Ankona schreef op woensdag 29 september 2021 @ 22:11:
[...]
Ik denk dat je beter de andere kant op kunt redeneren. Er zullen niet heel veel mensen de overweging maken om hun baan en bezit op te zeggen en lekker te gaan luieren in de welvaart van de bijstand. (beetje gechargeerd geformuleerd, de bijstand is voor de meeste betrokkenen geen plezierige situatie)
Een beetje gechargeerd? Ik zou dit gewoon niet doen, want het is retoriek om mensen te laten happen.
Maar denk eens aan de mensen die in de bijstand zitten. Geen werk, geen bezit. Vaak ook niet heel kansrijk op de arbeidsmarkt. Uit de bijstand stappen betekent dus eigenlijk altijd in laag betaald werk stappen. Maar dan heb je nog steeds geen bezit, je verliest wel alle rechten op ondersteunende regelingen. Zeker met kinderen is het niet zelden dat, los van dat werken tijd kost, het ook nog eens geld kost. Dan is het wel erg lastig om uit de bijstand te komen, ook voor mensen die dat graag zouden willen.
Het is vrij onmogelijk. Meritocratie bestaat niet, ondanks het geloof daarin. Ik zie het te vaak in dossiers bij oud werknemers die - voor welke reden dan ook - in bijstand terecht komen en zich dan melden bij de stichting die ik beheer voor dossiers uit dat deel van mijn loopbaan.
Het is eigenlijk net een gevangenisconstructie. Een waar fysieke en mentale schadelast de valstrik garandeert naarmate iemand er langer in zit (zes - twaalf maanden, maar dat is mijn inschatting vanuit die dossiers).
Veel ervan kent hoge correlatie met ZZP activiteit, ook veel ervan met het sterkste schouders syndroom (fysieke schadelast arbeid: fysieke arbeid, blootstelling stoffen, onregelmatigheid). Maar, ik moet zeggen, de afgelopen jaren begint dat te diversifiëren. Zorgkosten, effecten schaarste besteedbaar inkomen, toename vaste lasten, het komt best redelijk overeen met wat een WRR de afgelopen acht jaar al zit te signaleren.
Zorgwekkend in de zin van afwijking t.a.v. historische statistiek zit hem in het naar beneden vallen van hoger opgeleiden naar bijstand, via tussenstations als ZZP reductie, sectorale automatisering, sectorale uitbestedingen midden/hogere kaders management, relatiebreuk (probleem van opbouw uit schuldverklaring), woningmarkt (schuldverklaring als issue bij de wedstrijd om te kopen), toegenomen stimuli regionale arbeidsmobiliteit (veel schuift nog steeds naar een Randstand, maar de trend is gebroken) - ook variabelen en fenomenen die in WRR en SCP rapportages genoemd worden.
Wat wel opvalt is dat variabelen van zekerheid over de volledige linie afnemen, ongeacht of dit binnen segment zelf waargenomen / erkend wordt. Er is steeds minder voor nodig om uit het Coleman bootje te vallen.
Een opvallend fenomeen is de trend van economisch daklozen, en de VoW (Vertrokken onbekend Waarheen) varianten. Dit is iets wat historisch eigenlijk pas naar boven komt als symptoom wanneer onder de motorkap van sociaal-economisch bestel er verstoringen liggen die structureel geworden zijn. Het maakt relatief weinig uit om welke volumes het gaat, dit soort fenomenen zijn pur sang indicatief. Maar goed, zelfs een CBS en CPB hebben al aan die alarmbel getrokken. Op zich logisch, dit zijn symptomatische trends gecorreleerd aan consumptieve en reële economie. De echte motoren dus.
Nu moet ik ook opmerken, ik zie het vaak voorbij komen als argument, het verlies aan rechten in bijstand. Nu ja, dat klopt, maar dit is niet helemaal volledig of correct. Het is meer zo dat je positie in bijstand verandert naar het onderhevig gesteld worden aan classificaties waar jij niets meer aan kunt veranderen in het systeem waar je in zit. Ook niet mocht je er op magische wijze uit komen.
Maar, dit is niet langer beperkt tot mensen in de bijstand. Het blijft me verbazen hoe bijna graag we als samenleving bias toepassen om te voorkomen dat we een confrontatie hebben met een structuurverandering bij onze ordeningsvraagstukken - zoals omschreven in de rapportages bij de Toeslagenaffaire.
De Kwestie Beleidsfundamenten. Menige spies is de facto omgedraaid. Classificaties staan, ongeacht wat de burger meent, ongeacht zelfs de daadwerkelijke realiteit. Het is een systematiek van geautomatiseerde selectie waar algoritmen geodemografie en andere variabelen als basis nemen. Niet hoe productief een burger is, of hoe goed de opbouw, opleiding of wat dan ook.
Het is voor de toekomst wel een idee voor mensen om daar eens over na te denken. Immers, de positie in de bijstand voor classificatie is dezelfde nu als daarbuiten. Het enige verschil is dit: in de bijstand weet je het, daarbuiten is het afwachten zonder eigen potentieel tot beheersing.
Dan mogen we eerlijk zijn:
dit schept gedragseffecten. Grotendeels onbewust, maar ze zijn meetbaar. We gedragen ons anders, veelal tegengesteld aan continuïteit eigen belang, wanneer we aan ons water voelen dat lijnen opschuiven ook al hebben we het zelf hier en nu goed.
Eerder kwamen wat berichten voorbij van gebruikers met perspectief op de groei van een VVD. Nu ja, het is een lang verhaal wat beter past in dat topic over sociale psychologie, maar ik sluit mij aan bij de beleidseconomen van een WRR en het sociologenpanel van het SCP: de groei van machtspolitiek, schoksgewijs, kent zeer structurele correlatie met de schoksgewijze toename van onzekerheden in ons sociaal-economisch bestel. Dit is iets om wel eens stil bij te staan. Er ligt een agenda van het introduceren van onzekerheden puur voor politieke dominantie. Terwijl er meetbaar geen relatie van behartiging bij die agenda aanwezig is.
Nu ja, net als bij de Onderzoeksinstellingen zouden de alarmbellen bij de burger en vierde macht media wel eens mogen gaan rinkelen. We hebben immers met groot vermaak met de vingers zitten wijzen naar een Verenigd Koninkrijk de afgelopen jaren waar we zien hoe dergelijke agenda zich uitwerkt.
Eigenlijk is het al te gek voor woorden dat we ons grootste potentieel gewoon verspillen: mensen. Nu een harde waarheid, maar de tijden waarin conservatisme dominant in politiek voor beleid de bijstand koos als mechanisme voor gemaskeerde bestrijding werkeloosheid en het scheppen van poortwachterfuncties voor goedkope arbeid, die zijn voorbij. Al behoorlijke tijd.
Er is niet enkel geen reden meer om die beleidsposities te continueren (hoe gestoord ze al waren, het was gewoon lui beleid), het is inmiddels ook destructief aan het worden voor potentieel. We zitten juist op een punt op de curve waar - als we ons blijven fixeren op productiviteit als primaire variabele - we juist moeten investeren in alles en iedereen continu non stop. En daar ligt een harde - maar politiek weinig opportune - correlatie bij, het fixeren op productiviteit begint inmiddels een kostenpost van cumulatieve schadelast te worden.
Even heel cru, het is gewoon niet slim. We hebben kasten vol onderzoeksdossiers waar in volledige onderbouwing de veranderingen arbeidsmarkt & verhoudingen voor de komende cycli voorbij komen. Die gaan niet langer lager opgeleiden treffen. Maar hoger opgeleiden. En al ligt hier wel enige gevoeligheid ten aanzien van de reële versus vermeende kwaliteitsoutput van tegenwoordig onderwijs (de afbraak van kennisframes is reëel, specialisatie is van beperkt nut, een ratrace van zelfredzaamheid bij horizontale en verticale mobiliteit is een van de meest schadelijke trends die kunnen voorkomen), pur sang zijn de condities voor ons arbeidspotentieel structureel veranderd al voor veel segmenten. En ook die lijnen schuiven op. Maar wat doen we bij dergelijke metingen en signalen?
We slopen ons eigen arbeidspotentieel in fixatie op productiviteit van het zelfredzame individu. Het is dan ook niet vreemd dat we overal effecten opmerken binnen sociale geografie van burgers die daar op allerlei manieren creatief bij worden om de spanningsvelden en valstrikken maar te vermijden. Wat slechts in beperkte mate kan, en wat eigenlijk enkel voorbehouden is aan het topje van de Parade van Pen.
Dit zijn zo van die zaken die aanwijzen dat onze traditionele modellen hun houdbaarheidsdatum bereikt hebben. Alle indicatoren wijzen op de noodzaak tot nieuwe modellen. We wijzen dat echter af in ons status quo denken. Met flinke complicatie dankzij veertig jaar aan polariseren en afserveren van wat nota bene vóór die tijd zelf door rechts-conservatief gedragen werd maar te lang als contrair gepresenteerd, als doembeelden bij tegenstanders.
Het kwam eerder voorbij, en ergens aan het begin van het topic van de middeninkomens staat een uitstekende historische reconstructie van de oorsprong van nivelleren - een rechtse vinding, vanuit erkenning van correcte relatie van collectief belang naar individueel potentieel toe. Iets wat we tegenwoordig reflexief afwijzen. Sterker nog, we labelen het in politieke marketing als het dekken van wentelen in weelde door zij die niet werken.
Het blijft frappant. Maar ik ben er nog niet over uit wat nou het meest saillant is. Dat we als samenleving zo breed zo'n ongefundeerde verschuiving hebben gemaakt in denken en frames, of dat zoveel van samenleving reflexief bias toepast om condities en ontwikkelingen maar niet te hoeven toetsen voor eigen belang verder dan de voortuin of de neus lang is voor het fiscale jaar.
En zo kan het geïntroduceerde verdeel en heers van "goed" versus "fout" blijven werken. Voor wie wil weten hoe zich dat uitwerkt, nu ja, geschiedenisboeken zijn vrij toegankelijk. En we hebben een premier die geschiedenis gestudeerd heeft
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.