Een nieuwe beschouwing van de R-waarde.
De delta variant lijkt aanzienlijk besmettelijker (dat lijkt tegen de +60% te zitten), en daarbovenop in enige mate resistent tegen vaccinaties. Bij de actuele mix van vaccinaties in Nederland zou het totale effect een extra besmettelijkheid van bijna +90% t.o.v. behelzen. Dat getal gaat wat teruglopen naarmate de mix van 1e en 2e prikken verschuift; dat gaat vanaf de tweede helft van deze maand versnellen.
Op dit moment kan ik observeren t/m 24-6. Voor die datum zie ik een R-waarde voor de alpha variant van 0.74 en voor de delta variant van 1.38. Met een geschat aandeel van 58.5% delta kom ik op een gemiddelde R-waarde van 1.12 trendmatig.
De twee R-waarden en de gemiddelde R-waarde ontwikkelen zich allemaal anders.
(a) Door toenemende vacinatie zijn de R-waardes van alpha en delta allebei dalend.
(b) Op dit moment daalt de R-waarde van alpha iets sneller (omdat vaccins meer effectief zijn tegen alpha dan tegen delta).
(c) Over enkele weken komt het zwaartepunt op tweede prikken te liggen en zal ze R-waarde van delta juist sneller gaan dalen (het verschil in immuniteit tussen 1 en 2 prikken is veel groter bij delta)
(d) Door verdringing wordt de weging van delta in het totaal steeds zwaarder.
Effect (d) is momenteel een sterke opdrijvende factor in de gemiddelde R-waarde. Dat effect is momenteel heel groot, maar gaat straks aardig inzakken. Momenteel is de snelheid van verdringing 2.8 procentpunt per dag, over een week 2.0, en over twee weken nog maar 1.2. Tegen eind juli is die factor min of meer uitgespeeld.
Rond dezelfde periode ligt de nadruk van vaccinaties op tweede prikken. Die hebben een relatief grote impact op de R-waarde van de delta variant.
Voor de maand juli voorzie ik nog forse stijgingen, maar in augustus zou dat een stuk beter erbij moeten staan.
Er zijn nog wat hoopgevende cijfers.
Ik pak Israel en UK als voorbeelden van landen met een hoge vaccinatiegraad en toch een nieuwe golf met delta variant. In beide landen zie ik dat de besmettingen fors oplopen, maar de sterfte niet. Om deze getallen vergelijkbaar te maken, modelleer ik 1 a 2 weken vertraging tussen publicatie van positieve tests en sterfte.
* Israel: positieve tests opgelopen van 10 per dag voor delta (laagste weekgemiddelde), naar ~55 twee weken geleden en ~170 1 week geleden. Dat is een factor 5.5 a 17. De sterfte is echter helemaal niet toegenomen. Die stond rond 1 per dag en nu op 0.
* UK: positieve tests opgelopen van 2k per dag voor de delta variant naar ~10k twee weken geleden en ~17k 1 week geleden. Factor 5 a 8.5. Sterfte van ~8 per dag (volgend op het dal van besmettingen in mei) naar ~18 nu. Factor 2.2.
Er is dus een aardige scheefgroei tussen positieve tests en mensen die zeer ernstig ziek worden. Ondanks berichten dat de delta variant in dezelfde omstandigheden ziekmakender kan zijn, materialiseert de golf nog niet in veel sterfte. Het ligt voor de hand dat ook de IC opnames niet zo hard zullen oplopen als de positieve tests.
Ook hoopgevend is de
leeftijdsverdeling van de positieve tests. De recente stijging concentreert zich vrijwel geheel op tieners en twintigers. De komende dagen moet blijken of de infectiegolf gaat overslaan op andere leeftijdsgroepen; tot nu toe geen indicatie daarvan.
* Voor tieners begint bijna de zomervakantie. Eind deze week de eerste regio. Dit gaat in de loop van deze maand de contactintensiteit in die groep verminderen; vanaf 20-7 moet dat een drukkend effect op de besmettingscijfers hebben.
* Voor twintigers is de hulp nog iets dichterbij. Op 12-6 ging de GGD afsprakenlijn open voor die groep, en rond 20-6 werden de eerste prikken gezet. De eerste gunstige effecten op besmettingen in die groep moeten tussen 2 en 4 juli beginnen, over een week begint dat in de cijfers te komen. En tegen het eind van de maand zou de vaccinatiegraad in de groep zodanig zijn toegenomen dat de besmettingsgolf zich hopelijk alleen op de tieners concentreert.