Iets later dan beloofd dan toch mijn eerste ervaringen met de Daikin Hybride.
Kort de achtergrond:
Hoekhuis uit 1991, totaal ca. 130 m2 woonoppervlak, in het westen van het land hemelsbreed ca. 3 km van de Noordzee. Origineel HR-glas, originele spouwmuurisolatie, originele vloerisolatie (7 cm EPS). Dakisolatie van 2003. Beneden vloerverwarming in 4 lussen (10 cm hoh), 1x 5 m2 en 3x 12 m2. Alleen in de gang staat de radiator nog aan (met booster), vooral om de bovenverdiepingen een beetje te verwarmen.
Op de 1e verdieping 3 slaapkamers en een badkamer. In de badkamer en 2 slaapkamers word verwarmd op standje 2 van de thermostaat kraan. Op de 2e verdieping 1 studeerkamer en 1 slaapkamer, ook beide verwarmd op standje 2. Daar bovenop een onverwarmde, maar wel geïsoleerde vliering.
Aanvullende vloerisolatie en HR++ glas staan voor dit jaar in de planning. Verkeerde volgorde, maar het was ff niet anders.
Historisch jaarverbruik (2 volwassenen en 3 kinderen van 7-13 jaar):
Ca. 3500 kWh elektra, 1350 m3 gas, 100 m3 water
Gemiddeld jaarlijks PV opwek: 4500 kWh
De afgelopen jaren de mogelijkheden van een WP onderzocht en uitgekomen op een LW-hybride.
Bodem WP te duur, ventilatie WP te veel geluid en te weinig vermogen, all-E geen ruimte voor SWW voorziening. Bij alle drie speelde de WAF ook zeker een rol.
Begin 2021 eindelijk groen licht gekregen om e.e.a. in gang te zetten. De gasketel was na 16 jaar trouwe dienst aan vervanging toe. Wat vooral opviel was dat er in de Randstad zo weinig installateurs zijn die ervaring hebben met het installeren van (hybride) WP in rijtjeshuizen. Voor villa’s: ja die zijn er zat. Maar die gaven mij allemaal niet de indruk dat ze zaten te wachten op friemelen in mijn kleine ruimte. Uiteindelijk 4 installateurs benaderd waarvan ik van 2 ook een offerte kreeg (zie ook een eerdere post). Uiteindelijk gekozen voor Heattransformers (HT) in Woerden, maar ook ST-Warmte uit Nieuwkoop liet een goede indruk achter. De keuze voor HT was voornamelijk gebaseerd op de meer gedetaileerde offerte en de lagere kosten voor het jaarlijks onderhoud. De prijzen zelf scheelde slechts een fractie, beide ca. € 7.000 (ex. subsidie) voor een Daikin 4.4 kW hybride + Honeywell T6 lyric + betonboren + lekbak + trillingsdempers etc. etc.
Tijdsverloop:
Eind januari eerste contact gezocht (e-mail)
Half februari intake
Half maart schouw (online)
Half maart 1e offerte (voor een Elga) en aangepast offerte (o.a. lekbak, kleur goot etc).
Begin juli gevraagd om offerte voor een Daikin (tussenliggende vertraging volledig mijn schuld)
Eind juli antwoord: mijn contact persoon is langere tijd ziek en het dossier is tussen wal en schip gevallen.
Begin augustus wordt mijn dossier overgenomen en geef ik akkoord op de offerte voor de Daikin.
Eerste installatie datum: 10 november
Begin november: leveringsproblemen bij Daikin, nieuwe datum 9 december
9 december eerste installatiedag: binnendeel, buitendeel, leiding trace (ketel werkt)
16 december tweede installatiedag: aansluiten, afvullen, in bedrijfstellen WP
22 januari subsidie aangevraagd
3 maart subsidie toegekend.
Al met al heeft e.e.a. dus een doorlooptijd gehad van een jaar. Waarbij een groot deel van de vertraging door mijzelf komt, o.a. omdat eerdere alternatieve installatiedagen niet uitkwamen met de werkagenda.
Voorafgaand aan de installatie heeft een lokale elektra-installateur een aparte groep naar zolder getrokken (en ook gelijk een 2-fase groep naar de keuken voor de toekomstige inductiekookplaat) en afgemonteerd met een werkschakelaar. Ik had geen andere licht belaste groep meer beschikbaar boven. De WP krijgt z’n stroom via deze kabel die 16A is afgezekerd. De ketel en lyric krijgen hun stroom via het stopcontact van de oude ketel, die ik zelf heb omgezet van enkel naar dubbel.
Op de eerste dag van installatie kwam HT met 3 man sterk. Een voor het demonteren van de oude ketel en installeren van de binnenunit en ketel, een voor het leidingtrace langs de buitenmuur, een voor de installatie van de buitenunit en het boorwerk. Op de eerste dag was er te weinig tijd over om de WP nog in bedrijf te kunnen stellen en daarom kwamen ze in de week daarop terug om het af te maken. In de tussentijd werkte de ketel wel gewoon.
We hadden de buitenunit gepland onder de dakgoot, maar dat bleek tijdens de installatie niet haalbaar omdat er een stenen border en een regenton in de weg stonden. Dat was bij de online intake niet duidelijk geworden. E.e.a. resulteerde in een vrijwel weggevaagde WAF.
I.v.m. de verhoging van de subsidie in 2022 heb ik nog overwogen om de tweede installatiedatum over de jaarwisseling heen te tillen. Uiteindelijk niet gedaan omdat ik het project niet nog langer wilde vertragen. Maar eerlijk is eerlijk, soms denk ik nog wel eens aan die € 800 die ik extra terug had kunnen krijgen…
Ondertussen draait het systeem dus bijna 3 maanden. In het begin had ik last van 1 suizende leiding als de WP ging draaien (het systeem heeft geen buffervat). Het betrof geen lucht in de radiatoren, die had ik nagelopen. Had zelf wel het idee dat het mogelijk luchtbelletjes in het water was. Als ik 1 radiator die op die leiding was aangesloten open zette, stopte het suizen. Maar dat was geen radiator die ik standaard aan wilde hebben. Daarna de flow iets verlaagd maar dat hielp niet. Toen twee andere radiatoren die wel open staan een ietsje verder opengezet en het probleem was verholpen, zonder dat ik nu harder stook op plekken waar ik dat niet wil.
Qua geluid buiten: natuurlijk als je voor de unit staat hoor en voel je dat goed. Maar als ik achter de schutting sta (op 9 m afstand), hoor ik ‘m al nauwelijks meer. Het is ook niet echt een brom, meer intensief ruisen van de wind.
Ook binnen is er nauwelijks geluid te horen van de buitenunit. Als hij in vollast draait en het is stil in huis, dan hoor je een zachte brom. Maar anders hoor je niets of valt het weg in de andere geluiden in en om het huis.
M’n vrouw noemde het in het begin alsnog herrie, maar mij klonk het als muziek in m’n oren. Nu de gasprijzen door het dak gaan hoorde ik haar pas tegen vriendinnen zeggen dat ze toch blij was met de WP. Ook herrie is maar relatief…
De binnenunit maakt natuurlijk ook wat geluid. Soms wat schakelgeluid, soms wat ruisen. Maar zeker niet meer dan m’n oude ketel. En zeker niet iets om wakker van te liggen.
In het begin expres de settings gelaten wat ze waren om te zien wat het systeem normaal doet. Hierbij weet ik niet precies welke settings door HT nog zijn aangepast t.o.v. de standaard Daikin settings.
Op de niet-vorst dagen zag ik het (totaal) gasverbruik zakken van gemiddeld 6 m3 naar ca. 0.5 m3. Het elektraverbruik ging omhoog van ca. 8 kWh per dag naar ca. 18 kWh. In de vorstdagen rond kerst ging het systeem wel flink meer gas gebruiken, zo’n 5 m3 per dag.
Half januari heb ik o.b.v. de handleiding op de website van HT (zie post van Fantastic_Fox) en de voorgaande posts hier (dank aan allen!) een aantal settings aangepast:
[1-02] = 50 (was 60)
[1-03] = 32 (was 35)
[5-01] = 2 (was 5)
[7-04] = 1 (was 0)
[8-0B] = 11,5 (was 13)
[8-0C] = 11,0 (was 13)
[C-03] = -3 (was 0)
Mogelijk dat ik settings heb aangepast die vanwege het gebruik van de Lyric helemaal niet relevant zijn. Dan hoor ik dat graag en direct ook mijn excuses voor mijn onwetendheid.
Ook ben ik aan het experimenteren geweest met nachtverlaging. Met de oude ketel bleek dat netto een besparing op te leveren en ook nu lijkt dat weer het geval. De verwarmingslijn is grofweg:
7:00 @ 20 C
10:00 @ 20,5 C
22:30 @ 19,5 C
De WP staat dan vrijwel de hele nacht stil en slaat ’s ochtends iets voor 6:00 voor het eerst weer aan. Het elektra verbruik om de kamer weer naar 20 C te krijgen is (veel) minder dan dat de WP gebruikt om de temperatuur de hele nacht op 20,5 te houden.
Het aanpassen heeft zeker z’n nut gehad, want het gasverbruik voor het verwarmen blijft nu beperkt tot zo nu en dan een mespuntje (ca. 0.5 m3) bij vorstnachten, en verder niet.
Totaal verbruik januari: 18 m3 gas, 605 kWh elektra (en 38 kWh teruglevering)
Totaal verbruik februari: 19 m3 gas, 454 kWh elektra (en 131 kWh teruglevering)
Het gasverbruik bestaat nu hoofdzakelijk uit koken en SWW.
De grijze maanden december en januari hadden als voordeel dat ik vrij eenvoudig kon zien hoe het systeem presteerde qua elektraverbruik omdat ik niets of nauwelijks elektra opwekte. Ik beschik helaas nog niet over de benodigde domotica om e.e.a. meer in detail te monitoren.
Met het zonnige weer van de afgelopen weken wek ik al vaak meer elektra op dan ik totaal gebruikte voor de WP.
Nog wat getallen (merendeels uit de monitoringspagina van het systeem):
Start systeem = 16/12/2021 12:00
Data opname = 06/03/2022 19:00
=> aantal uren = 1927
Verbruikt voor kamerverwarming = 953 kWh
Productie = 3559 kWh
=> COP = 3.73
Aantal draaiuren pomp = 1150
Aantal draaiuren compressor = 733
Aantal startpogingen = 4074
Branduren ketel = 68 (kamerverwarming = 55, SWW = 13)
O.b.v. de pieken in het stroomverbruik vermoed ik dat mijn defrostcyclus 45 – 60 minuten is.
Al met al lijkt het systeem al best aardig te draaien, maar er valt vast nog wel wat meer te tweaken.
Ik heb nog wel een vraagje:
- In eerdere posts zijn kort ook het maximumvermogen van de CV voor verwarming van ruimten besproken. Die staat op standaard op 70%, maar brand de CV ook direct op maximaal vermogen? De handleiding (
Link) onder 7.4 suggereert van niet.
Hebben jullie die nog aangepast, en zo ja hoe laag??
:strip_icc():strip_exif()/u/430617/crop601acfe4153b3_cropped.jpeg?f=community)
/u/32487/apple.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/1551154/crop6005eb3e7e615_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/123426/anti-ipod-.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/22862/IceAge.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/161874/43491A_QuadCore_OptDieWHT_LO2.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/86805/avatar_1649.jpg?f=community){kind=avatar}
:fill(white):strip_exif()/f/image/TAIBEGFCAOBa197RpMNE07Hs.png?f=user_large)
:fill(white):strip_exif()/f/image/7rdafBG3D2SGp67l5VKRgF5Y.png?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/N37BKPqL09cOmhnGQlJdVEaT.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/eLioQeDhoVdIhQXl7siehSVM.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/42lZRekTfaE8czngBsEMmvFz.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/LbacuTjMDu3HNU6E3QvStq3J.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/bczkagCKsAXakcZJUH7x6kzD.jpg?f=user_large)
:strip_icc():strip_exif()/u/536614/crop6235afd47d923_cropped.jpg?f=community)
. Ik zal morgen proberen te achterhalen wat ik dan wel heb aangepast...
:strip_icc():strip_exif()/u/1388/green.jpg?f=community)
/u/38607/crop563536a9aac26_cropped.png?f=community)
:strip_exif()/u/84481/crop55f2cc178a988_cropped.gif?f=community)
:fill(white):strip_exif()/f/image/YjWtk2h48xqfwDJMtnB9KMbk.png?f=user_large)
(of nog hoger omdat bij zo weinig vermogens behoefte de COP waarschijnlijk nog wel iets hoger zal liggen =490w. Maar zoals ik zeg als je maar 1,47kw afgegeven vermogen nodig hebt bij 35 graden en een lage delta t zal de COP hoger zijn dan 3 vermoed ik en dan kom je denk ik echt wel in de buurt bij wat @:strip_icc():strip_exif()/u/190472/crop66e141bdf129f_cropped.jpg?f=community)
