alexbl69 schreef op zondag 8 december 2019 @ 21:11:
[...]
In het licht van de broosheid van onze economie, het nalaten van de heropbouw van hun gereedschappen door de monetaire autoriteiten in de tijden dat dit kon en het feit dat velen van ons zich onnatuurlijk diep in de schulden hebben moeten steken om deel te kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer (studieschuld/hypotheken) een verontrustende vergelijking.
Ja, maar het is niet nieuw. Je zou zelfs kunnen zeggen, in historische context is de opbouw naar verworvenheden en resultaten van democratie nieuw. Maar het is tot nu toe het minst slechte wat we kennen. Het resultaat van heel wat bloedige lessen, maar ook het resultaat van graduele processen waar we slechts zelden bij stilstaan.
Het volgende is een beetje een longread, en er zullen er vast zijn die geen moeite willen doen. Maar goed, dat is een keuze. Net zoals het behoud of herwinnen van verworvenheden ook een keuze is die begint bij eigen gedrag, en niet bij dat van een ander - zo werkt democratie.
Het lijkt allemaal theorie en abstract, toch is het dat niet. We hebben nota bene in deze tijd op heel korte afstand zicht op verloop, consequenties en effecten van het ruimte laten voor politiek subversieve organisatie, niet conform vereisten en functionaliteit van democratie.
Brexit. En dan meer precies, de realiteit die buiten beeld valt bij al het beeld van drama.
Brexit was eigenlijk al een les bij terugkeer van het oude spook. Maak mensen murw, normaliseer het oprekken van het frame, heb lak aan demos cratos, centraliseer macht, reduceer mensen tot grondstoffen.
Los van de discussie rondom VK/EU, het is in ieder geval duidelijk dat het een kwestie is waar precies die oude mechanismen en mentaliteit de bovenhand hebben gekregen.
Ten gunste van wie? Slechts weinigen. Enkel dit is al een teken aan de wand, het gaat bij dat soort toepassingen immers altijd om strikt selectief belang, achter het veneer van scheef stellen van collectief belang.
Het is mogelijk geworden omdat de toetsing van functionaliteit en participatie in het democratische proces van de actoren daarbij faalde. Waarom? Omdat de burger sliep, omdat politiek al onder de invloed van hefboomfunctie stond, en er botweg ruimte gelaten werd. En dan blijft op gegeven moment enkel het effect op de
gedragslijnen overeind. Altijd weer hét mechanisme om mensen het op te laten geven, om verworvenheden prijs te geven.
Er zijn nog onderzoekscommissies en een paar trajecten die er nog her en der de vinger aan de pols proberen te leggen, maar too little, too late. Het electoraat is murw. De arena is gepolariseerd. De informatiestroom is besmet. En dan zie je wat we eigenlijk altijd zien, wanneer het oude spook er in slaagt om lang genoeg intact én in de arena te blijven wordt bereikt wat het wil: het laten opschuiven van en doen spelen door gevestigde machtspolitiek.
UKIP voldeed op geen enkele wijze aan vereisten van organisatie, openbaarheid, statuten, functionele vereisten.
Farage was pijnlijk zichtbaar een ingehuurde zetbaas van een paar mensen met eigen maar grote belangen. Potverdorie, zelfs lang voor het referendum was in Westminster en de media volledig bekend dat de man al jarenlang geen enkele rekening meer zelf betaald had. En door wie het betaald werd.
Men liet de ruimte vallen, burger en politiek. Omdat men zelf men andere zaken bezig was, omdat men bang of gulzig was, omdat men boos was, omdat men het goed had - ga zo door. En dus slaagde een paar bruine denkers er in om een platform te scheppen wat de volledige arena deed verschuiven. Dat kon omdat de ruimte werd gelaten.
De kwestie werd getraineerd, er werd op scherp gespeeld, gemanipuleerd, theater gespeeld. Continu, consistent. Net zo lang totdat alles en iedereen murw was en de trigger kwam van "forget it, just let's go with the show that's playing. we're done". Net zolang totdat toetsing van zo'n beetje alles onderuit gehaald was door bombardement van labels, triggers, repetitie van herdefiniëren en mensen enkel nog in hun eigen hokje consumeerden.
Misschien ben ik dan ietwat hard, maar democratie kent vereisten. Het toestaan van blatant subversieve organisatie is niet conform die vereisten, het ligt zelfs niet in lijn van gedachte. Op Europese bodem is dit de les van Weimar. Daar stond men het draaiboek toe, enerzijds vanwege de democratische grondgedachte, anderzijds omdat men zelf al gestruikeld was en niet meer het lef had om zelf schoon schip te maken.
En dus had het draaiboek de ruimte, en dus won het. Want dat doet het altijd wanneer het de ruimte krijgt en houdt. Mensen normaliseren. Zelfs de besten onder ons zijn daar niet immuun voor. En op groepsniveau is het nog erger. Daarbij, democratie is niet perfect. Het is een continue vallen, opstaan, spelen, corrigeren en zo door. Het is het echter wel waard, al lijken we vergeten te zijn waarom. En dat is ook een stukje eigen schuld, wie gelooft dat de Gouden Eeuw goed was voor Nederland? Meteen zitten we verstrikt in de voorloper van de mythe van trickle-down-economics en toepassing van kunstmatige mythologie. Waar we dus ruimte mee laten vallen.
Het is een oud draaiboek. Maar potverdorie, we hebben het in Hongarije gezien, in Polen, in het VK - ons buurland nota bene. En we zien exact hetzelfde in Nederland.
De grote les van gebeurtenissen in al die landen is dezelfde als die van de bredere geschiedenis: je voorkomt het, want genezen is er niet bij. Anders gezegd: je houdt het buiten, want corrigeren is er dan niet meer bij. In een democratisch bestel is dat dus functionaliteit conform democratie. Niet conform beeld of perceptie, maar realiteit. In organisatie, structuur, mechanismen, participatie, informatie en gedrag.
En nu is er een
voedingsbodem van schuldverklaring op dermate brede schaal met dermate diversiteit aan prikkels bij voeding / opbouw die in termen van effecten sociale psychologie nog maar weinig verschillend is van de groepsfuncties in de periode van Weimar.
Je zegt het al, ik zeg het iets anders, het brede conformistische en relatief passieve segment van bevolking waar de grootste prikkels die van korte afstand zijn is rijp om mee te gaan in verschuiving van frames.
Wanneer dit signaal uit zowel een SCP als Teldersstichting en anderen komt heeft het even nut om terug te kijken naar lessen die geleerd zouden moeten zijn. Kent een prijs. Het is wel een lagere prijs dan die van volledig verlies aan beheersing over toekomst.
Wanneer ik dan de reacties lees op de aankomende publicatie van de SER verkenningsaanvraag Brede Welvaart, ik schrik dan. Ik merk dan op dat hier dezelfde processen van murw raken, afstand nemen en maar laten spelen aanwezig zijn als in het VK. Als in de VS, Hongarije en elders.
Het raakt mij dan wel, moet ik zeggen. Aan de ene kant zie ik hoe men in onderwijs zich eindelijk heeft gerealiseerd dat de vakbonden al in de jaren '70 gebroken waren, en men het dus zelf moet doen. Hoe in zorg men zich dit langzaam ook begint te realiseren. Aan de andere kant zie ik hoe ontzettend makkelijk het bleek om een boerenprotest te scheppen en daar een volledig perverse richting aan te geven - en hoe graag mensen daar in mee gingen. Terwijl het nou bij uitstek een schoolvoorbeeld is van cultuur van spel en gulzig gedrag, waarbij een minderheid met daadwerkelijke problematiek gebruikt wordt om dat spel en fout gedrag van anderen juist meer ruimte te geven.
En dat is iets wat direct inwerkt op een
kwetsbaarheid van democratie die enkel optreedt wanneer men ruimte heeft gelaten voor autoritarisme in politieke organisatie.
Politiek volgt, en dus schuift het. We moeten dan ook niets in democratie laten binnensluipen wat gericht en bewust daar misbruik van maakt - zoals we zelfs de laatste paar jaren zowel veraf als dichtbij hebben kunnen zien.
We zitten op een kantelpunt in de politieke arena die heel erg lijkt op de situatie in het VK van zo ongeveer halverwege Theresa May. Het idee van het gebruik moeten maken van de populistische hefboomfunctie voor eigen continuïteit, zelfs voor collectieve stabiliteit. Wat ridicuul bleek te zijn, op voorspelbare wijze. Het is immers een verlies aan beheersing. Het is het verlies van zelfstandigheid, het is zelfs het verlies van netwerk als politieke organisatie.
Ja, je merkt het terecht op. De voedingsbodem is er vrijwel. En dan wijs ik op het reeds aanwezige kantelpunt. Hoe gezond is die combinatie?
Maar, wie heeft het in handen? Politiek? Nee. Media, en dan met name journalistiek heeft hier een rol, dat meer. Maar het is in handen van het consumptieve gedrag van de spreekwoordelijke burger, nog. Het oude spook weet dat. Daarom ook die focus van het richten en kanaliseren van protest, daarom ook de lobby focus gericht op gevestigde politiek voor de verleiding van gebruik daarvan. Echter vooralsnog beslist de burger daarover, totdat die dat recht terugbrengt naar de kassa.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.