Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Ik heb hem wel, maar gebruik hem nog niet. Als ik hem aansluit, gaat de cloud in error.blb4 schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 08:40:
[...]
Ik maak gebruik van Heishamon met 't NodeRed Dashboard als besturing. Vervolgens gebruik ik een Opentherm thermostaat en als die de warmtevraag stop gaat bij mij de WP helemaal uit. Het kan via Heishamon op vele andere manieren. Gebruik je Heishamon al? Ik kan meer details delen maar dat heeft denk ik alleen zin als je in elk geval Heishamon gebruikt.
Maar als ik het begrijp, gaat cloud niet werken als ik de wp ga besturen met Heishamon.
Ik ga dit vandaag proberen op te lossen. Heb een wifi ap hiervoor besteld.
Maargoed, grafiekje van de afgelopen nacht:
/f/image/uMRR6rCwsdYnL4wZjdWRdMVH.png?f=fotoalbum_large)
Om 4 uur een DHW run, om 6 uur gaat de QM eraf. Duurt toch vrij lang voordat de Ta gehaald wordt. Voordat dat lukt komt er een defrost langs.
Wat volgens mij ook extra meespeelt met dit soort weer is dat het overdag met de zon erop ook vrij warm is, en die warmte blijft vrij lang hangen.
Zit even te denken wat nu handig is. Heb nog wat ruimte in de flow. Zou hem wat hoger kunnen zetten.
[ Voor 7% gewijzigd door MikeyMan op 02-03-2023 09:40 ]
Gebruikte NRGkick met Schuko en rode 32A adapters te koop, 7.5.
Ik zat hier nog eens naar te kijken, en volgensmij bespaar je niet zoveel met de nachtverlaging (maar misschien heb je andere redenen):MikeyMan schreef op woensdag 1 maart 2023 @ 10:37:
[...]
Nee gelukkig niet. De temperatuur van de woonkamer:
[Afbeelding]
Heb wel de uitdaging dat het op de bovenverdieping een stuk lastiger op temperatuur komt sochtends.
Nadeel aan die strategie is overigens dat de vloer s nachts warm is en overdag koud. Vandaar dat ik wel enige nacht verlaging wil toepassen.
Maar misschien komt het nu met een halve graad wat beter uit. Vorige test was nog met een open verdeler ertussen dacht ik.
Er is zo'n 8 uur per dag 1 graad verlaging. De werkelijke ruimtetemperatuur komt tijdens de verlaging 2 keer in deze week zo'n halve graad onder de (dag)setpoint. Aangenomen dat iedere graad ruimtetemperatuur lager 8% energieverlies bespaard, heb je deze week door de nachtverlaging 8% * 0.5 * 2 * 8 / 168 = 0.4% energie bespaard door het warmteverlies van de woning te beperken met een lagere ruimtetemperatuur in de nacht.
Op het totaal heb je nog wat andere variabelen ('s nachts is het kouder/lagere COP), en je hebt vast nog meer ruimtes. Door de verlaging moet er wel weer extra opgewarmd worden in de ochtend, wanneer het buiten nog steeds koud is.
Let wel, tis lastig vergelijken tussen opeenvolgende nachten. Maar dit is wel wat ik standaard een beetje meet.
Ja inderdaad, als je het wat zekerder wilt weten, zou je het eigenlijk over langere periode moeten vergelijken. Hier maakt de zoninstraling ook veel uit, en rond het vriespunt natuurlijk de luchtvochtigheid.MikeyMan schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 19:23:
@Thorsd eergisteren 1 graad verlaging, 17kWh, vandaag 0,5 graaf verlaging, 21kWh.
Let wel, tis lastig vergelijken tussen opeenvolgende nachten. Maar dit is wel wat ik standaard een beetje meet.
Ik zie best veel spreiding in het gebruik zonder dat ik iets aan de instellingen verander (rond het vriespunt tot 10 kWh verschil per dag, 40..50 kWh).
Klopt, besturen via Heishamon houd in dat je de Pana cloud niet meer gebruikt. Ik heb er geen ervaring mee, maar 't zal vast mogelijk zijn om via Heishamon te monitoren en dat via de cloud aansturen. Maar da's dubbele complexiteit....simpelmuis schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 09:08:
[...]
Ik heb hem wel, maar gebruik hem nog niet. Als ik hem aansluit, gaat de cloud in error.
Maar als ik het begrijp, gaat cloud niet werken als ik de wp ga besturen met Heishamon.
Ik ga dit vandaag proberen op te lossen. Heb een wifi ap hiervoor besteld.
Met Heishamon alleen ben je er in de meeste gevallen niet alhoewel je met rules op Heishamon ook al heel wat kunt doen. Ik maak dus zelf gebruik van het NodeRed Dashboard en daarin heb ik ook mijn (Opentherm) Thermostaat gekoppeld. Als mijn thermostaat aangeeft dat er geen warmtevraag meer is dat wordt - als aan ook een aantal andere voorwaarden voldaan wordt - de WP volledig uit gezet (dus ook de waterpomp stopt).
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Hier ruim meer winst dan alleen de genoemde 0.4% door mijn nachtverlaging; lees uitschakeling tussen 23:00 en 10:00Thorsd schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 17:34:
[...]
Ik zat hier nog eens naar te kijken, en volgensmij bespaar je niet zoveel met de nachtverlaging (maar misschien heb je andere redenen):
Er is zo'n 8 uur per dag 1 graad verlaging. De werkelijke ruimtetemperatuur komt tijdens de verlaging 2 keer in deze week zo'n halve graad onder de (dag)setpoint. Aangenomen dat iedere graad ruimtetemperatuur lager 8% energieverlies bespaard, heb je deze week door de nachtverlaging 8% * 0.5 * 2 * 8 / 168 = 0.4% energie bespaard door het warmteverlies van de woning te beperken met een lagere ruimtetemperatuur in de nacht.
Op het totaal heb je nog wat andere variabelen ('s nachts is het kouder/lagere COP), en je hebt vast nog meer ruimtes. Door de verlaging moet er wel weer extra opgewarmd worden in de ochtend, wanneer het buiten nog steeds koud is.
Ik accepteer dat 1 of 2 graden kan afkoelen in het meest extreme geval.
-Hogere COP. Vaak tussen de 1.0 en 2.5 hogere COP (vanwege bijvoorbeeld 8 graden buiten ipv -3 waar hij zijn warmte uit moet onttrekken)
-Vrijwel nooit een defrost en zeker niet met dit weer van afgelopen dagen
-Direct gebruik van zonnestroom
-Geen geluiden snachts (stroming binnen tijdens defrost en buiten in de stille nachten verstoor ik die niet voor anderen)
-Geen problemen met het minimale vermogen omdat de warmtepomp minder uren per dag aan staat ook vrijwel nooit dat warmte niet kwijt kan.
Bovenstaande werkt alleen prettig met zeer goed geïsoleerde woning en vloerverwarming met bij voorkeur een flinke laag beton op de slangen als warmtebuffet.
En uiteraard iedereen zijn eigen voorkeur en bijbehorende oplossing. Ik wilde graag wel mijn advies geven zeker op gebied van duurzaamheid. Dus als iemand rond 05:00 zijn sww run vrij spel geeft om te mogen draaien moet ik altijd ff reageren 😋👍
[ Voor 4% gewijzigd door ErikVers op 02-03-2023 22:38 ]
WP Pana 5H - Solar 6m2 icm 300liter - PV 8970Wp: 27stuks Solar - Home Assistant - VW ID3 First 20” |
Je hebt voor de Heishamon tenminste firmware 3.1 nodig, hierin zit een fix voor het in storing gaan van de CZ-TAW1, zelfs wanneer Listen Only op de Heishamon is geactiveerd (wat nodig is als je de Heishamon naast de CZ-TAW1 aansluit). De Heishamon moet bovendien op de CN-NMODE aansluiting zitten. Als je die 3 dingen doet zou de Heishamon passief naast de CZ-TAW1 moeten draaien. Wanneer je de Heishamon actief maakt, moet de CZ-TAW1 er helemaal af.simpelmuis schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 09:08:
[...]
Ik heb hem wel, maar gebruik hem nog niet. Als ik hem aansluit, gaat de cloud in error.
Maar als ik het begrijp, gaat cloud niet werken als ik de wp ga besturen met Heishamon.
Ik ga dit vandaag proberen op te lossen. Heb een wifi ap hiervoor besteld.
PV: 7.910 WP O-Z-W | Enphase Envoy S Metered | IQ7+ | Panasonic 12KW T-Cap J-Gen | 300L SWW | 200L Buffer | Fibaro HC2 | Gasloos sinds 4-10-22
Hmm, Ik heb hem juist net binnen. Had gehoopt dat de nieuwste software er op zou staan.Tiesert schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 22:45:
[...]
Je hebt voor de Heishamon tenminste firmware 3.1 nodig, hierin zit een fix voor het in storing gaan van de CZ-TAW1, zelfs wanneer Listen Only op de Heishamon is geactiveerd (wat nodig is als je de Heishamon naast de CZ-TAW1 aansluit). De Heishamon moet bovendien op de CN-NMODE aansluiting zitten. Als je die 3 dingen doet zou de Heishamon passief naast de CZ-TAW1 moeten draaien. Wanneer je de Heishamon actief maakt, moet de CZ-TAW1 er helemaal af.
Maakt het nog uit of het op de hoofd print of op de optionele print wordt aangesloten ?
Volledig mee eens! En zelfs met radiatoren kan ‘t zo werken, essentieel is die goed geïsoleerd woning. Deze dagen zakt bij ons gedurende de nacht de woonkamertemperatuur minder dan 1 graad. SSW draaien op ‘t warmste moment van de dag, dat kan dus heel mooi nadat de WP ‘t huis weer prima op temperatuur heeft en door licht & zonnewarmte de warmtevraag voor verwarming ‘t laagste is.ErikVers schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 22:23:
[...]
Hier ruim meer winst dan alleen de genoemde 0.4% door mijn nachtverlaging; lees uitschakeling tussen 23:00 en 10:00
Ik accepteer dat 1 of 2 graden kan afkoelen in het meest extreme geval.
-Hogere COP. Vaak tussen de 1.0 en 2.5 hogere COP (vanwege bijvoorbeeld 8 graden buiten ipv -3 waar hij zijn warmte uit moet onttrekken)
-Vrijwel nooit een defrost en zeker niet met dit weer van afgelopen dagen
-Direct gebruik van zonnestroom
-Geen geluiden snachts (stroming binnen tijdens defrost en buiten in de stille nachten verstoor ik die niet voor anderen)
-Geen problemen met het minimale vermogen omdat de warmtepomp minder uren per dag aan staat ook vrijwel nooit dat warmte niet kwijt kan.
Bovenstaande werkt alleen prettig met zeer goed geïsoleerde woning en vloerverwarming met bij voorkeur een flinke laag beton op de slangen als warmtebuffet.
En uiteraard iedereen zijn eigen voorkeur en bijbehorende oplossing. Ik wilde graag wel mijn advies geven zeker op gebied van duurzaamheid. Dus als iemand rond 05:00 zijn sww run vrij spel geeft om te mogen draaien moet ik altijd ff reageren 😋👍
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Als je die optionele print hebt moet Heishamon (en volgens mij ook de cloudadapter) op de optionele print worden aangesloten.simpelmuis schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 23:01:
[...]
Hmm, Ik heb hem juist net binnen. Had gehoopt dat de nieuwste software er op zou staan.
Maakt het nog uit of het op de hoofd print of op de optionele print wordt aangesloten ?
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
cc @simpelmuis ja klopt. De CZ-TAW1 kan alleen maar op de optionele print omdat de CN-CNT poort op het hoofdbord gebruikt wordt om deze aansluiting door te lussen naar de optionele print. En de Heishamon moet dan ook op de optionele print, op de CN-NMODE.blb4 schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 23:10:
[...]
Als je die optionele print hebt moet Heishamon (en volgens mij ook de cloudadapter) op de optionele print worden aangesloten.
PV: 7.910 WP O-Z-W | Enphase Envoy S Metered | IQ7+ | Panasonic 12KW T-Cap J-Gen | 300L SWW | 200L Buffer | Fibaro HC2 | Gasloos sinds 4-10-22
Gasloos, Panasonic mono 7J; 11 x Jinko 420 Wp op ZZW + 12 x Jinko 420Wp NNO op Solis 8k; E-max lithium 45km/u scooter ; Douche wtw; waterontharder
Zeker, de berekende 0.4% is ook alleen de besparing op warmtedissipatie van de woning door nachtverlaging op basis van @MikeyMan's voorbeeldgrafiek. Dit is vaak het "klassieke" argument voor nachtverlaging.ErikVers schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 22:23:
[...]
Hier ruim meer winst dan alleen de genoemde 0.4% door mijn nachtverlaging; lees uitschakeling tussen 23:00 en 10:00
Ik accepteer dat 1 of 2 graden kan afkoelen in het meest extreme geval.
-Hogere COP. Vaak tussen de 1.0 en 2.5 hogere COP (vanwege bijvoorbeeld 8 graden buiten ipv -3 waar hij zijn warmte uit moet onttrekken)
-Vrijwel nooit een defrost en zeker niet met dit weer van afgelopen dagen
-Direct gebruik van zonnestroom
-Geen geluiden snachts (stroming binnen tijdens defrost en buiten in de stille nachten verstoor ik die niet voor anderen)
-Geen problemen met het minimale vermogen omdat de warmtepomp minder uren per dag aan staat ook vrijwel nooit dat warmte niet kwijt kan.
Bovenstaande werkt alleen prettig met zeer goed geïsoleerde woning en vloerverwarming met bij voorkeur een flinke laag beton op de slangen als warmtebuffet.
En uiteraard iedereen zijn eigen voorkeur en bijbehorende oplossing. Ik wilde graag wel mijn advies geven zeker op gebied van duurzaamheid. Dus als iemand rond 05:00 zijn sww run vrij spel geeft om te mogen draaien moet ik altijd ff reageren 😋👍
Met een WP heb je meer variabelen, die blijkbaar dus best een grote invoed kunnen hebben!
Ik werk zelf niet met de thermostaat, maar was het niet zo dat als de thermostaat de Wp uitzet de pomp stopt, maar als de Wp stopt omdat de watertemperatuur het setpoint bereikt heeft de pomp blijft werken? Verschil in standby van 9 t.o.v. 30W?Joris 407 schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 11:32:
Ik draai met een 7J mono op de interne thermostaat en een directe watertemperatuur ingesteld. Bij geen warmtevraag blijft de waterpomp in de warmtepomp met ruim 10l/min draaien. Is dit gebruikelijk? Hoort deze niet uit te gaan? Gisteren zag ik ook een tijd 0.1 l/minuut. Was is normaal gedrag?
Kijk eens wat er gebeurt als je de thermostaat een flinke slinger naar beneden geeft als er al geen warmtevraag meer is.
[ Voor 8% gewijzigd door t.oswald op 03-03-2023 12:15 ]
WH-MDC05H3E5, 5600 Wp zonnepanelen, 2 infrarood bad- en werkkamer, SWW Auer Edel water 100L, Daikin 2MXM50M9 airco met FTXM35N en FTXM20N
sjimmie in "Panasonic Warmtepomp 101: Installatie en Optimalisatie"Joris 407 schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 11:32:
Ik draai met een 7J mono op de interne thermostaat en een directe watertemperatuur ingesteld. Bij geen warmtevraag blijft de waterpomp in de warmtepomp met ruim 10l/min draaien. Is dit gebruikelijk? Hoort deze niet uit te gaan? Gisteren zag ik ook een tijd 0.1 l/minuut. Was is normaal gedrag?
EDIT: dit is bij External Themostaat anders, dan stopt de waterpomp wel.
[ Voor 7% gewijzigd door sjimmie op 03-03-2023 12:10 ]
Panasonic 7kW J-Series Split + 190 liter SWW, 2750+2100Wp Oost-West
Dankje, dat zou ervoor pleiten om met externe thermostaat te gaan werken.sjimmie schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 12:09:
[...]
sjimmie in "Panasonic Warmtepomp 101: Installatie en Optimalisatie"
EDIT: dit is bij External Themostaat anders, dan stopt de waterpomp wel.
Had je al getest of 1 graad erbij met de interne thermostaat ook 1 daadwerkelijk 1 graad temperatuursverhoging is, of heb ik die post gemist?
Wat me ook opgevallen is: als je puur op war draait, dan blijft de warmtepomp zijn watertemperatuur in een range van ca. 5 graden houden. Met thermostaat laat hij deze, bij 'geen-warmtevraag' gewoon dalen, totdat er weer vraag komt.
Is bij jullie ook het servicecloud statistieken tabblad uit de lucht? Status tabblad doet het wel. Lastig om zo het systeem te leren kennen.
[ Voor 27% gewijzigd door Joris 407 op 03-03-2023 13:15 ]
Gasloos, Panasonic mono 7J; 11 x Jinko 420 Wp op ZZW + 12 x Jinko 420Wp NNO op Solis 8k; E-max lithium 45km/u scooter ; Douche wtw; waterontharder
Nee.Joris 407 schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 13:10:
[...]
Is bij jullie ook het servicecloud statistieken tabblad uit de lucht? Status tabblad doet het wel. Lastig om zo het systeem te leren kennen.
Kan ook komen wanneer je niet "Alle rechten" hebt toegekend aan de installateur-gebruiker. Dan doen die statistieken het ook niet, misschien kan dat het zijn?Joris 407 schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 13:10:
[...]
Is bij jullie ook het servicecloud statistieken tabblad uit de lucht? Status tabblad doet het wel. Lastig om zo het systeem te leren kennen.
PV: 7.910 WP O-Z-W | Enphase Envoy S Metered | IQ7+ | Panasonic 12KW T-Cap J-Gen | 300L SWW | 200L Buffer | Fibaro HC2 | Gasloos sinds 4-10-22
Nee gisteren en eergisteren werkte het gewoon. Raar dat een deel van de functionaliteit niet werkt, kennelijk is er wel verbinding, want het status tabblad werkt welTiesert schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 13:59:
[...]
Kan ook komen wanneer je niet "Alle rechten" hebt toegekend aan de installateur-gebruiker. Dan doen die statistieken het ook niet, misschien kan dat het zijn?
[ Voor 4% gewijzigd door Joris 407 op 03-03-2023 15:01 ]
Gasloos, Panasonic mono 7J; 11 x Jinko 420 Wp op ZZW + 12 x Jinko 420Wp NNO op Solis 8k; E-max lithium 45km/u scooter ; Douche wtw; waterontharder
Ik ben dus al teruggegaan naar mijn externe thermostaat toen ik had geconcludeerd dat de waterpomp constant bleef draaien en de temperatuur in huis teveel schommelde. Ik had nog willen kijken hoeveel de temperatuur omhoog of omlaag zou gaan als ik de instelling 1 graad hoger/lager zou zetten maar dat vond ik al niet meer nodig.Joris 407 schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 13:10:
[...]
Dankje, dat zou ervoor pleiten om met externe thermostaat te gaan werken.
Had je al getest of 1 graad erbij met de interne thermostaat ook 1 daadwerkelijk 1 graad temperatuursverhoging is, of heb ik die post gemist?
Voor mij is de interne thermostaat prima ter overbrugging als er iets met mijn externe thermostaat kapot is, meer niet.
Panasonic 7kW J-Series Split + 190 liter SWW, 2750+2100Wp Oost-West
Even resetten met het middelste knopje indrukken tot er nog maar een groen ledje brandtJoris 407 schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 15:00:
[...]
Nee gisteren en eergisteren werkte het gewoon. Raar dat een deel van de functionaliteit niet werkt, kennelijk is er wel verbinding, want het status tabblad werkt welEr staat ook 'volledige toegang' rechtsboven
WH-MDC05H3E5, 5600 Wp zonnepanelen, 2 infrarood bad- en werkkamer, SWW Auer Edel water 100L, Daikin 2MXM50M9 airco met FTXM35N en FTXM20N
Hij shift iig fors. Setpoint war is 30 en zie target temp (kort testmoment)sjimmie schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 15:08:
[...]
Ik ben dus al teruggegaan naar mijn externe thermostaat toen ik had geconcludeerd dat de waterpomp constant bleef draaien en de temperatuur in huis teveel schommelde. Ik had nog willen kijken hoeveel de temperatuur omhoog of omlaag zou gaan als ik de instelling 1 graad hoger/lager zou zetten maar dat vond ik al niet meer nodig.
Voor mij is de interne thermostaat prima ter overbrugging als er iets met mijn externe thermostaat kapot is, meer niet.
En zodra kamertemparatuur bereikt heeft gooit hij hem naar 22 en dus een overshoot en uit. Niet gek bij shift -8. Nog maar eens verder testen komend weekend naar ideale instelling. Inderdaad is doordraaien waterpomp frustrered maar als naar instelling kom waardoor hij bijna altijd aanblijft minder problematisch 👍
/f/image/lBz09xWjSuZaInuWAc9XVvc2.png?f=fotoalbum_large)
WP Pana 5H - Solar 6m2 icm 300liter - PV 8970Wp: 27stuks Solar - Home Assistant - VW ID3 First 20” |
Versie is 3.1 volgens de webinterface.Tiesert schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 22:45:
[...]
Je hebt voor de Heishamon tenminste firmware 3.1 nodig, hierin zit een fix voor het in storing gaan van de CZ-TAW1, zelfs wanneer Listen Only op de Heishamon is geactiveerd (wat nodig is als je de Heishamon naast de CZ-TAW1 aansluit). De Heishamon moet bovendien op de CN-NMODE aansluiting zitten. Als je die 3 dingen doet zou de Heishamon passief naast de CZ-TAW1 moeten draaien. Wanneer je de Heishamon actief maakt, moet de CZ-TAW1 er helemaal af.
/f/image/KLTaQATgUEJwuUWHaTf1UKzq.png?f=fotoalbum_large)
Is er nog een andere manier om de WP met telefoon aan te sturen, als de cloud uitgeschakeld is ?
Duik juist in rode-net. hmm. draaid dit op een heel oude raspberry ? (Nieuwe zijn niet aan te komen)
Werkt dat goed op telefoon, om de cloud toepassing te vervangen ?
[ Voor 7% gewijzigd door simpelmuis op 03-03-2023 19:55 ]
NodeRed Dashboard werkt heel goed op telefoon. Buitenshuis gebruik ik een VPN verbinding naar huis.simpelmuis schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 19:48:
[...]
Versie is 3.1 volgens de webinterface.
[Afbeelding]
Is er nog een andere manier om de WP met telefoon aan te sturen, als de cloud uitgeschakeld is ?
Duik juist in rode-net. hmm. draaid dit op een heel oude raspberry ? (Nieuwe zijn niet aan te komen)
Werkt dat goed op telefoon, om de cloud toepassing te vervangen ?
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Het is lastig om een overzicht te verkrijgen van het geheel.blb4 schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 23:19:
[...]
NodeRed Dashboard werkt heel goed op telefoon. Buitenshuis gebruik ik een VPN verbinding naar huis.
telefoon verbind met node-red. Maar ik vind nergens hoe node-red (raspberry pi) communiceerd met de WP of met de heishamon.
Het is moeilijk om iets te bouwen als ik geen overzicht heb. Is zoiets als metselen zonder bouwtekening.
Is er een overzicht, of kun je uitleggen hoe compenenten met elkaar verbinden ?
De grote verbinder in 't geheel is een MQTT broker. Als je die nog niet draaiend hebt dan kan je die ook op de raspberry pi installeren. Als je MQTT broker draait vul je de gegevens (IP address en poort nr (gebruikelijk 1883)) in in de Heishamon settings en in de MQTT node in NodeRed en de boel hangt aan elkaar.simpelmuis schreef op vrijdag 3 maart 2023 @ 23:34:
[...]
Het is lastig om een overzicht te verkrijgen van het geheel.
telefoon verbind met node-red. Maar ik vind nergens hoe node-red (raspberry pi) communiceerd met de WP of met de heishamon.
Het is moeilijk om iets te bouwen als ik geen overzicht heb. Is zoiets als metselen zonder bouwtekening.
Is er een overzicht, of kun je uitleggen hoe compenenten met elkaar verbinden ?
Ik gebruik mosquitto als MQTT broker.
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Ok, dan ben ik daar nog wel weer een weekje mee bezig voor ik dat allemaal werkend heb.blb4 schreef op zaterdag 4 maart 2023 @ 00:08:
[...]
De grote verbinder in 't geheel is een MQTT broker. Als je die nog niet draaiend hebt dan kan je die ook op de raspberry pi installeren. Als je MQTT broker draait vul je de gegevens (IP address en poort nr (gebruikelijk 1883)) in in de Heishamon settings en in de MQTT node in NodeRed en de boel hangt aan elkaar.
Ik gebruik mosquitto als MQTT broker.
Op basis van de info in dit topic ben ik ook bezig aan de installatie van een WH-MDC05J3E5 maar ik had nog een vraagje over de leidingdiameters:
Zoals aanbevolen in dit topic ben ik aan mijn vloerverwarming met 32mm Henco meerlagenbuis (binnendiameter 26mm) vertrokken. Voor buiten wil ik die koppelen aan een Terrendis Heat Duo 32/140 terreinleiding die ook 32mm buisdoorsnede (binnendiameter 26mm) heeft en aangesloten wordt met 1" knelkoppelingen van Terrendis. Ten slotte heb ik nog twee RVS flexen gekocht met binnendiameter DN25 en 1" koppelingen om de aansluiting tussen de Terrendis leiding en de warmtepomp te doen.
Ik dacht dat ik hiermee over heel de lengte minstens 25mm binnendiameter zou hebben om een goed debiet te halen. Maar nu ik de leidingen ontvangen heb valt het mij op dat de Terrendis en de RVS flex aan de koppelstukken sterk versmallen. Als ik dit meet blijkt dat de koppelingen op hun smalste punt maar 20mm binnendiameter zijn, terwijl de leidingen zelf wel minstens 25mm binnendiameter zijn zoals in de specificaties staat.
Maakt deze versmalling veel uit voor de doorstroming? Doet die versmalling naar 20mm de grotere leidingdiameters te niet, of geeft dit maar een klein beetje extra weerstand voor het geheel?
Eventueel kan ik de RVS flex nog vervangen door een model met 1"1/4 koppelingen, maar Terrendis verkoopt geen koppelstukken groter dan 1" voor de 32mm buis dus daar blijf ik met een bottleneck van 20mm zitten.
En na MQTT en NR ontdek je InfluxDB en Grafana... en heb je er een nieuwe hobby bij. ;-)simpelmuis schreef op zaterdag 4 maart 2023 @ 00:52:
[...]
Ok, dan ben ik daar nog wel weer een weekje mee bezig voor ik dat allemaal werkend heb.
Hier vind je meer info:
Heishamon: HeishaMon - Panasonic Aquarea monitoring
NR: Heishamon <> Node Red voor Panasonic warmtepompen
PV: 7.910 WP O-Z-W | Enphase Envoy S Metered | IQ7+ | Panasonic 12KW T-Cap J-Gen | 300L SWW | 200L Buffer | Fibaro HC2 | Gasloos sinds 4-10-22
Kleine stukjes zijn niet echt een probleem. De weerstand neemt wat toe dus om een bepaalde flow te halen zal de waterpomp iets harder draaien. Je hele installatie is een optelsom van bottlenecks; je kan ze nooit allemaal vermijden en dat is ook niet erg.Rezuno schreef op zaterdag 4 maart 2023 @ 10:47:
Hallo medetweakers,
Op basis van de info in dit topic ben ik ook bezig aan de installatie van een WH-MDC05J3E5 maar ik had nog een vraagje over de leidingdiameters:
Zoals aanbevolen in dit topic ben ik aan mijn vloerverwarming met 32mm Henco meerlagenbuis (binnendiameter 26mm) vertrokken. Voor buiten wil ik die koppelen aan een Terrendis Heat Duo 32/140 terreinleiding die ook 32mm buisdoorsnede (binnendiameter 26mm) heeft en aangesloten wordt met 1" knelkoppelingen van Terrendis. Ten slotte heb ik nog twee RVS flexen gekocht met binnendiameter DN25 en 1" koppelingen om de aansluiting tussen de Terrendis leiding en de warmtepomp te doen.
Ik dacht dat ik hiermee over heel de lengte minstens 25mm binnendiameter zou hebben om een goed debiet te halen. Maar nu ik de leidingen ontvangen heb valt het mij op dat de Terrendis en de RVS flex aan de koppelstukken sterk versmallen. Als ik dit meet blijkt dat de koppelingen op hun smalste punt maar 20mm binnendiameter zijn, terwijl de leidingen zelf wel minstens 25mm binnendiameter zijn zoals in de specificaties staat.
Maakt deze versmalling veel uit voor de doorstroming? Doet die versmalling naar 20mm de grotere leidingdiameters te niet, of geeft dit maar een klein beetje extra weerstand voor het geheel?
Eventueel kan ik de RVS flex nog vervangen door een model met 1"1/4 koppelingen, maar Terrendis verkoopt geen koppelstukken groter dan 1" voor de 32mm buis dus daar blijf ik met een bottleneck van 20mm zitten.
Zo worden er hier ook regelmatig opmerkingen gemaakt over knietjes/haakse bochten. Die hebben ‘t zelfde effect. Liever haal je ze er uit/vermijd je ze maar soms kan ‘t echt niet anders. En dat is dan maar zo.
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Dat is bij veel koppelingen voor kunststof/alupex buizen het geval. Als deze koppeling specifiek voor die buis gemaakt is, heb je niet veel keus. Het is ook maar een klein stukje.Rezuno schreef op zaterdag 4 maart 2023 @ 10:47:
Hallo medetweakers,
Op basis van de info in dit topic ben ik ook bezig aan de installatie van een WH-MDC05J3E5 maar ik had nog een vraagje over de leidingdiameters:
Zoals aanbevolen in dit topic ben ik aan mijn vloerverwarming met 32mm Henco meerlagenbuis (binnendiameter 26mm) vertrokken. Voor buiten wil ik die koppelen aan een Terrendis Heat Duo 32/140 terreinleiding die ook 32mm buisdoorsnede (binnendiameter 26mm) heeft en aangesloten wordt met 1" knelkoppelingen van Terrendis. Ten slotte heb ik nog twee RVS flexen gekocht met binnendiameter DN25 en 1" koppelingen om de aansluiting tussen de Terrendis leiding en de warmtepomp te doen.
Ik dacht dat ik hiermee over heel de lengte minstens 25mm binnendiameter zou hebben om een goed debiet te halen. Maar nu ik de leidingen ontvangen heb valt het mij op dat de Terrendis en de RVS flex aan de koppelstukken sterk versmallen. Als ik dit meet blijkt dat de koppelingen op hun smalste punt maar 20mm binnendiameter zijn, terwijl de leidingen zelf wel minstens 25mm binnendiameter zijn zoals in de specificaties staat.
Maakt deze versmalling veel uit voor de doorstroming? Doet die versmalling naar 20mm de grotere leidingdiameters te niet, of geeft dit maar een klein beetje extra weerstand voor het geheel?
Eventueel kan ik de RVS flex nog vervangen door een model met 1"1/4 koppelingen, maar Terrendis verkoopt geen koppelstukken groter dan 1" voor de 32mm buis dus daar blijf ik met een bottleneck van 20mm zitten.
Uiteindelijk gaat het om de totale stromingsweerstand. Iedere meter leiding, en iedere koppeling voegt een beetje toe. Als je op 1 punt een heel kleine diameter hebt, zal deze wel veel meer meetellen in de totale stromingsweerstand dan de rest.
Met een 5kW WP zou ik me hier niet al te druk over maken. Die wordt volgensmij ook nog wel eens met DN20 buis aangesloten. Snelle berekening: 5kW WP hebt (dT 5C -> 14 l/min). Bij DN20 geeft dat 0.75m/s stroomsnelheid, wat niet te hoog is. Maar de totale weerstand hangt dus ook van de totale lengte af.
Dat stelt me wel gerust dat het op het totaalplaatje niet zo veel uit maakt. De versmalling ter hoogte van het koppelstuk is slechts enkele centimeter op een traject van 10 meter tussen vloerverwarming en monblock dus dat lijkt de extra weerstand me wel mee te vallen voor het geheel.
Ook een goeie opmerking dat andere kunststof koppelstukken hetzelfde probleem hebben, daar had ik nog niet bij stilgestaan. De Henco is gemonteerd met perskoppelingen door de loodgieter en waar deze in de buis schuiven zal er dan een gelijkaardige versmalling zijn veronderstel ik?
Ja, als je een plaatje van zo'n koppeling opzoekt, zie je een soort tule die in de buis schuift. Volgensmij hebben alleen koppelingen voor stalen en koperen buizen geen versmalling.Rezuno schreef op zaterdag 4 maart 2023 @ 15:23:
Bedankt voor de info @blb4 en @Thorsd
Dat stelt me wel gerust dat het op het totaalplaatje niet zo veel uit maakt. De versmalling ter hoogte van het koppelstuk is slechts enkele centimeter op een traject van 10 meter tussen vloerverwarming en monblock dus dat lijkt de extra weerstand me wel mee te vallen voor het geheel.
Ook een goeie opmerking dat andere kunststof koppelstukken hetzelfde probleem hebben, daar had ik nog niet bij stilgestaan. De Henco is gemonteerd met perskoppelingen door de loodgieter en waar deze in de buis schuiven zal er dan een gelijkaardige versmalling zijn veronderstel ik?
Ik heb mijn 12kw nog maar 5 weken draaien. Ik zag al snel dat tijdens de nacht de warmtepomp het meest verbruikt, en aanzienlijk harder draait. Nu vind ik het ontzettend jammer dat ik de buurt niet kan wakker houden met mijn 12kw, woon in een verdomd asociale rot buurt dus wat overlast is nooit weg. Kies wel voor mijn eigen portemonnee, Dus bij mij is de 12kw van 00:00 tot 08:00 gewoon uit. En nee mijn huis is (nog) niet goed geïsoleerd en ik heb zelfs nog leidingen net in het cement liggen. En toch heb ik maar weinig warmteverlies. Mijn totale energie verbruik ligt tussen de 30 en 45 kwh per dag(waarvan ongeveer de helft tot 3 kwart niet door de warmtepomp gebruikt wordt maar door servers en de rest)ErikVers schreef op donderdag 2 maart 2023 @ 22:23:
[...]
Hier ruim meer winst dan alleen de genoemde 0.4% door mijn nachtverlaging; lees uitschakeling tussen 23:00 en 10:00
Ik accepteer dat 1 of 2 graden kan afkoelen in het meest extreme geval.
-Hogere COP. Vaak tussen de 1.0 en 2.5 hogere COP (vanwege bijvoorbeeld 8 graden buiten ipv -3 waar hij zijn warmte uit moet onttrekken)
-Vrijwel nooit een defrost en zeker niet met dit weer van afgelopen dagen
-Direct gebruik van zonnestroom
-Geen geluiden snachts (stroming binnen tijdens defrost en buiten in de stille nachten verstoor ik die niet voor anderen)
-Geen problemen met het minimale vermogen omdat de warmtepomp minder uren per dag aan staat ook vrijwel nooit dat warmte niet kwijt kan.
Bovenstaande werkt alleen prettig met zeer goed geïsoleerde woning en vloerverwarming met bij voorkeur een flinke laag beton op de slangen als warmtebuffet.
En uiteraard iedereen zijn eigen voorkeur en bijbehorende oplossing. Ik wilde graag wel mijn advies geven zeker op gebied van duurzaamheid. Dus als iemand rond 05:00 zijn sww run vrij spel geeft om te mogen draaien moet ik altijd ff reageren 😋👍
Wat gebeurt er om 8 uur 's morgens? Hoeveel kouder is je huis dan bij een buitentemperatuur van bijvoorbeeld 0C?Anno007 schreef op zondag 5 maart 2023 @ 00:53:
[...]
Ik heb mijn 12kw nog maar 5 weken draaien. Ik zag al snel dat tijdens de nacht de warmtepomp het meest verbruikt, en aanzienlijk harder draait. Nu vind ik het ontzettend jammer dat ik de buurt niet kan wakker houden met mijn 12kw, woon in een verdomd asociale rot buurt dus wat overlast is nooit weg. Kies wel voor mijn eigen portemonnee, Dus bij mij is de 12kw van 00:00 tot 08:00 gewoon uit. En nee mijn huis is (nog) niet goed geïsoleerd en ik heb zelfs nog leidingen net in het cement liggen. En toch heb ik maar weinig warmteverlies. Mijn totale energie verbruik ligt tussen de 30 en 45 kwh per dag.
Hier ook ouder huis. Mijn 12kW verlaagt 's nachts wel een aantal graden en gaat een tijdje uit zolang er voldoende warmte in het systeem is, maar schakelt ook weer aan om te voorkomen dat het huis teveel afkoelt in de nacht. Tussen 7 en half 8 begint hij het huis weer op normale dagtemperatuur te brengen.
PV: 7.910 WP O-Z-W | Enphase Envoy S Metered | IQ7+ | Panasonic 12KW T-Cap J-Gen | 300L SWW | 200L Buffer | Fibaro HC2 | Gasloos sinds 4-10-22
Even gekeken in mijn grafana, het zal ongeveer een graad tot 2 graden zijn afhankelijk waar het is.Tiesert schreef op zondag 5 maart 2023 @ 10:27:
[...]
Wat gebeurt er om 8 uur 's morgens? Hoeveel kouder is je huis dan bij een buitentemperatuur van bijvoorbeeld 0C?
Hier ook ouder huis. Mijn 12kW verlaagt 's nachts wel een aantal graden en gaat een tijdje uit zolang er voldoende warmte in het systeem is, maar schakelt ook weer aan om te voorkomen dat het huis teveel afkoelt in de nacht. Tussen 7 en half 8 begint hij het huis weer op normale dagtemperatuur te brengen.
Dat valt me enorm mee, als je Pana 8 uur heeft uitgestaan in een huis zoals je beschreef.Anno007 schreef op zondag 5 maart 2023 @ 10:36:
[...]
Even gekeken in mijn grafana, het zal ongeveer een graad tot 2 graden zijn afhankelijk waar het is.
PV: 7.910 WP O-Z-W | Enphase Envoy S Metered | IQ7+ | Panasonic 12KW T-Cap J-Gen | 300L SWW | 200L Buffer | Fibaro HC2 | Gasloos sinds 4-10-22
Ja klopt, ik stook overdag natuurlijk wel wat hoger op hé, maar omdat hij overdag minder energie nodig heeft voor meer productie en de 32 zonnepanelen leveren, oftewel ik ben tot nog toe heel tevreden, zou nu eigenlijk die strenge fvorst moeten hebben om verder te testen....Tiesert schreef op zondag 5 maart 2023 @ 10:41:
[...]
Dat valt me enorm mee, als je Pana 8 uur heeft uitgestaan in een huis zoals je beschreef.
Minimale flow 12,23 l/m, gemeten verbruik 15watt, 1.200 rpm
Maximale flow 44,53 l/m, gemeten verbruik 161 watt, 4.150 rpm
Toch wel een hoog energieverbruik van alleen de waterpomp.
Mijn Poolse IBO psi 25/40 waterpomp doet 22watt bij 30 l/m
De grundfoss alpha2 45watt bij 31L/m.
Alles aangesloten op een buffervat middels 32mm.
Iemand de interne pomp al vervangen voor een zuinigere versie?
Mijn 9J staat ingesteld op vaste Ta van 31C en staat nu gewoon aan met compressor op 24 Hz en een pomp flow van ~9 ltr/min (1250 R/min) en verbruik van ongeveer 650W (op kWh meter). Zelfs bij defrosts komt de pomp niet boven de 35 Ltr/min (en dat duurt maar even).Murkmans schreef op zondag 5 maart 2023 @ 14:16:
Ik neem het volgende waar bij de 5j-versie bij compressor/fan uit (er zal nog overige dingen aanstaan in de wp).
Minimale flow 12,23 l/m, gemeten verbruik 15watt, 1.200 rpm
Maximale flow 44,53 l/m, gemeten verbruik 161 watt, 4.150 rpm
Toch wel een hoog energieverbruik van alleen de waterpomp.
Mijn Poolse IBO psi 25/40 waterpomp doet 22watt bij 30 l/m
De grundfoss alpha2 45watt bij 31L/m.
Alles aangesloten op een buffervat middels 32mm.
Iemand de interne pomp al vervangen voor een zuinigere versie?
Jouw minimale flow lijkt me te hoog. Mijn (hoofd) leidingen zijn 28mm Cu en installatie zonder buffervat.
Afgezien van een evt hoger verbruik van de pomp, zou ik niet gaan hacken met andere onderdelen in de Pana voor een beetje energie verbetering, met name bij zo'n cruciaal onderdeel als de pomp.
Disclaimer: dit zijn de waarden die Pana geeft en zijn onttrokken via Heishamon.
Gasloos sinds feb23, WP: Pana Mono 9j, WPB: Auer Air 200l, PV: 14x290 Wp
:fill(white):strip_exif()/f/image/R2rnqSnAAd87OcrtiZLS8jvW.png?f=user_large)
Omdat ik een paar dagen afwezig ben geweest had ik de WP uitgeschakeld en zit nu naar de laatste 3 dagen te kijken.
Wat ik een beetje bijzonder vind is dat alle temperatuur waardes schommelen, maar mijn buffervat (direct aangesloten op de WP) blijft nagenoeg constant. Nu heb ik de Pana 300L met een sensor in het midden van het vat, maar ik zou met die wisselende aanvoer temperatuur meer schommelingen verwachten.
Waarom hij in het midden een strakke lijn heeft, heb ik nog niet ontdekt overigens.
/f/image/uRLRJrRJDknZCJ16ZzUGehEw.png?f=fotoalbum_large)
[ Voor 4% gewijzigd door wervisser op 05-03-2023 17:11 ]
de rechte lijn komt door de hogere buiten temperatuur waardoor er geen defrost is en de wp door loopt.
dan is het warm genoeg en heb je dus geen defrosts.wervisser schreef op zondag 5 maart 2023 @ 17:10:
Waarom hij in het midden een strakke lijn heeft, heb ik nog niet ontdekt overigens.
wat een geheim agent toch allemaal niet moet doen om incognito op zijn werk te verschijnen
Bij het vergelijken is het belangrijk dat je de pompen op dezeflde flow, op een circuit met dezelfde stromingsweerstand vergelijkt.Murkmans schreef op zondag 5 maart 2023 @ 14:16:
Ik neem het volgende waar bij de 5j-versie bij compressor/fan uit (er zal nog overige dingen aanstaan in de wp).
Minimale flow 12,23 l/m, gemeten verbruik 15watt, 1.200 rpm
Maximale flow 44,53 l/m, gemeten verbruik 161 watt, 4.150 rpm
Toch wel een hoog energieverbruik van alleen de waterpomp.
Mijn Poolse IBO psi 25/40 waterpomp doet 22watt bij 30 l/m
De grundfoss alpha2 45watt bij 31L/m.
Alles aangesloten op een buffervat middels 32mm.
Iemand de interne pomp al vervangen voor een zuinigere versie?
De relatie tussen flow en verbruik is vaak niet lineair. Om goed te vergelijken kun je de pompen op dezelfde flow instellen en dan het verbruik aflezen. Bij de Pana kun je in het service menu de max flow instellen en verschillende flows uitproberen. Meestal is er een punt waarboven de pomp wel harder gaat draaien en meer stroom gaat verbuiken, maar slechts marginaal meer flow geeft.
Het belangrijkste bij het vergelijk is ook dat de pompen dezelfde tegendruk/weerstand hebben. Een pomp die alleen door dikke leidingen over een WP/buffervat circuleert, zal bijvoorbeeld minder arbeid hoeven te verrichten (minder stroomverbruik) dan een pomp die water door lange en dunne vloerverwarmingsleidingen circuleert.
In ieder geval is de energie die de pomp gebruikt niet weg, die krijg je gewoon als COP=1 in je systeem.
John lamers schreef op zondag 5 maart 2023 @ 18:13:
ik denk dat je een buffer in serie hebt staan waardoor de schommeling van de aanvoer temperatuur uitgevlakt word door de vloerverwarming.
de rechte lijn komt door de hogere buiten temperatuur waardoor er geen defrost is en de wp door loopt.
Ah ja, ik heb zitten klooien in de Graph settings en de defrost parameter ertussenuit gefilterd. Dat is de reden inderdaad.flippy schreef op zondag 5 maart 2023 @ 18:16:
[...]
dan is het warm genoeg en heb je dus geen defrosts.
Ik weet niet of mijn buffer nu parallel of in serie staat

Om eens te kijken of ik iets qua verbruik kan besparen wil ik hem eens op een vaste aanvoer temperatuur gaan zetten. De eerste twee maanden was al voldoende voor het energieplafond voor het hele jaar

Heb je het buffervat überhaupt nodig?
Teken het schema van jouw installatie es uit, volgens mij zit daar jouw probleem.
[ Voor 35% gewijzigd door John lamers op 05-03-2023 20:42 ]
Ik doe dit wel, maar het is een "hobby met tegenzin".Tiesert schreef op zaterdag 4 maart 2023 @ 12:03:
[...]
En na MQTT en NR ontdek je InfluxDB en Grafana... en heb je er een nieuwe hobby bij. ;-)
Hier vind je meer info:
Heishamon: HeishaMon - Panasonic Aquarea monitoring
NR: Heishamon <> Node Red voor Panasonic warmtepompen
Ik ben ook hoofdzakelijk aan het zoeken. Documentatie, internet, forums etc. Het lijkt een reusachtige puzzle.
Heb nu denk ik Node-RED draaien op een raspberry type erg oud. Ik krijg een editor in mijn chrome browser.
Echter na installeren Node-RED raakt het package management altijd defect en kan ik daarna niets meer doen met apt. Het blijft maar zoeken en zoeken en fouten/problemen oplossen.
Zal ik dit maar posten op het heishaman forum ?
Het zijn vaak erg steile leercurves. Ik ben bang dat ik je met dit specifieke probleem niet kan helpen. Je zou 't in 't Heishamon <> Nodered kunnen proberen, daar zitten mogelijk meer mensen die NodeRed op een Pi hebben draaien.simpelmuis schreef op maandag 6 maart 2023 @ 00:06:
[...]
Ik doe dit wel, maar het is een "hobby met tegenzin".
Ik ben ook hoofdzakelijk aan het zoeken. Documentatie, internet, forums etc. Het lijkt een reusachtige puzzle.
Heb nu denk ik Node-RED draaien op een raspberry type erg oud. Ik krijg een editor in mijn chrome browser.
Echter na installeren Node-RED raakt het package management altijd defect en kan ik daarna niets meer doen met apt. Het blijft maar zoeken en zoeken en fouten/problemen oplossen.
Zal ik dit maar posten op het heishaman forum ?
Of kijk even op de linken in deze post
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Het hoeft natuurlijk niet he, de meeste installaties draaien zonder deze tweaks. Gewoon met de controller en al dan niet een thermostaat. Wat je mijns inziens wel nodig hebt is een goed monitoring, de Pana cloud is een prima oplossing daarvoor.simpelmuis schreef op maandag 6 maart 2023 @ 00:06:
[...]
Ik doe dit wel, maar het is een "hobby met tegenzin".
Ik ben ook hoofdzakelijk aan het zoeken. Documentatie, internet, forums etc. Het lijkt een reusachtige puzzle.
Heb nu denk ik Node-RED draaien op een raspberry type erg oud. Ik krijg een editor in mijn chrome browser.
Echter na installeren Node-RED raakt het package management altijd defect en kan ik daarna niets meer doen met apt. Het blijft maar zoeken en zoeken en fouten/problemen oplossen.
Zal ik dit maar posten op het heishaman forum ?
Als je er de plezier in hebt, is het natuurlijk prima. Maar als je het niet ziet zitten om die oplossing gedurende de levenduur van de WP in de lucht te houden, zou ik er toch nog eens over nadenken.
Is deze rioolbuis ook geschikt om door het bestaande gat van de CV (na vergroting) te maken. En hoe krijg ik dit dan weer netjes waterdicht?psycho-realm schreef op zondag 19 februari 2023 @ 14:31:
[...]
Ik zag bij Bauhaus in DE ook goedkope 160mm leidingen. Ik zoek alleen nog naar hoogwaardige betaalbare isolatie.
https://www.bauhaus.info/kg-rohre/kg-rohr/p/13260586
pvoutput. Waarom makkelijk doen, als het ook moeilijk kan! Every solution has a new problem
Zie onderstaand plaatje voor mijn installatie. Het grootste gedeelte van de installatie is een nageregelde vloerverwarming. In een aantal ruimtes zitten een ruimtethermostaat die groepen dicht laten lopen. Vandaar mijn buffervat.John lamers schreef op zondag 5 maart 2023 @ 20:33:
Wat voor afgifte systeem heb je? En hoeveel kw warmtepomp?
Heb je het buffervat überhaupt nodig?
Teken het schema van jouw installatie es uit, volgens mij zit daar jouw probleem.
De beide Wilo pompen draaien continue en zijn niet gekoppeld aan de warmtepomp. De Kamstrup en het boilervat zijn nog niet aanwezig.
:strip_exif()/f/image/Lb51Zar8ARKKm8EGr6xvQCqG.jpg?f=fotoalbum_large)
In dit schema functioneert de buffer als open verdeler en vind er in de buffer menging plaats van je toevoer en retour.
dat komt volgens mij de efficiëntie niet ten goede.
Beter kun je het als onderstaande plaatje aansluiten, of zonder buffer en extra pompen en dan alles goed inregelen.
Ik ben ook wel benieuwd naar de pompflow in de grafiek die je hebt gepost.
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/SaMiCDg5va2RT8aum6LTEEPt.jpg?f=user_large)
Er staat hier ergens op het forum een linkje naar een engels onderzoek naar het effect van een buffervat in de installatie, de conclusie was dat een buffer niet goed is voor de efficiëntie van je installatie.
[ Voor 18% gewijzigd door John lamers op 06-03-2023 13:45 ]
De Wilo naar de vloerverwarming schommelt tussen 0,7m3 p/u en 1.0m3. Die van de overige radiatoren zo rond 0,6m3/0,7m3 p/u.
Aangezien de totale inhoud van de vloerverwarming krap 110 liter is en 100% is nageregeld lijkt een buffer wel noodzakelijk om de minimale systeeminhoud te halen.
De pump flow geregistreerd door de service cloud is 13.38 (of in elk geval tussen 13 en 14.
edit:
Ik heb het zoals hieronder staat aangesloten
.
/f/image/dUHo7PKdLYKDJLVnPFrGF2Ei.png?f=fotoalbum_large)
[ Voor 33% gewijzigd door wervisser op 06-03-2023 15:06 ]
18950Wp🌞, Atlantic 270V3💧, Pana 5J🔥. Zendure 7,6🔋
Gasloos huis 9kW Panasonic WH-MDC09J3E5 | Atlantic Explorer V4 270L | 8715Wp @ SMA Tripower 6.0-3AV-40 (4150Wp NO, 4565Wp ZW)
Ehh, het was begonnen met dat ik node-red en heishamon nodig had om de warmtepomp uit te schakelen als er geen warmtevraag is. Dit om het lawaai s'nachts de stoppen. en natuurlijk stroom te sparen.Thorsd schreef op maandag 6 maart 2023 @ 09:56:
[...]
Het hoeft natuurlijk niet he, de meeste installaties draaien zonder deze tweaks. Gewoon met de controller en al dan niet een thermostaat. Wat je mijns inziens wel nodig hebt is een goed monitoring, de Pana cloud is een prima oplossing daarvoor.
Als je er de plezier in hebt, is het natuurlijk prima. Maar als je het niet ziet zitten om die oplossing gedurende de levenduur van de WP in de lucht te houden, zou ik er toch nog eens over nadenken.
Ik begrijp nl niet, dat als er geen warmtevraag is, het systeem gewoon door blijft draaien. uren lang, nadat de thermostaan naar beneden gezet is, (temperatuur)
Nee is nog gewoon aan het verwarmen.timovd schreef op maandag 6 maart 2023 @ 16:20:
@klump4u Is er op het moment van de foto al een defrost gestart?
Tien minuten erna start een defrost.
18950Wp🌞, Atlantic 270V3💧, Pana 5J🔥. Zendure 7,6🔋
Domme vraag misschien maar heb je de thermostaat wel aan staan in het menu? en op welke ingang?simpelmuis schreef op maandag 6 maart 2023 @ 16:40:
[...]
Ehh, het was begonnen met dat ik node-red en heishamon nodig had om de warmtepomp uit te schakelen als er geen warmtevraag is. Dit om het lawaai s'nachts de stoppen. en natuurlijk stroom te sparen.
Ik begrijp nl niet, dat als er geen warmtevraag is, het systeem gewoon door blijft draaien. uren lang, nadat de thermostaan naar beneden gezet is, (temperatuur)
Cn2 of Cn4?
18950Wp🌞, Atlantic 270V3💧, Pana 5J🔥. Zendure 7,6🔋
Als je een externe aan/uit thermostaat gebruikt, gaat de WP hier gewoon op aan en uit en blijft deze niet doorlopen.simpelmuis schreef op maandag 6 maart 2023 @ 16:40:
[...]
Ehh, het was begonnen met dat ik node-red en heishamon nodig had om de warmtepomp uit te schakelen als er geen warmtevraag is. Dit om het lawaai s'nachts de stoppen. en natuurlijk stroom te sparen.
Ik begrijp nl niet, dat als er geen warmtevraag is, het systeem gewoon door blijft draaien. uren lang, nadat de thermostaan naar beneden gezet is, (temperatuur)
Zoals klump4u in "Panasonic Warmtepomp 101: Installatie en Optimalisatie" ook zegt, heb je twee manieren:
- De thermostaat op CN2 aansuiten, en "zone & sensor/room thermostat/external" in de instellingen aangezetten.
- De thermostaat op CN4 (external control) aansluiten en "External SW connection" in de instellingen aanzetten.
Als je een buffervat gebruikt, en deze ingesteld hebt, werkt het wel allemaal anders. Dan gaat de WP alleen uit als de buffertemp boven z'n setpoint komt. De thermostaat wordt dan alleen gebruikt om de secundaire pompen en mengkleppen aan te sturen, en als je meerdere zones hebt, de Ta te bepalen.
Ook dan zou je volgensmij nog methode 2 toe kunnen passen omdat die gewoon de hele WP extern uitzet.
[ Voor 16% gewijzigd door Thorsd op 06-03-2023 17:09 ]
Het gat van het rookgaskanaal/ buis? waarvoor?imdos schreef op maandag 6 maart 2023 @ 12:40:
[...]
Is deze rioolbuis ook geschikt om door het bestaande gat van de CV (na vergroting) te maken. En hoe krijg ik dit dan weer netjes waterdicht?
Even wat meer info, desnoods een foto van de situatie.
20x JA Solar 6.9KW; Fronius Symo 7.0; Panasonic 7H Mono; Atlantic Explorer V4; https://www.astrobin.com/users/naturalcolor/
de laagste waardes opgeteld is 1.3m3/h dat is 21l/m, dan kom je dus op zo'n 8l retourwater dat hij bij de toeveorstroom mengt.wervisser schreef op maandag 6 maart 2023 @ 14:15:
@John lamers
De Wilo naar de vloerverwarming schommelt tussen 0,7m3 p/u en 1.0m3. Die van de overige radiatoren zo rond 0,6m3/0,7m3 p/u.
Aangezien de totale inhoud van de vloerverwarming krap 110 liter is en 100% is nageregeld lijkt een buffer wel noodzakelijk om de minimale systeeminhoud te halen.
De pump flow geregistreerd door de service cloud is 13.38 (of in elk geval tussen 13 en 14.
edit:
Ik heb het zoals hieronder staat aangesloten
.[Afbeelding]
Dat wil je dus eigenlijk niet, omdat je dan je Ta hoger moet maken met de WP om de goede temperatuur op je verdeler te krijgen.
Ik heb er zelf geen ervaring mee, maar wellicht is een serie buffer en een bypass op je VV verdelers.
misschien kan iemand anders met ervaring daar wat van zeggen.
ik zou er zeker voor zorgen dat de buffer niet zo parallel op de WP staat.
Ik gebruik de warmtepomp controller voor beide zones. In zone1 (woonkamer aan de muur gemonteerd) Zone 2 heeft een thermometer (panasonic), en een thermostaat, die nu dus niet wordt gebruikt, omdat ik in de settings heb ingesteld dat zone2 een thermometer heeft. Nu kan ik beide zone's via cloud besturen. Ik heb een buffervat, gezien volgens de documentatie een buffervat een requirement is bij bivalent systeem.Thorsd schreef op maandag 6 maart 2023 @ 17:05:
[...]
Als je een externe aan/uit thermostaat gebruikt, gaat de WP hier gewoon op aan en uit en blijft deze niet doorlopen.
Zoals klump4u in "Panasonic Warmtepomp 101: Installatie en Optimalisatie" ook zegt, heb je twee manieren:Bij 2 wordt er ook geen SWW meer gemaakt als de thermostaat uit is.
- De thermostaat op CN2 aansuiten, en "zone & sensor/room thermostat/external" in de instellingen aangezetten.
- De thermostaat op CN4 (external control) aansluiten en "External SW connection" in de instellingen aanzetten.
Als je een buffervat gebruikt, en deze ingesteld hebt, werkt het wel allemaal anders. Dan gaat de WP alleen uit als de buffertemp boven z'n setpoint komt. De thermostaat wordt dan alleen gebruikt om de secundaire pompen en mengkleppen aan te sturen, en als je meerdere zones hebt, de Ta te bepalen.
Ook dan zou je volgensmij nog methode 2 toe kunnen passen omdat die gewoon de hele WP extern uitzet.
Ik zie even niet waarom het buffervat moet worden opgewarmt bij geen warmte vraag. Dit gebeurd in andere situatie ook niet. (Ik was er van uitgegaan bij ontwerp, dat het buffervat altijd op temperatuur wordt gehouden, maar dit gebeurt niet. Als ik warmte ontrek van het buffervat terwijl beide zones geen warmtevraag hebben, wordt de warmte niet aangevuld.)
[ Voor 3% gewijzigd door simpelmuis op 06-03-2023 18:57 ]
https://www.installatie.n...-over-drie-jaar-verboden/
[ Voor 20% gewijzigd door Carboy54 op 06-03-2023 19:09 ]
WH-MDC09J3E5 + ITHO AMBER 9.5. 26x245 WP Panelen. WP boiler 200L EV I3. Duurzaamheid coach NL gemeenten.
Ik heb deze configuratie maar kort gebruikt en weet niet meer exact de aan/uit condities. Het staat wel beschreven in de service manual (Zone Temperature Control Contents / Buffer Tank Connection select "YES"), maar zonder te experimenteren is de tekst ook niet altijd even duidelijksimpelmuis schreef op maandag 6 maart 2023 @ 18:55:
[...]
Ik zie even niet waarom het buffervat moet worden opgewarmt bij geen warmte vraag. Dit gebeurd in andere situatie ook niet. (Ik was er van uitgegaan bij ontwerp, dat het buffervat altijd op temperatuur wordt gehouden, maar dit gebeurt niet. Als ik warmte ontrek van het buffervat terwijl beide zones geen warmtevraag hebben, wordt de warmte niet aangevuld.)
Als ik het me goed herinner: WP target water temp (uitgaande watertemp WP) = max(Ta zone1, Ta zone2) + buffer dT + 2. WP is altijd aan, tenzij thermostaat uit en buffer temp > max(Ta zone1, Ta zone2) + buffer dT.
Overigens kun je ook een parallelbuffervat gebruiken zonder die sensor, maar dan is het inregelen van de flows wel wat lastiger.
Ander lastig aspect is dat bij dit Tesy boilervat de aansluiting 1 1/2 is terwijl ik 1 koppelingen heb. Dus ik heb er een verloopstuk bij moeten kopen. Ook heb ik er een verlengstuk in zitten om de hoek beter te kunnen maken. Niet ideaal voor het aandraaien, maar gek genoeg lekken die overgangen niet. Zie hier twee foto's van twee pogingen.
![]() | ![]() |
Zie ik iets over het hoofd? hebben jullie andere adviezen? mijn kleine Loctite 55 doosje is bijna op denk ik, dus ben bereid om iets anders aan te schaffen..

20x JA Solar 6.9KW; Fronius Symo 7.0; Panasonic 7H Mono; Atlantic Explorer V4; https://www.astrobin.com/users/naturalcolor/
ranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 18:56:
Mag ik even iets dubbel checken bij jullie? nu mijn Panasonic 7 kW dik een maand draait voor de vloerverwarming is het nu tijd voor het aansluiten van het boilervat. Echter na 3 pogingen krijg ik het maar niet voor elkaar om een lekvrije aansluiting met het boilervat te maken. Ik gebruik Loctite 55 en met de andere koppelingen is het tot nu toe probleemlos gegaan. Maar met het boilervat wilt het op een of andere reden niet lukken. Het lijkt ook wel alsof het Loctite draad zich "opstroopt" tot het eind waardoor er maar weinig "verbinding" is.
Ander lastig aspect is dat bij dit Tesy boilervat de aansluiting 1 1/2 is terwijl ik 1 koppelingen heb. Dus ik heb er een verloopstuk bij moeten kopen. Ook heb ik er een verlengstuk in zitten om de hoek beter te kunnen maken. Niet ideaal voor het aandraaien, maar gek genoeg lekken die overgangen niet. Zie hier twee foto's van twee pogingen.
[Afbeelding] [Afbeelding]
Zie ik iets over het hoofd? hebben jullie andere adviezen? mijn kleine Loctite 55 doosje is bijna op denk ik, dus ben bereid om iets anders aan te schaffen..
20x JA Solar 6.9KW; Fronius Symo 7.0; Panasonic 7H Mono; Atlantic Explorer V4; https://www.astrobin.com/users/naturalcolor/
Herkenbaar, hier exact hetzelfde. Uiteindelijk heb ik “Griffon Kolmat fibre seal 14mmx3m” gebruikt. Toen was het in 1 keer dicht.ranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 18:56:
Mag ik even iets dubbel checken bij jullie? nu mijn Panasonic 7 kW dik een maand draait voor de vloerverwarming is het nu tijd voor het aansluiten van het boilervat. Echter na 3 pogingen krijg ik het maar niet voor elkaar om een lekvrije aansluiting met het boilervat te maken. Ik gebruik Loctite 55 en met de andere koppelingen is het tot nu toe probleemlos gegaan. Maar met het boilervat wilt het op een of andere reden niet lukken. Het lijkt ook wel alsof het Loctite draad zich "opstroopt" tot het eind waardoor er maar weinig "verbinding" is.
Ander lastig aspect is dat bij dit Tesy boilervat de aansluiting 1 1/2 is terwijl ik 1 koppelingen heb. Dus ik heb er een verloopstuk bij moeten kopen. Ook heb ik er een verlengstuk in zitten om de hoek beter te kunnen maken. Niet ideaal voor het aandraaien, maar gek genoeg lekken die overgangen niet. Zie hier twee foto's van twee pogingen.
[Afbeelding] [Afbeelding]
Zie ik iets over het hoofd? hebben jullie andere adviezen? mijn kleine Loctite 55 doosje is bijna op denk ik, dus ben bereid om iets anders aan te schaffen..
Het lijkt erop dat je twee keer rechte schroefdraad hebt. Dan hoort er een afdichtingsring tussen de vlakken. (En dan dus geen Loctite op de schroefdraad)ranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 18:56:
Mag ik even iets dubbel checken bij jullie? nu mijn Panasonic 7 kW dik een maand draait voor de vloerverwarming is het nu tijd voor het aansluiten van het boilervat. Echter na 3 pogingen krijg ik het maar niet voor elkaar om een lekvrije aansluiting met het boilervat te maken. Ik gebruik Loctite 55 en met de andere koppelingen is het tot nu toe probleemlos gegaan. Maar met het boilervat wilt het op een of andere reden niet lukken. Het lijkt ook wel alsof het Loctite draad zich "opstroopt" tot het eind waardoor er maar weinig "verbinding" is.
Ander lastig aspect is dat bij dit Tesy boilervat de aansluiting 1 1/2 is terwijl ik 1 koppelingen heb. Dus ik heb er een verloopstuk bij moeten kopen. Ook heb ik er een verlengstuk in zitten om de hoek beter te kunnen maken. Niet ideaal voor het aandraaien, maar gek genoeg lekken die overgangen niet. Zie hier twee foto's van twee pogingen.
[Afbeelding] [Afbeelding]
Zie ik iets over het hoofd? hebben jullie andere adviezen? mijn kleine Loctite 55 doosje is bijna op denk ik, dus ben bereid om iets anders aan te schaffen..
WP: ME PUHZ-SW75YAA + ERSD-VM2D + EV-WP-TWS-1W 300; AC: ME MXZ-2F42VF + 2x MSZ-LN25VGV; PV: 14.08 kWp O/W + SMA STP 8.0; Vent: Zehnder Q600 ERV + Ubbink AirExcellent.
kolmat easyfit. te krijgen bij de lokale bouwsuper die begint met een G..ranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 18:56:
Mag ik even iets dubbel checken bij jullie? nu mijn Panasonic 7 kW dik een maand draait voor de vloerverwarming is het nu tijd voor het aansluiten van het boilervat. Echter na 3 pogingen krijg ik het maar niet voor elkaar om een lekvrije aansluiting met het boilervat te maken. Ik gebruik Loctite 55 en met de andere koppelingen is het tot nu toe probleemlos gegaan. Maar met het boilervat wilt het op een of andere reden niet lukken. Het lijkt ook wel alsof het Loctite draad zich "opstroopt" tot het eind waardoor er maar weinig "verbinding" is.
Ander lastig aspect is dat bij dit Tesy boilervat de aansluiting 1 1/2 is terwijl ik 1 koppelingen heb. Dus ik heb er een verloopstuk bij moeten kopen. Ook heb ik er een verlengstuk in zitten om de hoek beter te kunnen maken. Niet ideaal voor het aandraaien, maar gek genoeg lekken die overgangen niet. Zie hier twee foto's van twee pogingen.
[Afbeelding] [Afbeelding]
Zie ik iets over het hoofd? hebben jullie andere adviezen? mijn kleine Loctite 55 doosje is bijna op denk ik, dus ben bereid om iets anders aan te schaffen..
beide kanten draad volblaffen en in elkaar draaien en ff laten drogen. altijd dicht en niet meer los te krijgen.
wat een geheim agent toch allemaal niet moet doen om incognito op zijn werk te verschijnen
Ja! Sinds 3 weken draait de boiler, gaat zonder problemen met die 22 mm leiding.
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Schroefdraad met een tang flink beschadigen dwars op de groef. Daarna opnieuw loctite.ranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 18:56:
Mag ik even iets dubbel checken bij jullie? nu mijn Panasonic 7 kW dik een maand draait voor de vloerverwarming is het nu tijd voor het aansluiten van het boilervat. Echter na 3 pogingen krijg ik het maar niet voor elkaar om een lekvrije aansluiting met het boilervat te maken. Ik gebruik Loctite 55 en met de andere koppelingen is het tot nu toe probleemlos gegaan. Maar met het boilervat wilt het op een of andere reden niet lukken. Het lijkt ook wel alsof het Loctite draad zich "opstroopt" tot het eind waardoor er maar weinig "verbinding" is.
Ander lastig aspect is dat bij dit Tesy boilervat de aansluiting 1 1/2 is terwijl ik 1 koppelingen heb. Dus ik heb er een verloopstuk bij moeten kopen. Ook heb ik er een verlengstuk in zitten om de hoek beter te kunnen maken. Niet ideaal voor het aandraaien, maar gek genoeg lekken die overgangen niet. Zie hier twee foto's van twee pogingen.
[Afbeelding] [Afbeelding]
Zie ik iets over het hoofd? hebben jullie andere adviezen? mijn kleine Loctite 55 doosje is bijna op denk ik, dus ben bereid om iets anders aan te schaffen..
WH-MDC09J3E5 + ITHO AMBER 9.5. 26x245 WP Panelen. WP boiler 200L EV I3. Duurzaamheid coach NL gemeenten.
De schroefdraad is al prima gekarteld zo te zien aan zijn foto...Carboy54 schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 19:43:
[...]
Schroefdraad met een tang flink beschadigen dwars op de groef. Daarna opnieuw loctite.
Panasonic 7kW J-Series Split + 190 liter SWW, 2750+2100Wp Oost-West
Volgens mij heb ik nu alle mogelijke opties wel voorbij zien komen, succes!ranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 18:56:
Mag ik even iets dubbel checken bij jullie? nu mijn Panasonic 7 kW dik een maand draait voor de vloerverwarming is het nu tijd voor het aansluiten van het boilervat. Echter na 3 pogingen krijg ik het maar niet voor elkaar om een lekvrije aansluiting met het boilervat te maken. Ik gebruik Loctite 55 en met de andere koppelingen is het tot nu toe probleemlos gegaan. Maar met het boilervat wilt het op een of andere reden niet lukken. Het lijkt ook wel alsof het Loctite draad zich "opstroopt" tot het eind waardoor er maar weinig "verbinding" is.
Ander lastig aspect is dat bij dit Tesy boilervat de aansluiting 1 1/2 is terwijl ik 1 koppelingen heb. Dus ik heb er een verloopstuk bij moeten kopen. Ook heb ik er een verlengstuk in zitten om de hoek beter te kunnen maken. Niet ideaal voor het aandraaien, maar gek genoeg lekken die overgangen niet. Zie hier twee foto's van twee pogingen.
[Afbeelding] [Afbeelding]
Zie ik iets over het hoofd? hebben jullie andere adviezen? mijn kleine Loctite 55 doosje is bijna op denk ik, dus ben bereid om iets anders aan te schaffen..
Ik zou idd ff nagaan of 't wel een koppeling is die met spul gedicht moet worden of dat 't met een wartel en een ring ertussen moet. Die schroefdraad is iets anders en aan het einde zit een platte kant ipv een wat puntige.
Als 't met spul gedicht moet worden dan moet m.i. Loctite 55 wel werken maar dat moet de schroefdraad idd wat opgeruwd worden; staat ook in de instructies. En genoeg windingen, ik heb hier heel wat fittingen gemaakt met dat spul, meestal gewoon 't aantal windingen zoals aanbevolen, bij mijn boiler met 3/4" aansluiting had ik wat meer windingen nodig, dat merkte ik aan 't feit dat met 't aanbevolen aantal ik zonder veel moeite 'm helemaal vast (tot aan de aanslag) vast kon draaien.
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Dat dacht ik in eerste instantie ook zo te zien maar volgens mij is ie toch aardig glad en kan ik me voorstellen dat de loctite er niet achter blijft hangen.sjimmie schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 19:47:
[...]
De schroefdraad is al prima gekarteld zo te zien aan zijn foto...
[ Voor 5% gewijzigd door blb4 op 07-03-2023 19:54 ]
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Geen loeihete leiding?blb4 schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 19:34:
[...]
Ja! Sinds 3 weken draait de boiler, gaat zonder problemen met die 22 mm leiding.
Sinds de 2 dagen regel reageer ik hier niet meer
De vervelendste voorbereidingen waren al een tijdje klaar. Zie hier 90mm pvc waar 2x25mm uponor in zit, 5x buitenkabel en 3x netwerkkabel. Meer past echt niet..
:strip_exif()/f/image/UoqzAgqcLQ5sQYbIqKTH6om3.jpg?f=fotoalbum_large)
De pana heeft een mooi plekje tegen het schuurtje. 12m leiding lengte tot de vloerverwarmingsverdeler. Alles 25mm uponor want meer past niet. Geen werkschakelaars maar een extra meterkast. Zo had ik mooi ruimte voor extra kwh meters en kan ik in de toekomst nog met gemak naar 3 fase.
:strip_exif()/f/image/VtNyevT1mb3AmaONi8tZ5Lzf.jpg?f=fotoalbum_large)
Zo zat de vloerverwarming eerst aangesloten. Hoofdleiding (22mm)van het huis gaan links naar boven.
:strip_exif()/f/image/TK7HU59EXly6MIv9n955Tw0N.jpg?f=fotoalbum_large)
En zo zit het nu:
:strip_exif()/f/image/5V9g6ZrcwwdCv29izlYjitgS.jpg?f=fotoalbum_large)
De pomp is dus actief gemaakt. De thermostaatknop moet nog weg. Een extra vulkraan staat ook nog op mijn wensenlijst.
De CV is voorlopig nog blijven hangen voor SWW water. Wel met extra kleppen zodat ik de bovenverdieping nog met de CV kan doen indien nodig. Ik ben nog niet tevreden over hoe ik alles ingesteld heb en ik krijg nu de temperatuur op de 1e verdieping naar maximaal 18,5 graad wat te koud is om thuis te werken.
:strip_exif()/f/image/XyJ7FGGQORQ0eJ7CMOeBzRTz.jpg?f=fotoalbum_large)
En dit is het gedrag van vandaag. Grotendeels stabiel maar her en der nog rare uitschieters waar nog wat op gestudeerd moet worden. De thermostaatknop van de vloerverwarming wil ik nog weg hebben wat qua doorvoer fijn zou moeten zijn. De bovenverdieping heb ik ooit al grof waterzijdig ingeregeld maar ik merk dat dit vele malen beter moet met een warmtepomp.
:strip_exif()/f/image/oifFW82CPxE8ojCBUBhU3ynS.jpg?f=fotoalbum_large)
De stooklijn die ik gebruik
:strip_exif()/f/image/dXMpXTSvuoBh1x95uqZjB4gQ.jpg?f=fotoalbum_large)
Voor de context: mijn huis komt uit 1938 en is grofweg 120m2 groot. De zolder houd ik 16 graden, 1e verdieping 17,5. de BG 20. De BG heeft 40m2 vloerverwarming. Boven heb ik radiatoren. Vroeger gebruikte ik 1100m3 gas(omdat ik ieder jaar wel iets extra's isoleer is historisch vergelijk lastig). Ik hoop dat de warmtepomp ergens op 2500 kwh per jaar uit gaat komen maar minder is altijd fijn. Ik heb niet te hoge verwachtingen zeker omdat ik zowel qua leidingen als qua huis her en der gewoon niet beter kan isoleren.
Maar goed de meeste van mijn buren met ook een huis uit 1938 zijn op 1100m3 gas al enorm jaloers
En voor ik het vergeet: uponor RTM heeft inderdaad maar 13mm doorlaat voor een 25mm koppeling:
:strip_exif()/f/image/oTwtg2lCBeg9MTVtfvqyiiwR.jpg?f=fotoalbum_large)
Het werkt wel enorm fijn. Omdat ik vaak maar een paar uur per keer kan klussen is RTM een goede oplossing. Qua prijs is het verschil niet enorm met normale uponor koppelingen. Alle extra kleppen en overgangen vanwege net niet het juiste materiaal klaar hebben liggen hebben mij meer geld gekost.
[ Voor 6% gewijzigd door bazzzzzz op 07-03-2023 21:23 ]
Ja, hij wordt natuurlijk 50+ graden. Hij loopt bij mij wel door een (redelijk nauwe) koof tussen kruipruimte en technische ruimte op zolder dus nergens de mogelijkheid om 'm aan te raken oid. Temperatuursensoren zijn niet gekalibreerd maar er lijkt niet al te veel temperatuurverlies op te treden.
/f/image/OjrZ84tlEviw5VshqrX3Xmat.png?f=fotoalbum_large)
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Dank voor jullie reacties! Ik ben voor de fiber seal gegaan, fitterskit was helaas niet op voorraad. Inmiddels zitten de koppelingen er weer op en zijn lekvrij. De aansluiting in het boilervat is meer dan 2 cm diep, dus ik had niet het idee dat ik het met een sluitring kon oplossen.
Helaas zit ik nu met een H62 uitdaging (geen flow). Door het aantal keren aan en af koppelen van het boilervat zit er natuurlijk best wat lucht in de leidingen. Maar bij een air purge komt er nu uberhaupt geen flow meer op gang
Wat heb ik gedaan:
- Filter in warmtepomp schoon gemaakt
- Dirtmag gespoeld. En ontlucht
- Ontluchter in warmtepomp gecheckt
- De overstort in de warmtepomp een aantal keer wat laten lopen (kwam wat lucht vrij). (tot 2 keer toe)
Omdat ik op de flow meters überhaupt geen flow zie, begin ik een beetje bang te worden dat de waterpomp er geen zin meer in heeft.. Heb de warmtepomp nu maar even helemaal van het stroom af.
@ranjo, via de controller kan je de pomp op ontluchtingsprogramma zetten, heb je die geprobeerd?
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Ik gebruik de "pump down" functie. (waarbij je op dat moment niet de actuele flow op het display kan aflezen). Dit werkte gisteren avond na 3 keer aan en af koppelen boilervat, en vandaag na 2 keer aan en afkoppelen prima. Maar dit keer krijg ik met deze functie geen beweging meer.blb4 schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 21:53:
@ranjo, via de controller kan je de pomp op ontluchtingsprogramma zetten, heb je die geprobeerd?
[Edit] de functie heeft "pump down" en niet air purge.
[ Voor 6% gewijzigd door ranjo op 07-03-2023 21:58 ]
mmm, dat heb ik nog niet meegemaakt. Een keertje spanningsloos maken?? Ik vrees dat je anders 1 van de specialisten op 't forum nodig hebt.ranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 21:55:
[...]
Ik gebruik de air purge functie. (waarbij je op dat moment niet de actuele flow op het display kan aflezen). Dit werkte gisteren avond na 3 keer aan en af koppelen boilervat, en vandaag na 2 keer aan en afkoppelen prima. Maar dit keer krijg ik met deze functie geen beweging meer.
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Edit: zo te horen klopte wel mijn vermoeden dat er veel lucht in de leidingen zat, er komt veel geluid vanaf. Maar na een 1,5 uur stressen om überhaupt flow te krijgen klinkt het geluid van luchtbellen erg fijn
[ Voor 25% gewijzigd door ranjo op 07-03-2023 22:03 ]
't Is misschien vloeken in de kerk, en ik gebruik Loctite ook wel, maar soms bevalt me - good ol - teflon tape toch beter. Dan netjes ~ 7 keer om de schroefdraad winden in meegaande richting van schroef en vastdraaien tot het stevig zit.ranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 18:56:
Mag ik even iets dubbel checken bij jullie? nu mijn Panasonic 7 kW dik een maand draait voor de vloerverwarming is het nu tijd voor het aansluiten van het boilervat. Echter na 3 pogingen krijg ik het maar niet voor elkaar om een lekvrije aansluiting met het boilervat te maken. Ik gebruik Loctite 55 en met de andere koppelingen is het tot nu toe probleemlos gegaan. Maar met het boilervat wilt het op een of andere reden niet lukken. Het lijkt ook wel alsof het Loctite draad zich "opstroopt" tot het eind waardoor er maar weinig "verbinding" is.
Ander lastig aspect is dat bij dit Tesy boilervat de aansluiting 1 1/2 is terwijl ik 1 koppelingen heb. Dus ik heb er een verloopstuk bij moeten kopen. Ook heb ik er een verlengstuk in zitten om de hoek beter te kunnen maken. Niet ideaal voor het aandraaien, maar gek genoeg lekken die overgangen niet. Zie hier twee foto's van twee pogingen.
[Afbeelding] [Afbeelding]
Zie ik iets over het hoofd? hebben jullie andere adviezen? mijn kleine Loctite 55 doosje is bijna op denk ik, dus ben bereid om iets anders aan te schaffen..
Ik heb er eigenlijk weinig problemen mee, dus mijn doosje Loctite zit eigenlijk nog vrij vol. Is dat spul ook als stevige flosdraad te gebruiken?
Schiet me verder maar lek dat ik teflon tape durf te verdedigen
Gasloos sinds feb23, WP: Pana Mono 9j, WPB: Auer Air 200l, PV: 14x290 Wp
Zit je 3-weg klep wel goed?ranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 21:44:
@blb4 @sjimmie @carboy54 @flippy @andrehj @buzzlightyear
Dank voor jullie reacties! Ik ben voor de fiber seal gegaan, fitterskit was helaas niet op voorraad. Inmiddels zitten de koppelingen er weer op en zijn lekvrij. De aansluiting in het boilervat is meer dan 2 cm diep, dus ik had niet het idee dat ik het met een sluitring kon oplossen.
Helaas zit ik nu met een H62 uitdaging (geen flow). Door het aantal keren aan en af koppelen van het boilervat zit er natuurlijk best wat lucht in de leidingen. Maar bij een air purge komt er nu uberhaupt geen flow meer op gang(dat zie ik aan de flow meters van het vloerverwarmingsblok, wanneer de driewegklep weer op stand vloerverwarming staat). Ook de flow sensor geeft aan dat er geen flow is.
Wat heb ik gedaan:Systeem heeft 2 automatische ontluchters op het bovenste deel. Warmtepomp heeft het huis ruim een maand prima kunnen verwarmen. Zie ik iets over het hoofd? boilervat is nu even niet belangrijk, als hij maar weer wilt verwarmen.
- Filter in warmtepomp schoon gemaakt
- Dirtmag gespoeld. En ontlucht
- Ontluchter in warmtepomp gecheckt
- De overstort in de warmtepomp een aantal keer wat laten lopen (kwam wat lucht vrij). (tot 2 keer toe)
Omdat ik op de flow meters überhaupt geen flow zie, begin ik een beetje bang te worden dat de waterpomp er geen zin meer in heeft.. Heb de warmtepomp nu maar even helemaal van het stroom af.
enphase 8300wp (3460 ZO, 2740 ZW, 2100 NO), 2x20 vacuümbuizen op 300l SWW, Panasonic WH-MXC12J9E8, gasloos sinds Juni 2022 Stromer st3 voor woon-werk
Zoek terug naar sturen op vaste "pump duty" in plaats van op delta-t. Daarmee heb jij (in plaats van de kaboutertjes) zelf grip op de pompsnelheid.bazzzzzz schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 21:20:
Zo een grote update van mijn kant: De panasonic draait!
...
Vooral de 1e dag had ik absurd veel herrie door de pana. Hij wou zo veel water door de leidingen pompen dat die echt herrie begonnen te maken. Door stille stand 3 en een delta t van 8 heeft hij dit snel afgeleerd maar dat voelt nog niet als een lange termijn optie.
Overigens doet de stille stand weinig aan de ruis in je leidingen, wel aan het geluid buiten.
Panasonic 7kW J-Series Split + 190 liter SWW, 2750+2100Wp Oost-West
Ontluchtingsprogramma draaien minstens 30 minranjo schreef op dinsdag 7 maart 2023 @ 21:44:
@blb4 @sjimmie @carboy54 @flippy @andrehj @buzzlightyear
Dank voor jullie reacties! Ik ben voor de fiber seal gegaan, fitterskit was helaas niet op voorraad. Inmiddels zitten de koppelingen er weer op en zijn lekvrij. De aansluiting in het boilervat is meer dan 2 cm diep, dus ik had niet het idee dat ik het met een sluitring kon oplossen.
Helaas zit ik nu met een H62 uitdaging (geen flow). Door het aantal keren aan en af koppelen van het boilervat zit er natuurlijk best wat lucht in de leidingen. Maar bij een air purge komt er nu uberhaupt geen flow meer op gang(dat zie ik aan de flow meters van het vloerverwarmingsblok, wanneer de driewegklep weer op stand vloerverwarming staat). Ook de flow sensor geeft aan dat er geen flow is.
Wat heb ik gedaan:Systeem heeft 2 automatische ontluchters op het bovenste deel. Warmtepomp heeft het huis ruim een maand prima kunnen verwarmen. Zie ik iets over het hoofd? boilervat is nu even niet belangrijk, als hij maar weer wilt verwarmen.
- Filter in warmtepomp schoon gemaakt
- Dirtmag gespoeld. En ontlucht
- Ontluchter in warmtepomp gecheckt
- De overstort in de warmtepomp een aantal keer wat laten lopen (kwam wat lucht vrij). (tot 2 keer toe)
Omdat ik op de flow meters überhaupt geen flow zie, begin ik een beetje bang te worden dat de waterpomp er geen zin meer in heeft.. Heb de warmtepomp nu maar even helemaal van het stroom af.
WH-MDC09J3E5 + ITHO AMBER 9.5. 26x245 WP Panelen. WP boiler 200L EV I3. Duurzaamheid coach NL gemeenten.
@bazzzzzz Je kunt ook nog alleen de max pump duty aanpassen (service menu). Dan beperk je de max flow icm met de delta-t pomp sturing.sjimmie schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 07:08:
[...]
Zoek terug naar sturen op vaste "pump duty" in plaats van op delta-t. Daarmee heb jij (in plaats van de kaboutertjes) zelf grip op de pompsnelheid.
Overigens doet de stille stand weinig aan de ruis in je leidingen, wel aan het geluid buiten.
Er is hierop al gereageerd dat het in jouw geval niet veel gaat uitmaken. Maar de invloed van koppelingen is zeker niet verwaarloosbaar en het kan in sommige gevallen iets zijn om rekening mee te houden. Dit is een nadeel van het gebruiken van meerlagenleidingen vs koper/rvs.Rezuno schreef op zaterdag 4 maart 2023 @ 10:47:
Hallo medetweakers,
Op basis van de info in dit topic ben ik ook bezig aan de installatie van een WH-MDC05J3E5 maar ik had nog een vraagje over de leidingdiameters:
Zoals aanbevolen in dit topic ben ik aan mijn vloerverwarming met 32mm Henco meerlagenbuis (binnendiameter 26mm) vertrokken. Voor buiten wil ik die koppelen aan een Terrendis Heat Duo 32/140 terreinleiding die ook 32mm buisdoorsnede (binnendiameter 26mm) heeft en aangesloten wordt met 1" knelkoppelingen van Terrendis. Ten slotte heb ik nog twee RVS flexen gekocht met binnendiameter DN25 en 1" koppelingen om de aansluiting tussen de Terrendis leiding en de warmtepomp te doen.
Ik dacht dat ik hiermee over heel de lengte minstens 25mm binnendiameter zou hebben om een goed debiet te halen. Maar nu ik de leidingen ontvangen heb valt het mij op dat de Terrendis en de RVS flex aan de koppelstukken sterk versmallen. Als ik dit meet blijkt dat de koppelingen op hun smalste punt maar 20mm binnendiameter zijn, terwijl de leidingen zelf wel minstens 25mm binnendiameter zijn zoals in de specificaties staat.
Maakt deze versmalling veel uit voor de doorstroming? Doet die versmalling naar 20mm de grotere leidingdiameters te niet, of geeft dit maar een klein beetje extra weerstand voor het geheel?
Eventueel kan ik de RVS flex nog vervangen door een model met 1"1/4 koppelingen, maar Terrendis verkoopt geen koppelstukken groter dan 1" voor de 32mm buis dus daar blijf ik met een bottleneck van 20mm zitten.
Als je het wil rekenen hoeveel drukval je hebt; vaak zijn er van leveranciers Zeta waardes te vinden en soms worden ook met equivalente leidinglengte gerekend (de drukval over het hulpstuk is dan vergelijkbaar met de drukval over een leiding van x aantal meters).
Hieronder de waardes van Pipetec;
/f/image/EGzYrADS8edaXBd80DPQKHo3.png?f=fotoalbum_large)
:fill(white):strip_exif()/f/image/uMkgkVzIytA3V7ZRcWy20YKB.png?f=user_large)
Bron:
https://pipetec-deutschla...tec-katalog_2023_EN-3.pdf
Bij 32mm is het toevallig zo dat de Zeta waarde grofweg overeenkomt met de equivalente leidinglengte bij een watersnelheid van 1m/s (=32l/min).
Waardevolle informatie! Die Zeta waardes zeggen mij niet zo heel veel, ben er vrij onbekend mee. Ik kom ze ook tegen voor de luchtkanalen van mijn ventilatiesysteem. Kan je wat voorbeelden geven?Pejdref schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 12:24:
[...]
Er is hierop al gereageerd dat het in jouw geval niet veel gaat uitmaken. Maar de invloed van koppelingen is zeker niet verwaarloosbaar en het kan in sommige gevallen iets zijn om rekening mee te houden. Dit is een nadeel van het gebruiken van meerlagenleidingen vs koper/rvs.
Als je het wil rekenen hoeveel drukval je hebt; vaak zijn er van leveranciers Zeta waardes te vinden en soms worden ook met equivalente leidinglengte gerekend (de drukval over het hulpstuk is dan vergelijkbaar met de drukval over een leiding van x aantal meters).
Hieronder de waardes van Pipetec;
[Afbeelding]
[Afbeelding]
Bron:
https://pipetec-deutschla...tec-katalog_2023_EN-3.pdf
Bij 32mm is het toevallig zo dat de Zeta waarde grofweg overeenkomt met de equivalente leidinglengte bij een watersnelheid van 1m/s (=32l/min).
Bijvoorbeeld een 90 graden bocht in DIM 32 geeft een waarde van 2,9. Wat zegt dit getal en hoe kan je hiermee rekenen? Omrekenen naar equivalente leidinglengte maakt 't voor leken wel makkelijker inzichtelijk.
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
Nomen nescio
Interessant. Je ziet hier ook het grote effect van scherpe haakse bochten (90 degrees elbow) en ruime bochten (pipe bend). Mooi om er eens verder mee te rekenen in wat vrije uurtjesPejdref schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 12:24:
[...]
Er is hierop al gereageerd dat het in jouw geval niet veel gaat uitmaken. Maar de invloed van koppelingen is zeker niet verwaarloosbaar en het kan in sommige gevallen iets zijn om rekening mee te houden. Dit is een nadeel van het gebruiken van meerlagenleidingen vs koper/rvs.
Als je het wil rekenen hoeveel drukval je hebt; vaak zijn er van leveranciers Zeta waardes te vinden en soms worden ook met equivalente leidinglengte gerekend (de drukval over het hulpstuk is dan vergelijkbaar met de drukval over een leiding van x aantal meters).
Hieronder de waardes van Pipetec;
[Afbeelding]
[Afbeelding]
Bron:
https://pipetec-deutschla...tec-katalog_2023_EN-3.pdf
Bij 32mm is het toevallig zo dat de Zeta waarde grofweg overeenkomt met de equivalente leidinglengte bij een watersnelheid van 1m/s (=32l/min).
Gasloos sinds feb23, WP: Pana Mono 9j, WPB: Auer Air 200l, PV: 14x290 Wp
Klinkt goed, maar ik heb niet de illusie dat je oude radiatoren er mee schoon krijgt. Wel als je ze van de muur haalt en leeggiet. Dan loopt de zwarte roest rotzooi er wel uit. Maar verder vertrouw ik op m'n magneetfilters (eentje in de Pana en m'n Fernox F1 er buiten). En verder blijft het echt zware spul wel in de radiatoren zitten dunkt me.Bra-Jo schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 15:30:
Ik ga komend weekend beginnen met voorbereidingen voor het plaatsen van de Pana. Nu kwam ik ergens iets tegen over leidingen doorspoelen met een speciaal apparaat, Powerflushing (te huur, of laten doen). Zag er interessant uit, maar kost ook best wat. Zou zoiets nou nodig zijn bij hergebruik van oudere radiatoren? Of is "gewoon" spoelen met een tuinslang ook voldoende, met uiteraard een magneetfilter in het nieuwe systeem?
Ook een algemene waarschuwing: nadat ik een keer bij een kennis oude radiatoren had weggehaald die naar de sloop gingen, heb ik wat van dat (zwarte) water aan m'n handen gekregen en -ik denk- later per ongeluk in m'n ogen gewreven. Ik ben toen een paar dagen goed ziek geweest en had een gemene infectie in m'n ogen (blurry zicht, zag niks scherp meer). Sindsdien ben ik wel een stuk voorzichtiger met water in oude radiatoren. Krijg je het over je handen heen -> dan direct handen wassen!!!
Gasloos sinds feb23, WP: Pana Mono 9j, WPB: Auer Air 200l, PV: 14x290 Wp
Ik heb dat niet gedaan, je leest er hier weinig over. Ik heb mijn WP nu zo'n 3 maanden draaien (aangesloten op 25 jaar oude CV installatie bestaande uit staal en radiatoren) en in die tijd 3 x 't magneetfilter gereinigd, elke x wat schoner. de 1ste x was echt smerig.Bra-Jo schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 15:30:
Ik ga komend weekend beginnen met voorbereidingen voor het plaatsen van de Pana. Nu kwam ik ergens iets tegen over leidingen doorspoelen met een speciaal apparaat, Powerflushing (te huur, of laten doen). Zag er interessant uit, maar kost ook best wat. Zou zoiets nou nodig zijn bij hergebruik van oudere radiatoren? Of is "gewoon" spoelen met een tuinslang ook voldoende, met uiteraard een magneetfilter in het nieuwe systeem?
[ Voor 3% gewijzigd door blb4 op 08-03-2023 19:09 ]
Panasonic J 7kW WP met boiler & HeishaMon/NR, 6022 Wp PV, SOLAX SK-SU3000E 13kWh BESS, ITHO Qualityflow WTW, Elvi Smart Charging+ laadpunt, Kia EV6 84 kWh EA MY25, gasloos '23
/f/image/HXmIvigaqVD7TCIey5rAODWw.png?f=fotoalbum_large)
Ik zag dat ze in een mooi zwart kleurtje te krijgen zijn./
[ Voor 20% gewijzigd door psycho-realm op 09-03-2023 08:57 ]
Dit topic is gesloten.