AMD Ryzen (ZEN2) platform Ervaringen & OC topic

[atmozfearsnl]

Helaas is mijn ervaring met Zen2 (eerste ervaring met AMD) zeer dramatisch.
Heb gisteren build met 3700x i.c.m MSI b450 mortar met corsair lpx 3200c15 ram ontvangen. Via Azerty de bios update service laten uitvoeren.
Alles netjes ingebouwd (MSI GTX 1080 Gaming X erin), alle stekkers nagelopen alles zit goed.
1ste boot geen post geen niks, zwart scherm maar alle leds etc branden, alle fans draaien cpu gpu etc.
Toen zag ik op het mobo de CPU Led branden, ff google erbij gepakt en kwam ik uit op subreddit van MSI.
Daar is een vloedgolf van klachten over de de MSI bios updates i.c.m. Ryzen3xxx.
Geen idee wat nu te doen. Cmos reset etc al uitgevoerd, alle standaard checks noem maar op.
Azerty nog gebeld, antwoord de technische afdeling is er maandag weer....

[millman]

DaniëlWW2 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 08:41:
[...]


Volgens mij stelt je moederbord dan ook te hoge voltages in. AMD doet kennelijk heel erg moeilijk over voltages vrijgeven, maar volgens the Stilt mag de all core vcore maximaal 1,325v zijn.

Oi.. ik heb alle Vid voltages gegeven zie ik, dus wat de cores vragen, werkelijke voltage ligt lager ( foutje, 1st time hwinfo64 user) . meer testwerk dit weekend met report van werkelijke voltages.. Stilt refereert overigens aan de allcore vcore bij vaste voltages..

atmozfearsnl schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 08:49:
Helaas is mijn ervaring met Zen2 (eerste ervaring met AMD) zeer dramatisch.
Heb gisteren build met 3700x i.c.m MSI b450 mortar met corsair lpx 3200c15 ram ontvangen. Via Azerty de bios update service laten uitvoeren.
Alles netjes ingebouwd (MSI GTX 1080 Gaming X erin), alle stekkers nagelopen alles zit goed.
1ste boot geen post geen niks, zwart scherm maar alle leds etc branden, alle fans draaien cpu gpu etc.
Toen zag ik op het mobo de CPU Led branden, ff google erbij gepakt en kwam ik uit op subreddit van MSI.
Daar is een vloedgolf van klachten over de de MSI bios updates i.c.m. Ryzen3xxx.
Geen idee wat nu te doen. Cmos reset etc al uitgevoerd, alle standaard checks noem maar op.
Azerty nog gebeld, antwoord de technische afdeling is er maandag weer....

Eerste boot duurt sowieso erg lang, memory training is een ding tegenwoordig. Heb je de sticks wel in juiste slot gedaan? Slot t verst van cpu, daarna 1 overslaan en dan de volgende reep.. dus eerste slot vanaf cpu gezien moet dan leeg zijn tenzij 4 sticks.

Begin anders met 1 stick.

[ Voor 50% gewijzigd door millman op 20-07-2019 08:55 ]

[Terryb47]

atmozfearsnl schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 08:49:
Helaas is mijn ervaring met Zen2 (eerste ervaring met AMD) zeer dramatisch.
Heb gisteren build met 3700x i.c.m MSI b450 mortar met corsair lpx 3200c15 ram ontvangen. Via Azerty de bios update service laten uitvoeren.
Alles netjes ingebouwd (MSI GTX 1080 Gaming X erin), alle stekkers nagelopen alles zit goed.
1ste boot geen post geen niks, zwart scherm maar alle leds etc branden, alle fans draaien cpu gpu etc.
Toen zag ik op het mobo de CPU Led branden, ff google erbij gepakt en kwam ik uit op subreddit van MSI.
Daar is een vloedgolf van klachten over de de MSI bios updates i.c.m. Ryzen3xxx.
Geen idee wat nu te doen. Cmos reset etc al uitgevoerd, alle standaard checks noem maar op.
Azerty nog gebeld, antwoord de technische afdeling is er maandag weer....

Probeer eens met 1 reep geheugen te booten (in verschillende slots), anders bios opnieuw flashen via bios flashback.

[SadisticPanda]

Hoe onlogisch het ook is, je moet slot a2 en b2 eerst gebruiken op het moederbord.

Btw zit de cpu wel goed? Excollega van me was erin geslaagd de cpu met 1 pinnetje offset te monteren. Had zelfde voor als jou.

Hier met msi b450 tomahawk ( bijna zelfde mobo) 0 problemen. Trouwens bios kon je zelf flashen zonder cpu

[atmozfearsnl]

millman schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 08:49:

Eerste boot duurt sowieso erg lang, memory training is een ding tegenwoordig. Heb je de sticks wel in juiste slot gedaan? Slot t verst van cpu, daarna 1 overslaan en dan de volgende reep.. dus eerste slot vanaf cpu gezien moet dan leeg zijn tenzij 4 sticks.

Begin anders met 1 stick.

Azerty heeft getest en geflashed. Verlaat hen niet als het niet werkt. Ik heb idd 1 stick laten zitten in slot 2 en 1x in slot 4, geen antwoord.
Oh vergeten te zeggen, heb ook een nieuwe m2 nvme ssd dus geen drivers etc ook aanwezig op hdd/ssd oid.

Terryb47 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 08:59:
[...]


Probeer eens met 1 reep geheugen te booten (in verschillende slots), anders bios opnieuw flashen via bios flashback.

Al gedaan. Flashen van bios is raar als Azerty het heeft geflashed en werkend opgestuurd.
Het uit en aanzetten van deze setup blijkt ook op MSI reddit een drama te zijn...

SadisticPanda schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 09:07:
Hoe onlogisch het ook is, je moet slot a2 en b2 eerst gebruiken op het moederbord.

Btw zit de cpu wel goed? Excollega van me was erin geslaagd de cpu met 1 pinnetje offset te monteren. Had zelfde voor als jou.

Hier met msi b450 tomahawk ( bijna zelfde mobo) 0 problemen. Trouwens bios kon je zelf flashen zonder cpu

Azerty heeft bios geflashed en alles verder gemonteerd en werkend opgestuurd.
En das hetzelfde mobo als wat ik heb.
Welke bios versie gebruik jij?

[Terryb47]

Niet om vervelend te doen, werkende met wat? hebben ze daadwerkelijk een zen2 cpu erop gedaan en heb je het werkend gezien? Ik zou bios flashback proberen en als het toch niet werkt bord gewoon terug sturen.

Vooral niet MSI reddit lezen, want daar wordt je alleen maar gefrustreerder van.

[skinnie]

atmozfearsnl schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 08:49:
Helaas is mijn ervaring met Zen2 (eerste ervaring met AMD) zeer dramatisch.
Heb gisteren build met 3700x i.c.m MSI b450 mortar met corsair lpx 3200c15 ram ontvangen. Via Azerty de bios update service laten uitvoeren.
Alles netjes ingebouwd (MSI GTX 1080 Gaming X erin), alle stekkers nagelopen alles zit goed.
1ste boot geen post geen niks, zwart scherm maar alle leds etc branden, alle fans draaien cpu gpu etc.
Toen zag ik op het mobo de CPU Led branden, ff google erbij gepakt en kwam ik uit op subreddit van MSI.
Daar is een vloedgolf van klachten over de de MSI bios updates i.c.m. Ryzen3xxx.
Geen idee wat nu te doen. Cmos reset etc al uitgevoerd, alle standaard checks noem maar op.
Azerty nog gebeld, antwoord de technische afdeling is er maandag weer....

Idem met 3700x en b450 tomahawk. Reeds alle versies van bios geprobeerd (17 18 19 & 19.1) maar krijg steeds de cpu debug led. Eenmaal is het mij gelukt te posten naar bios en de cpu werd erkend dus ik weet dat het niet de cpu is. Intussen gewoon uit miserie een ryzen 1200 besteld en de pc boot perfect. Er is voor b450 Msi mobos momenteel gewoon geen stabiele bios - lijkt alsof 50% niet eens kan booten. Enige dat je kan doen is wachten op bios update (en als ik de post van Msi moderator op reddit mag geloven geven ze momenteel de prioriteit aan tomahawks) of andere mobo kopen.

[Xrypta]

Xrypta schreef op vrijdag 19 juli 2019 @ 10:36:
Even een kleine shoutout naar NZXT

Net de AM4 bracket binnen gekregen voor mijn X61 Kraken, ondanks dat ik de AIO al ruim 3 jaar in bezit heb gratis en vrij vlot gekregen!

Tijd om de 3700x eens te voorzien van fatsoenlijke koeling, gaan 't ook voor het eerst proberen met Thermal Grizzly Kryonaut, erg benieuwd naar de resultaten!

update;

Boost frequencies zijn licht omhoog gegaan (zoals te verwachten viel). Haal nu eindelijk de beschreven 4.4 Mhz en temperaturen zijn nu in CB/3DMark max ~68 graden wat eigenlijk best okay is!

Blijft wel een apart verhaal, met PBO aan haal ik met de hakken over de sloot 4.2-4.3, met PBO uit schiet ie door naar 4.4. CB15/20 scores zijn ook hoger met PBO uit als aan.
Nog wel een gek dingetje, indien ik PBO aanzet via de BIOS haal ik max 1.375v op de cpu bij lichte load, via Ryzen master net een 1.5v geregistreerd !

[Evernote]

Voor de twijfelaars..

[Help!!!!]

@millman Hi, zal even 1 keer in het topic reageren want lijkt me beter om evt vervolg via DM te doen om het ontopic te houden.

millman schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 03:07:
[...]
@DaniëlWW2 @Help!!!! @Saturnus @Paprika

De wens voor een Cinebench gedeelte is er begrijp ik, maar bij nader inzien is het wellicht niet handig er een apart topic voor te maken. Het OC gedeelte is dood, dus een topic daar plaatsen heeft niet zo veel zin denk ik. Hier een apart gedeelte maken voor in de startpost om resultaten bij te houden is een optie die Saturnus opperde, echter kunnen discussies ook ondersneeuwen. Hoe denken jullie over de uitvoering?

Als jij het Cinebench gedeelte actief wilt managen en bijhouden dan is het voor mij prima als dit onderaan de TS toegevoegd wordt en je mede-TS wordt.

Mijn bedoeling met het topic is vooral faciliterend te zijn en belangrijk is dat het werkbaar blijft voor de mensen die er gebruik van maken. Mocht OC en/of Cinebench (heel) groot worden dan moeten er misschien toch weer aparte topics komen maar ik zit er iig zelf tot dan pragmatisch in.

Praktisch gezien moet het alleen wel binnen de layout passen en aangezien ik hier zelf geen ster in ben zal dit van jou en @Saturnus (aan wie we o.a. de layout sowieso te danken hebben) moeten komen.

Ander puntje is dat ik er wel beetje voor wil waken dat de TS heel erg lang wordt. Dus ik vraag me af of er een oplossing is dat je bijvoorbeeld de bovenste 10-20 CB scores ziet staan en voor de overige scores ergens op klikt zodat het uitklapt.

Laat maar even weten of je mogelijkheden ziet, dan voeg ik je toe aan de DM thread met de Topicstarters.

Sowieso zit OC & Tweaking subforum in een verdom hoekje waar het niet meer uit gaat komen. Ik vind dat OC en tweaking geintegreerd moet worden in het 'harde waren' topic, zoals dat nu al met dit OC en Ervaringen topic gedaan is. Laagdrempelig, van stock performance tot hoogste clock.

Mijn visie zou zijn heel OC en Tweaking op te doeken en 'Harde waren' om te toveren naar 'Harde waren, OC en Tweaking' (in short: HOT!). Zo kan een 'Cinebench Resultaten' topic prima onder 'Harde waren, OC & Tweaking' lijkt me. En het dekt meteen de lading van dit topic, dat ook een OC sectie bevat.

Tot zover mijn gedachten, een beetje offtopic, maar lijkt me een nuttige discussie.

Heb hier vooralsnog niet echt een mening over. Denk dat dit ook beter in een apart topic besproken kan worden waar ook de mods/ input kunnen geven anders gaat het wel erg OT.

[Vidra]

Evernote schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 10:23:
Voor de twijfelaars..
[YouTube: AMD Ryzen 7 3800X vs. 3700X Review: Don't Waste the Money]

Niet kopen ... gewoon bij de Ryzen 7 3700X blijven.

[Borromini]

Heeft iemand al ervaring met een Ryzen 3x00 en de pricewatch: ASRock B450M Pro4?

Ik ben specifiek aan het kijken naar een bordje met 2 M.2-slots, en dit is één van de goedkopere.

[lightningchaser]

Borromini schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 10:34:
Heeft iemand al ervaring met een Ryzen 3x00 en de pricewatch: ASRock B450M Pro4?

Ik ben specifiek aan het kijken naar een bordje met 2 M.2-slots, en dit is één van de goedkopere.

ik heb net een MSI B450 Carbon Pro bord icm 3700x in elkaar gezet. Bios is nog steeds niet volledig maar de boel start wel, krijg XMP profiel niet aan. Max geheugen handmatig nu op 3066Mhz (3200MHZ cas 16 Corsair)

idle op 0.9v en 2.2Ghz
all core op 4.0GHZ
boost op 4.4Ghz

temperaturen tussen de 35 en 60 graden

[ Voor 3% gewijzigd door lightningchaser op 20-07-2019 10:44 ]

[poing]

Heel interessante review van de 2700x vs 3700x vs 9700k op verschillende resoluties en hij maakt geen gebruik van gemiddelden. YouTube: Ryzen 7 3700X vs Core i7 9700K: Can AMD Challenge Intel in Gaming? ik hoop dat hij de I9 en de 3900x er bij gooit.

Ook interessante geheugen tests op de 3700x

[ Voor 7% gewijzigd door poing op 20-07-2019 10:47 ]

[Phusebox]

Kan iemand mij een advies geven voor een stabiel systeem?

Denk aan de 3700x en Gigabyte Aorus X570 Elite (jammer dat die geen USB c heeft en lelijk is wat mij betreft maar komt denk ik het dichtste bij wat ik wil).

Maar dan, geheugen. De ene zegt Crucial Ballistix Sport maar dat is niet ondersteund volgens Gigabyte QVL. Corsair lijkt weer traag te zijn.

[Borromini]

Ik zie bij de Ballistix Sport wel vaak 'compatibel met Ryzen' staan. Dus ik vermoed dat Crucial die bewuste modellen toch met bepaalde Zen-processoren getest heeft. Dat was anders toen Zen nog gloednieuw was. Er lijken hier ook meerdere mensen te zijn die de Ballistix Sport met tevredenheid op de derde generatie draaien.

[jgj82]

Phusebox schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 11:09:
Kan iemand mij een advies geven voor een stabiel systeem?

Denk aan de 3700x en Gigabyte Aorus X570 Elite (jammer dat die geen USB c heeft en lelijk is wat mij betreft maar komt denk ik het dichtste bij wat ik wil).

Maar dan, geheugen. De ene zegt Crucial Ballistix Sport maar dat is niet ondersteund volgens Gigabyte QVL. Corsair lijkt weer traag te zijn.

"Mijn" Gigabyte Aorus X570 Master verwacht ik vandaag of maandag, ik heb reeds een setje Ballistix E-die hier liggen. Zodra het binnen is laat ik je hier weten of dat loopt of niet.

[ethrellik]

Phusebox schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 11:09:
Kan iemand mij een advies geven voor een stabiel systeem?

Denk aan de 3700x en Gigabyte Aorus X570 Elite (jammer dat die geen USB c heeft en lelijk is wat mij betreft maar komt denk ik het dichtste bij wat ik wil).

Maar dan, geheugen. De ene zegt Crucial Ballistix Sport maar dat is niet ondersteund volgens Gigabyte QVL. Corsair lijkt weer traag te zijn.

Ik loop op beetje hetzelfde situatie met jou, ik wou een leuke rgb (het oog wilt ook iets) ddr4 3200 setje halen maar die staan niet veel in de support list van de mobo (http://download.gigabyte....0-aorus-elite_matisse.pdf)
Op dit moment staat https://tweakers.net/pric...v-f4-3200c16d-16gvkb.html in mijn lijstje.

Maar maakt het tegenwoordig nog veel uit met welke keuze je neemt in 3200/3600 geheugenbalkjes?

[Aslanboy1905]

Nou, ik heb eindelijk ook mijn 3700x & Asus X470F-gaming binnen. Helaas nog niet helemaal tevreden en ik hoop dat Asus zsm met een goeie update komt. Een aantal issues of irritaties die ik op dit moment heb:

1. Memory. d.o.c.p. op 3200mhz = boot loop (reset na 3x). Als ik d.o.c.p niet aanzet en de trucje van @Korvaag doe kan ik wel op 3200mhz booten maar met terrible timings en weet niet of ik dit dan manueel moet gaan doen? Op dit moment op 2933mhz CL14 dus.

2. Boost clocks. Cinebench r20 even kort gedraaid en mijn all core boost ging naar max 4.00ghz. PBO staat op auto in Bios, geen idee of ie dus aan of uit staat maar 4ghz lijkt mij aan de lage kant? Had zeker wel 4.2ghz verwacht. Temps gaan naar max 75 graden tijdens de benchmark dus daar ligt het niet aan. Single boost gaat richting de 4.375ghz.

3. Temps (& ventilatoren). De temperaturen zijn all over de place. Idle/tijdens browsen meestal tussen 35-55c maar ook regelmatig uit het niets naar 65/70 graden voor een paar seconde (wellicht te maken met voltage boost naar 1,45). Hierdoor weet mijn cpu fan ook niet wat hij moet doen. Potje cs:go gespeeld en de temp was tussen de 65-70c. Fine I guess?

Tsja en dan kan ik ook nog zeuren over de voltages maar ik probeer er niet zoveel op te letten. Lijkt vaak dat ie op 1.45v staat en dan weer op 1.00v. Robert van AMD zegt dat het normaal is dat ie tussen de 1v en 1.50v schommelt dus oke in Robert we trust. All core voltage is wel 1,225v of zo iets dus prima zo denk ik.

[wijthoef]

Mijn pc zit in elkaar. Ik ben nu even aan het spelen met het bios.

Heeft iemand een goeie samenvatting/link hoe je zo een ryzen goed overclockt?

Ik had gelezen dat PBO overdrive voldoende was met het voltage op auto.
Echter kom ik niet boven de 4.1 Ghz uit tijdens cinabech r20. En de temperaturen zijn dan 80 graden.

[InEtVa]

wijthoef schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 11:26:
Mijn pc zit in elkaar. Ik ben nu even aan het spelen met het bios.

Heeft iemand een goeie samenvatting/link hoe je zo een ryzen goed overclockt?

Ik had gelezen dat PBO overdrive voldoende was met het voltage op auto.
Echter kom ik niet boven de 4.1 Ghz uit tijdens cinabech r20. En de temperaturen zijn dan 80 graden.

De consensus lijkt te zijn dat handmatig overclocken eigenlijk vrij weinig uithaalt. Enige wat nog wat prestatiewinst lijkt te geven is de CCXs apart overclocken, der8auer heeft daar een filmpje over.

Echter denk ik niet dat je de ruimte hebt qua temperaturen om echt hard te gaan overclocken. De Ryzen chips lijken zich te overclocken tot ze ongeveer 80 graden worden, wat ook verklaard waarom je op 4.1GHz uitkomt in Cinebench.

[Goofy1978]

@wijthoef Geheugen op xmp zetten daar maak je de meeste winst mee, en de laatste bios gebruiken.
Ik heb PBO uitgezet het was instabiel met far cry new dawn, en sommigen hier zeggen dat ze met PBO uit hogere scores halen.
Zelf niet getest.

[ Voor 6% gewijzigd door Goofy1978 op 20-07-2019 11:37 ]

[Zenix]

Mijn 3600 gaat met PBO en auto overclock naar maximaal 4,325GHz met stock koeler. Het voltage gaan dan wel flink omhoog, 1,43 volgens Ryzen Master. Ik zal eens kijken wat die alleen met PBO doet.

[JonasLa123]

Phusebox schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 11:09:
Kan iemand mij een advies geven voor een stabiel systeem?

Denk aan de 3700x en Gigabyte Aorus X570 Elite (jammer dat die geen USB c heeft en lelijk is wat mij betreft maar komt denk ik het dichtste bij wat ik wil).

Maar dan, geheugen. De ene zegt Crucial Ballistix Sport maar dat is niet ondersteund volgens Gigabyte QVL. Corsair lijkt weer traag te zijn.

Heb hier probleemloos 4x 8GB Crucial Ballistix Sport draaien in combinatie met de 3700X en Gigabyte Aorus X570 Elite. XMP-profiel selecteren in de bios en klaar.

Aslanboy1905 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 11:20:
2. Boost clocks. Cinebench r20 even kort gedraaid en mijn all core boost ging naar max 4.00ghz. PBO staat op auto in Bios, geen idee of ie dus aan of uit staat maar 4ghz lijkt mij aan de lage kant? Had zeker wel 4.2ghz verwacht. Temps gaan naar max 75 graden tijdens de benchmark dus daar ligt het niet aan. Single boost gaat richting de 4.375ghz.

Auto betekent dat PBO uit staat bij mijn weten. Mijn 3700x doet ook 'maar' 4.00GHz stock in Cinebench. Er kan nog 100MHz bij als ik PPT, EDC en TDC verhoog naar de waarden van de 105W TDP CPU's, maar dan lijkt het vat ook wel leeg te zijn.

[wijthoef]

Is er ergens een overzicht van de bios settings? Mijn PBO staat namelijk ook op Auto

[Korvaag]

Aslanboy1905 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 11:20:
Nou, ik heb eindelijk ook mijn 3700x & Asus X470F-gaming binnen. Helaas nog niet helemaal tevreden en ik hoop dat Asus zsm met een goeie update komt. Een aantal issues of irritaties die ik op dit moment heb:

1. Memory. d.o.c.p. op 3200mhz = boot loop (reset na 3x). Als ik d.o.c.p niet aanzet en de trucje van @Korvaag doe kan ik wel op 3200mhz booten maar met terrible timings en weet niet of ik dit dan manueel moet gaan doen? Op dit moment op 2933mhz CL14 dus.

2. Boost clocks. Cinebench r20 even kort gedraaid en mijn all core boost ging naar max 4.00ghz. PBO staat op auto in Bios, geen idee of ie dus aan of uit staat maar 4ghz lijkt mij aan de lage kant? Had zeker wel 4.2ghz verwacht. Temps gaan naar max 75 graden tijdens de benchmark dus daar ligt het niet aan. Single boost gaat richting de 4.375ghz.

3. Temps (& ventilatoren). De temperaturen zijn all over de place. Idle/tijdens browsen meestal tussen 35-55c maar ook regelmatig uit het niets naar 65/70 graden voor een paar seconde (wellicht te maken met voltage boost naar 1,45). Hierdoor weet mijn cpu fan ook niet wat hij moet doen. Potje cs:go gespeeld en de temp was tussen de 65-70c. Fine I guess?

Tsja en dan kan ik ook nog zeuren over de voltages maar ik probeer er niet zoveel op te letten. Lijkt vaak dat ie op 1.45v staat en dan weer op 1.00v. Robert van AMD zegt dat het normaal is dat ie tussen de 1v en 1.50v schommelt dus oke in Robert we trust. All core voltage is wel 1,225v of zo iets dus prima zo denk ik.

Even een korte reactie want ik moet er zo vandoor:

DOCP
Je moet DOCP wel aanzetten, maar niet meteen op volle snelheid. Selecteer dus DOCP. Zet daarna met 1 of 2 opties eronder eerst je frequentie op iets laags. 2933 werkt meestal wel. Reboot, en zet daarna je frequentie op wat het moet zijn. Je moet even door de eerste 1,2 Volt boot heenkomen.

Boost
Boost vind ik aan de lage kant. Ik haal zelf met een 3600X 4166 MHz. in Cinebench R20. Dit is dan wel met een waterkoeler. Verschil in boost tussen lucht en water is meestal zo'n 100 MHz. Ik zou dan ook verwachten dat jij uitkomt op 4066 MHz. PBO auto = uitgeschakeld (gedocumenteerd door AMD). Is momenteel ook niet heel nodig om aan te zetten. Er komt nauwelijks winst uit en zorgt wel voor extra hitte en spikes. Kan zijn dat jouw koeling net wat minder is en/of de chip net wat minder waardoor je op 4 GHz. uitkomt. Lastig aan te geven. Heb je voor de rest nog fans in je kast voor afvoer warmte ?

Temps en voltage
Temps spiken behoorlijk ja. De hitte kan de core niet zo makkelijk verlaten als bij de 2000 serie dus je merkt dat meteen als de CPU boost. Voltages zijn verder prima. Als je de spikes in fanspeed wilt tegengaan: pas je fanprofiel aan (zie screenshots die ik al gepost heb). Dit kan best wel even spelen zijn voordat je iets hebt wat voor jouw situatie goed werkt. Bottom line: laat de fan niet teveel idlen maar zet hem basis op een snelheid die je niet hoort. Zet smoothing aan, en laat hem nooit 100% draaien (als herrie je probleem is).
Met gamen zo warm vind ik aan de hoge kant in vergelijking. De temperatuur zelf is niet hoog, maar ik heb in games (Division 2) maximaal 50 graden. Gebruik je de boxed cooler?

[SadisticPanda]

@atmozfearsnl , @skinnie

Ik heb mijn nieuwe tomahawk uit de doos gehaald en rechtstreeks geflash naar versie 18. (19 bestond nog niet). Mbv flashback. Dan cpu (3600) en 2 latjes (corsair lpx 3000 cas 16, stond niet op recommended list)

Post onmiddelijk, booten iets minder. Moest nog wat instellingen veranderen met bootsettings want hij nam mijn windows schijf niet als primaire schijf. Pbo enzo gelijk ingeschakeld en boot perfect.

Zelfs windows niet opnieuw geinstalleerd. (Windows komt van 4770 setup)

[ Voor 6% gewijzigd door SadisticPanda op 20-07-2019 13:13 ]

[Aslanboy1905]

Korvaag schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 12:20:
[...]


Even een korte reactie want ik moet er zo vandoor:

DOCP
Je moet DOCP wel aanzetten, maar niet meteen op volle snelheid. Selecteer dus DOCP. Zet daarna met 1 of 2 opties eronder eerst je frequentie op iets laags. 2933 werkt meestal wel. Reboot, en zet daarna je frequentie op wat het moet zijn. Je moet even door de eerste 1,2 Volt boot heenkomen.

Boost
Boost vind ik aan de lage kant. Ik haal zelf met een 3600X 4166 MHz. in Cinebench R20. Dit is dan wel met een waterkoeler. Verschil in boost tussen lucht en water is meestal zo'n 100 MHz. Ik zou dan ook verwachten dat jij uitkomt op 4066 MHz. PBO auto = uitgeschakeld (gedocumenteerd door AMD). Is momenteel ook niet heel nodig om aan te zetten. Er komt nauwelijks winst uit en zorgt wel voor extra hitte en spikes. Kan zijn dat jouw koeling net wat minder is en/of de chip net wat minder waardoor je op 4 GHz. uitkomt. Lastig aan te geven. Heb je voor de rest nog fans in je kast voor afvoer warmte ?

Temps en voltage
Temps spiken behoorlijk ja. De hitte kan de core niet zo makkelijk verlaten als bij de 2000 serie dus je merkt dat meteen als de CPU boost. Voltages zijn verder prima. Als je de spikes in fanspeed wilt tegengaan: pas je fanprofiel aan (zie screenshots die ik al gepost heb). Dit kan best wel even spelen zijn voordat je iets hebt wat voor jouw situatie goed werkt. Bottom line: laat de fan niet teveel idlen maar zet hem basis op een snelheid die je niet hoort. Zet smoothing aan, en laat hem nooit 100% draaien (als herrie je probleem is).
Met gamen zo warm vind ik aan de hoge kant in vergelijking. De temperatuur zelf is niet hoog, maar ik heb in games (Division 2) maximaal 50 graden. Gebruik je de boxed cooler?

Als ik D.O.C.P aanzet zie ik bij de drop down alleen 3200MHZ (zie foto). Ik kan niet lager kiezen. Ik kan wel de memory frequency aanpassen (waar nu 2933) staat dan moet ik alle timings manueel aanpassen denk ik en dat is niet wat jij bedoeld neem ik aan.

Ik heb 2 Noctua NF-A12x25 PWM casefans (exhaust) en een Thermalright Le Grand Macho RT als CPU koeler in mijn NZXT s340. Gelukkig zijn de casefans zelfs bijna op volle toeren niet hoorbaar, want begin me toch echt te irriteren aan de temp/voltage spikes.

Heb ook even beter gekeken naar mijn temps. Tijdens cs:go is de avg temp 60c. Ik krijg spikes naar 65/70c maar dat komt door de voltage. Zelfs bij het browsen (bijvoorbeeld als ik een pagina laad) gaat hij van 35-40 graden richting de 60 graden voor 1-2 seconden. Dus door de simpele dingen te doen krijg ik dus ook temps tussen de 60-70c krijgen door de voltages. Maakt niet uit of ik game of niet dus.. Ik blijf dezelfde temperaturen krijgen. Erg irritant. Als ik dit kan oplossen en tijdens gamen tussen 60 -65c uitkom zou er niks aan de hand zijn.

Edit:

Oh en Ryzen Balanced of Windows Balanced maakt niet zoveel uit.. gedrag blijft hetzelfde.

[wijthoef]

Ik installeer net even IQUE idle temp dit ineens op 60 graden constant nu.

Fijn.... ben ik de enigste die dit heeft?

[Korvaag]

Aslanboy1905 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 13:36:
[...]


Als ik D.O.C.P aanzet zie ik bij de drop down alleen 3200MHZ (zie foto). Ik kan niet lager kiezen. Ik kan wel de memory frequency aanpassen (waar nu 2933) staat dan moet ik alle timings manueel aanpassen denk ik en dat is niet wat jij bedoeld neem ik aan.

En twee opties eronder heb je dan de mogelijkheid om de frequentie te zetten Dat is inderdaad de correcte optie. Dat doet niets met de timings. Hij laad gewoon de XMP timings in met die DOCP setting, maar je geeft hem gewoon aan iets lager te gaan draaien aan frequentie.

Dus je bent volkomen op de goede weg. Alleen nog even doorbooten naar je ehh.. wat was het... 3200 MHz. ?

Aslanboy1905 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 13:36:
Ik heb 2 Noctua NF-A12x25 PWM casefans (exhaust) en een Thermalright Le Grand Macho RT als CPU koeler in mijn NZXT s340. Gelukkig zijn de casefans zelfs bijna op volle toeren niet hoorbaar, want begin me toch echt te irriteren aan de temp/voltage spikes.

Heb ook even beter gekeken naar mijn temps. Tijdens cs:go is de avg temp 60c. Ik krijg spikes naar 65/70c maar dat komt door de voltage. Zelfs bij het browsen (bijvoorbeeld als ik een pagina laad) gaat hij van 35-40 graden richting de 60 graden voor 1-2 seconden. Dus door de simpele dingen te doen krijg ik dus ook temps tussen de 60-70c krijgen door de voltages. Maakt niet uit of ik game of niet dus.. Ik blijf dezelfde temperaturen krijgen. Erg irritant. Als ik dit kan oplossen en tijdens gamen tussen 60 -65c uitkom zou er niks aan de hand zijn.

Edit:

Oh en Ryzen Balanced of Windows Balanced maakt niet zoveel uit.. gedrag blijft hetzelfde.

Average temp van 60 klinkt al beter. Dat is inderdaad ook een verschil wat je in testen ziet. Luchtkoeling is ongeveer 10 graden warmer dan water (uiteraard afhankelijk van welke koelers je precies vergelijkt, bij de Prism tegenover water kan het zelfs 15 graden schelen). Met jouw koeler zal het verschil misschien wat kleiner zijn.

Die spikes die je ziet zijn normaal. Omdat het een lichte load is gooit ie de volle boost erop. De volle boost erop gooit rustig 10 graden bij je temperatuur, maar slechts heel even. Het nadeel is dat je koeler er wel op reageert. Vandaar ook de suggestie van het aanpassen van de fanprofielen. Je moet je fan zo afstellen dat hij niets doet met zo'n korte boost naar 70 graden.

Je kan ook je power profile zo aanpassen zoals AMD Robert aangeeft. Je krijgt dan minder vaak heftige reacties. De reacties zijn er nog wel. Gedrag met spikes blijft wel aanweizg, maar zoals Robert ook aangeeft: omdat je CPU op 15ms reactietijd zit negeert ie een groot deel van de polling acties van de applicaties. Bij de 1ms reactietijd reageert ie al op het kijken naar je muis.

Ik heb trouwens nog even wat aantekeningen opgezocht van stress testen, boosts en temperatuur (had ff een tabelletje gemaakt om te kijken hoe mijn CPU het in verhouding deed en of ik goede temps/boosts had).

3700X met Prism cooling en AIDA64 stress test:
85 graden Celcius, 88 watt vermogen. All-core boost 4,125

3700X met AIO cooling en AIDA64 stress test:
71 graden Celcius, 89 watt vermogen. All-core boost 4,2

Als ik dat zo naar jouw situatie trek (cooler er ergens tusenin) zou ik iets verwachten als het volgende:
76 graden Celcius, 88 watt vermogen. All-core boost van 4,166

Probeer het eens voor de lol

wijthoef schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 13:44:
Ik installeer net even IQUE idle temp dit ineens op 60 graden constant nu.

Fijn.... ben ik de enigste die dit heeft?

Nee je bent niet de enige. Dit heeft het complete Internet momenteel. Net zoals met wat andere stukjes software die de CPU te vaak bevraagt (monitoring). Spul deinstalleren of je power profile aanpassen zodat de CPU het pollen van iCue grotendeels negeert.

zie ook voltage reddit en daarin punt 3:
Don't forget background apps like Corsair iCue, NZXT CAM, or software that came with your mobo are also monitoring tools.

[ Voor 70% gewijzigd door Korvaag op 20-07-2019 14:17 ]

[Aslanboy1905]

Korvaag schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 13:48:
[...]


En twee opties eronder heb je dan de mogelijkheid om de frequentie te zetten Dat is inderdaad de correcte optie. Dat doet niets met de timings. Hij laad gewoon de XMP timings in met die DOCP setting, maar je geeft hem gewoon aan iets lager te gaan draaien aan frequentie.

Dus je bent volkomen op de goede weg. Alleen nog even doorbooten naar je ehh.. wat was het... 3200 MHz. ?

Helaas wilt hij dan niet booten. En ja ik heb weer optimized defaults geladen, docp aangezet en eerst op 2933mhz laten booten en vervolgens bij 3200mhz ging het weer fout en ging die na 3x booten automatisch resetten.

[Korvaag]

Aslanboy1905 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 14:05:
[...]


Helaas wilt hij dan niet booten. En ja ik heb weer optimized defaults geladen, docp aangezet en eerst op 2933mhz laten booten en vervolgens bij 3200mhz ging het weer fout en ging die na 3x booten automatisch resetten.

Dan kunnen er nog een paar dingen aan de hand zijn:
- Je geheugen zit niet in de goede slots op het mobo. Met 2 dimms moet het in slot 2 en 4 vanaf de CPU gezien (zou bij dit bord ivm T-topology niet uit moeten maken, maar manual vermeldt het wel expliciet. Ik ben er nog steeds niet uit of dit bord *echt* T-topology is en ik heb geen zin om het los te halen)
- Ryzen vindt je geheugen niet leuk. Gebeurt een stuk minder met Zen2 maar is niet onmogelijk

Controleer je plaatsing even en probeer vanaf de 2933 in stapjes omhoog te gaan en kijk tot hoe ver je komt (en draai memtest of prime95 blend voor controle stabiliteit).

Oja.. je hebt toch na de defaults niet handmatig aan je timings gezeten? Zo te zien niet, maar even dubbelchecken.

[ Voor 16% gewijzigd door Korvaag op 20-07-2019 14:12 ]

[Aslanboy1905]

Korvaag schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 14:08:
[...]


Dan kunnen er nog een paar dingen aan de hand zijn:
- Je geheugen zit niet in de goede slots op het mobo. Met 2 dimms moet het in slot 2 en 4 vanaf de CPU gezien (zou bij dit bord ivm T-topology niet uit moeten maken, maar manual vermeldt het wel expliciet. Ik ben er nog steeds niet uit of dit bord *echt* T-topology is en ik heb geen zin om het los te halen)
- Ryzen vindt je geheugen niet leuk. Gebeurt een stuk minder met Zen2 maar is niet onmogelijk

Controleer je plaatsing even en probeer vanaf de 2933 in stapjes omhoog te gaan en kijk tot hoe ver je komt (en draai memtest of prime95 blend voor controle stabiliteit).

Oja.. je hebt toch na de defaults niet handmatig aan je timings gezeten? Zo te zien niet, maar even dubbelchecken.

Ik heb vandaag geen tijd om tests te draaien maar bedankt voor de hulp. Ik zal er zodra ik tijd heb naar kijken. En mijn dimms zijn in slot 2 en 4 .

Edit:
Woop woop. Net voordat ik de deur uitging toch maar een keer geprobeerd en nu werkt het opeens wel. Ik had wel nog een extra tussenstapje gedaan door eerst te booten met 3066mhz en daarna 3200mhz.



Voorlopig houd ik het hierbij. Later alleen nog kijken of ik mijn cpu fan een beetje onder controle kan houden.

[ Voor 15% gewijzigd door Aslanboy1905 op 20-07-2019 14:24 ]

[bierschuit]

Lijkt erop dat AMD processors zonder chiplets (lees: lager dan 3900x) lage schrijfprestaties heeft in het geheugen.

bron: https://www.tweaktown.com...x-zen2-review/index3.html
en
https://www.overclock3d.n...00x_x470_vs_x570_review/9

[Korvaag]

bierschuit schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 14:38:
Lijkt erop dat AMD processors zonder chiplets (lees: lager dan 3900x) lage schrijfprestaties heeft in het geheugen.

bron: https://www.tweaktown.com...x-zen2-review/index3.html
en
https://www.overclock3d.n...00x_x470_vs_x570_review/9

Toch niet heel raar? Verschil tussen 2 dies/chiplets en 1 die/chiplet en de daarbij behorende verdubbeling van de L3 cache.

[Dionamuh]

Gisteren mijn 3900X gekregen, na allerlei problemen met verzending vanuit AMD zelf.

Netjes geïnstalleerd in mijn Asus X470 Crosshair VII Hero, zwart scherm. Boot helaas met geen mogelijkheid.
C7H van tevoren natuurlijk geflasht via USB naar laatste BIOS versie. Ook alle BIOS versies daarvóór geprobeerd die Ryzen 3000 ondersteunen.

Blijft hangen op Q-code 02, wat bij Asus staat voor AP initialization before microcode loading.
Daarop googelen levert weinig op. Sommigen hadden een probleem na BIOS flash, na vervangen kabels, of probleem met PSU. Anderen kwamen tot conclusie kapotte CPU en/of moederbord.

Alles al geprobeerd wat er volgens mij te proberen valt:
- BIOS opnieuw geflasht (met verschillende, oude, USB sticks), versies 2501, 2406, en 2304.
- Clear CMOS.
- CMOS batterij eruit gehad een poosje.
- Zo kaal mogelijk geprobeerd te booten met alleen één RAM stick, in verschillende slots. Met en zonder storage (SATA en M.2), met en zonder videokaart, enz.
- Andere voeding geprobeerd (al weet ik zeker dat mijn Corsair HX850i van drie jaar oud goed is, gebruik hem nu ook).
- Met en zonder extra 4-pin CPU power connector.
- CPU eruit gehaald, gecontroleerd (geen gebogen pins), socket gecontroleerd en lucht in geblazen, CPU koeler en CPU schoongemaakt en opnieuw geïnstalleerd.

Asus X470 Crosshair VII Hero
AMD Ryzen 9 3900X
Scythe Fuma (Artic Silver 5)
2x Crucial Ballistix Sport LT 16GB 3000C15 (BLS16G4D30AESC)
Corsair HX850i
Corsair MP510 960GB NVME M.2 SSD
Samsung 850 EVO 1TB SATA SSD
OCZ TR150 960GB SATA SSD
Palit GTX1070 Super JetStream
Corsair 760T case
Windows 10 Pro (versie who cares, kom ik niet aan toe)

Wat nu? Ik denk eraan om een X570 te bestellen (Gigabyte X570 Aorus Elite - of Aorus Pro), misschien met de goedkoopste AM4 processor erbij om te kunnen testen. Of gewoon alles terugsturen (kan nu nog) en mijn oude systeem blijven gebruiken.

[Evernote]

Korvaag schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 13:48:
[...]


Ik heb trouwens nog even wat aantekeningen opgezocht van stress testen, boosts en temperatuur (had ff een tabelletje gemaakt om te kijken hoe mijn CPU het in verhouding deed en of ik goede temps/boosts had).

3700X met Prism cooling en AIDA64 stress test:
85 graden Celcius, 88 watt vermogen. All-core boost 4,125

3700X met AIO cooling en AIDA64 stress test:
71 graden Celcius, 89 watt vermogen. All-core boost 4,2

Als ik dat zo naar jouw situatie trek (cooler er ergens tusenin) zou ik iets verwachten als het volgende:
76 graden Celcius, 88 watt vermogen. All-core boost van 4,166

Probeer het eens voor de lol


[...]

Er spelen echter wel meer factoren mee, welk moederbord gebruik je zelf en welk voltage zie je? Is dit allemaal gewoon out-of-the-box?

Mijn 3700X haalt stock maximaal 3.9Ghz all-core en 4.35Ghz single core.

Dit is met een Corsair H115i Platinum de temperatuur van de CPU komt met CB20 niet boven de 65 graden.
Single core is rond de 1.47v en multi-core 1.2v.

[wijthoef]

Evernote schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:12:
[...]


Er spelen echter wel meer factoren mee, welk moederbord gebruik je zelf en welk voltage zie je? Is dit allemaal gewoon out-of-the-box?

Mijn 3700X haalt stock maximaal 3.9Ghz all-core en 4.35Ghz single core.

Dit is met een Corsair H115i Platinum de temperatuur van de CPU komt met CB20 niet boven de 65 graden.
Single core is rond de 1.47v en multi-core 1.2v.

dan heb jij een betere bin als ik. Ik gebruik de zelfde cooler met high end koelpasta en ik zit met CB20 rond de 80

[Evernote]

wijthoef schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:18:
[...]


dan heb jij een betere bin als ik. Ik gebruik de zelfde cooler met high end koelpasta en ik zit met CB20 rond de 80

Of een mindere bin die niet zo hoog boost en een lager voltage krijgt in multi-core waardoor de temperatuur lager blijft.

Welke koelpasta heb je er op zitten?

Ik heb Thermal Grizzly Kyronaut gebruikt.

[Korvaag]

Evernote schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:12:
[...]


Er spelen echter wel meer factoren mee, welk moederbord gebruik je zelf en welk voltage zie je? Is dit allemaal gewoon out-of-the-box?

Mijn 3700X haalt stock maximaal 3.9Ghz all-core en 4.35Ghz single core.

Dit is met een Corsair H115i Platinum de temperatuur van de CPU komt met CB20 niet boven de 65 graden.
Single core is rond de 1.47v en multi-core 1.2v.

Dit waren out of the box testen ja. Weet even niet meer van welke toko Ik heb op een A4 met pen even wat zaken verzameld vanuit video's omdat het nogal irritant is om telkens weer video's te moeten openen op positie x.

Vanuit die A4 quote ik even

3,9 all-core vind ik trouwens echt laag, zeker gezien de temperaturen. Als je ook de video van Gamers Nexus bekijkt over de temp.core curve dan zou je toch echt hoger uit moeten komen. Als bij jou alles op 'optimized defaults' staat en alleen XMP aan dan kan ik niet anders concluderen dan of een matige CPU of een matige VRM of een matig BIOS (nou is dat ongeveer een gegeven, maar de vraag is de mate van matigheid ).

Het probleem zit hem bij jou in voltage denk ik. Multicore voltage van 1,2 volt is laag. Dat zit bij de meeste CPU's rond de 1,3nogiets volt bij full load. Mogelijk kan het daarmee te maken hebben dat je laag boost multi-core. eea is wel load-afhankelijk weer, maar als ik hier Prime95 small even aanslinger: 1,36 volt en boost van 4066. CB R20 1,38 volt en boost van 4140. Onder load heb ik het voltage nog nooit onder de 1,3 gezien.

Dus ik weet niet waarom jouw CPU zo laag gaat zitten in voltage bij multi-core loads, maar wat wel bekend is, dat de CPU echt kijkt naar hoeveel volt ie *krijgt* en daar de boosts op aanpast. De grote vraag is dan: waarom vraagt/krijgt jouw CPU maar 1,2 volt.

Edit: oja.. kijk ff met HWiNF64. Je kan daar bij VID zien wat de CPU 'vraagt' en bij CPU Core Voltage (SVI2 TFN) wat de CPU meet. Dat mag niet te ver uit elkaar liggen. Het verschilt uiteraard altijd wel iets ivm meetpunten, maar als jouw VID op 1,356 staat (hier bij Cinebench R20) en je SVI2 TFN op 1,2 dan weet je wel dat er iets mis is.

[ Voor 8% gewijzigd door Korvaag op 20-07-2019 15:41 ]

[glaned]

Heb even een vraag:
Ik produceer vrij VST ( virtual synth) heftige muziek en dit vergt nogal veel van je cpu.
Op dit moment werk ik met een I7 4700 (non-k). Heb de zen 2 aankondiging op de voet gevolgd maar zit nu heel erg te twijfelen of een upgrade het waard is. Gezien de benchmarks is een overstap naar een 3600 het eigenlijk al meer dan waard. Zijn jullie het daarmee eens of kan ik misschien nog beter een generatie wachten?

[Korvaag]

glaned schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:26:
Heb even een hele korte vraag:
Ik produceer vrij VST ( virtual synth) heftige muziek en dit vergt nogal veel van je cpu.
Op dit moment werk ik met een I7 4700 (non-k). Heb de zen 2 aankondiging op de voet gevolgd maar zit nu heel erg te twijfelen of een upgrade het waard is. Gezien de benchmarks is een overstap naar een 3600 het eigenlijk al meer dan waard. Zijn jullie het daarmee eens of kan ik misschien nog beter een generatie wachten?

Ik weet niet hoe de prestatieverschillen zijn in de software die je gebruikt, maar even puur kijkend naar 'generatie wachten':

Zen was een eerste nieuwe architectuur en gewoon nog vrij experimenteel. Zen heb ik persoonlijk dan ook bewust overgeslagen. Dit is grotendeels opgelost met Zen+ waarbij de kinderziektes aangepakt zijn. Zen2 heeft nu echt grote structurele verbeteringen gebracht waarmee de IPC en multi-core prestaties ten opzichte van de eerste generatie met tientallen procenten zijn verbeterd. Een 3600 (6 core) is al sneller dan de 1700X (8 core) van de eerste generatie.

Ik zou persoonlijk *juist* nu instappen omdat er nu een enorm goed platform ligt. Wachten tot de volgende generatie zal (vermoed ik) niet ineens weer zo'n prestatieverbetering zijn. Nog even wachten op betere BIOS'en zou wellicht nog wel handig kunnen zijn, maar het hangt een beetje van het bord af of het BIOS je systeem momenteel onwerkbaar maakt of eigenlijk prima werkend met wat omwegen.
Deze lauch was een beetje teveel gepushed in te korte tijd waardoor er gewoon veel opstartproblemen zijn.

[wijthoef]

Evernote schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:20:
[...]


Of een mindere bin die niet zo hoog boost en een lager voltage krijgt in multi-core waardoor de temperatuur lager blijft.

Welke koelpasta heb je er op zitten?

Ik heb Thermal Grizzly Kyronaut gebruikt.

Gelid Solutions GC-Extreme Thermal compound

[glaned]

Korvaag schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:33:
[...]


Ik weet niet hoe de prestatieverschillen zijn in de software die je gebruikt, maar even puur kijkend naar 'generatie wachten':

Zen was een eerste nieuwe architectuur en gewoon nog vrij experimenteel. Zen heb ik persoonlijk dan ook bewust overgeslagen. Dit is grotendeels opgelost met Zen+ waarbij de kinderziektes aangepakt zijn. Zen2 heeft nu echt grote structurele verbeteringen gebracht waarmee de IPC en multi-core prestaties ten opzichte van de eerste generatie met tientallen procenten zijn verbeterd. Een 3600 (6 core) is al sneller dan de 1700X (8 core) van de eerste generatie.

Ik zou persoonlijk *juist* nu instappen omdat er nu een enorm goed platform ligt. Wachten tot de volgende generatie zal (vermoed ik) niet ineens weer zo'n prestatieverbetering zijn. Nog even wachten op betere BIOS'en zou wellicht nog wel handig kunnen zijn, maar het hangt een beetje van het bord af of het BIOS je systeem momenteel onwerkbaar maakt of eigenlijk prima werkend met wat omwegen.
Deze lauch was een beetje teveel gepushed in te korte tijd waardoor er gewoon veel opstartproblemen zijn.

Erg fijne reactie! Dank je! Geeft me precies de informatie die ik nodig heb. Denk dat ik dan toch nog even wacht tot de situatie rondom de BIOS updates wat stabieler is. Zie mezelf niet gebruik maken van alle x570 functies om de prijs van een dergelijk moederbord te rechtvaardigen.

[Korvaag]

glaned schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:40:
[...]


Erg fijne reactie! Dank je! Geeft me precies de informatie die ik nodig heb. Denk dat ik dan toch nog even wacht tot de situatie rondom de BIOS updates wat stabieler is. Zie mezelf niet gebruik maken van alle x570 functies om de prijs van een dergelijk moederbord te rechtvaardigen.

Verstandige keus denk ik. Er zijn even grofweg 2 zinnige upgradepaden (ja natuurlijk kan je alles doen wat je wil, maar sommige zijn wat logischer dan andere ivm verhouding prijs CPU/Mobo).

Goedkoop
Pak een B450 of X470 moederbord met een 32 MB bios chip (de MSI MAX modellen bijvoorbeeld). Toevallig heeft mijn X470 bord (Strix X470 Gaming-F) al zo'n grotere chip. Combineer dit bord met een 3600 of 3700X.

Performance
Neem een X570 bord en combineer dit met een 3900X. Waarom dit op X570 ? Je ziet dat de kwaliteit van de VRM's fors omhoog is gegaan met deze generatie. Als je een zwak B450/X470 bord heb kan dit te heet worden met een 3900X (al gaat het ook op legio borden prima hoor).

[JellyD]

Korvaag schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:23:
[...]


3,9 all-core vind ik trouwens echt laag, zeker gezien de temperaturen. Als je ook de video van Gamers Nexus bekijkt over de temp.core curve dan zou je toch echt hoger uit moeten komen. Als bij jou alles op 'optimized defaults' staat en alleen XMP aan dan kan ik niet anders concluderen dan of een matige CPU of een matige VRM of een matig BIOS (nou is dat ongeveer een gegeven, maar de vraag is de mate van matigheid ).

Het probleem zit hem bij jou in voltage denk ik. Multicore voltage van 1,2 volt is laag. Dat zit bij de meeste CPU's rond de 1,3nogiets volt bij full load. Mogelijk kan het daarmee te maken hebben dat je laag boost multi-core. eea is wel load-afhankelijk weer, maar als ik hier Prime95 small even aanslinger: 1,36 volt en boost van 4066. CB R20 1,38 volt en boost van 4140. Onder load heb ik het voltage nog nooit onder de 1,3 gezien.

Dus ik weet niet waarom jouw CPU zo laag gaat zitten in voltage bij multi-core loads, maar wat wel bekend is, dat de CPU echt kijkt naar hoeveel volt ie *krijgt* en daar de boosts op aanpast. De grote vraag is dan: waarom vraagt/krijgt jouw CPU maar 1,2 volt.

Misschien toch met PBO aan/uit te maken? Ik merk bij mijn 3700x als PBO uit staat en ik zet cinebench aan, dat hij toch tegen de PTT limiet aanloopt. Volgens mij krijght hij dan ook minder voltage, en is de allcore clock lower. In singlecore zou dat niet uit moeten maken, dus daar is geen limit.

Een hoop mensen zeggen dat PBO niets doet, en dat is ook zo. Maar dan vooral op elke chip anders dan de 3700x. Die is de enige die er in mijn ervaring wél tegenaanloopt.

[bloodlynx]

Korvaag schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:46:
[...]


Verstandige keus denk ik. Er zijn even grofweg 2 zinnige upgradepaden (ja natuurlijk kan je alles doen wat je wil, maar sommige zijn wat logischer dan andere ivm verhouding prijs CPU/Mobo).

Goedkoop
Pak een B450 of X470 moederbord met een 32 MB bios chip (de MSI MAX modellen bijvoorbeeld). Toevallig heeft mijn X470 bord (Strix X470 Gaming-F) al zo'n grotere chip. Combineer dit bord met een 3600 of 3700X.

Performance
Neem een X570 bord en combineer dit met een 3900X. Waarom dit op X570 ? Je ziet dat de kwaliteit van de VRM's fors omhoog is gegaan met deze generatie. Als je een zwak B450/X470 bord heb kan dit te heet worden met een 3900X (al gaat het ook op legio borden prima hoor).

Nu heeft MSI wel een actie dat je een AIO van coolermaster t.w.v. 60/70 euro erbij krijgt, bij hun gaming MSI PG x570 wat toch ook een mooie deal is. Zeker gezien je na het plaatsen van een review nog 25 dollar steam tegoed krijgt.

[Evernote]

Korvaag schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:23:
[...]


Dit waren out of the box testen ja. Weet even niet meer van welke toko Ik heb op een A4 met pen even wat zaken verzameld vanuit video's omdat het nogal irritant is om telkens weer video's te moeten openen op positie x.

Vanuit die A4 quote ik even

3,9 all-core vind ik trouwens echt laag, zeker gezien de temperaturen. Als je ook de video van Gamers Nexus bekijkt over de temp.core curve dan zou je toch echt hoger uit moeten komen. Als bij jou alles op 'optimized defaults' staat en alleen XMP aan dan kan ik niet anders concluderen dan of een matige CPU of een matige VRM of een matig BIOS (nou is dat ongeveer een gegeven, maar de vraag is de mate van matigheid ).

Het probleem zit hem bij jou in voltage denk ik. Multicore voltage van 1,2 volt is laag. Dat zit bij de meeste CPU's rond de 1,3nogiets volt bij full load. Mogelijk kan het daarmee te maken hebben dat je laag boost multi-core. eea is wel load-afhankelijk weer, maar als ik hier Prime95 small even aanslinger: 1,36 volt en boost van 4066. CB R20 1,38 volt en boost van 4140. Onder load heb ik het voltage nog nooit onder de 1,3 gezien.

Dus ik weet niet waarom jouw CPU zo laag gaat zitten in voltage bij multi-core loads, maar wat wel bekend is, dat de CPU echt kijkt naar hoeveel volt ie *krijgt* en daar de boosts op aanpast. De grote vraag is dan: waarom vraagt/krijgt jouw CPU maar 1,2 volt.

Edit: oja.. kijk ff met HWiNF64. Je kan daar bij VID zien wat de CPU 'vraagt' en bij CPU Core Voltage (SVI2 TFN) wat de CPU meet. Dat mag niet te ver uit elkaar liggen. Het verschilt uiteraard altijd wel iets ivm meetpunten, maar als jouw VID op 1,356 staat (hier bij Cinebench R20) en je SVI2 TFN op 1,2 dan weet je wel dat er iets mis is.

Zojuist nog even de chipset drivers opnieuw geïnstalleerd en hij gaat nu tot 4071~4075Mhz op alle cores met een VID voltage tussen de 1.275 en 1.294 en CPU Core Voltage (SVI2 TFN) die tussen de 1.281 en 1.3v zit. Dit is een vrij klein verschil dus dat moet wel in orde zijn toch?

Maximum clock speed is nu 4325Mhz volgens HWInfo en hij is nu ook 69.5 graden geworden.



Wellicht dat er met een fatsoenlijk BIOS meer rek in zit? Ik heb zelf een mATX moederbord (B450m Mortar) en echt overstappen zit er ook niet bij, er is één mATX X570 moederbord van Asrock.
Die X570 heeft wel een betere VRM maar Buildzoid was behoorlijk te spreken over de VRM van dit bord en op de MSI site staat ook dat het moederbord en 3900X kan hebben.

Edit:
Als ik door PBO de PPT limieten er af haal kom ik op 4.1Ghz all-core, maar single core blijft steken op 4350Mhz desalniettemin een kleine verbetering.

Edit2: Hij komt wel op 1.51v met PBO aan om dan 25Mhz er bij te persen..

[ Voor 3% gewijzigd door Evernote op 20-07-2019 16:08 ]

[FuegoFire]

Nieuwe Ryzen 3700X zit er in en na een aantal dagen tweaken ben ik nu wel tevreden met de performance en Cinebench R20 score van ~4950. In combinatie met de X570 Aorus Ultra en F4-4133C19-16GTZC geheugen @ 3733 16-17-17-37 1.35v.

Toch wel opgevallen dat er een redelijk verschil zit tussen een memory speed van 3600 & 3733 MHz. PBO ingesteld op een max. boost van 200MHz.

[Ballondier]

Resultaten na een gamesessie (Just Cause 3) van een uur:
Max CPU temp: 70C
Boostsnelheden: alle cores halen minimaal 4.250, vier cores zelfs 4.5ghz+ waarvan één core de geadverteerde 4.6.

Systeem:
3900x stock, geheugen 3200C14 op XMP. Koeling: NHD15 en stock casefans van de Define R6.

[Tweakriez]

volgens HWinfo haal ik snelheden die pieken tot 4,3 ish. Cinebench score van 4750 op dit moment. Ik heb nog niks veranderd aan mijn memory gaat om Corsair vengeance LPX 3200 MHz / 16-18-18-36-54 / 1,35 V en is volgens Typhoon burner samsung B-die. Waarschijnlijk kan ik hier nog het een en ander in optimaliseren maar ik heb echt geen kaas gegeten van geheugen overclocken. Staat nu op 1600 en infinity fabric ook zo ingesteld maar de rest staat allemaal op auto.

[Aslanboy1905]

Valt me op dat ik in Cinebench een max allcore boost heb van 4.00ghz maar in Prime95 gaat ie wel 'netjes' naar de 4,167ghz. Waarom? Geen idee maar probeer verschillende benchmarks voordat je denkt dat je een bad chip hebt en niet boven de 4ghz all core boost haalt.

[dennisfr]

Borromini schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 10:34:
Heeft iemand al ervaring met een Ryzen 3x00 en de pricewatch: ASRock B450M Pro4?

Ik ben specifiek aan het kijken naar een bordje met 2 M.2-slots, en dit is één van de goedkopere.

MSI B450m Mortar heeft er in ieder geval ook 2 weet ik sinds vandaag. Ik heb mijn nieuwe pc met Ryzen 3600 vandaag in elkaar gezet (zelf met bios flashback, de laatste Bios versie geflashed). Fluitje van een cent eigenlijk.

[JinShepard]

Ik zag me kans en heb pricewatch: G.Skill Trident Z RGB F4-3600C16D-16GTZR besteld! 1ste deel van de pc compleet!.....

[unfor]

Borromini schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 10:34:
Heeft iemand al ervaring met een Ryzen 3x00 en de pricewatch: ASRock B450M Pro4?

Ik ben specifiek aan het kijken naar een bordje met 2 M.2-slots, en dit is één van de goedkopere.

houd er wel rekening mee dat b450 niet voldoende lanes heeft om 2X echte m2 sloten te voorzien.
Meestal is het 2e slot SATA speed, en is gedeeld met 2 SATA aansluitingen.
Hoeft geen probleem te zijn, ik heb ook 2 m2: 960 pro en mx500. Zo lang de 2e dus maar op sata gebaseerd is. Bordje zelf is gewoon goed, denk aan de bios update die op een of andere manier zult moeten uitvoeren.
Ik heb zelf ook goede ervaring met Asus b450m tuf pro gaming. (Iets betere vrm+heatsinks en betere audio chip chip)

[ Voor 14% gewijzigd door unfor op 20-07-2019 18:15 ]

[Borromini]

Ik heb inderdaad nog geen 2x M.2 NVMe gevonden, bedankt. Een B450 is voor mij voldoende, X470- of X570-prijzen vind ik wat teveel van het goede.

[Crotchy]

Hier problemen om mijn systeem uberhaupt normaal te laten draaien, al een aantal dagen van alles aan het proberen. Misschien dat iemand hier iets weet?

Weet het helaas echt niet meer, hier de relevante info over het systeem

- windows 10 pro (laatste versie/updates, clean install, legitiem)
- 3700x
- crosshair hero vii (geen wifi), laatste bios van 18/07/2019
- g.skill triden Z 3200 mhz CL14 32GB ( 2 x 16 GB ) ( zitten in slot 2 en 4 vanaf de CPU )

de problemen:
- De PC wilt NIET uit, als ik schutdown doe via windows of via de power button, schakelt het systeem zich uit, maar er blijft vanalles draaien ( cpu koeler, fans, leds op moederbord ).
Dit gaat pas uit als ik daarna de power button een aantal seconden ingedrukt houdt.
Heb zowel S4+S5 ERP en S5 ERP in bios geprobeerd, aswel default.

- Ik krijg het ram op geen mogelijkheid op 3200mhz - CL14, in de meeste gevallen is alleen al XMP aanzetten met het ram op 2133mhz bijvoorbeeld, genoeg om niet te kunnen posten.

Ik heb het nu werkend gekregen op 3200mhz - CL22, maar dit is duidelijk zo'n losse timing dat ik in principe net zo goed voor goedkoop DDR4 ram had kunnen gaan i.p.v. CAS 14.
Dit is de default setting, waarna ik de clock frequentie naar 3200mhz heb gezet in de bios, met de default timings.

[WolfsRain]

Crotchy schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 18:25:
Hier problemen om mijn systeem uberhaupt normaal te laten draaien, al een aantal dagen van alles aan het proberen. Misschien dat iemand hier iets weet?

Weet het helaas echt niet meer, hier de relevante info over het systeem

- windows 10 pro (laatste versie/updates, clean install, legitiem)
- 3700x
- crosshair hero vii (geen wifi), laatste bios van 18/07/2019
- g.skill triden Z 3200 mhz CL14 32GB ( 2 x 16 GB ) ( zitten in slot 2 en 4 vanaf de CPU )

de problemen:
- De PC wilt NIET uit, als ik schutdown doe via windows of via de power button, schakelt het systeem zich uit, maar er blijft vanalles draaien ( cpu koeler, fans, leds op moederbord ).
Dit gaat pas uit als ik daarna de power button een aantal seconden ingedrukt houdt.
Heb zowel S4+S5 ERP en S5 ERP in bios geprobeerd, aswel default.

- Ik krijg het ram op geen mogelijkheid op 3200mhz - CL14, in de meeste gevallen is alleen al XMP aanzetten met het ram op 2133mhz bijvoorbeeld, genoeg om niet te kunnen posten.

Ik heb het nu werkend gekregen op 3200mhz - CL22, maar dit is duidelijk zo'n losse timing dat ik in principe net zo goed voor goedkoop DDR4 ram had kunnen gaan i.p.v. CAS 14.
Dit is de default setting, waarna ik de clock frequentie naar 3200mhz heb gezet in de bios, met de default timings.

Zie oa de post van @Korvaag om docp te fixen. Wat ik zelf heb gedaan is via dram calculator mijn timings instelling. Werkt ook .

[Crotchy]

WolfsRain schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 19:05:
[...]


Zie oa de post van @Korvaag om docp te fixen. Wat ik zelf heb gedaan is via dram calculator mijn timings instelling. Werkt ook .

Had de post al gezien, daarom heb ik uiteindelijk ook geprobeerd om docp met 2133mhz te gebruiken, maar zelfs dat post niet.

[Tweakriez]

Sinds ik de Ryzen 2 chip heb gaat mijn monitor steeds in de power safe mode omdat hij niet snel genoeg een video signaal krijgt.... Herkennen mensen dit? Echt irritant namelijk

[Preimel]

Tweakriez schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 19:49:
Sinds ik de Ryzen 2 chip heb gaat mijn monitor steeds in de power safe mode omdat hij niet snel genoeg een video signaal krijgt.... Herkennen mensen dit? Echt irritant namelijk

Het lijkt bij mij inderdaad wel alsof de monitor langzamer aan gaat bij een boot. Maar geen power safe mode issues.

[Goofy1978]

Fast boot aanzetten in bios?

[Tweakriez]

Goofy1978 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 20:20:
Fast boot aanzetten in bios?

Staat aan, staat zelfs op ultra fast boot


Cinebench geeft een score van 4739 en single core 498. Dit lijkt me gemiddeld voor een 3700x

[ Voor 30% gewijzigd door Tweakriez op 20-07-2019 20:53 ]

[yniezink]

Zo, ik heb ook m'n systeem draaien, nu eerst met een 3700x.

Geheugen: 3200CL16 (crucial ballistix sport) totaal 64gb
CPU: 3700X
Moederbord: asus x570 strix-e

Cinebench R20 score: 4945

Binnenkort eens het geheugen proberen te tweaken en de IF.

[syberjunky]

poing schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 10:45:
Heel interessante review van de 2700x vs 3700x vs 9700k op verschillende resoluties en hij maakt geen gebruik van gemiddelden. YouTube: Ryzen 7 3700X vs Core i7 9700K: Can AMD Challenge Intel in Gaming? ik hoop dat hij de I9 en de 3900x er bij gooit.

Ook interessante geheugen tests op de 3700x

Het zou interessanter zijn als hij de i9 9920x en de 3900x zou vergelijken met elkaar en niet een 8 core met een 12 core zo als meeste reviewers doen.

[swoutr]

Vandaag mijn x570 bord binnen gekregen, direct mijn tomahawk b450 eruit getrokken. Uurtje bezig geweest, en dit bord werkt perfect. Windows hoeft ook niet opnieuw te worden geinstalleerd.

Naast dat het b450 bord 9 vd 10 niet doorstartte zag hij ook mijn 2e schijf niet aangesloten. Dacht eerst dat het de sata kabel was. Maar bij de x570 komt hij wel direct tevoorschijn.

Ben blij dat mijn systeem nu gewoon werkt. De tomahawk gaat retour.

[Evernote]

Aslanboy1905 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 17:08:
Valt me op dat ik in Cinebench een max allcore boost heb van 4.00ghz maar in Prime95 gaat ie wel 'netjes' naar de 4,167ghz. Waarom? Geen idee maar probeer verschillende benchmarks voordat je denkt dat je een bad chip hebt en niet boven de 4ghz all core boost haalt.

Hier zorgt Prime95 juist voor een all-core clock van 3.6~3.7Ghz met 1.1v...

Het zijn echt moment opnames ofzo, nu lijkt er wel een 4300.8Mhz lock op te zetten, net 3D Mark geprobeerd om te zien of de 4.4Ghz ook haalbaar was maar helaas.

[yniezink]

yniezink schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 21:09:
Zo, ik heb ook m'n systeem draaien, nu eerst met een 3700x.

Geheugen: 3200CL16 (crucial ballistix sport) totaal 64gb
CPU: 3700X
Moederbord: asus x570 strix-e

Cinebench R20 score: 4945

Binnenkort eens het geheugen proberen te tweaken en de IF.

Nou, de bios geupdate naar de meest recente versie. nu is de max boostclock nog maar 4250mhz.. Met bios 4xx zag ik netjes constant 4400mhz voorbij komen.

[Tweakriez]

yniezink schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 22:49:
[...]


Nou, de bios geupdate naar de meest recente versie. nu is de max boostclock nog maar 4250mhz.. Met bios 4xx zag ik netjes constant 4400mhz voorbij komen.

Ik blijf de generatie vaag vinden. Met de 2600 had ik gewoon altijd een allcore van 4300 en nu mag ik blij zijn als er 4150 wordt aangetikt... Hoop dat er nog een hoop verbeterd gaat worden


Ik zag trouwens nu ineens 3 Ryzen power plans in Windows staan, Ryzen balanced, Ryzen high performance en Ryzen energy saving. Voorheen had ik alleen Ryzen balanced naast de gewone Windows opties.

[Evernote]

Tweakriez schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 23:13:
[...]


Ik blijf de generatie vaag vinden. Met de 2600 had ik gewoon altijd een allcore van 4300 en nu mag ik blij zijn als er 4150 wordt aangetikt... Hoop dat er nog een hoop verbeterd gaat worden


Ik zag trouwens nu ineens 3 Ryzen power plans in Windows staan, Ryzen balanced, Ryzen high performance en Ryzen energy saving. Voorheen had ik alleen Ryzen balanced naast de gewone Windows opties.

Herkenbaar! Mijn 2600 kon echter niet boven de 4Ghz op alle cores uit komen zonder te crashen, hij was idle ook zo'n 15~20 graden koeler op 1.325v fixed..

Die Ryzen Power Plans die horen bij de chipset drivers die je waarschijnlijk hebt geïnstalleerd, AMD_Robert raad aan om Ryzen balanced to gebruiken.

Zelf heb ik net met Ryzen Power Saver 4.375Ghz aangetikt in Stardew Valley.. snap er niks meer van.

[Tweakriez]

Evernote schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 23:20:
[...]


Herkenbaar! Mijn 2600 kon echter niet boven de 4Ghz op alle cores uit komen zonder te crashen, hij was idle ook zo'n 15~20 graden koeler op 1.325v fixed..

Die Ryzen Power Plans die horen bij de chipset drivers die je waarschijnlijk hebt geïnstalleerd, AMD_Robert raad aan om Ryzen balanced to gebruiken.

Zelf heb ik net met Ryzen Power Saver 4.375Ghz aangetikt in Stardew Valley.. snap er niks meer van.

Ik zag hwmonitor wel aangeven dat er boosts waren van 4280 tijdens bijvoorbeeld cinebench maar als ik bijvoorbeeld bij Ryzen master een test doe dan klokt de processor niet voorbij de 4150

[Borromini]

Ik denk dat net zoals bij de eerste generatie er nog serieus wat groeipijnen zijn (en hopelijk dus ook ruimte voor verbetering). RAM lijkt nu minder een probleem te zijn, het zit 'm nu duidelijk in andere dingen.

[yniezink]

Borromini schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 23:52:
Ik denk dat net zoals bij de eerste generatie er nog serieus wat groeipijnen zijn (en hopelijk dus ook ruimte voor verbetering). RAM lijkt nu minder een probleem te zijn, het zit 'm nu duidelijk in andere dingen.

Lijkt er inderdaad wel op! Vooral nu ik na een bios update zelfs lagere clocks haalde dan ervoor. Waren gewoon 4400 mhz strak. Komende tijd maar goed bios updates in de gaten houden en maar eerst focussen op het RAM.

Voltage op cpu vliegt alle kanten op.. ondanks dat ik 1.325 in het bios heb staan.. Zie in Ryzen Master gewoon 1.45V terugkomen.

[Esthar]

unfor schreef op vrijdag 19 juli 2019 @ 16:56:
Zeau, nieuwe geheugen binnen. Alleen ik ben een beetje dom geweest: te snel besteld en niet door gehad dat ik een single dimm van 16 GB besteld heb.
Nou ja, dan eerst maar eens 1 dimm overclocken en een reepje bij bestellen..
Niet eens stock geboot, direct naar bios, voltage naar 1.37, cas latency 1 omhoog voor de zekerheid en clocks naar 1800:

[Afbeelding]

Nu eerst maar eens testen

Deze stick(s): https://www.amazon.de/dp/...e=df0&language=nl_NL&th=1

Goed om te weten, ondertussen al deftig getest?
Ikzelf heb ze sinds vandaag ook binnen (wel de 16GB x2 kit )

Cinebench R20 score 4808

3700X
Gigabyte x570 elite
Ballistix Sport LT 16GB x2 3000MHz cl15

[Korvaag]

speedking92 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:56:
[...]


Misschien toch met PBO aan/uit te maken? Ik merk bij mijn 3700x als PBO uit staat en ik zet cinebench aan, dat hij toch tegen de PTT limiet aanloopt. Volgens mij krijght hij dan ook minder voltage, en is de allcore clock lower. In singlecore zou dat niet uit moeten maken, dus daar is geen limit.

Een hoop mensen zeggen dat PBO niets doet, en dat is ook zo. Maar dan vooral op elke chip anders dan de 3700x. Die is de enige die er in mijn ervaring wél tegenaanloopt.

Ik kan niet voor elke chip spreken uiteraard... maar in de online testen heb ik een 3700X op stock toch echt hoger zien boosten. De tests die ik heb gezien laten zien dat PBO+Auto OC eigenlijk alleen fatsoenlijk werkt op een 3600. Op de rest van de CPU's krijg je er maximaal 50 MHz. bij (en dat is dan best case scenario. Meestal is het minder.).

Evernote schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:57:
[...]


Zojuist nog even de chipset drivers opnieuw geïnstalleerd en hij gaat nu tot 4071~4075Mhz op alle cores met een VID voltage tussen de 1.275 en 1.294 en CPU Core Voltage (SVI2 TFN) die tussen de 1.281 en 1.3v zit. Dit is een vrij klein verschil dus dat moet wel in orde zijn toch?

Maximum clock speed is nu 4325Mhz volgens HWInfo en hij is nu ook 69.5 graden geworden.

[Afbeelding: CPU-Z Stress test]

Wellicht dat er met een fatsoenlijk BIOS meer rek in zit? Ik heb zelf een mATX moederbord (B450m Mortar) en echt overstappen zit er ook niet bij, er is één mATX X570 moederbord van Asrock.
Die X570 heeft wel een betere VRM maar Buildzoid was behoorlijk te spreken over de VRM van dit bord en op de MSI site staat ook dat het moederbord en 3900X kan hebben.

Edit:
Als ik door PBO de PPT limieten er af haal kom ik op 4.1Ghz all-core, maar single core blijft steken op 4350Mhz desalniettemin een kleine verbetering.

Edit2: Hij komt wel op 1.51v met PBO aan om dan 25Mhz er bij te persen..

Dat ziet er al beter uit qua boost. Dit is wel ongeveer wat je zou mogen verwachten voor zover ik kan inschatten. Voltage ziet er goed uit al is het vrij laag (maar dat kan ook prima zijn hoor. Als deze chip zo werkt: helemaal prima). Met PBO aan loop je tegen de enorme steile voltage/frequency curve aan. Voor een paar MHz. meer moet de CPU idioot voltage gaan verhogen. Is het met de huidige implementatie echt niet waard wat mij betrreft. Die 1% winst geloof ik wel

Aslanboy1905 schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 17:08:
Valt me op dat ik in Cinebench een max allcore boost heb van 4.00ghz maar in Prime95 gaat ie wel 'netjes' naar de 4,167ghz. Waarom? Geen idee maar probeer verschillende benchmarks voordat je denkt dat je een bad chip hebt en niet boven de 4ghz all core boost haalt.

Vrij simpel. Andere load. De chip stuurt zichzelf bij aan de hand van hoe zwaar de load is. Dat kan prima voor applicatie/benchmark A anders zijn dan voor B. Daarom moet je ook geen appels met peren vergelijken en dezelfde benchmarks draaien als de [tester] waarmee je wilt vergelijken.

[ Voor 58% gewijzigd door Korvaag op 21-07-2019 01:41 ]

[Kalis]

Vandaag wat voorbereidingen getroffen voor mijn nieuwe watergekoelde pc. Ik heb een GTX 1080ti met EK blok en nog wat spulletjes. Eerst moet de BIOS worden geüpdatet en dan kan Windows worden geïnstalleerd. Had een R9 3900X in de pre-order staan maar had geen zin om te wachten en vond het de meerprijs tov. de 3600 niet echt gerechtvaardigd. Ik doe niet veel met 12 cores, je weet wel.
Dus even een tussendoor pctje gemaakt:

AMD Ryzen 7 1700
AMD Ryzen 5 3600
AsRock B450M Steel Legend
Intel 760p
Patriot Viper RGB 3600C16 (Samsung B-die)
Sapphire RX 580
EVGA Supernova 750

Wat benchmark en overklok utilities gedownload op Guru3D. Ook Ryzen DRAM calculator. Geheugen draait op 3200C14 met zeer strakke timings. Met 3600 MHz krijg ik lage waardes in cinebench, misschien heeft dat te maken met automatisch terugklokken van de infinity fabric?
Handmatige overklok settings in BIOS. Snel testje met stock Ryzen koeler van de 1700.
CPU 1,40V
SOC auto
load line calibration 2
DRAM 1,35
rest auto voltages
RAM 3200 14-14-14-14-28 1T geoptimaliseerde timings met behulp van Ryzen dram calculator.

https://imgur.com/IW7kuFs

https://imgur.com/PZSqWQC

edit: ik weet niet hoe ik screenshots kan laten zien maar hier de links

[ Voor 16% gewijzigd door Kalis op 21-07-2019 01:41 ]

[unfor]

Esthar schreef op zondag 21 juli 2019 @ 01:18:
[...]

Goed om te weten, ondertussen al deftig getest?
Ikzelf heb ze sinds vandaag ook binnen (wel de 16GB x2 kit )

Cinebench R20 score 4808

3700X
Gigabyte x570 elite
Ballistix Sport LT 16GB x2 3000MHz cl15

Ik heb een aantal uren memtest gedraaid, kwamen toch wat errors uit.
1 stapje terug gezet naar 3533 c16 voor nu, dat is sowiezo 100% stabiel.
Als ik wat meer tijd en de tweede stick is binnen zal ik 3600 weer eens proberen draaiend te krijgen.

Poster hier had iets lossere timings dan ik draaide, dus wellicht dat nog eens proberen
https://www.reddit.com/r/...ial_sport_lt_micron_edie/

[ Voor 15% gewijzigd door unfor op 21-07-2019 02:33 ]

[Tweakriez]

Heeft iemand nog wat basic advies voor geheugen instellingen om deze wat beter te krijgen? Ik heb een 3200 c16 setje met standaard 1.35. Samsung B-die

[Bartosy]

Tweakriez schreef op zondag 21 juli 2019 @ 07:59:
Heeft iemand nog wat basic advies voor geheugen instellingen om deze wat beter te krijgen? Ik heb een 3200 c16 setje met standaard 1.35. Samsung B-die

Is volgens mij gewoon veel trail and error. Gewoon de snelheid timings opschroeven wat maximaal kan stapje voor stapje. Je kan wellicht 2t ipv 1t proberen schijn wat meer stabiliteit te kunnen geven zelf kijk ik ook waar andere geheugen oploopt kwa timings zodat je beetje weet wat normaal is of het voltage lichtjes verhogen. Heb zelf ook b die en heb het nog op 3600 cl 16 volgens mij waren mijn timings 16-16-16-36

Een andere tip is wat buildzoid geloof ik doe zijn resetswitch aan de bios reset vastmaken zodat je razendsnel je bios kan resetten

[ Voor 9% gewijzigd door Bartosy op 21-07-2019 08:18 ]

[Phusebox]

Twijfel nu toch weer over de Asus Prime Pro ipv de Aorus Elite... Maar begrijp ik nu goed dat je met dual rank modules maar 2 dimm slots kunt gebruiken ipv alle vier?

Dat is wel redelijk belangrijk om te weten ivm eventueel uitbreiden later. Kan momenteel ook alleen losse ram repen vinden en geen sets.

[millman]

Offtopic: @DaniëlWW2 @Help!!!! @Saturnus @Paprika Toch maar een apart topic aan gemaakt voor Cinebench. Willen jullie mede auteur worden en nog een en ander aan opmaak helpen fixen? Voor de niet overclockers is er een 'Out of the box' gedeelte, dat minstens net zo belangrijk is. Dus scores zonder OC.


Jullie kunnen vanaf heden je Cinebench scores posten en vergelijken in het GOT Cinebench 'Wall of Fame' Topic

[ Voor 80% gewijzigd door millman op 21-07-2019 10:01 ]

[DaniëlWW2]

Tweakriez schreef op zondag 21 juli 2019 @ 07:59:
Heeft iemand nog wat basic advies voor geheugen instellingen om deze wat beter te krijgen? Ik heb een 3200 c16 setje met standaard 1.35. Samsung B-die

Je hebt geluk en pech met dat setje. Geluk omdat Corsair elke soort geheugenchips die ze hebben, door elkaar gebruikt voor 3200C16. Pech omdat Corsair voor 3200C16, relatief slechte kwaliteit B-die chips gebruikt. Begin maar met 3200MT/s 14-14-14-34 op 1,38v. Dat is de 3200C14 bin van relatief goede B-die chips. Lukt dat, dan heb je de meeste winst al behaald. Lukt het niet, dan kan je kan tot maximaal 1,45v gaan, en tot 1,5v als je koeling introduceert over de DIMM's. In de praktijk dus maximaal 1,45v. Verder moet je zelf weten waar je comfortabel mee bent. Ik heb ook genoeg voorbeelden gezien van mensen die stoppen bij 1,4v of 1,42v. Het blijft RAM en als er iets is dat kapot gaat aan je PC, dan is het meestal je RAM.

[poing]

syberjunky schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 21:26:
[...]


Het zou interessanter zijn als hij de i9 9920x en de 3900x zou vergelijken met elkaar en niet een 8 core met een 12 core zo als meeste reviewers doen.

Je bedoelt 9900k 8 core met 3700x 8 core? Ik had ze er graag bij gehad om de dips te vergelijken tussen 8 en 12 core.

[Blaat]

Crotchy schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 18:25:
Hier problemen om mijn systeem uberhaupt normaal te laten draaien, al een aantal dagen van alles aan het proberen. Misschien dat iemand hier iets weet?

Weet het helaas echt niet meer, hier de relevante info over het systeem

- windows 10 pro (laatste versie/updates, clean install, legitiem)
- 3700x
- crosshair hero vii (geen wifi), laatste bios van 18/07/2019
- g.skill triden Z 3200 mhz CL14 32GB ( 2 x 16 GB ) ( zitten in slot 2 en 4 vanaf de CPU )

de problemen:
- De PC wilt NIET uit, als ik schutdown doe via windows of via de power button, schakelt het systeem zich uit, maar er blijft vanalles draaien ( cpu koeler, fans, leds op moederbord ).
Dit gaat pas uit als ik daarna de power button een aantal seconden ingedrukt houdt.
Heb zowel S4+S5 ERP en S5 ERP in bios geprobeerd, aswel default.

- Ik krijg het ram op geen mogelijkheid op 3200mhz - CL14, in de meeste gevallen is alleen al XMP aanzetten met het ram op 2133mhz bijvoorbeeld, genoeg om niet te kunnen posten.

Ik heb het nu werkend gekregen op 3200mhz - CL22, maar dit is duidelijk zo'n losse timing dat ik in principe net zo goed voor goedkoop DDR4 ram had kunnen gaan i.p.v. CAS 14.
Dit is de default setting, waarna ik de clock frequentie naar 3200mhz heb gezet in de bios, met de default timings.

Bizar genoeg heb ik deze problemen alleen op mijn ITX woonkamer systeem met een Asus Strix X470-I. Dat systeem wil ook niet uit en krijg ik met geen mogelijkheid hoger dan 2133.

Bij de Crosshair VII Hero in mijn hoofdsysteem heb ik dat probleem niet. Heb je je DRAM boot voltage al op 1.35V gezet? Dat is namelijk waarom DOCP niet werkt. Het bord default naar 1.2V.

Dionamuh schreef op zaterdag 20 juli 2019 @ 15:01:
Gisteren mijn 3900X gekregen, na allerlei problemen met verzending vanuit AMD zelf.

Netjes geïnstalleerd in mijn Asus X470 Crosshair VII Hero, zwart scherm. Boot helaas met geen mogelijkheid.
C7H van tevoren natuurlijk geflasht via USB naar laatste BIOS versie. Ook alle BIOS versies daarvóór geprobeerd die Ryzen 3000 ondersteunen.

Blijft hangen op Q-code 02, wat bij Asus staat voor AP initialization before microcode loading.
Daarop googelen levert weinig op. Sommigen hadden een probleem na BIOS flash, na vervangen kabels, of probleem met PSU. Anderen kwamen tot conclusie kapotte CPU en/of moederbord.

Alles al geprobeerd wat er volgens mij te proberen valt:
- BIOS opnieuw geflasht (met verschillende, oude, USB sticks), versies 2501, 2406, en 2304.
- Clear CMOS.
- CMOS batterij eruit gehad een poosje.
- Zo kaal mogelijk geprobeerd te booten met alleen één RAM stick, in verschillende slots. Met en zonder storage (SATA en M.2), met en zonder videokaart, enz.
- Andere voeding geprobeerd (al weet ik zeker dat mijn Corsair HX850i van drie jaar oud goed is, gebruik hem nu ook).
- Met en zonder extra 4-pin CPU power connector.
- CPU eruit gehaald, gecontroleerd (geen gebogen pins), socket gecontroleerd en lucht in geblazen, CPU koeler en CPU schoongemaakt en opnieuw geïnstalleerd.

Asus X470 Crosshair VII Hero
AMD Ryzen 9 3900X
Scythe Fuma (Artic Silver 5)
2x Crucial Ballistix Sport LT 16GB 3000C15 (BLS16G4D30AESC)
Corsair HX850i
Corsair MP510 960GB NVME M.2 SSD
Samsung 850 EVO 1TB SATA SSD
OCZ TR150 960GB SATA SSD
Palit GTX1070 Super JetStream
Corsair 760T case
Windows 10 Pro (versie who cares, kom ik niet aan toe)

Wat nu? Ik denk eraan om een X570 te bestellen (Gigabyte X570 Aorus Elite - of Aorus Pro), misschien met de goedkoopste AM4 processor erbij om te kunnen testen. Of gewoon alles terugsturen (kan nu nog) en mijn oude systeem blijven gebruiken.

Ik denk dat de CPU die je hebt gehad niet in orde is. Bij mij werkt de 3900x namelijk prima op hetzelfde bord...

[Saturnus]

millman schreef op zondag 21 juli 2019 @ 09:46:
Offtopic: @DaniëlWW2 @Help!!!! @Saturnus @Paprika Toch maar een apart topic aan gemaakt voor Cinebench. Willen jullie mede auteur worden en nog een en ander aan opmaak helpen fixen? Voor de niet overclockers is er een 'Out of the box' gedeelte, dat minstens net zo belangrijk is. Dus scores zonder OC.


Jullie kunnen vanaf heden je Cinebench scores posten en vergelijken in het GOT Cinebench 'Wall of Fame' Topic

Mooi.

[wijthoef]

Ik heb net de chipset drivers van AMD geïnstalleerd en het energiebeheer op Performance gezet. En ik krijg nu gewoon 20FPS meer in games zoals battlefield

Met cinabench doe ik het niet beter.

[ECP0WERS]

Blaat schreef op zondag 21 juli 2019 @ 10:37:
[...]
Bizar genoeg heb ik deze problemen alleen op mijn ITX woonkamer systeem met een Asus Strix X470-I. Dat systeem wil ook niet uit en krijg ik met geen mogelijkheid hoger dan 2133.

Wat gebeurt er als je je ram in stappen omhoog zet? Op mijn B450-i moet ik van 2400>2800>3200>3733, anders boot het niet

Als het eenmaal staat werkt het wel prima en stabiel. Stroom eraf halen zorgt er hier trouwens ook voor dat je een CMOS reset moet doen, anders boot hij weer niet.

[Crotchy]

Blaat schreef op zondag 21 juli 2019 @ 10:37:
[...]


Bizar genoeg heb ik deze problemen alleen op mijn ITX woonkamer systeem met een Asus Strix X470-I. Dat systeem wil ook niet uit en krijg ik met geen mogelijkheid hoger dan 2133.

Bij de Crosshair VII Hero in mijn hoofdsysteem heb ik dat probleem niet. Heb je je DRAM boot voltage al op 1.35V gezet? Dat is namelijk waarom DOCP niet werkt. Het bord default naar 1.2V.


[...]


Ik denk dat de CPU die je hebt gehad niet in orde is. Bij mij werkt de 3900x namelijk prima op hetzelfde bord...

Ja, DOCP zet het zelfs naar 1.35V
Eerlijk gezegd nog nooit zulke problemen gehad met een nieuw systeem, maar heb dan ook altijd intel systemen gehad.
Dat was altijd plug & play, XMP aan en gaan.

Dit systeem is op geen mogelijkheid stabiel te krijgen, zelfs op 2133mhz met CL14 timing wilt het niet posten, alleen met CL22 timing, ondanks dat het 3200MHZ CL14 ram is ( 2 dimms, juiste slots )

[ Voor 10% gewijzigd door Crotchy op 21-07-2019 10:49 ]

[Tweakriez]

DaniëlWW2 schreef op zondag 21 juli 2019 @ 09:58:
[...]


Je hebt geluk en pech met dat setje. Geluk omdat Corsair elke soort geheugenchips die ze hebben, door elkaar gebruikt voor 3200C16. Pech omdat Corsair voor 3200C16, relatief slechte kwaliteit B-die chips gebruikt. Begin maar met 3200MT/s 14-14-14-34 op 1,38v. Dat is de 3200C14 bin van relatief goede B-die chips. Lukt dat, dan heb je de meeste winst al behaald. Lukt het niet, dan kan je kan tot maximaal 1,45v gaan, en tot 1,5v als je koeling introduceert over de DIMM's. In de praktijk dus maximaal 1,45v. Verder moet je zelf weten waar je comfortabel mee bent. Ik heb ook genoeg voorbeelden gezien van mensen die stoppen bij 1,4v of 1,42v. Het blijft RAM en als er iets is dat kapot gaat aan je PC, dan is het meestal je RAM.

Zucht alles wat ik aan pas zorgt voor crashes bij het opstarten. Ik hou het wel op de standaard 3200 c16 dan. Het kan erger lijkt me in de toekomst maar een 3600 RGB Dominator setje ofzo via v&a regelen ofzo zodat ik iig via Icue ook mooie looks heb en gelijk zonder verdere instellingen wat hoger geclockt geheugen heb.

[DaniëlWW2]

Tweakriez schreef op zondag 21 juli 2019 @ 10:56:
[...]


Zucht alles wat ik aan pas zorgt voor crashes bij het opstarten. Ik hou het wel op de standaard 3200 c16 dan. Het kan erger lijkt me in de toekomst maar een 3600 RGB Dominator setje ofzo via v&a regelen ofzo zodat ik iig via Icue ook mooie looks heb en gelijk zonder verdere instellingen wat hoger geclockt geheugen heb.

Of je wacht tot biossen stabiel zijn. Ik denk dat er op het moment geen moederbord is dat werkelijk zonder bugs is.

[unfor]

wijthoef schreef op zondag 21 juli 2019 @ 10:42:
Ik heb net de chipset drivers van AMD geïnstalleerd en het energiebeheer op Performance gezet. En ik krijg nu gewoon 20FPS meer in games zoals battlefield

Met cinabench doe ik het niet beter.

Heb je dat gebenchmarked of zag je ergens op een map je fps teller wat hoger gaan?
Ik ga momenteel uit van het tweede: placebo.

[wijthoef]

Unfor het 2e inderdaad. Echter kwam ik over het algemeen zat ik rond de 100 110 120 FPS.
En Framrates van 140+ heb ik echt een hele tijd niet meer gezien in battlefield.

Mischien is het wel placebo haha

[Blaat]

ECP0WERS schreef op zondag 21 juli 2019 @ 10:45:
[...]


Wat gebeurt er als je je ram in stappen omhoog zet? Op mijn B450-i moet ik van 2400>2800>3200>3733, anders boot het niet

Als het eenmaal staat werkt het wel prima en stabiel. Stroom eraf halen zorgt er hier trouwens ook voor dat je een CMOS reset moet doen, anders boot hij weer niet.

Het is 2133 of niks. Zelfs 2400 post niet.

[Tweakriez]

DaniëlWW2 schreef op zondag 21 juli 2019 @ 11:01:
[...]


Of je wacht tot biossen stabiel zijn. Ik denk dat er op het moment geen moederbord is dat werkelijk zonder bugs is.

Ja idd. Ik vind het wel jammer dat Gigabyte geen vooraf gedefinieerde overclock profielen heeft voor het geheugen, dat had Asus wel en volgens mij MSI ook wie weet dat zoiets nog toegevoegd wordt.

[Xrypta]

Net weer een beetje aan het klooien geweest, kijken of bepaalde settings nog uitmaken. Net DOCP (XMP) uitgeschakeld en met PBO gestoeid, wel weer verrassende resultaten met een 3700x. Ook voor het eerst de geadverteerde 4.4 gehaald .

Met PBO aan en DOCP uit:
CB20 van 482 naar 499 punten single en 4761 naar 4853 punten multi.

Met PBO uit en DOCP uit:
CB20 van 482 naar 501 punten single en 4761 naar 4863 punten multi

De eerste scores zijn out-of-the-box met DOCP aan.

Edit; vergeten bij te vermelden, ram timings etc handmatig ingevoerd ipv via DOCP.

[ Voor 8% gewijzigd door Xrypta op 21-07-2019 11:46 ]

[DeArmeStudent]

DaniëlWW2 schreef op zondag 21 juli 2019 @ 11:01:
[...]
Of je wacht tot biossen stabiel zijn. Ik denk dat er op het moment geen moederbord is dat werkelijk zonder bugs is.

Weet jij hoe lang zoiets meestal duurt? want ik durf nu bijna niemand een AMD Ryzen 5 3000 serie aan te raden met een B450 moederboard, omdat ik hier op tweakers vaak lees over instabiele systemen.

Heeft er iemand ervaring met een setup met een B450 moederboard, welke na biosupdate wel stabiel een Ryzen 5 3000 draait. En welk moederboard is dit dan?

[Tweakriez]

Xrypta schreef op zondag 21 juli 2019 @ 11:45:
Net weer een beetje aan het klooien geweest, kijken of bepaalde settings nog uitmaken. Net DOCP (XMP) uitgeschakeld en met PBO gestoeid, wel weer verrassende resultaten met een 3700x. Ook voor het eerst de geadverteerde 4.4 gehaald .

Met PBO aan en DOCP uit:
CB20 van 482 naar 499 punten single en 4761 naar 4853 punten multi.

Met PBO uit en DOCP uit:
CB20 van 482 naar 501 punten single en 4761 naar 4863 punten multi

De eerste scores zijn out-of-the-box met DOCP aan.

Edit; vergeten bij te vermelden, ram timings etc handmatig ingevoerd ipv via DOCP.

Voer je dan alle waardes hetzelfde in zoals DOCP deze deed of heb je custom waardes gebruikt?

[Xrypta]

Tweakriez schreef op zondag 21 juli 2019 @ 11:53:
[...]


Voer je dan alle waardes hetzelfde in zoals DOCP deze deed of heb je custom waardes gebruikt?

Exact de zelfde waardes als DOCP gebruikt. Ik kwam een topic tegen op reddit, waarin de poster beschreef dat de max clocks gelimiteerd leken te worden. Net zelf geprobeerd en schijnbaar loop ik tegen een vergelijkbaar issue aan.
Zo nog een test ronde maken met de powersettings van windows, kijken of dit nog verschil maakt op een non-oc 3700x.

[Tweakriez]

Xrypta schreef op zondag 21 juli 2019 @ 11:56:
[...]

Exact de zelfde waardes als DOCP gebruikt. Ik kwam een topic tegen op reddit, waarin de poster beschreef dat de max clocks gelimiteerd leken te worden. Net zelf geprobeerd en schijnbaar loop ik tegen een vergelijkbaar issue aan.
Zo nog een test ronde maken met de powersettings van windows, kijken of dit nog verschil maakt op een non-oc 3700x.

Mooi ga ik dat nog eens proberen

[SadisticPanda]

DeArmeStudent schreef op zondag 21 juli 2019 @ 11:48:
[...]


Weet jij hoe lang zoiets meestal duurt? want ik durf nu bijna niemand een AMD Ryzen 5 3000 serie aan te raden met een B450 moederboard, omdat ik hier op tweakers vaak lees over instabiele systemen.

Heeft er iemand ervaring met een setup met een B450 moederboard, welke na biosupdate wel stabiel een Ryzen 5 3000 draait. En welk moederboard is dit dan?

Msi b450 tomahawk met een ryzen 3600 met voorlaatste bios (18); gecombineerd met corsair 2x8 lpx 3000 dat niet op lijst stond. (Exacte type moet ik eens kijken als je het wilt weten). Draait gewoon stabiel als een huis en boostclocks worden allemaal gehaald.

Alles stock gelaten (op boot volgorde na) enkel pbo aan en xmp profile 1 geslecteerd Overleeft paar uur prime en ik game erop zonder problemen.
Zelfs niet de moeite gedaan om windows opnieuw te installeren....