De stikstofproblematiek: oorzaak, gevolgen en oplossingen

[Yaksa]

evilution schreef op zondag 2 november 2025 @ 20:44:
[...]Waarom moet ik minder vlees eten als het merendeel van het in Nederland geproduceerde vlees bestemd is voor export?

Waarom probeer jij je verantwoordelijkheid af te schuiven?
En ik heb het niet specifiek over Nederland, wij (als mensheid) moeten meer plantaardig gaan eten.

[toolkist]

Yaksa schreef op zondag 2 november 2025 @ 20:47:
[...]

Waarom probeer jij je verantwoordelijkheid af te schuiven?
En ik heb het niet specifiek over Nederland, wij (als mensheid) moeten meer plantaardig gaan eten.

Dat is een andere discussie.
Al zou de heel wereld 10% minder vlees eten, dan nog wordt er in NL veel te veel vlees geproduceerd voor de export en heb je nog steeds de stikstofproblemen.

[Onbekend]

46% van de stikstof dat in de grond komt, komt van de landbouw. (Bron: https://www.milieucentraa...tof-in-de-lucht-en-bodem/ )
Als dat aangepakt moet worden, moet linksom of rechtsom de boeren gaan inkrimpen of enkele zelfs gaan sluiten.
Het mooiste is als het bij de boeren begint en er een tekort aan vlees begint te ontstaan. De prijzen gaan omhoog en minder vlees wordt er door mensen gekocht. En bij hoge prijzen zouden boeren op een gegeven moment ook zelf hogere prijzen kunnen vragen.

Als je het andersom beredeneerd en mensen nu al minder gaan kopen, is het aanbod hoger dan de vraag en daalt de prijs. Het ongewenste gevolg is dat mensen die normaal weinig te besteden hebben, nu weer vlees kunnen kopen en dat ook zullen gaan doen. (De meeste mensen kijken toch eerst naar hunzelf en hun portemonnee i.p.v. naar de natuur.)
En als er echt minder vraag in Nederland is, dan gaat het gewoon de grens over naar het buitenland waar mensen die het wel willen kopen.

Dus ook hier geldt dat je de problemen direct bij de bron moet aanpakken, en niet bij de eindgebruiker.

[evilution]

Yaksa schreef op zondag 2 november 2025 @ 20:47:
[...]

Waarom probeer jij je verantwoordelijkheid af te schuiven?
En ik heb het niet specifiek over Nederland, wij (als mensheid) moeten meer plantaardig gaan eten.

Dat doe ik niet. Ik draag mijn steentje bij door zoveel mogelijk bio en wild te eten.

Maar het gaat hier over stikstof wat vooral een lokaal probleem is. Dat probleem is op te lossen door gewoon minder massaal vlees te produceren wat we hier toch niet opvreten.

Minder produceren maar wel betere kwaliteit zodat we onze biefstukken niet hoeven te importeren worden we allemaal beter van. Wordt het misschien wat duurder van en dan komen plantaardige alternatieven ook wel als die een beetje te hachelen zijn.

[DropjesLover]

hansvk schreef op zondag 2 november 2025 @ 19:18:
[...]

Als er weer vergunningen kunnen worden verleend. Dan kunnen innovaties (die veel boeren echt wel willen invoeren) zorgen voor lagere emissies.

Ze willen alleen lagere emissies zodat ze hun bedrijf kunnen laten groeien/uitbreiden binnen de huidige vergunning, door meer koeien te houden...
Dat snap ik vanuit bedrijf/ondernemerschap, maar hoeveel er gereduceerd moet worden kan niet met "innovatie", enkel minder dieren.

[ Voor 13% gewijzigd door DropjesLover op 02-11-2025 21:56 ]

[vanaalten]

Onbekend schreef op zondag 2 november 2025 @ 21:01:
46% van de stikstof dat in de grond komt, komt van de landbouw. (Bron: https://www.milieucentraa...tof-in-de-lucht-en-bodem/ )

...maar van die landbouw-stikstof wordt een deel indirect weer door veeteelt veroorzaakt.
Twee-derde van het graan wordt volgens de PvdD gebruikt voor veevoer:
https://pointer.kro-ncrv.nl/voer-voor-onze-koeien-of-onszelf

Nou zijn dat al wat oudere cijfers (4 a 5 jaar oud, zo te zien), maar toch - met een statement als "46% komt van landbouw" wordt dat mogelijk geinterpreteerd als "niet alleen veeteelt is schuldig", terwijl er een verband tussen die twee is.

[DevWouter]

vanaalten schreef op maandag 3 november 2025 @ 09:08:
[...]

...maar van die landbouw-stikstof wordt een deel indirect weer door veeteelt veroorzaakt.
Twee-derde van het graan wordt volgens de PvdD gebruikt voor veevoer:
https://pointer.kro-ncrv.nl/voer-voor-onze-koeien-of-onszelf

Nou zijn dat al wat oudere cijfers (4 a 5 jaar oud, zo te zien), maar toch - met een statement als "46% komt van landbouw" wordt dat mogelijk geinterpreteerd als "niet alleen veeteelt is schuldig", terwijl er een verband tussen die twee is.

offtopic:
Hmm... Ik zou die niet op de conto van PvdD schrijven. Het wordt namelijk in jouw bron ook bevestigd door verschillende experts. Het is eerder dat PvdD deze stelling populair heeft gemaakt.

[Nox]

Ik kwam op reddit een kaartje tegen, wat toch wel verwarrend is.

https://open.overheid.nl/...1aac95bba282b3f8e1239/pdf

Pagina 4, zelfs zonder veeteelt is het onmogelijk te bouwen in vrijwel heel Nederland. Dan vraag ik me af hoe dit te interpreteren (want een korte samenvatting of uitleg staat er niet bij). Wat ik vermoed is dat, al stop je met uitstoten, dat niet opeens de overbelasting weghaalt maar het nog enkele jaren duurt vooraleer de natuur hersteld is.

Vraag is dan, als je fors in de veeteelt snijdt of het dan vrijwel gegarandeerd weer beter gaat je dit keer wél zou mogen bouwen van de rechter.

[DevWouter]

Nox schreef op dinsdag 4 november 2025 @ 04:44:
Ik kwam op reddit een kaartje tegen, wat toch wel verwarrend is.

https://open.overheid.nl/...1aac95bba282b3f8e1239/pdf

Pagina 4, zelfs zonder veeteelt is het onmogelijk te bouwen in vrijwel heel Nederland. Dan vraag ik me af hoe dit te interpreteren (want een korte samenvatting of uitleg staat er niet bij). Wat ik vermoed is dat, al stop je met uitstoten, dat niet opeens de overbelasting weghaalt maar het nog enkele jaren duurt vooraleer de natuur hersteld is.

Vraag is dan, als je fors in de veeteelt snijdt of het dan vrijwel gegarandeerd weer beter gaat je dit keer wél zou mogen bouwen van de rechter.

Van wanneer is dit rapport?

[MikeyMan]

DevWouter schreef op dinsdag 4 november 2025 @ 07:11:
[...]

Van wanneer is dit rapport?

https://www.rijksoverheid...-voor-vergunningverlening

[DevWouter]

MikeyMan schreef op dinsdag 4 november 2025 @ 07:18:
[...]


https://www.rijksoverheid...-voor-vergunningverlening

Ah toch, 2023. Ik meen me te herinneren dat ik deze ergens eerder had gezien en dat anderen het besproken hadden.

[Nox]

DevWouter schreef op dinsdag 4 november 2025 @ 09:54:
[...]

Ah toch, 2023. Ik meen me te herinneren dat ik deze ergens eerder had gezien en dat anderen het besproken hadden.

Ik kon er alleen niks over vinden, en topic is huge ook rond de publicatiedatum in dit topic niks te vinden.

[ Voor 8% gewijzigd door Nox op 04-11-2025 12:00 ]

[DevWouter]

Nox schreef op dinsdag 4 november 2025 @ 11:57:
[...]

Ik kon er alleen niks over vinden, en topic is huge ook rond de publicatiedatum in dit topic niks te vinden.

De triggers waren voor mij de waarschuwing in het document. Ik pak even de begeleidend brief er bij.

quote: https://www.rijksoverheid...es-behalen-stikstofdoelen

De achtergrondnotities bevatten een (technische) beschrijving van de gebruikte data, rekenmethodes, aannames en uitkomsten. Zoals elke vorm van modellering bieden de achtergrondnotities inzicht in een deel van de voor beleid relevante afwegingen. Daarbij moeten de uitkomsten met de nodige onzekerheid worden geïnterpreteerd, gezien de onzekerheid waarmee data en aannames omgeven kunnen zijn. Andere aannames zullen ook leiden tot andere uitkomsten.

In andere woorden, als we het oorspronkelijke document gebruiken zonder deze context dan maken we ons schuldig aan het cherrypicken van argumenten. En zo herinner ik me ook hoe die discussie toen beslecht werd.

Aan de andere kant, het geheugen is notoir onbetrouwbaar. Om de Powerpuff Girls te quoten, Bubbles: "I can remember it like it was yesterday", Blossom and Buttercup: "It was this morning!!"

[Nox]

DevWouter schreef op dinsdag 4 november 2025 @ 14:50:
[...]

De triggers waren voor mij de waarschuwing in het document. Ik pak even de begeleidend brief er bij.


[...]


In andere woorden, als we het oorspronkelijke document gebruiken zonder deze context dan maken we ons schuldig aan het cherrypicken van argumenten. En zo herinner ik me ook hoe die discussie toen beslecht werd.

Aan de andere kant, het geheugen is notoir onbetrouwbaar. Om de Powerpuff Girls te quoten, Bubbles: "I can remember it like it was yesterday", Blossom and Buttercup: "It was this morning!!"

Tja, ik volg wat discussies waar dit dus aangehaald wordt, en dan ga ik toch nadenken hoe en in welke context je dit moet zien. Want ik heb de ijdele hoop dat met enig laaghangend industrieel fruit aanpakken en een significante krimp van de veestapel het land nog te redden is. Dat positivisme blijf ik graag houden, maar als je dan leest dat zelfs in de meest extreme scenario's je nog geen paal in de grond krijgt zowat wordt het wel heel lastig. De materie is ook gewoon niet zomaar in een lubach-fragment uit te leggen. Er komt zelfs ammoniak uit zee, wat volgens de ene nota een grote impact heeft maar in het daglicht van het totaal weer een klein stukje is. En dan lui die beweren dat de regels gewoon onzin zijn... Het leven wordt er niet makkelijker op als je deze materie wil snappen, iedereen heeft een andere mening en brengt feiten op een andere manier over om twijfel te zaaien.

[DevWouter]

Nox schreef op dinsdag 4 november 2025 @ 16:34:
[...]

Tja, ik volg wat discussies waar dit dus aangehaald wordt, en dan ga ik toch nadenken hoe en in welke context je dit moet zien. Want ik heb de ijdele hoop dat met enig laaghangend industrieel fruit aanpakken en een significante krimp van de veestapel het land nog te redden is. Dat positivisme blijf ik graag houden, maar als je dan leest dat zelfs in de meest extreme scenario's je nog geen paal in de grond krijgt zowat wordt het wel heel lastig. De materie is ook gewoon niet zomaar in een lubach-fragment uit te leggen. Er komt zelfs ammoniak uit zee, wat volgens de ene nota een grote impact heeft maar in het daglicht van het totaal weer een klein stukje is. En dan lui die beweren dat de regels gewoon onzin zijn... Het leven wordt er niet makkelijker op als je deze materie wil snappen, iedereen heeft een andere mening en brengt feiten op een andere manier over om twijfel te zaaien.

De meeste "tegenstanders" (hier in quotes omdat het erg ruim is), proberen vooral geitenpaadjes te vinden zodat hun industrie er het minst last van heeft. Over het algemeen komt het neer op twee strategieën.

Optie 1: Hun industrie is niet verantwoordelijk / een andere industrie (of bron) is meer verantwoordelijk
Optie 2: Het probleem bestaat niet

Maar aan het eind van de dag is Nederland vergelijkbaar met een emmer waar iedereen zijn glas in leeg gooit: Er kan maar zoveel water in de emmer voordat het water over de rand spoelt. En dan helpt selectief zijn in de argumenten vrij weinig. Elke industrie moet bijdragen naar ratio en helaas zal het bij elke industrie pijn gaan doen.

Wanneer je op die manier het probleem bekijkt dan is het meteen vrij duidelijk dat de "tegenstanders" nog volop bezig zijn met rouwverwerking. Men is ruzie aan het maken wie het grootste glas heeft terwijl men door blijft gaan met hun glas leeg te kiepen in de emmer.

[hansvk]

DropjesLover schreef op zondag 2 november 2025 @ 21:53:
[...]

Ze willen alleen lagere emissies zodat ze hun bedrijf kunnen laten groeien/uitbreiden binnen de huidige vergunning, door meer koeien te houden...
Dat snap ik vanuit bedrijf/ondernemerschap, maar hoeveel er gereduceerd moet worden kan niet met "innovatie", enkel minder dieren.

Reductie zal verplicht worden via beleidsregels van de provincies. Zie bijv. de Beleidsregels salderen in Gelderland.

[TheGhostInc]

https://www.nieuweoogst.n...eert-melkvee-met-walnoten



Een heel mooi voorbeeld, waarvan?
Nou, dat boeren zelf wel bepalen welke regels van toepassing zijn:
https://www.nlarbeidsinspectie.nl/onderwerpen/verreikers
Gewoon lekker een IBC openknippen en dan op de verrijker prikken.

Nu klinkt dit misschien wat flauw, maar het is wel een heel grappig voorbeeld. En bij mest uitrijden en pesticiden zie je ook dit soort dingen. Gewoon lekker rondrijden met de ketsplaat, of nog even de schuur volladen voordat een gif echt niet meer te krijgen is....

Ik geloof dan ook niet echt in doelsturing en innovatie, niet omdat het niet werkt, maar omdat er teveel boeren zijn die de spelregels niet volgen.

[Bundin]

DevWouter schreef op dinsdag 4 november 2025 @ 17:23:
[...]

De meeste "tegenstanders" (hier in quotes omdat het erg ruim is), proberen vooral geitenpaadjes te vinden zodat hun industrie er het minst last van heeft. Over het algemeen komt het neer op twee strategieën.

Optie 1: Hun industrie is niet verantwoordelijk / een andere industrie (of bron) is meer verantwoordelijk
Optie 2: Het probleem bestaat niet

Maar aan het eind van de dag is Nederland vergelijkbaar met een emmer waar iedereen zijn glas in leeg gooit: Er kan maar zoveel water in de emmer voordat het water over de rand spoelt. En dan helpt selectief zijn in de argumenten vrij weinig. Elke industrie moet bijdragen naar ratio en helaas zal het bij elke industrie pijn gaan doen.

Wanneer je op die manier het probleem bekijkt dan is het meteen vrij duidelijk dat de "tegenstanders" nog volop bezig zijn met rouwverwerking. Men is ruzie aan het maken wie het grootste glas heeft terwijl men door blijft gaan met hun glas leeg te kiepen in de emmer.

En wat mij betreft ben je als land/overheid dan verplicht om na te denken over een alternatief boven 'overal naar rato pijn'. Op een gegeven moment hou je met die methode weinig levensvatbare zaken over en ben je beter af met het volledig afschaffen van een paar om de rest niet te hoeven schaden tot voorbij het haalbare.

Beetje wat grote bedrijven ook doen bij reorganisaties: overal met de kaasschaaf langs blijven gaan tot het nergens meer gaat, ipv besluiten dat er gewoon wordt gestopt met X of Y.

[DevWouter]

Bundin schreef op woensdag 5 november 2025 @ 20:08:
[...]

En wat mij betreft ben je als land/overheid dan verplicht om na te denken over een alternatief boven 'overal naar rato pijn'. Op een gegeven moment hou je met die methode weinig levensvatbare zaken over en ben je beter af met het volledig afschaffen van een paar om de rest niet te hoeven schaden tot voorbij het haalbare.

Beetje wat grote bedrijven ook doen bij reorganisaties: overal met de kaasschaaf langs blijven gaan tot het nergens meer gaat, ipv besluiten dat er gewoon wordt gestopt met X of Y.

Eens, maar de eerste stap om een probleem op te lossen is erkennen dat je onderdeel van de oplossing ben.