Wat was je indruk na het horen van deze argumenten? Ben ik wel even nieuwsgierig naar.dawg schreef op donderdag 8 oktober 2020 @ 15:46:
Ik heb gisteren een mooie paneldiscussie gezien bij De Balie, welke goed op deze discussie aansluit.
Het onderwerp was het boek van Sander Heijne en Hendrik Noten, Fantoomgroei.
Het belangrijkste wat in deze paneldiscussie naar voren kwam is het probleem dat we alle (intrinsieke) waarden op één hoop hebben gegooid, om deze diverse intrinsieke waarden uit te drukken in een universele waarde, namelijk geld, of in kosten.
Zo krijg je het fenomeen dat er niet meer over die intrinsieke waarden nagedacht wordt in termen van maatschappelijk nut, belang, wens. Zo kan het gebeuren dat we de klimaatcrisis hebben, omdat natuur niet meer gezien wordt als een intrinsieke waarde die essentieel is voor het leven op de planeet, maar als leverancier van grondstoffen waarmee geld verdiend kan worden en wat 'waardeloos' is als er niets mee gedaan wordt.
Ook krijg je zo het gevolg dat we de waarde en bovenal ook het belang van onderwijs, en ook de gezondheidszorg niet meer zo goed zien. Dat hebben de discussies de afgelopen jaren, en in het geval van de gezondheidszorg recentelijk ook met de nodige regelmaat, wel duidelijk gemaakt. Als zorgmedewerkers en/of leraren aangeven hun werk niet meer naar behoren uit te kunnen voeren is het enige waar de politicus aan denkt 'geld', en 'kosten'. En dan ontstaat er enorme scheefgroei in ongelijkheid, wat we ook in toenemende mate zien.
Derhalve is het zeer essentieel dat we deze waarde 'geld' uit elkaar trekken en met elkaar bespreken wat we allemaal van intrinsieke waarde vinden, en deze vervolgens ook zo te definiëren. Alleen zo kunnen uit het dogma van de neoklassieke doctrine losbreken.
Neoklassieke doctrine? Jawel. Menigeen die mijn oeuvre kent zal mijn stokpaardje al wel aan hebben horen huppelen, maar dat was het onderliggende pijnpunt, wat door een hoogleraar economie (Irene van Staveren) fijntjes aangehaald werd. De eenzijdigheid van het economisch onderwijs wat niet pluralistisch is maar eenzijdig gericht op de neoklassieke doctrine, en de hand van Adam Smith. Erg beperkt, daar waar overige studies juist veel diverse theorieën en denkkaders belichten om zo het kritisch denken te bevorderen.
Enfin.
Een mooi voorbeeld wat wel aangehaald werd om te illustreren dat economische groei (de centrale vraag; wat groeit er precies? En bij wie komt het dan terecht? Kloppen de aannames die we doen over economische groei, overheidsfinanciën, etc, wel? Nog meer van mijn stokpaardjes!) het grootste probleem vormt, was de zogenoemde circulaire economie. Dan heeft een leverancier meer kosten, bijvoorbeeld voor garantietermijnen, reparatie en service. En dus neemt groei af, wat juist niet het streven is in het huidige model van economische inrichting. Die circulaire economie gaat er dus niet komen zolang we groei na blijven streven.
Zo werden er meer voorbeelden gegeven, denk bijvoorbeeld maar aan een collega van Jos de Blok (van Buurtzorg, wie kent hem niet?), en een FNV Tata Steel man die tegen muren van aandeelhouders loopt en in slangenkuilen stapt. Prikkelend daarbij was dat er gesteld werd dat we beter de KLM-miljarden hadden kunnen investeren in het nationaliseren van Tata Steel om er weer Hoogovens van te maken, staal is immers van veel groter strategisch belang dan een vliegmaatschappij.
Less alienation, more cooperation.