Lucht/Water warmtepomp om mee te verwarmen en koelen 4

[Oxellaar]

jerh schreef op woensdag 22 november 2017 @ 08:21:
[...]


Dat begreep ik wel. Die eind jaren 50 en 60 woningen zouden wat mij betreft gewoon plat mogen en dan nieuwbouw. Je ziet woningbouwcorporaties dat ook doen. Particulier gebeurt dat volgens nooit en dan blijf je met achterhaalde woningen zitten met problemen. En als het gas stopt, moet een gedeelte wellicht alsnog plat.

Woningcorporaties bekijken het puur financieel, nieuwbouw is goedkoper op lange termijn.
Zij kunnen ook makkelijker bewoners tijdelijk verplaatsen om de boel te slopen en nieuw te bouwen.

Particulieren hechten aan veel meer dingen waarde, goeie locatie, fijne buren. En om een jaar in een caravan te wonen, tijdens de nieuwbouw, zien niet veel mensen zitten.

Dus grondige renovatie, of verhuizen is eigenlijk de enige oplossing.
Maar verhuizen en je oude woning slopen is financieel natuurlijk niet te doen.
Voor een woningcorporatie met een reserve van miljoenen ligt dat heel anders.

[mkleinman]

De eerder genoemde draaiuren voor een warmtepomp vind ik best opvallend. In 2016 draaide mijn ELGA 2568 uur.

Althans dat komt er uit als ik kijk hoeveel minuten mijn ELGA meer dan 100W elektriciteit uit het net trekt. Het getal klopt denk ik ook wel vrij aardig aangezien de ELGA in 2016 2320kWh verbruikte bij ons.

Draaiuren in 2017 zal drastisch lager liggen trouwens. Ik zit op dit moment net op 1460kWh verbruik

[Knowbody]

jerh schreef op woensdag 22 november 2017 @ 08:21:
[...]


Dat begreep ik wel. Die eind jaren 50 en 60 woningen zouden wat mij betreft gewoon plat mogen en dan nieuwbouw. Je ziet woningbouwcorporaties dat ook doen. Particulier gebeurt dat volgens nooit en dan blijf je met achterhaalde woningen zitten met problemen. En als het gas stopt, moet een gedeelte wellicht alsnog plat.

Het probleem in NL is dat een huis in waarde stijgt. Dat is het idiote van de markt.

[Knowbody]

Cranberry schreef op woensdag 22 november 2017 @ 08:54:
[...]


Snap het inderdaad ook wel. Maar wat met nog oudere woning bijv. uit de jaren '20 - '30 vorige eeuw? Ik vind die huizen bij ons in 't dorp vaak erg karakteristiek en zou het dan ook als een verlies zien wanneer al deze huizen platgeschoven zouden (moeten) worden.
We zijn zelf aan 't kijken naar een andere woning en huizen uit genoemde periode spreken ons enorm aan, maar het bijbehorende gasgebruik is maakt minder enthousiast. Ik zou graag ook de boel flink isoleren, zodat er LTV toegepast kan worden, zodat de stap naar verwarmen met een WP kan worden gemaakt.

Alleen huurmarkt kan plat zodra het achterhaald is.

Koopmarkt zou moeten worden opgekocht om te slopen, iets anders kan ik niet verzinnen.

Vooroorlogse bouw is vaak karakteristiek, als het geen arbeiders klasse betrof. Die karakteristieke bouw moet behouden blijven, tenzij het in slechte staat verkeert.

[godfriedd]

Grolsch schreef op dinsdag 21 november 2017 @ 20:48:
[...]


Ik denk het te kunnen verklaren, en @Rol-Co het zijn geen defrosts, die heb ik nog steeds niet gehad volgens mijn gegevens, want dan moet ik dat kunnen zien in "modus overzicht" in mijn melcloud volgens mij.
Ook gezien de buitentemperaturen en mijn buitenunit lijkt het mij hoogst onwaarschijnlijk.zo niet onmogelijk.

Overigens heb ik zeker al een paar defrosts gehad en zie ik ze ook niet terug in mijn modus-overzicht. Volgens mij is het defrosten geen aparte categorie die gespecificeerd wordt in Melcloud. Die van mij heeft wel aangestaan toen het al redelijk dicht tegen de 0 graden zat en toen heb ik het icoontje wel in beeld zien staan. Ook stond ik een keer bij de buitenunit toen hij aan het defrosten was.

[MarFan]

Knowbody schreef op dinsdag 21 november 2017 @ 17:38:
[...]

Het gaat mij erom waar ga je de warmte vandaan halen

De schuur (+/- 50m2) heeft bovenin overal openingen. dus komt voldoende lucht naar binnen. Ik hoop dat deze net iets hoger is dan buiten doordat er geen wind op staat

[Chris_82]

mkleinman schreef op woensdag 22 november 2017 @ 09:17:
De eerder genoemde draaiuren voor een warmtepomp vind ik best opvallend. In 2016 draaide mijn ELGA 2568 uur.

Althans dat komt er uit als ik kijk hoeveel minuten mijn ELGA meer dan 100W elektriciteit uit het net trekt. Het getal klopt denk ik ook wel vrij aardig aangezien de ELGA in 2016 2320kWh verbruikte bij ons.

Draaiuren in 2017 zal drastisch lager liggen trouwens. Ik zit op dit moment net op 1460kWh verbruik

Ik denk dat eerder genomende 960/1650/2000 uren de vollast uren zijn om mee te rekenen. Net zoiets als de uren zon versus vollast uren zon voor de opbrengst van je zonnepanelen.

Hoe we tot vollast uren van een warmtepomp komen, misschien de verbruikte kWh stroom delen door de max. elektrische input, of de warmtemeter kWh delen door de max. thermische output?
(inclusief of exclusief hulpenergie?)

[ Voor 4% gewijzigd door Chris_82 op 22-11-2017 10:19 ]

[Grolsch]

godfriedd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 09:44:
[...]


Overigens heb ik zeker al een paar defrosts gehad en zie ik ze ook niet terug in mijn modus-overzicht. Volgens mij is het defrosten geen aparte categorie die gespecificeerd wordt in Melcloud. Die van mij heeft wel aangestaan toen het al redelijk dicht tegen de 0 graden zat en toen heb ik het icoontje wel in beeld zien staan. Ook stond ik een keer bij de buitenunit toen hij aan het defrosten was.

Ik meen mij te herinneren dat dit in een aparte categorie wordt gezien in het modus overzicht van de Melcloud.

De keren dat ik thuis was, en er zo'n "dal" was, stond de WP buiten ook gewoon echt uit, en dus geen defrost.
Ook heb ik nog nooit "rook" ruit de buitenunit zien komen, of ijsaanslag gezien op de buitenunit.

Kan iemand (het liefst met een Mitsubishi) aan mij laten zien hoe ik aan de vermogens grafiek zou kunnen zien dat er een defrost is Ik had verwacht dan juist een piek te zien

[godfriedd]

Grolsch schreef op woensdag 22 november 2017 @ 10:32:
[...]


Ik meen mij te herinneren dat dit in een aparte categorie wordt gezien in het modus overzicht van de Melcloud.

De keren dat ik thuis was, en er zo'n "dal" was, stond de WP buiten ook gewoon echt uit, en dus geen defrost.
Ook heb ik nog nooit "rook" ruit de buitenunit zien komen, of ijsaanslag gezien op de buitenunit.

Kan iemand (het liefst met een Mitsubishi) aan mij laten zien hoe ik aan de vermogens grafiek zou kunnen zien dat er een defrost is Ik had verwacht dan juist een piek te zien

Ik heb wel een kWh-meter op mijn Ecodan zitten maar ik log die op dit moment niet. Daar kan ik het dus zelf niet uit afleiden. Maar In de handleiding van de Melcloud staat welke categoriën worden weergegeven en daar staat Defrost niet bij. Wel frost protection overigens. Dat komt bij mij ook terug in de grafiekjes maar dat houdt gewoon in dat hij gaat verwarmen als hij onder een bepaalde minimale waarde komt qua kamertemperatuur. Dat stond standaard ingesteld en heb ik maar wat naar beneden bijgesteld want is nogal overdreven.

Zie handleiding pagina 29: https://www.mitsubishi-le...pp_Ecodan_EN_Mar_2014.pdf

[Proton_]

MarFan schreef op woensdag 22 november 2017 @ 09:55:
[...]

De schuur (+/- 50m2) heeft bovenin overal openingen. dus komt voldoende lucht naar binnen.

Grote kans dat je dat onderschat. Hoeveel m² opening heb je in totaal? Bij minder dan 2 m² gaat het zeker niet werken. Daarboven... misschien.

[jerh]

Cranberry schreef op woensdag 22 november 2017 @ 08:54:
[...]


Snap het inderdaad ook wel. Maar wat met nog oudere woning bijv. uit de jaren '20 - '30 vorige eeuw? Ik vind die huizen bij ons in 't dorp vaak erg karakteristiek en zou het dan ook als een verlies zien wanneer al deze huizen platgeschoven zouden (moeten) worden.
We zijn zelf aan 't kijken naar een andere woning en huizen uit genoemde periode spreken ons enorm aan, maar het bijbehorende gasgebruik is maakt minder enthousiast. Ik zou graag ook de boel flink isoleren, zodat er LTV toegepast kan worden, zodat de stap naar verwarmen met een WP kan worden gemaakt.

Ik begrijp die gevoelens wel, ik vind ze persoonlijk overigens niet mooi.... dat scheelt ook hoe je er tegenaan kijkt.

Mijn inziens moet er op een gegeven moment te veel aan een huis gebeuren met alle gebrekken erbij, dat het niet meer rendabel is. Heb het bij een vriend recent gezien, voor 50k meer had hij een nieuw huis kunnen bouwen, toch gekozen voor renovatie en dan blijft met allerlei keuzes uit het verleden zitten die toen logisch waren maar nu niet meer (lage plafond, lage deuren, koudebruggen etc)

Op een gegeven moment is een huis gewoon op en de transitie van gas af zal dat nu voor sommige huizen inzichtelijk maken.

[reneeke1970]

jerh schreef op woensdag 22 november 2017 @ 10:58:
[...]

Ik begrijp die gevoelens wel, ik vind ze persoonlijk overigens niet mooi.... dat scheelt ook hoe je er tegenaan kijkt.

Mijn inziens moet er op een gegeven moment te veel aan een huis gebeuren met alle gebrekken erbij, dat het niet meer rendabel is. Heb het bij een vriend recent gezien, voor 50k meer had hij een nieuw huis kunnen bouwen, toch gekozen voor renovatie en dan blijft met allerlei keuzes uit het verleden zitten die toen logisch waren maar nu niet meer (lage plafond, lage deuren, koudebruggen etc)

Op een gegeven moment is een huis gewoon op en de transitie van gas af zal dat nu voor sommige huizen inzichtelijk maken.

Leef jij in 2200 ofzo?
Geen enkel huis is op, en alles is elektrisch te verwarmen, zal nooit veel duurder zijn.
En alles plat gooien omdat het op is en jij het niet mooi vind is behoorlijk stomme praat.
Dat iemand duurzaam bouwt vind ik heel tof, zeker als je daar het geld voor over hebt, want ach wat is 50000 euro....
Maar dan het mooie..... Zie toch liever een houten huis met muren van stro dan zon moderne blikken doos als jij hebt, want die vind ik pas een vervuiling aan de horizon.
Maar ja, het is een kwestie van hoe je het bekijkt toch?

[Ramon_1984]

jerh schreef op woensdag 22 november 2017 @ 10:58:
[...]

Ik begrijp die gevoelens wel, ik vind ze persoonlijk overigens niet mooi.... dat scheelt ook hoe je er tegenaan kijkt.

Mijn inziens moet er op een gegeven moment te veel aan een huis gebeuren met alle gebrekken erbij, dat het niet meer rendabel is. Heb het bij een vriend recent gezien, voor 50k meer had hij een nieuw huis kunnen bouwen, toch gekozen voor renovatie en dan blijft met allerlei keuzes uit het verleden zitten die toen logisch waren maar nu niet meer (lage plafond, lage deuren, koudebruggen etc)

Op een gegeven moment is een huis gewoon op en de transitie van gas af zal dat nu voor sommige huizen inzichtelijk maken.

Dat vind is dus mooi van de jaren 30 woningen, hoge plafonds en vaak degelijk gebouwd.

Bij ons in het dorp worden de meeste woningen van de jaren 60 / 70 plat gegooid. Het is niet rendabel om daar iets aan te doen

[Grolsch]

godfriedd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 10:50:
[...]


Ik heb wel een kWh-meter op mijn Ecodan zitten maar ik log die op dit moment niet. Daar kan ik het dus zelf niet uit afleiden. Maar In de handleiding van de Melcloud staat welke categoriën worden weergegeven en daar staat Defrost niet bij. Wel frost protection overigens. Dat komt bij mij ook terug in de grafiekjes maar dat houdt gewoon in dat hij gaat verwarmen als hij onder een bepaalde minimale waarde komt qua kamertemperatuur. Dat stond standaard ingesteld en heb ik maar wat naar beneden bijgesteld want is nogal overdreven.

Zie handleiding pagina 29: https://www.mitsubishi-le...pp_Ecodan_EN_Mar_2014.pdf

Tnx voor je uitleg, toch meen ik stellig ooit in dit topic gezien dat hebben dat een "defrost" wordt vermeld in het melcloud>rapporten>Modus overzicht.

Maar tot het tegendeel is bewezen zul je gelijk hebben

Dan nog weet ik dus niet hoe ik een defrost op afstand moet kunnen herleiden

[SpikeHome]

met mijn warmtepomp op de ventilatie (dus ipv een afzuigunit (geen wtw unit) stook ik nog steeds mijn huis warm vorige week even de c.v. erbij aan gehad.
En is dus ook lucht/water wp
Zie onderstaande pics van afgelopen week.
zie wp50 verbruik:


Gemiddelde kamer temperatuur:


gas verbruik incl. koken.

[reneeke1970]

Grolsch schreef op woensdag 22 november 2017 @ 11:18:
[...]


Tnx voor je uitleg, toch meen ik stellig ooit in dit topic gezien dat hebben dat een "defrost" wordt vermeld in het melcloud>rapporten>Modus overzicht.

Maar tot het tegendeel is bewezen zul je gelijk hebben

Dan nog weet ik dus niet hoe ik een defrost op afstand moet kunnen herleiden

Bij mij is het geen piek maar een dip, vanwege het feit dat hij zijn warmte uit buffer kan pakken, het element word niet aangesproken.
En vergeet niet dat de youles pieken niet perfect weer geeft, lijkt meer op middelen...

[Oxellaar]

MarFan schreef op woensdag 22 november 2017 @ 09:55:
[...]

De schuur (+/- 50m2) heeft bovenin overal openingen. dus komt voldoende lucht naar binnen. Ik hoop dat deze net iets hoger is dan buiten doordat er geen wind op staat

Volledig verkeerde gedachtegang.
Wind zorgt voor een verlaging van de gevoelens temperatuur, niet voor de werkelijke temperatuur.
Wind is juist voordelig voor je warmtepomp, iedere m3 lucht die door de warmtepomp is gebruikt en gekoeld, moet zsm vervangen worden door een nieuwe m3 warmere lucht.
Wind zorgt hier dus perfect voor.

[ Voor 15% gewijzigd door Oxellaar op 22-11-2017 11:40 ]

[dreamscape]

Ramon_1984 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 11:11:
Bij ons in het dorp worden de meeste woningen van de jaren 60 / 70 plat gegooid. Het is niet rendabel om daar iets aan te doen

Het is bij veel huizen uit die periode pas rendabel om iets te doen als er toch al iets gedaan moet worden. Ik heb mijn huis uit 1962 voor een spotprijs kunnen kopen omdat het in een erg slechte staat was. De vorige eigenaar wilde het pand al opknappen en isoleren, maar is niet verder gekomen dan het laten installeren van HR++-glas in behoorlijk dure kunststof kozijnen. Ik kocht dus een pand met een vochtige rotte houten vloer, een nauwelijks werkende cv-installatie en een lekkend dak.

Voor en achtergevel bestaat bijna volledig uit die goed geïsoleerde ramen, dus het was een kwestie van houten vloer verwijderen, dikke laag isolatie erin, beton storten met vloerverwarming erop. Nieuw dak met extra isolatie en een warmtepomp erin. Onder de streep heeft het pand me nu iets meer gekost dan wanneer ik een vergelijkbaar pand in goede staat had gekocht - maar dan waren we niet uitgebreid gaan isoleren en renoveren.

Stiekem zijn er best veel van dat soort huizen, waar inmiddels wel een keer het dak vervangen moet worden en waar vloerisolatie best te regelen is omdat je toch wat gaat verbouwen. Niet altijd zo uitgebreid als bij ons, maar er zijn er genoeg.

Ik besef dat ons geval wellicht zeldzaam is. Het pand kostte 40k minder dan een vergelijkbaar pand in goede (maar niet perfect geïsoleerde) staat, terwijl de vorige eigenaar wel al voor 28k ( ) aan kozijnen en glaswerk had laten plaatsen. Een uitstekende kandidaat voor dit soort renovaties.

[ Voor 11% gewijzigd door dreamscape op 22-11-2017 11:49 ]

[Grolsch]

reneeke1970 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 11:33:
[...]

Bij mij is het geen piek maar een dip, vanwege het feit dat hij zijn warmte uit buffer kan pakken, het element word niet aangesproken.
En vergeet niet dat de youles pieken niet perfect weer geeft, lijkt meer op middelen...

Waarom zou de Youless pieken niet goed weer kunnen geven Vanwege de interval

Ik heb het element in de binnenunit nu gewoon via de zekering/aardlek of hoe heet dat ding uitgezet, dus die wordt zowiezo niet ingezet

Ik heb inderdaad een 120 liter buffervat en een paar 100 liter in m'n systeem zitten welke gebruikt kan worden voor een defrost, maar toch denk ik dat ik geen defrost heb gehad.

Ik verwacht dat vlak voor een defrost het vermogen zal stijgen omdat er meer energie uit het net nodig is om de gewenste warmte te kunnen leveren.

In mijn grafieken zie ik eigenlijk altijd vlak voordat de WP afslaat het opgenomen vermogen dalen.

[Verwijderd]

jerh schreef op woensdag 22 november 2017 @ 08:21:
[...]


Dat begreep ik wel. Die eind jaren 50 en 60 woningen zouden wat mij betreft gewoon plat mogen en dan nieuwbouw. Je ziet woningbouwcorporaties dat ook doen. Particulier gebeurt dat volgens nooit en dan blijf je met achterhaalde woningen zitten met problemen. En als het gas stopt, moet een gedeelte wellicht alsnog plat.

Je weet hoeveel CO2 er met een nieuwe woning gemoeid is ?

[mkleinman]

Update: Ik kom in 2017 op totaal 1773 draaiuren uit ( meer dan 100W uit het stopcontact ). Bij vollast ( boven de 900W ) kom ik uit op 877 draaiuren.

[Ramon_1984]

dreamscape schreef op woensdag 22 november 2017 @ 11:47:
[...]

Het is bij veel huizen uit die periode pas rendabel om iets te doen als er toch al iets gedaan moet worden. Ik heb mijn huis uit 1962 voor een spotprijs kunnen kopen omdat het in een erg slechte staat was. De vorige eigenaar wilde het pand al opknappen en isoleren, maar is niet verder gekomen dan het laten installeren van HR++-glas in behoorlijk dure kunststof kozijnen. Ik kocht dus een pand met een vochtige rotte houten vloer, een nauwelijks werkende cv-installatie en een lekkend dak.

Voor en achtergevel bestaat bijna volledig uit die goed geïsoleerde ramen, dus het was een kwestie van houten vloer verwijderen, dikke laag isolatie erin, beton storten met vloerverwarming erop. Nieuw dak met extra isolatie en een warmtepomp erin. Onder de streep heeft het pand me nu iets meer gekost dan wanneer ik een vergelijkbaar pand in goede staat had gekocht - maar dan waren we niet uitgebreid gaan isoleren en renoveren.

Stiekem zijn er best veel van dat soort huizen, waar inmiddels wel een keer het dak vervangen moet worden en waar vloerisolatie best te regelen is omdat je toch wat gaat verbouwen. Niet altijd zo uitgebreid als bij ons, maar er zijn er genoeg.

Ik besef dat ons geval wellicht zeldzaam is. Het pand kostte 40k minder dan een vergelijkbaar pand in goede (maar niet perfect geïsoleerde) staat, terwijl de vorige eigenaar wel al voor 28k ( ) aan kozijnen en glaswerk had laten plaatsen. Een uitstekende kandidaat voor dit soort renovaties.

Bij ons hebben de woningen een tuin van 20 meter diep, zijn gigantisch gehorig . ( als de buurman een grote boodschap hoor je dat ) dat is niet meer van deze tijd. Grond is duur kortom hele buurten gaan plat en daar komen meer woningen voor terug

[Verwijderd]

Cranberry schreef op woensdag 22 november 2017 @ 08:54:
[...]


Snap het inderdaad ook wel. Maar wat met nog oudere woning bijv. uit de jaren '20 - '30 vorige eeuw? Ik vind die huizen bij ons in 't dorp vaak erg karakteristiek en zou het dan ook als een verlies zien wanneer al deze huizen platgeschoven zouden (moeten) worden.
We zijn zelf aan 't kijken naar een andere woning en huizen uit genoemde periode spreken ons enorm aan, maar het bijbehorende gasgebruik is maakt minder enthousiast. Ik zou graag ook de boel flink isoleren, zodat er LTV toegepast kan worden, zodat de stap naar verwarmen met een WP kan worden gemaakt.

Als je voldoende oppervlakte weet te creeren vloer/wand/plafond-verwarming kun je overal een WP toepassen.

[godfriedd]

Grolsch schreef op woensdag 22 november 2017 @ 12:09:
[...]


Waarom zou de Youless pieken niet goed weer kunnen geven Vanwege de interval

Ik heb het element in de binnenunit nu gewoon via de zekering/aardlek of hoe heet dat ding uitgezet, dus die wordt zowiezo niet ingezet

Ik heb inderdaad een 120 liter buffervat en een paar 100 liter in m'n systeem zitten welke gebruikt kan worden voor een defrost, maar toch denk ik dat ik geen defrost heb gehad.

Ik verwacht dat vlak voor een defrost het vermogen zal stijgen omdat er meer energie uit het net nodig is om de gewenste warmte te kunnen leveren.

In mijn grafieken zie ik eigenlijk altijd vlak voordat de WP afslaat het opgenomen vermogen dalen.

Ik denk inderdaad dat een youless niet zo geschikt is om kleine intervallen te metene aangezien die niet direct in pulsen terugkomen en bovendien heeft de youless zelf ook weer een meetinterval. Volgens mij draaien de Mitsubishi's gewoon het proces om tijdens een defrost. Houdt dus in dat hij voor een hele korte tijd juist warmte ontneemt uit je binnensysteem om buiten te gebruiken. Het is maar een minuut of misschien 2 dus ik denk dat je het qua metingen niet terug zult zien, net als dat je het in je warmteproductie waarschijnlijk niet terugziet. Het verwarmingselement gebruikt hij er niet voor (geloof ik) dus als jij die uit hebt staan zal dat enkel gevolgen hebben voor je legionellaprogramma (wat je niet gebruikt geloof ik) en het eventueel bijspringen op het moment dat hij het op de normale manier niet kan bijbenen (wat bij jou ook niet snel het geval zal zijn).

[MarFan]

Oxellaar schreef op woensdag 22 november 2017 @ 11:38:
[...]

Volledig verkeerde gedachtegang.
Wind zorgt voor een verlaging van de gevoelens temperatuur, niet voor de werkelijke temperatuur.
Wind is juist voordelig voor je warmtepomp, iedere m3 lucht die door de warmtepomp is gebruikt en gekoeld, moet zsm vervangen worden door een nieuwe m3 warmere lucht.
Wind zorgt hier dus perfect voor.

Dat kan ik (deels) volgen. Maar waarom bouwt iedereen dan een houten hokje erom heen.
mijn veronderstelling dat het in de schuur 'warmer' is dan buiten is op gevoel. Weet niet of het in de praktijk ook zo is. Maar stel ik zorg voor voldoende verse aanvoer lucht, en ik blaas naar buiten, is de schuur dan een betere plek (voor geluid in ieder geval)

[reneeke1970]

Grolsch schreef op woensdag 22 november 2017 @ 12:09:
[...]


Waarom zou de Youless pieken niet goed weer kunnen geven Vanwege de interval

Ik heb het element in de binnenunit nu gewoon via de zekering/aardlek of hoe heet dat ding uitgezet, dus die wordt zowiezo niet ingezet

Ik heb inderdaad een 120 liter buffervat en een paar 100 liter in m'n systeem zitten welke gebruikt kan worden voor een defrost, maar toch denk ik dat ik geen defrost heb gehad.

Ik verwacht dat vlak voor een defrost het vermogen zal stijgen omdat er meer energie uit het net nodig is om de gewenste warmte te kunnen leveren.

In mijn grafieken zie ik eigenlijk altijd vlak voordat de WP afslaat het opgenomen vermogen dalen.

Godfried legt het ook al goed uit.
Waarom die pieken niet zichtbaar zijn zou in mijn gevall misschien aan de hoeveelheid pulsen van 700 liggen. Ik kijk regelmatig op de omvormer en de schommelingen die ik daar zie komen heel afgevlakt terug op PV output, mijn pieken gaan soms wel 1000 watt hoger.

Soms zie ik een defrost (dit jaar nog niet )alleen als in die tijds interval van 5 min gewoon even helft van vermogen ongeveer. Er mist tenslotte maar één of twee min, en in die tijd trekt waterpomp wel even veel stroom.

[reneeke1970]

MarFan schreef op woensdag 22 november 2017 @ 12:34:
[...]

Dat kan ik (deels) volgen. Maar waarom bouwt iedereen dan een houten hokje erom heen.
mijn veronderstelling dat het in de schuur 'warmer' is dan buiten is op gevoel. Weet niet of het in de praktijk ook zo is. Maar stel ik zorg voor voldoende verse aanvoer lucht, en ik blaas naar buiten, is de schuur dan een betere plek (voor geluid in ieder geval)

Ik heb ook houten hokje er omheen, puur voor het zicht en om plantjes op te zetten. Jij zou als nadeel resonantie kunnen krijgen maar verder zal het geen probleem zijn als je écht 100 procent naar buiten blaast

[Chris_82]

@reneeke1970 @godfriedd
Of je de pieken wel of niet ziet hangt vooral af met welk loginterval het opgeslagen wordt. Een paar voorbeelden:

Gemiddelde waarde over een interval van:
Domoticz: 5 min
PVoutput: 5 min
SolarEdge dashboard: 15 min
SolarEdge API (PVoutput/Domoticz): 5 min
Youless/Enelogic: 1 min
Youless/Domoticz: 5 min
Youless/Domoticz/InfluxDB/Grafana: 10 sec

Op Enelogic (1 min) zie ik al niet veel pieken meer terug, laat staan met een 5 of 15 min interval.
De laatste optie met Grafana laat zien wat er mogelijk is...

Een eerder voorbeeld laat dit aardig zien:
geel = youless (10 sec), oranje en groen = kamstrup (1 min)

[ Voor 15% gewijzigd door Chris_82 op 22-11-2017 13:26 . Reden: voorbeeldplaatje ]

[Ivow85]

jerh schreef op woensdag 22 november 2017 @ 08:21:
[...]


Dat begreep ik wel. Die eind jaren 50 en 60 woningen zouden wat mij betreft gewoon plat mogen en dan nieuwbouw. Je ziet woningbouwcorporaties dat ook doen. Particulier gebeurt dat volgens nooit en dan blijf je met achterhaalde woningen zitten met problemen. En als het gas stopt, moet een gedeelte wellicht alsnog plat.

Over wat mooi is of niet ga ik me niet uitlaten.

Feit is dat huizenkopers nog nauwelijks naar energielabel kijken en vooral naar vierkante meters en staat van onderhoud. En natuurlijk die mooie badkamer of keuken. Helaas dalen huizen waar het onderhoud 'bijgehouden' wordt daardoor nauwelijks in waarde. Een huis met label E is nauwelijks goedkoper in aanschaf dan een vergelijkbare woning met label B, terwijl het jaarlijks op de energierekening toch honderden euro's scheelt.

Een belangrijk punt wat sloop en nieuwbouw tegenhoudt bij particuliere woningen, is ook dat het gros van Nederland bestaat uit rijtjeshuizen. Je kan niet even 1 woning tussen de rij uit halen en er iets nieuws herbouwen. Een woningcorporatie kan wel het hele blok platgooien en er wat nieuws neerzetten. Vrijstaande panden, ook particulier, worden regelmatig vernieuwbouwd. Zelfs in de lokale villawijk met beschermd dorpsgezicht uit de periode 1880-1930.

Maar los daarvan is het goed mogelijk om ook de bestaande woningvoorraad zonder sloop enorm te verduurzamen. Juist die jaren 50-60-70 bouw is er zeer geschikt voor. Die hebben grote glasoppervlakken en gevelpanelen. Triple glas er in, gevelpanelen vullen met PIR, dakisolatie met Rc van 8 er op en een Rc van 6 tegen de onderkant van de vloer en je bent zonder echt ingrijpende verbouwing al een heel eind.

Bij huizen met veel meer stenen gebeloppervlak moet je gaan werken met voorzetwanden. Dat is ofwel binnenshuis erg ingrijpend, ofwel moet je een nieuwe gevel opbouwen waardoor ook het originele karakter verloren gaat en het er uit gaat zien als een nieuw huis. Al dan niet in oorspronkelijke stijl.

[jerh]

reneeke1970 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 11:08:
[...]

Leef jij in 2200 ofzo?
Geen enkel huis is op, en alles is elektrisch te verwarmen, zal nooit veel duurder zijn.
En alles plat gooien omdat het op is en jij het niet mooi vind is behoorlijk stomme praat.
Dat iemand duurzaam bouwt vind ik heel tof, zeker als je daar het geld voor over hebt, want ach wat is 50000 euro....
Maar dan het mooie..... Zie toch liever een houten huis met muren van stro dan zon moderne blikken doos als jij hebt, want die vind ik pas een vervuiling aan de horizon.
Maar ja, het is een kwestie van hoe je het bekijkt toch?

Je speelt het wel op de man, dat besef je neem ik aan?

Het gaat mij niet om het mooie, maar er komt gewoon een moment aan dat huizen op zijn. En dat nieuwbouw rendabeler is dan renovatie. Je ziet woningbouwcorps dat dan ook doen. Het commentaar van Oxelaar daarover is zeker valide.

Ramon_1984 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 11:11:
[...]

Dat vind is dus mooi van de jaren 30 woningen, hoge plafonds en vaak degelijk gebouwd.

Bij ons in het dorp worden de meeste woningen van de jaren 60 / 70 plat gegooid. Het is niet rendabel om daar iets aan te doen

Degene die ik heb gezien niet vandaar mijn opmerking. En hier worden ook massaal woningen plat gegooid uit de jaren 60/70

Ivow85 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 13:08:
[...]


Over wat mooi is of niet ga ik me niet uitlaten.

Feit is dat huizenkopers nog nauwelijks naar energielabel kijken en vooral naar vierkante meters en staat van onderhoud. En natuurlijk die mooie badkamer of keuken. Helaas dalen huizen waar het onderhoud 'bijgehouden' wordt daardoor nauwelijks in waarde. Een huis met label E is nauwelijks goedkoper in aanschaf dan een vergelijkbare woning met label B, terwijl het jaarlijks op de energierekening toch honderden euro's scheelt.

Een belangrijk punt wat sloop en nieuwbouw tegenhoudt bij particuliere woningen, is ook dat het gros van Nederland bestaat uit rijtjeshuizen. Je kan niet even 1 woning tussen de rij uit halen en er iets nieuws herbouwen. Een woningcorporatie kan wel het hele blok platgooien en er wat nieuws neerzetten. Vrijstaande panden, ook particulier, worden regelmatig vernieuwbouwd. Zelfs in de lokale villawijk met beschermd dorpsgezicht uit de periode 1880-1930.

Maar los daarvan is het goed mogelijk om ook de bestaande woningvoorraad zonder sloop enorm te verduurzamen. Juist die jaren 50-60-70 bouw is er zeer geschikt voor. Die hebben grote glasoppervlakken en gevelpanelen. Triple glas er in, gevelpanelen vullen met PIR, dakisolatie met Rc van 8 er op en een Rc van 6 tegen de onderkant van de vloer en je bent zonder echt ingrijpende verbouwing al een heel eind.

Bij huizen met veel meer stenen gebeloppervlak moet je gaan werken met voorzetwanden. Dat is ofwel binnenshuis erg ingrijpend, ofwel moet je een nieuwe gevel opbouwen waardoor ook het originele karakter verloren gaat en het er uit gaat zien als een nieuw huis. Al dan niet in oorspronkelijke stijl.

Je hebt zeker een punt met rijtjes huizen. En dat gaat denk ik zeker nog problemen opleveren. Niet iedereen zal tegelijkertijd willen aanpassen. Heb al wat foto's gezien van huizen waar een nieuw opzet dak opkwam en de rest van de buurt dat spuuglelijk vond.

En qua verduurzaam renovatie, ik vrees dat een boel van deze huizen als je eenmaal ergens aan begint, dat de klus steeds groter wordt en de kosten heel hard oplopen. De financiele haalbaarheid zal voor de gemiddelde huizenbezitter wel een uitdaging worden. De kans dat je vast komt/blijft zitten aan je huis komt dan.

Qua energielabel: ik zie wel hypotheekaanbieders die qua berekening van de maximale hypotheek rekening beginnen te houden met de energiekosten. Minder kosten is meer hypotheek. Maar ik ben het met je eens dat op dit moment vooral voor de locatie wordt betaald en niet voor andere zaken.

[Jan Treur]

Weet hier iemand tot welk percentage een Nibe WP terug kan moduleren?

[dreamscape]

jerh schreef op woensdag 22 november 2017 @ 13:58:
Qua energielabel: ik zie wel hypotheekaanbieders die qua berekening van de maximale hypotheek rekening beginnen te houden met de energiekosten.

Dan zullen ze daar een serieuzere classificatie voor moeten gaan verzinnen dan het huidige energielabel. Dat is slechts een heel globale indicatie. Toen ik mijn vorige huis verkocht, heb ik een energielabel laten berekenen. Zonnepanelen leveren meteen een extra score op, zelfs al leg je maar 100 Wp op je dak...

En het betrof een benedenwoning met voor een groot deel bovenburen en aan de achterzijde op de begane grond een vrij koude aanbouw. Voor het energielabel heeft het geen enkele zin om het dak van die aanbouw (de koudste plek in huis) te isoleren. Zodra je namelijk als woningtype 'benedenwoning' selecteert, vervalt de optie 'dakisolatie'

[Verwijderd]

Chris_82 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 13:04:
@reneeke1970 @godfriedd
Op Enelogic (1 min) zie ik al niet veel pieken meer terug, laat staan met een 5 of 15 min interval.
De laatste optie met Grafana laat zien wat er mogelijk is...

Waar laat jij de data voor grafana? Elastic, Influx?

Ziet er netjes uit

[jerh]

dreamscape schreef op woensdag 22 november 2017 @ 14:38:
[...]

Dan zullen ze daar een serieuzere classificatie voor moeten gaan verzinnen dan het huidige energielabel. Dat is slechts een heel globale indicatie. Toen ik mijn vorige huis verkocht, heb ik een energielabel laten berekenen. Zonnepanelen leveren meteen een extra score op, zelfs al leg je maar 100 Wp op je dak...

En het betrof een benedenwoning met voor een groot deel bovenburen en aan de achterzijde op de begane grond een vrij koude aanbouw. Voor het energielabel heeft het geen enkele zin om het dak van die aanbouw (de koudste plek in huis) te isoleren. Zodra je namelijk als woningtype 'benedenwoning' selecteert, vervalt de optie 'dakisolatie'

Helemaal mee eens. Je kunt beter naar de jaarafrekening vragen als je inzicht wilt krijgen. Dat maakt het energielabel dan gelijk overbodig.

[Cranberry]

jerh schreef op woensdag 22 november 2017 @ 15:08:
[...]


Helemaal mee eens. Je kunt beter naar de jaarafrekening vragen als je inzicht wilt krijgen. Dat maakt het energielabel dan gelijk overbodig.

Deels mee eens. Het hangt heel erg af van aantal bewoners/gezinsgrootte, 'levensstijl' enz. enz.

Het zegt dus ook nog niet alles, al is het hele energielabelcircus een behoorlijke wassen neus.

[Verwijderd]

@jerh Mijn idee ! In de energie-rekening indien mogelijk SWW er uitgehaald is een impliciete behoorlijk nauwkeurige energieverliesberekening.

[corsat]

Knowbody schreef op zondag 19 november 2017 @ 23:10:
[...]

Je moet rood (+12V) en zwart (gnd) hebben

Ik heb toch 2 verschillende types ventilatoren, een XLP en XL1 versie, de P versie is 4 draads en draait veel sneller op 10V dan de 1 versie, hier zit dan ook het probleem denk ik, spanning staat op 8,5V en dan draaien de P versies niet. Zal er een weerstand tussen zetten om ze langzamer te laten draaien en een andere omvormer die 10V geeft.

[Chris_82]

Verwijderd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 14:57:
[...]


Waar laat jij de data voor grafana? Elastic, Influx?

Ziet er netjes uit

Inderdaad, InfluxDB. Zit al voorbereid in Domoticz via Data Push om heel eenvoudig de data weg te schrijven. Om het geheel werkend te krijgen was o.a. deze tutorial nuttig.

[godfriedd]

Ik moet zeggen dat ik erg blij ben met mijn Ecodan die een week of 6 geleden door @koevlaas2 is geplaatst maar ik ben nog wel op zoek naar een optimalisatie van het geluid. Op 50% via de silent modus (kabeltje)) is het niet zo'n probleem maar als hij 75/100% draait hoor je hem wel echt goed. Vandaar dat ik me afvraag of er mogelijk nog wat te optimaliseren valt. Hij staat bij mij achter in de tuin achter een (kale) heg. Naar mijn idee komt het meeste geluid van de ventilator, uiteraard gevolgd door de compressor. Dit zijn lage bromtonen die volgens mij moeilijk te isoleren zijn. Wel staat hij in een hoek tussen 2 steens muren die vermoed ik het geluid flink reflecteren (maar dat weet ik niet zeker). De buitenunit zelf staat op trillingsdempers. Mogelijk dat het beter is hem direct te verankeren in een flink betonblok. Dat wil ik sowieso gaan proberen.

Maar hebben jullie nog suggesties wat ik kan proberen qua ombouw of mogelijk iets tegen de muurtjes aan wat het geluid absorbeert? Grofweg is de situatie zoals in dit plaatje:

[ Voor 3% gewijzigd door godfriedd op 22-11-2017 15:35 ]

[Verwijderd]

@godfriedd Misschien een hele rare, zonder trillingsdempers, gewoon op de grond ? Omdat je het over laagfrequent/gebrom hebt. Misschien zonder al te veel moeite te proberen.

[Oxellaar]

@MarFan Als je zorgt voor ruim voldoende toevoer moet het geen probleem zijn.

Dat de unit droog blijft is absoluut een voordeel, met sneeuw helemaal.

[Chris_82]

Jan Treur schreef op woensdag 22 november 2017 @ 14:15:
Weet hier iemand tot welk percentage een Nibe WP terug kan moduleren?

Even in het Duits opgezocht
link

NIBE™ F2120
A7/W35 Heizleistung min. / max. kW
F2120-8: 3,0 / 6,3
F2120-12: 3,5 / 9,2
F2120-16: 5,1 / 13
F2120-20: 5,1 / 16

[Verwijderd]

Gevoelstemperatuur, waterkou zei iemand anders. Als we willen weten waar de wind vandaan komt maken we onze vinger nat, door het extra warmteverlies aan de windzijde weten we de richting. Een 'vochtige' buitensensor zal dus ook een lagere temperatuur meten dan een droge uit de wind in de WP zelf.
In hoeverre kun je 2 sensoren, 'combineren'/aansluiten op de aanwezige aansluiting om op die manier WAR met ingebouwde gevoelstemperatuur compensatie te krijgen ?

[Chris_82]

@Verwijderd
Dat hangt er enigszins vanaf welke methode je wilt gebruiken en hoe gevoelig je bent voor de luchtvochtigheid. Minimaal benodigd is buitentemperatuur en windsnelheid, evt nog luchtvochtigheid. De Engelse wiki is wat uitgebreider in de uitleg.
Heb je een slim weerstation (Netatmo?), of KNMI data importeren?

[Gasschuif]

Verwijderd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 15:48:
Gevoelstemperatuur, waterkou zei iemand anders. Als we willen weten waar de wind vandaan komt maken we onze vinger nat, door het extra warmteverlies aan de windzijde weten we de richting. Een 'vochtige' buitensensor zal dus ook een lagere temperatuur meten dan een droge uit de wind in de WP zelf.
In hoeverre kun je 2 sensoren, 'combineren'/aansluiten op de aanwezige aansluiting om op die manier WAR met ingebouwde gevoelstemperatuur compensatie te krijgen ?

Een heel oude bekende truck in de regeltechniek is de sensor in een klein behuizinkje plaatsen met een weerstandje erin. Dit weerstandje aansluiten op een instelbare DC voeding. Meer spanning geeft en iets hogere gemeten temperatuur in het doosje, dit kun je aanpassen op de WAR. Gaat het waaien, dan koelt het doosje af naarmate het harder waait, de "windchil factor" Lowtech, beetje expirimenteren, lijkt mij wel iets voor jou...

[Verwijderd]

@Chris_82 Ik heb een super simpele methode in gedachten. Volgens Wikipedia gevoelstemperatuur berekening krijg je deze tabel:
Even proefondervindelijk een sensor op een vochtige buitenmuur bevestigen en kijken welk verschil er is in de daar gemeten temperatuur en die in de WP unit. Komen die 2 samen, het gemiddelde min of meer overeen met de tabel, dan weet je welke waarde op de aansluiting nodig hebt om de gewenste compensatie te krijgen. Je zult alleen 2 nieuwe NTC/PTC or whatever moeten zoeken zodat die 2, parallel of serieel, dezelfde waarde hebben als de nu aanwezige sensor.

[Verwijderd]

@Gasschuif Ik kan dat soort dingen helaas 'alleen in mijn hoofd', de handvaardigheden voor dat soort dingen heb ik helaas niet. Maar zo'n simpel lowtech-oplossing is wat ik bedoel, lijkt me meer dan voldoende, die verteld in wezen het hele verhaal, geen berekeningen/algoritmes om te beschrijven wat die simpele sensor gewoon meet. Maar e.e.a. uitvogelen lukt mij helaas niet.

[Verwijderd]

@Gasschuif Dat 'doosje' moet dan wel min of meer dezelfde karakteristiek hebben als bijv. een vochtige baksteen. Mmmhh een baksteen, gaatje er in, sensor er in, onbeschut maar uit de zon, klaar ?

[Gasschuif]

Verwijderd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 16:09:
@Gasschuif Dat 'doosje' moet dan wel min of meer dezelfde karakteristiek hebben als bijv. een vochtige baksteen. Mmmhh een baksteen, gaatje er in, sensor er in, onbeschut maar uit de zon, klaar ?

Het is mijn ervaring na 32 jaar M&R techniek dat de 2 hoofdparameters voor afkoeling zijn:
BL temperatuur en windsnelheid. Vocht doet er minder toe. En een vochtige baksteen is na een tijdje weer droog.

[Verwijderd]

@Gasschuif Dus als ik 2 identieke sensoren, binnen gemeten, de een uit en de ander in de wind hang zou ik al een aardige indicatie krijgen ?
Dat die baksteen weer droog wordt/is is geen probleem, dan is er ook geen compensatie meer nodig.
Als we beginnen te zweten is de mate van afkoeling toch redelijk hoger dan droog, wellicht te grote afwijking voor WAR ?

[ Voor 45% gewijzigd door Verwijderd op 22-11-2017 16:24 ]

[Gasschuif]

Verwijderd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 16:20:
@Gasschuif Dus als ik 2 identieke sensoren, binnen gemeten, de een uit en de ander in de wind hang zou ik al een aardige indicatie krijgen ?
Dat die baksteen weer droog wordt/is is geen probleem, dan is er ook geen compensatie meer nodig.
Als we beginnen te zweten is de mate van afkoeling toch redelijk hoger dan droog, wellicht te grote afwijking voor WAR ?

Een huis kan niet "zweten", de muur genereert geen vocht. Andersom wel, een vochtige buiten muur koelt ietsje af door de verdamping van het regenwater.
Ik heb mijn huis 2 keer laten coaten met een impregnerende gevelcreme, al een paar jaren geleden.

Twee voordelen, de regen loop er zo vanaf en trekt niet in de muur, een droge muur isoleert beter als een vochtige. (Lees het buitenblad heeft als ie vochtig is een hogere labda waarde.)

Als van een natte/drogebol thermometer het sokje droog is meten ze allebei hetzelfde.

Wikipedia: Natteboltemperatuur

[ Voor 14% gewijzigd door Gasschuif op 22-11-2017 16:49 ]

[Verwijderd]

@Gasschuif Ik bedoelde ook nat/vochtig door regen wat op dat moment onder die omstandigheden in combinatie met wind leidt tot meer afkoeling. Gisteren, regenachtig in de loop van de middag toenemende wind, de schil v.d. woning is op dat moment dus nat en koelt 'onevenredig veel' af. Een extra, dus niet in plaats van het gemiddelde van 2 sensoren, zou mogelijk het gewenste signaal aan de WP kunnen geven om de juiste correctie op de stooklijn toe te passen zodat de kamerT mooi constant blijft.

[Gasschuif]

Het meest simpele wat ik kan verzinnen is je BL sensor in de aanzuigzijde van je verdamper omwikkelen met een katoenen sokje. Hang het uiteinde van de sok in een klein bakje. Door verdamping wordt het sokje droog als het bakje leeg is. De inhoud van het bakje moet dan overeenkomen met de droogtijd van je muur, ervan uit gaande dat het bakje volloopt met regen. Ook redelijk low tech toch?

Ik ben in het bezit van een zeer oude maar oerdegelijke natte en droge bol thermometer, afleesbaar op 0,2 C met lab kwik thermometers en ingebouwde fan. Daarmee heb ik door alle jaren al heel wat digitale RV meters in het grote archief gekregen... ik vul hem met gedistilleerd water

[ Voor 30% gewijzigd door Gasschuif op 22-11-2017 17:49 ]

[Verwijderd]

Aanzuigzijde verdamper, luchtsnelheid zal zeer waarschijnlijk niet corresponderen met de heersende windsnelheid. Ik denk dat het onvoldoende representatief is. Ik ga morgen eens 2 sensoren op in/uit de wind plekken en die in de wind aan een baksteen bevestigd plaatsen en eens kijken wat de deltaT doet. Tot zo ver bedankt voor het meedenken.

[Oxellaar]

@Verwijderd
Baksteen hoor je inderdaad om de zoveel tijd te impregneren.
Ik heb het zelf gedaan, wel eerst goed reinigen.
Voor het impregneren heb ik dit spul gebruikt.

Nu, twee jaar later ongeveer, loopt het water er nog steeds af.

[Verwijderd]

Ik bedenk me net de invloed van water/mos ed. op een plat dak, wat dat mogelijk doet met het warmteverlies.

[Verwijderd]

@Oxellaar Is dat mogelijk geen beperking voor het uitwasemen van de binnenschil naar buiten ? Dampopen vs dampdicht. Geen idee overigens v.d. eventuele effecten.

[Oxellaar]

@Verwijderd Nee de steen kan blijven ademen. Alle nieuwe woningen worden tegenwoordig ook geïmpregneerd.
Zeker de regenkant zou minimaal om de 10 jaar behandeld moeten worden is mij verteld

[Knowbody]

@koevlaas2

Jij hebt je verdeler aangepast. Zit de pomp er nog wel in ?

[Verwijderd]

@Oxellaar Als het waterafstotend is, hoe kan het dan blijven ademen ? Water/waterdamp ?

[dunklefaser]

@Oxellaar @Verwijderd Ik heb mijn huis met KS-steen aan de buitenkant elke 10-12 jaar laten (stoom)reinigen
en vervolgens met reactive siliconeoplossing damp-open laten impregneren.
Dit scheelt niet alleen in wateropname maar ook in vervuiling van je buitenmuren.
En inderdaad na het impregneren blijven de regendruppels aan de buitenkant hangen.
Met toenemende vervuiling is dit minder zichtbaar.

[Gasschuif]

@Verwijderd

Dit zit er bij mij op, check de eigenschappen.

http://www.chemtec.nl/cms...t/showpage.asp?pageid=143

Ik woon in mijn huis 24 jaar, het is al 2 keer gedaan,zoals @Oxellaar zegt, zo om de 10 jaar.
Na een forse regenbui zit mijn muur vol druppels, die van de buurman is donker gekleurd, en is een tijdje nat totdat alle vocht weer verdampt is. Een deel van de verdampings energie komt uit het huis en moet de WP er extra instoppen.

Note, als je voegwerk slecht is moet je dat eerst opknappen, cement hecht niet op de coating.

[ Voor 9% gewijzigd door Gasschuif op 22-11-2017 19:00 ]

[Verwijderd]

@Gasschuif Dat voordeel van geen verdampingsenergie begrijp ik wel, maar waterafstotend/-werend in combinatie met 'wel kunnen uitwasemen' ontgaat mij.
Edit:
Ik lees nu bij de beschrijving van het spul wat @Oxellaar heeft: "Door de verlaging van waterabsorptie", verlagen maar niet afsluiten, daardoor is uitwasemen toch mogelijk.

[ Voor 37% gewijzigd door Verwijderd op 22-11-2017 19:07 ]

[dunklefaser]

Gasschuif schreef op woensdag 22 november 2017 @ 18:57:
@Verwijderd

Note, als je voegwerk slecht is moet je dat eerst opknappen, cement hecht niet op de coating.

De coating (sliconeoplossing) hecht/verbind beter met de steen dan met de voegmortel,
helemaal niet - dat klopt zeker niet.
Eventuele scheuren etc. sowieso eerst repareren.

[Gasschuif]

Verwijderd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 19:04:
@Gasschuif Dat voordeel van geen verdampingsenergie begrijp ik wel, maar waterafstotend/-werend in combinatie met 'wel kunnen uitwasemen' ontgaat mij.

Zo'n coating is een soort gore tex voor je huis... Het heeft een membraan functie, maar we dreigen zo langzaam aan een beetje offtopic te gaan.

[Oxellaar]

Moet wel zeggen dat ik het niet voor betere isolatie van de steen oid doe. Daar geloof ik eerlijk gezegd niet zo in. Het vocht zit aan de koude kant, buiten de isolatie dus.

Ik doe het om doorslag te voorkomen naar de isolatie in de spouwmuur.
En om de steen tegen bevriezen met vocht in de steen te beschermen. Ze kunnen op de lange duur kapot vriezen.
De voegen blijven langer goed en er gaat geen mos op groeien.

Maar de isolatiewaarde van een baksteen is al 0, een natte of droge(nde) steen veranderd daar niet veel aan.

[Verwijderd]

@Oxellaar
Bron: http://www.joostdevree.nl...geleidingscoefficient.htm

[Verwijderd]

Meetopstelling, 'geijkte' sensoren, houtje touwtje meting geeft 0.7C verschil

[Wodan89]

godfriedd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 15:29:
Ik moet zeggen dat ik erg blij ben met mijn Ecodan die een week of 6 geleden door @koevlaas2 is geplaatst maar ik ben nog wel op zoek naar een optimalisatie van het geluid. Op 50% via de silent modus (kabeltje)) is het niet zo'n probleem maar als hij 75/100% draait hoor je hem wel echt goed. Vandaar dat ik me afvraag of er mogelijk nog wat te optimaliseren valt. Hij staat bij mij achter in de tuin achter een (kale) heg. Naar mijn idee komt het meeste geluid van de ventilator, uiteraard gevolgd door de compressor. Dit zijn lage bromtonen die volgens mij moeilijk te isoleren zijn. Wel staat hij in een hoek tussen 2 steens muren die vermoed ik het geluid flink reflecteren (maar dat weet ik niet zeker). De buitenunit zelf staat op trillingsdempers. Mogelijk dat het beter is hem direct te verankeren in een flink betonblok. Dat wil ik sowieso gaan proberen.

Maar hebben jullie nog suggesties wat ik kan proberen qua ombouw of mogelijk iets tegen de muurtjes aan wat het geluid absorbeert? Grofweg is de situatie zoals in dit plaatje:

[afbeelding]

Zwaar beton blok dempt beter dan trillings dempers is mijn ervaring

[Tomexergie]

Afschaffen saldering in 2020? Dan proberen de WP zoveel mogelijk te koppelen aan de PV panelen. Ik heb en poging gewaagd om dit voor mijn woning te kwatificeren.
Met een computer programma gebaseerd op een referentiejaarprogramma (Zon +Tb gedurende 8700uur) is de bijdrage van PV een de WP berekend: (huishoudelijk E verbruik 4300 kWh is ingecalculeerd ; oorspronkelijk gasverbruik voor CV 2100 m3 /jaar )

Opbrengst PV (3,4kWpiek) 3400 kWh (Gemeten)
Teruglevering PV 1850 kWh zonder WP (berekend)
1) Teruglevering PV 1800 kWh met warmtepomp (Gemeten)

Maatregelen die ik kan nemen om minder terug te leveren:

WP gebruiken voor DHW met elektrische naverwarming:
(Totaal 2400 kWh warmte nodig)
2) Bijdrage PV aan WP (tot 50c) 350 kWh (zonder buffer)
3) Elektrisch boiler (70C) 480kWh (overdag schakelen)
Totaal teruglevering 1)-2)-3) 970kWh (29%)

Met de boiler/WP bespaar ik maar 130 Eur, maar de potentie als gevolg van minder terug levering kan ook rond 100 Eur uitkomen; totaal besparing c.a. 230Eur per jaar. Heel interessant om de Elga toch maar te koppelen aan een boiler, of een nieuwe WP+boiler installeren b.v Panamono 9kW

Extra maatregelen:
1) Laadpaal elektrisch rijden
2) Schakelen was-afwas-droog machines aan tussen 10-15.00
3) Accu om PV s'nachts te benutten voor WP (Werkt alleen in overgangs periodes)
4) Grote DHW boiler met dagschakeling WP
5) ?????????

Conclusie teruglevering:
Aan een WP voor CV heb ik niet zoveel. <100kWh
De WP aan DHW koppelen levert rond 800kWh per jaar op
Je moet het van aanvullende maatregelen hebben.

[Oxellaar]

@Verwijderd Klopt, maar het zit buiten de geïsoleerde schil, het effect op het energieverlies van de woning is dus te verwaarlozen.

[Verwijderd]

@Oxellaar buitenT <-> baksteen <-> isolatie <-> binnenmuur <-) kamerT. Er zijn overal deltaT's welke linksom of rechtsom overbrugt worden. Elke laag heeft zijn/haar grotere/kleinere invloed naar mijn idee.
Kijk maar eens naar een zonbeschenen muur, hoe de temperatuur verloopt op het moment dat de zon verdwenen is. Door de dag- nachtcyclus blijft e.e.a. beter/slechter in balans.

[ Voor 29% gewijzigd door Verwijderd op 22-11-2017 19:48 ]

[Oxellaar]

@Verwijderd Daarom, snel impregneren dan, alleen maar voordelen, geen nadelen

[Verwijderd]

@Oxellaar De conclusie ontgaat mij helaas, 0-meting, gevolg-meting, wat kost 1 maal in de 10jaar impregneren ?

[mkleinman]

Ik heb mijn voorgevel in 2016 laten renoveren. Ons voegwerk was belabberd en we hadden last van vochtdoorslag.

Wij waren uit mijn hoofd ongeveer 800 euro kwijt voor de voorgevel, dus renovatie + impregneren.

[Rol-Co]

Tomexergie schreef op woensdag 22 november 2017 @ 19:39:
Afschaffen saldering in 2020? Dan proberen de WP zoveel mogelijk te koppelen aan de PV panelen. Ik heb en poging gewaagd om dit voor mijn woning te kwatificeren.
Met een computer programma gebaseerd op een referentiejaarprogramma (Zon +Tb gedurende 8700uur) is de bijdrage van PV een de WP berekend: (huishoudelijk E verbruik 4300 kWh is ingecalculeerd ; oorspronkelijk gasverbruik voor CV 2100 m3 /jaar )

Opbrengst PV (3,4kWpiek) 3400 kWh (Gemeten)
Teruglevering PV 1850 kWh zonder WP (berekend)
1) Teruglevering PV 1800 kWh met warmtepomp (Gemeten)

Maatregelen die ik kan nemen om minder terug te leveren:

WP gebruiken voor DHW met elektrische naverwarming:
(Totaal 2400 kWh warmte nodig)
2) Bijdrage PV aan WP (tot 50c) 350 kWh (zonder buffer)
3) Elektrisch boiler (70C) 480kWh (overdag schakelen)
Totaal teruglevering 1)-2)-3) 970kWh (29%)

Met de boiler/WP bespaar ik maar 130 Eur, maar de potentie als gevolg van minder terug levering kan ook rond 100 Eur uitkomen; totaal besparing c.a. 230Eur per jaar. Heel interessant om de Elga toch maar te koppelen aan een boiler, of een nieuwe WP+boiler installeren b.v Panamono 9kW

Extra maatregelen:
1) Laadpaal elektrisch rijden
2) Schakelen was-afwas-droog machines aan tussen 10-15.00
3) Accu om PV s'nachts te benutten voor WP (Werkt alleen in overgangs periodes)
4) Grote DHW boiler met dagschakeling WP
5) ?????????

Conclusie teruglevering:
Aan een WP voor CV heb ik niet zoveel. <100kWh
De WP aan DHW koppelen levert rond 800kWh per jaar op
Je moet het van aanvullende maatregelen hebben.

Je kan vanalles verzinnen natuurlijk maar het verschil tussen zomer en winter is gewoon te groot. Op een lekkere zomerdag leverd mijn pv van 8:15 tot 19:00 1000W of hoger met een max van 5000W+ continue.
Ik zou niet weten waar ik dat allemaal in moet stoppen, je krijgt dat nooit goed.

https://pvoutput.org/intr...038&sid=16883&dt=20170717

[Knowbody]

MarFan schreef op woensdag 22 november 2017 @ 09:55:
[...]

De schuur (+/- 50m2) heeft bovenin overal openingen. dus komt voldoende lucht naar binnen. Ik hoop dat deze net iets hoger is dan buiten doordat er geen wind op staat

.. En de afgekoelde lucht.... blaast dat rechtstreeks naar buiten of blijft dat in je schuur?
In het laatste geval ga je een hoge prijs betalen.

[Verwijderd]

Laatste 0.5 uur iets meer wind, de gevolgen voor de deltaT van 0.7 .> 1.4C

[dunklefaser]

@mkleinman Jouw opgave komt ongeveer overeen met mijn ervaring,
hele huis (rondom) laten stoomreinigen en impregneren ca. 2 k€ (2011).

[Knowbody]

Gasschuif schreef op woensdag 22 november 2017 @ 16:39:
[...]


Een huis kan niet "zweten", de muur genereert geen vocht. Andersom wel, een vochtige buiten muur koelt ietsje af door de verdamping van het regenwater.
Ik heb mijn huis 2 keer laten coaten met een impregnerende gevelcreme, al een paar jaren geleden.

Twee voordelen, de regen loop er zo vanaf en trekt niet in de muur, een droge muur isoleert beter als een vochtige. (Lees het buitenblad heeft als ie vochtig is een hogere labda waarde.)

Als van een natte/drogebol thermometer het sokje droog is meten ze allebei hetzelfde.

Wikipedia: Natteboltemperatuur

Een huis dat niet ventileert kan wel degelijk zweten.

[Ramon_1984]

@Bram-Bos

Zie hier, vandaag was het niet zo warm waardoor de elga op een delta T van 2 graden komt

[Bram-Bos]

@Ramon: Dank. Aanvoertemperaturen die voor mijn geval nog wel te hoog zijn. Weet je zeker van die dT = 2? Kloppen je sensors wel? Je Ta komt nl onder je Tr aan het begin en aan het einde.... Je zal niet de eerste zijn met foutieve metingen

[BasvanS]

De ELGA heeft hier de afgelopen 2 dagen alleen 1 uur op 280 en 1.5 uur op 260 watt gedraaid. Wel mooi om te ziet dat hij bij een milde buiten temperatuur niet meer vol gas aan de slag gaat. Dat terug moduleren doet hij erg goed!

[Ramon_1984]

@Bram-Bos mijn sensoren werken , op het werk gecontroleerd

[Dylantje2]

Oxellaar schreef op woensdag 22 november 2017 @ 18:19:
@Verwijderd
Baksteen hoor je inderdaad om de zoveel tijd te impregneren.
Ik heb het zelf gedaan, wel eerst goed reinigen.
Voor het impregneren heb ik dit spul gebruikt.

Nu, twee jaar later ongeveer, loopt het water er nog steeds af.
[afbeelding]

MMM heren..
Je hoort niet perse te imp. kijk naar de bouwstijl.
In NL zijn wij bijna uniek door een spouwmuur te gebruiken.
Deze is berekent op "lekkage"/ doorslag van de gevel.
Er is altijd een luchtspouw, als de gevel volgens voorschrift is gemaakt.

Een imp. doe je alleen als er problemen zijn.. Of als je bijv.. de vervuiling er vanaf wilt houden.[ Kalkzandsteen ] Of zoals vroeger gebouwd werd, met een steensmuur.

Door een bedrijf je laten adviseren, om het om de x te doen...
Die lui verkopen het ook zeker :-)

Als je de buiten gevel ga tellen voor je verlies, wat eigenlijk wel moet.
Ben je wel aan het muggen...
Wat kost je verlies? En wat scheelt een ECHT droge muur?
Want wat is droog? Als de luchtvochtigheid stijgt stijgt alles aangezien een steen hygroscopisch is.
Dus wat ga je verdienen aan im. als hij vanuit de luchtspouw toch vochtig wordt:-)

! reden om wel te te imp. Als je een oude spouwmuur, naderhand heb laten vullen met x isolatie.
Maar pas er erg mee op!!! Na isoleren is tegen het principe van onze bouwstijl in!!!
cortex achttig zul je zeker moeten overwegen.

Want anders krijg je dampspanning
En krijg je het oude regenpak effect. je wordt nat in je eigen zweet.. een lucht dat dit in huis kan opleveren...

Soms moet je handelen met de gegevens die je hebt.
Mijn huis uit early 90 heeft iso. maar geen dik iso pakket.
Hier heb je mee te dealen..
Beste optie buitenmuur weg, dikke isolatie, nieuwe buitenmuur MET luchtspouw.
Alleen wat kost dat?
En wat is mijn winst?


Coaten is kutten!!!
Want 1 slecht plekje in je gevel en het hele effect is weg.
Alleen voor esthetisch, of echt vochtproblemen, of een oude steensmuur...
Anders gemeten.... stilstaande lucht geeft ook een goede waarde.

[Domba]

Tomexergie schreef op woensdag 22 november 2017 @ 19:39:
Afschaffen saldering in 2020? Dan proberen de WP zoveel mogelijk te koppelen aan de PV panelen. <<knip>>

Extra maatregelen:
1) Laadpaal elektrisch rijden
2) Schakelen was-afwas-droog machines aan tussen 10-15.00
3) Accu om PV s'nachts te benutten voor WP (Werkt alleen in overgangs periodes)
4) Grote DHW boiler met dagschakeling WP
5) ?????????

Conclusie teruglevering:
Aan een WP voor CV heb ik niet zoveel. <100kWh
De WP aan DHW koppelen levert rond 800kWh per jaar op
Je moet het van aanvullende maatregelen hebben.

5. Warmtebuffer met hygienespiraal

Voor mijn 6kW Pana is het nu met salderen niet economisch om te bufferen in de namiddag als de nacht temperatuur niet onder 6°C wordt verwacht.

Er zitten wel wat haken en ogen aan mijn huidige opzet met een modificatie met een vaste weerstand ipv een DAC ( een aangestuurde digitale potentiometer).
Eenmaal een start impuls gegeven, kan ik deze nu niet onderbreken tot de buffer 38°C is, tussen 38 en 50°C kan ik wel op elk moment afbreken op basis van momentane COP.
Ik gebruik nu slechts twee vaste schakel momentane COP's , beetje afhankelijk van de buitentemperatuur, 4 voor verwachting tot net onder nul en 3 voor verwachting Tb < -5°C,

PV-opwek is ook mogelijk, maar met 6kW pana kan ik in het na- of voorjaar niet voorkomen dat nog de diverse kWh's het net op glippen, want max opgenomen vermogen is dan nog relatief beperkt tot ca. 1,2- 1,5kW
Pas onder nul kan je de compressor flink laten optoeren tot een opgenomen vermogen van 3kW bij de 6kW pana mono

[koevlaas2]

Knowbody schreef op woensdag 22 november 2017 @ 18:48:
@koevlaas2

Jij hebt je verdeler aangepast. Zit de pomp er nog wel in ?

De verdeler is alleen ontdaan van zijn thermostaat en voetventiel, bovendien is de aanvoer geupgrade naar 22mm. De pomp zit nog zoals deze zat en de pompstand is 2 waar dit eerst 1 was.

[koevlaas2]

Dylantje2 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 20:35:
[...]
Beste optie buitenmuur weg, dikke isolatie, nieuwe buitenmuur MET luchtspouw.

Buitenmuur afbreken en op de binnenmuur isolatie met steenstrips aanbrengen, je kan dan uitgaande van een jaren '80 spouw 15cm pir kwijt zonder dat je muren dikker worden.

[Dylantje2]

koevlaas2 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 20:51:[...]Buitenmuur afbreken en op de binnenmuur isolatie met steenstrips aanbrengen, je kan dan uitgaande van een jaren '80 spouw 15cm pir kwijt zonder dat je muren dikker worden.

Zou je denken dat je daar 20 jaar garantie op krijgt?
Je dampspanning zal je steenstrips eraf drukken.
Of ALS het dan een natte herfst is, en ALS het dan hard vriest...:-)
Hier in mijn buurt is een hele straat op deze manier "gerenoveerd" waarschijnlijk is de aannemer weer failliet of is de bouwcombi ontbonden......
Maar uitzettingscoefficcient.... Wel eens van gehoord.?
Stenen en Pir??
Stenen zetten meestal uit, terwijl pir juist last heeft van krimp
Dit icm het temp verschil..aan de ene kant van de pir en aan de andere kant...
Spannend...

Kan niet wachten op natte herfst, en strenge winter...

[Oxellaar]

Verwijderd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 19:54:
@Oxellaar De conclusie ontgaat mij helaas, 0-meting, gevolg-meting, wat kost 1 maal in de 10jaar impregneren ?

Nou.. Ik heb mijn redenen genoemd, plus die van jouw.
Jij kunt nog een nulmeting doen, ik niet meer.

Maar hier waren de gevels niet slecht, geen scheuren of vervallen voegen.
Heb de gevels die wat groenig waren met verdunde natrium hydrochloride ingespoten.
Paar uurtjes laten inwerken en afgespoeld met veel water.
Een weekje laten drogen, hoe droger de steen, hoe beter het intrekt. Toen met gifspuit de impregneer opgespoten.
Let op, van beneden naar boven werken, anders krijg je druipsporen.
Snel kozijnen en glas afnemen bij eventueel morsen.

Kosten....? €40 ongeveer impregneermiddel. Tenminste, dat kost de 5L in mijn eerdere link.
Ik had een "restje" van de bouw gekregen.
Natrium hydrochloride haal je bij de Welkoop, €20 voor 25L ongeveer.
Dat is wel een agressief goedje, is flink basisch, chloor uit de supermarkt in het kwadraat ongeveer. Maar tast bakstenen en voegwerk niet aan.'

@Dylantje2 Ik heb de spouw nageïsoleerd, dus zit wel goed.
Impregneren is geen coaten, dus ook geen kutten.
Alle gevels worden geïmpregneerd tegenwoordig, zal niet voor niets zijn.
Ik heb een lichte steen en die blijft veel schoner en groene aanslag is ook niet meer terug gekomen.
Heb het na zeven jaar opnieuw gedaan, zonder dat reinigen nodig was.

[ Voor 13% gewijzigd door Oxellaar op 22-11-2017 21:04 ]

[dunklefaser]

Oxellaar schreef op woensdag 22 november 2017 @ 20:57:
[...]


Maar hier waren de gevels niet slecht, geen scheuren of vervallen voegen.
Heb de gevels die wat groenig waren met verdunde natrium hydrochloride ingespoten.
Paar uurtjes laten inwerken en afgespoeld met veel water.

Snel kozijnen en glas afnemen bij eventueel morsen.

Kosten....? €40 ongeveer impregneermiddel. Tenminste, dat kost de 5L in mijn eerdere link.
Ik had een "restje" van de bouw gekregen.
Natrium hydrochloride haal je bij de Welkoop, €20 voor 25L ongeveer.
Dat is wel een agressief goedje, is flink basisch, chloor uit de supermarkt in het kwadraat ongeveer. Maar tast bakstenen en voegwerk niet aan.

Chemisch correct; Natriumhypochloriet ( NaOCl oplossing in water)
En inderdaad belangrijk bij het impregneren: Glas en kozijnen helemaal afplakken.
De reactive siliconeoplossing hecht heel graag op alles waar SiO₂ in zit.

[Dylantje2]

mmm @Oxellaar

Ga hier geen discussie over beginnen.
Maar je gaat al fout door het nog een keer te doen, zonder te reinigen.
Er zal altijd vuil op zitten [ ozon ], waaroverheen je weer een coating doe
Aangezien het deze keer niet diep in de stenen trekt....
Kun je je voorstellen wat er gebeurd, laag over laag, en dan over 15 jaar oid...
Verschillen tussen weerkant en geen weerkant enz enz

Maar als je na isolatie hebt, gedaan, dus je hele spouw vol zit..
Is het wel aan te raden

Tegenwoordig alle gevel ingespoten... weet je het echt heeel zeker?

En het klopt de gevel blijft schoner.
Maar je zou je gevel ook eens in de x jaar kunnen cleanen, met een ......

[Verwijderd]

Ik lees @Dylantje2 zijn betoog, in lijn met wat ik daarvoor allemaal gelezen en gekeken heb van Konrad Fischer, Duits architekt, ga ik er maar niet aan beginnen.

[Dylantje2]

Verwijderd schreef op woensdag 22 november 2017 @ 21:11:
Ik lees @Dylantje2 zijn betoog, in lijn met wat ik daarvoor allemaal gelezen en gekeken heb van Konrad Fischer, Duits architekt, ga ik er maar niet aan beginnen.

mm

Ich bin gein berliner...
Only a Bob the bricklayer ...:-)

[Oxellaar]

@Dylantje2 Bedankt voor het advies, over een jaar of zeven zal ik hem eerst goed reinigen.
En het impregneren zie ik zo vaak gebeuren, kan haast wel zeggen dat het dus overal gebeurt.

Maar we dwalen een beetje af idd

[Dylantje2]

Oxellaar schreef op woensdag 22 november 2017 @ 21:14:
@Dylantje2 Bedankt voor het advies, over een jaar of zeven zal ik hem eerst goed reinigen.
En het impregneren zie ik zo vaak gebeuren, kan haast wel zeggen dat het dus overal gebeurt.
Maar we dwalen een beetje af idd

Maar kijk ook eens waarom ze het doen.
Als je zachte [ lees goedkope] rood stenen gebruikt, en je geeft 10 jaar garantie....[ beetje bouwer doet/moet dat ]
Is coaten goedkoper dan hardgrauw of klinker stenen.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Baksteen
Dus een bouwer zal je hardgrauw/klinker laten betalen, en een rood erin bouwen.
scheel wel iets:-)
coating erover.... En tada iedereen blij..
Totdat.///

Mijn huisje hardgrauw..
scheelde 5 cent per steen...x 18.000 stenen
Aannemers dom??

[Ramon_1984]

@Dylantje2

Ook een steensmuur ga je niet impregneren
Als je een buitengevel wil beschermen tegen doorslag, dan ga je aan de slag met kalei of kalk stuc ( geen cement gebonden stuc, dat is vrij damp dicht )

[ Voor 27% gewijzigd door Ramon_1984 op 22-11-2017 21:24 ]

[Dylantje2]

Ramon_1984 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 21:22:
@Dylantje2 Ook een steensmuur ga je niet impregneren
Als je een buitengevel wil beschermen tegen doorslag, dan ga je aan de slag met kalei of kalk stuc ( geen cement gebonden stuc, dat is vrij damp dicht )

MM Komop professionals..

Dit is ook steens!!!
Ga je dit aansmeren of denk je juist wel coaten?
https://farm6.static.flic...30677735_fc1d3f5aa5_b.jpg

# closethispartforme
# ontopic

[koevlaas2]

Yeah, het F gassen diploma is binnen ( letterlijk).
Had ik niet verwacht want ik dacht gezakt te zijn omdat de tijd per onderdeel nogal kort is en ik bij het onderdeel solderen niet echt veel aandacht aan de papierwinkel had besteed.
Kreeg ik gisteren een mailtje met een verhaal dat ik geslaagd was en vandaag kreeg ik al het pasje en diploma toegestuurd.

[buiter]

koevlaas2 schreef op woensdag 22 november 2017 @ 21:27:
Yeah, het F gassen diploma is binnen ( letterlijk).
Had ik niet verwacht want ik dacht gezakt te zijn omdat de tijd per onderdeel nogal kort is en ik bij het onderdeel solderen niet echt veel aandacht aan de papierwinkel had besteed.
Kreeg ik gisteren een mailtje met een verhaal dat ik geslaagd was en vandaag kreeg ik al het pasje en diploma toegestuurd.

Gefeliciteerd!