gezet. Natuurlijk is het geheel als je hybride draait net ff wat efficiënter met een opentherm Vaillant ketel ernaast.
De temp waarop de ketel vervolgens meedraait onder z’n ingestelde bivalent punt is gewoon dezelfde temperatuur als wat de warmtepomp levert.
(Maar zoals ik aangaf in mijn reactie geeft de ketel zo’n 4 a 5 graden lagere temperatuur dan wat ie op het display zou moeten geven. De gewenste aanvoer was 45 graden en om werkelijk 45 graden toe te voegen aan he CV circuit moest ik de ketel-uitstroom temperatuur op 49 graden zetten.)

Het is dus vrij normaal om middels een aan/uit relais een aroTHERM hybride te draaien en de ketel ‘klapt’ er ook zeker niet abnormaal in.

[Marco_Bu]

🙂

[BjornHero]

Marco_Bu schreef op zondag 14 januari 2024 @ 00:01:
[...]

Deze info is niet correct.
Dat zou namelijk betekenen dat de warmtepomp enkel met een Vaillant ketel kan werken en dat is natuurlijk niet het geval.
De warmtepomp van Vaillant kan prima overweg met elk merk CV ketel, maar de ketel kan alleen niet moduleren op aansturing met opentherm. Mijn wat oudere Vaillant ketel heeft bv geen opentherm communicatie met de thermostaat en wordt daarom middels een relais aan of uit gezet. Natuurlijk is het geheel als je hybride draait net ff wat efficiënter met een opentherm Vaillant ketel ernaast.
De temp waarop de ketel vervolgens meedraait onder z’n ingestelde bivalent punt is gewoon dezelfde temperatuur als wat de warmtepomp levert.
(Maar zoals ik aangaf in mijn reactie geeft de ketel zo’n 4 a 5 graden lagere temperatuur dan wat ie op het display zou moeten geven. De gewenste aanvoer was 45 graden en om werkelijk 45 graden toe te voegen aan he CV circuit moest ik de ketel-uitstroom temperatuur op 49 graden zetten.)

Het is dus vrij normaal om middels een aan/uit relais een aroTHERM hybride te draaien en de ketel ‘klapt’ er ook zeker niet abnormaal in.

Dat Scheidungsrelais is letterlijk het volgende;
Een kabeltje
Een doosje (a la Attema ak2)
Een relais met een potentiaalvrij contact

Je maakt dus letterlijk van 230vac (contact zh) een potentiaalvrij contact voor een aan-uit sturing.

In de instellingen zet je hem op 2 kw (niet extern!)

Tip;
Ketel vermogen, max. Temp. en pompsnelheid aanpassen.

[Nicoppp]

BjornHero schreef op zondag 14 januari 2024 @ 00:30:
[...]


Dat Scheidungsrelais is letterlijk het volgende;
Een kabeltje
Een doosje (a la Attema ak2)
Een relais met een potentiaalvrij contact

Je maakt dus letterlijk van 230vac (contact zh) een potentiaalvrij contact voor een aan-uit sturing.

In de instellingen zet je hem op 2 kw (niet extern!)

Tip;
Ketel vermogen, max. Temp. en pompsnelheid aanpassen.

Hier draait een 75/6 icm een intergas kombi kompakt 28/24. Vorige bewoners hadden deze in 2021 geïnstalleerd dus vond het zonde deze te vervangen. Huis uit 1930, 140m2, vvw beneden, radiatoren boven, alles open.

Vooralsnog niet hybride gedraaid omdat er een probleem was met het relais, maar dit is inmiddels gefixt. Ketel vermogen staat op 40%, Max aanvoer temp. op 45 graden.

Wat is het best qua pomp snelheid? Heb deze nu op 75% Max staan. Is dit goed of beter om de pomp snelheid ook Max op 40% te zetten ivm deltaT? Ik lees hier wisselende meningen over en merk zelf niet direct een verschil.

Warmtepomp trok het trouwens prima zonder ketel tot -4, alleen economisch is bij mij het omslagpunt rond 0graden met mijn huidige tarieven. Dus nu bivalentiepunt maar op 0 ingesteld.

Draai nu actief, 24/7 19,5C, verbruik met 4graden constant 700-900W.

[Adriaan71]

Marco_Bu schreef op zondag 14 januari 2024 @ 00:01:
[...]

Deze info is niet correct.
Dat zou namelijk betekenen dat de warmtepomp enkel met een Vaillant ketel kan werken en dat is natuurlijk niet het geval.
De warmtepomp van Vaillant kan prima overweg met elk merk CV ketel, maar de ketel kan alleen niet moduleren op aansturing met opentherm. Mijn wat oudere Vaillant ketel heeft bv geen opentherm communicatie met de thermostaat en wordt daarom middels een relais aan of uit gezet. Natuurlijk is het geheel als je hybride draait net ff wat efficiënter met een opentherm Vaillant ketel ernaast.
De temp waarop de ketel vervolgens meedraait onder z’n ingestelde bivalent punt is gewoon dezelfde temperatuur als wat de warmtepomp levert.
(Maar zoals ik aangaf in mijn reactie geeft de ketel zo’n 4 a 5 graden lagere temperatuur dan wat ie op het display zou moeten geven. De gewenste aanvoer was 45 graden en om werkelijk 45 graden toe te voegen aan he CV circuit moest ik de ketel-uitstroom temperatuur op 49 graden zetten.)

Het is dus vrij normaal om middels een aan/uit relais een aroTHERM hybride te draaien en de ketel ‘klapt’ er ook zeker niet abnormaal in.

We hebben het hier over een Vaillant cv ketel en die sluit je ebus aan zodat beide moduleren. En inderdaad andere merken sluit je aan meet een aan uit relais

[Marco_Bu]

Adriaan71 schreef op zondag 14 januari 2024 @ 12:54:
[...]


We hebben het hier over een Vaillant cv ketel en die sluit je ebus aan zodat beide moduleren. En inderdaad andere merken sluit je aan meet een aan uit relais

Ik vertelde je toch al dat mijn Vaillant ketel geen open therm communicatie met de thermostaat kan maken?
Dat betekend dat ie geen ebus aansluiting heeft.

[ Voor 8% gewijzigd door Marco_Bu op 14-01-2024 20:49 ]

[ditbenikecht]

marcop23 schreef op woensdag 13 december 2023 @ 17:36:
[...]

De VWL heeft een "sluit" draad en een "open" draad, die afhankelijk van de gewenste stand onder spanning komt. Daarom lijkt een 3wegklep zonder relais mij het handigst, dan hoef je geen 230V van een andere plek te toveren.

Ik heb de handleiding inmiddels meerdere keren doorgenomen. De omschrijving in de handleiding lijkt mij het meest op de 2 draads aansluitmethode en niet de 3 draads aansluitmethode. Ik zou dan wel een relais in de driewegklep moeten hebben.

5.8 Externe driewegklep aansluiten (optie)

▶ Sluit de externe driewegklep op de klemmen van de stek-
ker UV1 aan en steek deze op de steekplaats.

– Ter beschikking staat de aansluiting aan een perma-
nent stroomvoerende fase "L" met 230 V en aan een

geschakelde fase "S". De fase "S" wordt door een in-
tern relais aangestuurd en geeft 230 V vrij.

De meeste betaalbare driewegkleppen gaan tot de maat 1 inch. Weet iemand waarom? Ik heb mijn appendages allemaal in 1 1/4 inch uitgevoerd en heb dus een voorkeur voor een driewegklep in 1 1/4 inch.
Ik twijfel tussen de Tameson (hoge Kv waarde) en de Honywell (inzetstuk te vervangen)
https://tameson.nl/produc...1inch-3-weg-230vac-relais
of de Honeywell VC4013. https://homecomfort-techl...noff-en0h0327-pd-ge23.pdf

[Adriaan71]

Marco_Bu schreef op zondag 14 januari 2024 @ 20:45:
[...]


Ik vertelde je toch al dat mijn Vaillant ketel geen open therm communicatie met de thermostaat kan maken?
Dat betekend dat ie geen ebus aansluiting heeft.

Welke type ketel heb je dan hangen, mijn eerste cv ketel 30 jaar geleden had al een e-bus aansturing en ben nog nooit een Vaillant cv ketel tegen gekomen zonder e-bus aansturing.


Open therm hebben ze inderdaad niet allemaal, maar kan je een Vaillant OpenTherm interface VR33 inzetten bij de recente ketels.

[ Voor 30% gewijzigd door Adriaan71 op 14-01-2024 22:12 ]

[Proton_]

@ditbenikecht ik zou zelf een voorkeur voor de kogelklep hebben, want die heeft tweezijdige aandrijving. De Honeywell is afhankelijk van de kracht van de veer om terug te schakelen en daarmee gevoelig voor vuil. Lekkende driewegkleppen zijn dus, als ik dit forum goed gelezen heb, zonder uitzondering van het laatste type.

[ditbenikecht]

Dat de Honeywell veerbediend is ben ik niet tegengekomen in de specificaties. Wel voor mij een reden om die links te laten liggen.

Wat ik gek vind is dat in het aansluitschema van de vwz ai handleiding een gemotoriseerde driewegklep getekend is aan de X8 connector / ZH aansluiting, terwijl de X7/UV1 daarvoor bedoeld is.
ZH zou voor externe hulpverwarming zijn. Dit kan dan het verwarmingselement in de boiler zijn? Ik las hier dat er dan eerst nog wel een VR10 aangesloten moet worden op VF1.

[busscherski]

ditbenikecht schreef op zondag 14 januari 2024 @ 22:16:
Dat de Honeywell veerbediend is ben ik niet tegengekomen in de specificaties. Wel voor mij een reden om die links te laten liggen.

Wat ik gek vind is dat in het aansluitschema van de vwz ai handleiding een gemotoriseerde driewegklep getekend is aan de X8 connector / ZH aansluiting, terwijl de X7/UV1 daarvoor bedoeld is.
ZH zou voor externe hulpverwarming zijn. Dit kan dan het verwarmingselement in de boiler zijn? Ik las hier dat er dan eerst nog wel een VR10 aangesloten moet worden op VF1.

Op ZH kun je in geval van all electic bijvoorbeeld een MEH60 aansluiten. Die sluit je aan tussen de aanvoer van de warmtepomp en je driewegklep. Als je die met 3 aders aansluit op N, 1 en 2 dan kun je de MEH60, 2 kW, 4 kW en 6 kW laten doen.
Naast de compressor heb je altijd nog een andere energiebron nodig. Op die manier kan de warmtepomp met een betafactor van 0.8 gedimensioneerd worden, wat soms net het verschil maakt tussen een 105/6 en een 75/6. Ook wordt het hulpelement gebruikt voor het laatste stukje van de legionellarun etc.

In geval van hybride en een ander merk CV ketel sluit je op het ZH contact een scheidingsrelais aan zodat de CV ketel aangestuurd kan worden.

[ditbenikecht]

Ik wil all electric zonder MEH60, maar vraag me af hoe ik het verwarmingselement van 750W uit de boiler aansluit op de vwz ai.

[busscherski]

ditbenikecht schreef op zondag 14 januari 2024 @ 22:34:
Ik wil all electric zonder MEH60, maar vraag me af hoe ik het verwarmingselement van 750W uit de boiler aansluit op de vwz ai.

Ik denk niet dat een config zonder elektrische naverwarmer maar met verwarmingselement in de boiler officieel ondersteund is door Vaillant.

Om te bereiken wat je wilt kun je denk ik het ZH contact gewoon aansluiten zoals bij hybride, dus met een scheidingsrelais, hulpvermogen instellen op 2 kW, en op de VRC720 instellen dat de bijverwarming alleen voor tapwater mag worden gebruikt.

edit: wat ik hier schrijf is niet ideaal omdat de CV pomp dan door de boilerspiraal zal blijven pompen omdat de AI unit dan denkt dat de energie uit een externe bijverwarming komt. Misschien is er een andere oplossing.

[ Voor 14% gewijzigd door busscherski op 14-01-2024 22:52 ]

[ditbenikecht]

Waarom dan nog een scheidingsrelais ertussen? De VWZ AI lust toch gewoon 230V door?

[busscherski]

ditbenikecht schreef op zondag 14 januari 2024 @ 22:52:
Waarom dan nog een scheidingsrelais ertussen? De VWZ AI lust toch gewoon 230V door?

Ik heb het niet opgezocht maar ik ga er vanuit dat er geen 750 Watt door dat contact mag.

[MartinSE]

Gramser schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 15:27:
[...]


Hiervoor zul je toch echt zelf moeten gaan spelen en vaststellen wat voor jou werkt. Voor mij: onder de 8 graden buitentemperatuur Actief, daarboven Uitgebreid. Inactief gebruik ik niet meer.

Ik draai altijd op inactief, dan is de aanvoertemperatuur vrij precies in te stellen en aangezien ik de 105 heb kan ik tot een graad of 0-2 nog rustig met een opbouwende aanvoertemperatuur werken icm nachtverlaging (om 1 run te maken), mijn 100% vloerverwarming is nogal traag, het duurt uren voordat de ruimte ook maar een tiende warmer wordt. Onder de 0 heeft het pas zin om 24/7 aan te laten,
Op actief is het lastiger in te schatten omdat hij dan in het begin vrij snel opstookt met een hogere aanvoertemperatuur wat geen effect heeft op een grote betonnen massa en het ogenschijnlijk niet warmer wordt blijft hij dan de stooklijn te verhogen.
Echter iedereen spreekt steeds over stand actief en uitgebreid en niet over inactief.
Ik ben erg benieuwd naar de reden of wat de meerwaarde is van deze standen , is het in combinatie met een lagere stooklijn 0.2 ipv 0.25 ??

[busscherski]

Ander handig feitje (het is mij niet overkomen). In geval van MEH60 en een besturingsmodule vwz ai. Voedt de AI dan vanuit de MEH60 (die heeft daarvoor een contact) en niet vanuit een stopcontact. Anders is de kans groot dat je de AI module opblaast.

[BjornHero]

Proton_ schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 14:47:
@ervh dat lijkt me afhankelijk van stookgedrag, afgiftesysteem en isolatie.
Ik weet niet wat je bedoelt met efficiëntie vs buitentemperatuur, want Ta (en dus stooklijn) hangt daar ook nauw mee samen. Dat staat uitgebreid in Franciesco in "Vaillant aroTHERM warmtepomp ervaringen"

Wat voor mij werkt, is
* 0.5 graad middagverhoging
* met ebusd automatische omschakeling naar Actief onder de 5 graden buitentemperatuur als 24 uurs gemiddelde. Met de draadloze thermostaat zit hier al iets voor ingebouwd geloof ik, met mijn bedrade VRC720 moet ik dat zelf doen.
* Na een uur op Actief volgt dan een uur op Uitgebreid en omgekeerd. Dit is een compromis tussen een koude vloer en overshoot. Dit zit nergens ingebouwd en kan dus alleen met eigen automatisering.

Iemand met een draadloze vcr720 die dit kan bevestigen?

Automatisch omschakelen tussen actief en uitgebreid is wel een "killer feature" in mijn optiek...

[busscherski]

BjornHero schreef op zondag 14 januari 2024 @ 23:35:
[...]


Iemand met een draadloze vcr720 die dit kan bevestigen?

Automatisch omschakelen tussen actief en uitgebreid is wel een "killer feature" in mijn optiek...

Een verschil tussen de draadloze en bedrade versie is me niet bekend. De draadloze heeft een basisstation die natuurlijk ook gewoon weer aan de bus zit.

[Cyrus The Virus]

BjornHero schreef op zondag 14 januari 2024 @ 23:35:
[...]


Iemand met een draadloze vcr720 die dit kan bevestigen?

Automatisch omschakelen tussen actief en uitgebreid is wel een "killer feature" in mijn optiek...

Zou ik thuis moeten kijken ik heb een VRC720f, ik ben omgeschakeld van bedraad naar draadloos en zag wel hele kleine verschillen in menu's

[marcop23]

BjornHero schreef op zondag 14 januari 2024 @ 23:35:
[...]


Iemand met een draadloze vcr720 die dit kan bevestigen?

Automatisch omschakelen tussen actief en uitgebreid is wel een "killer feature" in mijn optiek...

Ik heb een bedrade VRC 720 en daar dit de optie "24/7 verwarmen onder bepaalde temperatuur" in. Is dat wat bedoeld wordt?

De optie zorgt trouwens dat de nachtverlaging genegeerd wordt, maar hij schakelt wel uit als de hoogste ingestelde doeltemperatuur van die dag gehaald wordt.

[Gramser]

marcop23 schreef op maandag 15 januari 2024 @ 07:22:
[...]

Ik heb een bedrade VRC 720 en daar dit de optie "24/7 verwarmen onder bepaalde temperatuur" in. Is dat wat bedoeld wordt?

De optie zorgt trouwens dat de nachtverlaging genegeerd wordt, maar hij schakelt wel uit als de hoogste ingestelde doeltemperatuur van die dag gehaald wordt.

Dat klinkt wel interessant, ik neem aan dat die optie onder het installateursniveau zit? Weet je specifiek waar? Want dat klinkt alsof ik dat zoek…!

[Proton_]

BjornHero schreef op zondag 14 januari 2024 @ 23:35:
[...]


Iemand met een draadloze vcr720 die dit kan bevestigen?

Automatisch omschakelen tussen actief en uitgebreid is wel een "killer feature" in mijn optiek...

Ik doelde inderdaad op de 24/7 verwarmen feature die bij mij ontbreekt en die blijkbaar iets anders doet dan ik dacht
Maar in de praktijk zal die instelling door het ontbreken van de middagverhoging ook het effect hebben dat de warmtepomp nooit urenlang uit staat, dus het effect zal vergelijkbaar zijn.

[marcop23]

Gramser schreef op maandag 15 januari 2024 @ 07:36:
[...]


Dat klinkt wel interessant, ik neem aan dat die optie onder het installateursniveau zit? Weet je specifiek waar? Want dat klinkt alsof ik dat zoek…!

Zeker:

AT staat hierin waarschijnlijk voor Außentemperatur, daar is dus een vertaalfoutje gemaakt.

Een nadeel van deze functie vind ik:
Als het 's ochtends enkele uren onder de ingestelde temperatuur komt, gaat de WP dus op het koelste moment van de dag verwarmen. Daarom heb ik de temperatuur relatief laag ingesteld, op 0 graden. Maar zoals @Proton_ het heeft, waarbij gekeken wordt naar het (voorspelde) daggemiddelde i.p.v. de actuele temperatuur, vind ik eigenlijk mooier.

[Gramser]

Bij mij ligt dat omschakelpunt rond de 8 graden. Ik denk dat ik er eens mee ga spelen, hoewel dat nu weer wat lastig testen is.

Maar nu weet ik wel wat die BT-verwarmen is, ik had de link nog niet gelegd! Ik twijfel alleen wat over de binnencompensatie: die moet ik dan naar “uitgebreid” zetten denk ik. Anders kan hij bij het overschrijden van de ingestelde buitentemperatuur nooit afslaan als de wenstemperatuur is bereikt, toch…?

Edit: toch maar eens zo ingesteld. 8 graden, Uitgebreid. Zal wel even een week of wat geduld moeten hebben. Als ik merk dat de WP afslaat binnen die tijd, werkt het niet zoals beoogd.

Edit 2: net de wenstemperatuur onder de actuele temperatuur gebracht (want zo kan ik meteen testen). Resultaat: WP gaat uit, terwijl BT-doorverwarmen op 8 graden is ingesteld. Jammer, voor mij werkt dit dan niet.

[ Voor 31% gewijzigd door Gramser op 15-01-2024 08:54 ]

[BjornHero]

Volgens mij heeft BT-doorverwarmen niets te maken met de instelling van de kamerthermostaat (mbt inactief-actief-uitgebreid).

Bt-doorverwarmen zorgt ervoor dat er geen nachtverlaging meer wordt toegepast, warmt het te warm in huis 0,2-0,3C boven doeltemp schakelt de wp alsnog uit. (Indien op uitgebreid).

Zou wel een mooie "advanced feature" zijn, automatisch omschakelen van actief naar uitgebreid of inactief afhankelijk van verschillende parameters... Anderzijds maakt t t voor de gemiddelde gebruiker en installateur ook onnodig complex..

[Gramser]

BjornHero schreef op maandag 15 januari 2024 @ 12:27:
Volgens mij heeft BT-doorverwarmen niets te maken met de instelling van de kamerthermostaat (mbt inactief-actief-uitgebreid).

Bt-doorverwarmen zorgt ervoor dat er geen nachtverlaging meer wordt toegepast, warmt het te warm in huis 0,2-0,3C boven doeltemp schakelt de wp alsnog uit. (Indien op uitgebreid).

Zou wel een mooie "advanced feature" zijn, automatisch omschakelen van actief naar uitgebreid of inactief afhankelijk van verschillende parameters... Anderzijds maakt t t voor de gemiddelde gebruiker en installateur ook onnodig complex..

Ik zou zelf al tevreden zijn met een soort sneltoets

[Broodro0ster]

Gramser schreef op maandag 15 januari 2024 @ 13:03:
[...]


Ik zou zelf al tevreden zijn met een soort sneltoets

Home Assistant + ebus module is volgens mij de meest voor de handliggende optie.

[Gramser]

Broodro0ster schreef op maandag 15 januari 2024 @ 13:10:
[...]

Home Assistant + ebus module is volgens mij de meest voor de handliggende optie.

Dat klopt wel, denk ik - maar dat vereist voor mij weer aardig wat inleeswerk en gepruts waar ik momenteel niet voor kies

[Heintje]

Marco_Bu schreef op zaterdag 13 januari 2024 @ 11:31:
[...]


Hier ook een hybride setup, en check hier ook de boel met HA en Shelly’s.
Ook een Vaillant ketel, maar dan aangesloten dmv een aan/uit relais.
Merkte hier tijdens de kou van een paar dagen terug toevallig ook een verschil van rond de 4 a 5 graden. De ketel leverde ook kouder dan gewenst.

Kon dit euvel manueel makkelijk aanpassen door de ketel gewoon 5 graden hoger te zetten, daarna klopte het weer en werkte alles zoals het hoort.
Is hier geen big deal want heb de ketel nu eenmalig gewoon die 5 graden hoger gezet qua aanvoer temp. en hij draait hier vanaf nu toch alleen maar mee als het beneden het vriespunt komt (bivalent dus op 0 gezet), maar ik snap heel goed dat jij dit graag middels een offset gewoon zou willen fixen.


Edit: heb het idee dat hybride hier op het forum wel in de minderheid is

Hier ook een hybride-eigenaar.
Hoe/waar heb je de aanvoer van de ketel verhoogd? Op het toestel zelf, in de thermostaat, hoe diep in de menu's?

Vandaag trouwens voor het eerst gezien dat de WP en de ketel tegelijkertijd aan het stoken zijn...

[Marco_Bu]

Adriaan71 schreef op zondag 14 januari 2024 @ 22:07:
[...]


Welke type ketel heb je dan hangen, mijn eerste cv ketel 30 jaar geleden had al een e-bus aansturing en ben nog nooit een Vaillant cv ketel tegen gekomen zonder e-bus aansturing.


Open therm hebben ze inderdaad niet allemaal, maar kan je een Vaillant OpenTherm interface VR33 inzetten bij de recente ketels.

@Adriaan71 Een Vaillant HR exclusief 35C. Ik geloof dat deze ketels pas vanaf 2005 of 2006 middels opentherm communiceren (via ebus).
En ik wist dat ie ook met een module/printplaat aan te passen was. Heb bewust gekozen om dat geld liever te besteden aan een scheidingsrelais. Tenslotte heeft die ketel niet het eeuwige leven, en ik heb met dat relais meer keuzevrijheid in ketels dadelijk als de deze het begeven heeft.

En zoals gezegd: van ‘erin knallen’ is geen sprake. De uitstroomtemperatuur staat gewoon ingesteld op de temperatuur vd warmtepomp (op het moment dat het vriest en dan samen met de warmtepomp draait).

Nog een reden dat ie er niet inknalt; de aan/uit regeling zet de ketel in werking (idem als je bv gaat douchen).
Hierbij gaat de ketel stoken naar de ingestelde temperatuur en zodra deze is bereikt houdt ie deze vast of moduleert hij terug totdat ie op het minimum brandt. Zou die temperatuur dan nog steeds blijven stijgen, dan blijft ie op laaglast branden tot de temp 5 graden boven de ingestelde waarde komt. Pas dan stopt de ketel en treed de antipendeltijd in werking.
Kortom; ook al werkt ie niet middels het opentherm protocol en kan de communicatie met de wp dus een tikkie beter, het systeem werkt helemaal prima in hybride met een scheidingsrelais.


@Heintje de uitstroom temperatuur van vd CV op deze ketel verhogen of verlagen gaat heel simpel met een grote knop op het toestel waarop je de gewenste temperatuur kunt instellen.
Ik kan me zo voorstellen dat andere ketels het inderdaad in een menu verstoppen (als het al ingesteld kan worden) .

[ Voor 10% gewijzigd door Marco_Bu op 15-01-2024 16:31 ]

[Middenberm]

Gramser schreef op maandag 15 januari 2024 @ 13:13:
[...]

Dat klopt wel, denk ik - maar dat vereist voor mij weer aardig wat inleeswerk en gepruts waar ik momenteel niet voor kies

Mee eens,

Is er niet al ergens een "plug and play" pakket te koop? Zou er best meer voor willen betalen als het "out of the box" gelijk werkt.

[Gramser]

Middenberm schreef op maandag 15 januari 2024 @ 16:35:
[...]


Mee eens,

Is er niet al ergens een "plug and play" pakket te koop? Zou er best meer voor willen betalen als het "out of the box" gelijk werkt.

Ah, u is ook gelegenheidstweaker

[scifoflux]

Ik volg dit topic al enig tijd.
Ikzelf heb een water/water warmtepomp en dacht dat mijn installateur alles goed had ingeregeld.
Echter merkte ik bij de laatste winterprik dat dit niet het geval is.
En hij weet niet hoe en stuurt mij beetje wandelen met mijn vraag.
Ik heb een Vaillant flexotherm exclusive vwf57/4.
Ik ben bewust dat dit arotherm topic is, maar veel instellingen zijn gelijkend.
Vandaar mijn poging.

Nu merk ik dat die totaal niet moduleert bij cv verwarming.
Hij neemt dan 1,1kw elektrische vermogen op voor de compressor.
Ongeachte of de aanvoer temperatuur 37graden is en energie integraal 999min. Is.
Terwijl bij warm water hij naar 2,1kw gaat voor de compressor.
Nu heb ik hem zo ingesteld dat bivalente punt om elektrisch weerstand te gebruiken.
Echter is dit beetje te snel gebruikt en zou ik liever zien dat hij compressor versnelling hoger gaat.
Zoals bij de warmwater boiler.
En weerstand enkel bij worst case scenario.


Mijn stooklijn is 0,35 & heb volledige vloerverwarming 1 circuit boven en beneden, met +-200m2 oppervlakte.
Ik heb een sensocomfort thermostaat.
Enige idee waar ik kijk op installateur niveau?

Degene die mij een oplossing biedt krijgt eeuwige dankbaarheid & +2 duimpje!

[snameroc]

Reageert hij als je de stooklijn hoger zet?
En heb je een buitenvoeler?

[Marco_Bu]

Ken je warmtepomp niet, maar wil wel een gokje wagen

Heb je de mogelijkheid om te kiezen tussen inactief, actief of uitgebreid?
En indien ja, heb je de setting dan ook op actief of uitgebreid staan?

Het lijkt er namelijk een beetje op alsof de warmtepomp staat ingesteld op een vaste aanvoer temperatuur.

[ Voor 11% gewijzigd door Marco_Bu op 16-01-2024 07:02 ]

[scifoflux]

snameroc schreef op maandag 15 januari 2024 @ 22:29:
Reageert hij als je de stooklijn hoger zet?
En heb je een buitenvoeler?

Ik heb een buitenvoeler.
Hij reageert wel degelijk. Maar draait altijd op 1 versnelling. Tegen 1,1kw.
Op flexotherm zie ik wel dat hij naar 34graden wilt gewenst. Maar hij blijft altijd steken op 31 graden.
Nu met bivalent punt kan ik bij x temperatuur buiten wel boosten. Maar bon dat is elektrische weerstand,

Het staat op uitgebreid.

[AndRo555]

scifoflux schreef op dinsdag 16 januari 2024 @ 07:22:
[...]

Ik heb een buitenvoeler.
Hij reageert wel degelijk. Maar draait altijd op 1 versnelling. Tegen 1,1kw.
Op flexotherm zie ik wel dat hij naar 34graden wilt gewenst. Maar hij blijft altijd steken op 31 graden.
Nu met bivalent punt kan ik bij x temperatuur buiten wel boosten. Maar bon dat is elektrische weerstand,

Het staat op uitgebreid.

Dat is normaal, bij een niet modulerende warmtepomp draait de compressor op 1 vaste snelheid en is het opgenomen elektrksche vermogen enkel afhankelijk van het drukverschil (lees ~temperatuursverschil bron-afgifte)

[scifoflux]

AndRo555 schreef op dinsdag 16 januari 2024 @ 08:12:
[...]


Dat is normaal, bij een niet modulerende warmtepomp draait de compressor op 1 vaste snelheid en is het opgenomen elektrksche vermogen enkel afhankelijk van het drukverschil (lees ~temperatuursverschil bron-afgifte)

Maar is de flexotherm een niet modulerend warmtepomp?
Want daar vind ik niets van terug. Indien ja dan is het opgelost.

[AndRo555]

scifoflux schreef op dinsdag 16 januari 2024 @ 13:20:
[...]

Maar is de flexotherm een niet modulerend warmtepomp?
Want daar vind ik niets van terug. Indien ja dan is het opgelost.

Ze vermelden het nergens expliciet (het is ook niet echt state of the art natuurlijk), maar het is wel degelijk een compressor met motor rechtstreeks aan het niet (niet inverter en dus toerental gestuurd).
Enkele aanwijzingen daarvoor zijn het ontbreken van opgegeven een min en max vermogen op een bepaald werkingspunt (bv. B0W35), een aangegeven cos phi van 0.75~0.9 (met een inverter is dat makkelijke >0.98). En het beschrijven van aanloopstromen. (p54 https://www.vaillant.be/flexotherm/0020221001-03-1723556.pdf)

[ Voor 3% gewijzigd door AndRo555 op 16-01-2024 14:42 ]

[scifoflux]

AndRo555 schreef op dinsdag 16 januari 2024 @ 14:41:
[...]


Ze vermelden het nergens expliciet (het is ook niet echt state of the art natuurlijk), maar het is wel degelijk een compressor met motor rechtstreeks aan het niet (niet inverter en dus toerental gestuurd).
Enkele aanwijzingen daarvoor zijn het ontbreken van opgegeven een min en max vermogen op een bepaald werkingspunt (bv. B0W35), een aangegeven cos phi van 0.75~0.9 (met een inverter is dat makkelijke >0.98). En het beschrijven van aanloopstromen. (p54 https://www.vaillant.be/flexotherm/0020221001-03-1723556.pdf)

Dus als ik het goed begrijp is dit een minder perfomante water-water warmtepomp en is niet modulerend.
Of is dit te voorbarig om het zo te zeggen?
Maarm maakt wel het 1 en het andere duidelijk.

[PentaClover]

Weer iets geleerd, vanaf afgelopen zaterdag is het hier zo vochtig buiten dat de defrosts kort op elkaar zitten (1-1.5 uur).
Mijn langzame regeling die voorkomt dat de WP vol gas naar zijn gevraagde T_a gaat, is dan te langzaam dus het huis ging heel langzaam afkoelen met 0.1^oC per dag omdat de benodigde T_a nooit gehaald werd.

In de periode hiervoor zat er altijd minstens een paar uur tussen de defrosts en was dat geen probleem.

Ik had het zelf niet direct door, het display van de VRC720 geeft de binnen temperatuur weer met 0.5^oC resolutie, maar de bio thermostaat van mijn vriendin is blijkbaar net iets gevoeliger.

[AndRo555]

scifoflux schreef op dinsdag 16 januari 2024 @ 17:33:
[...]

Dus als ik het goed begrijp is dit een minder perfomante water-water warmtepomp en is niet modulerend.
Of is dit te voorbarig om het zo te zeggen?
Maarm maakt wel het 1 en het andere duidelijk.

Sowieso minder perfomant durf ik niet zeggen, dat hangt er vanaf tegen welke concurrentie je het bekijkt.

Bij een lucht-water warmtepomp zonder modulatie zit je met veel grotere nadelen, bv. een hoger aantal defrosts over een seizoen.

Voor een niet-modulerende water-water warmtepomp. is wel iets te zeggen, minder componenten om stuk te gaan, en mits goed gedimensioneerd niet direct minder efficiënt.
daarentegen wel een pak gevoeliger voor een mismatch in dimensionering dan een modulerende water-water warmtepomp.

Een collega van me heeft een niet modulerende water-water vaillant warmtepomp (sinds 2016 al) en die is er erg over te spreken. Die scheduled de zijne zo dat die 1 mooie run per dag doet en dat met <0.8°C temperatuur wissel doorheen de dag.

[Tranze]

Onze Arothem Plus 55/6 is vannacht uitgevallen omdat de aardlek is afgeslagen.
Zodra ik de groep van de WP weer aanzet, knalt de aardlek er weer uit. Probleem zit hem dus in de warmtepomp.

Gisteravond had ik ook waargenomen dat de druk was afgenomen in het CV systeem, tot 1.3bar.
Ik had daarop weer wat water toegevoegd om de druk weer boven de 1.5 bar te krijgen. Tot net iets onder de 2.
Installateur gecontacteerd. Benieuwd wat dit is.

Ik heb nog een cv ketel hangen met afsluiters. Die ga ik maar eens aanslingeren en kijken of ik de boel nog kan ontdooien.