FairPCsPlease schreef op woensdag 16 februari 2022 @ 23:03:
Ik voelde me gisteren opgelucht, dat de situatie leek te de-escaleren met een terugtrekking van Russiche troepen, maar alle berichten op The Guardian vandaag gaan over de tegenovergestelde beweging: meer Russische troepen richting Oekraiense grens en de NATO trekt meer troepen samen in Polen en de Baltische Staten. Ik ga een stuk somberder naar bed dan gisteren, wat dit betreft althans.
Pur sang zijn er geen tekenen van de-escalatie op de grond. Noch in bewegingen, noch in voorbereidingen. Het helpt bijvoorbeeld niet dat men op vier kilometer van de grens in Belarus een brug over de rivier bouwt, of dat men een passage vrijmaakt door een moeras richting de grens. Het helpt niet dat men meer luchtmacht overbrengt. Die signalen, het is wat het is: enkel informatie.
Escalatie is meestal een beslissing. Niet altijd. Wanneer je zaken te dicht bij elkaar zet kan het laagdrempelig zonder beslissing fout gaan. Dit is wat eerder in het topic besproken is als de kwestie van noodzaak tot controle / beheersing op de grond door en via elk niveau van sturing.
Dat gezegd, er zijn terdege tekenen van afname van waarschijnlijkheid van escalatie. Inzichten in planning en observatie van bewegingen met bijbehorende tabulatie van allerlei variabelen zoals slijtage of rooster of weer en zo meer, dat is geen kunst meer sinds halverwege de vorige eeuw. De meest optimale vensters voor escalatie liggen al achter ons. Het Kremlin is zich daar ook van bewust. En het Kremlin zit wat te stuiteren in het geen beheersing hebben over narratief, en te weinig ingang hebben hier voor het richting kunnen geven aan ons publiek debat. Dat is men niet gewend. Vooralsnog lijkt men er ook geen antwoord op te hebben.
Op dit moment is het meest waarschijnlijke algemene scenario is soort van variant van de historische “
phony war”, al zijn er ook overeenkomsten met de paradigm shift van de eerste Golfoorlog (beperkt echter, gezien het ontbreken van narratief controle). Dat kan escaleren, maar de kans is groter dat het consolideert in een nieuwe fase van het reeds aanwezige
frozen conflict.
In dat scenario zitten we naar alle waarschijnlijkheid met een flinke periode waarin het Kremlin blijft duwen en hard spel probeert te spelen, met alle risico’s van dien, maar zonder directe focus op bewuste escalatie. Kritiek aspect is en blijft de beheersing over narratief.
Ondertussen worden vanuit NAVO en EU in nauw overleg allerlei wegen bewandeld om links- of rechtsom specifieke deuren te sluiten, maar ook specifieke deuren te openen. Stuk voor stuk gericht op het in proces en procedure brengen van interacties. Dus weg van commando & controle focus bij het Kremlin. En dat is in principe prima mogelijk, zonder ons zelf te compromitteren. De crux is het overtuigen van het Kremlin van de prijs die er ligt voor scenario’s van zowel korte als lange termijn.
Het klinkt misschien gek, maar in tegenstelling tot vorige week ben ik voorzichtig positief. Ja, we moeten rekening houden met een langer scenario van continue zero sum dreiging tot escalatie, dat is echter ook een scenario wat juist voor het Kremlin de prijs opdrijft naarmate het langer duurt. Ondertussen zijn we al een stuk verder gekomen met de deuren. Tot aan deze week was dat héél anders.
Kritiek aspect blijft dat zorgvuldig navigeren hier met de informatievoorziening. Voor het eerst heeft het Kremlin te weinig ruimte tot verdeel en heers via opinie. Zolang dat blijft neemt de waarschijnlijkheid van de-escalatie toe, ook al stapelt men nog meer aan de grens op.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.