
Voorgaande delen: 1 2 3 4
Deze Topicstart is nu ook in 't Engels terug te vinden!
Verbeteringen voor deze topicstart? Direct message of
Dit topic is niet bedoeld voor discussies over prijzen! Hiervoor is het Het Ssd-verkrijgbaarheid Topic.

SSD staat voor: Solid State Drive, oftewel een ‘drive’ zonder mechanische onderdelen, maar wel met een conventionele harde schijf interface (meestal SATA).
Een ssd bevat geheugenchips (flash-geheugen) voor de opslag van data.
Het grootste voordeel daarvan is dat de data nagenoeg direct op te vragen is, zonder dat een mechanische kop naar het gebied met de data hoeft te bewegen.
Anno 2009 zijn onderdelen van een pc als cpu, ram, gpu etc inmiddels al zo snel dat het voor de meesten voldoet.
Waar valt nog veel performance winst te halen? Het antwoord: ssd’s!
Het opstarten van applicaties – of het besturingssysteem zelf – van een mechanische drive… Eigenlijk raar dat we er niet eerder vanaf gestapt zijn…
Maar bedenk dat een beetje ssd begin 2009 nog ca. 600 euro kostte (X25-M 80GB), en dezelfde ssd nu in prijs gezakt is tot onder de 200 euro!
Een voorbeeldje van een vergelijking van een veelverkochte ssd ten opzichte van een hele snelle harde schijf – aanschouw en geniet:
Een ssd:

Een snelle harde schijf:

Een ssd zorgt ervoor dat opstarttijden met een factor 5 tot 10 worden verkort – dit zijn slechts indicaties, want natuurlijk is de werkelijke performance afhankelijk van de rest van je pc. Bij de meeste Tweakers die inmiddels een ssd in gebruik hebben is de ervaring dat applicaties geen seconden meer nodig hebben om te starten, maar over het algemeen vrijwel direct gestart zijn.
Het starten van Windows wordt ca. gehalveerd kwa tijd.
Mijn systeem heeft nog maar 4 seconden nodig om vanuit standby (S3) klaar te zijn voor gebruik, inclusief het intypen van het wachtwoord (mn scherm komt niet snel genoeg uit standby dus moet ik het wachtwoord intypen nog voordat ik iets zie
Een 'klein' nadeeltje is de prijs van een ssd: het kan nog wel 2 á 3 jaar kan duren voordat ssd’s in verhouding net zo duur zijn als conventionele harde schijven.
Ter vergelijking: ssd’s kosten nu nu ca. 1,50€ tot 2,50€ per GB, in contrast tot ca. 0,05€ per GB voor conventionele harde schijven.
Een beetje ssd kost je vanaf 160 euro (60GB) of 190 euro (80GB).
Dus: wil je het onderste uit de kan halen, en heb je wat budget? Dan is een ssd iets voor jou!
Misschien wel de aanschaf van het jaar 2009!

Heb ik tweaks nodig om een ssd aan de praat te krijgen?
Nee! Dus als je geen zin hebt in poespas, sla dit dan over.
Het is bedoelt om nèt dat beetje meer uit een ssd te persen dan standaard mogelijk is, vooral met het oog op Windows XP en Vista, die geen geavanceerde ondersteuning voor ssd’s hebben.
Een ssd zal echter prima zonder één van de onderstaande tips presteren, zeker ten opzichte van een conventionele harde schijf!
Termen
- Garbage collection: onderdeel van de firmware van ssd’s waarmee data uit 2 geheugenblokken wordt samengevoegd voor betere performance
- Onderpartitioneren: lege ruimte overlaten voor betere performance
- Wipen: OCZ tool voor het verbeteren van de performance
- Alignen: partitie met factor x clustergrootte aanmaken
- TRIM: een toekomstig ATA-commando waarmee een besturingssysteem aan de ssd kan laten weten dat een geheugenblok op de ssd gewist kan worden, zodat de schrijf-performance verberert – het zal een standaard functie van Windows 7 zijn, maar ssd’s en raid-controllers moeten het wel ondersteunen
- Wear leveling: het gelijkmatig spreiden van schrijfacties over geheugencellen van de hele ssd – dit voorkomt slijtage van de flash-cellen waardoor het langer zal duren voordat er cellen beginnen uit te vallen
- GB of GiB: Intel specificeert een GB als 1000.000.000 Bytes, en OCZ als 1024*1024*1024 Bytes (dus eigenlijk in GiB) wat toch weer bijna 7,4% scheelt - zie bijv. hier voor de gevolgen.
- MLC / SLC: Multi Level Cell of Single Level Cell – de laatste gaat langer mee, is in theorie sneller maar wel duurder waardoor op mlc-gebaseerde ssd’s inmiddels de overhand krijgen, vooral voor consumenten. Wikipedia: MLC vs. SLC
Tips voor Linux
SSD's en Linux: tips en trucs
Tips voor OS X
Wel of geen SSD?
Tips en ervaringen voor AMD configs
SSD performance op AMD borden info en handleiding
Tips voor Windows:
- Partitie alignen: ja
- Defragmenteren: nee
- Indexeren: nee
- Swapfile op SSD: ja
- Onderpartitioneren: keuze
- Raidcontroller: keuze
- Cachingsoftware: ja bij JMicron, verder keuze
- Wipen (OCZ): ja, maar niet bij raid en totdat Windows 7 TRIM ondersteuning biedt
- AHCI: liefst aan
Partitie Alignen
Alignen is het aanmaken van een partitie met een omvang die exact een hele factor maal de omvang van clustergrootte (bv. 4096KB) is.
Als de partities niet ‘aligned’ zijn, kan een lees/schrijfacties vanuit het OS in het slechtste geval twee fysieke lees/schrijfacties nodig hebben.
Alignen bij Windows is alleen met een NTFS partitie.
Windows Vista (vanaf SP1) en Windows 7 maken altijd alignde partities aan.
Wil je voor XP ook een alignde partitie, gebruik dan even een installatie-dvd van Vista of Windows 7 om de partities aan te maken, of gebruik BootIT, of volg een van de vele guides op internet.
Een image maken en terugzetten? Als je een image van je een hele ssd maakt en terugzet, verlies je met de meeste hedendaagse clone-software de alignment.
Als je alleen een image van een partitie maakt en terugzet verlies je de alignment niet.
Defragmenteren
Defragmenteren heeft op een ssd nagenoeg geen effect op de performance.
Soms zijn benchmarks gebruikt om een kleine winst aan te tonen, maar in de praktijk is het niet merkbaar.
Daarnaast zorgt defragmenteren voor een dusdanig aantal schrijf-acties dat de levensduur van een ssd er door verkort kan worden.
Indexeren
Het is gebleken dat indexeren voor een ssd totaal geen zin heeft.
Bij Windows 7 wordt indexering automatisch uitgeschakeld wanneer gedetecteerd wordt dat er een ssd is aangesloten – voor de overige harde schijven in hetzelfde systeem blijft het als het goed is wel geactiveerd.
Swapfile
Maar er wordt bij swapfiles toch veel geschreven? Ja, maar de performancewinst is merkbaar, en zolang je voldoende geheugen in je systeem prikt – wat tegenwoordig toch niet meer duur is – wordt je swapfile nauwelijks gebruikt.
Velen schakelen de swapfile ook uit (vaak met 8GB of meer).
Onderpartitioneren
Sommige SLC ssd’s zoals de Intel X25-E serie, bevatten naast de flash-geheugencellen die de standaard omvang van de ssd vormen, nog meer ruimte die niet gepartitioneerd kan worden.
De firmware van zo’n ssd heeft daarom meer vrije geheugenblokken waar naar geschreven kan worden, waardoor de performence flink geboost wordt.
Onze Femme heeft getest of deze truck ook bij andere ssd’s gebruikt kan worden, en wat blijkt! Wanneer je een partitie maakt die ca. 90% van de maximale omvang van de ssd is, blijft de performance veel langer acceptabel dan bij het volledig partitioneren van een ssd, vooral wanneer de partitie vol begint te raken.
Of je wilt onderpartitioneren, en dus ruimte ‘weg wilt gooien’, is aan jezelf.
Waarschijnlijk is het in de toekomst niet meer nodig wanneer Windows 7 en ssd’s het TRIM-commando ondersteunen, waarmee het besturingssysteem de ssd laat weten welke blokken gewist mogen worden. De prestaties zijn dan altijd zo goed als constant.
Een raidcontroller gebruiken
Tja, één fatsoenlijke ssd is al veel sneller dan een gewone harde schijf, maar sommige Tweakers kunnen het niet laten om net als bij harde schijven, een raid-array van ssd’s te bouwen.
Hier een leuk voorbeeld: Samsung SSD Awesomeness
Soms zijn er erg goede redenen voor: bijvoorbeeld voor professionele media- of server-toepassingen.
Een waarschuwing: tot voorkort konden OCZ Vertex en Agility (en wellicht ook andere merken) niet overweg met de ‘wiper-tool’ wanneer ssd’s in raid geschakeld werden.
Reden is dat de raid-controller (dedicated of onboard) niet overweg kan met de nieuwe functies van ssd’s die de wiper-software gebruikt.
Gevolg was dat er performance-degradatie optrad bij raid-configs, en dat terwijl het juist de bedoeling was dat een raid-config met ssd’s sneller zou zijn dan een losse ssd.
Inmiddels is er een nieuwe firmware-versie van OCZ onderweg / gearriveerd (Vertex v.a. v1.4) die betere ingebouwde garbage collection heeft waardoor performance-degradatie een heel eind wordt tegengegaan.
De wiper-tool werkt nog steeds niet bij raid-configs, maar wanneer Windows 7, ssd’s en raid-controllers het TRIM commando ondesteunen, zal ook hiervoor gelden dat het probleem verleden tijd is.
Caching
Standaard staat voor interne harde schijven (en dus ook voor ssd’s) caching – ook wel write-back caching genoemd – aan. Dit is prima, en er is geen reden om het uit te schakelen.
Beter nog: voor ssd’s met een Jmicron controller is het een must!
Wipen
Voor OCZ ssd’s is er een zogenaamde Wiper-tool. Deze is op de OCS site te downloaden.
Deze maakt ongebruikte geheugenblokken leeg en verwijdert ze uit de adressing-tabel van de ssd zodat ze weer beschikbaar zijn voor het met optimale snelheid beschrijven van die blokken.
Ondanks dat de firmware verbeterd is met o.a. garbage collection algoritmes, is wipen nog altijd aan te raden.
Let wel: het werkt niet altijd feilloos, en vooral bij x64 versies van Windows heeft het nog wel eens voor datacorruptie gezorgd.
Wipen is waarschijnlijk niet meer nodig wanneer Windows 7 en ssd’s het TRIM-commando ondersteunen.
Je kunt Wiper.exe ook schedulen zodat dit elke dag / nacht / week / maand plaatsvindt!
De garbage collection tool van OCZ is met de nieuwe firmware ook niet meer nodig.
AHCI
AHCI is een uitgebreidere command-set voor SATA, en omvat ondermeer NCQ (Native Command Queing).
In eerste instantie was de veronderstelling dat NCQ geen positieve impact zou hebben op ssd's, gezien dat algoritme bedoeld is om bij lees- en schrijf-acties de harde schijf koppen zo min mogelijk te laten bewegen, zodat de latency lager wordt en de performance groter.
Nu is bij ssd's toch gebleken dat bepaalde AHCI-features zin hebben, ondermeer in deze test: http://www.pcper.com/arti...aid=669&type=expert&pid=3.
Zet AHCI dus aan in de bios!
Met XP zou het kunnen dat je een SATA-driver floppy dient te gebruiken om AHCI ondersteuning voor je moederbord tijdens de setup te garanderen (je kunt ook Nlite gebruiken om de AHCI driver te slipstreamen).
Vista en Windows 7 zouden al meer AHCI drivers aan boord moeten hebben, en anders kun je tijdens de setup een USB stick gebruiken in plaats van een floppy.
Model-specifieke tips
Bij systemen met een Intel chipset met Intel raid-controller (Intel Matrix Storage): let op de manier van aansluiten op je SATA poorten op het moederbord.
Er is een geconstateerd dat booten van Windows (niet tijdens gebruik van Windows) erg traag gaat wanneer bijvoorbeeld SATA1 en SATA2 voor resp. de ssd en hdd gebruikt werden.
Wanneer de ssd op SATA 1, hdd op SATA3 en dvd op SATA5 wordt aangesloten is het probleem niet aanwezig.
Interessante reviews door Femme:
Femme's Storblog: Vertexen in the house
Femme's Storblog: Mtron Mobi 3000 ssd getest
Femme's Storblog: Mtron Mobi + Areca: invloed van cache onderzocht
Meer door Tweakers:
review: Prestaties van budget-ssd's in raid onderzocht
review: OCZ Vertex getest
review: OCZ Vertex in raid getest
review: Intel X25-M Postville (G2)
Basis ('verplicht') leesvoer voor in-ssd-geïnteresseerde-Tweakers
Intel X25-M SSD: Intel Delivers One of the World's Fastest Drives (gaat over veel meer dan de X25-M)
The SSD Anthology: Understanding SSDs and New Drives from OCZ
The SSD Relapse: Understanding and Choosing the Best SSD
Een 2.5” ssd pas niet in mn tower!
Ssd's zijn gewoonlijk verpakt in een 2.5" doosje, net als laptop harde schijven.
Een overzicht van brackets en behuizingen:
Brackets
1x 2.5" in 3,5" (goedkope leverancier in Nederland)
2x 2.5" in 3,5" type 1
2x 2.5" in 3,5" type 2
Behuizingen
1x2,5" behuizing in 3,5" bay
2x 2.5" in 3,5" type 1 specificaties
2x 2.5" in 3,5" type 2
4x 2.5" in 5.25" (goedkope leverancier)
Niet iedereen is tevreden over de kwaliteit van de 4x 2.5" variant, de hendels schijnen kwetsbaar te zijn.
1x 2,5" in 3,5" geschikt voor hotswap backplanes
Overige brackets
Nog twee brackets waar ik mij het leplazerus naar gezochte heb. Een beetje offtopic, maar ik had er een nodig om twee SSD's in te monteren
slimline + 3,5" type 1 (traag in levering)
slimline + 3,5" type 2 (het werkt, maar de uitvoering is erg brak)

Wel, een top 5 van modellen levert al snel discussie op, dus laten we het wat generieker oplossen:
Modellen met een Indilinx controller (veel OCZ modellen, maar ook de SuperTalent Ultradrive ME en andere merken) of de modellen van Intel met Intel's eigen controller (X25 en X18 series) zijn allemaal prima; niets over te klagen.
De keuze tussen Indilinx en Intel hangt af van waar je de ssd het meest voor wilt gaan gebruiken.
Intel biedt hogere lees- en schrijfsnelheden voor grote hoeveelheden kleine bestanden, maar de Indilinx controller kan beter met grote bestanden overweg en heeft dus een hogere sequentiële lees-performance.
Ook om random access in grote bestanden, zoals databases, is beter bij de Intel ssd's. Je merkt dit bijvoorbeeld goed in OS X als je bestanden zoekt met Spotlight, of metadata uit Mail of iPhoto uitleest.
Modellen met Samsung controller (Samsung's eigen ssd's of sommige OCZ modellen) zijn ook aan te raden, al liggen de lees- danwel schrijf-snelheden daarmee meestal wat lager.
Ssd's met een JMicron controller daarentegen (OCZ en Kingston modellen) hebben in eerste instantie veel teleurstelling en frustratie veroorzaakt. Inmiddels zou de firmware van ssd's met een JMicron controller verbeterd zijn, maar omdat men erg terughoudend is met het aanschaffen van een ssd met een JMicron controller, zal het wel effe duren voordat de waardering voor die ssd's weer wat bijtrekt - als het uberhaupt gerechtvaardigt is: de vraag is of zulke ssd's de moeite waard zijn.
Als je dus een ssd op het oog hebt, zoek dan even naar de controller die gebruikt wordt!
edit:
27 oktober 2009:
27 oktober 2009:
Even een toevoeging betreffende de ssd-modellen van Intel, waar velen door de bomen het bos niet meer in zien.
Het belangrijkste onderscheid zit 'm in de toevoeging 'G1' vs. 'G2': de G2 ssd's zijn de nieuwste 34nm ssd's van Intel, ook wel Postville genoemd.
Hier een overzicht van de momenteel verkrijgbare modellen van Intel (afkomstig van deze website):


Ik had nog graag een historie van de ontwikkelingen van ssd’s willen schrijven, maar de tijd ontbreekt.
Wil je een nuttige toevoeging leveren die dit beschrijft? Graag!!
[ Voor 22% gewijzigd door ByteDelight op 27-10-2009 17:12 ]
Retro Computer hardware: http://bytedelight.com