incaz schreef op zondag 14 oktober 2018 @ 21:28:
[...]
Dit gaat niet zozeer om VS vs DE, maar veel meer om de macht van de maatschappij tegenover geld. Het 'Angelsaksische' model is vooral ook een model van grootkapitaal en schaalvergroting en ondermijning van sociale samenhang en kleinschaligheid. Dat is niet in hoofdzaak een nationale focus.
Ja, VS / DE is inderdaad wel een simplificatie, zie het als een soort van analogie met voorbeeld. In reactie op het oorspronkelijke bericht. De verschillende modellen zijn in die beide landen ook ruimschoots respectievelijk geconsolideerd.
Ik weet niet of zo gesteld kan worden dat het een kwestie is van macht van maatschappij versus macht van geld. Er zijn multinationals hier bij de vleet. Enorm veel daarvan vallen in de categorie van MKB. Ik denk dat ik begrijp wat je wil zeggen, maar het treft me als iets wat misschien voorbij gaat aan de complexiteit van de omstandigheden.
Als je zegt "er is sprake van een conflict over strategische visie op en keuze in ontwikkeling" - ja, daar sluit ik mij bij aan.
Daar merk ik bij op dat er - inderdaad - een zekere historische achtergrond aanwezig is van concepten als grootkapitaal en schaalvergroting. Echter wel van andere tijden. Ik ken bijvoorbeeld een Nederlandse multinational die in 24 landen opereert met producten voor lichttechniek landbouwsector, met een omzet die niet onderdoet voor het jonge Philips in de tijd van het traditionele grootkapitaal. Er werken echter 20 mensen. Gaan de oude labels nog wel op? In mijn optiek zitten we er juist veel te veel aan vast. Zo ken ik ook een MKB onderneming die maar net voldoet aan de meest marginale definitie van multinational, maar die wel een arbeidscreatievoet heeft binnen Nederland die het viervoudige is van Unilever.
En ja, maatschappij is niet zo simpel meer als in oudere tijden. Veel meer overlap, diversiteit, regionale verdeling en verschillen, de oude hokjes en labels ... zijn oud.
[...]
(Aka de brievenbusfirma's en belastingconstructies.) 'Brug' en 'transformator' klinkt zo constructief maar dat is het natuurlijk niet. En het legt ons bij uitstek wel windeieren: het geeft even een leuke boost, het krikt kunstmatig ons BNP op, maar we hebben er eigenlijk heel weinig aan en het is vluchtig.
Niet "a.k.a.", dat kwam later op de tijdlijn. Wat eerst kwam was een serie van politieke convenanten en akkoorden, in een periode waarin soevereiniteit van Overheid en staat niet onder druk stond van de grensoverschrijdende handelsactiviteiten van grote "nationale" ondernemingen. Vergeet niet de periode van oorsprong hier, er was enig vers bewustzijn van de enorme rol van groot-zakelijke economische activiteit en het net achter de rug liggende conflict in relatie tot alle investeringen om herhaling te voorkomen.
Ja, dat maakt ook eigen ontwikkelingen door. Vrij logisch. De tijd schreed voort. Omstandigheden veranderden.
Je legt hier een connotatie als oordeel. Prima, maar het is wel oordeel van nu, met smaak van wakker worden tegenwoordig in huidige omstandigheden. Omstandigheden die anders zijn dan toen. Die nu duidelijk maken dat we niet langer nuttig faciliteren, maar juist compromitteren. Wat in al het publieke debat in de recente kwesties ook nauwelijks een onderwerp is kunnen worden. Laat staan in het politieke debat - maar dit terzijde.
Hoe we nu naar een verkenning kijken waar duidelijk wordt dat gespeeld wordt is niet iets wat we zo maar kunnen projecteren op andere tijden. Zeker niet de veel oudere tijden waarin Nederland nog maar net bekomen was van het niet terug een koloniale mogendheid (mogen) worden, en zich serieuze vragen diende te stellen over hoe de samenleving überhaupt te bekostigen. En vandaar uit historisch verloop in relatie tot ontwikkeling van wat tegenwoordig de EU is.
En ja, inderdaad, de belangrijke vraag op elk punt hoe we daar invulling aan geven. Er zullen weinigen zijn die tegenwoordig kunnen volhouden dat we ons niet op zijn minst héél serieuze vragen moeten stellen over de consequenties van ons hedendaags handelen (in relatie tot fiscale stelsels en hefbomen).
We hebben het er al eerder over gehad. In principe is het eenvoudig, prestaties uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst. Omstandigheden veranderen immers. Elke cyclus moet uiteindelijk overgaan naar een volgende.
Onze vorige cyclus had enorme voet in de enorme investeringen en het diep faciliteren van opbouw van economisch Nederland met als grote aanjagers multinationals en fiscaal beleid. Een discussie als Kwestie Dividendbelasting was in de jaren '50-60 geen punt geweest, in geen enkele politieke hoek.
Tegenwoordig blijkt dat het ons juist meer kost. Op allerlei manieren. Kapitaalvlucht is bijvoorbeeld zo'n onderwerp wat buiten het politieke debat gehouden is, ook al wees de rapportage van EZ op de enorm sterke correlaties aanwezig tussen economisch gedrag achter lobby ten gunste van de maatregel en historische ervaringsbasis. Maar niet enkel dat.
Enfin, de Europese politieke arena met het VK was heel anders dan het zonder het VK zal zijn. Nederland vulde die functie van brug en transformator. In een periode waarin we eerst er nut bij hadden én de rollen opnamen vanwege de bloedige lessen, terwijl geleidelijk aan de omstandigheden veranderden maar we dat gewoon niet wensten te weten. Nu vertrekt het VK, neemt de druk ten gunste van herordening naar Angelsaksisch model in rap tempo toe, terwijl er nog niet eens een echt parlementair of publiek debat gevoerd kan worden over dit soort strategische kwesties.
[...]
Ook hier 'poortfunctie' klinkt zo constructief, maar het gaat om ondermijning. Het 'herordenen' is oa het ondermijnen van maatschappelijke en democratische invloed, en van samenwerking tussen Europese landen.
Doe dit toch eens niet. Je herschikt subjectieve perceptie. Dat helpt niet. Sterker nog, het maakt het in brede zin onmogelijk om het überhaupt over dit soort best belangrijke strategische overwegingen te hebben.
Ja, je kan ook gewoon zeggen dat er enorme focus is op het herinrichten naar Amerikaans voorbeeld van de Nederlandse samenleving. Op dat moment haalt conformistisch Nederland de schouders op en dat was het dan. Je zou ook kunnen zeggen dat het oude spook van grootkapitaal terug wil naar de tijd voordat het onder de druk van wederopbouw na de oorlog het drama van de verzorgingsstaat wel moest accepteren. Wat je dan krijgt is wat Oudenampsen recent te verwerken kreeg op zowel een bijeenkomst van de Telderstichting als die van dat manifest van Vrij Links - "oh god daar heb je de revolutionair met zijn gezeik".
Meer constructief om gewoon geen lading te projecteren en daar zo weinig mogelijk ingang voor te geven, al zullen er altijd mensen zijn die er naar blijven zoeken.
Hoe dan ook, Nederland heeft al een integrale poortfunctie. Op heel veel manieren zijn we toegang en poortwachter binnen de constructies van Europese handel, economie en politiek. Vaak gewoon productief, ook tegenwoordig. Soms ronduit negatief (denk terug aan de Zembla documentaires van de Nederlandse rol in Europese besluitvorming belastingstelsels).
We kunnen dus gaan vallen over het woordje, of ons vragen gaan stellen over hoe we invulling geven aan de functie op basis van welke doelstellingen en welke visie. Dat lijkt mij een stuk meer relevant.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.