Ik heb hier ooit eens een iets uitgebreidere post geschreven over hoe in grote lijnen de PV regelgeving veranderd is maar die vind ik nu zelf niet terug, hieronder een vergelijkbare tekst die ik nog had staan voor een Nederlandse vriend. Het kan zijn dat ik een verkeerde partij benoem voor een bepaalde kost, maar dit zou in grote lijnen moeten kloppen:
Beginjaren 200X:
In de begindagen van PV (tijd waarin 8kWp installatie à 23k kostte) was er een subsidiestelsel en had je het grid/net als buffer. Een kWh die je opwekte mocht je in de winter terug afnemen. Het net diende als het ware als een buffer of een grote virtuele batterij. Saignant detail: daarnaast, voor iedere 1000kWh betaalde een men
als ik het mij goed herinner tot 350 EUR tot 450 EUR,
net even opgezocht , want je steunde het milieu, hielp België aan zijn energienormen, stabiliseerde het net etc etc. Eigenlijk was dat een ongelooflijk goede belegging midden in crisistijden. De PV tech stond misschien nog niet op punt zoals nu, maar je was relatief zeker van je opbrengsten. Die subsidies/steun heette "groene stroom certificaten"
Deze regels golden ook voor bedrijven. Had je dus een bedrijfshal van 200m² kon je die gerust volleggen met panelen en 450 EUR incasseren per 1000kWh die je opwekte. De energie die je nodig had kon je onmiddellijk gebruiken, komt nu ook goed uit. Of je maakte een nieuwe BVBA, legde een heel landbouwstuk vol met zonnepanelen en je had een bedrijf wat draaide op GSC's. Je had toch een BVBA dus bepaalde kosten maak je lekker langs daar (bedrijfswagen, computer, etc).
Groene leningen maken de financiële taart af met een kers. Vaak was het Jean achter de hoek die op 45 jarige leeftijd zijn hypotheek heeft afbetaald en die opeens wel wat opknapwerk in zijn woning financieel kon veroorloven. De badkamer/keuken werd vernieuwd, er werdeen veranda bijgebouwd en PV werd gelegd. "Nu zijn we milieuvriendelijk"
Belgen die het indertijd niet hebben gedaan die vloeken wel een beetje en zeggen nu nog al rancuneus/schamperend "voor die mensen met GSC betalen we nu allemaal voor", da's waar, maar die mensen hebben het spel volgens de regels toen gespeeld. Je hebt ook niet pissig te zijn als iemand in Monopoly de juiste straten heeft volgebouwd en er nu voor casht...
Dat die panelen op daken liggen die bijna niet geïsoleerd zijn maar dat diezelfde mensen nu kunnen zeggen "ik ben milieuvriendelijk want ik heb PV", tja, dat vind ik ook wat hypocriet, maar het is verdomme een goede investering geweest en dat hebben ze goed gedaan.
Fast forward enkele jaren en de Belgische overheid realiseert zich dat ze dit sterk overgesubsidieerd hebben. De kosten swingen de pan uit en men moet dit corrigeren. GSC's worden al een tijdje afgebouwd en stopgezet, alleen salderen 1kWh op 1kWh blijft, de PV markt is sterk genoeg, de early adopters hebben de spits afgebeten en de majority kan mee, zowel financieel als concurrentieel.
Het Belgische net is onderkomen, men heeft te weinig voortschrijdend inzicht gehad in het onderhoud en verzwaring ervan. Distributienetbeheerders (DNB's) en producenten zien hun winsten slinken want de Belg wordt zelfvoorzienender en trekken aan de alarm bel. Het net barst, België kan niet om met de dynamiek in het net, er zijn stroomtekorten in de winter en overschotten in de zomer, kernuitstap, uitstoot gassen en sluitingen van centrales dragen er niet aan bij. Hoogspanningslijnen naar andere landen zijn niet voldoende aangelegd of verzwaard om via schaalvoordeel alles wat gelijk te trekken.
"Het is toch niet eerlijk dat een burger die gebruik maakt van het net om er elektriciteit op te injecteren niets moet betalen voor het gebruik van dat net" dixit beleid en producenten
Niemand heeft op dat moment politieke en milieuvriendelijke moed om knopen door te hakken en een langetermijnstrategie uit te werken voor ons energiebeleid, kernuitstap, hernieuwbare energie etc. Dus men bedenkt een compromis voor de huidige legislaturen.
Enerzijds heft men extra belastingen, de zogenaamde "
Turteltaks" die daarna weer worden teruggedraaid door het hof. Anderzijds introduceert de VREG het prosumententarief. Consument en producent tegelijk. Dit tarief is gebaseerd op de sterkte van je omvormer. Over heel Vlaanderen betaal je 90 tot 110 EUR per kW die je omvormer(s) sterk is/zijn.
Omdat dit telkens andere componenten in de factuur betreft en men niet aan de bestaande GSC's raakt is dit allemaal "prima legaal".
Dat "Belgische Jean Modaal" van 45 jaar die zijn hypotheek had afgelost en met een groene lening zijn PV had gelegd nu plots 1000 EUR moet betalen omdat hij een 10kW omvormer heeft voorgesteld gekregen indertijd die 1/1 overeenkomt met zijn kWp, tja, dat prikt natuurlijk wel wat, maar 2 GSC's en we spreken er al niet meer over..
Rendement met een paar jaar vertraagd, maar niets onoverkomelijk want dat minder goed geïsoleerd huis dat stookt hij nu warm met een warmtepomp op hoge temperatuur met radiatoren of met een lucht/lucht WP.
Jean had bovendien gerekend dat met zo een dure omvormer hij beter alles goed vol legt ook al heeft hij het niet nodig want daarvoor krijgt hij toch GSC's en het gaf 'm wat overschot voor later die airco in de veranda te hangen, want in de zomer wordt het daar toch wat te warm in huis

. Dat waren de spelregels toen, gelukkig werkt het team wat achter de GSC's zit niet bij 999 Games want anders had Kolonisten van Catan er helemaal anders uit gezien
Nieuwbouw woningen moeten sinds een aantal jaren voldoen
aan bepaalde E-peilen. Stevige isolatie in muren en daken, hernieuwbare energie, luchtdicht bouwen dragen allemaal bij aan verlagen van het E-peil. Ook zonnepanelen tellen hierin mee.
Als je stevig je best doet en je bouwt een woning die sterk vooruitloopt op je benodigde E-peil krijg je belastingvermindering.
Jammer genoeg ligt de verhouding tussen
* de impact van isolatie/luchtdichtheid en andere dingen die de netto energebehoefte omlaag trekken op het e-peil
versus
* de invloed van PV leggen op het e-peil
ook bij nieuwbouw biizonder scheef. Je koopt als het ware E-peil punten door telkens een paneel bij te leggen.
Grofweg kan je tellen dat per 300Wp op 40° helling en zuidwest/oost oriented ongeveer 1 E-peil punt oplevert en dat dit "oneindig" doorloopt tot zelfs onder 0 (maar da's zinloos dacht ik).
Vertik je het als Belg om een blowerdoortest van een paar 100 EUR te doen om je luchtdichtheid van je woning te meten en ligt je E-peil wat te hoog naar je zin? Geen probleem, leg wat PV bij tot je goed zit! Zonnewering om te voorkomen dat je airco "moet" steken om het wat draaglijk te hebben? Waarom zou je dat doen, kost veel en met 1/5 van de prijs heb je X panelen die meer E-peil opleveren.
Je hebt toch PV en je fakkelt met je warmtepomp in de winter alles af of in de zomer koel je lekker af. "Den elentrik is toch gratis".
Aangezien "Kristof Modaal" met 2 kindjes (net zoals veel andere jonge nieuw-bouwende of renoverende jonge Belgen volgens de huidige geldende regels) een beetje naar zijn omvormer kijkt ifv de opbrengsten, legt hij met een beetje verstand en als zijn dak het toelaat wat meer PV in kWp en steekt een lichtere omvormer. Kristof overdimensioneert en is tevreden.
Eindelijk zijn we eens bezig met wat gezond verstand, veel kWp en het maximale kW op AC limiteren. Want in de winter is het het eigenlijk huilen met de pet op qua opbrengst, maar omdat Kristof toch stevig wat kWp heeft liggen werkt de omvormer *eigenlijk*, gezien de omstandigheden best wel "heel goed", maar de zomers, dat blijven natuurlijk de toppers!
Kristof heeft dit allemaal nagerekend en komt er juist goed uit.
Hij rekent dat een kWh 24 cent (8 cent elektriciteit, 16 cent heffingen & distributietarieven)
Kristof heeft 2 kleine kinderen en het verbruik ligt wat hoger, laten we 5500kWh nemen. 1500kWh meer dan een modaal gezin in België.
Even op een post it rekenen, corrigeer gerust:
Kristof betaalde voor zijn installatie om zijn verbruik af te dekken een 8500 EUR en rekent er op dat die 20 jaar mee gaat. De omvormer klapt er na 12,5 jaar tussen uit en kost een 800 EUR om te laten vervangen.
TCO = 9300 EUR op 20 jaar
Besparing per jaar? 960 EUR, want Kristof moet het prosumententarief per jaar nog betalen à rato 360 EUR voor zijn omvormer van 3.6kW
Na een kleine 10 jaar heeft Kristof dus zijn investering terug, toch?
Neen... Want de VREG is niet akkoord, men wil de riem verder aanspannen.
"Het kan toch niet zijn dat een burger het net als buffer/grote batterij mag gebruiken en een kWh in de zomer/dag evenveel kost als in de winter/nacht"
en/of
"Het kan toch niet zijn dat een burger die een kWh opwekt en daarna terug verbruikt eigenlijk geen distributietarieven en heffingen betaalt op zowel de kWh die hij injecteert en daarna terug afneemt?"
Dus wil men nu overstappen naar een systeem waarbij injectie en afname apart gemeten worden ter vervanging van het prosumententarief.
Kristof wekt een kWh op als er niemand thuis is?
De producenten zijn blij, iedereen zit te pushen op het net, eigenlijk moet de producent misschien maar 6 cent betalen (vraag en aanbod) maar Kristof krijgt 8 cent voor zijn kWh, dat is gegarandeerd.
Want de Vlaamse Overheid heeft beloofd dat hij zijn rendement behoudt... Wat ze even vergeten zijn is dat de Vlaamse Overheid alleen het rendement kan garanderen op het deeltje "energieprijs". Die 16 cent is op andere niveau's geregeld en daar heeft Vadertje Vlaamse Overheid niets over te zeggen.
Ja maar wacht eens?? Een kWh die Kristof voorheen dus aan 24 cent werd wegstreepte kan nu maar tegen 8 cent worden weggestreept? Ja... En wat met die 16 cent dan? Betalen

!
Misschien is het eerlijker om die 16 cent te laten zakken voor afname en voor injectie een ander tarief te hanteren? Want die stroom die Kristof opwekt gaat niet verder dan de grotere transfo's heb ik altijd begrepen? Dus die kWh wordt toch superefficient en goedkoop naar een buur gebracht die geen zonnepanelen heeft? Die buur moet dan toch op dat moment ook maar een paar centjes betalen, want die elektriciteit komt van een wijk of huis verder? Da's toch eerlijk?
Ongetwijfeld zullen de heren en dames dat wel eens nagerekend hebben, maar "ons kent ons" en dat zullen de DNB's als "niet interessant" bestempeld hebben.
Of heb ik wat teveel House of Cards gekeken?