Brent schreef op donderdag 28 november 2019 @ 11:44:
[...]
Met name bij ouderen merk ik, in persoonlijke discussie, dat het idee dat de geschiedenis ergens rondom de val van de muur is afgelopen er toch stevig in zit. Het woord 'klasse' gebruiken om onderscheid binnen een volk aan te brengen kan al genoeg zijn mensen op slot te zetten. Dat het toegankelijk moet ben ik met je eens, maar er lijkt in zijn geheel helemaal niemand mee bezig te zijn. Afwezigheid van historici of sociologen in publiek debat stoort me in het bijzonder. De geschiedenis is toch geschiedenis? Dat is mijn indruk van hoe mensen dat bezien. Hoe meer ik erover nadenk, hoe meer het onderwijscurriculum grandioos verkeerd zit met zijn fantasieën van constantes, eindstations en voltooid verleden tijd. Het inzicht verkrijgen in actoren, vaste elementen in samenlevingen (haves, have-nots, elites, opruiers) en hoe vooral lijken te stoelendansen, niet noodzakelijk 'vooruit' lijken te lopen, dat moet je, althans zo lijkt het voor mij persoonlijk, toch zelf bij elkaar puzzelen. Auteurs, wetenschappers, die zulke inzichten meer uitwerken zitten toch eigenlijk altijd goed verstopt, in plaats van center-stage in onze vorming.
Hoe kun je met dat in gedachte nou er een segmentje van 3-7 minuten van maken voor op TV?
Onderschat nooit de kracht van frames, prikkels en herhaling / opvolging. Zie bijvoorbeeld de disproportioneel brede en diepe impact van genoemde Lübach bij de kwestie van het referendum. De vergissing die vaak gemaakt wordt is de vermeende noodzaak tot uitleggen versus processen van internaliseren / eigen maken. Die komt uit het straatje van "mensen zijn individuen en rationeel".
Zie de kracht van labels, pijnlijk maar goed voorbeeld.
Mensen leven niet in "de" realiteit, maar in een perceptie - waar we van menen dat we die zelf vormen, terwijl het een resultaat is van blootstelling / beïnvloeding. Een ding is pas een ding als het een naam heeft, en pas dan heeft het een toepassing en een associatie. Voor dat punt kan er enorm energetisch reservoir aanwezig zijn, bijvoorbeeld van emotie, goed te zien bij de bruine machines - die richten zich op normalisatie middels het introduceren van label / identiteit / associatie (plus subjectieve "moraliteit") in dat soort reservoirs. Ongeacht direct of indirect.
Dat soort methodologie wordt mogelijk gemaakt door het geven of laten van ruimte.
Toen bijvoorbeeld vanuit machtspolitieke kringen een begin gemaakt werd met herdefiniëren (zie Donner, participatiemaatschappij et alii) ging die deur op. Graaf eens naar sociaal-economische verspreiding van nieuwe betekenis / associatie van "deugen", je zal versteld staan. Je zal geschokt zijn waar je dat tegenkomt, het is niet iets van sociale media, maar van spreekwoordelijke elite. De 9,99% met nieuwe glazen plafonds en prikkels van spel. Graaf ook eens naar de focus van oud bruin om - voor hen - averse labels trendmatig middels reflexieve polarisatie onderuit te halen. X is links, X is ook rechts. Het averse label wordt irrelevant gemaakt vanuit toename van associatie / binding met het eigen frame - via substitutie.
Dat gezegd, frame plus prikkel plus herhaling.
In de complexe Nederlandse dynamiek van informatiestromen kom je dan al snel terecht op media van consumptieve aard met hoge passieve binding en initiatief wat hapklare balans van grappig/pijnlijk/aanwijzen is. Dat werkt. Sterker nog, het is het enige wat kan werken. Waarom denk je dat zo hard gevochten wordt om die primaire informatiestromen óf te gebruiken, óf onderuit te halen ...
Pas wanneer de frames van denken verschuiven is mogelijk wat jij in gedachten hebt.
Hint, hoe is het zover gekomen met de huidige frames en het nestelen daarvan in onderwijs? Dat begon ooit met pijnlijk weinig lobby, en veel publieke repetitie van frames & prikkels. Het was weinig meer dan een gepopulariseerde briefing van oneliners die reflexief overgenomen werden omdat het goed klonk. Vorm, niet inhoud. Plus dertig jaar inhoudelijk laten sudderen.
Als je gulzige, perverse of averse frames wil corrigeren, dan is dat enkel mogelijk wanneer de ingang er reeds is.
Die maak je niet met uitleg en rapport. De impact daarvan is te gering, en dat soort initiatief is - zeker tegenwoordig - veel te kwetsbaar voor gerichte weerstand. Die ingang is niet eens een kwestie van voedingsbodem, maar van resonantie, repetitie en rücksichtslos richten van sociale psychologie.
Wat dan meteen een debat van situational ethics wordt. Mag je een groepsdynamiek, een samenleving, vorm geven? De mensheid doet niets anders door haar geschiedenis heen, maar is het verstandig? Hoe zit het met idealen en principes? Maar wat doe je als dat het enige tegengif is voor memetische toepassing van oud bruin? Of gewoon maar als tegenwicht voor Hanlon's botte scheermes?
Ja, de curricula zitten grandioos fout.
Ik wil zelfs zo ver gaan dat ik stel dat ze niet in lijn staan met de vereisten van continuïteit en stabiliteit van de economie én sociaal én politiek bestel van samenleving waar onderwijs de opdracht heeft om de fundamenten aan te leveren die daar voor vereist zijn.
Maar dat is het gevolg van het kleinschalig maar met hoge resonantie introduceren van frames, en dertig jaar doodnormaal menselijk gedrag van eigen maken, volgen en als voedingssysteem gebruiken.
Besef wel dat de functionele condities voor correctie veranderd zijn. Historisch perspectief is dat voor correctie / verandering er altijd een overdracht van frames aanwezig was tussen de hogere modale segmenten en de sub-modale groepen. Ongeacht of de een zich nu bedreigd voelde door de ander, of er sprake was van drivers van religie, ideologie - wat dan ook. Echter die historische correlatie is gebroken. Het artikel waar @defiant op wees laat dat vrij goed zien voor de VS, het Angelsaksische model waar Nederland op volgt (waarbij sprake is van een versnelling, juist mogelijk gemaakt door populisme wat die sub-modale segmenten gebruikt om de hogere modale segmenten te laten verschuiven in normalisatie). De spreekwoordelijke katalysatoren van correctie / verandering raken daarbij volledig los van de historische correlatie. Denk aan sociaal-economische segregatie, denk aan sociaal-geografische gentrificatie. Dit is de onderliggende reden van de initiatieven van WRR, SCP et alii om aan de alarmbellen te gaan hangen. Zelfs met publiekelijk optreden - het zegt héél veel dat Kim en plein publique wijst op stupiditeit ...
In Nederland staat zo'n beetje alles van sociale en economische dynamiek op een punt van doorschuiven daarbij. Dat kan héél snel en volledig buiten beeld plaatsvinden. Sterker nog, zo gaat dat meestal. Mensen leven immers in hun perceptie en (re)ageren op korte afstand. Zie het verschil tussen consequentie en effect.
offtopic:
Ik gooi even een balletje op. In plaats van inhoudelijk rapporteren, debat en systemische spreiding van observaties, kom met een kinderlijk eenvoudig stukje beeld en een puzzel die een kleuter kan doen waarmee je binnen 3 - 5 seconden kunt vaststellen of iemand een rentenier is (naar definitie van Bregman), of iemand die welvaart schept. Lijm dat aan een positieve prikkel (beloning) en richt het op een bestaand frame (bijvoorbeeld, de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten). Herhalingsresultaat, associatie van oud frame als vals frame want het kind wat de was kan doen kan het aantonen en het geeft een stuk gratificatie. Trendresultaat, vernietiging vals frame, ruimte voor nieuw. En dan kom je het podium op.
Sta je eenmaal op het podium, dan kun je hetzelfde doen om de gratificatie driver te gebruiken om mensen reflexief een associatie te laten scheppen met signalen van oligarchie versus. En dan kun je de ruimte scheppen om systemisch correcties op te bouwen.
Simplistisch gesteld natuurlijk, maar hoe pijnlijk ook, menselijk groepsgedrag is niet meer complex dan memes, frames, triggers & herhaling voor associatie / gratificatie. Vraag is wel, moeten we die deur open doen. Want ook dat heeft termijneffecten, zie de valstrik van herdefiniëren.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.