Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 4

[AUijtdehaag]

Mbruurs schreef op zondag 13 maart 2016 @ 12:32:
Ben ook aan het oriënteren voor zonnepanelen, waar ik echter nagenoeg geen informatie over kan vinden is het type montage. Er zijn m.i. twee methode.

Clicksysteem en v/d Valk systeem.

Welk systeem is beter? Wie heeft hier ervaring mee?

Click systeem
[afbeelding]

Valk Systeem
[afbeelding]

Stel jezelf eens de vraag:
Ga ik verhuizen?
Wil ik uitbreiding en kan ik het nog makkelijk aanpassen?
Beiden voldoen uiteraard prima. Het een is wat makkelijker dan de andere

Ik heb dus het op dak geschroefde systeem. Drie jaar geleden weinig keuze...
Wat heb ik (zachtjes) gevloekt tijdens de zonnepanelen 2.0 setup.
En een dak vol met multiplex stroken, waarbij geen enkele pan meer omhoog is te schuiven.


Persoonlijk vind ik dit en dit en dit nog beter dan clickfit...

[ Voor 24% gewijzigd door AUijtdehaag op 13-03-2016 13:53 ]

[alberthakvoort]

Na lang beraad toch maar gekozen voor TSMC panelen. Dit vooral vanwege de zwarte look. Vrouwlief ook tevreden houden



Op de voorkant liggen nu 26x 165Wp panelen, op de veranda komen er ook nog 14 te liggen.
Heb als inverter de SolarEdge SE7K, deze kon ik voor een hele mooie prijs binnenharken..

Opbrengst van gister was 21,3 kWh met 4290Wp .

[marcop23]

CrazyFool schreef op zondag 13 maart 2016 @ 12:54:
[...]
Ondanks dat ik hier erg prettig verblijf heb ik zojuist een nieuwe woning gekocht met een plat dak, en een dak oppervlakte van 49m, hier passen 15 panelen op 6,2 meter breed en 9,5 meter lang en ook ligging zuid, 0,0 schaduw op het dak.

Maar nu, ik heb dus geen flauw idee waar ik moet gaan beginnen.
Laat ik voorop stellen dat ik een subsidie kan krijgen voor het plaatsen van zonnepanelen (tegen 1.6% rente) wellicht ook nog wel wat eigen geld mogelijk.
[...]
Maar ik wil natuurlijk wel het meeste bang voor buck. Hoe ga ik dit aanpakken?

Subsidie of een lening? Rente over een subsidie lijkt me gek Geld lenen is altijd duurder dan zelf betalen, maar je kan goede redenen hebben om wel te lenen.

Zijn de panelen zichtbaar? Zo niet, dan kan je al de goedkoopste panelen nemen die er zijn, vaak poly met ongelakte randen. Je kan bijvoorbeeld rondshoppen bij gebruiktezonnepanelen.com, die zowel nieuwe als gebruikte zonnepanelen hebben, en dan een koopje zoeken. Uiteraard kan dat ook veel andere sites. Als je de panelen hebt, zou ik er geschikt bevestigingsmateriaal bij (laten) zoeken en een passende omvormer.

Overigens zijn goedkopere panelen vaak ouderen, met minder opbrengst (kWh/jaar/m²)

[ Voor 23% gewijzigd door marcop23 op 13-03-2016 13:44 ]

[PClop]

alberthakvoort schreef op zondag 13 maart 2016 @ 13:38:
Na lang beraad toch maar gekozen voor TSMC panelen. Dit vooral vanwege de zwarte look. Vrouwlief ook tevreden houden

[afbeelding]

Op de voorkant liggen nu 26x 165Wp panelen, op de veranda komen er ook nog 14 te liggen.
Heb als inverter de SolarEdge SE7K, deze kon ik voor een hele mooie prijs binnenharken..

Opbrengst van gister was 21,3 kWh met 4290Wp .

Je vrouw heeft een goede smaak
SE7K uit Bellingwolde neem ik aan, Paul had me er op gewezen dat die daar voor weinig weg gaan.

[Rol-Co]

alberthakvoort schreef op zondag 13 maart 2016 @ 13:38:
Na lang beraad toch maar gekozen voor TSMC panelen. Dit vooral vanwege de zwarte look. Vrouwlief ook tevreden houden

[afbeelding]

Op de voorkant liggen nu 26x 165Wp panelen, op de veranda komen er ook nog 14 te liggen.
Heb als inverter de SolarEdge SE7K, deze kon ik voor een hele mooie prijs binnenharken..

Opbrengst van gister was 21,3 kWh met 4290Wp .

Waarom dan geen Sf ? Ook zwart en kwalitatief een beter paneel met betere performance, plus dat de fabrikant nog leeft.
Of je moet ze echt voor weggeef prijs hebben...

[PClop]

CrazyFool schreef op zondag 13 maart 2016 @ 13:24:
Je bedoelt zoiets als dit? (http://imgur.com/msOVqUV).
Afbeelding is zoals het hoort noord, oost, zuid west. Woning ligt iets zuid-west dus.

Het zal je verbazen misschien maar deze woning kwam in aanmerking voor huursubsidie (niet dat ik er voor in aanmerking kom, maar dat terzijde

Met 2x3 ValkTriple schansen kom je al op 24 18 panelen, er zijn hier wel kenners die dat ook op hun dak hebben
( zelf heb ik 2 eigenbouw schansen met 27 zonnepanelen )

https://www.greenybros.co...voor-kleine-platte-daken/
Hier nog iets goedkoper.
http://www.duurzaamleven....tie/valkbox-triple-detail

[ Voor 8% gewijzigd door PClop op 13-03-2016 14:33 ]

[alberthakvoort]

Rol-Co schreef op zondag 13 maart 2016 @ 14:11:
[...]

Waarom dan geen Sf ? Ook zwart en kwalitatief een beter paneel met betere performance, plus dat de fabrikant nog leeft.
Of je moet ze echt voor weggeef prijs hebben...

Quo looks zijn ze minder, vooral die witte vlekken die ik toch regelmatig tegenkom. Ook qua maat kwamen deze beter uit.

[PClop]

Rol-Co schreef op zondag 13 maart 2016 @ 14:11:
[...]

Waarom dan geen Sf ? Ook zwart en kwalitatief een beter paneel met betere performance, plus dat de fabrikant nog leeft.
Of je moet ze echt voor weggeef prijs hebben...

Dat met de garantie is geen probleem volgens Solar Magazine,
‘Bovendien worden de garanties overgenomen door het moederbedrijf TSMC aangezien de zonnepanelen geleverd werden door TSMC Solar’

Maar goed, bij bestellen over 3 jaar zit er idd niet in.

[alberthakvoort]

PClop schreef op zondag 13 maart 2016 @ 15:59:
[...]
Maar goed, bij bestellen over 3 jaar zit er idd niet in.

Ik had ergens gelezen dat een ander bedrijf door ging met produceren van de panelen (onder licentie) welke ook dezelfde afmeting zouden houden.
Kan het artikel alleen zo even niet terugvinden.

[geldersscheepje]

alberthakvoort schreef op zondag 13 maart 2016 @ 13:38:
Na lang beraad toch maar gekozen voor TSMC panelen. Dit vooral vanwege de zwarte look. Vrouwlief ook tevreden houden

[afbeelding]

Op de voorkant liggen nu 26x 165Wp panelen, op de veranda komen er ook nog 14 te liggen.
Heb als inverter de SolarEdge SE7K, deze kon ik voor een hele mooie prijs binnenharken..

Opbrengst van gister was 21,3 kWh met 4290Wp .

Complimenten, ziet er strak uit. En nu van de zon genieten ...

[Rol-Co]

alberthakvoort schreef op zondag 13 maart 2016 @ 14:40:
[...]


Quo looks zijn ze minder, vooral die witte vlekken die ik toch regelmatig tegenkom. Ook qua maat kwamen deze beter uit.

Duidelijk
Hoewel de mijne geen vlekken vertonen heb ik dat wel gezien bij sommige setjes.
Toch is de performance wel een groot verschil, tsmc zie je eigelijk nooit hoog in de tweakers lijst.
En was er hier onlangs niet iemand met een soort roest vlek in een tsmc paneel?

[develdonk]

Mbruurs schreef op zondag 13 maart 2016 @ 12:32:
Ben ook aan het oriënteren voor zonnepanelen, waar ik echter nagenoeg geen informatie over kan vinden is het type montage. Er zijn m.i. twee methode.

Clicksysteem en v/d Valk systeem.

Welk systeem is beter? Wie heeft hier ervaring mee?

Click systeem
[afbeelding]

Valk Systeem
[afbeelding]

Ik kwam laatst een filmpje tegen op youtube die de verschillen aan het uitleggen was. moraal:
van der valk beter

waarom:
-beugel leunt niet op dakpan (kan schade veroorzaken)
-horizontale beugel is vastgeschroefd aan dakbeugels en niet geklikt (dan kan het weer losgaan in extreme gevallen)

[develdonk]

Ik ben even benieuwd of hier iemand een oost-west opstelling heeft op een centraal logging systeem zodat ik eens kan kijken waar de pieken liggen bij oost west (idealiter zo rond de 12 graden).

denk aan:
-omnik public server
-pvoutput website
-eigen website


Ben op zoek naar:
-totale capaciteit van systeem
-topvermogen op tijdstip x van het systeem gedurende zomer 2015
-op welk tijdstip hij zijn oost piekt en welk tijdstip hij zijn westpiek haalt

[Jerrythafast]

habbekrats schreef op zondag 13 maart 2016 @ 12:20:
[...]


Kun je in je router niet de se website blokkeren ? Of wil je de export naar SE ook behouden?

Indien je het wilt behouden kun je de toegang van je omvormer naar SE blokkeren, en met een python script alsnog naar SE verzenden. Eventueel eens kijken wat de SE website naar je python script toestuurt

De verbinding met de monitoring portal wil ik behouden.

Het is inderdaad een mogelijkheid om zelf met een script tussen de omvormer en de monitoring portal te gaan zitten en in feite de monitoring server te spoofen. (De gelinkte GitHub repository bevat sinds gisteren ook code om dit zo te doen, als workaround voor de encryptie.) Het is alleen qua opzet een stuk eenvoudiger als de data die nu naar de website wordt gestuurd gewoon kan worden afgetapt voor eigen gebruik. Ik zie het er ook nog wel van komen dat de SolarEdge servers na verloop van tijd het oude, niet-versleutelde dataformaat gaan weigeren. Daarom doe ik het liever op een voor SolarEdge transparante manier. Plus dat ik de data van de afgelopen maand wil kunnen bevrijden

[Milmoor]

alberthakvoort schreef op zondag 13 maart 2016 @ 13:38:
Na lang beraad toch maar gekozen voor TSMC panelen. Dit vooral vanwege de zwarte look. Vrouwlief ook tevreden houden

[afbeelding]

Op de voorkant liggen nu 26x 165Wp panelen, op de veranda komen er ook nog 14 te liggen.
Heb als inverter de SolarEdge SE7K, deze kon ik voor een hele mooie prijs binnenharken..

Opbrengst van gister was 21,3 kWh met 4290Wp .

Ziet er goed uit. Het blijft bijzonder dat er bij het plaatsen van schoorstenen/ontvluchting/etc. geen rekening met zonnepanelen gehouden wordt. Het is voor aannemer en architect duidelijk nog een moetje.

[ATS]

develdonk schreef op zondag 13 maart 2016 @ 17:52:
[...]


Ik kwam laatst een filmpje tegen op youtube die de verschillen aan het uitleggen was. moraal:
van der valk beter

waarom:
-beugel leunt niet op dakpan (kan schade veroorzaken)
-horizontale beugel is vastgeschroefd aan dakbeugels en niet geklikt (dan kan het weer losgaan in extreme gevallen)

Weet je zeker dat dat een objectieve vergelijking was en geen (verkapt) reclamefilmpje? Ik heb ook wel eens zoiets voorbij zien komen, en die bleek van Van der Valk zelf afkomstig geloof ik.

[develdonk]

ATS schreef op zondag 13 maart 2016 @ 18:36:
[...]


Weet je zeker dat dat een objectieve vergelijking was en geen (verkapt) reclamefilmpje? Ik heb ook wel eens zoiets voorbij zien komen, en die bleek van Van der Valk zelf afkomstig geloof ik.

zeker weten weet ik het niet maar ze lieten wel gewoon zien wat de verschillen waren. ik zal history eens bekijken of ik hem terug kan halen. Overigens heb ik nu platdak clickfit en ga ik einde van de maand over op van der valk platdak. daarna kan ik er wellicht iets zinnigs over zeggen maar clickfit heeft het altijd prima gedaan!

edit:
gevonden: YouTube: Vergelijking zonnepanelen montagemateriaal Valk Solar - Clickfit

[ Voor 10% gewijzigd door develdonk op 13-03-2016 18:39 ]

[Jerrythafast]

develdonk schreef op zondag 13 maart 2016 @ 18:38:
[...]


zeker weten weet ik het niet maar ze lieten wel gewoon zien wat de verschillen waren. ik zal history eens bekijken of ik hem terug kan halen. Overigens heb ik nu platdak clickfit en ga ik einde van de maand over op van der valk platdak. daarna kan ik er wellicht iets zinnigs over zeggen maar clickfit heeft het altijd prima gedaan!

edit:
gevonden: YouTube: Vergelijking zonnepanelen montagemateriaal Valk Solar - Clickfit

Da's een filmpje van Eco Pro. Die gaan er prat op dat ze Van der Valk gebruiken. Fanboyschap gecommercialiseerd Ik heb ook verhalen voorbij horen komen over mensen die het schroefsysteem van Van der Valk juist afraden omdat het je dak kan beschadigen

[develdonk]

ok; dan hou ik mijn mond zoals gezegd; clickfit heeft hier altijd prima gedaan en 0 problemen mee gehad...

[reneeke1970]

develdonk schreef op zondag 13 maart 2016 @ 17:55:
Ik ben even benieuwd of hier iemand een oost-west opstelling heeft op een centraal logging systeem zodat ik eens kan kijken waar de pieken liggen bij oost west (idealiter zo rond de 12 graden).

denk aan:
-omnik public server
-pvoutput website
-eigen website


Ben op zoek naar:
-totale capaciteit van systeem
-topvermogen op tijdstip x van het systeem gedurende zomer 2015
-op welk tijdstip hij zijn oost piekt en welk tijdstip hij zijn westpiek haalt

Mijn piek is momenteel rond elf uur en later in de zomer word dat half twee, dat heeft met de zon stand te maken. Piek is bij mij 80 procent van vermogen van paneel, Dat is hoog zomer, nu is het maar dertig procent of zo, en dat is als zon beide panelen gelijk bereikt, recht er boven dus. Er komt geen piek van Oost of west, dat komt zodra je stijle hellingshoek neemt, 45 graden of zo.

[develdonk]

reneeke1970 schreef op zondag 13 maart 2016 @ 19:08:
[...]

Mijn piek is momenteel rond elf uur en later in de zomer word dat half twee, dat heeft met de zon stand te maken. Piek is bij mij 80 procent van vermogen van paneel, Dat is hoog zomer, nu is het maar dertig procent of zo, en dat is als zon beide panelen gelijk bereikt, recht er boven dus. Er komt geen piek van Oost of west, dat komt zodra je stijle hellingshoek neemt, 45 graden of zo.

kun je wellicht eens een plaatje posten? via tinypic ofzo (http://nl.tinypic.com/)

ik dacht dat het altijd zo er uit zag:

[Jerrythafast]

develdonk schreef op zondag 13 maart 2016 @ 19:40:
[...]


kun je wellicht eens een plaatje posten? via tinypic ofzo (http://nl.tinypic.com/)

ik dacht dat het altijd zo er uit zag:
[afbeelding]

Ik herken de groene lijn van die grafiek uit het verhaal van Reneeke1970.

[alberthakvoort]

Milmoor schreef op zondag 13 maart 2016 @ 18:09:
[...]

Ziet er goed uit. Het blijft bijzonder dat er bij het plaatsen van schoorstenen/ontvluchting/etc. geen rekening met zonnepanelen gehouden wordt. Het is voor aannemer en architect duidelijk nog een moetje.

Ik had het zelfs aangegeven dat ik aan de voorkant geen pijpen wilde.. Maar de loodgieter zei (nadat de pijpen er al op zaten) dat de aan en afvoer niet aan dezelfde dak kant mogen zitten..

Communicatie op dat gebied is nogal moeizaam...

[Proton_]

alberthakvoort schreef op zondag 13 maart 2016 @ 19:59:
Ik had het zelfs aangegeven dat ik aan de voorkant geen pijpen wilde.. Maar de loodgieter zei (nadat de pijpen er al op zaten) dat de aan en afvoer niet aan dezelfde dak kant mogen zitten..

Die loodgieter mag dus geen lessenaardaken doen? Vreemd verhaal.

[reneeke1970]

develdonk schreef op zondag 13 maart 2016 @ 19:40:
[...]


kun je wellicht eens een plaatje posten? via tinypic ofzo (http://nl.tinypic.com/)

ik dacht dat het altijd zo er uit zag:
[afbeelding]

Dit is het plaatje van migjes ,die heeft 45 graden dak, mijne is veel platter. Beeld moet ik even terug zoeken vorig jaar want inmiddels ook panelen tegen gevel en dat geeft weer ander beeld

[zonoskar]

Sinds ik mijn 3 strings op 1 MPP van mijn Goodwe omvormer gezet heb, wil het maar niet pieken. Vandaag was een erg mooie dag, maar het maximum vermogen kwam maar tot ca 3500W. En dat terwijl een paar dagen eeder, met minder goed weer, wel pieken van 4200W voor kwamen. Beetje vreemd.

[reneeke1970]

Hier heb je mijn Oost west grafiek met 15 graden

[reneeke1970]

zonoskar schreef op zondag 13 maart 2016 @ 20:35:
Sinds ik mijn 3 strings op 1 MPP van mijn Goodwe omvormer gezet heb, wil het maar niet pieken. Vandaag was een erg mooie dag, maar het maximum vermogen kwam maar tot ca 3500W. En dat terwijl een paar dagen eeder, met minder goed weer, wel pieken van 4200W voor kwamen. Beetje vreemd.

Dan kan ik je een hand geven want ik mis ook 800 watt, zal toch door temperatuur komen, geen afkoeling van bewolking meer

[Rol-Co]

zonoskar schreef op zondag 13 maart 2016 @ 20:35:
Sinds ik mijn 3 strings op 1 MPP van mijn Goodwe omvormer gezet heb, wil het maar niet pieken. Vandaag was een erg mooie dag, maar het maximum vermogen kwam maar tot ca 3500W. En dat terwijl een paar dagen eeder, met minder goed weer, wel pieken van 4200W voor kwamen. Beetje vreemd.

Pieken of continue is een groot verschil, die vergelijking kan je niet maken.
Had jij ook niet dat rotte paneel? Kan dat niet het probleem zijn?

[TD-er]

Vrijdagmiddag, vlak voordat ik weg ging voor een weekendje weg, belde er nog een man van Enexis over de problemen met de grid-spanning/-frequentie, etc.
Dat was zeg maar de "meedenkende techneut" die iedereen eigenlijk wel aan de lijn wil hebben met dit soort issues.
Hij had duidelijk de kaart met kabels voor zich, dus zat echt al mee te denken over hoe het anders zou kunnen en wat de mogelijkheden waren.
Zijn idee was om eens uit te zoeken hoe de verdeling was met PV in de wijk en te kijken/doorrekenen om te kijken of de wijktrafo "een tandje lager kon", oftewel een iets lagere basis-spanning.
Daarvoor moet nog wel even een meting gestart worden in de meterkast hier, uiteraard op alle 3 de fasen.

* TD-er is dus heel benieuwd.

[Jerrythafast]

Wel supervet dat ze zo pro-actief met je meedenken. Meestal loop je bij bedrijven tegen een muur van onwil op, maar zij lijken er echt moeite in te willen steken. Ik ben ook erg benieuwd naar het vervolg

[TFHfony]

zonoskar schreef op zondag 13 maart 2016 @ 20:35:
Sinds ik mijn 3 strings op 1 MPP van mijn Goodwe omvormer gezet heb, wil het maar niet pieken. Vandaag was een erg mooie dag, maar het maximum vermogen kwam maar tot ca 3500W. En dat terwijl een paar dagen eeder, met minder goed weer, wel pieken van 4200W voor kwamen. Beetje vreemd.

Nee hoor Hier precies hetzelfde: Op 07/03 & 08/03 heb ik pieken van ruim 4200W gehaald, maar vandaag blijven steken op een piek van 3570W. Maar op de momenten van 4200+W, hadden mijn panelen een temperatuur van 17,7 graden (lekker wolkje van te voren) en bij de 3570W vandaag zaten mijn panelen ruim boven de 31 graden, dus... zijn ze een stuk minder efficiënt. Niets aan het handje dus...

[Andre1973]

AUijtdehaag schreef op zondag 13 maart 2016 @ 13:28:
[...]


Ik heb dus het op dak geschroefde systeem. Drie jaar geleden weinig keuze...
Wat heb ik (zachtjes) gevloekt tijdens de zonnepanelen 2.0 setup.
En een dak vol met multiplex stroken, waarbij geen enkele pan meer omhoog is te schuiven.
[afbeelding]

Persoonlijk vind ik dit en dit en dit nog beter dan clickfit...

Waarom was er 3 jaar geleden weinig keuze? Clickfit bestaat al 10 jaar. daar liggen de mijne ook al bijna 10 jaar op. En ik vind 3x"dit" een verschrikkelijk systeem om me te werken, maar gelukkig hoef ik dat ook niet zo vaak.

[ Voor 16% gewijzigd door Andre1973 op 13-03-2016 22:38 ]

[Andre1973]

CrazyFool schreef op zondag 13 maart 2016 @ 12:54:
* CrazyFool verwelkomt zichzelf in de wondere wereld van zonnepanelen..

Ondanks dat ik hier erg prettig verblijf heb ik zojuist een nieuwe woning gekocht met een plat dak, en een dak oppervlakte van 49m, hier passen 15 panelen op 6,2 meter breed en 9,5 meter lang en ook ligging zuid, 0,0 schaduw op het dak.

Ik zeg:
alles Oost west vol leggen en alles elektrisch maken. Wij doen op platte daken al jaren geen Zuid opstellingen meer, of er moet te veel plat dak zijn dat de meterkast het niet aan kan.

[ThaHandy]

Monteur heeft een defect SMA STP8000tl-10 omgewisseld voor een nieuwe. Nou kan ik niet zeggen of de oude ook op deze manier is aangesloten maar een string van 15 panelen en 18 panelen op dezelfde MPP kan tocht niet goed zijn?

aangesloten op A1 en A4


Kan ik dit zelf gewoon omzetten? Stroom er af, DC plug er uit en A4 op B te zetten.

[Andre1973]

ThaHandy schreef op zondag 13 maart 2016 @ 22:41:
Monteur heeft een defect SMA STP8000tl-10 omgewisseld voor een nieuwe. Nou kan ik niet zeggen of de oude ook op deze manier is aangesloten maar een string van 15 panelen en 18 panelen op dezelfde MPP kan tocht niet goed zijn?

aangesloten op A1 en A4
[afbeelding]

Kan ik dit zelf gewoon omzetten? Stroom er af, DC plug er uit en A4 op B te zetten.

Dat kan je zelf idd,
AC afschakelen. omvormer geeft dat dan ook aan dat ie het net mist.
dan dei DC scahekalaar er uit trekken, soms moet je ook het onderste kunststof deel los schroeven (kleine imbus, m3 geloof ik)
Die sunclick zijn wel wat lastig los te halen, alleen aan de huls trekken niet aan de draad.
je moet die 2 weerhaakjes gelijktijdig indrukken, er zijn tooltjes voor om MC4 stekkers van elkaar los te koppelen, sunclicks ie en byzondere MC4.
dan weer op de B insteken, en de rest terug monteren. zolang je niet aan de draden trekt en niet gaat piellen net iets duns metaligs in de stekkers zijn deze voor volwassen handen aanraak veilig.

[Andre1973]

Mbruurs schreef op zondag 13 maart 2016 @ 12:32:
Ben ook aan het oriënteren voor zonnepanelen, waar ik echter nagenoeg geen informatie over kan vinden is het type montage. Er zijn m.i. twee methode.

Clicksysteem en v/d Valk systeem.

Welk systeem is beter? Wie heeft hier ervaring mee?

Click systeem
[afbeelding]

Valk Systeem
[afbeelding]

Heb ervaring met beide, de schroef variant is makkelijker voor de eenmalige doe het zelfer, en de de clickfit voor de monteur die er vaak mee werkt. Die clickfits gaan als de juiste haak gemonteerd is echt niet los. alleen bij extreem slechte panlatten geen clickfit gebruiken (maar wil je daar dan wel PV overheen hebben?), is bij mij in 7 jaar maar 2 of 3x overkomen dat we moesten gaan schroeven. Het is ook ooit wel eens een eis geweest van een leverancier of een verzekeraar dat het geschroefd moest zitten, maar dat is gelukkig verleden tijd voor zover ik weet.
Voordeel van de cf haak is dat de maat van de pan en de dakpan vaak overal behoorlijk gelijk zijn over het hele dak, de afstand tussen het dakhout en de dakpan kan nog al eens verschillen, daardoor sluiten de pannen vaak ook beter bij CF dan een geschroefd systeem (soms moet je opvul plaatjes gebruiken om op de juiste hoogte te komen als je gaat schoeven).
Bij een geschroefd systeem heb je ook veel gereedschap en handen nodig t.o.v. CF.

en ja ik plaats(te) heel veel clickfit

[ Voor 4% gewijzigd door Andre1973 op 13-03-2016 23:03 ]

[zonoskar]

Rol-Co schreef op zondag 13 maart 2016 @ 20:40:
[...]

Pieken of continue is een groot verschil, die vergelijking kan je niet maken.
Had jij ook niet dat rotte paneel? Kan dat niet het probleem zijn?

Ik heb idd zo'n rot paneel. Ik heb er contact over met de leverancier, maar na het laatste mailtje van een week geleden is het een beetje doodgebloed. Ik heb geen idee wat het effect is, maar dit paneel ligt er al een tijdje zo bij, dus die pieken waarmee ik vergelijk is ook inclusief dit paneel.

Dat de temperatuur er iets mee te maken heeft kan, maar ik verwacht 0.3% afname per graad Celsius, dus als het 15 graden scheelt, mag het maximaal 4.5% afwijken, dus ipv 4200W verwacht ik kan toch tenminste 4000W.

[Rempage0611]

zonoskar schreef op zondag 13 maart 2016 @ 20:35:
Sinds ik mijn 3 strings op 1 MPP van mijn Goodwe omvormer gezet heb, wil het maar niet pieken. Vandaag was een erg mooie dag, maar het maximum vermogen kwam maar tot ca 3500W. En dat terwijl een paar dagen eeder, met minder goed weer, wel pieken van 4200W voor kwamen. Beetje vreemd.

Ik had laatst hetzelfde, bij bewolkt hogere pieken dan bij mooi weer. Toen eens uit het raam gekeken bij een piek. Als er wolken zijn krijg je niet alleen de zon direct op je panelen, maar ook het gebroken licht uit een wolk. Als de zon dus net door een gaatje in een wolk prikt is het vermogen het hoogst.

[Joris Jasper]

Ik dacht dat een PV installatie die in zijn eentje achter een zekering die uiteraard de fase en de nul schakelt niet achter een aardlek moet. Als dat zo is mag dan een warmtepomp ook zonder aardlek aangesloten worden ?

PClop schreef op zaterdag 12 maart 2016 @ 14:53:
[...]


Ja, maar zit er ook een aardlek op die vrije groep?
Daar het schijnbaar een oude zekeringkast is, is het niet vanzelfsprekend
dat alle groepen achter een aardlekbeveiliging zitten.

Maar wat ik wou aangeven, is dat als de zekering door overstroom doorbrand ( wat ook een storing is )
de nul dus niet wordt onderbroken, wat bij alle moderne beveiligingen wel het geval is.

Dus waarschijnlijk moet die groep niet alleen met een installatieautomaat worden aangevuld
maar met een installatieautomaat met ingebouwde of losse aardlek beveiliging.

[migjes]

develdonk schreef op zondag 13 maart 2016 @ 19:40:
[...]


kun je wellicht eens een plaatje posten? via tinypic ofzo (http://nl.tinypic.com/)

ik dacht dat het altijd zo er uit zag:
[afbeelding]

mmm, bekent plaatje
dat is 2x 45graden oost-west

hoe platter de oost-west de dichter de 2 pieken bij elkaar komen te staan.
tot dan ze helemaal plat liggen en dan zitten de pieken op het zelfde moment (maar spreken we dan nog van oost-west )

reneeke1970 schreef op zondag 13 maart 2016 @ 20:15:
[...]

Dit is het plaatje van migjes ,die heeft 45 graden dak, mijne is veel platter. Beeld moet ik even terug zoeken vorig jaar want inmiddels ook panelen tegen gevel en dat geeft weer ander beeld

zou jij een plaatje kunnen maken met de mpp's apart weergegeven.

[Joepla]

TD-er schreef op zondag 13 maart 2016 @ 20:51:
Zijn idee was om eens uit te zoeken hoe de verdeling was met PV in de wijk en te kijken/doorrekenen om te kijken of de wijktrafo "een tandje lager kon", oftewel een iets lagere basis-spanning.
* TD-er is dus heel benieuwd.

Kijk da's precies wat je wilt!
Toevalligerwijs zouden er naar verhouding veel PV systemen op 1 dezelfde fase kunnen zijn aangesloten in je wijk, dan zou het wel helpen om fases te wisselen. Alleen is dat weer niet handig als er veel belasting is en weinig PV, 's avonds bv. Men gaat dus niet zomaar fases wisselen, daar moet goed naar gekeken worden.

Gezien je eerdere test (1V spanningsdaling per 5A verbruik), lijkt het ook geen kabel of kabellas probleem.
Blijft de trafo over. Afhankelijk van het type, kan er wel/niet onder spanning aangepast worden, weet dit niet zeker.
Dat zou dan een tijdelijke wijkovername (generator) worden, dus ook daar zal goed over worden nagedacht voordat dat gebeurt.

Als dat op een zonnige dag gebeurt, is het zeker leuk om even te gaan kijken bij je wijktrafo. Generatoren zijn niet blij met veel PV

[reneeke1970]

migjes schreef op maandag 14 maart 2016 @ 10:10:
[...]

mmm, bekent plaatje
dat is 2x 45graden oost-west

hoe platter de oost-west de dichter de 2 pieken bij elkaar komen te staan.
tot dan ze helemaal plat liggen en dan zitten de pieken op het zelfde moment (maar spreken we dan nog van oost-west )


[...]

zou jij een plaatje kunnen maken met de mpp's apart weergegeven.

Nee helaas ik heb niet zon uitgebreide logging als de meeste hier. Omvormer geeft ook alleen gezamenlijke vermogen

[DjVe]

reneeke1970 schreef op maandag 14 maart 2016 @ 10:29:
[...]

Nee helaas ik heb niet zon uitgebreide logging als de meeste hier. Omvormer geeft ook alleen gezamenlijke vermogen

Ik weet vrijwel zeker dat je ook per sting kan meter via SolarmanPV. Ik heb nu even geen voorbeeld bij de hand.

[reneeke1970]

DjVe schreef op maandag 14 maart 2016 @ 11:58:
[...]


Ik weet vrijwel zeker dat je ook per sting kan meter via SolarmanPV. Ik heb nu even geen voorbeeld bij de hand.

Nee ik kan alleen het voltage verloop en amperage verloop per string zien, maar geen aparte wattage grafiek. En anders hoor ik graag hoe dat wel kan?

[Pascal Saul]

reneeke1970 schreef op maandag 14 maart 2016 @ 12:13:
[...]

Nee ik kan alleen het voltage verloop en amperage verloop per string zien, maar geen aparte wattage grafiek. En anders hoor ik graag hoe dat wel kan?

http://pvoutput.org/intra...2065&dt=20160314&gs=0&m=0

Even VPV en Hr uitzetten. Dan kan je de IAC zien, en daarnaast de DC A van beide strings.

Misschien dat ik de extended dat nog een keer aanpas met DC W's (IPV1*VPV1) en (IPV2*IPV2) i.p.v. Hr en IAC.

[ Voor 12% gewijzigd door Pascal Saul op 14-03-2016 12:18 ]

[migjes]

reneeke1970 schreef op maandag 14 maart 2016 @ 12:13:
[...]

Nee ik kan alleen het voltage verloop en amperage verloop per string zien, maar geen aparte wattage grafiek. En anders hoor ik graag hoe dat wel kan?

kun je geen export maken van de gegevens.
die importeren in een excel.
dan V*A = W per mpp

(dat doe ik ook. )

[PClop]

Joris Jasper schreef op maandag 14 maart 2016 @ 10:00:
Ik dacht dat een PV installatie die in zijn eentje achter een zekering die uiteraard de fase en de nul schakelt niet achter een aardlek moet. Als dat zo is mag dan een warmtepomp ook zonder aardlek aangesloten worden ?

[...]

Moet, mag, dat is er weer zo ééntje
De ene fabrikant zegt, moet achter een aardlek, de andere rept er niet over.
In nederland moet in eerst instantie alles achter een 30mA aardlek, andere regeltjes sluiten dat weer uit
Mijn omvormers hebben een vol metalen behuizing, bij mij zit dat spul allemaal achter een aardlek van 30mA
Men mag het van mij part zo doe als men zelf wil............ later niet gaan zeuren a.u.b.

[reneeke1970]

migjes schreef op maandag 14 maart 2016 @ 12:18:
[...]

kun je geen export maken van de gegevens.
die importeren in een excel.
dan V*A = W per mpp

(dat doe ik ook. )

Ik kan gegevens downloaden inderdaad, daar moet ik eens keer voor gaan zitten dan.

Maar ik moet eerlijk zeggen, leuk om te zien zon grafiek maar ik heb er geen nuttig belang bij, iemand hier wel?

[T-MOB]

PClop schreef op maandag 14 maart 2016 @ 12:39:
[...]
Moet, mag, dat is er weer zo ééntje
De ene fabrikant zegt, moet achter een aardlek, de andere rept er niet over.
In nederland moet in eerst instantie alles achter een 30mA aardlek, andere regeltjes sluiten dat weer uit
Mijn omvormers hebben een vol metalen behuizing, bij mij zit dat spul allemaal achter een aardlek van 30mA
Men mag het van mij part zo doe als men zelf wil............ later niet gaan zeuren a.u.b.

In Nederland moeten alleen groepen waar wandcontactdozen aan zitten zijn aangesloten via een aardlekschakelaar. Apparaten die je vast aansluit - dus met een kabel van van meterkast direct naar het apparaat - mogen dus zonder. Voor een warmtepomp die je vast aansluit is het dus ook niet verplicht.

Blijft over wat verstandig is, de aardlekschakelaar is er immers voor de veiligheid. Bij een dubbelwandig geisoleerd apparaat buiten handbereik is de toegevoegde waarde nihil. Bij een metalen object in een vochtige omgeving binnen handebereik ligt dat anders.

Aan de ander kant is een paar tientjes voor een aardlek ook de moeite niet. Als budget (of meterkastruimte) echt een dingetje is kun je er altijd nog voor kiezen om de groep er bij een bestaande aardlek op te zetten. Volgens de regels mogen er max 4 groepen achter een aardlek. Maar daar is verder geen technische grond voor. De achterliggende gedachte is (alleen maar) dat je niet teveel simultane uitval hebt wanneer een aardlekstoring optreedt. Er zijn best groepenverdelingen denkbaar waarbij die uitval helemaal niet zo'n probleem is: een aardlek met een fornuis, oven, wasmachine, PV-installatie en 1 verlichtingsgroep bijvoorbeeld.

[Verwijderd]

Oost-West set
1 string Oost-1 string West

[ Voor 17% gewijzigd door Verwijderd op 14-03-2016 13:33 ]

[zonoskar]

Rempage0611 schreef op maandag 14 maart 2016 @ 09:55:
[...]


Ik had laatst hetzelfde, bij bewolkt hogere pieken dan bij mooi weer. Toen eens uit het raam gekeken bij een piek. Als er wolken zijn krijg je niet alleen de zon direct op je panelen, maar ook het gebroken licht uit een wolk. Als de zon dus net door een gaatje in een wolk prikt is het vermogen het hoogst.

Dat zou best eens kunnen. Maar we komen elke dag een beetje hoger. Vandaag alweer 3720W aangetikt.

[reneeke1970]

Ik heb het bestand binnen voor de grafiek, zal vanavond eens proberen of ik tabellen/grafieken kan maken in exel haha, kan toch wel eens handig zijn want inmiddels zit poly/mono parallel op één aansluiting en op de andere komen drie string van sf ,kan ik zo mooi in kaart brengen wat die doen....

[Andre1973]

aardlek of geen aardlek heeft ook alles te maken met de weerstand naar aarde, of te wel de kwaliteit van de aardpen / aangeleverde aarde.
Huizen van voor 1980 hebben vaak groepen zonder aarde (wasmachine droger etc) deze huizen hebben in principe dan een aarde met een waarde minder dan 1Ohm (is duur om te maken).
nieuwere huizen die al geheel achter een aardlek zitten, hebben vaak een minder goede aarde (minder dan 166 Ohm = uitkomst van 300mA x 50 volt (alles onder de 50 Volt AC word gezien als veilig, alles daarboven dus niet) daar moet ALLES, dus ook omvormer, dus ook warmte pomp achter een aardlek zitten van maximaal 300 mA, alle groepen met licht en of WCD (ook wel stopcontacten) moeten achter maximaal 30 mA.

dat dat vaak voor de omvormer niet gedaan word is wat anders (poen!!) omdat de omvormer er een 30 mA ALS er nog wel eens uit wil tikken moet daar dan een losse 100 of 300 mA in komen en die is een stuk duurder dan een los 16A automaatje.

Dus......

In de huizen met een goede aarde zie je vaak een sticker met: de groen gemerkte goepen zijn aangesloten achter aardlek scahkelaar.
dat is vaak de hint dat er ook groepen bij aanleg waren zonder aardlek, dus een goede aarde, dus eventueel aansluiten zonder ALS. maar met ALS is altijd beter.

[ Voor 34% gewijzigd door Andre1973 op 14-03-2016 17:42 ]

[habbekrats]

T-MOB schreef op maandag 14 maart 2016 @ 13:26:
[...]


In Nederland moeten alleen groepen waar wandcontactdozen aan zitten zijn aangesloten via een aardlekschakelaar. Apparaten die je vast aansluit - dus met een kabel van van meterkast direct naar het apparaat - mogen dus zonder. Voor een warmtepomp die je vast aansluit is het dus ook niet verplicht.

Blijft over wat verstandig is, de aardlekschakelaar is er immers voor de veiligheid. Bij een dubbelwandig geisoleerd apparaat buiten handbereik is de toegevoegde waarde nihil. Bij een metalen object in een vochtige omgeving binnen handebereik ligt dat anders.

Aan de ander kant is een paar tientjes voor een aardlek ook de moeite niet. Als budget (of meterkastruimte) echt een dingetje is kun je er altijd nog voor kiezen om de groep er bij een bestaande aardlek op te zetten. Volgens de regels mogen er max 4 groepen achter een aardlek. Maar daar is verder geen technische grond voor. De achterliggende gedachte is (alleen maar) dat je niet teveel simultane uitval hebt wanneer een aardlekstoring optreedt. Er zijn best groepenverdelingen denkbaar waarbij die uitval helemaal niet zo'n probleem is: een aardlek met een fornuis, oven, wasmachine, PV-installatie en 1 verlichtingsgroep bijvoorbeeld.

Zonder aardlek mag soms, echter zonder aardlekschakelaar mag je aardpenweerstand dan wel maximaal 25/In te zijn. Bij een maximale grote van beveiliging 16A in je huis is dit dus 25/16 = 1,6 Ohm . De meeste moderne woonhuizen halen deze aardverpreidingsweerstand niet. ( ik gebruik hier bewust de 25/In hier kun je over een aantal normen aardingsinfo heel veel lezen.

[DjVe]

Andre1973 schreef op maandag 14 maart 2016 @ 17:26:
aardlek of geen aardlek heeft ook alles te maken met de weerstand naar aarde, of te wel de kwaliteit van de aardpen / aangeleverde aarde.
Huizen van voor 1980 hebben vaak groepen zonder aarde (wasmachine droger etc) deze huizen hebben in principe dan een aarde met een waarde minder dan 1Ohm (is duur om te maken).
nieuwere huizen die al geheel achter een aardlek zitten, hebben vaak een minder goede aarde (minder dan 166 Ohm = uitkomst van 300mA x 50 volt (alles onder de 50 Volt AC word gezien als veilig, alles daarboven dus niet) daar moet ALLES, dus ook omvormer, dus ook warmte pomp achter een aardlek zitten van maximaal 300 mA, alle groepen met licht en of WCD (ook wel stopcontacten) moeten achter maximaal 30 mA.

dat dat vaak voor de omvormer niet gedaan word is wat anders (poen!!) omdat de omvormer er een 30 mA ALS er nog wel eens uit wil tikken moet daar dan een losse 100 of 300 mA in komen en die is een stuk duurder dan een los 16A automaatje.

Dus......

In de huizen met een goede aarde zie je vaak een sticker met: de groen gemerkte goepen zijn aangesloten achter aardlek scahkelaar.
dat is vaak de hint dat er ook groepen bij aanleg waren zonder aardlek, dus een goede aarde, dus eventueel aansluiten zonder ALS. maar met ALS is altijd beter.

Ik doe het iets makkelijker. Onder de 3000w alles op 16A 30mA aardlekautomaat. Daarboven gaat op een 100mA variant. Ja dat is iets duurder, maar wat zijn die 2 tientjes nou op dat soort bedragen.

[reneeke1970]

reneeke1970 schreef op maandag 14 maart 2016 @ 14:25:
Ik heb het bestand binnen voor de grafiek, zal vanavond eens proberen of ik tabellen/grafieken kan maken in exel haha, kan toch wel eens handig zijn want inmiddels zit poly/mono parallel op één aansluiting en op de andere komen drie string van sf ,kan ik zo mooi in kaart brengen wat die doen....

Hmm op telefoon exel zie ik alles mooi in kolommen naast elkaar maar op pc groot veld met veel cijfers en komma door elkaar. Iemand enig idee hoe ik dit omzet?

[MdO82]

Zie ik tegen zonsondergang dat 1 van de 9 panelen een beetje in de schaduw komt

Maar eens een verzoek tot sloop van woningen aanvragen

De panelen zitten nu in serie geschakeld
Zou het veel uitmaken om de onderste 3 panelen apart aan te sluiten zodat je eigenlijk 2 strings krijgt ?

Het schaduw"probleem" heb ik volgens mij alleen in het vroege voorjaar (nu dus) en late najaar

Het zal verder denk ik niet veel uitmaken, want de rest van de dag heb ik nergens last van

[ Voor 10% gewijzigd door MdO82 op 14-03-2016 20:31 ]

[Jerrythafast]

reneeke1970 schreef op maandag 14 maart 2016 @ 19:23:
[...]

Hmm op telefoon exel zie ik alles mooi in kolommen naast elkaar maar op pc groot veld met veel cijfers en komma door elkaar. Iemand enig idee hoe ik dit omzet?

Heb je het probleem dat Excel alle data in de eerste kolom heeft gezet? (Gebeurt vaak bij openen van .txt en .csv bestanden in Excel.) Dan moet je even alles selecteren en dan op 'Tekst naar kolommen' (op tabblad 'Gegevens') klikken.

[Magic6399]

Leuk dat PV-virus Zie na 30 pagina's in de topic door de bomen het bos niet meer wat ik met nu moet nemen... _{ja, iedere situatie is anders, maar ik kom toch niet uit het volgende:}

Ik heb meerdere offertes aangevraagd waarbij er 2 toch wel mijn interesse hebben.

Situatie is als volgt:
- hellend dak, ca. 35 graden
- oriëntatie: zuid-oost
- jaarverbruik: 2.000 kWh (maar wegens aanschaf van kleine close-in boiler en 1,5 m² vloerverwarming in de badkamer in de afgelopen jaar zal dit wel iets stijgen)

Bij 1 offerte krijg ik het volgende aangeboden:
10x Ulica, zwart
270 Wp/paneel
totaal 2700 Wp
1x Solax 2800TL omvormer
Geen optimizers
€4.350,- (€1,61 per Wp)

Bij de 2e offerte krijg ik het volgende:
8x Sunpower, zwart
327 Wp/paneel
totaal 2616 Wp
1x SMA SB omvormer
8 optimizers (volgens adviseur om de schaduw van een kleine schoorsteen aan de zuidzijde op te vangen)
€5.950,- (€2,27 per Wp)

Ik weet dat de Sunpowers duurder zijn omdat deze meer rendement hebben en dat meerder optimizers ook de prijs wat opdrijven, maar als ik dan de prijs per Wp zie dan lijkt die mij wel erg hoog (las elders in het topic dat €1,90 al aan de hoge kant is).

Ik twijfel of de optimizers wel echt heel veel meer rendement geven. Op de foto is het dak om half 4 's middags. Om ongeveer 15:00 uur begint de schaduw en om 17:00 uur is de zon aan de andere zijde van het dakvlak. Het zou dus gaan om net geen 2 uur aan verminderder opbrengst. Ik weet niet hoe de opbrengs is als de zon al zo schuin op de panelen schijnt. (dan is het verlies wel misschien verwaarsloosbaar? Of zijn de optimizers dan juist van belang??)

_{(de begroeiing vormt trouwens geen belemmering)}

[AUijtdehaag]

Optimizers voor een schoorsteentje schaduw icm SMA???

Schoorsteentje schaduw poetst optitrac al mooi weg..
AUijtdehaag in "Het grote "jouw productie" topic - Deel 2"

En neem gewoon wat meer dan 8 gewone mono panelen. Is ook beter voor de Mpp spanning op de sma.
Plek zat toch? Dan is Sunpower ook overdreven als er zoveel dakpannen zichtbaar blijven.
Leg dan gewoon SF weg als het niet om maximaal opbrengst te doen is met dak helemaal vol.
Dan heb je 2x schaduw oplossing te pakken icm Sma.

[ Voor 15% gewijzigd door AUijtdehaag op 14-03-2016 21:36 . Reden: Ik zou op zoek gaan naar een andere "goedkopere" adviseur ]

[reneeke1970]

Jerrythafast schreef op maandag 14 maart 2016 @ 20:50:
[...]

Heb je het probleem dat Excel alle data in de eerste kolom heeft gezet? (Gebeurt vaak bij openen van .txt en .csv bestanden in Excel.) Dan moet je even alles selecteren en dan op 'Tekst naar kolommen' (op tabblad 'Gegevens') klikken.
[afbeelding]

Ja precies dat gebeurt er, nou zal ik morgen eens uitvissen, dank je

[klump4u]

Schoorsteen wegdoen of pijpje aan andere dak kant, en dan gewone panelen plaatsen

[Rol-Co]

Dit dakvlak gewoon vol en zonder optimizers, andere dakvlak 5 extra paneeltjes bovenaan de nok.
Voldoende voor je jaarverbruik.

[Verwijderd]

@MikelenniuM als ik het zo qua dakpannen uittel
dan zou ik zo laag mogelijk 2 rijen van 5 panelen plaatsen
in een portrait opstelling
10 panelen van 290wp bijv dan doe je naar verwachting 2600 kwh opwekken per jaar

of anders is kijken of je de schoorsteen kan vervangen door een cv afvoer

[reneeke1970]

Magic6399 schreef op maandag 14 maart 2016 @ 21:01:
Leuk dat PV-virus Zie na 30 pagina's in de topic door de bomen het bos niet meer wat ik met nu moet nemen... _{ja, iedere situatie is anders, maar ik kom toch niet uit het volgende:}

Ik heb meerdere offertes aangevraagd waarbij er 2 toch wel mijn interesse hebben.

Situatie is als volgt:
- hellend dak, ca. 35 graden
- oriëntatie: zuid-oost
- jaarverbruik: 2.000 kWh (maar wegens aanschaf van kleine close-in boiler en 1,5 m² vloerverwarming in de badkamer in de afgelopen jaar zal dit wel iets stijgen)

Bij 1 offerte krijg ik het volgende aangeboden:
10x Ulica, zwart
270 Wp/paneel
totaal 2700 Wp
1x Solax 2800TL omvormer
Geen optimizers
€4.350,- (€1,61 per Wp)

Bij de 2e offerte krijg ik het volgende:
8x Sunpower, zwart
327 Wp/paneel
totaal 2616 Wp
1x SMA SB omvormer
8 optimizers (volgens adviseur om de schaduw van een kleine schoorsteen aan de zuidzijde op te vangen)
€5.950,- (€2,27 per Wp)

Ik weet dat de Sunpowers duurder zijn omdat deze meer rendement hebben en dat meerder optimizers ook de prijs wat opdrijven, maar als ik dan de prijs per Wp zie dan lijkt die mij wel erg hoog (las elders in het topic dat €1,90 al aan de hoge kant is).

Ik twijfel of de optimizers wel echt heel veel meer rendement geven. Op de foto is het dak om half 4 's middags. Om ongeveer 15:00 uur begint de schaduw en om 17:00 uur is de zon aan de andere zijde van het dakvlak. Het zou dus gaan om net geen 2 uur aan verminderder opbrengst. Ik weet niet hoe de opbrengs is als de zon al zo schuin op de panelen schijnt. (dan is het verlies wel misschien verwaarsloosbaar? Of zijn de optimizers dan juist van belang??)

_{(de begroeiing vormt trouwens geen belemmering)}
[afbeelding]

Als de zon zo laag staat dat die schaduw zo ver komt moet je blij zijn dat een paneel nog dertig watt levert, is mijn inschatting....

Edit, heb even terug gekeken, ik lig ozo onder 15 graden dus ik jij beter naar de zon dan jij om half vier, gisteren gaf 255wp nog een 75 watt

[ Voor 3% gewijzigd door reneeke1970 op 15-03-2016 09:05 ]

[mb1]

Leuk stukje in m'n mailbox over ontwikkelingen op zonnepanelen gebied, bron: ensoc.nl

Zonnecellen verliezen elektriciteit bij metalen contactpunten. Een dun laagje polysilicium voorkomt dit verlies, zo ontdekte onderzoeksinstituut ECN. De Nederlandse zonnecelmachinebouwer Tempress gaat deze baanbrekende vinding toepassen op industriële schaal.

Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) heeft een techniek geïntroduceerd waarbij het vermogensverlies bij zonnecellen tot een minimum wordt beperkt. De zeer innovatieve oplossing leidt tot een hoger zonnecelrendement en gaat – naar verwachting - leiden tot lagere kWh-kosten. De vinding wordt naadloos geïntegreerd met bestaande productieprocessen, een primeur in de wereldwijde PV-industrie. Dit is het resultaat van een vruchtbare samenwerking tussen ECN uit Petten en de high-tech machinebouwer Tempress Systems uit Vaassen. Tempress bouwt machines waarmee de typische blauwe kristallijn silicium zonnecellen zijn te maken.

Zeer dunne laagje
De huidige zonneceltechniek wordt voor een belangrijk deel gelimiteerd door elektrische verliezen, die ontstaan door het ‘terugvallen’ van de door licht gegenereerde elektronen in de zonnecel. ECN brengt nu een polysilicium laagje aan tussen de silicium wafer en de metalen contacten, de voornaamste bron van de bovengenoemde verliezen. Het zeer dunne laagje zorgt dat de stroom goed wordt geleid, en spanningsverliezen worden voorkomen. De techniek is al eerder en succesvol toegepast in de micro-elektronica en op zonnecellen in het laboratorium, maar is door deze Nederlandse partijen nu voor het eerst toegepast op industriële schaal machines en zonnecellen.

Rendement opgerekt
‘Met deze nieuwe vinding wordt de grootste verliespost van de moderne zonnecellen opgeheven’, legt Bart Geerligs, senior onderzoeker bij ECN, uit. ‘Ook is het niet nodig om voor deze verbetering een scala van nieuwe productiemachines te introduceren. Met deze technologie worden de rendementsbeperkingen van de bestaande zonneceltechnologie opgerekt. Er is nu in korte tijd al een rendement bereikt van 20,7 procent en we zien mogelijkheden om snel voortgang te blijven boeken in de richting van de 25 procent.’

Opschalen
Development engineer Martijn Lenes van Tempress: ‘Het opschalen van een laboratorium schaal proces naar industriële apparatuur is vaak de grootste drempel voor het succesvol implementeren van een nieuwe veelbelovende techniek. Tempress heeft daarom op een prototype machine eerst gekeken of de benodigde lagen wel op een voldoende grote schaal tegelijkertijd te produceren zijn. Toen dat eenmaal aangetoond was hebben we met ECN onderzocht hoe we deze lagen in een industrieel productieproces konden integreren.’

Exportproduct
De Nederlandse innovatie leidt tot meer elektriciteitsproductie per zonnecel en heeft alles in zich om als innovatief exportproduct wereldwijd vermarkt te worden, één van de pijlers uit het energieakkoord. Door deze innovatie zal de gemiddelde (markt) prijs van zonnecellen afnemen en wordt zonne-energie door een breder publiek omarmd. Zonnecellen zijn op vele manieren toepasbaar, bijvoorbeeld op bedrijfsdaken, ziekenhuizen, scholen, sporthallen, energiecentrales en particuliere huizen. Innovaties als deze steunen de transitie naar een energieneutrale gebouwde omgeving in 2050.

Presentaties
Op de Silicon PV/nPV conferentie, van 7 tot 10 maart 2016 in Chambéry, Frankrijk, presenteren onderzoekers van ECN en Tempress de resultaten. Het gaat om mondelinge presentaties van Maciej Stodolny (ECN) en Martijn Lenes (Tempress), en een posterpresentatie van Yu Wu (ECN).

Over Tempress
Tempress Systems, gevestigd in het Gelderse Vaassen, is een dochteronderneming van Amtech Systems. Het bedrijf ontwikkelt en produceert zonnecelmachines, die efficiënte zonnecellen maken. De meeste klanten van Tempress zijn zonnecelproducenten uit China en Taiwan. Tempress is vooral gegroeid doordat China zich sterk heeft gericht op het produceren van zonnecellen, zo meldde sales manager Jeroen van Hapert van Tempress vijf jaar geleden in een interview. Vorig jaar kreeg Tempress een order van 800 megawatt uit China, en eerder een order van 400 megawatt uit Taiwan.

Redactie Ensoc, 9-mrt-16

[JanPedaal]

mb1 schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 08:57:
Leuk stukje in m'n mailbox over ontwikkelingen op zonnepanelen gebied, bron: ensoc.nl

Interessante ontwikkeling! Jammer van de taalfouten en feitelijke onjuistheden, dan ga ik altijd twijfelen aan de inhoud.

... van de door licht gegenereerde elektronen ...

[mb1]

Don't shoot the messenger

[Magic6399]

klump4u schreef op maandag 14 maart 2016 @ 21:40:
Schoorsteen wegdoen of pijpje aan andere dak kant, en dan gewone panelen plaatsen

Verwijderd schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 08:02:
@MikelenniuM als ik het zo qua dakpannen uittel
dan zou ik zo laag mogelijk 2 rijen van 5 panelen plaatsen
in een portrait opstelling
10 panelen van 290wp bijv dan doe je naar verwachting 2600 kwh opwekken per jaar

of anders is kijken of je de schoorsteen kan vervangen door een cv afvoer

Ik ben nu ook aan het kijken wat het kost om de schoorsteen te laten verwijderen. Moet natuurlijk niet teveel kosten, want dit drukt dan wel op de TVT (als de schoorsteen niet weg hoeft, dan scheelt dat natuurlijk weer in de totale kosten)

reneeke1970 schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 08:47:
[...]

Als de zon zo laag staat dat die schaduw zo ver komt moet je blij zijn dat een paneel nog dertig watt levert, is mijn inschatting....

Edit, heb even terug gekeken, ik lig ozo onder 15 graden dus ik jij beter naar de zon dan jij om half vier, gisteren gaf 255wp nog een 75 watt

Zo'n gevoel had ik ook al, dat een paneel veel minder opbrengt. Volgens mij is het verlies dan verwaarloosbaar.

[migjes]

Magic6399 schreef op maandag 14 maart 2016 @ 21:01:
Ik weet dat de Sunpowers duurder zijn omdat deze meer rendement hebben en dat meerder optimizers ook de prijs wat opdrijven, maar als ik dan de prijs per Wp zie dan lijkt die mij wel erg hoog (las elders in het topic dat €1,90 al aan de hoge kant is).

de rest hier had je al verteld wat je moet weten over optimizers en zo.

persoonlijk vind ik 1,60€/Wp al aardig aan de hoge kant.

ik neem even een voorbeeld:
een paneel wat een beetje tussen de 2 zit die je noemt.
met een (dure) sma omvormer.
http://shop.winkelman-zon...%20Sunny%20Boy%202.5.html
plus 2x deze:
http://shop.winkelman-zon...k-met-zilver-klemmen.html
en dan komt er nog +/- 150€ kabel + groep bij. (een beetje afhankelijk van de situatie)

maakt 3025€ inc BTW ex laten leggen.
de gene die legt wil ook kaas op zijn brood, dus laten we hem een 1000€ geven.
(met 2 man in een 1/2 dag gelegd, daar na nog een uurtje of 2 de omvormer aansluiten.
ruim genomen een project voor 1 dag.)
maakt een +/-4000€ maar je krijg nog de BTW daar van terug (ex het forfait bedrag)
maakt een 3200€ voor +/- 1,43€/Wp

zo heb je te minste een grof idee waar aan je moet denken met prijzen.

(en dit kan best nog een stukje lager, neem bv geen sma omvormer, is best duur voor wat ze bieden.
de winkel die ik als voorbeeld gebruik is ook niet de goedkoopste.
persoonlijk, liever dure panelen dan dure omvormer.
maar sunpower is wel erg duur, je kunt ook te ver gaan )

[Verwijderd]

mbt de schoorsteen, google even naar lokale klusjesman die dat bijv op zaterdag even tussendoor doet.
weet niet of je zelf t dak op durft bijv anders zou je handje kunnen toesteken scheelt ook weer.

[habbekrats]

1 van de redenen waarom ik nu een omnik omvormer heb hangen, werkt goed en voor een leuke prijs aan te schaffen. Hang hem liever wel op een koele plaats en niet onder je dak. ( beter voor elek omvormer trouwens)

[Verwijderd]

heb de omnik hier net onder t dak van de blokhut binnen hangen.
ding komt op warme dagen niet boven de 58gr

die 58gr was de warmste piek gemeten

[ Voor 17% gewijzigd door Verwijderd op 15-03-2016 12:09 ]

[habbekrats]

Verwijderd schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 12:02:
heb de omnik hier net onder t dak van de blokhut binnen hangen.
ding komt op warme dagen niet boven de 58gr

die 58gr was de warmste piek gemeten

Ik werk nu 30 jaar in power electronics, en geloof me maar als je een lange levensduur wil bereiken dan is eigenlijk een constante ruimte temperatuur ~ 15Graden het mooiste. Ik heb drives die 20 jaar draaien zonder problemen. Drives in sterk wisselende en hoge temperaturen hebben een aanmerkelijk hogere uitval.
Als je omnik 60 graden aangeeft is de kern temperatuur van je elektronica waarschijnlijk al boven 100 graden.

Levensduur van vermogens elektronica is sterk afhangkelijk van temperatuur.

[Verwijderd]

@habbekrats
de omnikconverter bevat geen draaiende onderdelen, dus dat scheelt al
die gemeten temp is een kerntemp.
de omnik4 hangt in de schuur
de omnik2 hangt op de overloop

op een warme zomerdag je weet wel kids in zwembad bbq aan koud biertje naast je stoel dat idee
is de temperatuur van de omvormer in de schuur pakembeet 4 graden hoger dan die van de omvormer in het woonhuis

[habbekrats]

Verwijderd schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 12:28:
@habbekrats
de omnikconverter bevat geen draaiende onderdelen, dus dat scheelt al
die gemeten temp is een kerntemp.
de omnik4 hangt in de schuur
de omnik2 hangt op de overloop

op een warme zomerdag je weet wel kids in zwembad bbq aan koud biertje naast je stoel dat idee
is de temperatuur van de omvormer in de schuur pakembeet 4 graden hoger dan die van de omvormer in het woonhuis

Dat betwijfel ik, dat omnik van de kerntemperatuur uitgaat. Nagenoeg al dit soort vermogens apparatuur meet op het koelblok. Natuurlijk is de relatie tussen koelblok en je vermogenstor wel bekend maar hoe koeler hoe beter voor de levensduur.

[Verwijderd]

maar hoe koeler hoe beter voor de levensduur.

mee eens maar om nu een geconditioneerde ruimte te maken waarin de omvormer hangt op 18gr met 56% luchtvochtigheid is ook zo wat.
dan maar een jaartje minder lang plezier is stuk goedkoper

[reneeke1970]

Verwijderd schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 12:35:
[...]


mee eens maar om nu een geconditioneerde ruimte te maken waarin de omvormer hangt op 18gr met 56% luchtvochtigheid is ook zo wat.
dan maar een jaartje minder lang plezier is stuk goedkoper

Weet jij ook bij welke temperatuur ventilators gaan draaien? Mijne nog niet gedraaid....

[ATS]

reneeke1970 schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 14:57:
Weet jij ook bij welke temperatuur ventilators gaan draaien? Mijne nog niet gedraaid....

Verwijderd schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 12:28:
@habbekrats
de omnikconverter bevat geen draaiende onderdelen, dus dat scheelt al

Niet dus, want die zit er niet in als ik het goed begrijp?

[reneeke1970]

ATS schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 15:49:
[...]


[...]

Niet dus, want die zit er niet in als ik het goed begrijp?

Mijne wel, twee ventilator aan onderkant, blazen langs koel lichaam af

[Mattie112]

Lijkt me afhankelijk van het model, als ik even snel op de site kijk zie ik deze serie met fan staan:

http://nl.omnik-solar.com/products/omniksol-13k_17k_20k-tl

[habbekrats]

Mattie112 schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 16:26:
Lijkt me afhankelijk van het model, als ik even snel op de site kijk zie ik deze serie met fan staan:

http://nl.omnik-solar.com/products/omniksol-13k_17k_20k-tl

dat zijn ook de zware jongens van +10kW

[Joepla]

Verwijderd schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 12:35:
[...]


mee eens maar om nu een geconditioneerde ruimte te maken waarin de omvormer hangt op 18gr met 56% luchtvochtigheid is ook zo wat.
dan maar een jaartje minder lang plezier is stuk goedkoper

Dat is meteen het uiterste...

Habbekrats heeft gelijk, ook hier dezelfde ervaring met (industriële) vermogenselektronica.

Heb hier, toen ik nog een Effekta had, 's zomers een tafelventilator op de laagste stand langs de achterwand (koelblok) laten blazen.
Verbazend veel koeling (ca. 18 graden C lager) voor ca. 15W. Laat dat eens 2 euro per zomer gekost hebben.

[reneeke1970]

Mattie112 schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 16:26:
Lijkt me afhankelijk van het model, als ik even snel op de site kijk zie ik deze serie met fan staan:

http://nl.omnik-solar.com/products/omniksol-13k_17k_20k-tl

Klopt als een bus, bij 35 slaat hij nog niet aan en hoger is ie nog niet geweest

[reneeke1970]

migjes schreef op maandag 14 maart 2016 @ 10:10:
[...]

mmm, bekent plaatje
dat is 2x 45graden oost-west

hoe platter de oost-west de dichter de 2 pieken bij elkaar komen te staan.
tot dan ze helemaal plat liggen en dan zitten de pieken op het zelfde moment (maar spreken we dan nog van oost-west )


[...]

zou jij een plaatje kunnen maken met de mpp's apart weergegeven.

Ik heb mijn best gedaan maar ik moet nog veel oefenen, tijd balk lukte zo snel niet....

[reneeke1970]

Je ziet dat Oost iets beter is dan west, komt omdat er twintig graden verdraaiing in zit richting uh uh met de klok mee haha

[ Voor 54% gewijzigd door reneeke1970 op 15-03-2016 20:14 ]

[Gasschuif]

Joepla schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 16:56:
[...]

Dat is meteen het uiterste...

Habbekrats heeft gelijk, ook hier dezelfde ervaring met (industriële) vermogenselektronica.

Heb hier, toen ik nog een Effekta had, 's zomers een tafelventilator op de laagste stand langs de achterwand (koelblok) laten blazen.
Verbazend veel koeling (ca. 18 graden C lager) voor ca. 15W. Laat dat eens 2 euro per zomer gekost hebben.

Dat is ook mijn ervaring, hoe koeler hoe beter. Hangt de inverter toch op een zolder waar het warm wordt dan klevert een klein fannetje een enorme COP op, als de heatsink meer als 50 C wordt.
Een SE inverter gaat terug regelen als ie te warm dreigt te worden.

[Dre]

Heatsink is wat anders dan Ambient Temperature. De Effekta gaat zonder derating door tot 80°C (T Heatsink of T Intern weet ik even niet).

Mijn ervaring is dat het interne ontwerp zeer bepalend is voor de levensduur. Geen warmtebronnen plaatsen naast de elektrolytische condensatoren. Vooral belastingsweerstanden en spoelen zitten veelal verkeerd geplaatst in oudere voedingen. Toepassing van goeie condensatoren, in combinatie met een lage rimpelstroom is ook beter.

De Effekta 5000 heeft 4700µF intern, en volgens de thermografische camera worden die niet warm. De voedingsprint wordt wel warm. Ik maak me geen zorgen over de koeling/levensduur. Ik heb de indruk dat de uitval van de huidige omvormers (Effekta's) andere oorzaken heeft. Mijn gevoel wordt bevestigd met antonboonstra zijn onderzoek, dat omvormers bijna nooit vol vermogen hoeven te leveren.

[ Voor 12% gewijzigd door Dre op 15-03-2016 21:55 ]

[Powrskin]

koeling kan geen kwaad.
een deskfan van 15w is wel wat tegenstrijdig ivm opwek, maar een pc fan met tempswitch verbruikt 1w totaal oid.

wat denk ik ook wel belangrijk is, is dat de fluctuatie in temperatuur ook niet te groot wordt.
dus niet een hele dikke ventilator af en toe even van 65c naar 35c laten wegblazen.

eigen ervaring is dat op een warme zomerdag 35c, een omvormer op zolder en waar op dat moment je het zweet al uitbrak als je dacht aan bewegen en ventilator geen slecht idee is
op dat specifieke moment deed de omvormer direct 100w meer toen de fan aanging en de temp terug liep. natuurlijk was dat een passieve omvormer.

[Aegle]

Het koellichaam van mijn SolarEdge SE3000 die op zolder hangt, wordt wel warm, in de zomer nog warmer . Vorige zomer heb ik een klein fannetje onder het koellichaam gehangen. Dat scheelde behoorlijk in temperatuur. Getallen heb ik zo niet bij de hand.

Voor deze zomer wil ik de fan schakelen d.m.v. een temperatuur sensor schakelen. Ik heb twee sensoren aan m'n DAL-logging hangen waarmee ik momenteel de uitgaande en retour temperatuur van de CV meet. Eentje ga ik opofferen om aan de omvormer te plakken. Een rule in DAL schakelt dan de fan. Overigens wordt het fannetje gevoed door een oude telefoonlader. Hij draait op ongeveer 9 volt. Verbrui is verwaarloosbaar.

[AUijtdehaag]

Nu ik mijn SMA 5000 TL-21 verplaatst heb van zolder naar een ongeisoleerd schuurtje, waar het in de zomer aardig warm kan worden heb ik ook een externe (twin) fan besteld.

Ik had kunnen gaan voor de originele SMA fan, echter kost die 109 euro. (wel met functioneel relais)

Op e-bay.de een xbox 360 twin fan besteld met een clixon op 30 graden.
Op een australische forum vond ik die oplossing, die fan zou redelijk zou moeten passen tussen muur en ribben.

Scheelt weer centjes. Daarbij schijnt de sma fan pas bij 40 C in te schakelen (interne temp)
Multifunctioneel relais had handig kunnen zijn, voor eventueel aansturing warmtepomp op basis van opwek, maar ik vind (zoals gewoonlijk) de prijs van de SMA fankit01 iets tegenvallen. Ook de flow zou niet geweldig zijn.
Nu ben ik voor 25 euro gesteld en meer koelflow.
Ik zou domoticz ook daarvoor kunnen gebruiken met aansturen, met de info van sbfspot.
Maar om nou weer een 60,90 euro fibaro zwave tussenstekker te gebruiken daarvoor gaat me weer wat te ver...

[Herbie1971]

Ik ben bezig met de aankoop van een woning. Daar hangt onderstaande meter in de meterkast.
Weet iemand toevallig of deze meter braaf terugdraait? Anders moet ik toch op zoek naar een ander huis

[Joepla]

Powrskin schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 22:13:
koeling kan geen kwaad.
een deskfan van 15w is wel wat tegenstrijdig ivm opwekt, maar een pc fan met tempswitch verbruikt 1w totaal oid.

Ach, 15W terwijl je op dat soort dagen gemakkelijk 30 kWh opwekt, daar moet je niet eens over nadenken. Het was eigenlijk begonnen als experiment met de bedoeling dat ooit eens netjes en permanent op te lossen. Maar voordat dat moment kwam (bij mij kan dat wel even duren ), was de Effekta alweer weg. Prima ding overigens.

wat denk ik ook wel belangrijk is, is dat de fluctuatie in temperatuur ook niet te groot wordt.
dus niet een hele dikke ventilator af en toe even van 65c naar 35c laten wegblazen.

Ja dat is zeker niet aan te raden. Mechanische uitzetting & krimp is iets om te vermijden.

Het handigst is een fan die afhankelijk van de temperatuur zijn toerental aanpast, of PI (ik bedoel niet de Raspberry) geregeld, zodat je een constante temperatuur aanhoudt.

De SMA5000 heeft hier nog lang niet de max aangetikt vanwege de kleine hoek waaronder de panelen staan. Bij 3500W worden de koelribben een graad of 45 denk ik, bij een omgeving van ca. 16 graden. Van de zomer gaan we zien of het kleine fannetje bij springt.

[Andre1973]

Herbie1971 schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 22:53:
Ik ben bezig met de aankoop van een woning. Daar hangt onderstaande meter in de meterkast.
Weet iemand toevallig of deze meter braaf terugdraait? Anders moet ik toch op zoek naar een ander huis

[afbeelding]

paar weken geleden is dit voorbij gekomen, zoek even op mijn naam, dan moet je dat vinden.

[habbekrats]

Joepla schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 23:07:
[...]

Ach, 15W terwijl je op dat soort dagen gemakkelijk 30 kWh opwekt, daar moet je niet eens over nadenken. Het was eigenlijk begonnen als experiment met de bedoeling dat ooit eens netjes en permanent op te lossen. Maar voordat dat moment kwam (bij mij kan dat wel even duren ), was de Effekta alweer weg. Prima ding overigens.


[...]

Ja dat is zeker niet aan te raden. Mechanische uitzetting & krimp is iets om te vermijden.

Het handigst is een fan die afhankelijk van de temperatuur zijn toerental aanpast, of PI (ik bedoel niet de Raspberry) geregeld, zodat je een constante temperatuur aanhoudt.

De SMA5000 heeft hier nog lang niet de max aangetikt vanwege de kleine hoek waaronder de panelen staan. Bij 3500W worden de koelribben een graad of 45 denk ik, bij een omgeving van ca. 16 graden. Van de zomer gaan we zien of het kleine fannetje bij springt.

Mijn omnik hang in de cv kast op de verdieping. Die is zat groot ,nadeel zit onder het dak maar een betere plaats in de buurt heb ik niet. In de zomer is de cv uit , alleen de opwarming van het huis in de zomer.
Toch heb ik een 120 mm silent fan onder de omvormer hangen als test met een tempregelaartje van ebay. Gaat aan bij 35 graden en regelt op to max toeren bij 45 graden heatsink. Mocht dit niet genoeg zijn dan kan ik er nog 1 naast hangen.

[ATS]

Andre1973 schreef op woensdag 16 maart 2016 @ 00:10:
[...]


paar weken geleden is dit voorbij gekomen, zoek even op mijn naam, dan moet je dat vinden.

Ik zie het zo niet voorbij komen in dit topic als ik op jouw naam zoek de afgelopen maanden...

[develdonk]

reneeke1970 schreef op dinsdag 15 maart 2016 @ 20:11:
[afbeelding]
Je ziet dat Oost iets beter is dan west, komt omdat er twintig graden verdraaiing in zit richting uh uh met de klok mee haha

heb je ook specs die hierbij horen? hoeveel graden voor oost (10, 20, 30?) en hoeveel voor west? En wat is wp van de panelen voor oost en voor west?

[Motrax]

ATS schreef op woensdag 16 maart 2016 @ 07:22:
[...]

Ik zie het zo niet voorbij komen in dit topic als ik op jouw naam zoek de afgelopen maanden...

Deze

Andre1973 schreef op zaterdag 27 februari 2016 @ 10:52:
[...]


bijna alle kunnen terug draaien (99% schat ik) als dat geblokkeerd is staat er een heel klein tandwieltjes op met een soort 3 hoekje erbij waaruit je kunt opmaken dat t een tandwiel is dat maar 1 kant kan opdraaien.
ff door naar beneden scrollen: kan per merk iets verschillen:


http://www.olino.org/arti...oorden-over-zonnepanelen/

[ATS]

Motrax schreef op woensdag 16 maart 2016 @ 07:30:
[...]
Deze


[...]

* ATS is blind denk ik...